Yoğunlaştırılmış Yoğunlaştırılmış ekspiryum havasıekspiryum havasıYoğunlaştırılmış Yoğunlaştırılmış

ekspiryum havasıekspiryum havası Doç.Dr. Zeki YILDIRIMDoç.Dr. Zeki YILDIRIMİnönü Üniversitesi Tıp Fakültesiİnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi

MalatyaMalatya

İnvaziv yöntemler

• Biyopsi

• BAL

• Bronkoprovokasyon testleri

• Spesifik

• Non spesifik

Non invaziv yöntemler• Semptomlar ve SFT• Kan /serum:

– Eozinofil– ECP, EPO, sIL-2R

• İdrar:– 9α,11β-PGF2, LTE4, EPX

• İndükte balgam ya da spontan balgam– Yayma– Suda eriyen mediyatörler (ECP, Sisteinil LT’ler)

• Ekspirasyon havasında gaz analizi– NO– CO– Hidrokarbonlar

• Yoğunlaşmış ekspiryum havası– Hidrojen peroksit– LT metabolitleri– 8-Isoprostanlar– NO metabolitleri,….

Ekspiryum havasının yoğunlaştırılması

• Verilen nefesteki aerosol

partiküller bronkoalveoler

ekstrasellüler sıvının

içeriğini yansıtır mı ?

• Bir çalışmada, mekanik

ventilatörün ekspiryum

hortumlarında yoğunlaşan

sıvıdaki O2 ve CO2 basınçları

ile ekspiriyum havasındaki

basınçlar paralel

bulunmuştur.WR von Pohle et al. Chest, 1992; 101: 1601-1604

Ekspiryum havasında ölçülen moleküllerin kaynağı

Yöntemler

Yöntemler

Yöntemler

Analiz yöntemleri• ELİZA• RİA• Kromotografi• Kitle spektroskopi• Elektroforez• DNA analizi

Örnekleme sırasında dikkat edilecek noktalar

• İşlem sırasında zorlu ekspirasyon yapılması gerekmez.

• Burun mutlaka kapalı olmalıdır.

• Öksürük, hırıltı ya da ağızda tükrük birikirse ara verilebilir.

• İşlemden önceki 10 dakikada zorlu solunum manevrası yapılmamalıdır.

Kontrendikasyonları

• Son bir hafta içinde bronkoskopi yapılması• Hastaya test amaçlı alerjen inhalasyonu

yapılması (son 3 gün içinde)• Aynı gün içinde bronş provakasyon testi

yapılması• Mekanik ventilasyon gerektirecek solunum

yetmezliği olması

Yoğunlaşmış ekspiryum havasında ölçülebilen maddeler

İlk çalışmalar

• Siderenko et al. Ter. Arkh 1980; 52:65-68

• Kurik et al, Vrach et al. 1987; 37-39

• Khyshiktyev BS. Vopr Onk 1994; 40:161

• Gichka SG. Klin Lab Diagn 1998; 5-6.

Am. J. Respir. Crit. Care Med 1998;158:1042-1046

H2O2

• Arttıran

durumlar

– Sigara içimi

– Astım

– Stabil KOAH

– KOAH akut

alevlenmesi

– ARDS

– Bronşektazi

Eikosanoidler

• Prostaglandinler

• Tromboksanlar

• İsoprostanlar

• Lökotrienler

EikosanoidlerYoğunlaşmış ekspiryum havasında;

• PGE2 ve PGF2α ölçülebilir. KOAH’ta artar, astımda

artmaz.

• TxB2 KOAH ve normal kişilerde ölçülemez, astımda

düzeyi artmıştır.

• LTB4, C4, D4, E4, ve F4 astım ve normal kişilerde

ölçülebilmiştir, Astımda alerjen maruziyeti ile düzeyleri artar.

• LTB4 KOAH, orta ve ciddi astımda artarken,

• LTE4 sadece astımda artar, KOAH’ta artmaz.

Am. J. Respir. Crit. Care Med 2001;163:1693-1722

Am. J. Respir. Crit. Care Med 2000;162:1273-1276

Thorax 2003;58:585-588

Thorax 2000;55:205-209

Isoprostanlar

Intensive Care Med. 1998; 24: 415-421

Isoprostanlar • Alerjen maruziyeti ile artarlar.• Steroidler 8-isoprostanlar üzerinde

nispeten etkisizdir. • Astımdaki inflamasyonu ekshale NO’den

daha iyi gösterdiğine inanılmaktadır.• Yoğunlaşmış ekspiryum havasında 8-

İsoprostan düzeyi kistik fibrozisde 3 kat artmış bulunmuş olup antibiyotik tedavisi ile düzeyleri azalmıştır.

Protein ve sitokinler

• Yoğunlaşmış ekspiryum havası protein

düzeyi 4 mcg-1.4 mgdır.

• IL-1β, soluble IL-2 reseptör proteini, IL-6

ve TNF-α düzeyi de çeşitli hastalıklarda

ölçülebilmiştir.

Proteomics. 2002 Jun;2(6):690-6.

Protein ve sitokinler

• Yoğunlaşmış ekspiryum havasında total

protein düzeyi sigara içenlerde

içmeyenlere göre daha yüksek, IL-1β ve

TNF-α düzeyleri ise sigara içen ve

içmeyenlerde benzer bulunmuştur.

Chest. 2004 Jan;125(1):22-6.

Am J Respir and Crit Care Med 2003;167: 1109-1112

Am J Respir and Crit Care Med 2002; 1655:1290-1293

Çocuk

Lipid peroksidasyon ürünleri

• Tromboksanlar astım ve KOAH’ta artar.

• Diene conjugate, ketodiene gibi doku

hasarını gösteren ürünler KOAH ve

kronik bronşitte artmıştır.

Ter. Arkh 1998;70:36-37Klin Lab Diagn 1996; 13-15

Prenatal diagnosis of fetal hypoxia

based on lipid peroxidation values in

exhaled air condensate.

Khyshiktueva NA, Khyshiktuev BS.

Lipid peroksidasyon ürünleri

Klin Lab Diagn. 1998 Jan;(1):21-2.

Vazoaktif peptidler ve aminler

• Asetil kolin, serotonin ve histamin astım, akut bronşit ve atopik hastalarda yüksek bulunmuştur.

• Maden işçilerinde; asetil kolin, serotonin ve katekolamin yüksek, kortizol ve tiroksin düşük bulunmuştur.

• Hava kirliliği olan yerlerde yaşayan çocuklarda LDH, AP ve kolinesteraz düzeyleri idrar ve yoğunlaşmış ekspiryum havasında yüksek bulunmuştur.

Med Tr Prom Ekol 1999; 13-16Gig Sanit 1999;34-36.

Nitrat, Nitrit, Nitosotiyol ve Nitrotirozin

Am J Respir Crit Care Med. 2001;163(4):854-8.

Am. J. Respir. Crit. Care Med 2000;162:1273-1276

Nitrotyrosin ve Leukotrienler

Am J Respir Crit Care Med. 2000;162:1273-6.

Nitrat, Nitrit, Nitosotiyol ve Nitrotirozin

Thorax 2002;57:889-896

Nitrat, Nitrit, Nitosotiyol ve Nitrotirozin

SO2 maruziyeti nitrit düzeyini artırır

Toraks Derneği 7. Yıllık Kongresi 28 Nisan- 1 Mayıs 2004, Antalya

0

5

10

15

20

25

30

önce sonra kontrol

Nit

rite

dü

zeyi

[n

ano

mo

l/ml]

*

**

SO2 maruziyeti MDA düzeyini arttırır

Toraks Derneği 7. Yıllık Kongresi 28 Nisan- 1 Mayıs 2004, Antalya

0

0,05

0,1

0,15

0,2

0,25

0,3

önce sonra kontrol

Mal

on

dia

ldeh

yde

dü

zeyi

[n

ano

mo

l/ml]

*

*

Elektrolitler

Atopik astımda yoğunlaşmış ekspiryum

havasında magnezyumda düşme,

kalsiyumda

artma görülmüştür.

Ter Arkh 1995; 67: 45-47

Breath condensate pH in children with cystic fibrosis and asthma: a new noninvasive marker of airway inflammation?

•

Carpagnano et al. Chest. 2004; 125: 2005-10.

Breath condensate pH in children with cystic fibrosis and asthma: a new noninvasive marker of airway inflammation?

Carpagnano et al. Chest. 2004; 125: 2005-10.

Breath condensate pH in children with cystic fibrosis and asthma: a new noninvasive marker of airway inflammation?

Carpagnano et al. Chest. 2004; 125: 2005-10.

Breath condensate pH in children with cystic fibrosis and asthma: a new noninvasive marker of airway inflammation?

Carpagnano et al. Chest. 2004; 125: 2005-10.

pH

Thorax. 2002 Nov;57(11):926-9.

pH in Expired Breath Condensate of Patients with Inflammatory Airway Diseases

Am J Respir Crit Care Med. 2002;165: 1364-70

Koskitas et al. Am J Respir Crit Care Med. 2002;165: 1364-70

KOAH

Bronşektazi

pH in Expired Breath Condensate of Patients with Inflammatory Airway Diseases

Sonuç• Bu yöntemin hava yolu inflamasyonunu

non invaziv olarak ölçme potansiyeli vardır.

• Teknik çok basittir. Uyum sorunu yoktur, yeni doğanda ve ciddi hastalığı olanlarda dahi kullanılabilmektedir.

• Diğer invaziv testlerin aksine gerektiği kadar tekrarlanabilir.

• Metabolik bozukluklar, bakteriyel ve viral enfeksiyonların izleminde de kullanılabilir.

• Ancak standardizasyonu ve uygulanımı ile ilgili olarak ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.