Vera dakanali afhghmatologia

Βέρα Δακανάλη 1


Σε κάθε ανάγνωση υπάρχουν τρεις συντελεστές/παράγοντες:• ο συγγραφέας, που υπάρχει έξω από το κείμενο, αλλά μπορεί να προσθέτει στην ιστορία του και αυτοβιογραφικό υλικό,• ο αφηγητής, που λειτουργεί μόνο μέσα στο πλαίσιο του κειμένου, ως πομπός και• ο αναγνώστης, που είναι κάθε αποδέκτης της αφήγησης.


Αφηγηματικές τεχνικές: Ο αφηγητής το είδος της αφήγησης οι αφηγηματικοί τρόποι η οπτική γωνία η εστίαση ο χρόνος ο ρυθμός της αφήγησης


Ο αφηγητής είναι ένα φανταστικό πρόσωπο που επινοεί ο συγγραφέας για να αφηγηθεί μια ιστορία και δεν ταυτίζεται μαζί του.

Με βάση τη συμμετοχή του στην ιστορία ονομάζεται:• Ομοδιηγητικός/δραματοποιημένος:

Συμμετέχει στην ιστορία την οποία αφηγείται είτε ως πρωταγωνιστής (αυτοδιηγητικός αφηγητής) είτε ως παρατηρητής ή αυτόπτης μάρτυρας- άρα μεταδίδει περιορισμένη εμπειρία, τη δική του• Ετεροδιηγητικός/αμέτοχος στην ιστορία:

Δεν συμμετέχει στην ιστορία που αφηγείται και αφηγείται την ιστορία σε γ΄ενικό πρόσωπο. (τριτοπρόσωπη αφήγηση).


Με βάση το αφηγηματικό επίπεδο:

• Ενδοδιηγητικός: Αφηγείται γεγονότα που ανήκουν στην κύρια αφήγηση.

• Εξωδιηγητικός: Αφηγείται γεγονότα και πράξεις ξένα προς το κύριο κείμενο της αφήγησης (εισαγωγικές αφηγήσεις, πρόλογοι…)

• Μεταδιηγητικός: Αφηγείται γεγονότα που συνιστούν δευτερεύουσα αφήγηση (που ενσωματώνεται στην κύρια αφήγηση, είναι αφήγηση μέσα στην αφήγηση), εγκιβωτισμένη αφήγηση

Ο αφηγητής δεν ταυτίζεται με το συγγραφέα. Σε όσες περιπτώσεις ταυτίζονται τα δύο πρόσωπα μιλάμε για αυτοβιογραφία (αυτοδιηγητική αφήγηση)


Αφηγηματολογία είναι η θεωρία που εξετάζει τη φύση, τη μορφή και τη λειτουργία μιας αφήγησης και προσπαθεί να δώσει απαντήσεις σε τρεις ερωτήσεις:

•Ποιος αφηγείται; •Τι αφηγείται;

•Πώς αφηγείται;


Αφηγηματικοί τρόποι

α) Διήγηση-Τριτοπρόσωπη αφήγηση:ένας αφηγητής αφηγείται κάποια ιστορία με τη δική του φωνή.

β) Μίμηση- Πρωτοπρόσωπη αφήγηση- Διάλογος- Εσωτερικός μονόλογος

γ) Μεικτός τρόπος (Συνδυασμός διήγησης και μίμησης) δ) Περιγραφή ε) Σχόλιο στ) Ελεύθερο πλάγιο ύφος


Εστίαση α μηδενική εστίαση /παντογνώστης αφηγητής, β αφήγηση με εσωτερική εστίαση - ο αφηγητής είναι ένα από τα πρόσωπα της ιστορίας και γνωρίζει μέρος της πραγματικότητας,γ αφήγηση με εξωτερική εστίαση - ο αφηγητής γνωρίζει λιγότερα από τα πρόσωπα της ιστορίας ιστορίες μυστηρίου, αστυνομικές, ταινίες τρόμου


Είναι ο αφηγητής που γνωρίζει τα πάντα, εποπτεύει τα πάντα, αλλά δεν μετέχει στη δράση και στην ιστορία. Η αφήγηση χωρίς εστίαση(μηδενική), ο αφηγητής δεν παρακολουθεί την αφήγηση από μια οπτική γωνία, αλλά είναι πανταχού παρών. Η μηδενική εστίαση αποτελεί χαρακτηριστικό του παραδοσιακού κλασικού αφηγήματος


• Εσωτερική οπτική γωνία: όταν την ιστορία αφηγείται ο βασικός ήρωας ή ένα δευτερεύον πρόσωπο (αφηγείται μόνο όσα υποπίπτουν στην αντίληψη του και γνωρίζει μέρος της πραγματικότητας).

Η αφήγηση μπορεί να γίνει με δύο τρόπους: α) σε γ' πρόσωπο ενικού (τριτοπρόσωπη αφήγηση) και β) σε α' πρόσωπο ενικού (πρωτοπρόσωπη αφήγηση). Η μέθοδος αυτή αξιοποιείται στα νατουραλιστικά και ψυχολογικά μυθιστορήματα


• Αφήγηση με εξωτερική εστίαση: Είναι η αφήγηση στην οποία ο αφηγητής γνωρίζει λιγότερα από τα πρόσωπα της ιστορίας του. ΄Ετσι, βλέπουμε τη δράση του ήρωα, δεν μπορούμε όμως να μάθουμε τις σκέψεις του. Η εστίαση αυτή χρησιμοποιείται κυρίως στα αστυνομικά μυθιστορήματα (μυστηρίου), στις περιπέτειες ή στις ταινίες τρόμου.


Συχνά το αφηγηματικό πρόσωπο ταυτίζεται λανθασμένα μ΄ έναν τύπο εστίασης.

Ειδικότερα, η τριτοπρόσωπη αφήγηση ταυτίζεται με τη μηδενική εστίαση, ενώ η αφήγηση σε α΄ πρόσωπο συνδέεται με την εσωτερική εστίαση.

Ωστόσο, αυτό δεν επαληθεύεται από τα ίδια τα κείμενα. Στην πραγματικότητα, θα πρέπει να γίνεται διάκριση ανάμεσα

στο «ποιος μιλά» (δηλ. το πρόσωπο του αφηγητή) και

το «ποιος βλέπει» (οπτική γωνία της αφήγησης)


• Ιστορικός: Δηλώνει το πότε χρονολογικά συνέβησαν τα γεγονότα που παρουσιάζονται (το πότε).

• Πραγματικός/Αφηγημένος: Δηλώνει το διάστημα που καλύπτουν τα γεγονότα που παρουσιάζει η αφήγηση (το πόσο).

• Αφηγηματικός: Δηλώνει το πώς αξιοποιείται, πώς παρουσιάζεται ο χρόνος στη διαδικασία της αφήγησης (το πώς) Επιμέλεια: Βέρα Δακανάλη


α) ως προς τη σειρά παρουσίασης των γεγονότων:- Ευθύγραμμος (όταν ακολουθεί τη φυσική σειρά των γεγονότων).- Με αναχρονίες (όταν γίνονται ανακατατάξεις στη φυσική σειρά των γεγονότων):• Αναδρομές ή αναδρομικές αφηγήσεις ή αναλήψεις ή FLASH BACK(επιστροφή στο παρελθόν).• πρόδρομες αφηγήσεις ή προλήψεις (αναφορές γεγονότων που θα συμβούν αργότερα).


β) ως προς το ρυθμό παρουσίασης των γεγονότων:

- Επιτάχυνση: γεγονότα που έχουν μεγάλη διάρκεια παρουσιάζονται σύντομα.

- Επιβράδυνση: γεγονότα που έχουν μικρή διάρκεια παρουσιάζονται εκτεταμένα.

- Παράλειψη ή έλλειψη: κάποια γεγονότα δεν αναφέρονται καθόλου, επειδή δε σχετίζονται με την ιστορία.


Κάθε ασυμφωνία μεταξύ ιστορίας και αφήγησης

Οι αναχρονίες είναι:η αρχή in medias res: η μη κοινή αρχή ιστορίας και αφήγησης˙ η έναρξη της αφήγησης είναι μεταγενέστερη από τη χρονική αφετηρία της ιστορίαςη ανάληψη: εκ των υστέρων αφήγηση γεγονότων που έγιναν σε προγενέστερη χρονική στιγμή˙η πρόληψη: εκ των προτέρων αφήγηση μεταγενέστερων γεγονότων.


Άλλες τεχνικές με τις οποίες παραβιάζεται η ομαλή, φυσική χρονική σειρά:

Εγκιβωτισμός: Σε κάθε αφηγηματικό κείμενο υπάρχει μια κύρια αφήγηση και μικρότερες, δευτερεύουσες αφηγήσεις μέσα στην κύρια αφήγηση, που διακόπτουν την ομαλή ροή του χρόνου. Αυτή η «αφήγηση μέσα στην αφήγηση» ονομάζεται εγκιβωτισμένη αφήγηση ή εγκιβωτισμός.• Παρέκβαση/παρεμβλητη (εμβόλιμη) αφήγηση: Είναι η προσωρινή διακοπή της φυσικής ροής των γεγονότων και η αναφορά σε άλλο θέμα που δε σχετίζεται άμεσα με την υπόθεση του έργου.• Προϊδεασμός/προσήμανση: Είναι η ψυχολογική προετοιμασία του αναγνώστη από τον αφηγητή για το τι πρόκειται να ακολουθήσει.• Προοικονομία: Είναι ο τρόπος με τον οποίο ο συγγραφέας διευθετεί τα γεγονότα και δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις, ώστε η εξέλιξη της πλοκής να είναι για τον αναγνώστη φυσική και λογική.

Vera dakanali afhghmatologia

Education

Transcript of Vera dakanali afhghmatologia