Δξγαζία – Project

Α’1 1ν Λύθεην Υαιθίδαο

2013-2014

Θέκα: Οη πιαλήηεο ηνπ ειηαθνύ καο ζπζηήκαηνο

πκκεηέρνληεο: Αλαγλώζηνπ Εσή , Αλησλίνπ Κώζηαο ,

Αλησλόπνπινο Δπζύκεο , Ησάλλεο Αμηώηεο , Αζιάλεο

Άξεο , Γεξαιήο ΓαπΪδ θαη Γηαιόο Παλαγηώηεο.

ΗΛΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Ωο Ζιηαθό ύζηεκα ζεσξνύκε ηνλ Ήιην θαη όια ηα αληηθείκελα πνπ ζπγθξαηνύληαη ζε ηξνρηά γύξσ ηνπ ράξηο ζηε βαξύηεηα, πνπ ζρεκαηίζηεθαλ όια πξηλ 4,6 δηο έηε ζε έλα γηγάληην κνξηαθό λέθνο. Σα αληηθείκελα κε ηε κεγαιύηεξε κάδα πνπ πεξηθέξνληαη γύξσ από ηνλ Ήιην είλαη νθηώ πιαλήηεο, ησλ νπνίσλ νη ηξνρηέο είλαη ζρεδόλ ειιεηπηηθέο θαη βξίζθνληαη πάλσ ζην επίπεδν πνπ νξίδεη ε εθιεηπηηθή. Οη ηέζζεξηο εζώηεξνη, ν Δξκήο, ε Αθξνδίηε, ε Γε θαη ν Άξεο απνηεινύλ ηνπο ιεγόκελνπο γήηλνπο πιαλήηεο θαη απνηεινύληαη θπξίσο από πεηξώκαηα θαη κέηαιια. Οη ηέζζεξηο εμώηεξνη πιαλήηεο νλνκάδνληαη αέξηνη γίγαληεο. Από απηνύο, νη δύν κεγαιύηεξνη, ν Γίαο θαη ν Κξόλνο απνηεινύληαη από πδξνγόλν θαη ήιην θαη νη άιινη δύν, ν Οπξαλόο θαη ν Πνζεηδώλαο απνηεινύληαη από λεξό, ακκσλία θαη κεζάλην.

Αλ ζα ζέιακε λα είκαζηε αθξηβείο όκσο, ζα πξέπεη λα ιάβνπκε ππόςε καο θαη πνιιά άιια νπξάληα ζώκαηα πνπ ππάξρνπλ κέζα ζην πεδίν βαξύηεηαο ηνπ Ήιηνπ. Οη θπξηόηεξεο δώλεο πνπ ππάξρνπλ ζε απηά ηα αληηθείκελα είλαη ε θύξηα Εώλε Αζηεξνεηδώλ, κεηαμύ Άξε θαη Γία, θαη ηα κεηαπνζεηδώληα αληηθείκελα, πνπ βξίζθνληαη πέξα από ηε ηξνρηά ηνπ Πνζεηδώλα. ε απηέο ηηο πεξηνρέο βξίζθνληαη πέληε αληηθείκελα, γλσζηά σο πιαλήηεο λάλνη, ε Γήκεηξα, ν Πινύησλαο, ε Υανπκέηα, ν Μαθεκάθε θαη ε Έξηο, θαη πνιιά άιια κηθξόηεξα ζώκαηα. Δπίζεο, πέξα από απηά ηα αληηθείκελα ππάξρνπλ νη θνκήηεο, νη Κέληαπξνη, νη κεηεσξίηεο θαη δηαπιαλεηηθή ζθόλε, πνπ

θηλνύληαη ειεύζεξα αλάκεζα ζηνπο πιαλήηεο.

ΗΛΙΟΣ

Ο ήιηνο είλαη ν αζηέξαο ηνπ ειηαθνύ καο ζπζηήκαηνο θαη ην ιακπξόηεξν ζώκα απηνύ, απνηειεί κηα ζρεδόλ ηέιεηα ζθαίξα θαη ηνλ αζηέξα πνπ είλαη πην θνληά ζηνλ πιαλήηε καο. Ο ήιηνο

παίδεη πνιύ ζεκαληηθό ξνιό ζηελ δηαηήξεζε θαη ηελ εμέιημε ηεο δσήο όπσο θαη ζηελ παξαγσγή ελέξγεηαο γηα όινπο ηνπο δσληαλνύο νξγαληζκνύο. Από ηελ αξραηόηεηα αθόκα ν ήιηνο ιαηξεπόηαλ σο ζεόο ην νπνίν θαίλεηαη κέζα από ηελ αξραία ειιεληθή κπζνινγία θαη κέζα από ηα έξγα ηνπ Οκήξνπ θαη ηνπ Ζζίνδνπ. Οη επηζηήκνλεο θαηαηάζζνπλ ηνλ ήιην ζηελ θαηεγνξία G2 V πνπ ζεκαίλεη όηη έρεη αξθεηά κεγαιύηεξε κάδα από έλαλ πιαλήηε αιιά θαη αξθεηά κηθξόηεξε από έλαλ κπιε γίγαληα. Ζ ειηθία ηνπ ππνινγίδεηαη ζηα 5δηζ. ρξόληα θαη ηα όξηα δσήο ηνπ έρνπλ ηεζεί ζηα 10δηζ. Ο ήιηνο απνηειεί επίζεο δελ απνηειεί έλα ζηεξαηό ζώκα εθόζνλ νη επηζηήκνλεο έρνπλ θαηαιήμεη όηη απνηειείηαη από πιάζκα. Σν κέγεζνο ηνπ αζηέξα απηνύ είλαη θαηλνκεληθό θαη εμαξηάηαη από ηελ δηάκεηξν ηνπ ε νπνία δελ παξακέλεη πάληα ζηαζεξή. ηηο 4 Ηαλνπαξίνπ γίλεηαη κέγηζηε ελώ ζηηο 4 Ηνπιίνπ ειάρηζηε. Έηζη ζπκπεξαίλνπκε όηη ε ηξνρηά ηεο Γεο γύξσ από ηνλ ήιην δελ είλαη απόιπηα θπθιηθή αιιά θαηά θάπνην ηξόπν ειιεηπηηθή.

Ο ππξήλαο ηνπ ήιηνπ βξίζθεηαη ζην θέληξν ηνπ θαη έρεη δηάκεηξν 175.000 km. Απηόο παξάγεη ζεκαληηθή πνζόηεηα ζεξκηθήο ελέξγεηαο ε νπνία κεηαθέξεηαη πξνο ηα έμσ θαη ζεξκαίλεη ην ππόινηπν ηνπ άζηξνπ. Ζ ελέξγεηα απηή ηαμηδεύεη κέζσ δηαδνρηθώλ ζηξσκάησλ πξηλ θηάζεη ζην δηάζηεκα κε απνηέιεζκα έλα πνζό απηήο λα ράλεηαη. Ζ παξαγσγή ελέξγεηαο ζηνλ ππξήλα πνηθίιεη αλάινγα κε ηελ απόζηαζε ζην πιηθό θέληξν. Έηζη ε ηεξάζηηα ηζρύο ηνπ ήιηνπ δελ νθείιεηαη κόλν ζηελ πςειή ηζρύ ηνπ αιιά θπξίσο ζην κέγεζνο ηνπ. ιε απηή ε ζεξκηθή ελέξγεηα πνπ παξάγεη ν ήιηνο γίλεηαη κέζσ ηεο δηαδηθαζίαο ηεο ζύληεμεο. Άξα έλα κεγαιύηεξν πνζνζηό ζύληεμεο πξνθαιεί ηνλ ππξήλα λα δεζηαζεί πεξηζζόηεξν θαη λα δηεπξπλζεί ειαθξώο, ελώ έλα ρακειόηεξν πξνθαιεί ηνλ ππξήλα λα θξπώζεη θαη λα ζπξξηθλσζεί. Οη αθηίλεο γάκκα νη νπνίεο ηαμηδεύνπλ από ηνλ ππξήλα έσο ηελ εμσηεξηθή επηθάλεηα ηνπ ήιηνπ ρξεηάδνληαη 10.000 έσο 170.000 ρξόληα γηα λα βγνπλ ζηελ επηθάλεηα απηνύ. Αθνύ ηα θαηαθέξνπλ ηα θσηόληα ηεο αθηηλνβνιίαο απηήο δηαθεύγνπλ σο νξαηό θσο. Από 0.25 ζε πεξίπνπ 0.7 ειηαθέο αθηίλεο ην ειηαθό πιηθό είλαη θαπηό θαη ππθλό ώζηε ε αθηηλνβνιία λα είλαη επαξθήο γηα λα κεηαθέξεη ηελ ζεξκόηεηα ηνπ ππξήλα πξνο ηα έμσ. Έμσ από ηελ δώλε απηή ε δηαβάζκηζε ηεο ζεξκνθξαζίαο είλαη κηθξόηεξε. Σν εμσηεξηθό ζηξώκα ηνπ ήιηνπ ραξαθηεξίδεηαη αδηαθαλέο αθνύ ην

ειηαθό πιάζκα δελ είλαη αξθεηά ππθλό ή αξθεηά ζεξκό ώζηε λα κεηαθεξζεί ε ειηαθή ελέξγεηα. Καηά απηόλ ηνλ ηξόπν ε ζεξκηθή ζπλαγσγή ιακβάλεη ρώξα ζε ζεξκηθέο ζηήιεο πνπ κεηαθέξνπλ ην θαπηό πιηθό ζηελ επηθάλεηα ηνπ ήιηνπ (θσηόζθαηξα). Πάλσ από ηελ θσηόζθαηξα ην θσο ηνπ ήιηνπ είλαη ειεύζεξν λα δηαδνζεί ζην δηάζηεκα θαη ε ελέξγεηα απηνύ γίλεηαη αλεμάξηεηε από ηνλ ήιην. Ζ θσηόζθαηξα είλαη δεθάδεο σο εθαηνληάδεο ρηιηόκεηξα παρηά θαη ειαθξώο ιηγόηεξν αδηαθαλήο από ηνλ αέξα ζηελ Γε. Πάλσ ζηελ θσηόζθαηξα ππάξρεη ειηαθή ύιε ε νπνία νλνκάδεηαη ειηαθή αηκόζθαηξα. Ζ αηκόζθαηξα ηνπ ήιηνπ δελ είλαη νξαηή παξά κόλν ζηηο νιηθέο εθιείςεηο απηνύ. Ζ ειηαθή αηκόζθαηξα δηαθξίλεηαη ζε δύν ζηνηβάδεο. Ζ πξώηε νλνκάδεηαη ρξσκόζθαηξα ελώ πάλσ από απηή βξίζθεηαη ην ειίαθό ζηέκκα ηνπ ήιηνπ ην νπνίν θηάλεη κέρξη ηελ απόζηαζε ησλ 5 ειηαθώλ αθηηλώλ.

Ο ήιηνο είλαη έλα καγλεηηθό ελεξγό αζηέξη, δηαζέηεη έλα ηζρπξό εθηηλαζζόκελν καγλεηηθό πεδίν ην νπνίν αιιάδεη από έηνο ζε έηνο. Δπεξεάδεη πνιιά θαηλόκελα πνπ έρνπλ λα θάλνπλ κε ηελ ειηαθή δξαζηεξηόηεηα όπσο ην ζέιαο. ιε ε ύιε ηνπ ήιηνπ είλαη ζε αέξηα θαη πιαζκαηηθή κνξθή ιόγσ ησλ πςειώλ ζεξκνθξαζηώλ. Δπηπξόζζεηα, απηόο απνηειείηαη από πδξνγόλν θαη ήιην. Λόγσ ηεο πιαζκαηηθήο ηνπ κνξθήο ηα άηνκα θηλνύληαη πνιύ πην γξήγνξα θαη είηε ζπγθξνύνληαη είηε θνιιάλε κεηαμύ ηνπο. Σειεηώλνληαο εθηηκάηαη πσο 4-5 δηο εθαηνκκύξηα ρξόληα κεηά ηελ

εμάληιεζε ησλ απνζεκάησλ πδξνγόλνπ ν ήιηνο ζα αξρίζεη λα δηαζηέιιεηαη ζρεκαηίδνληαο έλα θόθθηλν γίγαληα. Πξόζθαηεο έξεπλεο ππνζηεξίδνπλ πσο ε επέθηαζε ζε θόθθηλν γίγαληα ζα πξνσζήζεη ηελ Γε ζε απνκαθξπζκέλε ηξνρεηά απνηξέπνληαο ηελ θαηαζηξνθή ηεο. Μεηά ηελ θάζε απηή ν ήιηνο ζα γίλεη έλαο Λεπθόο Νάλνο ν νπνίνο ζα ςύρεηαη γηα ηα επόκελα 5 δηο εθαηνκκύξηα έηε.

ΕΡΜΗΣ

Ο Δξκήο είλαη ν θνληηλόηεξνο πιαλήηεο ζηνλ ήιην ηνπ ειηαθνύ καο ζπζηήκαηνο αιιά θαη ν κηθξόηεξνο. Δίλαη γεκάηνο θξαηήξεο, ραξάδξεο, ιόθνπο θαη θνηιάδεο θαη δελ έρεη αηκόζθαηξα ιόγν ηεο απόζηαζεο ηνπ από ηνλ ήιην. Οη ζεξκνθξαζίεο ηελ κέξα είλαη ηεξάζηηεο θαη ηελ λύρηα αθνπκπάεη ηνπο -180°C. Κηλείηαη γξήγνξα θαη έρεη ην κηθξόηεξν έηνο ζε δηάξθεηα από όινπο ηνπο πιαλήηεο. Δίλαη ν πην ρηππεκέλνο πιαλήηεο δηόηη ε βαξύηεηα ηνπ ειίνπ πξνζειθύεη δηαζηεκηθνύο βξάρνπο θαη νη πεξηζζόηεξνη πέθηνπλ ζηελ επηθάλεηα ηνπ Δξκή. Ζ αηκόζθαηξα ηνπ είλαη ζρεδόλ αλύπαξθηε θαη απνηειείηε θπξίσο από νμπγόλν λάηξην θαη πδξνγόλν. Γελ ππάξρνπλ θαηξηθά θαηλόκελα. Απνηειείηε θπξίσο από ηνλ ππξήλα ηνπ νπνύ θαηαιακβάλεη ην 80% ηεο κάδαο ηνπ θαη εθεί πεξηέρνληαη κεγάιεο πνζόηεηεο ζηδήξνπ θαη ληθειίνπ.

Ο Δξκήο δελ είλαη νξαηόο κε ην γπκλό κάηη, θάπνηεο θνξέο ζηελ δύζε ηνπ ειίνπ ε ζηελ αλαηνιή κπνξνύκε λα ηνλ παξαηεξήζνπκε κε ηειεζθόπην. Δπίζεο είλαη θαιπκκέλνο κε ιαβα αιιά δελ ππάξρνπλ θαζόινπ εθαίζηεηα όπσο ηα γήηλα. Αθόκα ππάξρνπλ πεηξώκαηα κε κπζηεξηώδε ηδηόηεηεο. Σν καγλεηηθό πεδίν είλαη ζρεδόλ κεδακηλό δειαδή ην 1% ηνπ γεηλνπ. Οη επηζηήκνλεο πηζηεύνπλ βάζε ηεο ινγηθήο όηη ζα είλαη ν πξώηνο πιαλήηεο ν νπνίνο ζα έξζεη ζε επαθή κε ηνλ ήιην θαη ζα εμαεξσζεί ζε πεξίπνπ 5 δηζεθαηνκκύξηα ρξόληα.

Ζ πξώηε δηαζηεκηθή απνζηνιή πξαγκαηνπνηήζεθε ην Μάξηην ηνπ 1974 κε ηνλ Μαξίλεξ 10 ν νπνίνο ηνλ επηζθέθηεθε 3 θνξέο. Ο Μαξίλεξ έζηεηιε 10.000 θσηνγξαθίεο γεκάηεο πιεξνθνξίεο γηα ηελ επηθάλεηα ηνπ αιιά θαη ην παξειζόλ ηνπ. Οη εξεπλεηέο ηα ηειεπηαία ρξόληα αζρνινύληαη κε ηελ εύξεζε λεξνύ ζηνλ πιαλήηε. Σν 2008 αλαθαιύθζεθαλ πεξηνρέο κε κεγάιεο πνζόηεηεο πάγνπ όπνπ απηό βέβαηα δελ είλαη ινγηθό γηα έλαλ πιαλήηε ηόζν θνληά ζηνλ Ήιην. Έηζη δεκηνπξγνύληαη πνιιά εξσηήκαηα γηα ηελ ύπαξμε άιισλ κνξθώλ δσήο.

ΑΦΡΟΔΙΤΗ

Ζ Αθξνδίηε είλαη ν δεύηεξνο ζε απόζηαζε από ηνλ Ήιην πιαλήηεο ηνπ Ζιηαθνύ πζηήκαηνο. Δίλαη παξόκνηα ζηε Γε ζε κέγεζνο, αιιά πνιύ δηαθνξεηηθή ζε θπζηθά ραξαθηεξηζηηθά, θαζώο θαιύπηεηαη από ππθλά λέθε δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα θαη δηνμεηδίνπ ηνπ ζείνπ θαη ε πίεζε θαη ζεξκνθξαζία ζηελ επηθάλεηα ηεο είλαη πνιύ κεγαιύηεξεο από ηηο αληίζηνηρεο ηεο Γεο. Ζ Αθξνδίηε ήηαλ γλσζηή από ηνπο αξραίνπο ρξόλνπο, θαζώο είλαη εύθνια νξαηή ζηνλ νπξαλό. ηελ αξραηόηεηα νλνκάδνληαλ Εωσφόρος. Απέρεη θαηά κέζν όξν 108 εθαηνκκύξηα ρηιηόκεηξα από ηνλ Ήιην.

Ζ ηξνρηά ηεο πεξηθνξάο ηεο Αθξνδίηεο γύξσ από ηνλ Ήιην είλαη ζρεδόλ θπθιηθή, αληίζεηα κε ηνπο άιινπο πιαλήηεο ησλ νπνίσλ νη ειιεηπηηθέο ηξνρηέο παξνπζηάδνπλ κεγαιύηεξε εθθεληξόηεηα. Ζ Αθξνδίηε δελ έρεη θπζηθνύο δνξπθόξνπο, νύηε δαθηπιίνπο. Ο πιαλήηεο δηαζέηεη καγλεηηθό πεδίν, ην νπνίν όκσο είλαη πνιύ πην αδύλακν από απηό ηεο Γεο. Από απηό ην γεγνλόο πξνθύπηεη ην ζπκπέξαζκα όηη ε Αθξνδίηε δε δηαζέηεη ξεπζηό ππξήλα. Ζ Αθξνδίηε είλαη νξαηή κε γπκλό κάηη από ηε Γε. Μπνξεί θαλείο λα ηε δεη είηε λσξίο ην πξσί, πξηλ ηελ αλαηνιή ηνπ Ζιίνπ, ή ιίγν κεηά ηε δύζε ηνπ Ζιίνπ. Ζ πξώηε επηηπρεκέλε απνζηνιή ήηαλ ν Mariner 2 ησλ Ακεξηθαλώλ, πνπ καο έζηεηιε ηηο πξώηεο θνληηλέο θσηνγξαθίεο από ηνλ πιαλήηε ην 1962.

Αθνινύζεζε ε ζεηξά Venera ησλ νβηεηηθώλ, πνπ θαηάθεξε ηελ πξώηε πξνζεδάθηζε κε ην Venera 3 ηνπ 1966 -ηελ πξώηε πξνζεδάθηζε αλζξώπηλεο θαηαζθεπήο ζε άιιν πιαλήηε- πνπ αθνινύζεζαλ ηνλ επόκελν ρξόλν ηα Venera 4 θαη Mariner 5. Ζ πξώηε "καιαθή" πξνζεδάθηζε ζηνλ πιαλήηε έγηλε κε ην Venera 7 ηνπ 1970 -πξηλ από απηή ηελ απνζηνιή, όιεο νη ππόινηπεο είηε παξαηήξεζαλ ηνλ πιαλήηε από ηξνρηάο είηε ζπληξίθηεθαλ από ηελ πςειή πίεζε ηεο αηκόζθαηξαο. Οη νβηεηηθνί ζπλέρηζαλ λα ζηέιλνπλ δηαζηεκνζπζθεπέο ηεο ζεηξάο Venera ζηελ Αθξνδίηε έσο θαη ην 1983, θάλνληαο αλαιύζεηο ηνπ εδάθνπο θαη ηεο αηκόζθαηξαο θαη παίξλνληαο θσηνγξαθίεο ηεο επηθάλεηαο.

ΓΗ

Ζ Γε είλαη ν πιαλήηεο ζηνλ νπνίν θαηνηθνύλ νη άλζξσπνη, θαζώο

θαη εθαηνκκύξηα άιια είδε, θαη ν κνλαδηθόο πιαλήηεο ζηνλ νπνίν

γλσξίδνπκε όηη ππάξρεη δσή. Δίλαη ν ηξίηνο ζε απόζηαζε πιαλήηεο

από ηνλ Ήιην, ν πέκπηνο κεγαιύηεξνο ζε κάδα από ηνπο πιαλήηεο

ηνπ ειηαθνύ ζπζηήκαηoο. Ο πιαλήηεο ζρεκαηίζηεθε πξηλ από 4,5

δηζεθαηνκκύξηα έηε, έρεη δε έλαλ θπζηθό δνξπθόξo, ηελ ειήλε. Ζ

ιέμε Γε πξνέξρεηαη από ην όλνκα ηεο αξραηνειιεληθήο ζεάο κε ην

όλνκα Γαία.

Σν εζσηεξηθό ηεο Γεο είλαη δηαρσξηζκέλν ζε έλα ππξηηηθό

εμσηεξηθό θινηό, ν νπνίνο είλαη ζπκπαγήο, έλαλ εκίξξεπζην

καλδύα, έλαλ ξεπζηό εμσηεξηθό ππξήλα ν νπνίνο είλαη αξθεηά πην

ημώδεο από ηνλ καλδύα, θαζώο θαη έλαλ ζηεξεό εζσηεξηθό

ππξήλα. Ο θινηόο θπκαίλεηαη κεηαμύ 5 θαη 70 km ζε βάζνο. Σα

ιεπηά ηκήκαηα ηνπ θινηνύ είλαη θάησ από ηνπο σθεαλνύο θαη

απνηεινύληαη από ππθλά πεηξώκαηα καγλεζίνπ, ζηδήξνπ θαη

ππξηηίνπ. Ο θινηόο ηεο Γεο είλαη πινύζηνο ζε θπζηθνύο πόξνπο.

Πεξηέρεη κεγάιεο πνζόηεηεο θαπζίκσλ (Άλζξαθαο, Πεηξέιαην,

Φπζηθό Αέξην, Μεζάλην). Ο καλδύαο ηεο Γεο εθηείλεηαη ζε έλα

βάζνο 2.890 ρικ. Απνηειείηαη θαηά κεγάιν κέξνο από πιηθά

πινύζηα ζε ζίδεξν θαη καγλήζην. Ο ππξήλαο ρσξίδεηαη ζε δύν

κέξε, έλαλ ζηεξεό εζσηεξηθό ππξήλα κε κία αθηίλα γύξσ ζηα

1.250 ρικ. θαη έλαλ ξεπζηό εμσηεξηθό ππξήλα κε κία αθηίλα γύξσ

ζηα 3.500 ρικ. Ο εζσηεξηθόο ππξήλαο πηζηεύεηαη πσο είλαη

ζηεξεόο θαη πσο απνηειείηαη θπξίσο από ζίδεξν θαη ληθέιην. Ο

εμσηεξηθόο ππξήλαο πνπ πεξηβάιιεη ηνλ εζσηεξηθό θαη εθηηκάηαη

πσο απνηειείηαη από ξεπζηό ζίδεξν αλακεκεηγκέλν κε ξεπζηό

ληθέιην θαη ίρλε ειαθξύηεξσλ ζηνηρείσλ. Ζ Γε είλαη ν κόλνο

πιαλήηεο ηνπ Ζιηαθνύ καο πζηήκαηνο όπνπ ζηελ επηθάλεηά ηεο

θπξηαξρεί ην πγξό ζηνηρείν. Σν λεξό θαιύπηεη ην 71% ηεο γήηλεο

επηθάλεηαο θαη ηελ ρσξίδεη ζε πέληε σθεαλνύο θαη επηά επείξνπο.

Ζ Γε έρεη κία ζρεηηθά ππθλή αηκόζθαηξα ε νπνία απνηειείηαη από

78% άδσην, 21% νμπγόλν θαη 1% αξγό, κε ίρλε από άιια αέξηα,

ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ δηνμείδην ηνπ άλζξαθα θαη πδξαηκνύο. Ζ

αηκόζθαηξα δξα σο έλα παξέκβιεκα κεηαμύ ηεο Γεο θαη ηνπ

Ζιίνπ. Σα ζηξώκαηα ηεο αηκόζθαηξαο, δειαδή ε ηξνπόζθαηξα, ε

ζηξαηόζθαηξα, ε κεζόζθαηξα, ε ζεξκόζθαηξα θαη ε εμώζθαηξα,

κεηαβάιινληαη από ηόπν ζε ηόπν θαη εμαξηώληαη θαη από ηηο

επνρηαθέο κεηαβνιέο.

Σν βηνινγηθό θαη γεσινγηθό κέιινλ ηεο Γεο κπνξεί λα πξνβιεπηεί

κε βάζε ηηο εθηηκώκελεο επηπηώζεηο από δηάθνξεο

καθξνπξόζεζκεο επηδξάζεηο. . Έλα αβέβαην ζηνηρείν ζε απηή ηελ

πξόβιεςε είλαη ε ζπλερηδόκελε επηξξνή ηεο ηερλνινγίαο πνπ έρεη

εηζαρζεί από ηνλ άλζξσπν. Ζ ηερλνινγία κπνξεί λα νδεγήζεη ζηελ

εμαθάληζε ηεο αλζξσπόηεηαο, αθήλνληαο ηνλ πιαλήηε λα

επαλέιζεη ζηαδηαθά ζε έλαλ αξγό ξπζκό εμέιημεο πνπ εμαξηάηαη

κόλν από καθξνπξόζεζκεο θπζηθέο δηεξγαζίεο .Δθηόο από απηό

ζε πεξίπνπ 1,1 δηζεθαηνκκύξηα ρξόληα, ε ειηαθή θσηεηλόηεηα ζα

είλαη 10% πςειόηεξε από ό, ηη ζήκεξα. Απηό ζα πξνθαιέζεη ηελ

αηκόζθαηξα λα γίλεη έλα «πγξό ζεξκνθήπην», κε απνηέιεζκα ηελ

εμάηκηζε ησλ σθεαλώλ.

Ο Πιαλήηεο Γε πξαγκαηνπνηεί ηέζζεξηο θηλήζεηο:

-Σελ Πεξηζηξνθή, γύξσ από ηνλ άμνλά ηεο.

-Σελ Πεξηθνξά, γύξσ από ηνλ Ήιην,

-Σελ Ζιηαθή κεηαβαηηθή πεξηθνξά, πνπ πξαγκαηνπνηεί

αθνινπζώληαο ηελ πεξηζηξνθή ηνπ Ζιηαθνύ ζπζηήκαηνο θαη

-Σελ Γαιαμηαθή κεηαβαηηθή πεξηθνξά, πνπ πξαγκαηνπνηεί

αθνινπζώληαο ηελ πεξηζηξνθή ηνπ Γαιαμία.

Ζ πεξίνδνο πεξηζηξνθήο ηεο γεο πεξί ηνλ άμνλα ηεο είλαη 23 ώξεο,

56 ιεπηά θαη 4.09 δεπηεξόιεπηα (κία αζηξηθή εκέξα). Ζ πεξηθνξά

ηεο Γεο γύξσ από ηνλ Ήιην δηαξθεί 365,2564 κέζεο ειηαθέο

εκέξεο (ή έλα αζηξηθό έηνο). Ζ Γε έρεη έλαλ Φπζηθό Γνξπθόξν, ηελ

ειήλε, ε νπνία πεξηθέξεηαη γύξσ από ηελ γε θάζε 27,3 εκέξεο

(αζηξηθόο κήλαο).

Ζ ειήλε, είλαη έλαο ζρεηηθά κεγάινο δνξπθόξνο, κε ζηεξεό θινηό

θαη δηάκεηξν ιίγν κεγαιύηεξε από ην 1/4 ηεο Γεο. Ζ βαξπηηθή έιμε

κεηαμύ Γεο θαη ειήλεο είλαη ν θύξηνο παξάγνληαο γηα ηηο

παιίξξνηεο ζηελ Γε. Ζ πξνέιεπζε ηεο ειήλεο είλαη άγλσζηε, αλ

θαη ε δεκνθηιέζηεξε ζεσξία ππνζηεξίδεη ηνλ ζρεκαηηζκό ηεο από

ηελ ζύγθξνπζε ηεο Γεο κε έλαλ πξσηνπιαλήηε ζην κέγεζνο ηνπ

Άξε. Απηή ε ππόζεζε εμεγεί κεηαμύ ησλ άιισλ θαη ηελ παξόκνηα

ζύζηαζε ηεο Γεο θαη ηεο ειήλεο. Ζ ειήλε απέρεη ηόζν από ηελ

Γε, ώζηε λα έρεη ηελ ίδηα θαηλόκελε δηάκεηξν κε ηνλ Ήιην, θαζώο ν

Ήιηνο είλαη 400 θνξέο κεγαιύηεξνο, σζηόζν θαηά κία απίζηεπηε

αζηξνλνκηθή ζύκπησζε είλαη θαη 400 θνξέο καθξύηεξα από ηελ

ειήλε. Απηό ην γεγνλόο επηηξέπεη λα ιακβάλνπλ ρώξα νιηθέο

εθιείςεηο Ζιίνπ.

ΑΡΗΣ

Ο Άξεο είλαη ν ηέηαξηνο ζε απόζηαζε από ηνλ Ήιην πιαλήηεο ηνπ

Ζιηαθνύ καο πζηήκαηνο θαη αθόκε ν δεύηεξνο πιεζηέζηεξνο ζηε

Γε θαη ν έβδνκνο ζε κέγεζνο θαη κάδα ηνπ Ζ/. Λέγεηαη ζπρλά θαη

«εξπζξόο πιαλήηεο» εμαηηίαο ηνπ εξπζξνύ ρξώκαηνο πνπ

παξνπζηάδεη θαη νθείιεηαη ζην ηξηνμείδην ηνπ ζηδήξνπ ζηελ

επηθάλεηα. Ο Άξεο δηαζέηεη αθόκε ην ξνο ιπκπνο, ην ςειόηεξν

γλσζηό όξνο ζην Ζιηαθό καο ύζηεκα θαη ηελ Κνηιάδα Μαξηλέξηο,

ηε κεγαιύηεξε θνηιάδα. Ζ νλνκαζία ηνπ πξνέξρεηαη από ηνλ

Οιύκπην ζεό ηνπ πνιέκνπ ηεο Διιεληθήο Μπζνινγίαο ηνλ Άξε.

Ο Άξεο δεκηνπξγήζεθε πξηλ από 4,2 δηζ. έηε από ηνλ πιαλεηηθό

δίζθν νπνίν δεκηνπξγήζεθαλ θαη νη ππόινηπνη πιαλήηεο κηθξό

κέγεζνο ηνπ Άξε, πνπ ζπλεπάγεηαη κηθξή βαξύηεηα, δελ ηνπ

επέηξεςε λα δηαηεξήζεη νιόθιεξε ηελ αηκόζθαηξά ηνπ. Καζώο ην

κεγαιύηεξν κέξνο ηεο αηκόζθαηξαο δηέθπγε ζην δηάζηεκα, έπεζε ε

αηκνζθαηξηθή πίεζε θαη ην πγξό λεξό ελ κέξεη εμαηκίζηεθε θαη ελ

κέξεη δηέξξεπζε ζην ππέδαθνο θαη ζηνπο πόινπο ηνπ πιαλήηε,

ππό ηελ κνξθή παγεηώλσλ.

Ζ αηκόζθαηξα ηνπ Άξε απνηειείηαη θαηά 95,32% από δηνμείδην ηνπ

άλζξαθα, 2,7% άδσην θαη 1,6% αξγό. Δίλαη πνιύ αξαηή θαη ε πίεζε

ζηελ επηθάλεηα ηνπ πιαλήηε θηάλεη θαηά κέζν όξν ηα 0,60 kPa,

δειαδή ιηγόηεξν από ην έλα εθαηνζηό απηήο ζηελ επηθάλεηα ηεο

Γεο (101,3 kPa) Ζ ρακειή ππθλόηεηα ηεο αηκόζθαηξαο έρεη θαη

άιιεο ζπλέπεηεο: νη άλεκνη δελ είλαη ηδηαίηεξα ηζρπξνί, όκσο θαζώο

ε ζθόλε πνπ θαιύπηεη ηελ επηθάλεηα ηνπ πιαλήηε είλαη αξθεηά

ςηιή, νη ακκνζύειιεο δελ είλαη ζπάλην θαηλόκελν. ε αθξαίεο

πεξηπηώζεηο, κπνξνύλ λα θαιύςνπλ έλα πνιύ κεγάιν κέξνο ηνπ

πιαλήηε· κηα ηέηνηα ακκνζύειια ζεκεηώζεθε ην 2001 θαη μαλά ην

2007. ηελ αηκόζθαηξα ηνπ Άξε παξαηεξνύληαη επίζεο αξαηά

ζύλλεθα δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα, πνπ εκθαλίδνληαη πην ζπρλά ηε

λύρηα θαη ηελ απγή, θαζώο θαη αξαηά ζύλλεθα από θξπζηάιινπο

λεξνύ όηαλ ν πιαλήηεο βξίζθεηαη πην θνληά ζηνλ ήιην.

εκεξηλά κνληέια ηνπ εζσηεξηθνύ ηνπ πιαλήηε, ππνδεηθλύνπλ έλα

ππξήλα κε αθηίλα 1.480 ρηιηόκεηξα, πνπ απνηειείηαη θπξίσο από

ζίδεξν θαη ζείν. Απηόο ν ππξήλαο έρεη δύν θνξέο κεγαιύηεξε

ζπγθέληξσζε ειαθξύηεξσλ ζηνηρείσλ από ό,ηη ππάξρεη ζηνλ

ππξήλα ηεο Γεο. Ο ππξήλαο πεξηβάιιεηαη από έλα ππξηηηθό

καλδύα πνπ δηακόξθσζε πνιιέο από ηα εθαηζηεηαθά

ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πιαλήηε, αιιά ηώξα θαίλεηαη λα είλαη

αλελεξγά. Σν κέζν πάρνο ηνπ θινηνύ ηνπ πιαλήηε είλαη κάιινλ 50

ρηιηόκεηξα, κε κέγηζην πάρνο 125 ρηιηόκεηξα. Δπίζεο ν Άξεο

απνηειείηαη θη από έλαλ θινηό πνπ είλαη παξόκνηνο κε ηεο γεο. Ο

Άξεο έρεη ην ηδηόκνξθν ραξαθηεξηζηηθό όηη απνηειείηαη από δπν

κνξθνινγηθά αλόκνηα «ηκήκαηα»: ην βόξεην εκηζθαίξην απνηειείηαη

από «πεδηάδεο» πνπ ραξαθηεξίδνληαη από ζρεηηθά κηθξή

ππθλόηεηα θξαηήξσλ θαη κεγαιύηεξε ιεπθαύγεηα, ελώ ην λόηην

εκηζθαίξην βξίζθεηαη ζε κεγαιύηεξν πςόκεηξν θαη είλαη εκθαλώο

πην θαηαπνλεκέλν από πξνζθξνύζεηο κεηεσξηηώλ.

Ο Άξεο είλαη κέρξη ζήκεξα ν πιαλήηεο ζηνλ νπνίν έρνπλ ζηαιεί νη

πεξηζζόηεξεο δηαζηεκνζπζθεπέο, θαη γηα ηνλ νπνίν γλσξίδνπκε ηα

πεξηζζόηεξα από θάζε άιινλ ζην ειηαθό ζύζηεκα. Αηηία γηα απηό

είλαη ε ζρεηηθή εγγύηεηά ηνπ ζηνλ δηθό καο πιαλήηε, νη ππνζέζεηο

γηα ύπαξμε δσήο ζηελ επηθάλεηά ηνπ θαζώο θαη ε ζρεηηθή επθνιία,

ζε ζρέζε κε ηνλ άιιν θνληηλό ζε καο πιαλήηε, ηελ Αθξνδίηε.

Οη πξνζπάζεηεο γηα εμεξεύλεζε ηνπ πιαλήηε μεθίλεζαλ ην 1960

από ηνπο νβηεηηθνύο κε ην πξόγξακκα Μάξζληθ, ην νπνίν δελ είρε

ηδηαίηεξε επηηπρία. Σν 1964, ην ακεξηθαληθό Μάξηλεξ 4 πέξαζε

δίπια από ηνλ πιαλήηε θαη έζηεηιε ηηο πξώηεο θσηνγξαθίεο από

ηελ επηθάλεηά ηνπ, απνθαιύπηνληαο έλαλ άλπδξν πιαλήηε γεκάην

θξαηήξεο θαη θαηά ηα θαηλόκελα ρσξίο δσή. Αθνινύζεζαλ ηα

ζθάθε ηνπ ζνβηεηηθνύ πξνγξάκκαηνο Μαξο, πνπ έγηλαλ ηα πξώηα

πνπ πξνζεδαθίζηεθαλ ζηνλ πιαλήηε θαη ιεηηνύξγεζαλ γηα ιίγν

κεηά ηελ πξνζεδάθηζε. ύκθσλα κε ηνπο επηζηήκνλεο, ν

πιαλήηεο Άξεο δελ ήηαλ πάληα ε θόθθηλε έξεκνο πνπ βιέπεη ην

ξνκπνηηθό όρεκα Curiosity ζήκεξα. Πάξα πνιύ παιηά, δειαδή

πξηλ από πεξίπνπ 4 δηζ. ρξόληα, ν πιαλήηεο είρε λεξό, "ελόο

απαξαίηεηνπ γηα ηε δσή ζπζηαηηθνύ" όπσο εμεγνύλ νη εξεπλεηέο .Ο

πιαλήηεο Άξεο ήηαλ θαηνηθήζηκνο θαη πινύζηνο ζε νμπγόλν πνιύ

πξηλ από ηε Γε. Ο πιαλήηεο ρσξίδεηαη, ζε αληηζηνηρία κε ηε γε, ζε

πέληε δώλεο: δύν πνιηθέο, δύν εύθξαηεο θαη κία ηζεκεξηλή. Έλαο

ρξόλνο ζηνλ Άξε (687 γήηλεο εκέξεο) δηαηξείηαη αλάινγα ζε

ηέζζεξηο επνρέο, ίδηεο κε ηηο γήηλεο, κεγαιύηεξεο όκσο.

ΔΙΑΣ

Ο Γίαο ζα κπνξνύζε λα πεξηιάβεη ζην εζσηεξηθό ηνπ όινπο ηνπο

άιινπο πιαλήηεο ηνπ Ζιηαθνύ πζηήκαηνο. Ζ κάδα ηνπ είλαη 318

θνξέο κεγαιύηεξε από ηε κάδα ηεο γεο, θαη 2,5 θνξέο κεγαιύηεξε

ηνπ ζπλόινπ ησλ πιαλεηώλ θαη δνξπθόξσλ. Ο όγθνο ηνπ 1.318

θνξέο κεγαιύηεξνο από ηνλ όγθν ηεο Γεο. Παξά ηαύηα ε

ππθλόηεηα ηνπ είλαη κόιηο 1,33 έλαληη ηεο ππθλόηεηαο ηεο γεο πνπ

είλαη 5,52 θαη θνληηλή ζηελ ππθλόηεηα ηνπ ήιηνπ(1,4), ιακβάλνληαο

σο κνλάδα ηε ππθλόηεηα ηνπ ύδαηνο. Ζ κέζε δηάκεηξνο ηνπ είλαη

142.000 ρικ. Ζ απόζηαζε ηνπ από ηε Γε θπκαίλεηαη αλάκεζα ζηα

591.000.000 ρικ θαη 965.000.000 ρικ. (πεξίπνπ ± 5,2 α.κ.).

Γη΄απηό νθείιεηαη ε ηξνρηά ηνπ. Πεξηζηξέθεηαη πάξα πνιύ γξήγνξα

γύξσ από ηνλ άμνλα ηνπ, πεξίπνπ ζε 10 ώξεο, πην γξήγνξα από

όινπο ηνπο πιαλήηεο, γηα ηελ αθξίβεηα ζε 9 ώξεο θαη 51 ιεπηά. Με

απηό ην ξπζκό ηεο πεξηζηξνθήο, ν Γίαο, πνπ είλαη θηηαγκέλνο θαηά

θύξην ιόγν από αέξην πδξνγόλν παξνπζηάδεη πιάηπλζε ίζε πξνο

1/15. Ο ρξόλνο πνπ ρξεηάδεηαη γηα κηα πεξηθνξά γύξσ από ηνλ

ήιην είλαη πεξίπνπ 12 γήηλα ρξόληα (11 έηε θαη 315 εκέξεο γεο). Ζ

έληαζε ηνπ πεδίνπ βαξύηεηαο ππνινγίδεηαη 2,5 θνξέο κεγαιύηεξε

ηεο έληαζεο ηεο γεο. Γέρεηαη δε από ηνλ Ήιην πνζόηεηα θσηόο θαη

ζεξκόηεηα ίζε πξνο ην 1/25 εθείλεο πνπ θζάλεη ζηε Γε.

Με ην ηειεζθόπην δελ θαίλεηαη ε επηθάλεηα ηνπ πιαλήηε αιιά ε ππθλή αηκόζθαηξα πνπ ηνλ πεξηβάιιεη θαη ε νπνία παξνπζηάδεη πιαηηέο ζθνηεηλέο ηαηλίεο, παξάιιειεο πξνο ηνλ ηζεκεξηλό ηνπ

πιαλήηε, πνπ δηαρσξίδνληαη από θσηεηλέο δώλεο. Ζ θσηεηλόηεηα ,ην πιάηνο θαη ε ζέζε ησλ δσλώλ αιιάδνπλ ζπλέρεηα όςε θαη

εύξνο, ζην δηάζηεκα ελόο έηνπο. Ζ αηκόζθαηξα ηνπ Γία όπσο θαη ησλ άιισλ ηξηώλ Γίησλ πιαλεηώλ, πεξηέρεη πδξνγόλν πεξίπνπ

78%, ήιην 11%, κε ην ππόινηπν 1% λα απνηειείηαη από ακκσλία, κεζάλην, λεξό θαη άιιεο ελώζεηο όπσο ν άλζξαθαο, ην αηζάλην, ην

αθεηπιέλην θαη ην πδξνθπάλην.Ζ ζεξκνθξαζία εθεί είλαη -130 βαζκνί θειζίνπ έσο -140 βαζκνί θειζίνπ. ε απηέο ηηο

ζεξκνθξαζίεο ην λεξό θαη ε ακκσλία βξίζθνληαη ζε κνξθή πάγνπ.

Υαξαθηεξηζηηθό ηεο αηκόζθαηξαο ηνπ Γία είλαη ε θόθθηλε θειίδα (εξπζξά θειίδα) κε δηάκεηξν ηεηξαπιάζηα ηνπ γήηλνπ δίζθνπ.

Καιύπηεη πεξίπνπ ην 1% ηεο επηθάλεηαο ηνπ Γία, πνπ θαίλεηαη λα κεηαηνπίδεηαη αξγά. Σν ρξώκα ηεο θαη ν ρξόλνο πεξηζηξνθήο

αιιάδνπλ ζπλέρεηα. Τπνζηεξίδεηαη πώο ε κεγάιε θόθθηλε θειίδα πνπ ππάξρεη ζηελ αηκόζθαηξά ηνπ, είλαη κηα ηεξάζηηα θαηαηγίδα, έλαο αληηθπθιώλαο, πνπ θξαηάεη εδώ θαη 300 ρξόληα ή λεζίδα αηκνζθαηξηθήο ύιεο κεηαμύ πγξάο θαη αεξηώδνπο θαηάζηαζεο

Ο Γίαο έρεη ηζρπξόηαην καγλεηηθό δίπνιν, 1.600 θνξέο ηζρπξόηεξν από εθείλν ηεο Γεο. Ζ καγλεηόζθαηξά ηνπ, δειαδή ην

καγλεηηζκέλν πεξηβάιινλ ηνπ πνπ ζρεκαηίδεηαη γύξσ ηνπ, θαζώο ην καγλεηηθό ηνπ πεδίν αιιειεπηδξά κε ηνλ ειηαθό άλεκν, απηό ην

ηαρύηαην, καγλεηηζκέλν θαη ηνληζκέλν αέξην πνπ εθπέκπεη ζπλερώο ν Hιηνο ζηνλ δηαπιαλεηηθό ρώξν κε ηεξάζηηα ηαρύηεηα.

Γηπνιηθά πεδία θαη καγλεηόζθαηξεο έρνπλ ε Γε, ν Κξόλνο θαη νη άιινη γίγαληεο πιαλήηεο. Ζ καγλεηόζθαηξα ηνπ Γία κνηάδεη κε

γηγάληηα ζθαηξηθή ζηαγόλα πξνο ηνλ Ήιην κε αθηίλα 100 έσο 150 αθηίλεο ηνπ Γία, θαη αηξαθηνεηδήο πξνο ηε ζθνηεηλή πιεπξά πνπ

εθηείλεηαη ίζσο θαη πέξα από κία αζηξνλνκηθή κνλάδα. Ο Γίαο έρεη έληνλεο δώλεο αθηηλνβνιίαο (δώλεο Van Allen) θαη εκθαλίδεηαη πνιηθό ζέιαο όπσο ζηε Γε. Ζ έθηαζε ηεο καγλεηόζθαηξαο

απμνκεηώλεηαη, θαζώο κεηαβάιιεηαη ε πίεζε ηνπ ειηαθνύ αλέκνπ θαη θάπνηα ζσκάηηα (ελεξγεηηθά ειεθηξόληα) πνπ επηηαρύλνληαη

από ηε καγλεηόζθαηξα θζάλνπλ έσο ηε Γε, όπνπ ηα παξαηεξνύλ ηα δηαζηεκόπινηα όηαλ ππάξρεη καγλεηηθή ζύλδεζε κε ηνλ Γία

κέζσ ηνπ δηαπιαλεηηθνύ καγλεηηθνύ πεδίνπ θάζε δεθαηξείο κήλεο

Έρεη επηβεβαησζεί ε ύπαξμε 63 δνξπθόξσλ δηαθόξσλ κεγεζώλ ζε ηξνρηά γύξσ από ηνλ Γία από ηνπο νπνίνπο νη ηέζζεξηο

Γαλπκήδεο, Καιιηζηώ, Ηώ θαη Δπξώπε αλαθαιύθζεθαλ από ηνλ Γαιηιαίν όηαλ παξαηήξεζε ηνλ νπξαλό κε ην ηειεζθόπηό ηνπ ην

1610, είλαη πνιύ κεγάινη κε δηάκεηξν από 4.980 έσο 2880 ρικ. Οη δύν πξώηνη είλαη κεγαιύηεξνη ηεο ειήλεο. Απηνί νη ηέζζεξηο

θαίλνληαη κε απιά θπάιηα θαηά ηε δηεύζπλζε ηνπ ηζεκεξηλνύ ηνπ πιαλήηε.

Καηά ηε θίλεζή ηνπο πεξί ηνλ Γία άιινηε πθίζηαληαη "εθιείςεηο", άιινηε "δηαβάζεηο" (πξν ηνπ δίζθνπ ηνπ Γία) θαη άιινηε

"επηπξνζζήζεηο".

ηηο 13 Ηαλνπαξίνπ, ηνπ 1610 όηαλ αλαθαιύθζεθε θαη ν ηέηαξηνο δνξπθόξνο ηνπ Γία, ν Γαιηιαίνο νλόκαζε απηνύο «Πιαλήηεο ησλ

Μεδίθσλ».

Ο Γεξκαλόο αζηξνλόκνο Μάγεξ ίκσλ ή Μάξηνο ηζρπξηδόηαλ πσο εθείλνο είλαη ν πξώηνο πνπ παξαηήξεζε ηνπο ελ ιόγσ

δνξπθόξνπο ηελ 27 Γεθεκβξίνπ ηνπ 1609 θαη νλόκαζε, εθ ιάζνπο ηνπ, απηνύο «Αζηέξεο ηνπ Βξαλδεκβνύξγνπ» θαη αθνινύζσο

έδσζε ζε θάζε έλα ηδηαίηεξν όλνκα από ηελ Διιεληθή κπζνινγία θαιώληαο Γαλπκήδε ηνλ έλα εμ απηώλ. Παξά ηαύηα επεθξάηεζε ν

Γαιηιαίνο.

Οη εθιείςεηο ηεο Ηνύο ρξεζίκεπζαλ ζηνλ Ραίκεξ (Roemer) γηα ηνλ πξνζδηνξηζκό ηεο ηαρύηεηαο ηνπ θσηόο.

Με ηελ αλαθάιπςε απηώλ ησλ δνξπθόξσλ απνδείρζεθε γηα πξώηε θνξά όηη ε Γε δελ είλαη ην θέληξν ηνπ ύκπαληνο, όπσο

πηζηεπόηαλ έσο ηόηε, αθνύ ππήξραλ ηέζζεξα, έζησ κηθξά, νπξάληα ζώκαηα πνπ πεξηθέξνληαλ γύξσ από ηνλ Γία. Απηό νδήγεζε ζηελ

εγθαζίδξπζε θαη απνδνρή ηνπ ειηνθεληξηθνύ ζπζηήκαηνο πνπ πξσηνδηαηύπσζε ν Αξίζηαξρνο ν άκηνο θαη επαλάθεξε ν

Κνπέξληθνο ιίγν πξηλ ηνλ Γαιηιαίν.

Σν 1976 ν Ακεξηθαλόο αζηξνλόκνο Καξι αγθάλ ππέζεζε όηη κνξθέο δσήο όπνπ ε νξγαληθή ηνπο ρεκεία βαζίδεηαη ζηελ πγξή ακκσλία ζα κπνξνύζαλ λα επηβηώζνπλ ζηα αλώηεξα ζηξώκαηα

ηεο αηκόζθαηξαο ηνπ Γία. Ο Sagan βαζίζηεθε ηελ άπνςε ηνπ ζηελ νηθνινγία ησλ Γήηλσλ ζαιαζζώλ όπνπ ππάξρεη θπηνπιαγθηόλ ζηα

αλώηεξα ζηξώκαηα, ςάξηα πνην ρακειά πνπ ηξέθνληαη από ηα πιαγθηόλ θαη ζεξεπηέο ζηα ρακειόηεξα βάζε πνπ θπλεγάλε ηα

ςάξηα.

Οη θάηνηθνη ηνπ Γία νλνκάδνληαη "Βαξίδηα", "Φειινί", θαη "Κπλεγνί". Σα Βαξίδηα (Sinkers) είλαη νξγαληζκνί ζαλ θπηνπιαγθηόλ, ηα νπνία

παξαζέξλνληαη από ηνπο αλέκνπο θαη πέθηνπλ ζηα ρακειόηεξα ζηξώκαηα ηεο αηκόζθαηξαο ηνπ Γία. Δπηβηώλνπλ όκσο γηα αξθεηό

ρξόλν κέρξη λα αλαπαξαρζνύλ, ώζηε λα κελ αθαληζηνύλ. Οη Φειινί (Floaters) πξόθεηηαη γηα πιάζκαηα ζην κέγεζνο κηα πόιεο κε κηα ηεξάζηηα θίζηε ζαλ αεξόζηαην θαη ηξέθνληαη κε ηα Βαξίδηα

γηα λα δηαηεξνύλ ηνλ αέξα κέζα ζηε θίζηε δεζηό. Οη Κπλεγνί (Hunters) πξόθεηηαη γηα πιάζκαηα ζαλ ζπλδπαζκόο πνπιηνύ θαη

θαιακαξηνύ θαη ρξεζηκνπνηνύλ θπζηθνύο αεξνπξνσζεηήξεο γηα λα πεηάλε θαη λα νξκάλε ζηνπο Φειινύο γηα λα ηξαθνύλ από απηνύο.

Γελ ππάξρεη σζηόζν θακία απόδεημε ύπαξμεο ησλ παξαπάλσ πιαζκάησλ.

ΚΡΟΝΟ

Ο Κξόλνο είλαη ν έθηνο πιαλήηεο ζε ζρέζε κε ηελ απόζηαζή ηνπ

από ηνλ Ήιην θαη ν δεύηεξνο κεγαιύηεξνο ηνπ Ζιηαθνύ

πζηήκαηνο κεηά ηνλ Γία, κε δηάκεηξν ζηνλ ηζεκεξηλό ηνπ 120.660

ρηιηόκεηξα θαη αλήθεη ζηνπο ιεγόκελνπο γίγαληεο αεξίσλ. Σν όλνκά

ηνπ πξνέξρεηαη από ηνλ Κξόλν ηεο αξραίαο ειιεληθήο κπζνινγίαο

θαη ζρεηίδεηαη κε ηελ ιέμε ρξόλνο. ρεδόλ ηαπηίδεηαη κε ην Ρσκατθό

ζεό Saturn, απ' όπνπ πξνέξρνληαη θαη νη άιιεο επξσπατθέο

νλνκαζίεο.

Λόγσ ηεο κεγάιεο κάδαο ηνπ Κξόλνπ θαη ηεο κεγάιεο βαξύηεηαο,

νη ζπλζήθεο πνπ παξάγνληαη ζηνλ Κξόλν είλαη αθξαίεο. Οη

εζσηεξηθέο πηέζεηο θαη ζεξκνθξαζίεο είλαη πέξα από νηηδήπνηε

κπνξεί λα αλαπαξαρζεί πεηξακαηηθά ζηε Γε. Σν εζσηεξηθό ηνπ

Κξόλνπ πηζαλώο απνηειείηαη από έλαλ ζηεξεό ππξήλα ζηδήξνπ,

ληθειίνπ, ππξηηίνπ θαη ελώζεηο νμπγόλνπ θαη πεξηβάιιεηαη από έλα

βαζύ ζηξώκα κεηαιιηθνύ πδξνγόλνπ, έλα ελδηάκεζν ζηξώκα ηνπ

πγξνύ πδξνγόλνπ θαη πγξνύ ειίνπ, θαζώο θαη έλα εμσηεξηθό

ζηξώκα αεξίσλ.[9] Σν ειεθηξηθό ξεύκα κέζα ζην ζηξώκα

κεηαιιηθνύ πδξνγόλνπ είλαη πηζαλό λα δεκηνπξγεί έλα πιαλεηηθό

καγλεηηθό πεδίν, πνπ είλαη ειαθξώο πην αδύλακν από ην γήηλν

καγλεηηθό πεδίν αλ ζπγθξηζνύλ ζηηο επηθάλεηεο ησλ πιαλεηώλ θαη

πεξίπνπ ην έλα εηθνζηό ηεο ηζρύνο ηνπ πεδίνπ γύξσ από ηνλ Γία.

Ζ εμσηεξηθή αηκόζθαηξα έρεη γεληθά ήπηα εκθάληζε, αλ θαη

κπνξνύλ λα εκθαληζηνύλ ραξαθηεξηζηηθά καθξάο δηάξθεηαο δσήο.

Ζ ηαρύηεηα ηνπ αλέκνπ ζηνλ Κξόλν κπνξεί λα θηάζεη 1.800

ρικ/ώξα, πνιύ κεγαιύηεξε από εθείλε ζηνλ Γία.

Ο Κξόλνο δηαζέηεη ελλέα δαθηπιίνπο, νη νπνίνη απνηεινύληαη από

ζσκαηίδηα ζθόλεο θαη πάγνπ, θαη 62 δνξπθόξνπο, ρσξίο λα

ζπλππνινγίδνληαη νη κηθξνί δνξπθόξνη θαη νη έιηθεο. Ο κεγαιύηεξνο

δνξπθόξνο ηνπ Κξόλνπ, ν Σηηάλαο, είλαη ν κόλνο δνξπθόξνο ζην

ειηαθό ζύζηεκα κε ππθλή αηκόζθαηξα.

Γηα αηώλεο ηνλ ζεσξνύζαλ ηνλ ηειεπηαίν (εμώηαην) πιαλήηε ηνπ

Ζιηαθνύ πζηήκαηνο, θαζώο είλαη γλσζηόο από ηελ αξραηόηεηα.

Πνιιά από απηά πνπ ζήκεξα γλσξίδνπκε γηα ηνλ πιαλήηε θαη ηνπο

δνξπθόξνπο ηνπ, καο έγηλαλ γλσζηά από ηελ εμεξεύλεζε ησλ

Βόγηαηδεξ 1 θαη Βόγηαηδεξ 2 ην 1980-81. Από ην 2004, ε

δηαζηεκηθή ζπζθεπή Cassini βξίζθεηαη ζε ηξνρηά γύξσ απ' ηνλ

πιαλήηε, κειεηώληαο ηνλ δηεμνδηθά.

ΟΤΡΑΝΟ

Ο Οπξαλόο είλαη ν έβδνκνο ζε απόζηαζε από ηνλ Ήιην, ν ηξίηνο κεγαιύηεξνο θαη ν ηέηαξηνο ζε κάδα πιαλήηεο ηνπ Ζιηαθνύ πζηήκαηνο. Σν όλνκα πξνέξρεηαη από ηελ αξραία ειιεληθή ζεόηεηα ηνπ νπξαλνύ, ν νπνίνο ήηαλ παηέξαο ηνπ Κξόλνπ θαη παππνύο ηνπ Γία. Γελ είλαη εύθνια νξαηόο κε γπκλό κάηη από ηε Γε, όπσο νη άιινη πιαλήηεο, θαζώο έρεη θαηλόκελν κέγεζνο +5,5 - +6,0, θαη απηό ζε ζπλδπαζκό κε ηελ αξγή θίλεζή ηνπ δελ αλαγλσξίζηεθε ζηνπο αξραίνπο ρξόλνπο σο πιαλήηεο.[9] Ο Οπίιηακ Υέξζει αλαθνίλσζε ηελ αλαθάιπςή ηνπ ηηο 13 Μαξηίνπ 1781, επεθηείλνληαο γηα πξώηε θνξά ζηελ ηζηνξία ηα

όξηα ηνπ ειηαθνύ ζπζηήκαηνο. Ο Οπξαλόο ήηαλ ν πξώηνο πιαλήηεο πνπ αλαθαιύθζεθε κε ηειεζθόπην.

Ο Οπξαλόο είλαη έλαο κεγάινο πιαλήηεο, έλαο από ηνπο ηέζζεξηο γίγαληεο αεξίσλ ηνπ ειηαθνύ καο ζπζηήκαηνο, αιιά ζηε δνκή κνηάδεη πεξηζζόηεξν κε ηνλ Πνζεηδώλα, παξά κε ηνπο άιινπο δύν. Λόγσ ηεο κεγάιεο απόζηαζήο ηνπ από ηε Γε, είλαη κόιηο νξαηόο κε γπκλό κάηη. Σν 1977 αλαθαιύθζεθε όηη ν Οπξαλόο έρεη έλα ζύζηεκα από δαθηπιίνπο θαη ν Βόγηαηδεξ 2, θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πξνζέγγηζεο ηνπ πιαλήηε ηνλ Ηαλνπάξην ηνπ 1986 κειέηεζε ηε δνκή ησλ δαθηπιίσλ απηώλ θαη αλαθάιπςε 10 αθόκε δνξπθόξνπο ηνπ, αλεβάδνληαο ηνλ αξηζκό ηνπο ζηνπο 15. ινη νη δαθηύιηνη θαη νη δνξπθόξνη βξίζθνληαη ζρεδόλ ζην ίδην επίπεδν, ην επίπεδν ηνπ Ηζεκεξηλνύ ηνπ πιαλήηε. Έρεη έλαλ πεηξώδε ππξήλα, ζην κέγεζνο ηεο Γεο, πνπ θαιύπηεηαη από έλαλ βαζύ "σθεαλό" λεξνύ θαη ακκσλίαο, ν νπνίνο πεξηβάιιεηαη από κηα αηκόζθαηξαπνπ απνηειείηαη από πδξνγόλν, ήιην θαη κεζάλην.

Σν ραξαθηεξηζηηθό πνπ μερσξίδεη ηνλ Οπξαλό από όινπο ηνπο άιινπο πιαλήηεο ηνπ ειηαθνύ ζπζηήκαηνο είλαη όηη ν άμνλαο πεξηζηξνθήο γύξσ από ηνλ εαπηό ηνπ βξίζθεηαη ζρεδόλ πάλσ ζηελ εθιεηπηηθή, ην επίπεδν δειαδή πάλσ ην νπνίν βξίζθεηαη ε ηξνρηά ηνπ γύξσ από ηνλ Ήιην. Έηζη, θαζώο ν Οπξαλόο πεξηζηξέθεηαη γύξσ από ηνλ ήιην θαη ηνλ εαπηό ηνπ, κνηάδεη ζαλ λα "θπιά" πάλσ ζηελ ηξνρηά ηνπ. θαζώο νη δνξπθόξνη θαη νη δαθηύιηνί ηνπ πεξηζηξέθνληαη θάζεηα ζηνλ ηζεκεξηλό ηνπ πιαλήηε, ην όιν

ζύζηεκα κνηάδεη ζαλ έλαο "ζηόρνο". Σν απνηέιεζκα ζην «εκεξνιόγην» ηνπ Οπξαλνύ είλαη όηη θάζε πόινο έρεη πνιύ κεγάιε πεξίνδν λύθηαο θαη κηα πνιύ κεγάιε πεξίνδν εκέξαο, 21 γήηλα έηε. Σν ραξαθηεξηζηηθό απηό ηνπ Οπξαλνύ έρεη επηπηώζεηο θαη ζηε καγλεηόζθαηξά ηνπ, πνπ κνηάδεη κε ηηξκπνπζόλ πνπ ζπζηξέθεηαη ζηελ πιεπξά ηνπ πιαλήηε πνπ είλαη ζηξακκέλε καθξηά από ηνλ Ήιην. Απηή ε απόθιηζε από ηα όζα ηζρύνπλ γηα ηνπο ππόινηπνπο πιαλήηεο δελ έρεη εμεγεζεί κέρξη ζήκεξα. Δίλαη πηζαλό λα είλαη ην απνηέιεζκα θάπνηνπ ζπκβάληνο πξόζθξνπζεο ζην καθξηλό παξειζόλ ηνπ πιαλήηε.

ΠΩΔΗΓΩΝΑ

Ο Πνζεηδώλαο είλαη ν όγδννο, θαηά ζεηξά απόζηαζεο από ηνλ

ήιην, πιαλήηεο ηνπ Ζιηαθνύ πζηήκαηνο. Γελ είλαη νξαηόο κε

γπκλό κάηη, ελώ αλ παξαηεξεζεί κε ηζρπξό ηειεζθόπην κνηάδεη κε

πξάζηλν δίζθν. ηελ αζηξνλνκία ζπκβνιίδεηαη κε ηελ ηξίαηλα ♀

Αλαθαιπκκέλνο ζηηο 23 επηεκβξίνπ 1846, ν Πνζεηδώλαο ήηαλ ν

πξώηνο πιαλήηεο πνπ βξέζεθε ζύκθσλα κε καζεκαηηθή

πξόβιεςε θαη όρη από εκπεηξηθέο παξαηεξήζεηο. Οη απξνζδόθεηεο

κεηαβνιέο ζηελ ηξνρηά ηνπ Οπξαλνύ νδήγεζε ηνλ Αιέμ Μπνπβάξλη

λα ζπκπεξάλεη όηη ε ηξνρηά ηνπ ππόθεηηαη ζε βαξπηηθή δηαηαξαρή

από έλαλ άγλσζην πιαλήηε. Ο Πνζεηδώλαο ζηε ζπλέρεηα

παξαηεξήζεθε από ηνλ Γηόραλ Γθόηθξηλη Γθάιε ζε απόζηαζε

κηθξόηεξε από κία κνίξα από ηε ζέζε πνπ πξνέβιεςε ν Οπξκπέλ

Λεβεξηέ, θαη ην κεγαιύηεξν θεγγάξη ηνπ, ν Σξίησλαο,

αλαθαιύθζεθε ιίγν αξγόηεξα, αλ θαη θαλέλα ησλ ππόινηπσλ 12

δνξπθόξσλ ηνπ πιαλήηε δελ αληρλεύηεθε ηειεζθνπηθά κέρξη ηνλ

20ν αηώλα. Σνλ Πνζεηδώλα έρεη επηζθεθζεί από έλα κόλν

δηαζηεκόπινην, ην Βόγηαηδεξ 2, ην νπνίν πέηαμε από ηνλ πιαλήηε

ζηηο 25 Απγνύζηνπ, 1989.

Ο Πνζεηδώλαο έρεη παξόκνηα ζύλζεζε κε ηνλ Οπξαλό, ελώ θαη νη

δύν έρνπλ ζπλζέζεηο πνπ δηαθέξνπλ από εθείλεο ησλ κεγαιύηεξσλ

γηγάλησλ αεξίσλ, Γία θαη Κξόλνπ. Ζ αηκόζθαηξα ηνπ Πνζεηδώλα,

ελώ είλαη παξόκνηα κε ηνπ Γία θαη ηνπ Κξόλνπ ζην όηη απνηειείηαη

θπξίσο από πδξνγόλν θαη ήιην, καδί κε ηα ίρλε πδξνγνλαλζξάθσλ

θαη, ελδερνκέλσο, ηνπ αδώηνπ, πεξηέρεη κεγαιύηεξν πνζνζηό ησλ

«πάγσλ», όπσο λεξό, ακκσλία θαη κεζάλην. Οη αζηξνλόκνη

θαηεγνξηνπνηνύλ ελίνηε ηνπο Οπξαλό θαη Πνζεηδώλα σο «γίγαληεο

πάγνπ», πξνθεηκέλνπ λα ηνλίζνπλ ηηο δηαθξίζεηο απηέο. Σν

εζσηεξηθό ηνπ Πνζεηδώλα, όπσο θαη ηνπ Οπξαλνύ, απνηειείηαη

θπξίσο από πάγν θαη βξάρνπο. Ίρλε κεζαλίνπ ζηηο εμώηεξεο

πεξηνρέο ηνπ πιαλήηε επζύλνληαη ελ κέξεη γηα ηελ κπιε εκθάληζε

ηνπ πιαλήηε.

ε αληίζεζε κε ηε ζρεηηθά ήξεκε αηκόζθαηξα ηνπ Οπξαλνύ, ε

αηκόζθαηξα ηνπ Πνζεηδώλα είλαη αμηνζεκείσηε γηα ηα ελεξγά θαη

νξαηά θαηξηθά θαηλόκελα ηεο. ηαλ ην Βόγηαηδεξ 2 πξνζέγγηζε ηνλ

Πνζεηδώλα, γηα παξάδεηγκα, ζην λόηην εκηζθαίξην ηνπ πιαλήηε

ππήξρε κία κεγάιε ζθνηεηλή θειίδα, ζπγθξίζηκε κε ηε Μεγάιε

Δξπζξά Κειίδα ζην Γία. Απηέο νη θαηξηθέο ζπλζήθεο θαζνδεγνύληαη

από ηνπο ηζρπξόηεξνπο ζπλερείο αλέκνπο θάζε πιαλήηε ζην

ειηαθό καο ζύζηεκα, θαζώο θαηαγξάθνληαη ηαρύηεηεο αλέκνπ

ηόζν πςειέο όζν 2.100 ρηιηόκεηξα αλά ώξα. Λόγσ ηεο κεγάιεο

απόζηαζεο από ηνλ Ήιην, ε εμσηεξηθή αηκόζθαηξα ηνπ Πνζεηδώλα

είλαη έλα από ηα πην θξύα κέξε ζην ειηαθό ζύζηεκα, κε ηε

ζεξκνθξαζία ζηηο θνξπθέο ζπλλέθσλ λα πιεζηάδνπλ ηνπο -218 ° C

(55 K). Ωζηόζν, ε ζεξκνθξαζία ζην θέληξν ηνπ πιαλήηε είλαη

πεξίπνπ 5.400 Κ (5.000 ° C). Ο Πνζεηδώλαο έρεη έλα αρλό θαη

θαηαθεξκαηηζκέλν ζύζηεκα δαθηπιίσλ, νη νπνίνη είραλ αληρλεπηεί

θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1960, όκσο, ήηαλ

αλακθηζβήηεηα ε ύπαξμή ηνπο επηβεβαηώζεθε κόλν ην 1989 από

ην Voyager 2.

Σα διαζηημικά ππογπάμμαηα

Σο ππώηο διαζηημικό ππόγπαμμα

Σο ππόγπαμμα Vostok (ζηε ξσζηθή: Восто́к, πνπ ζεκαίλεη "Αλαηνιηθά" )

Vostok 1 ήηακ δ πνχηδ δζαζηδιζηή πηήζδ ημο Vostok πνυβναιια ηαζ δ πνχηδ ηδξ

επακδνςιέκδ πηήζδ ζηδκ ζζημνία. Σμ δζαζηδιυπθμζμ Vostok 3KA λεηίκδζε ζηζξ 12

Απνζθίμο 1961. Ζ πηήζδ πναβιαημπμζήεδηε ιε ημκ Γζμφνζ Γηαβηάνζκ, ημζιμκαφηδ

απυ ηδ μαζεηζηή Έκςζδ, ζημ δζάζηδια. Ζ πηήζδ ζδιαημδυηδζε ηδκ πνχηδ θμνά υηζ

έκαξ άκενςπμξ ηέεδηε ζε ελςηενζηυ πχνμ, ηαεχξ ηαζ ηδκ πνχηδ ηνμπζαηή πηήζδ

εκυξ επακδνςιέκμο μπήιαημξ. Σμ Vostok 1 λεηίκδζε απυ ημ ζμαζεηζηυ δζαζηδιζηυ

πνυβναιια, ηαζ ζπεδζάζηδηε απυ ημοξ ζμαζεηζημφξ ιδπακζημφξ

Vostok 2 ήηακ έκαξ ζμαζεηζηυξ δζαζηδιζηή απμζημθή πμο πναβιαημπμίδζε

ημζιμκαφηδξ Gherman Titov ζε ηνμπζά βζα ιζα πθήνδ διένα βζα 6 Αοβμφζημο ημο

1961 βζα κα ιεθεηήζεζ ηζξ επζπηχζεζξ ιζαξ πζμ παναηεηαιέκδ πενίμδμ έθθεζρδξ

αανφηδηαξ ζημ ακενχπζκμ . ζχια [1] Titov ζε ηνμπζά βφνς απυ ηδ Γδ πάκς απυ 17

θμνέξ, δ οπένααζδ ηδξ απθήξ ηνμπζά ημο Γζμφνζ Γηαβηάνζκ ζημ Βμζηυη 1 - ηαεχξ ηαζ

μζ suborbital δζαζηδιζηχκ πηήζεςκ ηδξ αιενζηακζηήξ αζηνμκαφηεξ Alan Shepard ηαζ

μ Γηαξ Γηνίζμι πθμίμ ακηίζημζπεξ Mercury-Redstone 3 ηαζ 4 απμζημθέξ ημοξ.

Πνάβιαηζ, μ ανζειυξ Titov ηςκ ηνμπζχκ ηαζ ημο πνυκμο πηήζδξ δεκ εα λεπεναζηεί

απυ έκακ Αιενζηακυ αζηνμκαφηδ ιέπνζ Gordon Cooper ημο Mercury-Atlas 9

δζαζηδιζηέξ πηήζεζξ Μάζμ ημο 1963.

Vostok 3 ήηακ ιζα δζαζηδιζηή πηήζδ ημο ζμαζεηζημφ δζαζηδιζημφ πνμβνάιιαημξ πμο

πνυηεζηαζ κα πνμζδζμνζζηεί δ ζηακυηδηα ημο ακενχπζκμο ζχιαημξ κα θεζημονβμφκ ζε

ζοκεήηεξ έθθεζρδξ αανφηδηαξ ηαζ κα δμηζιάζμοκ ηδκ ακημπή ημο δζαζηδιυπθμζμ

Vostok 3KA ζε ιεβαθφηενεξ πηήζεζξ . Κμζιμκαφηδξ Ακηνζάκ Νζημθάβζεθ ζε ηνμπζά

βφνς απυ ηδ Γδ 64 θμνέξ πάκς απυ ζπεδυκ ηέζζενζξ διένεξ ζημ δζάζηδια, 11 - 15

Αοβ. 1962, έκα ηαηυνεςια πμο δεκ εα ζοκμδεφεηαζ απυ ηδ NASA ιέπνζ ημ

πνυβναιια Gemini (1965-1966).

Vostok 4 ήηακ ιζα απμζημθή ζηδ μαζεηζηή δζαζηδιζηυ πνυβναιια. Δβηαζκζάζηδηε

ιζα διένα ιεηά Vostok 3 ιε ημζιμκαφηδξ Πάαεθ Πυπμαζηξ επί ημο ζηάθμοξ-πνχηδ

θμνά υηζ πενζζζυηενα απυ έκα επακδνςιέκμ δζαζηδιυπθμζμ ήηακ ζε ηνμπζά ηαηά ημ

ίδζμ πνμκζηυ δζάζηδια

Σα Vostok 1 Σο Vostok 2

Ο Γιούπι Αλεξέγιεβιηρ ήηαν Σοβιεηικόρ κοζμοναύηηρ πος, ζηιρ 12 Αππιλίος ηος 1961,

έγινε ο ππώηορ άνθπυπορ πος ηαξίδετε ζηο διάζηημα και μπήκε ζε ηποσιά γύπυ από

ηη Γη.

Γεκκήεδηε ημκηά ζημ Κθμφζζκμ, ημκηά ζημ Γηγαηζη, δοηζηά ηδξ Μυζπαξ. Οζ βμκείξ ημο

δμφθεοακ ζηδκ ημθθεηηίαα ηδξ πενζμπήξ. Ο ίδζμξ, αθμφ δμφθερε ζε ποηήνζμ, παναημθμφεδζε

ηδκ ηεπκζηή ζπμθή ημο ανάηςθ, υπμο άνπζζε ηαζ ηζξ πνχηεξ ημο πηήζεζξ ιε εθαθνά

αενμπθάκα. Σμ 1955, αημθμοεχκηαξ ημ πάεμξ ημο βζα ηα αενμπθάκα, ιπήηε ζηδ πμθή

Πζθυηςκ ζημ Όνεκιπμονβη. Απμθμίηδζε ημ 1957 ιε επαίκμοξ, ηαζ ζηδ ζοκέπεζα οπδνέηδζε

ανπζηά ιε ημ Βυνεζμ ηυθμημκηά ζημκ Ανηηζηυ Κφηθμ, πεηχκηαξ ζε ελαζνεηζηά δοζιεκείξ

ζοκεήηεξ, εκχ ανβυηενα έβζκε δμηζιαζηήξ πζθυημξ, πεηχκηαξ ηαζκμφνβζα ηαζ πεζναιαηζηά

αενμζηάθδ. Σμ 1959 επζθέπηδηε, ιαγί ιε 20 άθθμοξ, βζα κα εηπαζδεοηεί ςξ ημζιμκαφηδξ, ιε

ζημπυ ηδκ πνχηδ πηήζδ ακενχπμο ζημ δζάζηδια.

Έηζζ, ζηζξ 12 Απνζθίμο 1961, Σεηάνηδ ημο Πάζπα, ζηζξ 09:07 χνα Μυζπαξ, ο Γιούπι

Γκαγκάπιν λεηίκδζε βζα ημ ζζημνζηυ ημο ηαλίδζ ιέζα ζηο Βοζηόκ 1. Δζημζζπέκηε θεπηά ιεηά

ηδκ εηηυλεοζδ, ιπήηε ζε ιζα εθθεζπηζηή ηνμπζά ιε απυβεζμ 302 πζθζυιεηνα, πενίβεζμ 175

πζθζυιεηνα ηαζ πενίμδμ 89 θεπηά ηαζ 34 δεοηενυθεπηα, ηζκμφιεκμξ ιε ηαπφηδηα 7,61

πζθζμιέηνςκ ημ δεοηενυθεπημ (27.396 πζθζυιεηνα ακά χνα). Σμ ηςδζηυ ημο υκμια ηαηά ηδ

δζάνηεζα ηδξ πηήζδξ ήηακ Кедр (Κέδνμξ).

Μεηά απυ 67 θεπηά ζε ηνμπζά, ημ πνμζςπζηυ εθέβπμο πηήζδξ έδςζε εκημθή ζημ ζηάθμξ κα

πονμδμηήζεζ ημοξ ηζκδηήνεξ επζανάδοκζδξ ηαζ κα ανπίζεζ ηδκ επακείζμδυ ημο

ζηδκ αηιυζθαζνα. Ο Γηαβηάνζκ δεκ πνμζβεζχεδηε ιαγί ιε ηδκ ηάρμοθα, αθθά

πνδζζιμπμίδζε ημ εηηζκαζζυιεκμ ηάεζζιά ημο ζε φρμξ 7 πζθζμιέηνςκ, ηαζ ιεηά απυ

εθεφεενδ πηχζδ πνδζζιμπμίδζε ημ αθελίπηςηυ ημο ηαζ πνμζβεζχεδηε ημκηά ζηδκ πυθδ

Σαηηάνμαα. Μζα βοκαίηα, δ εββμκή ηδξ ηαζ δ αβεθάδα ημοξ ήηακ μζ πνχημζ πμο είδακ ημκ

Γηαβηάνζκ κα επζζηνέθεζ. Ζ ζςνολική διάπκεια ηερ αποζηολήρ, πμο ηεθείςζε ζηζξ 10:55

χνα Μυζπαξ ιε ηδκ πνμζβείςζδ ημο Γηαβηάνζκ, ήηαν 108 λεπηά.

To ππόγπαμμα Voyager

(Voyager ζεκαίλεη "Σαμηδεπηήο" )

To Βόγιαηζεπ 1 είκαζ έκα ιδ επακδνςιέκμ δζαπθακδηζηυ δζαζηδιυπθμζμ πμο εηημλεφηδηε 16

διένεξ ιεηά ημκ Βυβζαηγεν 2, ζηζξ 5 επηειανίμο 1977, απυ ημ Αηνςηήνζμ Κακάαεναθ ιε

πνμςεδηζηυ ζφζηδια ημκ πφναοθμ-θμνέα Σζηάκ IIIE-Κέκηαονμ. Ζ δζαζηδιζηή ημο ηνμπζά

ήηακ έηζζ πνμβναιιαηζζιέκδ χζηε κα πθδζζάζεζ ζημκ Οονακυ πμθφ κςνίηενα απυ ημκ δίδοιμ

Βόγιατζερ 2. Ανπζηά ημ Βόγιατζερ 1 έθενε ημκ ηςδζηυ Μάπινεπ 11 ηαζ πνμμνζγυηακ κα

εκηαπεεί ζηα πθαίζζα ημο πνμβνάιιαημξ Μάνζκεν. ηζξ 12 επηειανίμο 2013 δ NASA

ακαημίκςζε υηζ ημ Voyager 1 είκαζ επζζήιςξ ημ πνχημ ακενχπζκμ ηαηαζηεφαζια πμο θηάκεζ

ζημ δζαζηνζηυ πχνμ. Ζ είζμδμξ ζημ δζαζηνζηυ πχνμ έβζκε ζηζξ 25 Αοβμφζημο ημο 2012, υπςξ

πνμέηορε απυ ηδκ ακάθοζδ ηδξ ποηκυηδηαξ ημο πθάζιαημξ.[1]

Ο Βόγιαηδεπ 2 είκαζ ιία ιδ επακδνςιέκδ δζαπθακδηζηή δζαζηδιμζοζηεοή, πμο εηημλεφηδηε

ζηζξ 20 Αοβμφζημο 1977, ζημ πθαίζζμ ημο Πνμβνάιιαημξ Βυβζαηγεν βζα ηδκ ελενεφκδζδ ηςκ

ελςηενζηχκ πθακδηχκ ημο δθζαημφ ιαξ ζοζηήιαημξ.

Εκηόξευζη ηου Voyager I

ΣοVoyager I ζηο διάζηημα

Σο ππόγπαμμα SPUTNIK

(ζηε ξσζηθή:Sputnik ζεκαίλεη "Γνξπθόξνο" )

Ο πούηνικ 1 ήηακ μ πνχημξ ηεπκδηυξ δμνοθυνμξ ζηδκ ζζημνία. Δηημλεφηδηε ζηζξ 4

Οηηςανίμο 1957 απυ ηδ μαζεηζηή Έκςζδ ηαζ απμηεθεί ημ πνχημ απμθαζζζηζηυ αήια

ηδξ ακενςπυηδηαξ ζηδκ ελενεφκδζδ ημο δζαζηήιαημξ.

Ο πούηνικ 1 εηημλεφηδηε απυ ημ Κμζιμδνυιζμ ημο Μπασημκμφν ζημ Καγαηζηάκ, ιε

έκακ πφναοθμ R-7. Καηαζηεοάζηδηε ηαζ εηημλεφηδηε απυ ηδ μαζεηζηή Έκςζδ ςξ

ζοιαμθή ζημ Γζεεκέξ Γεςθοζζηυ Έημξ 1957. Ήηακ μ πνχημξ ιζαξ ζεζνάξ δέηα

δμνοθυνςκ ιε ημ ίδζμ υκμια. Ο επυιεκμξ πμφηκζη 2 ιεηέθενε ημκ πνχημ γςκηακυ

μνβακζζιυ ζημ δζάζηδια, ηδ ζηοθίηζα Λάζηα, εκχ μ πμφηκζη 3 ήηακ έκα πμθφ

ιεβαθφηενμ ηνμπζαηυ ενβαζηήνζμ ηαζ μζ πμφηκζη 4-10 ήηακ ζηάθδ ηφπμο Βμζηυη

πμο ιεηέθενακ γχα ηαζ έκα ακενχπζκμ μιμίςια.

Ο πούηνικ 2 ήηακ ημ δεφηενμ ηαηά ζεζνά δζαζηδιζηυ ζηάθμξ πμο εηημλεφηδηε απυ

ηδκ μαζεηζηή Έκςζδ ζηζξ 3 Νμειανίμο 1957 ηαζ ηέεδηε ζε ηνμπζά βφνς απυ ηδ Γδ.

Δίκαζ επίζδξ ημ πνχημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ πμο ιεηέθενε έκακ γςκηακυ μνβακζζιυ

ζημ δζάζηδια, ηδ ζηοθίηζα Λάζηα.

Ο πούηνικ 3 ήηακ μ ηνίημξ ηαηά ζεζνά ζμαζεηζηυξ δμνοθυνμξ ηφπμο πμφηκζη πμο

εηημλεφεδηε ζηζξ 15 Μαΐμο ημο Γζεεκμφξ Γεςθοζζημφ Έημοξ 1958 απυ ημ

Κμζιμδνυιζμ ημο Μπασημκμφν ζημ Καγαηζηάκ ιε πφναοθμ θμνέα R-7. Ζ απμζημθή

ημο ήηακ κα ελενεοκήζεζ ηδκ ελχηενδ αηιυζθαζνα ηαεχξ ηαζ ημ εββφξ δζάζηδια.

Λυβς αθάαδξ ημο μνβάκμο ηαηαβναθήξ, μ δμνοθυνμξ απέηοπε κα ελενεοκήζεζ ηδκ

αηηζκμαμθία ζηδκ Εχκδ Βακ Άθθεκ

.

Σο πούηνικ 4 είκαζ ημ πνχημ δζαζηδιυπθμζμ Βμζηυη πμο εηημλεφεδηε. Ήηακ ιδ

επακδνςιέκμ ηαζ ηφνζμξ ζημπυξ ηδξ απμζημθήξ ήηακ μ έθεβπμξ ηςκ δζάθμνςκ

ζοζηδιάηςκ ηαζ παναιέηνςκ πνμηεζιέκμο ιία επακδνςιέκδ δζαζηδιζηή απμζημθή

κα ηαηαζηεί εθζηηή. Με έκα άθθμ δζαζηδιυπθμζμ ίδζμο ηφπμο, ημ Βμζηυη 1, ηαλίδερε

ζημ δζάζηδια έκα πνυκμ ανβυηενα μ πνχημξ ζηδκ ζζημνία ημζιμκαφηδξ Γζμφνζ

Γηαβηάνζκ.

Το πρόγραμμα Dawn

(Dawn ζεκαίλεη "Απγή" )

Η αποζηολή Dawn είκαζ ιζα απμζημθή ηδξ NASA . Πνυηεζηαζ βζα έκα νμιπμηζηυ

δζαζηδιυπθμζμ πμο πενζπθακάηαζ ζηδκ Κονίςξ Εχκδ Αζηενμεζδχκ ηαζ ελενεοκά ημοξ

ιεβαθφηενμοξ απυ αοημφξ.

ηυπμξ ηδξ απμζημθήξ είκαζ κα απακηδεμφκ ηνίζζια ενςηήιαηα ζπεηζηά ιε ηδκ

ελέθζλδ ηςκ πθακδηχκ. Αοηυ εα επζηεοπεεί ενεοκχκηαξ θεπημιενχξ ημοξ δομ

ιεβαθφηενμοξ αζηενμεζδείξ, ηδκ 1 Γήιδηνα ηαζ ηδκ 4 Δζηία πμο έπμοκ παναιείκεζ

άεζηηεξ απυ ηδκ ζηζβιή ηδξ δδιζμονβίαξ ημοξ . Ζ απμζημθή εηημλεφηδηε ζηζξ 27

επηειανίμο 2007, απυ ημ Αηνςηήνζμ Κακάαεναθ ζηδ Φθυνζκηα ηςκ ΖΠΑ. ηζξ 26

Ημοκίμο 2011 ημ Dawn έθηαζε ζηδκ Δζηία, βφνς απυ ηδκ μπμία εα παναιείκεζ ζε

ηνμπζά ιέπνζ ημ 2012. Ακαιέκεηαζ ζε θηάζεζ ζηδ Γήιδηνα ημ 2015.

Έκα ζδζαίηενμ παναηηδνζζηζηυ ημο DAWN είκαζ υηζ πνμςεείηαζ ιε ηνεζξ ηζκδηήνεξ

ζυκηςκ λέκμο. Δίκαζ μ πνχημξ αμθζζηήναξ ηδξ ΝΑΑ ιε αοηυ ημκ ηφπμ πνμχεδζδξ

.

καλλιηεχνική απόδοζη ηου Dawn

To ππόγπαμμα αλιούη

(Salute ζεκαίλεη "Υαηξεηηζκόο" )

Σμ Ππόγπαμμα αλιούη αθμνμφζε ζε ιζα ζεζνά επηά δζαζηδιζηχκ ζηαειχκ πμο

ηέεδηακ ζε ηνμπζά απυ ημοξ μαζεηζημφξ ζηζξ δεηαεηίεξ ημο 1970 ηαζ ημο 1980. Οζ

ζηαειμί αθζμφη ήηακ απθέξ ηαηαζηεοέξ, απμηεθμφιεκεξ απυ έκα ηονίςξ ηιήια, πμο

έιπαζκε ζε ηνμπζά ιε ιία ηαζ ιυκδ εηηυλεοζδ, ηαζ ανβυηενα επακδνςκυηακ απυ

πθδνχιαηα πμο έθηακακ ιε ζηάθδ μβζμφγ. Σμ πνυβναιια ανπζηά είπε θάαεζ ηδκ

ηςδζηή μκμιαζία DOS 7-K. Σνεζξ απυ ημοξ ζηαειμφξ ηδξ ζεζνάξ ήηακ ζηδκ

πναβιαηζηυηδηα ζηναηζςηζημί ζηαειμί Αθιάγ, πμο ηέεδηακ ζε ηνμπζά οπυ ηδκ

ηάθορδ ημο πνμβνάιιαημξ αθζμφη πνμηεζιέκμο κα δμηζιαζημφκ υπθα ηαζ

ιδπακζζιμί θςημακαβκχνζζδξ.

Σμ Πνυβναιια αθζμφη, εηηυξ απυ πμθθέξ αζηνμκμιζηέξ παναηδνήζεζξ ηαζ

πεζνάιαηα ζε ηνμπζά, πνμζέθενε πμθφηζιδ ειπεζνία ζημκ ημιέα ηδξ ηαηαζηεοήξ ηαζ

ζοκηήνδζδξ δζαζηδιζηχκ ζηαειχκ, ηδξ ιαηνυπνμκδξ παναιμκήξ ημο ακενχπμο ζημ

δζάζηδια, ια πνδζζιμπμζήεδηε ηαζ ζακ πθαηθυνια ελέθζλδξ ηδξ ηεπκμθμβίαξ πμο

πνδζζιμπμζήεδηε ζηδκ ηαηαζηεοή ημο δζαζηδιζημφ ζηαειμφ Μζν.

Ο αλιούη 1 (DOS 1) εηημλεφηδηε ζηζξ 19 Απνζθίμο 1971. Ήηακ μ πνχημξ

δζαζηδιζηυξ ζηαειυξ πμο ηέεδηε πμηέ ζε ηνμπζά. Σμ πνχημ ημο πθήνςια

εηημλεφηδηε ιε ημ μβζμφγ 10, ζοκδέεδηε ιε ημ ζηαειυ αθθά δεκ ιπυνεζε κα ιπεζ ζε

αοηυκ θυβς ιζαξ αθάαδξ ζηδ εονίδα εζζυδμο. Σμ δεφηενμ πθήνςια εηημλεφηδηε ιε

ημ μβζμφγ 11. Βνήηε ημ ζηαειυ ζε ηαηή ηαηάζηαζδ, θυβς ιζαξ ιζηνήξ πονηαβζάξ ζε

ηαθχδζα, αθθά ηαηάθενε κα πνμζανιμζηεί ηαζ κα ιείκεζ ζε αοηυκ 23 ιένεξ.

Γοζηοπχξ, θίβμ πνζκ ηδκ επάκμδμ ημο πθδνχιαημξ ζηδκ αηιυζθαζνα, ιζα απυ ηζξ

ααθαίδεξ ημο μβζμφγ άκμζλε ζημ δζάζηδια, υηακ απμννίθεδηε ημ ηνμπζαηυ ηιήια

ημο, ιε ζοκέπεζα ηαζ μζ ηνεζξ ημζιμκαφηεξ κα θηάζμοκ ζηδ Γδ κεηνμί θυβς

απμζοιπίεζδξ, ζηζξ 11 Οηηςανίμο 1971

Ο αλιούη 2 εηημλεφηδηε ζηζξ 3 Απνζθίμο 1973. Ήηακ έκαξ απυ ημοξ ζηναηζςηζημφξ

ζηαειμφξ ημο άηνςξ απυννδημο πνμβνάιιαημξ Αθιάγ, ζημκ μπμίμ δυεδηε ημ υκμια

αθζμφη 2 βζα ηάθορδ. Πανά ηδκ πεηοπδιέκδ εηηυλεοζδ, ιεηά απυ δομ ιένεξ μ

ζηαειυξ άνπζζε κα πάκεζ πίεζδ ηαζ ημ ζφζηδια εθέβπμο πηήζδξ ηέεδηε εηηυξ

θεζημονβίαξ. Ζ αζηία ηδξ αζημπίαξ αοηήξ ήηακ ηαηά πάζα πζεακυηδηα εναφζιαηα απυ

ημκ πφναοθμ-θμνέα Πνυημκ, πμο ελεννάβδ θίβμ αθυημο έααθε ημ ζηαειυ ζε ηνμπζά.

Ο αλιούη 3 εηημλεφηδηε ζηζξ 25 Ημοκίμο 1974. Ήηακ άθθμξ έκαξ ζηαειυξ ηφπμο

Αθιάγ, πμο αοηή ηδ θμνά θεζημφνβδζε ιε επζηοπία. Ήηακ δμηζιαζηζηή πθαηθυνια

βζα ιζα ιεβάθδ πμζηζθία ζοζηεοχκ ακαβκχνζζδξ. ηζξ 24 Ηακμοανίμο 1975

δμηζιάζηδηε ιε επζηοπία ηαζ ημ πονμαυθμ Nudelmann πμο δζέεεηε μ ζηαειυξ,

ηαηαζηνέθμκηαξ έκακ δμνοθυνμ πμο πνδζζιμπμζήεδηε ζακ ζηυπμξ. Σδκ επυιεκδ

ιένα, μ ζηαειυξ ηέεδηε εηηυξ ηνμπζάξ. Μυκμ έκα απυ ηα ηνία πθδνχιαηα ιε

πνμμνζζιυ ημκ αθζμφη 3 ιπυνεζε κα ημκ επακδνχζεζ, πανυθα αοηά δ απμζημθή ημο

ζηαειμφ εεςνήεδηε επζηοπδιέκδ.

Ο αλιούη 4 (DOS 4) εηημλεφηδηε ζηζξ 26 Γεηειανίμο 1974. Οοζζαζηζηά ήηακ έκα

ακηίβναθμ ημο DOS 3, υιςξ αοηή ηδ θμνά ιε επζηοπή ηαηάθδλδ. Δπακδνχεδηε απυ

ηνία πθδνχιαηα (ηςκ μβζμφγ 17, μβζμφγ 18 ηαζ μβζμφγ 21), έκα απυ ηα μπμία

έιεζκε ζημ ζηαειυ βζα 63 διένεξ. Ο ζηαειυξ ηέεδηε εηηυξ ηνμπζάξ ζηζξ 3

Φεανμοανίμο 1977.

Ο αλιούη 5 εηημλεφηδηε ζηζξ 22 Ημοκίμο 1976. Ήηακ μ ηνίημξ ηαζ ηεθεοηαίμξ

ζηαειυξ Αθιάγ. Ζ απμζημθή ήηακ πθήνςξ επζηοπδιέκδ, ιε δομ πθδνχιαηα (μβζμφγ

21 ηαζ μβζμφγ 24) κα ημκ επακδνχκμοκ βζα ανηεηά ιεβάθμ δζάζηδια (ημ πθήνςια

ημο μβζμφγ 23 δεκ ιπυνεζε κα ζοκδεεεί ιε ημ ζηαειυ). Σέεδηε εηηυξ ηνμπζάξ ζηζξ 8

Αοβμφζημο 1977. Μεηά ημκ αθζμφη 5, μ μαζεηζηυξ ζηναηυξ έηνζκε υηζ ημ ηαηηζηυ

πθεμκέηηδια απυ ηδ πνήζδ ημο ζηαειμφ δεκ άλζγε ηα έλμδα ημο πνμβνάιιαημξ

Ο αλιούη 6 εηημλεφηδηε ζηζξ 29 επηειανίμο 1977. Ακ ηαζ ημ βεκζηυ ημο ζπέδζμ

ήηακ υιμζμ ιε ηςκ πνμδβμφιεκςκ είπακ βίκεζ ηαζ νζγζηέξ αθθαβέξ, υπςξ δ πνμζεήηδ

ιζαξ δεφηενδξ εονίδαξ εθθζιεκζζιμφ ηαζ πνυζααζδξ, υπμο ζοκδευηακ έκα ιδ

επακδνςιέκμ ζηάθμξ ακεθμδζαζιμφ ηφπμο Πνμβηνέξ. Απυ ημ 1977 έςξ ημ 1982, μ

ζηαειυξ επακδνχεδηε απυ πέκηε πθδνχιαηα ιαηνάξ δζανηείαξ ηαζ έκηεηα

πθδνχιαηα πμο έιεζκακ βζα ιζηνυηενμ πνμκζηυ δζάζηδια. Αοηά ηα ηεθεοηαία

πενζεθάιαακακ ηαζ ημζιμκαφηεξ απυ πχνεξ ημο οιθχκμο ηδξ Βανζμαίαξ

Σεθεοηαίμξ ηδξ ζεζνάξ, μ αλιούη 7 εηημλεφεδηε ζηζξ 19 Απνζθίμο 1982 απυ ημ

ημζιμδνυιζμ ημο Μπασημκμφν Δίπε ηαηαζηεοαζηεί ζακ εθεδνζηυξ ημο αθζμφη 6,

υιςξ ιέπνζ κα εηημλεοηεί εκζςιαηχεδηακ ηαζ άθθεξ αεθηζχζεζξ. Δπακδνχεδηε βζα

ηέζζενα πνυκζα ηαζ δομ ιήκεξ, ηαηά ηδ δζάνηεζα ηςκ μπμίςκ ημκ επζζηέθηδηακ έλζ

ηφνζα πθδνχιαηα ηαζ ηέζζενα δεοηενεφμκηα (πμο πενζθάιαακακ Γάθθμοξ ηαζ Ηκδμφξ

ημζιμκαφηεξ). Δηηυξ απυ ηα πμθθά πεζνάιαηα ηαζ ηζξ παναηδνήζεζξ πμο έβζκακ, μ

ζηαειυξ πνδζζιμπμζήεδηε βζα κα δμηζιαζηεί ηαζ δ ζφκδεζδ ιε ηα "Βανέα ηάθδ

Κυζιμξ", πνμηεζιέκμο κα ακαπηοπεεί δ ηεπκμθμβία βζα ηδκ ηαηαζηεοή ημο

δζαζηδιζημφ ζηαειμφ Μζν. Ο αθζμφη 7 ηέεδηε εηηυξ ηνμπζάξ ζηζξ 7 Φεανμοανίμο

1991

Σο ππόγπαμμα Ρέινηζεπ (Ranger ζεκαίλεη "Γαζνθύιαθαο" )

Σμ ππόγπαμμα Ρέινηδεπ πενζθάιαακε ιζα ζεζνά ιδ επακδνςιέκςκ

ηδθεηαηεοεοκυιεκςκ δζαζηδιζηχκ απμζημθχκ ηςκ Ζκςιέκςκ Πμθζηεζχκ ζηδ

δεηαεηία ημο '60. ηυπμξ ημοξ ήηακ κα θδθεμφκ μζ πνχηεξ ημκηζκέξ εζηυκεξ ηδξ

επζθάκεζαξ ηδξ εθήκδξ. Πνμμνζζιυξ ηςκ δζαζηδιζηχκ ζηαθχκ Ρέζκηγεν ήηακ, αθμφ

θηάζμοκ ημκηά ζηδ εθήκδ, κα επζπεζνήζμοκ εθεφεενδ πηχζδ ηαζ κα ιεηαδχζμοκ

υζα ζημζπεία πνμθάαμοκ πνζκ ηδκ ηεθζηή ζφβηνμοζδ ζηδκ επζθάκεζά ηδξ. Σα Ρέζκηγεν

ζπεδζάζηδηακ, λεηζκχκηαξ ημ 1959, ζε ηνεζξ δζαθμνεηζηέξ εηδυζεζξ ημ Μπλοκ 1, ημ

Μπλοκ 2 ηαζ ημ Μπλοκ 3. Κάεε Μπθμη είπε ζδζαίηενμοξ ζηυπμοξ απμζημθήξ ηαζ

ζηαδζαηά πζμ ελεθζβιέκδ ηεπκμθμβία. Σμ Jet Propulsion Laboratory πμο είπε ηδκ

εοεφκδ ημο ζπεδζαζιμφ ημο πνμβνάιιαημξ πνμέαθερε πμθθέξ εηημλεφζεζξ βζα ηάεε

Μπθμη, έηζζ χζηε κα ζοβηεκηνςεμφκ υζμ ημ δοκαηυκ πενζζζυηενδ ειπεζνία ζημκ

ζπεδζαζιυ ηαζ ηδκ ηαηαζηεοή ηαεχξ ηαζ επζζηδιμκζηά απμηεθέζιαηα, αθθά ηαζ βζα

κα ελαζθαθζζεεί υηζ εα βίκεζ ημοθάπζζημκ ιζα επζηοπήξ απμζημθή.

οκμθζηά δ ένεοκα, ακάπηολδ, μζ εηημλεφζεζξ, ηαζ μζ δζμζηδηζηέξ δαπάκεξ βζα ηζξ

εκκέα απμζημθέξ ημο πνμβνάιιαημξ ηυζηζζακ πενίπμο 170 εηαημιιφνζα δμθάνζα.[1]

Σμ Ρέζκηγεν 1 ήηακ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ ηφπμο Μπθμη 1 ηαζ πανυιμζμ ιε ημ Ρέζκηγεν

2. Σμ υθμ ζηάθμξ είπε βεκζηά ζπήια ηςκζηυ βζα κα πςνάεζ ανβυηενα ζηδκ ιφηδ ημο

ποναφθμο, πμο βζα θυβμοξ αενμδοκαιζημφξ έπνεπε αοημκυδηα κα έπεζ ηςκζηή ιμνθή.

Ζ αάζδ ημο ζηάθμοξ είπε βεςιεηνζηυ ζπήια ελαβχκμο ιε δζάιεηνμ 1,5 ιέηνμ ηαζ

πνδζίιεοε βα ηδκ ακάνηδζδ ημο οπυθμζπμο ελμπθζζιμφ. Δπάκς ζηδ αάζδ ήηακ

πνμζανιμζιέκμξ έκαξ πφνβμξ φρμοξ 4 ιέηνςκ ηαηαζηεοαζιέκμξ απυ αθμοιίκζμ. Γομ

θςημαμθηασηέξ ιμκάδεξ δθζαηχκ ζοθθεηηχκ βζα ηδκ παναβςβή δθεηηνζηήξ εκένβεζαξ,

ζοκμθζημφ ιήημοξ 5,2 ιέηνςκ, ήηακ ακανηδιέκεξ ζε ακηζδζαιεηνζηά ζδιεία ηδξ

αάζδξ. Κάης απυ ηδκ αάζδ ήηακ πνμζανιμζιέκδ ιζα πανααμθζηή ηεναία ορδθήξ

ηαηεοεοκηζηυηδηαξ .Σμ Ρεζκηγεν 2 έπεζ ηα ίδζα παναηηδνζζηζηά ιε ημ Ρεζκηγεν 1.

Σμ Ρέινηζεπ 3 ήηακ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ ημο πνμβνάιιαημξ Ρέζκηγεν ηδξ NASA ιε

πνμμνζζιυ κα πάεζ ζηδ εθήκδ ηαζ, ηαηά ηδκ ηάεμδυ ημο, ηα δέηα ηεθεοηαία θεπηά κα

ηδθειεηαδχζεζ θςημβναθίεξ ηδξ επζθάκεζάξ ηδξ πνζκ ηεθζηά ζοκηνζαεί απυ ηδκ

ζφβηνμοζδ. Δηηυξ αοημφ, δ απμζημθή ημο ήηακ κα ιεηαθένεζ έκακ ζεζζιμβνάθμ

ιέζα ζε ιζα ηάρμοθα ακχιαθδξ πνμζζεθήκςζδξ, ηαεχξ ηαζ κα ηάκεζ ιεηνήζεζξ ηδξ

έκηαζδξ ηδξ αηηζκμαμθίαξ γ ηαηά ηδκ δζάνηεζα ηδξ πηήζδξ, κα ιεθεηήζεζ ηδκ

ακαηθαζηζηυηδηα ηςκ ηοιάηςκ νακηάν απυ ηδκ επζθάκεζα ηδξ ζεθήκδξ, αθθά ηαζ κα

ζοιαάθεζ ζηδκ ακάπηολδ ηδξ ηεπκμθμβίαξ δζαπθακδηζηχκ ζηαθχκ. Λυβς δζαθυνςκ

αθααχκ ημ δζαζηδιυπθμζμ πέναζε 35.000 πθι ιαηνοά απυ ηδ εθήκδ ηαζ πάεδηε ζημ

δζάζηδια.

Σμ Ρέινηζεπ 4 ήηακ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ ημο πνμβνάιιαημξ Ρέζκηγεν ηδξ NASA ιε

πνμμνζζιυ κα πάεζ ζηδ ζεθήκδ ηαζ, ηαηά ηδκ ηάεμδυ ημο, ηα δέηα ηεθεοηαία θεπηά κα

ηδθειεηαδχζεζ θςημβναθίεξ ηδξ επζθάκεζάξ ηδξ πνζκ ηεθζηά ζοκηνζαεί απυ ηδκ

ζφβηνμοζδ. Δηηυξ αοημφ, δ απμζημθή ημο ήηακ κα ιεηαθένεζ έκακ ζεζζιμβνάθμ

ιέζα ζε ιζα ηάρμοθα ακχιαθδξ πνμζζεθήκςζδξ, ηαεχξ ηαζ κα ηάκεζ ιεηνήζεζξ ηδξ

έκηαζδξ ηδξ αηηζκμαμθίαξ γ ηαηά ηδκ δζάνηεζα ηδξ πηήζδξ, κα ιεθεηήζεζ ηδκ

ακαηθαζηζηυηδηα ηςκ ηοιάηςκ νακηάν απυ ηδκ επζθάκεζα ηδξ εθήκδξ, αθθά ηαζ κα

ζοιαάθεζ ζηδκ ακάπηολδ ηδξ ηεπκμθμβίαξ δζαπθακδηζηχκ ζηαθχκ. Σμ ζηάθμξ έθηαζε

ιεκ ζηδκ εθήκδ, έπεζε υιςξ ζηδ πίζς ιενζά ημο θεββανζμφ, αθμφ θυβς αθάαδξ ημο

οπμθμβζζηή ημο ζηάθμοξ μζ δθζαημί ζοθθέηηεξ ηαζ ημ ζφζηδια πθμήβδζδξ δεκ

εκήνβδζακ ζςζηά. Έηζζ δ απμζημθή επζζηδιμκζηά δεκ ηεηιδνζχεδηε.

Σμ Ρέινηζεπ 5 ήηακ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ ημο πνμβνάιιαημξ Ρέζκηγεν ηδξ NASA ιε

πνμμνζζιυ κα πάεζ ζηδ ζεθήκδ ηαζ, ηαηά ηδκ ηάεμδυ ημο, ηα δέηα ηεθεοηαία θεπηά κα

ηδθειεηαδχζεζ θςημβναθίεξ ηδξ επζθάκεζάξ ηδξ πνζκ ηεθζηά ζοκηνζαεί. Δηηυξ αοημφ,

δ απμζημθή ημο ήηακ κα ιεηαθένεζ έκακ ζεζζιμβνάθμ ιέζα ζε ιζα ηάρμοθα

ακχιαθδξ πνμζζεθήκςζδξ, ηαεχξ ηαζ κα ηάκεζ ιεηνήζεζξ ηδξ έκηαζδξ

αηηζκμαμθίαξ γ ηαηά ηδκ δζάνηεζα ηδξ πηήζδξ, κα ιεθεηήζεζ ηδκ ακαηθαζηζηυηδηα

ηςκ ηοιάηςκ νακηάν απυ ηδκ επζθάκεζα ηδξ ζεθήκδξ, αθθά ηαζ κα ζοιαάθεζ ζηδκ

ακάπηολδ ηδξ ηεπκμθμβίαξ δζαπθακδηζηχκ ζηαθχκ.

Σμ Ρέινηζεπ 6 ήηακ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ ημο πνμβνάιιαημξ Ρέζκηγεν ηδξ NASA ιε

πνμμνζζιυ κα δζαβνάρεζ ηνμπζά ζφβηνμοζδξ ιε ηδκ εθήκδ ηαζ κα ηδθειεηαδχζεζ

θςημβναθίεξ ορδθήξ εοηνίκεζαξ ηαηά ηδκ ηάεμδμ ηαζ ιέπνζ ηδκ ηεθζηή ζφβηνμοζδ.

Σμ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ έθενε έλζ ηδθεμπηζηέξ θςημβναθζηέξ ιδπακέξ vidicon. Γφμ

απυ αοηέξ ήηακ εονείαξ μπηζηήξ βςκίαξ (θςημβναθζηέξ ιδπακέξ Α ηαζ Β ζημ ηακάθζ

F) ηαζ ηέζζενζξ μλείαξ μπηζηήξ βςκίαξ (θςημβναθζηέξ ιδπακέξ P1, P2, P3 ηαζ P4 ζημ

ηακάθζ P). Οζ θςημβναθζηέξ ιδπακέξ απμηεθμφζακ δφμ δζαθμνεηζηά αθθά ηαζ

ακελάνηδηα ζοζηήιαηα, ηάεε έκα ιε λεπςνζζηή πανμπή δθεηηνζημφ νεφιαημξ,

πνμκυιεηνα, ηαζ ηδθεπζημζκςκζαηυ ζφζηδια ιεηάδμζδξ, βζα αολδιέκδ αλζμπζζηία. Σμ

ζηάθμξ δεκ ιεηέδςζε ηαιία εζηυκα, αθμφ ημ ζφζηδια θςημβναθζηχκ ιδπακχκ έπαεε

αθάαδ. Άθθα πεζνάιαηα δεκ ιεηέθενε ημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ. Σμ ζδζμ ζζποεζ ηαζ βζα ηα

Ρεζκζηγεν 7,8,9.

ΣΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΑΪΟΝΗΡ

(Pioneer ζεκαίλεη "πξσηνπόξνο" )

Σμ Πνυβναιια Παζμκδν είκαζ ιζα ζεζνά απυ δζαζηδιζηέξ απμζημθέξ ηςκ ΖΠΑ πμο

ζπεδζάζηδηακ βζα ηδκ ελενεφκδζδ πθακδηχκ. Σα πζμ δζάζδια ηαζ ζδιακηζηά ήηακ ηα

Πάζμκδν 10 ηαζ 11, πμο δζενεφκδζακ ημοξ ελςηενζημφξ πθακήηεξ ηαζ έθοβε έλς απυ ημ

δθζαηυ ζφζηδια. Καζ ηα δφμ θένμοκ ιζα πνοζή πθάηα, πμο απεζημκίγεζ έκακ άκδνα, ιζα

βοκαίηα ηαζ πθδνμθμνίεξ βζα ηδκ πνμέθεοζδ ηαζ ημοξ δδιζμονβμφξ ηςκ δζαζηδιζηχκ

ζηαθχκ, ζε πενίπηςζδ πμο ηάπμζα ελςβήζκδ γςή ηα ανεζ ηάπμζα ιένα.

Σο Πάιονηπ 0 ήηακ έκα δζαζηδιζηυ υπδια πμο πήνε ιένμξ ημ 1958 ζε ιζα,

απμηοπδιέκδ, δζαζηδιζηή απμζημθή ηςκ Ζκςιέκςκ Πμθζηεζχκ.

ημπυξ ηδξ απμζημθήξ ήηακ κα ιπεζ ζε ηνμπζά βφνς απυ ηδ εθήκδ, ιεηαθένμκηαξ

ιζα ηδθεμπηζηή ηάιενα, έκα ιζηνμιεηεςνίηδ ακζπκεοηή ηαζ έκα ιαβκδηυιεηνμ.

πεδζάζηδηε απυ ηδκ Αιενζηακζηή Πμθειζηή Αενμπμνία (USAF), ςξ ημκ πνχημ

δμνοθυνμ ημο πνμβνάιιαημξ ηδξ Πάζμκδν ηαζ ήηακ ιία απυ ηζξ πνχηεξ πνμζπάεεζεξ

βζα ηδκ εηηυλεοζδ πένα απυ ηδκ ηνμπζά ηδξ Γδξ, αθθά μ πφναοθμξ απέηοπε θίβμ ιεηά

ηδκ εηηυλεοζή ημο. Σμ δζαζηδιυπθμζμ επνυηεζημ κα μκμιαζηεί Πάιονηρ αθθά θυβς

ηδκ απμηοπία ηδξ εηηυλεοζδξ μκμιάζηδηε Πάιονεπ 0.

Σο Πάιονηπ 1 ήηακ έκα δζαζηδιζηυ υπδια ημο δζαζηδιζημφ πνμβνάιιαημξ ηςκ ΖΠΑ

πμο εηημλεφηδηε ζημ δζάζηδια. ηζξ 11 Οηηςανίμο 1958 έβζκε ημ πνχημ

δζαζηδιυπθμζμ πμο εηημλεφεδηε απυ ηδ ΝΑΑ, δ κεμζοζηαεείζα δζαζηδιζηή

οπδνεζία ηςκ Ζκςιέκςκ Πμθζηεζχκ. Ζ πηήζδ ήηακ δ δεφηενδ ηαζ πζμ επζηοπδιέκδ

απυ ηζξ ηνεζξ Thor-Able δζαζηδιζηέξ απμζημθέξ

Σο Πάιονηπ 2 είκαζ δ ηνίηδ απμζημθή ζημ πρόγραμμα Πάιονηρ , δζαζηδιζηέξ

ζοζηεοέξ πμο είπακ ζπεδζαζηεί βζα κα ελεηάζμοκ ηδ εθήκδ ηαζ ημκ πχνμ ιεηαλφ Γδξ

ηαζ εθήκδξ. Λίβμ ιεηά ηδκ εηηυλεοζδ ημο ζηζξ 7:30:00 UTC ζηζξ 8 Νμειανίμο 1958,

ημ ηνίημ ηιήια ημο μπήιαημξ εηηυλεοζδξ είπε δζαπςνζζηεί αθθά δεκ ηαηάθενε κα

ακαθθεβεί, ηαζ ημ Πάζμκδν 2 δεκ ηαηάθενε κα ηαηεοεοκεεί ζηδ ζεθδκζαηή ηνμπζά

ημο. Σμ δζαζηδιυπθμζμ πέηοπε ιέβζζημ ορυιεηνμ 1.550 πζθζμιέηνςκ (960 ιίθζα) πνζκ

λακαιπεί ζηδ βήζκδ αηιυζθαζνα πάκς απυ ΒΓ Αθνζηή. Μζα ιζηνή πμζυηδηα

δεδμιέκςκ πμο εθήθεδζακ ηαηά ηδ ζφκημιδ πηήζδ, δείπκεζ υηζ δ ζζδιενζκή πενζμπή

βφνς απυ ηδ Γδ έπεζ ιεβαθφηενδ νμή ηαζ ιεβαθφηενδ αηηζκμαμθία απυ υηζ

εεςνμφζακ πνμδβμοιέκςξ ηαζ υηζ δ ποηκυηδηα ηςκ ιζηνμιεηεςνζηχκ είκαζ

ιεβαθφηενδ βφνς απυ ηδ Γδ απ' υηζ ζημ δζάζηδια.

ΣΟ ΠΑΙΟΝΗΡ 1 2 3

Σο Πάιονηπ 3 ήηακ έκα δζαζηδιζηυ ζηάθμξ πμο λεηίκδζε ζηζξ 5:45:12 UTC ζηζξ 6

Γεηειανίμο 1958 απυ ηδκ Αιενζηάκζηδ Βαθθζζηζηή Ακηζπνμζςπεία Βθδιάηςκ ηναημφ, ζε

ζοκδοαζιυ ιε ηδκ Δεκζηή Τπδνεζία Αενμκαοηζηήξ ηαζ Γζαζηήιαημξ (NASA). Αοηυ ημ

δζαζηδιζηυ ζηάθμξ πνμμνζγυηακ ςξ ιζα ζεθδκζαηή απμζημθή, αθθά δεκ ηαηάθενε κα πάεζ

πένα απυ ημ θεββάνζ ηαζ ζε δθζμηεκηνζηή ηνμπζά, υπςξ είπε πνμβναιιαηζζηεί, αθθά ηαηέθδλε

ζε ορυιεηνμ 102.360 πζθζμιέηνςκ πνμημφ πέζεζ ηαζ πάθζ ζηδ Γδ. Σμ ζπέδζμ πηήζδξ ημο

Πάιονηρ 3 ήηακ κα πενάζεζ δίπθα απυ ημ θεββάνζ ιεηά απυ 33,75 χνεξ ηαζ ζηδ ζοκέπεζα κα

ιπεζ ζε δθζαηή ηνμπζά. Ωζηυζμ, μ ηζκδηήναξ έζαδζε, θυβς έθθεζρδξ ηαοζίιςκ, 3,7

δεοηενυθεπηα ιεηά απυ ηδκ εηηυλεοζή ημο ηαζ κα ειπμδίζεζ ημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ κα θηάζεζ

ηδκ ηαπφηδηα δζαθοβήξ. Ζ βςκία ήηακ πενίπμο 71 ιμζνχκ ακηί ηδκ πνμαθεπυιεκδ 68 ιμζνχκ.

Σμ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ έθηαζε ζε ορυιεηνμ 102.360 πζθζμιέηνςκ πνζκ πέζεζ πίζς ζηδ Γδ.

Σο Πάιονηπ 4 ήηακ έκα δζαζηδιζηυ ζηάθμξ πμο εηημλεφεδηε ςξ ιένμξ ημο προγράμματος

Πάιονηρ βζα κα πνμζεββίζεζ ηδκ εθήκδ ηαζ κα ζηαεενμπμζδεεί ζε δθζαηή ηνμπζά ηάκμκηάξ

ημ, ημ πνχημ δζαζηδιυπθμζμ ηςκ ΖΠΑ πμο λέθοβε απυ ημ αανοηζημ πεδίμ ηδξ Γδξ. Πέναζε

ζε απυζηαζδ 60.000 πζθζμιέηνςκ απυ ηδκ επζθάκεζα ηδξ εθήκδξ. Σμ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ

ήηακ αηυιδ ζε δθζαηή ηνμπζά ημ 1969.

TO ΠΑΙΟΝΗΡ 3 4

Σο Πάιονηπ P-1 ήηακ ιζα απμηοπδιέκδ απμζημθή ζημ πθαίζζμ ημο προγράμματος Πάιονηρ.

Σμ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ ήηακ ζθαζνζηυ ιε δζάιεηνμ 1 ιέηνμ. Δηημλεφεδηε ζηζξ 24

επηειανίμο 1959 ιε έκακ Atlas-C Able πφναοθμ. Μεηέθενε ηδθεμπηζηή ηάιενα ηαζ έκα

αζζεδηήνα ιαβκδηζημφ πεδίμο. Σμ υπδια εηηυλεοζδξ Atlas-C Able ηαηαζηνάθδηε απυ ιζα

έηνδλδ ζηδκ ελέδνα εηηυλεοζδξ ζημ Αηνςηήνζμ Κακάαεναθ ηαηά ηδ δζάνηεζα ιζαξ δμηζιήξ.

ο Πάιονηπ P-3 ήηακ έκα δζαζηδιζηυ ζηάθμξ πνμβναιιαηζζιέκμ κα ιπεζ ζε

εθδκζαηή ηνμπζά.

Ζ απμζημθή υιςξ απέηοπε θίβμ ιεηά ηδκ εηηυλεοζδ. Οζ ζηυπμζ ήηακ κα ενεοκήζεζ ημ

πενζαάθθμκ ιεηαλφ Γδξ ηαζ εθήκδξ, ηαζ κα ακαπηφλεζ ηδκ ηεπκμθμβία βζα ημκ έθεβπμ

ηαζ ημοξ εθζβιμφξ εκυξ δζαζηδιμπθμίμο ιαηνζά απυ ηδ Γδ. Ήηακ ελμπθζζιέκμ βζα κα

ηνααήλεζ εζηυκεξ ηδξ ζεθδκζαηήξ επζθάκεζαξ, κα εηηζιήζεζ ηδκ ιάγα ηδξ εθήκδξ, κα

ηαηαβνάρεζ ηδ δμιή ηαζ ηδκ ηαπφηδηα ηςκ ιζηνμιεηεςνζηχκ, κα ιεθεηήζεζ ηδκ

αηηζκμαμθία, ημ ιαβκδηζηυ πεδίμ, ηαζ ηα δθεηηνμιαβκδηζηά ηφιαηα παιδθήξ

ζοπκυηδηαξ ζημ δζάζηδια. Θα είπε ημ πνχημ αοηυκμιμ ζφζηδια πνυςζδξ ηαζ εα

ιπμνμφζε κα θεζημονβεί πμθθμφξ ιήκεξ ιεηά ηδκ εηηυλεοζή ημο ζε ιεβάθεξ

απμζηάζεζξ απυ ηδ Γδ. Δπίζδξ εα έηακε ηζξ πνχηεξ δμηζιέξ ηςκ ΖΠΑ βζα έκακ

δμνοθυνμ ζημ δζάζηδια

ΣΟ ΠΑΙΟΝΗΡ P1 P3

Σα Πάιονηπ 6, 7, 8, 9, και Ε (επίζδξ βκςζηά ςξ Pioneer A, B, C, D ηαζ Δ) ήηακ

δζαζηδιζηέξ απμζημθέξ ζημ πθαίζζμ ημο πνμβνάιιαημξ Πάζμκδν. Μαγί, είπακ ςξ

ζηυπμ κα ζηαεενμπμζδεμφκ ζε δθζαηή ηνμπζά χζηε κα θάαμοκ ιεηνήζεζξ ζε ζοκεπή

αάζδ ηςκ δζαπθακδηζηχκ θαζκμιέκςκ απυ ιεβάθδ απυζηαζδ ζε δζάθμνα ζδιεία ημο

δζαζηήιαημξ. Σμ πέιπημ (Πάζμκδν Δ) πάεδηε ζε έκα αηφπδια ηαηά ηδκ δζάνηεζα ηδξ

εηηυλεοζδξ. α Πάιονηρ 6-Ε δδιζμονβήεδηακ βζα κα ηάκμοκ ηζξ πνχηεξ θεπημιενείξ

ιεηνήζεζξ ημο δθζαημφ ακέιμο, ημο δθζαημφ ιαβκδηζημφ πεδίμο ηαζ ηςκ ημζιζηχκ

αηηίκςκ. Δίπακ ζπεδζαζηεί βζα κα ιεηνήζμοκ ηα ιεβάθδξ ηθίιαηαξ ιαβκδηζηά

θαζκυιεκα ηαζ ζςιαηίδζα ηαζ ημκ δζαπθακδηζηυ πχνμ. Σα δεδμιέκα πμο ιαξ έζηεζθακ

είπακ πνδζζιμπμζδεεί βζα ηδκ ηαθφηενδ ηαηακυδζδ ηςκ αζηνζηχκ δζαδζηαζίεξ ηαζ ηδ

δμιή ηαζ ηδ νμή ημο δθζαημφ ακέιμο. Σα μπήιαηα αοηά ήηακ ηα πνχηα πμο

παναηήνδζακ ημκ δζαζηδιζηυ ηαζνυ, πανέπμκηαξ πναηηζηέξ πθδνμθμνίεξ βζα ηζξ

δθζαηέξ ηαηαζβίδεξ ζηδ Γδ.

Σο Πάιονηπ 10 είκαζ ημ πνχημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ πμο ηαλίδερε πένα απυ ηδκ γχκδ

ηςκ αζηενμεζδχκ ηαζ ελενεφκδζε ημκ Γία απυ ημκηά.

Δηημλεφεδηε ζηζξ 2 Μανηίμο 1972 απυ ημ ζοβηνυηδια εηημλεφζεςκ 36 ημο

αηνςηδνίμο Κακάαεναθ.

Ο Πάζμκδν 10 έπεζ πενάζεζ ηδκ ηνμπζά ημο Πθμφηςκα ηαζ ηαηεοεφκεηαζ ζηαεενά πνμξ

ημκ αζηένα Αθκηειπανάκ ζημκ αζηενζζιυ ημο Σαφνμο. Ακ ζοκεπίζεζ ηδκ πμνεία ημο

ηακμκζηά, εα είκαζ ημ πνχημ ηαηαζηεοαζιέκμ απυ ημκ άκενςπμ ακηζηείιεκμ πμο

ηεθζηά ηαηάθενε κα εβηαηαθείρεζ ημ δθζαηυ ιαξ ζφζηδια, αθήκμκηαξ πίζς ημο ημ

πεδίμ αανφηδηαξ ημο ήθζμο. Πνμξ ημ πανυκ αηυια δεκ έπεζ πενάζεζ ηδκ δθζυπαοζδ

ηαζ ημ Νέθμξ ημο Όμνη.

Σο Πάιονηπ 11 είκαζ έκα νμιπμηζηυ δζαζηδιυπθμζμ πμο εηημλεφεδηε απυ ηδ ΝΑΑ

ζηζξ 6 Απνζθίμο ημο 1973 βζα κα ιεθεηδεμφκ δ γχκδξ ηςκ αζηενμεζδχκ, ημ

πενζαάθθμκ βφνς απυ ημκ Γία ηαζ ημκ Κνυκμ, μ δθζαηυξ άκειμξ, μζ ημζιζηέξ αηηίκεξ,

ηαζ ηα πέναηα ημο δθζαημφ ζοζηήιαημξ ηαζ ηδξ δθζυζθαζναξ.[1]

Ήηακ δ πνχηδ πμο

ζοκάκηδζε ημκ Κνυκμ ηαζ δ δεφηενδ πμο πέναζε ιέζα απυ ηδκ γχκδ ηςκ

αζηενμεζδχκ ηαζ απυ ημκ Γία. Λυβς ηδξ πενζμνζζιέκδξ δφκαιδξ ηαζ ηδξ ιεβάθδξ

απυζηαζδξ, ζηζξ 30 Νμειανίμο ημο 1995, δ επζημζκςκία ημο δζαζηδιμπθμίμο ιε ηδκ

Γδ πάεδηε.

πεδζάγμκηαξ ηα Πάζμκδν 10 ηαζ 11, μζ επζζηήιμκεξ ηδξ απμζημθήξ ηαηάθααακ υηζ

πνεζαγυηακ έκα ηνίημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ. Πνυηεζκακ κα ηαηαζηεοάζμοκ ημ Πάζμκδν

Ζ πνδζζιμπμζχκηαξ ηα απνδζζιμπμίδηα ακηαθθαηηζηά ηςκ δφμ πνμδβμφιεκςκ

απμζημθχκ. Σμ ζηάθμξ πνμμνζγυηακ κα πνμζεββίζεζ ημκ Γία, υπμο εα ημκ

πνδζζιμπμζμφζε ςξ «αανοηζηή ζθεκηυκα» βζα κα ηαλζδέρεζ έλς απυ ημ δθζαηυ

ζφζηδια.

Ζ απμζημθή Πάιονεπ ζηδκ Αθνμδίηδ απμηεθείηαζ απυ δφμ δζαθμνεηζηά δζαζηδιζηά ζηάθδ

πμο εηημλεφεδηακ λεπςνζζηά. Σμ Πάιονεπ Αθποδίηε 1 εηημλεφεδηε ζηζξ 1978 ηαζ

ελενεφκδζε ημκ πθακήηδ βζα πενζζζυηενμ απυ ιζα δεηαεηία απυ ηδκ ζηζβιή πμο ιπήηε ζηδκ

ηνμπζά ημο (4 Γεηειανίμο 1978). Σμ Πάιονεπ Αθποδίηε 2 έζηεζθε ηέζζενα ιζηνά

δζαζηδιζηά μπήιαηα ζηδκ αηιυζθαζνα ηδξ Αθνμδίηδξ. Αοηέξ ηζξ δζαζηδιζηέξ απμζημθέξ ηζξ

δζαπεζνζγυηακ δ NASA, ζημ πθαίζζμ ημο πνμβνάιιαημξ Πάζμκδν.

Σο Πάιονηπ Αθποδίηη 1 ιπήηε ζε εθθεζπηζηή ηνμπζά βφνς απυ ηδκ Αθνμδίηδ ζηζξ 4

Γεηειανίμο 1978. Σμ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ είπε ζπήια ηοθίκδνμο ιε δζάιεηνμ 2,5

ιέηνα ηαζ φρμξ 1,2 ιέηνα. Όθα ηα υνβακα ημο δζαζηδιζημφ ζηάθμοξ ήηακ

ημπμεεηδιέκα ζημ ιπνμζηζκυ άηνμ ημο ηοθίκδνμο, εηηυξ απυ ημ ιαβκδηυιεηνμ, πμο

ήηακ ζημ ηέθμξ εκυξ αναπίμκα 4,7 εηαημζηχκ. Σμ ζηάθμξ έπεζ δθζαημφξ ζοθθέηηεξ

βφνς απυ ηδκ πενίιεηνμ ημο ηοθίκδνμο βζα κα απμννμθά ηδκ δθζαηή αηηζκμαμθία.

Μζα ηεναία 1,09 ιέηνςκ πανείπε ζοκεπή επζημζκςκία ιε ηδ Γδ.

Απυ ηδκ ζηζβιή πμο ημπμεεηήεδηε ζε ηνμπζά βφνς απυ ηδκ Αθνμδίηδ ιέπνζ ημκ

Ημφθζμ ημο 1980, δ πενζαρίδα ήηακ ιεηαλφ 142 ηαζ 253 πζθζμιέηνςκ (ζε 17 ιμίνεξ

αυνεζμ βεςβναθζηυ πθάημξ) βζα ηδ δζεοηυθοκζδ ημο νακηάν ηαζ ηςκ ζμκμζθαζνζηχκ

ιεηνήζεςκ. Σμ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ ανζζηυηακ ζε ηνμπζά 24 ςνχκ ιε απμαρίδα

66.900 πζθζυιεηνα

Σο Πάιονηπ Αθποδίηη 2 απμηεθμφκηακ απυ έκα δζαζηδιζηυ θεςθμνείμ πμο ιεηέθενε

έκα ιεβάθμ ηαζ ηνία ιζηνά αηιμζθαζνζηά μπήιαηα. Κακέκα απυ αοηά ηα

αηιμζθαζνζηά μπήιαηα δεκ είπε θςημβναθζηέξ δοκαηυηδηεξ ηαζ δεκ είπακ ζπεδζαζηεί

βζα ηδκ ακάθοζδ ημο εδάθμοξ. Γεκ είπακ ηακ ζπεδζαζηεί βζα ιζα μιαθή πνμζεδάθζζδ.

Σμ ιεβάθμ υπδια είπε έκα αθελίπηςημ πμο ζπεδζάζηδηε βζα κα εθαηηχζεζ ηδκ

ηαπφηδηα ζε έκα μνζζιέκμ φρμξ, εκχ ηα ιζηνά μπήιαηα δεκ είπακ αθελίπηςημ. Ζ

επζαίςζδ ζηδκ επζθάκεζα ηδξ Αθνμδίηδξ εεςνήεδηε έκα ιπυκμοξ. Όθα ηα μπήιαηα

ηαηά ηδκ είζμδμ επέγδζε ηδξ ποηκυηδηαξ ηδξ αηιυζθαζνα ημο πθακήηδ, ημοθάπζζημκ

ιέπνζ ηδκ πνμζεδάθζζδ, αθθά ιυκμ έκα υπδια επέγδζε βζα ζδιακηζηυ πνμκζηυ

δζάζηδια ιεηά απυ αοηήκ.

Σμ ιεβάθμ υπδια απεθεοεενχεδηε ζηζξ 16 Νμειανίμο 1978 ηαζ ηα ηνία ιζηνά

μπήιαηα ζηζξ 20 Νμειανίμο. Καζ ηα ηέζζενα μπήιαηα εζζήθεακ ζηδκ αηιυζθαζνα ηδξ

Αθνμδίηδξ ζηζξ 9 Γεηειανίμο, ιαγί ημοξ ηαζ ημ θεςθμνείμ.

ΣΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ SYRVEYOR

(surveyor ζεκαίλεη "επηζεσξεηήο" )

Ο Surveyor 1 ήηακ ημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ ηδξ πνχηδξ ηαηά ζεζνά απμζημθήξ ζηα πθαίζζα ημο

μιχκοιμο πνμβνάιιαημξ βζα ηδκ ελενεφκδζδ ηδξ εθήκδξ. Δηημλεφηδηε ζηζξ 30 Μαΐμο

1966, ηαζ πνμζζεθδκχεδηε ζηζξ 2 Ημοκίμο 1966. Γζααίααζε ζοκμθζηά 11.237 θςημβναθίεξ

απυ ημ θεββάνζ ζηδκ βδ.

Ο Surveyor 2 (επιθεωρητής) ήηακ ημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ ηδξ δεφηενδξ ηαηά ζεζνά απμζημθήξ

ζηα πθαίζζα ημο μιχκοιμο πνμβνάιιαημξ βζα ηδκ ελενεφκδζδ ηδξ εθήκδξ. Δηημλεφηδηε

ζηζξ 20 επηειανίμο 1966, ηαζ έθηαζε ζηδκ επζθάκεζα ηδξ ζεθήκδξ ζηζξ 23 επηειανίμο

1966.

Ο Surveyor 3 ήηακ ημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ ηδξ ηνίηδξ απμζημθήξ ζηα πθαίζζα ημο μιχκοιμο

πνμβνάιιαημξ ελενεφκδζδξ ηδξ ζεθήκδξ Πρόγραμμα Surveyor (εθθ. επιθεωρητής).

Δηημλεφηδηε ζηζξ 17 Απνζθίμο 1967, ηαζ πνμζζεθδκχεδηε ζηζξ 20 Απνζθίμο 1967 ζηδκ

ημπμεεζία Mare Cognitium, πμο ακήηεζ βεςβναθζηά ζημκ Oceanus Procellarum.

Γζααίααζε ζηδ βδ ζδιακηζηυ θςημβναθζηυ οθζηυ, ζοκμθζηά 6.315 θςημβναθίεξ.

Ο Surveyor 4 ήηακ ημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ ηδξ ηέηανηδξ ηαηά ζεζνά απμζημθήξ ζηα πθαίζζα

ημο μιχκοιμο πνμβνάιιαημξ βζα ηδκ ελενεφκδζδ ηδξ εθήκδξ. Δηημλεφηδηε ζηζξ 14 Ημοθίμο

1967, ηαζ έθηαζε ζηδκ επζθάκεζα ηδξ ζεθήκδξ ζηζξ 17 Ημοθίμο 1967.

Ο Surveyor 5 ήηακ ημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ ηδξ πέιπηδξ ηαηά ζεζνά απμζημθήξ ζηα πθαίζζα

ημο μιχκοιμο πνμβνάιιαημξ βζα ηδκ ελενεφκδζδ ηδξ εθήκδξ. Δηημλεφηδηε ζηζξ 3

επηειανίμο 1967, ηαζ πνμζζεθδκχεδηε ζηζξ 11 επηειανίμο 1967 ζηδκ εάθαζζα Mare

Tranquillitatis. Καηά ηδκ πνμζζεθήκςζδ είπε αάνμξ 303 kg ηαζ δζααίααζε ζηδ Γδ ζδιακηζηυ

θςημβναθζηυ οθζηυ, πμο έθηαζε ζοκμθζηά ηζξ 19.049 θςημβναθίεξ.

Ο Surveyor 6 ήηακ ημ έηημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ ζηα πθαίζζα ημο μιχκοιμο πνμβνάιιαημξ βζα

ηδκ ελενεφκδζδ ηδξ εθήκδξ. Δηημλεφηδηε ζηζξ 7 Νμειανίμο 1967, ηαζ πνμζζεθδκχεδηε

ζηζξ 10 Νμειανίμο 1967 ζηδ εάθαζζα Sinus Medii. Καηά ηδκ πνμζζεθήκςζδ είπε αάνμξ

299,6 ηζθά ηαζ δζααίααζε ζηδ Γδ ζδιακηζηυ θςημβναθζηυ οθζηυ, πμο έθηαζε ζοκμθζηά ηζξ

30.027 θςημβναθίεξ.

Ο Surveyor 7 ήηαν ηο διαζηεμικό ζκάθορ ηερ έβδομερ αποζηολήρ ζηα πλαίζια ηος

μιχκοιμο πνμβνάιιαημξ βζα ηδκ ελενεφκδζδ ηδξ εθήκδξ. Δηημλεφηδηε ζηζξ 7 Ηακμοανίμο

1968, ηαζ πνμζζεθδκχεδηε ζηζξ 10 Ηακμοανίμο 1968 έλς απυ ημκ ηναηήνα Tycho. Καηά ηδκ

πνμζζεθήκςζδ είπε αάνμξ 305,7 kg ηαζ δζααίααζε ζηδ Γδ ζδιακηζηυ θςημβναθζηυ οθζηυ,

πμο έθηαζε ζοκμθζηά ηζξ 21.091 θςημβναθίεξ.

ΣΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑRINER

(Mariner ζεκαίλεη "λαύηεο" )

Ο Μάπινεπ 1 ήηακ ημ πνχημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ ημο πνμβνάιιαημξ Μάνζκεν ηδξ

NASA. Πνμμνζγυηακ κα πνμζεββίζεζ ηδκ Αθνμδίηδ, δ απμζημθή απέηοπε υιςξ ηαηά

ηδκ θάζδ ηδξ απμβείςζδξ, ζηζξ 22 Ημοθίμο 1962.

Καηά ηδκ δζάνηεζα ηδξ εηηυλεοζδξ, μ πφναοθμξ έπαζε ηδκ επαθή ιε ημ ζφζηδια

πθμήβδζδξ εδάθμοξ, θυβς αθάαδξ ιζαξ ηεναίαξ, έηζζ ημκ έθεβπμ ημο ποναφθμο

ακέθααε μ οπμθμβζζηήξ ημο. Γοζηοπχξ υιςξ ημ θμβζζιζηυ ημο πενζείπε έκα ζθάθια

πμο μδήβδζε ζηδκ ηαηαζηνμθή.

Ο Μάπινεπ 2 ιταν το πρϊτο επιτυχθμζνο διαςτθμικό ςκάφοσ του προγράμματοσ Μάρινερ

τθσ NASA. Οι Μάρινερ 1 και 2 ιταν απλουςτευμζνεσ εκδόςεισ του διαςτθμικοφ ςκάφουσ

Μπλοκ 1 του διαςτθμικοφ προγράμματοσ Ranger.

Ο Μάπινεπ 3) ιταν διαςτθμικό ςκάφοσ του προγράμματοσ Μάρινερ με ςκοπό να

προςεγγίςει και να εξερευνιςει τον πλανιτθ Άρθ.

Ο Μάπινεπ 4 γνωςτόσ και ωσ Μάρινερ-Άρης 1964 ιταν το τζταρτο διαςτθμικό ςκάφοσ του

προγράμματοσ Μάρινερ που χρθςιμοποιικθκε για τθν εξερεφνθςθ του πλανθτικοφ

ςυςτιματοσ και εκτζλεςε πρϊτο επιτυχι προςζγγιςθ του πλανιτθ Άρθ), ςτζλνοντασ τισ

πρϊτεσ εικόνεσ τθσ επιφάνειασ του Άρθ. Για πρϊτθ φορά εικόνεσ ενόσ άλλου πλανιτθ

διαβιβάηονταν από το βακφ διάςτθμα ςτθν γθ, αποκαλφπτοντασ ζναν φαινομενικά νεκρό

κόςμο γεμάτο κρατιρεσ. Ο Μάρινερ 4 είχε ωσ ςκοπό να διευκφνει τισ επιςτθμονικζσ

παρατθριςεισ κινθματογραφιςεων ςε πρϊτο πλάνο τον Άρθ και να διαβιβάςει αυτζσ τισ

εικόνεσ ςτθ γθ. Άλλοι ςτόχοι τθσ αποςτολισ ιταν θ καταμζτρθςθ πεδίων, θ ανίχνευςθ

ιόντων ςτο διαπλανθτικό διάςτθμα κοντά ςτον Άρθ και θ εξάςκθςθ και θ εκμάκθςθ των

ικανοτιτων εφαρμοςμζνθσ μθχανικισ για τισ διαπλανθτικζσ πτιςεισ μακροχρόνιασ

διάρκειασ.

Ο Μάπινεπ 5 γνωςτόσ και ωσ Μάρινερ-Αφροδίτη 67 ιταν ζνα διαςτθμικό ςκάφοσ του

προγράμματοσ Μάρινερ που μελζτθςε τθν ατμόςφαιρα τθσ Αφροδίτθσ μζςω τθσ

απόκρυψθσ αςτζρων, καταμζτρθςε τθν ακτινοβολία Lyman-alpha (ςκλθρι υπεριϊδθσ

ακτινοβολία) του υδρογόνου, όπωσ επίςθσ τα ςωματίδια θλιακοφ ανζμου και τισ

διακυμάνςεισ του μαγνθτικοφ πεδίου ςτθν περιοχι γφρω από τον πλανιτθ.

Ο Μάπινεπ 6 και ηο Μάπινεπ 7 ιταν δφο διαςτθμόπλοια που το 1969 εκτζλεςαν, ςτα

πλαίςια του ευρφτερου προγράμματοσ Μάρινερ, μια διπλι αποςτολι ςτον Άρθ. Πζταξαν

πάνω από τον ιςθμερινό και το νότιο πόλο του πλανιτθ, μελζτθςαν τθν ατμόςφαιρα και τθν

επιφάνειά του και ζςτειλαν εκατοντάδεσ εικόνεσ ςτθν γθ.

Ο Μάπινεπ 8 γνωςτόσ και ωσ Μάρινερ-Η, ιταν μαηί με τον Μάρινερ 9 μζροσ του

διαςτθμικοφ προγράμματοσ Μάρινερ Άρης 71. Είχε προοριςτεί να πάει ςτθν τροχιά του Άρθ

και να ςυλλζξει και να διαβιβάςει ςτθν γθ φωτογραφικό υλικό και πλθροφορίεσ

επιςτθμονικοφ ενδιαφζροντοσ για τον πλανιτθ, αλλά λόγω αποτυχθμζνθσ απογείωςθσ

καταποντίςτθκε ςτθν κάλαςςα πριν ακόμα ξεφφγει από τθν γθ.

Ο Μάπινεπ 9 είναι διαςτθμικό όχθμα τθσ NASA που, ςτα πλαίςια του προγράμματοσ

Μάρινερ, τζκθκε ςε τροχιά γφρω από τον Άρθ για τθν εξερεφνθςθ του πλανιτθ αυτοφ.

Ο Μάπινεπ 10 ιταν ζνα διαςτθμικό ςκάφοσ που εκτοξεφτθκε ςτισ 3 Νοεμβρίου 1973 με

προοριςμό από τον Ερμι και τθν Αφροδίτθ. Η εκτόξευςι του ακολοφκθςε περίπου δυο

χρόνια μετά από του Μάρινερ 9 και ιταν το τελευταίο διαςτθμικό ςκάφοσ ςτο πρόγραμμα

Μάρινερ. Σα Μάρινερ 11 και 12 μεταφζρκθκαν ςτο πρόγραμμα Βόγιατηερ. Οι ςτόχοι τθσ

αποςτολισ του ιταν θ μελζτθ του περιβάλλοντοσ του Ερμι, θ ατμόςφαιρα, θ επιφάνεια, και

τα χαρακτθριςτικά του πλανιτθ κακϊσ και παρόμοιεσ ζρευνεσ με τθν Αφροδίτθ.

Δευτεροβάκμιοι ςτόχοι του ιταν θ εκτζλεςθ επιςτθμονικϊν πειραμάτων ςτο διαπλανθτικό

μζςο και ο πειραματιςμόσ με τα πεδία βαρφτθτασ κατά τουσ ελιγμοφσ μεταξφ των δυο

πλανθτϊν.

ΣΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ZOND

(ζηε ξσζηθή: Zond, πνπ ζεκαίλεη "επηκειήο εμέηαζε" )

Σο Zond 1 ιταν μζλοσ του προγράμματοσ Zond. Ήταν θ δεφτερθ ςοβιετικι ζρευνα

διαςτθμικό ςκάφοσ για να φτάςει θ Αφροδίτθ, αν και επικοινωνιϊν ζχει αποτφχει μζχρι

εκείνθ τθν ςτιγμι. Μετζφερε ζνα 90 εκατοςτϊν ςφαιρικι κάψουλα προςγείωςθσ, που

περιζχουν τα πειράματα για τθ χθμικι ανάλυςθ τθσ ατμόςφαιρασ, οι μετριςεισ των ακτίνων

γ των βράχων ςτθν επιφάνεια, ζνα φωτόμετρο, κερμοκραςίασ και τθσ πίεςθσ, και μια

πρόταςθ / λικνίηοντασ αιςκθτιρα ςε περίπτωςθ που προςγειϊκθκε ςτο νερό.

Το Zond 2 ιταν μια διαςτθμοςυςκευι 1964, ζνα μζλοσ του προγράμματοσ οβιετικισ Zond,

και ιταν θ πζμπτθ ςοβιετικό διαςτθμόπλοιο να επιχειριςει μια flyby του Άρθ. (Βλζπε

Εξερεφνθςθ του Άρθ)

Σμ Zond 3 ήηακ ιζα δζαζηδιμζοζηεοή 1964 πμο απέζηεζθε πνμξ ημκ Άνδ ςξ ιζα

δμηζιή δζαζηδιυπθμζμ. Ήηακ ιέθμξ ηδξ μκμιαζίαξ επζιενζζιμφ ημο πνμβνάιιαημξ

μαζεηζηή Zond Zond, εκχ είκαζ ιένμξ ημο ζπεδίμο ημο Άνδ 3mV. Ήηακ άζπεηδ ιε

Zond δζαζηδιζηυ ζηάθμξ ζπεδζαζιέκμ βζα επακδνςιέκδ απμζημθή Zond 3

μθμηθδνχζεζ ιζα επζηοπδιέκδ ζεθδκζαηυ θαιαάκμκηαξ ιζα ζεζνά απυ ηαθέξ

θςημβναθίεξ πμζυηδηαξ βζα ηδκ επμπή ημο. Πζζηεφεηαζ υηζ Zond 3 ανπζηά είπε

ζπεδζαζηεί ςξ έκα δζαζηδιυπθμζμ ζφκηνμθμξ Zond 2 πμο εα λεηζκήζεζ ζημκ Άνδ

ηαηά ηδ δζάνηεζα ηδξ πανάεονμ εηηυλεοζδξ 1964. Ζ εοηαζνία βζα ηδκ έκανλδ πάεδηε,

ηαζ ημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ λεηίκδζε ζε ηνμπζά ημκ Άνδ ςξ ιζα δμηζιή δζαζηδιυπθμζμ,

έζης ηαζ ακ μ Άνδξ δεκ ήηακ πθέμκ εθζηηή.

Soyuz 7K-L1, ιενζηέξ θμνέξ παναηηδνίγεηαζ απυ ηδ NASA ςξ Zond 1967A, [1] ήηακ

έκα ζμαζεηζηυ δζαζηδιυπθμζμ ημ μπμίμ λεηίκδζε ημ 1967 ςξ ιένμξ ημο πνμβνάιιαημξ

Zond. Ήηακ έκα 5.390 ηζθχκ (£ 11.900) Soyuz 7K-L1 δζαζηδιυπθμζμ, ημ πνχημ απυ

ηα εκκέα πμο εα λεηζκήζεζ. [2] [3] επνυηεζημ κα εηηεθέζεζ ιζα circumlunar flyby ηδξ

εθήκδξ πνζκ απυ ηδκ επζζηνμθή ζηδ Γδ βζα ηδκ πνμζβείςζδ, ςζηυζμ, δεκ ιπυνεζε

κα επζηφπεζ ηνμπζά.

Soyuz 7K-L1 ιενζηέξ θμνέξ παναηηδνίγεηαζ απυ ηδ NASA ςξ Zond 1967b, [1] ήηακ

έκα ζμαζεηζηυ δζαζηδιυπθμζμ ημ μπμίμ λεηίκδζε ημ 1967 ςξ ιένμξ ημο πνμβνάιιαημξ

Zond. Ήηακ έκα 5.390 ηζθχκ Soyuz 7K-L1 δζαζηδιυπθμζμ, ημ δεφηενμ απυ ηα εκκέα

πμο εα λεηζκήζεζ. επνυηεζημ κα εηηεθέζεζ ιζα circumlunar flyby ηδξ εθήκδξ πνζκ

απυ ηδκ επζζηνμθή ζηδ Γδ βζα ηδκ πνμζβείςζδ, ςζηυζμ, δεκ ιπυνεζε κα επζηφπεζ

ηνμπζά.

Zond 4, ζνα τυπικό ςτοιχείο του προγράμματοσ οβιετικισ Zond και μθ επανδρωμζνα

ζκδοςθ του Soyuz 7K-L1 επανδρωμζνο Moon-flyby διαςτθμόπλοιο, ιταν ζνα από τα πρϊτα

ςοβιετικά πειράματα με επανδρωμζνεσ διαςτθμικζσ πτιςεισ circumlunar. Η υπθρεςία αυτι

ςυςτάκθκε για να δοκιμαςτεί θ spaceworthiness τθσ νζασ κάψουλασ και για τθ ςυλλογι

δεδομζνων ςχετικά με τισ πτιςεισ ςε κυκλικό χϊρο. Ήταν το πρϊτο ςοβιετικό

διαςτθμόπλοιο να διακζτουν ζναν υπολογιςτι, τα 34 kg Argon 11. [1] ξεκίνθςε μακριά από

τθ ελινθ, είτε για να αποφευχκοφν οι επιπλοκζσ πορεία από τθ βαρυτικι ζλξθ τθσ, ι,

ςφμφωνα με τθν NASA, ίςωσ ακοφςια.

Zond 5, επίζδιμ ιέθμξ ημο πνμβνάιιαημξ μαζεηζηήξ Zond ηαζ ιδ επακδνςιέκα

έηδμζδ ημο Soyuz 7K-L1 επακδνςιέκμ θεββάνζ-flyby δζαζηδιζηυ ζηάθμξ, λεηίκδζε

απυ Proton-K πφναοθμξ θμνέαξ ιε έκα ακχηενμ ζηάδζμ Blok D βζα ηδ δζελαβςβή

επζζηδιμκζηχκ ηαηά ηδ δζάνηεζα ιζαξ ζεθδκζαηή flyby ηαζ κα επζζηνέρεζ ζηδ Γδ.

Zond 6, επίζδιμ ιέθμξ ημο πνμβνάιιαημξ μαζεηζηήξ Zond ηαζ ιδ επακδνςιέκα

έηδμζδ ημο Soyuz 7K-L1 επακδνςιέκμ θεββάνζ-flyby δζαζηδιζηυ ζηάθμξ, λεηίκδζε

ζε ιζα ζεθδκζαηή απμζημθή flyby απυ βμκέα δμνοθυνμ (68-101Β) ζε βήζκδ ηνμπζά

ζηάειεοζδξ. Σμ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ, πμο ιεηέθενε ηδκ επζζηδιμκζηή ακζπκεοηέξ

ζοιπενζθαιαακμιέκςκ ηςκ ημζιζηχκ αηηίκςκ ηαζ ιζηνμιεηεςνμεζδέξ ακζπκεοηέξ,

θςημβναθζηυ ελμπθζζιυ, ηαζ έκα αζμθμβζηυ θμνηίμ, ήηακ πνμάββεθμξ ιζαξ

επακδνςιέκδ πηήζδ circumlunar μπμία μζ μαζεηζημί ήθπζγακ εα ιπμνμφζε κα ζοιαεί

ημκ Γεηέιανζμ ημο 1968, κζηχκηαξ ηδκ αιενζηακζηή Apollo 8

Zond 7, επίζδιμ ιέθμξ ημο πνμβνάιιαημξ μαζεηζηήξ Zond ηαζ ιδ επακδνςιέκα

έηδμζδ ημο Soyuz 7K-L1 επακδνςιέκμ θεββάνζ-flyby δζαζηδιυπθμζμ, ημ ιυκμ

πναβιαηζηά επζηοπδιέκδ δμηζιή ημο L1, λεηίκδζε πνμξ ηδ εθήκδ απυ ιζα ιδηένα

δζαζηδιυπθμζμ (69-067B) ζε ιζα απμζημθή πεναζηένς ιεθέηεξ ηδξ εθήκδξ ηαζ ημο

πχνμο circumlunar, βζα ηδκ απυηηδζδ έβπνςιδ θςημβναθία ηδξ Γδξ ηαζ ηδξ εθήκδξ

απυ δζάθμνεξ απμζηάζεζξ, ηαζ κα δμηζιάζεζ ηα ζοζηήιαηα πηήζδξ δζαζηδιμπθμίςκ.

Φςημβναθίεξ ηδξ Γδξ εθήθεδζακ ζηζξ 9 Αοβμφζημο ημο 1969.

Zond 8, επίζδιμ ιέθμξ ημο πνμβνάιιαημξ μαζεηζηήξ Zond ηαζ ιδ επακδνςιέκα

έηδμζδ ημο Soyuz 7K-L1 επακδνςιέκμ Moon-flyby δζαζηδιζηυ ζηάθμξ, λεηίκδζε

απυ ηδ Γδ ζε ηνμπζά βφνς απυ ηδκ πθαηθυνια, Tyazheliy Sputnik πνμξ ηδ εθήκδ. Σα

ελαββεθεέκηα ζηυπμζ ήηακ μζ ένεοκεξ ηδξ εθήκδξ ηαζ ημο πχνμο circumlunar ηαζ ηδ

δμηζιή ηςκ ζοζηδιάηςκ επί ημο ζηάθμοξ ηαζ ηςκ ιμκάδςκ.

ΣΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ LUNA

(Luna πνπ ζεκαίλεη "θεγγάξη" )

Σμ πνυβναιια Luna ιενζηέξ θμνέξ μκμιάγεηαζ Lunik ή Lunik απυ ηα δοηζηά ιέζα

εκδιένςζδξ, ήηακ ιζα ζεζνά απυ νμιπμηζηέξ απμζημθέξ δζαζηδιυπθμζα πμο

απμζηέθθμκηαζ ζηδ εθήκδ απυ ηδ μαζεηζηή Έκςζδ ιεηαλφ 1959 ηαζ 1976.

Γεηαπέκηε δεκ ήηακ επζηοπήξ, ημ ηαεέκα ζπεδζαζιέκμ είηε ςξ υπδια ζε ηνμπζά ή

πνμζεδάθζζδξ, ηαζ επζηοβπάκεηαζ πμθθέξ πνςηζέξ ζηδκ ελενεφκδζδ ημο δζαζηήιαημξ.

Θα πναβιαημπμζδεεί, επίζδξ, πμθθά πεζνάιαηα, ιεθέηδ ηδξ πδιζηήξ ζφκεεζδξ ηδξ

εθήκδξ, ηδ αανφηδηα, ηδ εενιμηναζία ηαζ ηδκ αηηζκμαμθία. Δίημζζ ηέζζενα

δζαζηδιυπθμζα άνπζζακ επίζδια έπεζ δμεεί δ μκμιαζία Luna, ακ ηαζ λεηίκδζακ.

Δηείκμζ πμο απέηοπακ κα ηαηαθήλμοκ ζε ηνμπζά δεκ ακαβκςνίγεηαζ δδιμζίςξ ηαηά ηδ

πνμκζηή ζηζβιή, δεκ απμδίδεηαζ ιζα ζεζνά Luna. Δηείκμζ πμο απέηοπακ ζε παιδθή

βήζκδ ηνμπζά ζοκήεςξ δίκεηαζ Cosmos μκμιαζζχκ. Σμ εηηζιχιεκμ ηυζημξ ημο

πνμβνάιιαημξ Luna ήηακ πενίπμο 4,5 δζζ. Γμθάνζα

Luna 1, επίςθσ γνωςτι ωσ Mechta ιταν το πρϊτο διαςτθμικό ςκάφοσ να φτάςει ςτθν

περιοχι γφρω από το φεγγάρι, και το πρϊτο διαςτθμόπλοιο να τοποκετθκεί ςε

θλιοκεντρικι τροχιά. Προορίηεται ωσ κρουςτικό, Luna 1 ξεκίνθςε ωσ μζροσ του

προγράμματοσ Luna το 1959, ωςτόςο, εξαιτίασ λανκαςμζνoυ χρονικά ζγκαυματοσ ςτο

ανϊτερο ςτάδιο κατά τθν ζναρξι του, ζχαςε το φεγγάρι? τθ διαδικαςία να γίνει το πρϊτο

διαςτθμόπλοιο να αφιςει γεωκεντρικό τροχιά.

Luna 2 ήηακ ημ δεφηενμ απυ πνυβναιια ηδξ μαζεηζηήξ Έκςζδξ πμο λεηίκδζε ζηδ

εθήκδ. Ήηακ ημ πνχημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ κα θηάζεζ ζηδκ επζθάκεζα ηδξ εθήκδξ

ηαζ ήηακ επίζδξ ημ πνχημ άκενςπζκμ -ακηζηείιεκμ ηαηαζηεοαζιέκμ απυ αοημκ βζα κα

πνμζβεζςεεί ζε έκα άθθμ μονάκζμ ζχια ηζξ 14 επηειανίμο 1959 ιε επζηοπία θηάκεζ

ζηδκ επζθακεζα ηδξ ζεθδκδξ.

Luna 3, ήηακ έκα ζμαζεηζηυ δζαζηδιυπθμζμ πμο λεηίκδζε ημ 1959, ημ ηνίημ

δζαζηδιζηυ κα ζηαθεεζ ζημ θεββανζ .Αοηή δ απμζημθή ήηακ πνχζιμ ηαηυνεςια ζηδκ

δζαζηδιζηή ελενεφκδζδ ημο δζαζηήιαημξ . Ακ ηαζ επέζηνερε ιάθθμκ ηαηέξ εζηυκεξ

πμο εδεζλακ ηδκ αεέαηδ πθεονά ηδξ εθήκδξ πνμηάθεζε εκεμοζζαζιυ ηαζ ημ

εκδζαθένμκ, υηακ δδιμζζεφεδηακ ζε υθμ ημκ ηυζιμ.

Luna 4, ήηακ έκα ζμαζεηζηυ δζαζηδιυπθμζμ πμο λεηίκδζε ςξ ιένμξ ημο

πνμβνάιιαημξ Luna κα επζπεζνήζεζ ηδκ πνχηδ μιαθή πνμζβείςζδ ζημ θεββάνζ. Μεηά

ηδκ επζηοπδιέκδ έκανλδ, ημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ απέηοπε κα εηηεθέζεζ ιζα δζυνεςζδ

ηδξ πμνείαξ ηαζ ςξ απμηέθεζια κα πάζεζ ημ θεββάνζ, ηo μπμίo πανειέζκαζ ζηδκ ηνμπζά

ηδξ Γδξ.

Σο Kosmos 60 ήηακ έκαξ ακζπκεοηήξ ζεζνάξ Δ-6, πμο λεηίκδζε απυ ηδ μαζεηζηή

Έκςζδ ζηζξ 12 Μανηίμο ημο 1965. Ήηακ δ έηηδ πνμζπάεεζα ζε ιζα ζεθδκζαηή

απμζημθή μιαθήξ πνμζβείςζδξ, ιε έκα ζπέδζμ πανυιμζμ ιε αοηυ ηδξ Luna 4. Σμ

δζαζηδιζηυ ζηάθμξ επζηεοπεεί ηνμπζά ηδξ αθθά απέηοπε κα αθήζεζ ηδκ ηνμπζά βζα ημ

ηαλίδζ ημο ζηδ εθήκδ, θυβς ηδξ δζαημπήξ ηδξ πανμπήξ νεφιαημξ ζημ ζφζηδια

εθέβπμο, ηαζ μνίζηδηε Κυζιμξ 60. Δίπε ιζα ηνμπζά ιάγα ηςκ 6530 kg Ο δμνοθυνμξ

λακαιπήηε ζηδκ αηιυζθαζνα ηδξ Γδξ ζηζξ 17 Μανηίμο 1965.

Luna 5, ήηακ έκα ιδ επακδνςιέκμ ζμαζεηζηυ δζαζηδιυπθμζμ επνυηεζημ κα

πνμζβεζςεεί ζημ θεββάνζ, ςξ ιένμξ ημο πνμβνάιιαημξ Luna. Δίπε ςξ ζηυπμ κα βίκεζ

ημ πνχημ δζαζηδιυπθμζμ βζα κα επζηεοπεεί ιζα μιαθή πνμζβείςζδ ζηδ εθήκδ,

ςζηυζμ, είκαζ νεηνυ ποναφθμοξ απέηοπε, ηαζ ημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ επδνέαζε ηδκ

ζεθδκζαηή επζθάκεζα .

Luna 6 ιταν ζνα μθ επανδρωμζνο ςοβιετικό διαςτθμόπλοιο το οποίο επρόκειτο να εκτελζςει προςγείωςθ ςτθ ελινθ, ωσ μζροσ του προγράμματοσ Luna. Λόγω τθσ αποτυχίασ ενόσ ελιγμοφ διόρκωςθσ το Luna 6 απζτυχε να προςγειωκεί, και πζραςε μακριά από το φεγγάρι ςε απόςταςθ 160.000 χιλιομζτρων (99.000 km).

Luna 7 ήηακ έκα ιδ επακδνςιέκμ δζαζηδιζηή απμζημθή ημο πνμβνάιιαημξ

μαζεηζηήξ Luna,. Σμ Luna 7 δζαζηδιζηυ ζηάθμξ επνυηεζημ κα επζηεοπεεί ιζα μιαθή

πνμζβείςζδ ζημ θεββάνζ. Ωζηυζμ, θυβς ηδξ πνυςνδξ ηαζ απμημπήξ ηςκ νεηνυ

νμοηέηςκ, ημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ εθηαζε πμηε ηδκ ζεθδκζαηή επζθάκεζα

εθδκζαηυ πάνηδ πμο δείπκεζ ηδ εέζδ ημο Luna 7 ζε ζπέζδ ιε άθθα νυαεν ηαζ ηυπμοξ

εηθυνηςζδξ.

Luna 8 επίζδξ βκςζηή ςξ Lunik 8, ήηακ έκα ζεθδκζαηυ δζαζηδιυπθμζμ ημο

πνμβνάιιαημξ Luna. Σέεδηε ζε εθανιμβή ζηζξ 3 Γεηειανίμο ημο 1965 ιε ζηυπμ ηδκ

επίηεολδ ιζαξ μιαθήξ πνμζβείςζδξ ζημ θεββάνζ. Ωζηυζμ θυβμ αθάαδξ δεκ ηαηά

θεναζ πμηε κα θηάζεζ ζηδ ζεθήκδ .

Luna 9, , ήηακ έκα ιδ επακδνςιέκμ δζαζηδιυπθμζμ ημο πνμβνάιιαημξ Luna ηδξ

μαζεηζηήξ Έκςζδξ. ηζξ 3 Φεανμοανίμο 1966 Luna 9 δζαζηδιζηυ ζηάθμξ έβζκε ημ

πνχημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ βζα κα επζηεοπεεί ιζα μιαθή πνμζβείςζδ ζημ θεββάνζ, ή

μπμζμδήπμηε πθακδηζηυ ζχια εηηυξ απυ ηδ Γδ, ηαζ κα δζααζαάζμοκ θςημβναθζηά

δεδμιέκα ζηδ Γδ απυ ηδκ επζθάκεζα εκυξ άθθμο πθακδηζημφ ζχιαημξ

Kosmos 111 ήηακ δ πνχηδ ζμαζεηζηή πνμζπάεεζα απυ έκα δζαζηδιζηυ ζηάθμξ κα

ηεεεί ζε ηνμπζά βφνς απυ ημ θεββάνζ. Ο ζπεδζαζιυξ ήηακ πζεακχξ πανυιμζα ιε ηδ

ιεηέπεζηα επζηοπδιέκδ Luna 10 δζαζηδιζηυ ζηάθμξ. Δβηαζκζάζηδηε ηδκ 1δ Μανηίμο

1966. Ζ απμζημθή ήηακ ιζα απμηοπία. Σμ ακχηενμ ζηάδζμ Blok-L έπαζε ημκ έθεβπμ

roll ηαζ απέηοπε κα ζηείθεζ ημ δζαζηδιζηυ υπδια ζε ζεθδκζαηή ηνμπζά. Δίκαζ εη κέμο

εζζήθεε ζηδκ αηιυζθαζνα ηδξ Γδξ δφμ διένεξ ανβυηενα. Luna 10 ιταν ζνα πρόγραμμα του οβιετικοφ προγράμματοσ Luna, μια ρομποτικι αποςτολι μαηί με διαςτθμικό ςκάφοσ, που ονομάηεται επίςθσ Lunik 10. Ήταν ο πρϊτοσ τεχνθτόσ δορυφόροσ που ζφταςε ςτθ ςελινθ

Luna 11 ήηακ ιζα ιδ επακδνςιέκδ δζαζηδιζηή απμζημθή ημο πνμβνάιιαημξ Luna

ηδξ μαζεηζηήξ Έκςζδξ. Δπίζδξ, μκμιάγεηαζ Lunik 11. Luna 11 λεηίκδζε πνμξ ημ

θεββάνζ απυ ηδ βδ-ζε ηνμπζά βφνς απυ ηδκ πθαηθυνια ηαζ ηέεδηε ζε ζεθδκζαηή

ηνμπζά ζηζξ 27 Αοβμφζημο 1966.

Luna 12 ήηακ έκα ιδ επακδνςιέκμ δζαζηδιζηή απμζημθή ημο πνμβνάιιαημξ Luna,

πμο μκμιάγεηαζ επίζδξ Lunik 12. Σμ Luna 12 λεηίκδζε πνμξ ηδ εθήκδ απυ ηδ Γδ ζε

ηνμπζά βφνς απυ ηδκ πθαηθυνια ηαζ πέηοπε ζεθδκζαηή ηνμπζά ζηζξ 25 Οηηςανίμο

1966. Σμ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ ήηακ ελμπθζζιέκμ ιε έκα ζφζηδια ηδθευναζδξ πμο

θαιαάκμκηαζ ηαζ δζααζαάγμκηαζ θςημβναθίεξ ηδξ ζεθδκζαηήξ επζθάκεζαξ. Οζ

θςημβναθίεξ πμο πενζθαιαάκμκηαζ 1100 βναιιέξ ζάνςζδξ ιε ιέβζζηδ ακάθοζδ ηςκ

14,9 έςξ 19,8 m. Δζηυκεξ ηδξ ζεθδκζαηήξ επζθάκεζαξ επεζηνάθδζακ ζηζξ 27

Οηηςανίμο 1966.

Luna 13 ήηακ έκα ιδ επακδνςιέκμ δζαζηδιζηή απμζημθή ημο πνμβνάιιαημξ Luna.

Σμ Luna 13 δζαζηδιζηυ ζηάθμξ πνμςεήεδηε πνμξ ηδ εθήκδ απυ ηδ βδ-ζε ηνμπζά

βφνς απυ ηδκ πθαηθυνια ηαζ κα ηαηαθένεζ ιζα μιαθή πνμζβείςζδ ζηζξ 24

Γεηειανίμο 1966 ζηδκ πενζμπή ηδξ Oceanus Procellarum

Luna 14 (ςειρά E-6LS) ιταν ζνα μθ επανδρωμζνο διαςτθμικι αποςτολι του προγράμματοσ Luna διευκφνεται από τθν οβιετικι Ζνωςθ. Επίςθσ, ονομάηεται Lunik 14. Σο διαςτθμικό ςκάφοσ πιςτεφεται ότι ιταν παρόμοια με Luna 12 και θ ενορχιςτρωςθ ιταν παρόμοιο με εκείνο που μεταφζρεται από Luna 10. Ζδωςε ςτοιχεία για τισ μελζτεσ τθσ αλλθλεπίδραςθσ

τθσ Γθσ και τθσ ελινθσ μάηεσ, το ςελθνιακό βαρυτικό πεδίο, τον πολλαπλαςιαςμό και τθ ςτακερότθτα των ραδιοεπικοινωνιϊν ςτο διαςτθμικό ςκάφοσ ςε διαφορετικζσ τροχιακζσ κζςεισ, θ θλιακι φορτιςμζνα ςωματίδια και τισ κοςμικζσ ακτίνεσ, και τθν κίνθςθ τθσ ελινθσ. Η πτιςθ αυτι ιταν θ τελικι πτιςθ τθσ δεφτερθσ γενιάσ τθσ ςειράσ Luna. Luna 15 ήηακ έκα ιδ επακδνςιέκμ δζαζηδιζηή απμζημθή ημο πνμβνάιιαημξ

μαζεηζηήξ Luna, πμο μκμιάγεηαζ επίζδξ Lunik 15. ηζξ 21 Ημφθδ ημο 1969, εκχ

αζηνμκαφηεξ ημο Apollo 11 ηεθείςζε ημ πνχημ ακενχπζκμ moonwalk, Luna 15, έκα

ιδ επακδνςιέκμ ζμαζεηζηυ δζαζηδιυπθμζμ ζε ζεθδκζαηή ηνμπζά ηαηά ηδ πνμκζηή

ζηζβιή, άνπζζε ηδκ ηάεμδμ ημο ζηδκ ζεθδκζαηή επζθάκεζα. Ξεηίκδζε ηνεζξ διένεξ

πνζκ απυ ηδκ απμζημθή Apollo 11, Σμ νςζζηυ ζηάθμξ ζοκεηνίαδ ζηδ εθήκδ ζηζξ

15:50 UT, θίβεξ χνεξ πνζκ απυ ηδκ πνμβναιιαηζζιέκδ αιενζηακζηή απμβείςζδ απυ

ημ θεββάνζ

Kosmos300 305 ήηακ δ ηέηανηδ μαζεηζηή πνμζπάεεζα εκυξ ιδ επακδνςιέκμο

δζαζηδιυπθμζμο επίζηνερε ζεθδκζαηυ δείβια. Θα ήηακ πζεακχξ πανυιμζα ζημ

ζπεδζαζιυ ιε ηδκ ιεηέπεζηα Luna 16 δζαζηδιζηυ ζηάθμξ. Δβηαζκζάζηδηε, ζε έκακ

πφναοθμ Proton, ζηζξ 23 επηειανίμο 1969. Ζ απμζημθή ήηακ ιζα απμηοπία. Οζ

ιδπακέξ ζημ ακχηενμ ζηάδζμ Block D απέηοπε, αθήκμκηαξ ημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ

πνμζάναλε ζηδκ ηνμπζά ηδξ Γδξ.

Luna 16 ήηακ έκα ιδ επακδνςιέκδ δζαζηδιζηή απμζημθή, ζημ πθαίζζμ ημο

πνμβνάιιαημξ μαζεηζηήξ Luna. Luna 16 ήηακ μ πνχημξ νμιπμηζηυξ ακζπκεοηήξ κα

πνμζβεζςεεί ζηδ εθήκδ ηαζ κα επζζηνέρεζ έκα δείβια ημο ζεθδκζαημφ εδάθμοξ ζηδ

Γδ. Σμ δείβια επζζηνάθδηε απυ Mare Fecunditatis. Πνυηεζηαζ βζα ημ πνχημ

ζεθδκζαηυ δείβια ηδξ απμζημθήξ επζζηνμθήξ απυ ηδ μαζεηζηή Έκςζδ, ηαζ ήηακ δ

ηνίηδ ζεθδκζαηυ δείβια ηδξ απμζημθήξ επζζηνμθήξ ζοκμθζηά, ιεηά ηζξ Apollo 11 ηαζ

Apollo 12 απμζημθέξ.

Luna 17 ήηακ έκα ιδ επακδνςιέκδ δζαζηδιζηή απμζημθή ημο πνμβνάιιαημξ Luna ,

πμο μκμιάγεηαζ επίζδξ Lunik 17 .

Luna 17 λεηίκδζε απυ ιζα ηνμπζά ζηάειεοζδξ Γδ πνμξ ηδ εθήκδ ηαζ ηέεδηε ζε

ζεθδκζαηή ηνμπζά ζηζξ 15 Νμειανίμο 1970. Σμ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ πνμζβεζχεδηε

απαθά ζημ θεββάνζ ζηδ εάθαζζα ημο Rains . Σμ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ είπε δζπθή

νάιπεξ ιε ηδκ μπμία ημ ςθέθζιμ θμνηίμ , Lunokhod 1 , ηαηέααζκε ζηδ ζεθδκζαηή

επζθάκεζα . Lunokhod 1 ήηακ έκα ζεθδκζαηυ υπδια πμο ζπδιαηίγεηαζ απυ ιζα

ιπακζένα - ζακ δζαιένζζια ιε έκα ιεβάθμ ηονηυ ηαπάηζ ζε μηηχ ακελάνηδηα

ηζκδηήνζμοξ ηνμπμφξ . Lunokhod ήηακ ελμπθζζιέκμ ιε έκα ζπήια ηχκμο ηεναία , έκα

ζδζαίηενα ηαηεοεοκηζηυ εθζημεζδήξ ηεναία , ηέζζενζξ ηδθεμπηζηέξ ηάιενεξ , ηαζ

εζδζηέξ ζοζηεοέξ ιε δοκαηυηδηα επέηηαζδξ βζα κα επδνεάζμοκ ημ ζεθδκζαηυ έδαθμξ

βζα ηδκ ποηκυηδηα ημο εδάθμοξ ηαζ ιδπακζηέξ δμηζιέξ ζδζμηηδζίαξ. Έκα

θαζιαηυιεηνμ αηηίκςκ Υ , έκα ηδθεζηυπζμ αηηίκςκ-Υ, ακζπκεοηέξ ημζιζηχκ αηηίκςκ

, ηαζ ιζα ζοζηεοή θέζγεν ζοιπενζθήθεδηακ επίζδξ . Σμ υπδια ηνμθμδμηείηαζ απυ ιζα

δθζαηή ζοζημζπία ηοηηάνςκ ζηενεςιέκμ ζηδκ ηάης πθεονά ημο ηαπαηζμφ. Lunokhod

επνυηεζημ κα θεζημονβήζεζ ιέζα απυ ηνεζξ ζεθδκζαηέξ ιένεξ, αθθά ζηδκ

πναβιαηζηυηδηα θεζημφνβδζε βζα έκηεηα διένεξ ζεθδκζαηυ .

Luna 18 ήηακ έκα ιδ επακδνςιέκμ δζαζηδιζηή απμζημθή ημο πνμβνάιιαημξ Luna,

πμο μκμιάγεηαζ επίζδξ Lunik 18.

Σμ Luna 18 ημπμεεηήεδηε ζε ηνμπζά ζηάειεοζδξ βδ ιεηά λεηίκδζε ηαζ ζηδ ζοκέπεζα

εζηάθδ πνμξ ηδ εθήκδ. ηζξ 7 επηειανίμο ημο 1971, εζζήθεε ζε ζεθδκζαηή ηνμπζά.

Σμ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ μθμηθήνςζε 85 ζοκεδνίεξ επζημζκςκζχκ ηαζ 54 ζεθδκζαηή

ηνμπζά πνζκ απεζηάθδ πνμξ ηδ ζεθδκζαηή επζθάκεζα ιε ηδ πνήζδ ποναφθςκ πέδδζδξ

.

Luna 19 ήηακ ιζα ιδ επακδνςιέκδ δζαζηδιζηή απμζημθή ημο πνμβνάιιαημξ Luna.

Luna 19 επεηηάεδηε ζηδ ζοζηδιαηζηή ιεθέηδ ηδξ ζεθδκζαηήξ αανοηζηχκ πεδίςκ ηαζ

ηδ εέζδ ηςκ mascons Θα ιεθεηδεεί επίζδξ ημ ζεθδκζαηυ πενζαάθθμκ αηηζκμαμθίαξ, δ

ζεθδκζαηή επζθάκεζα β-εκενβυ, ηαζ ημκ δθζαηυ άκειμ. Φςημβναθζηή ηάθορδ ιέζς

εκυξ ηδθεμπηζημφ ζοζηήιαημξ εθήθεδ επίζδξ.

Luna 20 ιταν το δεφτερο από τα τρία επιτυχθμζνα οβιετικισ αποςτολζσ επιςτροφισ ςελθνιακό δείγμα . Ήταν εκτελοφνται ωσ μζροσ του προγράμματοσ Luna , που ονομάηεται επίςθσ Lunik 20 , ωσ ζνα ρομποτικό ανταγωνιςτι για τισ ζξι επιτυχθμζνεσ αποςτολζσ Apollo επιςτροφι ςελθνιακό δείγμα . Luna 20 τοποκετικθκε ςε μια ενδιάμεςθ τροχιά ςτάκμευςθσ Γθ και από αυτι τθν τροχιά εςτάλθ προσ τθ ελινθ . Σζκθκε ςε ςελθνιακι τροχιά ςτισ 18 Φεβρουαρίου 1972. τισ 21 Φεβρουαρίου , 1972, Luna 20 μαλακά προςγειϊκθκε ςτο φεγγάρι ςε μια ορεινι περιοχι που είναι γνωςτι απ 'όπου Luna 16 είχε προςγειωκεί . Ενϊ ςτθν επιφάνεια τθσ ςελινθσ , θ πανοραμικι τθλεοπτικό ςφςτθμα λειτοφργθςε . ελθνιακό δείγματα λιφκθκαν μζςω μιασ επζκταςθσ ςυςκευισ διάτρθςθσ . Σο ςτάδιο ανάβαςθ Luna 20 ξεκίνθςε από τθ ςελθνιακι επιφάνεια ςτισ 22 Φεβρουαρίου 1972 τθν εκτζλεςθ 55 γραμμάρια ςελθνιακά δείγματα ςυλλζχκθκαν ςε ςφραγιςμζνθ κάψουλα.

Luna 21 ήηακ έκα ιδ επακδνςιέκμ δζαζηδιζηή απμζημθή ημο πνμβνάιιαημξ Luna,

πμο μκμιάγεηαζ επίζδξ Lunik 21. Σμ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ πνμζβεζχεδηε ζημ θεββάνζ

ηαζ κα ακαπηοπεεί ημ δεφηενμ μαζεηζηή ζεθδκζαηυ υπδια Οζ ηφνζμζ ζηυπμζ ηδξ

απμζημθήξ ήηακ κα ζοθθέλεζ εζηυκεξ ηδξ ζεθδκζαηήξ επζθάκεζαξ, ελεηάγεζ ηα επίπεδα

θςηζζιμφ πενζαάθθμκημξ βζα ημκ πνμζδζμνζζιυ ηδξ ζημπζιυηδηαξ ηςκ αζηνμκμιζηχκ

παναηδνήζεςκ απυ ημ θεββάνζ, κα εηηεθέζεζ πμθθά πεζνάιαηα ιε θέζγεν απυ ηδ Γδ,

ηδκ παναηήνδζδ ηδξ δθζαηήξ αηηίκεξ Υ, ηδ ιέηνδζδ ηδξ ημπζηήξ ιαβκδηζηά πεδία, ηαζ

δ ιεθέηδ ιδπακζηέξ ζδζυηδηεξ ηδξ ζεθδκζαηήξ επζθάκεζαξ οθζημφ.

Luna 22 (Ye-8-LS series) ήηακ έκα ιδ επακδνςιέκμ δζαζηδιζηή απμζημθή, ζημ

πθαίζζμ ημο πνμβνάιιαημξ μαζεηζηήξ Luna, πμο μκμιάγεηαζ επίζδξ Lunik 22.

Luna 22 ήηακ ιζα ζεθδκζαηή απμζημθή ημο Γζαζηδιζημφ Λεςθμνείμο. Σμ δζαζηδιζηυ

ζηάθμξ έθενε ηάιενεξ απεζηυκζζδξ ηαζ είπε επίζδξ ημοξ ζηυπμοξ ημο ηδ ιεθέηδ ημο

ιαβκδηζημφ πεδίμο ηδξ εθήκδξ, ηςκ επζθακεζαηχκ εηπμιπχκ αηηίκςκ βάιια ηαζ ηδ

ζφκεεζδ ηςκ ζεθδκζαηχκ ανάπςκ ζηδκ επζθάκεζα, ηαζ ημ αανοηζηυ πεδίμ, ηαεχξ ηαζ

ιζηνμιεηεςνίηεξ ηαζ ηζξ ημζιζηέξ αηηίκεξ. Luna 22 λεηίκδζε ζε βήζκδ ηνμπζά

ζηάειεοζδξ ηαζ ζηδ ζοκέπεζα ζημ θεββάνζ. Δίκαζ εζζήπεδ ζε ιζα ηοηθζηή ζεθδκζαηή

ηνμπζά ζηζξ 2 Ημοκίμο 1974. Σμ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ έηακε πμθθέξ πνμζανιμβέξ ηνμπζά

δζάνηεζα γςήξ 18 ιήκεξ ημο βζα ηδ αεθηζζημπμίδζδ ηδξ θεζημονβίαξ ηςκ δζαθυνςκ

πεζναιάηςκ, ιεζχκμκηαξ ημ πενζζεθήκζμ ζε ιυθζξ 25 πζθζυιεηνα.

Luna 23 (ζεζνά Ye-8-5Μ), πμο μκμιάγεηαζ επίζδξ Lunik 23, ήηακ έκα ιδ

επακδνςιέκμ δζαζηδιζηή απμζημθή ημο πνμβνάιιαημξ Luna.

Luna 23 ήηακ ιζα απμζημθή πνμζεδάθζζδξ εθήκδ πμο είπε ςξ ζηυπμ κα επζζηνέρεζ

έκα ζεθδκζαηυ δείβια ζηδ Γδ. Ξεηίκδζε ζηδ εθήκδ απυ Proton-K / D, ημ δζαζηδιζηυ

ζηάθμξ είπε ηαηαζηναθεί ηαηά ηδκ πνμζβείςζδ ζημ Mare Κνίζζμοι Ζ ζοζηεοή

ζοθθμβήξ δείβιαημξ δεκ εα ιπμνμφζε κα θεζημονβήζεζ ηαζ πςνίξ δείβιαηα

επζζηνέθμκηαζ. Ζ δζαζηδιμζοζηεοή ζοκέπζζε ιεηαδυζεζξ βζα ηνεζξ διένεξ ιεηά ηδκ

πνμζβείςζδ. Σμ 1976, Luna 24 πνμζβεζχεδηε ανηεηέξ εηαημκηάδεξ ιέηνα ιαηνζά ηαζ

ιε επζηοπία επέζηνερε δείβιαηα.

Luna 24 πμο μκμιάγεηαζ επίζδξ Lunik 24, ήηακ έκα ιδ επακδνςιέκμ δζαζηδιζηή

απμζημθή ημο πνμβνάιιαημξ Luna ηδξ μαζεηζηήξ Έκςζδξ. Ζ ηεθεοηαία ηδξ ζεζνάξ

Luna ηςκ δζαζηδιμπθμίςκ, δ απμζημθή ημο ακζπκεοηή Luna 24 ήηακ δ ηνίηδ

ζμαζεηζηή απμζημθή κα ακαηηήζεηε δείβιαηα ζεθδκζαημφ εδάθμοξ απυ ημ θεββάνζ

ηδξ Γδξ.

ΣΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ GEMINI (gemini ζεκαίλεη "δίδπκνη" )

Gemini 1 ήηακ δ πνχηδ ιδ επακδνςιέκδ δμηζιαζηζηή πηήζδ ημο δζαζηδιζημφ μπήιαημξ

Γίδοιμζ είκαζ ημ πνυβναιια ηδξ NASA. Οζ ηφνζμζ ζηυπμζ ηδξ ήηακ κα δμηζιαζηεί δ δμιζηή

αηεναζυηδηα ηςκ κέςκ δζαζηδιμπθμίςκ ηαζ ηνμπμπμζδιέκα ICBM Titan II. Ήηακ επίζδξ δ

πνχηδ δμηζιή ηςκ κέςκ ζοζηδιάηςκ παναημθμφεδζδξ ηαζ επζημζκςκίαξ βζα ημ πνυβναιια

Gemini ηαζ πανείπε ηαηάνηζζδ βζα ηα πθδνχιαηα οπμζηήνζλδξ έδαθμξ βζα ηζξ πνχηεξ

επακδνςιέκεξ απμζημθέξ.

Gemini 2 ήηακ δ δεφηενδ δζαζηδιζηή πηήζδ ημο αιενζηακζημφ πνμβνάιιαημξ επακδνςιέκεξ

δζαζηδιζηέξ απμζημθέξ Gemini ένβμο. Gemini 2, υπςξ Gemini 1, ήηακ ιζα ιδ επακδνςιέκδ

απμζημθή πμο πνμμνίγεηαζ ςξ ιζα δμηζιαζηζηή πηήζδ ημο δζαζηδιζημφ μπήιαημξ Gemini. ε

ακηίεεζδ ιε Gemini 1, δ μπμία είπε ημπμεεηδεεί ζε ηνμπζά, Gemini 2 έηακε ιζα suborbital

πηήζδ, πμο πνμμνίγμκηαζ ηονίςξ βζα ηδ δμηζιή εενιζηήξ αζπίδαξ ημο δζαζηδιζημφ ζηάθμοξ.

Δβηαζκζάζηδηε ζε έκακ πφναοθμ Titan II GLV. Σμ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ πμο πνδζζιμπμζείηαζ

βζα ηδκ απμζημθή Gemini 2 ανβυηενα ακαηαζκζζιέκμ, ηαζ ζηδ ζοκέπεζα λεηίκδζε βζα άθθδ

suborbital πηήζδ, ιαγί ιε ηδκ OPS 0855, ςξ ιζα δμηζιή βζα ηδκ Πμθειζηή Αενμπμνία ηςκ

Ζ.Π.Α. Δπακδνςιέκα Orbital Laboratory. Gemini 2 ήηακ ημ πνχημ ζηάθμξ βζα κα ηάκεζ

πενζζζυηενεξ απυ ιία δζαζηδιζηή πηήζδ απυ ημ Υ-15, ηαζ ημ ιυκμ ιέπνζ ημ Γζαζηδιζηυ

Λεςθμνείμ Κμθμφιπζα πέηαλε δεφηενδ απμζημθή ημο ημ 1981.

Gemini 3 ήηακ δ πνχηδ επακδνςιέκδ απμζημθή ζημ πνυβναιια Gemini ηδξ NASA,

ημ δεφηενμ αιενζηακζηυ επακδνςιέκμ δζαζηδιζηυ πνυβναιια. ηζξ 23 Μανηίμο ημο

1965, ημ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ, ιε ημ παναηζμφηθζ Molly Brown, πναβιαημπμίδζε ηδκ

έαδμιδ επακδνςιέκεξ δζαζηδιζηέξ πηήζεζξ ηςκ ΖΠΑ, ηαζ δ 17δ επακδνςιέκςκ

δζαζηδιζηχκ πηήζεςκ ζοκμθζηά (ζοιπενζθαιαακμιέκςκ ηςκ X-15 πηήζεζξ πάκς απυ

100 πζθζυιεηνα). Ήηακ επίζδξ δ ηεθεοηαία επακδνςιέκδ πηήζδ εθεβπυιεκδ απυ ημ

Αηνςηήνζμ Κακάαεναθ, Φθυνζκηα πνζκ θεζημονβίεξ εθέβπμο ηδξ απμζημθήξ είπακ

ιεηαημπζζηεί πνμξ ηα επακδνςιέκμ δζαζηδιυπθμζμ Center ζημ Υζμφζημκ.

Gemini 4, ήηακ δ δεφηενδ επακδνςιέκδ δζαζηδιζηή πηήζδ ηδξ NASA ένβμο Gemini,

πναβιαημπμζήεδηε ημκ Ημφκζμ ημο 1965. Ήηακ ημ δέηαημ επακδνςιέκμ αιενζηακζηυ

δζαζηδιζηέξ πηήζεζξ (ζοιπενζθαιαακμιέκςκ ηςκ δφμ Υ-15 πηήζεζξ ζε ορυιεηνμ άκς

ηςκ 100 πζθζυιεηνα (54 καοηζηά ιίθζα)). Οζ αζηνμκαφηεξ James McDivitt ηαζ Edward

H. Λεοηυ, II ηφηθμ απυ ηδ Γδ 66 θμνέξ ιέζα ζε ηέζζενζξ διένεξ, ηαεζζηχκηαξ ηδκ

πνχηδ πηήζδ ηςκ ΖΠΑ κα πνμζεββίζεζ ημ πεκεήιενμ πηήζδ ημο Vostok μαζεηζηήξ 5.

Σμ απμημνφθςια ηδξ απμζημθήξ ήηακ μ πνχημξ δζαζηδιζηυξ πενίπαημξ απυ έκακ

Αιενζηακυ, ηαηά ηδ δζάνηεζα ηδξ μπμίαξ ημ θεοηυ επζπθέεζ εθεφεενα έλς απυ ημ

δζαζηδιζηυ ζηάθμξ, δειέκμζ ιε αοηυ, βζα πενίπμο 20 θεπηά.

Gemini 6ήηακ ιζα επακδνςιέκδ δζαζηδιζηή πηήζδ ημ 1965 ζημ πνυβναιια Gemini

ηδξ NASA. Ήηακ δ ηνίηδ επακδνςιέκδ πηήζδ Gemini, δ 11δ αιενζηακζηή

επακδνςιέκδ πηήζδ ηαζ δ 19δ δζαζηδιζηέξ πηήζεζξ υθςκ ηςκ επμπχκ (πενζθαιαάκεζ

Υ-15 πηήζεζξ πάκς απυ 100 πζθζυιεηνα (54 καοηζηά ιίθζα)). Ήηακ επίζδξ δ πνχηδ

θμνά πμο έκαξ Αιενζηακυξ επακδνςιέκδ δζαζηδιζηή απμζημθή ηαηέπεζ ημ παβηυζιζμ

νεηυν βζα ηδ δζάνηεζα, πμο ζηζξ 26 Αοβμφζημο ημο 1965, ζπάγμκηαξ ημ πνμδβμφιεκμ

νεηυν ηδξ μαζεηζηήξ Έκςζδξ, υπςξ ηαεμνίγμκηαζ απυ ημ Vostok 5 ημ 1963.

Gemini 7 (επίζδια Gemini VII) [1] ήηακ ιζα επακδνςιέκδ δζαζηδιζηή πηήζδ ημ

1965 ζημ πνυβναιια Gemini ηδξ NASA. Ήηακ δ 4δ επακδνςιέκδ πηήζδ Gemini, δ

12δ αιενζηακζηή επακδνςιέκδ πηήζδ ηαζ δ 20δ δζαζηδιζηέξ πηήζεζξ υθςκ ηςκ

επμπχκ (πενζθαιαάκεζ Υ-15 πηήζεζξ πάκς απυ 100 πζθζυιεηνα (330.000 ft)). Σμ

πθήνςια ημο Frank Borman F., ΗΗ ηαζ James A. Lovell, Jr πέναζε ζπεδυκ 14 διένεξ

ζημ δζάζηδια ηάκμκηαξ ζοκμθζηά 206 ηνμπζέξ, ηαζ εκχεδηακ ζε ηνμπζά απυ ηδκ

πηήζδ Gemini-6Α δ μπμία πναβιαημπμίδζε ηδκ πνχηδ ζοκάκηδζδ εθζβιχκ ηδξ

επακδνςιέκμ δζαζηδιυπθμζμ.

Gemini 6A ήηακ 1965 επακδνςιέκμ Ζκςιέκεξ Πμθζηείεξ δζαζηδιζηέξ πηήζεζξ ζημ

πνυβναιια Gemini ηδξ NASA. Ζ απμζημθή πέηοπε ηδκ πνχηδ επακδνςιέκδ

νακηεαμφ ιε έκα άθθμ δζαζηδιζηυ ζηάθμξ, δ αδεθθή ηδξ Gemini 7. Πανά ημ βεβμκυξ

υηζ δ μαζεηζηή Έκςζδ είπε δφμ θμνέξ ζημ πανεθευκ λεηίκδζε ηαοηυπνμκδ γεφβδ

Vostok δζαζηδιυπθμζα αοηά ναδζμθςκζημφξ επαθή ιε, αθθά δεκ ήνεε πζμ ημκηά απυ

ανηεηά πζθζυιεηνα απυ ημ άθθμ, εκχ ημ Gemini 6 ηαζ 7 δζαζηδιυπθμζμ έθηαζε ηυζμ

ημκηά υζμ έκα πυδζ (30 cm) ηαζ εα ιπμνμφζε κα έπμοκ αβηονμαμθδιέκμ ακ είπακ έηζζ

ελμπθζζιέκo

Gemini 8 ήηακ δ έηηδ επακδνςιέκμ δζαζηδιζηέξ πηήζεζξ ζημ πνυβναιια Gemini ηδξ

NASA. Ζ απμζημθή πμο εα δζελαπεεί ημ πνχημ ζφκδεζδξ ηςκ δφμ δζαζηδιζηά ζηάθδ

ζε ηνμπζά, αθθά οπέζηδ ηδκ πνχηδ ηνίζζιδ πχνμ αθάαδξ ημο ζοζηήιαημξ ημο

δζαζηδιζημφ ζηάθμοξ ηςκ ΖΠΑ δ μπμία απείθδζε ηδ γςή ηςκ αζηνμκαοηχκ ηαζ

απαζηείηαζ άιεζδ ιαηαίςζδ ηδξ απμζημθήξ. Σμ πθήνςια επέζηνερε ζηδ Γδ ιε

αζθάθεζα. Ζ ιυκδ άθθδ θμνά πμο ζοκέαδ αοηυ ήηακ ζηδκ πηήζδ ημο Apollo 13.

Gemini 9Α (επίζδια Gemini ΗΥ-Α) [1] ήηακ ιζα επακδνςιέκδ δζαζηδιζηή πηήζδ ημ 1966

ζημ πνυβναιια Gemini ηδξ NASA. Ήηακ ημ 7μ επακδνςιέκδ πηήζδ Gemini, ημ 13μ

επακδνςιέκμ αιενζηακζηυ πηήζδξ ηαζ δ 23δ δζαζηδιζηέξ πηήζεζξ υθςκ ηςκ επμπχκ

(πενζθαιαάκεζ Υ-15 πηήζεζξ πάκς απυ 100 πζθζυιεηνα

Gemini 10 ήηακ ιζα επακδνςιέκδ δζαζηδιζηή πηήζδ ημ 1966 ζημ πνυβναιια Gemini ηδξ

NASA. Ήηακ δ 8δ επακδνςιέκδ πηήζδ Γίδοιμζ, μ 16μξ επακδνςιέκμ αιενζηακζηυ πηήζδξ

ηαζ δ 24δ δζαζηδιζηέξ πηήζεζξ υθςκ ηςκ επμπχκ (πενζθαιαάκεζ Υ-15 πηήζεζξ πάκς απυ 100

πζθζυιεηνα

Gemini 11 ήηακ δ έκαηδ επακδνςιέκδ απμζημθή δζαζηδιζηχκ πηήζεςκ ηδξ NASA

βζα ημ Project Gemini, ημ μπμίμ πέηαλε απυ επηέιανζμξ 12 - 15 1966. Ήηακ δ 17δ

αιενζηακζηή επακδνςιέκδ πηήζδ ηαζ δ 25δ δζαζηδιζηέξ πηήζεζξ εηείκδ ηδκ επμπή

(πενζθαιαάκεζ Υ-15 πηήζεζξ πάκς απυ 100 πζθζυιεηνα

Gemini 12 ήηακ ιζα επακδνςιέκδ δζαζηδιζηή πηήζδ ημ 1966 ζηδ NASA ένβμο

Gemini. Ήηακ δ 10δ ηαζ ηεθεοηαία επακδνςιέκδ πηήζδ Gemini, δ 18δ επακδνςιέκδ

αιενζηακζηή πηήζδ ηαζ, ζοιπενζθαιαακμιέκςκ ηςκ X-15 πηήζεζξ πάκς απυ 100

πζθζυιεηνα (62 mi), δ 26δ δζαζηδιζηέξ πηήζεζξ υθςκ ηςκ επμπχκ.

Αοηέξ είκαζ μζ απμζημθέξ πμο έπμοκ πναβιαημπμζδεεί έςξ ζήιενα, υιςξ μζ

πνμζπάεεζεξ ηδξ ακενςπυηδηαξ δεκ ζηαιαημφκ εδχ. Νέεξ απμζημθέξ εημζιάγμκηαζ

απυ πμθθέξ πχνεξ ηαζ μζ επζζηήιμκεξ πζζηεφμοκ υηζ ημ ιέθθμκ ηδξ ακενςπυηδηαξ

βρίςκεται κάπου εκεί ζξω ςτο διάςτθμα. Ελπίηουν πάντα ότι κάποιοσ πλανιτθσ κα

βρεκεί όπου κα υπάρχουν κατάλλθλεσ ςυνκικεσ για να κατοικθκεί από τουσ

ανκρϊπουσ, όπωσ παλιότερα οι κάτοικοι τθσ Ευρϊπθσ ανακάλυψαν τθν Αμερικι και

αρκετοί πιγαν εκεί για να αναηθτιςουν μια καλφτερθ τφχθ. Κατά τον ίδιο τρόπο

εμείσ ςιμερα εξερευνοφμε το ςφμπαν και ίςωσ αν κάποια ςτιγμι ο πλανιτθσ μασ

δεν μπορεί πλζον να μασ φιλοξενιςει, λόγω ζλλειψθσ φυςικϊν πόρων, τότε οι

απόγονοί μασ να αναγκαςτοφν να εγκαταλείψουν τθ Γθ. Γι’ αυτό θ εκμάκθςθ πϊσ να

ηιςουμε και να δουλζψουμε ςτο διάςτθμα κα είναι ουςιαςτικισ ςθμαςίασ για τθν

επιβίωςθ του είδουσ μασ.

Project

ΣΑΞΗ Α1 ΟΜΑΔΑ Β ΚΩΝΣΑΝΣΙΝΟ

ΑΝΑΓΝΩΣΟΤ

ΕΞΕΡΕΤΝΗΗ ΣΩΝ ΔΟΡΤΦΟΡΩΝ ΣΟΤ ΗΛΙΑΚΟΤ ΜΑ

ΤΣΗΜΑΣΟ

Πρϊτθ επαφι με τουσ δορυφόρουσ

1. ελινθ ο δορυφόροσ τθσ γθσ

2. Δορυφόροι του Άρθ

3. Δορυφόροι του Δία

4. Δορυφόροι του Κρόνου

5. Δορυφόροι του Ουρανόσ

6. Δορυφόροι του Ποςειδϊνα

7. Δορυφόροι του Πλοφτωνα

ΘΕΜΑ ΠΡΩΣΟ: ςελινθ ο δορυφόροσ τθσ γθσ

Για το πωσ δθμιουργικθκε θ ςελινθ υπάρχουν οι παρακάτω κεωρίεσ

1. Η φπαρξθ τθσ ελινθσ και το πϊσ δθμιουργικθκε αποτελεί ζνα από τα

μεγάλα ςφγχρονα αναπάντθτα επιςτθμονικά ερωτθματικά. Εχουν ανα-

πτυχκεί διάφορεσ κεωρίεσ αλλά θ πιο δθμοφιλισ είναι αυτι που διατυ-

πϊκθκε ςε ζνα ςυνζδριο το 1975 και ανζφερε ότι θ ελινθ δθμιουργι-

κθκε μετά από τθ ςφγκρουςθ τθσ Γθσ με ζνα γιγάντιο διαςτθμικό ςϊμα

το οποίο οι κιαςϊτεσ τθσ κεωρίασ ονόμαςαν Θεία, τθ μυκολογικι μθτζ-

ρα τθσ ελινθσ.

2. Η παιαηόηεξε ζεωξία, δηαηππώζεθε από ηνλ πηό ηνπ Καξόινπ Δαξβί-

λνπ, Τδνξηδ, πνπ αλέθεξε όηη ε Σειήλε δεκηνπξγήζεθε από ηε Γε, ό-

ηαλ έλα θνκκάηη ύιεο απνζπάζηεθε από ηελ πεξηνρή ηνπ ηζεκεξηλνύ

ηνπ πιαλήηε καο ιόγω ηεο θπγόθεληξεο δύλακεο. Η ζεωξία απηή ε-

γθαηαιείθζεθε, επεηδή γηα λα ζπκβεί έλα ηέηνην θαηλόκελν ζα έπξεπε

ε Γε λα πεξηζηξέθεηαη εμαηξεηηθά γξήγνξα.

3. Αιιε ζεωξία είλαη όηη ε Σειήλε ήηαλ έλαο αζηεξνεηδήο

πνπ παγηδεύηεθε από ηε βαξπηηθή έιμε ηεο Γεο. Ούηε απηή ε ζεωξία

«πεξπάηεζε» ηδηαίηεξα αθνύ ζα έπξεπε λα ππάξρνπλ ζπγθεθξηκέλεο

αηκνζθαηξηθέο θαη άιιεο ζπλζήθεο ζηε Γε (π.ρ πνιύ ππθλή αηκόζθαη-

ξα) νη νπνίεο κε βάζε ηα όζα γλωξίδνπκε δελ ππήξμαλ πνηέ. Αιιε ζε-

ωξία είλαη όηη Σειήλε θαη Γε δεκηνπξγήζεθαλ ηαπηόρξνλα από ηα πιη-

θά ηνπ θνζκηθνύ δίζθνπ ηνπ Ηιηνπ θαηά ηελ πεξίνδν ηεο γέλλεζεο θαη

ηωλ ππνινίπωλ πιαλεηώλ ηνπ ειηαθνύ καο ζπζηήκαηνο. Οκωο νη έξεπ-

λεο πνπ έγηλαλ πξνο απηή ηελ θαηεύζπλζε δελ εληόπηζαλ ζηνηρεία πνπ

λα ηελ επηβεβαηώλνπλ.

Ζ Σελήνη είλαη ν κνλαδηθόο θπζηθόο δνξπθόξνο

ηεο Γεο θαη ν πέκπηνο κεγαιύηεξνο θπζηθόο δνξπθόξνο ηνπ ειηαθνύ ζπζηήκαηνο. Πήξε ην

όλνκά ηνπ από ηελ ειήλε, κηα αξραηνειιεληθή ζεά

10 BΑΙΚΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕ ΓΙΑ ΣΗΝ ΕΛΗΝΗ

Γηα πεξηζζόηεξν από 4 δηζ. ρξόληα, πεξηζηξέθεηαη γύξσ από απηόλ. Γηα ρξόληα

απνηεινύζε αληηθείκελν κειεηώλ από επηζηήκνλεο θαη κόιηο ηε δεθαεηία ηνπ ’60, ν

άλζξσπνο κπόξεζε λα ζηείιεη απνζηνιέο γηα εμεξεύλεζε αιιά θαη λα

πξαγκαηνπνηήζεη ηελ πξώηε επαλδξσκέλε απνζηνιή κε ηνλ Νηι Αξκζηξνλγθ. Αλ θαη

πιένλ ε αλζξσπόηεηα κπνξεί λα ηζρπξηζηεί πσο έρεη απνθηήζεη αξθεηέο γλώζεηο γηα

ην δνξπθόξν ηεο Γεο, ζπρλά λέα επξήκαηα θαη δεδνκέλα έξρνληαη ζην θσο.

Ζ ιίζηα πνπ αθνινπζεί, πεξηιακβάλεη δηάθνξεο -ιηγόηεξν ή πεξηζζόηεξν γλσζηέο-

πιεξνθνξίεο γηα ηε ζειήλε.

1. Σν ζρήκα ηνπ θεγγαξηνύ δελ είλαη ζηξνγγπιό αιιά σνεηδέο.

2. Ζ ζειήλε έρεη ειηθία 4.5 δηζ. εηώλ ειαθξώο «λεαξόηεξε» από ηε Γε πνπ κεηξάεη

πεξίπνπ 4.54 δηζ. έηε δσήο.

3. ύκθσλα κε κηα αξθεηά δηαδεδνκέλε άπνςε, ε δεκηνπξγία ηεο ζειήλεο ήηαλ ην

απνηέιεζκα κηαο ζύγθξνπζεο ελόο άιινπ νπξάληνπ ζώκαηνο κε ηε Γε. Οη λεώηεξεο

έξεπλεο πξνηείλνπλ όηη ην κέγεζνο ηνπ ζώκαηνο πνπ ζπγθξνύζηεθε κε ηε Γε πξέπεη

λα είρε ην κέγεζνο ηνπ Άξε! Σόηε, έλα ηκήκα ηεο Γεο εμαεξώζεθε θαη καδί κε θνκκάηηα

ηνπ νπξάληνπ ζώκαηνο πνπ εθηνμεύηεθαλ ζε κεγάιε απόζηαζε πάλσ από ηνλ

πιαλήηε νδήγεζαλ ζηε γέλλεζε ηεο ζειήλεο.

4. Κάζε ρξόλν, ε ζειήλε απνκαθξύλεηαη θαηά 3,8 εθαηνζηά από ηε Γε. Τπνινγίδεηαη

πσο όηαλ γελλήζεθε θαηλόηαλ πεξίπνπ ηξεηο θνξέο κεγαιύηεξε απ’ όηη ζήκεξα.

5. Γηα λα δηαλύζεη κηα πιήξε ηξνρηά γύξσ από ηε Γε, ρξεηάδεηαη 27,32 κέξεο.

6. Ζ ζειήλε δελ έρεη αηκόζθαηξα θαη έηζη δελ ππάξρνπλ άλεκνη, βξνρέο θαη παξόκνηα

θαηλόκελα. Δμαηηίαο απηνύ, ε παηεκαζηά ηνπ Νηι Αξκζηξνλγθ από όηαλ πάηεζε ην

πόδη ηνπ ζηε ζειήλε ζα παξακείλεη ζηελ επηθάλεηα ηνπ δνξπθόξνπ ηεο Γεο γηα

εθαηνκκύξηα ρξόληα.

7. Ζ ζεξκνθξαζία ζηελ επηθάλεηα ηεο ζειήλεο θπκαίλεηαη από 148 βαζκνύο θειζίνπ

ηελ «εκέξα» πνπ δηαξθεί γηα 2 εβδνκάδεο, κέρξη θαη -167 βαζκνύο ηε «λύρηα» πνπ

επίζεο δηαξθεί δύν εβδνκάδεο.

8. Ζ ζειήλε επζύλεηαη γηα ηηο γήηλεο παιίξξνηεο εμαηηίαο ηεο βαξύηεηαο πνπ αζθεί

ζηνλ πιαλήηε καο.

9. Έθιεηςε ηεο ζειήλεο κπνξεί λα γίλεη κόλν όηαλ ην θεγγάξη είλαη πιήξεο, έρνπκε

δειαδή παλζέιελν. Αληίζεηα έθιεηςε ειίνπ κπνξνύκε λα έρνπκε κόλν θαηά ηε θάζε

«λέαο ζειήλεο» όηαλ δειαδή «γεκίδεη».

10. Ζ ζειήλε δελ έρεη βνπλά. ηελ επηθάλεηα ηεο ππάξρνπλ βαζνπιώκαηα θαη

θνηιόηεηεο πνπ δεκηνπξγήζεθαλ από ηηο ζπγθξνύζεηο νπξάλησλ ζσκάησλ πάλσ ηεο.

ΔΟΡΤΦΟΡΟΙ ΣΟΤ ΑΡΗ

Ο Αρης έρεη δύν κηθξνύο δορσφόροσς, ηνλ Φόβν θαη ηνλ Γείκν, νη νπνίνη πηζηεύεηαη όηη είλαη αζηεξνεηδείο πνπ εγθισβίζηεθαλ από ην βαξπηηθό πεδίν ηνπ πιαλήηε.

Από ηελ επηθάλεηα ηνπ Άξε, θνληά ζηνλ ηζεκεξηλό ηνπ, ν Φόβνο θαίλεηαη λα έρεη κέγεζνο πεξίπνπ ην έλα ηξίην ηεο παλζειήλνπ όπσο απηή θαίλεηαη από ηελ Γε. Ο Γείκνο κνηάδεη πεξηζζόηεξν κε θσηεηλό άζηξν ή πιαλήηε γηα έλαλ παξαηεξεηή ζηελ επηθάλεηα ηνπ Άξε, ειάρηζηα κεγαιύηεξνο από ην θαηλνκεληθό κέγεζνο ηεο Αθξνδίηεο γηα θάπνηνλ παξαηεξεηή ζηε Γε. Γη' απηό ηνλ ιόγν δελ ππάξρνπλ νιηθέο εθιείςεηο ζηνλ Άξε, θαζώο

νη δνξπθόξνη ηνπ είλαη πνιύ κηθξνί γηα λα θαιύςνπλ

ηειείσο ηνλ Ήιην.

Ο Δείμοσ ανακαλφφκθκε από τον Αμερικανό αςτρονόμο Ζιηαφ Χωλ (Asaph Hall) ςτισ 12

Αυγοφςτου 1877,ενϊ ο Φοβοσ ανακαλφφκθκε από τον Αμερικανό αςτρονόμο Ζιηαφ Χωλ

(Asaph Hall) ςτισ 17 Αυγοφςτου 1877, από παρατιρθςθ που ζγινε από το Αςτεροςκοπείο

του Πολεμικοφ Ναυτικοφ των ΗΠΑ (US Naval Observatory) ςτθν πρωτεφουςα Ουάςινγκτον

πριν τθν αυγι (

ΓΟΡΤΦΟΡΟΗ ΣΟΤ ΓΗΑ Μέπνζ ζηζβιήξ οπάνπμοκ 67 επζαεααζςιέκμζ θοζζημί δοπςθόποι ηος Γία, 50 ελ

αοηχκ έπμοκ μκμιαζηεί, ηαεζζηχκηαξ ημκ έηζζ ημκ πθακήηδ ιε ημοξ πενζζζυηενμοξ

δμνοθυνμοξ "αζθαθμφξ ηνμπζάξ" ζημ δθζαηυ ιαξ ζφζηδια. Οζ ιεβαθφηενμζ απυ

αοημφξ, μζ ηέζζενζξ δμνοθυνμζ ημο Γαθζθαίμο, o Γακοιήδδξ, δ Καθθζζηχ, δ Ηχ ηαζ δ

Δονχπδ, ακαηαθφθεδηακ ημ 1610 ηαζ ήηακ ηα πνχηα ζχιαηα πμο ανέεδηακ κα

πενζζηνέθμκηαζ βφνς απυ έκα μονάκζμ ζχια πμο δεκ ήηακ μφηε δ Γδ, μφηε μ Ήθζμξ.

Απυ ημ ηέθμξ ημο 19μο αζχκα, έπμοκ ανεεεί δεηάδεξ ιζηνυηενμζ δμνοθυνμζ ημο Γία

ηαζ έπμοκ θάαεζ ηα μκυιαηα εναζηχκ, ηαηαηηήζεςκ ή εοβαηένςκ ημο εεμφ Γία.

Ο Γίαξ έπεζ έκα ζφζηδια δαηηοθίςκ πμο απμηεθείηαζ απυ ηνία ηφνζα ηιήιαηα: ημκ

εζςηενζηυ δαηηφθζμ ζςιαηζδίςκ, βκςζηυ ςξ θςημζηέθακμ, έκα ζπεηζηά θςηεζκυ

ηφνζμ δαηηφθζμ, ηαζ έκα ελςηενζηυ αναπκμΰθακημ δαπηοθίδζ.] Αοηά ηα δαπηοθίδζα

θαίκεηαζ κα έπμοκ πνμέθεεζ απυ ζηυκδ, ακηί πάβμ υπςξ ζοιααίκεζ ιε ημοξ δαηηοθίμοξ

ημο Κνυκμο. Ο ηφνζμξ δαηηφθζμξ είκαζ πζεακχξ ηαηαζηεοαζιέκμξ απυ οθζηυ πμο

εηηζκάζζεηαζ απυ ημοξ δμνοθυνμοξ Αδνάζηεζα ηαζ Μήηζξ. Σμ οθζηυ πμο ηακμκζηά εα

επέζηνεθε πίζς ζημ θεββάνζ ηνααζέηαζ ζε ηνμπζά βφνς απυ ημ Γία θυβς ηδξ ζζπονήξ

αανοηζηήξ επζννμήξ ημο. Ζ ηνμπζά ημο οθζημφ ζηνέθεζ πνμξ ημκ Γία ηαζ κέμ οθζηυ

πνμζηίεεηαζ απυ επυιεκεξ ζοβηνμφζεζξ.[Με πανυιμζμ ηνυπμ, ηα θεββάνζα Θήαδ ηαζ

Αιάθεεζα πανάβμοκ ίζςξ ηζξ δφμ λεπςνζζηέξ ζοκζζηχζεξ ημο ζημκζζιέκμο

αναπκμΰθακημο δαηηοθίμο. Τπάνπμοκ επίζδξ απμδεζηηζηά ζημζπεία εκυξ αναπχδδ

δαηηοθίμο ηαηά ιήημξ ηήξ ηνμπζάξ ηδξ Αιάθεεζαξ, μ μπμίμξ ιπμνεί κα απμηεθείηαζ

απυ ζοκηνίιιζα απυ ημ θεββάνζ.

ΓΟΡΤΦΟΡΟΗ ΣΟΤ ΚΡΟΝΟΤ

O Κξόλνο είλαη ιίγν πην κηθξόο (θαη πνιύ πην ειαθξύο) από ηνλ Γηα θαη ηνπ κνηάδεη ζε αξθεηά ραξαθηεξηζηηθά. Απνηειείηαη θαη απηόο θπξίσο από αέξηα κε ιηγόηεξν πδξνγόλν θαη πεξηζζόηεξε ακκσλία ζε ζρέζε κε ηελ γε όκσο έρεη θαη απηόο πνιινύο δαθηπιίνπο αιιά θαη δνξπθόξνπο. Ο Γίαο κε ηλ Κξόλν απνηεινύλ ην 93% ηεο κάδαο όισλ ησλ πιαλεηώλ .Δίλαη ίζσο ν πην εληππσζηαθόο από ηνπο πιαλήηεο αλ θαη ν ειαθξύηεξνο ,κε κέζε ππθλόηεηα κηθξόηεξε από απηή ηνπ λεξνύ .Έλαο από ηνπο δνξπθόξνπο ηνπ ν Σηηάλαο πνπ είλαη ιίγν κεγαιύηεξνο από ηνλ Δξκή παξνπζηάδεη ε αηκόζθαηξα ηνπ άδσην θαη πδξνγνλάλζξαθεο .Αλ θαη είλαη πνιύ ςπρξόο, πηζαλνινγείηαη όηη κπνξεί λα θηινμελεί δσή.

Από ηνπο θπζηθνύο δνξπθόξνπο ηνπ Κξόλνπ, 62 έρνπλ επηβεβαησκέλεο ηξνρηέο θαη 53 εμ απηώλ έρνπλ νλνκαζηεί, κε ηνπο

πεξηζζόηεξνπο λα είλαη κηθξνί ζε κέγεζνο. Τπάξρνπλ 22 ηαθηηθνί

δνξπθόξνη, νη νπνίνη έρνπλ ηξνρηέο κε ρακειή έγθιηζε σο πξνο ην ηζεκεξηλό επίπεδν ηνπ Κξόλνπ. Από απηνύο νη επηά κεγαιύηεξνη είλαη ειιεηςνεηδείο θαη θαηά ζπλέπεηα ζα ζεσξνύληαλ πιαλήηεο λάλνη αλ ήηαλ ζε ηξνρηά γύξσ από ηνλ Ήιην. Ο Σηηάλαο κάιηζηα

έρεη ηόζε κάδα ώζηε λα είλαη ζε ζέζε λα ζπγθξαηήζεη αηκόζθαηξα ππθλόηεξε από απηή ηεο Γεο. Σέζζεξηο από ηνπο κηθξόηεξνπο

δνξπθόξνπο κνηξάδνληαη ηξνρηέο κε άιινπο κεγαιύηεξνπο, ελώ άιινη δύν είλαη ζπληξνρηαθνί δνξπθόξνη. Οη ηαθηηθνί δνξπθόξνη έρνπλ πάξεη νλόκαηα Σηηάλσλ ή άιισλ κπζνινγηθώλ όλησλ πνπ

ζρεηίδνληαη κε ηνλ κπζνινγηθό Κξόλν.

ΓΟΡΤΦΟΡΟΗ ΣΟΤ ΟΤΡΑΝΟΤ

Ο Οονακυξ είκαζ μ έαδμιμξ πθακήηδξ ημο Ζθζαημφ ιαξ ζοζηήιαημξ ηαζ

έπεζ είημζζ επηά βκςζημφξ θοζζημφξ δμνοθυνμοξ. Όθμζ μζ δμνοθυνμζ ημο

Οονακμφ έπμοκ πάνεζ ηα μκυιαηά ημοξ απυ παναηηήνεξ ηςκ ένβςκ ημο

Οοίθζαι αίλπδν ηαζ ημο Αθελάκηεν Πυμοπ. Οζ δφμ πνχημζ δμνοθυνμζ

ημο Οονακμφ, δ Σζηάκζα ηαζ μ Όιπενμκ, ακαηαθφθεδηακ απυ ημκ

Οοίθζαι Υένζεθ ημ 1787 εκχ μζ οπυθμζπμζ ζθαζνμεζδείξ δμνοθυνμζ

ακαηαθφθεδηακ ημ 1851 απυ ημκ Οοίθζαι Λάζεθ ( Άνζεθ ηαζ Οοιανζήθ)

ηαζ ημ 1948 απυ ημκ Γηένανκη Κάζπεν (Μζνάκηα). Οζ οπυθμζπμζ

δμνοθυνμζ ακαηαθφθεδηακ ιεηά ημ 1985, είηε απυ ημ Βμβζαηγεν 2 είηε

απυ πνμδβιέκα επίβεζα ηδθεζηυπζα. Οζ δμνοθυνμζ ημο Οονακμφ

πςνίγμκηαζ ζε ηνεζξ ηαηδβμνίεξ: ημοξ δεηαηνείξ εζςηενζημφξ

δμνοθυνμοξ, ημοξ πέκηε ηφνζμοξ δμνοθυνμοξ ηαζ ημοξ εκκζά

αηακυκζζημοξ δμνοθυνμοξ. Οζ εζςηενζημί δμνοθυνμζ είκαζ ιζηνά ιαφνα

ζχιαηα ηα μπμία έπμοκ ημζκέξ ζδζυηδηεξ ηαζ ημζκή ηαηαβςβή ιε ημοξ

δαηηοθίμοξ ημο Οονακμφ. Οζ πέκηε ηφνζμζ δμνοθυνμζ είκαζ ανηεηά

μβηχδδξ χζηε κα έπμοκ επζηφπεζ οδνμζηαηζηή ζζμννμπία ηαζ βζα ημοξ

ηέζζενζξ απυ αοημφξ οπάνπμοκ ζημζπεία μηζ ζε αοημφξ παίνκμοκ ιένμξ

εζςηενζηέξ δζενβαζίεξ υπςξ μ ζπδιαηζζιυξ θαναββζχκ. Ο ιεβαθφηενμξ

απυ ημοξ πέκηε είκαζ δ Σζηάκζα, δ μπμία έπεζ δζάιεηνμ 1.578 πζθζυιεηνα

ηαζ είκαζ μ υβδμμξ ιεβαθφηενμξ δμνοθυνμξ ημο δθζαημφ ιαξ ζοζηήιαημξ.

Οζ αηακυκζζημζ δμνοθυνμζ ημο Οονακμφ έπμοκ εθθεζπηζηέξ ηαζ έκημκα

ηεηθζιέκεξ (ζοκήεςξ ακάδνμιεξ) ηνμπζέξ ζε ιεβάθεξ απμζηάζεζξ απυ ημκ

πθακήηδ. είκαζ μ έαδμιμξ πθακήηδξ ημο δθζαημφ ζοζηήιαημξ ηαζ έπεζ

είημζζ επηά βκςζημφξ θοζζημφξ δμνοθυνμοξ . Όθμζ μζ δμνοθυνμζ ημο

Οονακμφ έπμοκ πάνεζ ηα μκυιαηά ημοξ απυ παναηηήνεξ ηςκ ένβςκ

ημο Οοζθζαι ζελπζν ηαζ ημο Αθελακηεν Πμοπ. Οζ δφμ πνχημζ δμνοθυνμζ

ημο Οονακμφ, δ Σζηάκζα ηαζ μ Όιπενμκ , ακαηαθφθεδηακ απυ

ημκ Οοίθζαι Υένζεθ ημ 1787 εκχ μζ οπυθμζπμζ ζθαζνμεζδείξ δμνοθυνμζ

ακαηαθφθεδηακ ημ 1851 απυ ημκ Οοίθζαι Λάζεθ (Άνζεθθ ηαζ Οοιανζήθ)

ηαζ ημ 1948 απυ ημκ Γηένανκη Κάζπεν (Μζνάκηα). Οζ οπυθμζπμζ

δμνοθυνμζ ακαηαθφθεδηακ ιεηά ημ 1985, είηε απυ ημ Βυβζαηγεν 2 είηε

απυ πνμδβιέκα επίβεζα ηδθεζηυπζα. Οζ δμνοθυνμζ ημο Οονακμφ

πςνίγμκηαζ ζε ηνεζξ ηαηδβμνίεξ: ημοξ δεηαηνείξ εζςηενζημφξ

δμνοθυνμοξ, ημοξ πέκηε ηφνζμοξ δμνοθυνμοξ ηαζ ημοξ εκκζά

αηακυκζζημοξ δμνοθυνμοξ. Οζ εζςηενζημί δμνοθυνμζ είκαζ ιζηνά ιαφνα

ζχιαηα ηα μπμία έπμοκ ημζκέξ ζδζυηδηεξ ηαζ ημζκή ηαηαβςβή ιε ημοξ

δαηηοθίμοξ ημο Οονακμφ. Οζ πέκηε ηφνζμζ δμνοθυνμζ είκαζ ανηεηά

μβηχδδξ χζηε κα έπμοκ επζηφπεζ οδνμζηαηζηή ζζμννμπία ηαζ βζα ημοξ

ηέζζενζξ απυ αοημφξ οπάνπμοκ ζημζπεία υηζ ζε αοημφξ παίνκμοκ ιένμξ

εζςηενζηέξ δζενβαζίεξ υπςξ μ ζπδιαηζζιυξ θαναββζχκ. Ο ιεβαθφηενμξ

απυ ημοξ πέκηε είκαζ δ Σζηάκζα, δ μπμία έπεζ δζάιεηνμ 1.578 πζθζυιεηνα

ηαζ είκαζ μ υβδμμξ ιεβαθφηενμξ δμνοθυνμξ ημο δθζαημφ ιαξ ζοζηήιαημξ.

Οζ αηακυκζζημζ δμνοθυνμζ ημο Οονακμφ έπμοκ εθθεζπηζηέξ ηαζ έκημκα

ηεηθζιέκεξ (ζοκήεςξ ακάδνμιεξ) ηνμπζέξ ζε ιεβάθεξ απμζηάζεζξ απυ ημκ

πθακήηδ.

ΓΟΡΤΦΟΡΟΗ ΣΟΤ ΠΟΔΗΓΩΝΑ

Ο Πνζεηδώλαο είλαη ν όγδννο πιαλήηεο ηνπ Ζιηαθνύ καο ζπζηήκαηνο θαη έρεη δεθαηξείο γλσζηνύο θπζηθνύο δνξπθόξνπο. Ο κεγαιύηεξνο, θαηά πνιύ, από απηνύο είλαη ν Σξίησλαο, ν νπνίνο αλαθαιύθζεθε από ηνλ Οπίιηακ Λάζει ζηηο 10 Οθησβξίνπ ηνπ 1846, δεθαεθηά εκέξεο κεηά ηελ αλαθάιπςε ηνπ Πνζεηδώλα. Ο Σξίησλ είλαη αξθεηά νγθώδεο γηα λα κπνξεί λα έρεη αξθεηά θαιή ηζνξξνπία. Έρεη κία αζπλήζηζηε ηξνρηά ε νπνία είλαη θπθιηθή αιιά κε αλάδξνκε θνξά θαη θεθιηκέλε .Αθόκε νη δνξπθόξνη ηνπ Πνζεηδώλα έρνπλ νλνκαζηεί από ζαιάζζηεο ζεόηεηεο ηεο Διιεληθήο θαη Ρσκαηθήο κπζνινγίαο ,πνιινί δε από απηνύο έρνπλ πάξεη νλόκαηα ησλ Νεξείδσλ ,αθνύ ν Πνζεηδώλαο είλαη ν ζεόο ηεο ζάιαζζαο.

ΟΦΔΛΗ ΠΟΤ ΑΠΟΚΟΜΙΔ Ο ΑΝΘΡΩΠΟ ΑΠΟ ΣΗΝ

ΔΞΔΡΔΤΝΗΗ ΣΟΤ ΓΙΑΣΗΜΑΣΟ

Καηάηηδζδ ημο δζαζηήιαημξ. Ζ ακάπηολδ πμο βκχνζζε δ ηεπκμθμβία απυ

ηδκ ανπή ημο αζχκα ιαξ έααθε ηζξ αάζεζξ βζα ηδκ εηπθήνςζδ ημο

πακάνπαζμο πυεμο ημο ακενχπμο, ηδκ ηαηάηηδζδ ημο δζαζηήιαημξ.

Ανπίγμοκ ζμαανέξ ιεθέηεξ πάκς ζε πνμςεδηζημφξ ακηζδναζηήνεξ,

βίκμκηαζ πεζνάιαηα πάκς ζε ηζκήζεζξ ποναφθςκ, ζπεδζάγμκηαζ

αενμημνπίθεξ. Σμ 1929 μ Γενιακυξ ιαεδιαηζηυξ Όιπενη ακέθοζε ηα

ααζζηά πνμαθήιαηα πμο ειθακίγμκηαζ ζημοξ ηζκδηήνεξ ιε ποναφθμοξ,

ζημ αζαθίμ ημο "Ο δνυιμξ πνμξ ηα δζαζηδιζηά ηαλίδζα". Καηά ημ Β΄

Παβηυζιζμ πυθειμ δ Γενιακία εηιεηαθθεφηδηε ιεθέηεξ πμο

πνμδβήεδηακ ηαζ πνδζζιμπμίδζε ποναφθμοξ βζα κα πθήλεζ ηδκ Αββθία.

Μεηά ημκ πυθειμ ακαπηφπεδηε έκημκμξ ζοκαβςκζζιυξ ακάιεζα ζηζξ δφμ

οπενδοκάιεζξ Ρςζία ηαζ Αιενζηή βζα ηδκ ηαηάηηδζδ ημο δζαζηήιαημξ.

Γζα θμβανζαζιυ ηςκ Αιενζηακχκ δμφθεοε μ Γενιακυξ επζζηήιμκαξ

Βένκεν θμκ Μπνάμοκ, πμο εβηαηέθεζρε ηδκ παηνίδα ημο ηδ Γενιακία ηαζ

πμο ανβυηενα ακαηδνφπηδηε "παηέναξ ημο δζαζηήιαημξ". Σμ 1957 μζ

Ρχζμζ ηαηυνεςζακ πνχημζ κα εηημλεφζμοκ ημ "πμφηκζη 1", έκακ

ηεπκδηυ δμνοθυνμ ηδξ Γδξ. Αημθμφεδζακ μζ Αιενζηακμί ιε ημκ

"Δλπθυνεν" (1958). Σμ 1961 έβζκε πναβιαηζηυηδηα δ πνχηδ

επακδνςιέκδ πηήζδ ζημ Γζάζηδια ιε ημ Ρχζμ ημζιμκαφηδ Γζμφνζ

Γηαβηάνζκ ιε ημ δμνοθυνμ "Βμζηυη 1". Ζ ανπή πθέμκ βζα ηδκ

μθμηθδνςηζηή ηαηάηηδζδ ημο δζαζηήιαημξ είπε βίκεζ. Αημθμφεδζακ

άθθεξ πνμζπάεεζεξ, υπςξ μ πνχημξ "δζαζηδιζηυξ πενίπαημξ" απυ ημ

Ρχζμ ημζιμκαφηδ Λευκμθ (1965), ημο μπμίμο ημ πανάδεζβια ιζιήεδηακ

ηαζ Αιενζηακμί αζηνμκαφηεξ, μζ ζοκδέζεζξ εκ πηήζεζ δζαζηδιμπθμίςκ ιε

ηα αιενζηακζηά "Σγέιζκζ" ηαζ ηα νςζζηά "μβζμφγ", μζ εβηαηαζηάζεζξ

δζαζηδιζηχκ ελέδνςκ η.θ.π. Απμημνφθςια υθςκ αοηχκ ηςκ

πνμζπαεεζχκ οπήνλε δ ηαηάηηδζδ ηδξ εθήκδξ ζηα πθαίζζα ημο

αιενζηακζημφ πνμβνάιιαημξ "Απυθθςκ". Ο αζηνμκαφηδξ Νδθ

Άνιζηνμκβη οπήνλε μ πνχημξ άκενςπμξ πμο πάηδζε ημ πυδζ ημο ζημ

θοζζηυ δμνοθυνμ ηδξ Γδξ, ηδ εθήκδ (20 - 21 Ημοθίμο 1968).

Αημθμφεδζακ ηαζ άθθεξ πνμζζεθδκχζεζξ ηαζ ελενεφκδζδ ημο

ζεθδκζαημφ εδάθμοξ. Πανάθθδθα ιε ημ πνυβναιια "Μάνζκεν"

επζπεζνήεδηε δ ηαηάηηδζδ ηςκ άθθςκ πθακδηχκ (Δνιήξ, Αθνμδίηδ,

Άνδξ) ηαζ δ πνμζέββζζδ ημο Ζθίμο. Απυ ηα ηεθεοηαία επζηεφβιαηα ζημκ

ημιέα ηδξ ηαηάηηδζδξ ημο δζαζηήιαημξ οπήνλακ δ εηηυλεοζδ ημο

δζαζηδιζημφ ενβαζηδνίμο "ηάζθαιπ" ηαζ δ ζφκδεζδ αιενζηακζημφ ιε

ζμαζεηζηυ δζαζηδιυπθμζμ.

Πανά ηζξ ακηζννήζεζξ ζπεηζηά ιε ηδκ ακαβηαζυηδηα ηςκ δζαζηδιζηχκ

ηαλζδζχκ, ηονίςξ θυβς ημο ιεβάθμο ηυζημοξ ημοξ, δεκ πνέπεζ κα

πανααθέπμκηαζ μζ απχηενεξ επζδζχλεζξ ηςκ επζζηδιυκςκ βζα ακεφνεζδ

κέςκ ιμνθχκ εκένβεζαξ ηαζ άθθα βεκζηυηενα μθέθδ πμο πνμζθένεζ δ

ηαηάηηδζδ ημο δζαζηήιαημξ, υπςξ είκαζ:

α. ηδκ Αζηνμκμιία: Με ηδκ άιεζδ επμπηεία ημο δζαζηήιαημξ απυ ημοξ

αζηνμκυιμοξ βίκεηαζ αηυια ηαθφηενδ δ παναηήνδζδ ζηδκ ηίκδζδ ηςκ

αζηένςκ ηαζ ηςκ δζάθμνςκ μονάκζςκ ζςιάηςκ, χζηε δ ιεθέηδ ημο

φιπακημξ κα βίκεηαζ πθδνέζηενδ.

α. ηδκ πνυβκςζδ ημο ηαζνμφ: Με ηδκ ηαηαζηεοή ηςκ ιεηεςνμθμβζηχκ

δμνοθυνςκ είκαζ δοκαηή δ ζοκεπήξ παναηήνδζδ ζε μθυηθδνδ ηδκ οπυ

ιεθέηδ πενζμπή κεθχζεςκ. Έηζζ ιε ηδ αμήεεζα ηαζ δθεηηνμκζηχκ

οπμθμβζζηχκ πεηοπαίκεηαζ δ πνυβκςζδ ημο ηαζνμφ βζα ιεβάθμ δζάζηδια.

β. ηζξ ηδθεπζημζκςκίεξ. Οζ ηεπκδημί δμνοθυνμζ πμο ηαηαζηεοάγμκηαζ βζ`

αοηυκ ημ ζημπυ είκαζ ζε εέζδ κα πανέπμοκ ζεζνά απυ ιδκφιαηα,

ναδζμθςκζηά ή ηδθεμπηζηά. Με ημκ ηνυπμ αοηυκ είκαζ δοκαηή δ

ακαιεηάδμζδ ηςκ ιδκοιάηςκ απυ ηδ ιζα πενζμπή ζηδκ άθθδ ιε

μζημκμιζηυ ηνυπμ, ελαζθαθίγμκηαξ έηζζ ηδκ επζημζκςκία ακάιεζα ηαζ

ζηζξ πζμ απμιαηνοζιέκεξ πενζμπέξ ηδξ Γδξ.

δ. ηδ πδιεία - ιεηαθθμονβία: Ζ ελενεφκδζδ ημο δζαζηήιαημξ απαζηεί

ιέηαθθα ηαζ πδιζηέξ ηαηαζηεοέξ ιε πμθφπθμηδ ζφκεεζδ, πνάβια πμο

δδιζμονβεί πνμαθήιαηα ηαζ οπμπνεχζεζξ ζηδ πδιεία ηαζ ζηδ

ιεηαθθμονβία ηαζ πνμτπμεέζεζξ βζα ηδκ πνμχεδζή ημοξ.

ε. ηδκ ζαηνζηή: Οζ ηεθεζυηαηεξ ιδπακζηέξ ζοζηεοέξ πμο έπμοκ

ηαηαζηεοαζηεί ηαζ είκαζ απμηέθεζια ηςκ ακαβηχκ πμο δδιζμονβμφκ μζ

δζαζηδιζηέξ πηήζεζξ δίκμοκ μπςζδήπμηε ιεβάθδ χεδζδ ζε πναηηζηά

πνμαθήιαηα ηδξ ζαηνζηήξ.

ΤΜΜΔΣΔΥΟΝΣΔ

Βαββέθδξ Αθεαζγυπμοθμξ ,

Γέζπμζκα Ακαβκχζημο,

Μανζαθέκα Απμζημθάηδ ,

Γζχνβμξ Ακαζηαζίμο ,

Ανζζηείδδξ Απμζημθίδδξ ,

μθία Βανδαηχζηα