1

Η συνάντηση του Έκτορα και της Ανδρομάχης

Ο Έκτορας αποχαιρετά την Ανδρομάχη. Johann Heinrich Wilhelm Tischbein, 1812 Oldenburg,Κρατικό Μουσείο

Στον πίνακα αυτό του Johann Heinrich Wilhelm Tischbein, (1812) διακρίνονται τέσσερα πρόσωπα ,ο Έκτορας, η Ανδρομάχη, ο μικρός Αστυάνακτας και η τροφός. Βρίσκονται στα τείχη της πόλης όπου έτρεξε η Ανδρομάχη πρώτη με την τροφό, μόλις άκουσε για τη μεγάλη νίκη των Αχαιών και τη συντριβή των Τρώων. Ο Έκτορας κοιτάζοντας το παιδί του με ηρεμία και ως στοργικο�ς πατε�ρας απλω�νει τα χε�ρια για ν΄ αγκαλια�σει τον μικρου�λη γιο του που βρίσκεται στην αγκαλιά της τροφού. Εκείνο τρομαγμένο από την αστραφτερή περικεφαλαία του Έκτορα, από την πλούσια φούντα της που κουνιόταν αλλά κι από την πολεμική του αρματωσιά γέρνει φοβισμένο προς το στήθος της παραμάνας. Παράλληλα η Ανδρομάχη κρατάει από το χέρι τον Έκτορα και με δάκρυα στα μάτια του λέει μα μην επιστρέψει στη μάχη επειδή φοβάται για τη ζωή του. Πρόκειται πραγματικά για μια οικογενειακή σκηνή που προκαλεί συγκίνηση στον θεατή αλλά και πολλά άλλα ανάμεικτα συναισθήματα.

2

Στο τραγούδι αυτό (μουσική: Μάνος Χατζιδάκις, Στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης, ερμηνεία: Λάκης Παπάς) η Ανδρομάχη αντίθετα με το κείμενο της Ιλιάδας , δεν δείχνει στενοχωρημένη με τον Έκτορα αν πάει στη μάχη και δεν προσπαθεί να τον εμποδίσει. Του λέει ότι πρέπει να αγαπάει τη ζωή και να λαχταρά να ζήσει, αλλιώς δεν κάνει για

πόλεμο. Τον συμβουλεύει να έχει ως στόχο τον γυρισμό απ’τη μάχη, παίρνοντας όρκο γι’αυτό. Είναι πολύ χρήσιμο να πιστεύει πως η έκβαση του πολέμου θα είναι αίσια κι έτσι η νίκη θα είναι σίγουρη και ο ίδιος ατρόμητος. Ο στρατιώτης του τραγουδιού, αντίστοιχος του ομηρικού Έκτορα, λέει ότι «η κόρη του Γαβρίλη», η αντίστοιχη Ανδρομάχη, τον παροτρύνει να βρει μια αγάπη που θα τον περιμένει. Έτσι θα έχει πάντα έναν σοβαρό λόγο να επιστρέφει , να μη φοβάται να πολεμάει και να είναι γενικά ευτυχισμένος. Η αγάπη είναι τόσο δυνατή που τα πάντα νικά!! Οι στίχοι του τραγουδιού: Από το Τρωικό κάστρο η Ανδρομάχη στον Έκτορα που κίναε για τη μάχη φώναξε με φωνή φαρμακωμένη: «Στρατιώτη μου, τη μάχη θα κερδίσει, όποιος πολύ το λαχταρά να ζήσει. Όποιος στη μάχη πάει για να πεθάνει, στρατιώτη μου για πόλεμο δεν κάνει» Έτσι κι εμένα η κόρη του Γαβρίλη σαν έφευγα στις 20 τ' Απρίλη μου φώναξε ψηλά από το μπαλκόνι: «Στρατιώτη αν θες τη μάχη να κερδίσεις, μια κοπελίτσα κοίτα ν' αγαπήσεις. Όποιος το γυρισμό του όρκο δεν κάνει, στρατιώτη μου, τον πόλεμο το χάνει»

3

Όλος ο μύθος εμπλουτισμένος

Όταν ο Έκτορας μπήκε στην πολιορκημένη πολιτεία της Τροίας, θέλησε να συναντήσει τη γυναίκα του και τον γιο του. Αφού πληροφορήθηκε πού βρισκόταν έτρεξε στον πύργο της πόλης. Εκεί η Ανδρομάχη με δάκρυα στα μάτια παρακαλεί τον Έκτορα να μην κατεβεί ξανά στη μάχη γιατί, αν σκοτωθεί, θα αφήσει το παιδί του ορφανό και την ίδια χήρα, ολομόναχη, χωρίς καμιά παρηγοριά αλλά μόνο με πόνους αφού ο Αχιλλέας ξεκλήρισε την πατρική της οικογένεια. Για την ίδια ο Έκτορας είναι και πατέρας και μητέρα και αδερφός και σύντροφος , δηλαδή τα πάντα! «Οϊμέ! Θα σ' αφανίσει τούτη σου η τόλμη, ω τρομερέ· το βρέφος δεν λυπείσαι τούτο κι εμέ την άμοιρην που χήρα σου θα γίνω ογρήγορα, ότι ογρήγορα θα ορμήσουν όλοι αντάμα να σε φονεύσουν οι Αχαιοί και άμα σε χάσω, κάτω στον μαύρον Άδη ας κατεβώ, διότι αν αποθάνεις και συ, καμιά παρηγοριά δι' εμέ δεν θ' απομείνει, και πόνοι μόνον· ………………. (Ζ 407-412) Έκτορ, συ είσαι δι' εμέ πατέρας και μητέρα, συ αδελφός, συ ανθηρός της κλίνης σύντροφός μου. Αλλά λυπήσου μας, και αυτού μείνε στον πύργον, μήπως ορφανό κάμεις το παιδί και χήραν την γυναίκα».(Ζ 429-432) Ο Έκτορας με τη σειρά του προσπαθεί να την παρηγορήσει. Της υπενθυμίζει ότι όσα του λέει είναι γνωστά. Θεωρεί πως το χρέος του προς την πατρίδα είναι ανώτερο και ανησυχεί μήπως φανεί στα μάτια των συμπολιτών του κατώτερος απ’ ό,τι συνήθιζε να είναι, και έτσι τους απογοητεύσει Πιστεύει ότι η Τροία θα καταστραφεί και στενοχωριέται. Όμως ο αφανισμός της Τροίας και ο δικός του θάνατος δεν τον πονάει τόσο ,όσο η διαγεγραμμένη μοίρα της γυναίκας του όταν θα πιαστεί αιχμάλωτη και θα μεταφερθεί σκλάβα στην πατρίδα των Αχαιών. Και τι ντροπή όλοι να λένε «Κοιτάξτε αυτή είναι η γυναίκα του ξακουστού Έκτορα που ήταν πρώτος στους Τρώες». Ύστερα παίρνει στην αγκαλιά του τον Αστυάνακτα ο οποίος φοβήθηκε τη λάμψη της πολεμικής φορεσιάς του Έκτορα και στράφηκε προς το στήθος της τροφού που τον κρατούσε αγκαλιά. Τότε ο Έκτορας έβγαλε την περικεφαλαία με την πλούσια χαίτη που φόβισε το μικρούλη γιο του και την άφησε κάτω. Αφού τον χόρεψε και τον χάρηκε ευχήθηκε στο μέλλον να γίνει ο γιος του δυνατός βασιλιάς, πιο ξακουστός από τον πατέρα του. Αυτά είπε και έδωσε τον μικρό στη μητέρα του, η οποία από τη μια γελούσε που έβλεπε τον πολυαγαπημένο της σύζυγο αλλά συγχρόνως έκλαιγε γιατί ίσως ήταν η τελευταία τους συνομιλία. Έπειτα την αποχαιρέτησε λέγοντας ότι κανείς δεν μπορεί ν’ αποφύγει τη μοίρα του. Εκείνη φθάνοντας στο παλάτι άρχισε να θρηνεί το χαμό του άνδρα της μαζί με άλλες γυναίκες πριν την ώρα του. Ο Έκτορας τέλος επιστρέφει στη μάχη μαζί με τον Πάρη .

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ευμορφία Παπά

4

Ο Έκτορας αποχαιρετά την Ανδρομάχη. Χαλκιδικός κρατήρας του 540/530 π.Χ. Μουσείο Würzbοurg Γερμανία (αντίγραφο).

Ο Έκτορας και ο Πάρης αποχαιρετούν τις γυναίκες τους πριν ξεκινήσουν για τη μάχη. Χαλκιδικός κρατήρας,530-520 π.Χ. Γερμανία, Μουσείο Würzbourg (αντίγραφο)