University of California, San Diego · - Στη διαχείριση των...

5/12/2017

1

Sandra A. Brown, Ph.D.

Vice Chancellor of ResearchDistinguished Professor

University of California, San Diego

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ

ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΦΗΒΕΙΑ: ΖΗΤΗΜΑΤΑΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

University of California, San Diego

Στόχοι της Παρουσίασης

Να αναλύσει ζητήματα ανάπτυξης των εφήβων καιτην εμπλοκή τους με το αλκοόλ/ναρκωτικά

Να εστιάσει στις έρευνες αναφορικά με την επίδρασητου αλκοόλ/των ουσιών στη λειτουργικότητα τουατόμου κατά την περίοδο της εφηβείας

Να περιγράψει τις νευρογνωσιακές επιπτώσεις και τημακροχρόνια απεξάρτηση από τη χρήση αλκοόλ /ουσιών

Να παρουσιάσει τις πιθανές προεκτάσεις τηςδιάγνωσης και της παρέμβασης σύμφωνα μεευρήματα πρόσφατων κλινικών ερευνών

5/12/2017

2

Οι διαταραχές της χρήσης αλκοόλ (AUD) καιουσιών (SUD) στους εφήβους προκύπτουν στο

πλαίσιο των αναπτυξιακών αλλαγών Βιολογικές μεταβολές

(εφηβεία,νευροανατομικές) Κοινωνικοσυναισθηματικές μεταβολές

(οικογενειακές/φιλικές/προσωπικές σχέσεις, Συναισθηματική αστάθεια και διαχείριση

συναισθημάτων) Γνωσιακές μεταβολές

(επεξεργασία πληροφορίας, Εκτελεστική λειτουργία)

Συμπεριφορικές μεταβολές (ανάληψη ρίσκου, αυτορρύθμιση)

Ανάπτυξη των εφήβων:Τι πρέπει να περιμένουμε;

Κάτι που συμβαίνει σε όλα τα είδη—επιταχύνονται οι ρυθμοί αναφορικά με: Τα επίπεδα δραστηριότητας, την

κοινωνικοποίηση, τον πειραματισμό και τηνανάληψη Ρίσκου

Την ανεξαρτησία και την υιοθέτηση νέωνρόλων

Η ανάπτυξη του αυτοελέγχου είναιπολύ σημαντική - Νευρογνωσιακά- Στη διαχείριση των συναισθημάτων- Για τις συμπεριφορικές επιλογές και τον έλεγχο- Χρειάζεται νέα περιβάλλοντα

Ανάπτυξη του Εγκεφάλου

1stT

2ndT

3rdT

1 2 7 16 30

Προγεννητικά Ηλικία

Όγκος

ΡΥΘ

ΜΟ

Σ ΑΛ

ΛΑΓΗ

Σ

Μυελίνωση

Εξειδίκευσησυνάψεων

Μεταβολισμός

ΡοήαίματοςΥποδοχείς

Brown & Tapert (2004)

Εφηβεία

5/12/2017

3

Τι γνωρίζουμε για την εξάρτησηκαι την ανάπτυξη;

1. Όσο νωρίτερα ξεκινήσεις τόσο γρηγορότερα θαοδηγηθείς στην εξάρτηση2. Ο εγκέφαλος των εφήβων είναι ιδανικός όσον αφοράτην κατάχρηση ουσιών γιατί:

-είναι «ανθεκτικός» όσον αφορά τις κατασταλτικέςεπιδράσεις των ουσιών

-μαθαίνει γρήγορα-η αλληλουχία ωρίμανσης είναι ιδανική-είναι ευέλικτος όσον αφορά την ανταπόδοση -

είναι αργή η σώρευση των επιπτώσεων3. Η Προσωπικότητα και οι προσδοκίες(βιολογία/περιβάλλον) μας «προετοιμάζουν» για τηνεξάρτηση4. Η εξάρτηση μεταβάλει την ανάπτυξη

Zucker, 2006

Έλεγχος των συναισθημάτων Κοινωνική ρύθμιση Έλεγχος της Συμπεριφοράς και Τήρηση των

Κοινωνικών Κανόνων Ρύθμιση των Κύκλων Ύπνου &

Δραστηριοποίησης Ρύθμιση της αντίδρασης στο στρες

Τα ρυθμιστικά συστήματα του εγκεφάλου, πουείναι κρίσιμα για την επιτυχία του εφήβου,

αρχίζουν να αναπτύσσονται πριν από την ηλικίατων 11 ετών

Το κύκλωμα των νευρώνων υποβόσκειτης ρύθμιση της ανάπτυξης

Καταστολή/Παρεμπόδιση κυρίαρχων αντιδράσεων*Κάτω δεξί τμήμα του προμετωπιαίου φλοιού προς τα βασικάγάγγλια

Απαλοιφή αδιάφορων πληροφοριών*Ραχιοπλευρικός προμετωπιαίος φλοιός και τομείς συνειρμών

(εργασιακή μνήμη) και εμπρόσθιου προσαγωγίου

Αναγνώριση συναισθημάτων και διάκριση εκφράσεων τουπροσώπου*Αμυγδαλή της παρεγκεφαλίδας

* Η διαφοροποίηση στους παραπάνω τομείς σχετίζεται μεπρώιμες διαταραχές της χρήσης αλκοόλ και ουσιών

5/12/2017

4

Δυο μείζονες παράγοντες κινδύνου για τηνανάπτυξη που συνδέονται με τα νευρωνικά

υποστρώματα Υποέλεγχος– συμπεριφορές εξωτερίκευσης,

παρορμητικότητα, υπερδραστηριοποίηση,επιθετικότητα, παράβαση κανόνων

Αρνητικά συναισθήματα – έντονη αντίδραση σεερεθίσματα, συμπεριφορές εσωτερίκευσης, άγχος,κατάθλιψη, κοινωνικές αναστολές

Τα παραπάνω έχουν φανεί από 7 διαχρονικές έρευνες Κίνδυνοι για την ανάπτυξη Διαταραχών της Ψυχικής

Υγείας καθώς και διαταραχών από την κατάχρησηαλκοόλ και ουσιών

Ανάπτυξη του Εγκεφάλου του Εφήβου

1. Επέκταση του Εγκεφαλικού Φλοιού–κροταφικός,βρεγματικός, προμετωπιαίος

2. Ωρίμανση της Υποφλοιώδους δομής εντός τουμεσοκροταφικού λοβού- ιππόκαμπος, αμυγδαλή-τομείς που έχουν υψηλή πυκνότητα υποδοχέωνγενετήσιων στεροειδών

3. Συρρίκνωση της Φαιάς Ουσίας/αύξηση του όγκουτης Λευκής Ουσίας

Ανάπτυξη του Εγκεφάλου του Εφήβου4. Απώλεια του 50% των νευρωνικών συνδέσεων

5. Επαναλαμβανόμενες περίοδοι Δενδριτικήςαποψίλωσης

6. Μεταβολές σε επίπεδο περιφερειακής αντίδρασης -(π.χ., προμετωπιαία, σκληροκερατοειδούςστεφάνης) υποδηλώνουν μεταβολές σε επίπεδοσυνδεσιμότητας και υποβοηθούν το αναπτυσσόμενοσύστημα Ελέγχου του Φλοιού

7. Η μυελίνωση (ή μυέλωση) εξελίσσεται από πίσωπρος τα εμπρός

5/12/2017

5

Copyright ©2004 by the National Academy of Sciences

Gogtay, Nitin et al. (2004) Proc. Natl. Acad. Sci. USA 101, 8174-8179

Σχ.3 Δεξιά εγκάρσια και *** απεικονίσεις της δυναμικής αλληλουχίας της ωρίμανσης της φαιάς ουσίας στον κορτικό φλοιό

Η δομή και η λειτουργία αλλάζουν με την ωρίμανσητου εγκεφάλου από την ηλικία των 20 και πάνω

Ακολουθίαωρίμανσης:

-Οι δομές για τοσυντονισμό και το

συναίσθημααναπτύσσονται

πρώτες

-Οπρογραμματισμός, η

εκτίμηση τωνμακροχρόνιων

συνεπειών και οιαναστολές , πιο

αργά

Αυτορρύθμιση = επίκτητη δεξιότητα για τη λήψηώριμων αποφάσεων και την ώριμη συμπεριφορά

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ:-Φλοιϊκός έλεγχος-Συναισθηματική διέγερση / Κίνητρο-Συμπεριφορική Ικανότητα

ΓΝΩΣΙΑΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ:-Από κάτω προς τα πάνω: το συναίσθημα επηρεάζει την

επεξεργασία της πληροφορίας-Από πάνω προς τα κάτω: φλοιϊκός έλεγχος των

συναισθηματικών αντιδράσεων-Αναστολή: αρχική/κύρια αντίδραση-Επανεκτίμηση: αξιολόγηση της προσωπικής αντίδρασης

Ανάπτυξη του Εγκεφάλου του Εφήβου:λήψη αποφάσεων και επικίνδυνη

συμπεριφορά Η ημιτελής ανάπτυξη των νευρώνων οδηγεί σε

επικίνδυνες συμπεριφορές Η παρουσία των ομοτίμων επηρεάζει τη

διαδικασία λήψης αποφάσεων Τα έντονα συναισθήματα μπορεί να

παρακάμψουν τη λήψη λογικών αποφάσεων Η ανάληψη ρίσκου μπορεί να είναι καλή –

διευκολύνει τις μεταβάσεις, την απαραίτητητάση διερεύνησης και την αυτονομία

5/12/2017

6

Ο μοναδικός ρόλος του αλκοόλ στην ΑμερικανικήΚοινωνία: Η αγαπημένη ουσία των νέων

Πηγή: Monitoring the Future, 2007

• Λιγότερο συχνή χρήση

• Μεγαλύτερη ένταση

Οι νέοι κάνουν πιο επικίνδυνη χρήση αλκοόλαπό ότι οι ενήλικες: πίνουν λιγότερο συχνά

αλλά σε διπλάσια ποσότητα

SAMHSA National Survey on Drug Use and Health, 2002

(12-17) (26 και μεγαλύτεροι)

Χρήση αλκοόλ των εφήβων ΕΝΑΡΞΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΑΛΚΟΟΛ συνήθως ξεκινά

μεταξύ 12-14 ετών Στα 16: 60% των αγοριών και κοριτσιών Στα 18: 85% των αγοριών και κοριτσιώνΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΣΕ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΗ ΠΕΡΙΣΤΑΣΗ

(4+/5+) Κατανάλωση αλκοόλ στην ηλικία των 16Τον τελευταίο μήνα: Κορίτσια= 62%, Αγόρια= 68%

ΚΟΡΥΦΩΣΗ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣΚορίτσια= 17/18 ετών (67%) Αγόρια= 19/20 ετών (83%)

3,7 Εκατομμύρια έφηβοι πληρούν τα κριτήρια γιαδιαταραχή της χρήσης αλκοόλ

5/12/2017

7

Οι νέοι που καταναλώνουν αλκοόλ αναφέρουνσυχνά προβλήματα που οφείλονται σε αυτό

(αλκοόλ) σε τομείς που είναι σημαντικοί για τηνομαλή τους ανάπτυξη

38% των ατόμων ηλικίας 12-17 ετών που έκανανκατανάλωση αλκοόλ τον περασμένο χρόνο παρουσίασαν –

1 ή περισσότερα προβλήματα που σχετίζονται με τοαλκοόλ

Το 53% των τελειόφοιτων λυκείου κατανάλωσαν αλκοόλ10 ή περισσότερες φορές κατά τη διάρκεια τουπροηγούμενου έτους, και Τα 2/3 είχαν τουλάχιστον ένα πρόβλημα με το αλκοόλ Το 1/3 αντιμετώπιζε 3 ή περισσότερα προβλήματα

(National Household Survey on Drug Abuse, SAMHSA)

Monitoring The Future; O’Malley, Johnston & Bachman

Grant BF et al. Drug Alcohol Depend. 2004.

Η επικράτηση των διαταραχών χρήσης αλκοόλκαι ουσιών είναι υψηλότερη στα τέλη της εφηβείας

Πρόοδος στο Σχολείο

Εισαγωγή και ολοκλήρωση τηςΔευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

Αλκοόλ: Εμπλοκή με τιςδραστηριότητες του

σχολείου

Ακαδημαϊκά προβλήματα

Μικρή συμμετοχή

1 ΣΤΟΥΣ 3ΑΝΑΦΕΡΟΥΝ ΠΤΩΣΗΤΩΝ ΒΑΘΜΩΝ ΛΟΓΩΑΛΚΟΟΛ

5/12/2017

8

Δίπλωμα Οδήγησης Προσωρινό Δίπλωμα Δίπλωμα

1 στους 5 συμπεριφέρονταιανεύθυνα κατά την οδήγηση ½ατυχήματα με εμπλοκή ενόςμόνο οχήματος

Αλκοόλ:ΑτυχήματαΤραυματισμοίΘάνατοι

Νέες μορφές σχέσης

• Σταθεροί φίλοι• Ειδύλλια• Σεξ• Παιδιά

Αλκοόλ:Πρόωρο/

επικίνδυνο /ανεπιθύμητο Σεξ

Δυσυγχρονία

1 στους 2 μετανιώνουν για τησυμπεριφορά1 στους 5 έχουν προβλήματαστις σχέσεις τους

Γιατί να ανησυχήσουμε με τη χρήσηαλκοόλ/ουσιών των εφήβων; ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Συνδέεται ή ευθύνεται για τις τρεις από τιςσημαντικότερες αιτίες θανάτου μεταξύεφήβων:

1. Ατυχήματα2. Αυτοκτονίες3. Ανθρωποκτονίες

Brown, et al 2008

5/12/2017

9

Γιατί να ανησυχήσουμε με τη χρήση αλκοόλστην εφηβεία; ΜΕΛΕΤΕΣ ΜΕ ΖΩΑ

Σε σύγκριση με τα ενήλικα ζώα, τα ζώα στην εφηβεία είναι: Λιγότερο ευαίσθητα τις επιδράσεις των κατασταλτικών

ουσιών Πιο ευαίσθητα στις διαταραχές μνήμης, στις

νευροδιαβιβαστικές βλάβες του ιππόκαμπου και του φλοιού,και στην κοινωνικότητα

Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ σε μια μεμονωμένη περίστασηέχει μακρόχρονες επιπτώσεις στη μνήμη, προκαλεί βλάβη σταπρόσθια άνω τμήματα του φλοιού και περιορίζει τηναποκατάσταση των νευρώνων

Η παρατεταμένη έκθεση στην αιθανόλη εντείνει το σύνδρομοστέρησης και προκαλεί μακρόχρονες μεταβολές στο φλοιό καιτον ιππόκαμπο. Source: Brown, et al 2008

Ερωτήσεις;

Στόχοι της Παρουσίασης

Να αναλύσει ζητήματα ανάπτυξης των εφήβων καιτην εμπλοκή τους με το αλκοόλ/ναρκωτικά

Να εστιάσει στις έρευνες αναφορικά με την επίδρασητου αλκοόλ/των ουσιών στη λειτουργικότητα τουατόμου κατά την περίοδο της εφηβείας

Να περιγράψει τις νευρογνωσιακές επιπτώσεις και τημακροχρόνια απεξάρτηση από τη χρήση αλκοόλ /ουσιών

Να παρουσιάσει τις πιθανές προεκτάσεις τηςδιάγνωσης και της παρέμβασης σύμφωνα μεευρήματα πρόσφατων κλινικών ερευνών

5/12/2017

10

Νευροαναπτυξιακά μοντέλα για ταπροβλήματα χρήσης αλκοόλ των εφήβων

-Νευροαναπτυξιακή επιβράδυνση(Benegal et al, 2007)

-Γενικευμένο σύνδρομο άρσης αναστολώνGeneralized Disinhibitory Complex(Begleiter & Porjesz, 1999)

-Ψυχολογική απορρύθμιση(Clark, Thatcher & Tapert, 2008)

ΕΣΤΙΑΣΗ: ΜΕΤΩΠΙΑΙΟ, ΣΤΕΦΑΝΟΕΙΔΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΝΤΑΜΟΙΒΗΣΠΟΛΛΕΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΑΝΑΠΑΡΑΧΘΕΙ ΛΙΓΕΣ ΦΟΡΕΣ

Νευρογνωσιακές επιπτώσεις του αλκοόλ στουςνέους: > 100 επεισόδια κατανάλωσης αλκοόλ

Μέση εφηβεία-Λιγότερες

στρατηγικές μάθησης-Βλάβες μνήμης

Προχωρημένηεφηβεία

-Ελάττωση τηςπροσοχής-Οπτικοχωρικέςβλάβες

Το σύνδρομο στέρησης μπορεί να επηρεάσει άλλεςικανότητες από ότι η χρήση.

Οι νέοι με διαταραχή της χρήσης αλκοόλ (AUD)συγκρατούν 10% λιγότερες πληροφορίες 20’ μετά την

εκπαίδευση σε σχέση με τους νέους στο γενικό πληθυσμό

Brown et al (2000)

•Age•Grade•SES•FH•Gender•3 wks abstinent•20 minutedelay test

10% 10%

5/12/2017

11

Η νευρογνωσιακή λειτουργία επιδεινώνεται με τηνπαρατεταμένη χρήση αλκοόλ μετά τη θεραπεία

Tapert & Brown (1999)

Το αλκοόλ και το μικρότερο μέγεθοςτου ιππόκαμπου

Δεξί / Αριστερό

Nagel et al., 2005, PRN; Medina et al., 2007, NTT

-p<.01-

Core to memory functioning/learningDevelops during adolescence

Intensity of Use Assoc with smaller vol

Μέγεθος προμετωπιαίου φλοιού

Medina et al., 2009, ACER

ΟπίσθιοςΝωτιαίος

Ventral Prefrontal Volume%

Κοιλιακήςχώρας

Αναπτύσσεται στην εφηβείαΣχεδιασμός, αναστολή, αποφάσεις ,νέα χρήση παλαιών πληροφοριών

5/12/2017

12

Αλκοόλ στην εφηβεία & δραστηριότητα τουεγκεφάλου κατά τη διάρκεια λειτουργίας της

χωρικής μνήμης

Activ

atio

nDe

-act

ivat

ion

Χωρίς αλκοόλ Σοβαρή χρήση αλκοόλ

Ηλικία16

Ηλικία20

Tapert et al (2004)

Παρόμοιεςεπιδόσεις

Alc>CΜεγαλύτερη

δραστηριοποίηση

Χαμηλότερεςεπιδόσεις

Alc<CΜικρότερη

δραστηριοποίηση

Αντίδραση σε ερεθίσματα που σχετίζονται με το αλκοόλ,από εφήβους με διαταραχή της χρήσης αλκοόλ σε

σύγκριση με ομάδα ελέγχουΕικόνες που δεν σχετίζονται με αλκοόλ

++

Εικόνες Αλκοόλ

+

+ +

Tapert et al (2003)

Ταίριασμα:Χρώμα

ΦωςΠεριεχόμενο

Σθένος

Η αντίδραση σε ερεθίσματα εφήβου μεAUD ξεχωρίζει ακόμη και με την αποχή

• Πορτοκαλί: οι έφηβοι με διαταραχή χρήσης αλκοόλ είχαν πιο αυξημένηαντίδραση στις εικόνες που σχετίζονταν με το αλκοόλ σε σχέση με τα άλλαροφήματα

ΑΡΙΣΤΕΡΟΗΜΙΣΦΑΙΡΙΟ

Tapert et al (2003)

ΣυναίσθημαΕνδιαφέρονΈντονηεπιθυμίαΑνταμοιβή

πρόσθια μοίρα τηςέλικας του προσαγωγίου

& επικλινής πυρήνας

Κογχικός/Προμετωπιαίος

Οπίσθια μοίρα τηςέλικας του προσαγωγίου /

Προσφηνοειδές λόβιο

5/12/2017

13

Οι παράγοντες κινδύνου σε πρώιμα στάδια ανάπτυξηςσυνδέονται με την αντίδραση των νευρώνων, τις

προσδοκίες & την κατανάλωση αλκοόλ στην εφηβεία

Νευρική ενεργοποίηση

Προσωπικότητα(Άρση των αναστολών)

Cognitions(Προσδοκίες)

Χρήση αλκοόλ/ ουσιών

Μνήμη ΕργασίαςΑντίδραση στα

ερεθίσματαΑναστολή αντίδρασης

ΘετικήΚοινωνική

Ενεργοποίηση/κινητήρια

Anderson et al, 2006)

RI linked to:Παρατεταμένη/επιλεκτική προσοχήΑνασταλτικός έλεγχοςσυνηθισμένωνσυμπεριφορώνΕπικίνδυνες αποφάσεις

Ανησυχίες από την έκθεση στο αλκοόλ κατάτην εφηβεία: Σύνοψη

Οι διαταραχές από τη χρήση αλκοόλ αναπτύσσονταινωρίς

Οι επιπτώσεις από το αλκοόλ είναι πιο έντονες καιεπικίνδυνες για τους εφήβους

Η σοβαρή χρήση αλκοόλ μεταβάλει την αντίδρασητου εγκεφάλου και τη γνωσιακή λειτουργία

Source: Masten et al, 2008 Pediatrics



Fig. 3. Right lateral and top views of the dynamic sequence of GM maturation over the cortical surface

Developmental Neuroscience and Behavioral Science Suggests Such“SCAFFOLDING” Approaches May Protect and Facilitate Skill

Development as the Brain Matures

Υποστήριξητης

αλληλουχίαςωρίμανσης:

Οι δομές καιοι εμπειρίεςστηρίζουν τημάθηση, τη

λήψηαποφάσεων

& τιςεπιδόσεις

5/12/2017

14

Οι έφηβοι με διαταραχή AUD/SUD εμφανίζουνπαρόμοια ποσοστά υποτροπής με τους ενήλικες μετά

τη θεραπεία για την χρήση αλκοόλ / ουσιών

(Tomlinson, et al, 2004; Ramo et al, 2005).

Υψηλότερος κίνδυνοςτους πρώτους 3 μήνες

1/3 εφήβους πουυποτροπιάζουν στους 3πρώτους μήνες αργότερααπέχουν

Κίνδυνοι υποτροπής:

- Κοινωνική / Θετικήδιάθεση

- Κοινωνική /ανακούφιση του άγχους

Οι έφηβοι με SUD και διαταραχές της ψυχικής υγείαςέχουν λιγότερο καλά αποτελέσματα μετά τη θεραπεία

από ότι άλλοι έφηβοι και ενήλικες

(Tomlinson, et al, 2004; Ramo et al, 2005).

Συννοσηρότητα

•Διασπαστικές Διαταραχές

•Κατάθλιψη & Άγχος

•Μειωμένη επιτυχία

•Επιρροές της υποτροπής

αρνητικό συναίσθημα

γνωσ/συμπ συμπτώματα

η ίδια η υποτροπή

2/3 αναφέρουν χειρότερασυμπτώματα ψυχικής υγεία μετάτην υποτροπή

Οι νέοι σε θεραπεία για την κατάχρηση αλκοόλ καιουσιών: το αλκοόλ εξακολουθεί να είναι η κύρια

ουσία

AlcoholMarijuanaDrugsBoth

PER

CE

NT

USI

NG

20

40

60

80

ONE TWO FOUR SIX EIGHT TENέτη μετά τη θεραπεία

5/12/2017

15

10ετής πορεία χρήσης αλκοόλ/ουσιών τωννέων σε θεραπεία

1. Απέχοντες – αραιή χρήση (30%)

2. Επανεμφάνιση στο τέλος της εφηβείας (18%)

3. Επανεμφάνιση περίπου στα 20 έτη (14%)

4. Σοβαρή κατανάλωση αλκοόλ – χωρίς ουσίες (16%)

5. Άτομα με σοβαρή χρήση αλκοόλ/εξαρτημένοι απόουσίες (16%)

6. Σοβαρό χρόνιο πρόβλημα (6%))

Ημακροπρόθεσμηπορεία διαφέρεισημαντικά:

Αποχή,Συστηματικήχρήση,Προβλήματαπου σχετίζονταιμε την ηλικία καιΧρόνιαΠροβλήματα

Αποχή

Ύστερηεφηβεία

Νεαροίενήλικες

Σοβαρή καταναλ.Αλκοόλ

Χρόνια, σοβαρήκατάσταση

Σοβαρή κατ.Αλκοόλ/Εξάρτηση απόουσίες

Μπορεί κανείς ναξαναπιει έχονταςυπάρξειεξαρτημένος από τοαλκοόλ/τις ουσίες;

Αυτοί που καταναλώνουναλκοόλ μοιάζουν μεαυτούς που απέχουναλλά εμφανίζουννευροψυχολογικάπροβλήματα

Πορεία για χρήσης αλκοόλ και ουσιών από τηνεφηβεία μέχρι την ηλικία των 25 ετών

5/12/2017

16

Κατάσταση μνήμης σε περίοδο 10 ετών: Ανησυχίες γιατη σοβαρή κατανάλωση αλκοόλ & τους χρήστες ουσιών

Επίπεδο προσοχής σε περίοδο 10 ετών:ανησυχίες για το τέλος της εφηβείας

Οι συνέπειες στηνανάπτυξη από την

παρατεταμένη χρήση

Κοινωνιοσυναισθηματικές

Γνωσιακές

Συμπεριφορικές

Βιολογικές

5/12/2017

17

Μη χρήση

Use

Επικίνδυνη χρήση

Πολλοί έφηβοι

δεν εξετάζονται

Κατάχρηση / Εξάρτηση

Απαραίτητες παρεμβάσεις πριν φτάσουν οινέοι σε διαταραχή χρήσης αλκοόλ ή ουσιών

<10% των νέων με διαταραχή της χρήσης αλκοόλ λαμβάνει θεραπεία

ΔευτερογενήςΠρόληψη

ΔευτερογενήςΠαρέμβαση

*Θεραπεία

*Πρόληψη

Ανάπτυξη: Επιπτώσεις στη Διάγνωσηκαι την Παρέμβαση

Όσο νωρίτερα, τόσο καλύτερα Οι δεξιότητες μαθαίνονται – εμπειρία &

πρακτική (σχεδιασμός, αξιολόγηση συνεπειών,έλεγχος παρορμήσεων)

Προσαρμογή της προσέγγισης & τουπεριεχομένου σύμφωνα με τιςανάγκες/επιλογές των εφήβων (πρωτοτυπία,συναισθήματα, ομότιμοι, κίνητρο, δομή &συνέπειες)

Ανάπτυξη του εγκεφάλου: οι Επιπτώσειςστη Θεραπεία και την Πρόληψη

Όσο νωρίτερα πραγματοποιηθεί η παρέμβαση ήθεραπεία, τόσο καλύτερα.

Οι νέοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι για ανάπτυξη διαταραχήςαπό τη χρήση αλκοόλ/ουσιών

Κάθε χρόνο που καθυστερεί η χρήση αλκοόλ/ουσιών, οκίνδυνος για ανάπτυξη διαταραχή της χρήσηςαλκοόλ/ουσιών μειώνεται.

5/12/2017

18

Ο διαγνωστικός έλεγχος είναι σημαντικό βήμα γιατην Πρόληψη και την Έγκαιρη Παρέμβαση για ταπροβλήματα αλκοόλ, ουσιών και τα προβλήματα

της ψυχικής υγείας U.S. Surgeon General’s Call to Action

- Στέλνει ένα μήνυμα ενδιαφέροντος

- Αποτελεί ευκαιρία για τους νέους να ζητήσουνπληροφορίες για το αλκοόλ από κάποιο ενήλικαπου γνωρίζει γι’αυτό

- Αποτελεί ευκαιρία παρέμβασης πριν ή μετά τηνεμφάνιση των προβλημάτων

- Θα πρέπει να είναι η συνήθης πρακτική του χώρου

Ο διαγνωστικός έλεγχος λειτουργεί και εμτις σύντομες παρεμβάσεις

Οι νέοι περιμένουν και είναι ανοιχτοί σεσυζητήσεις για τη χρήση αλκοόλ καιναρκωτικών (Steiner, 1996; Stern, 2006)

Ο διαγνωστικός έλεγχος και οι σύντομεςπαρεμβάσεις μπορούν να μειώσουν τη χρήσηαλκοόλ, καπνού και μαριχουάνας (Knight, 2005;McCambridge, 2004; Oze et al., 2003)

Οι σύντομες παρεμβάσεις στην ΠρωταρχικήΦροντίδα και στα Επείγοντα μπορούν ναμειώσουν και τη χρήση και τα προβλήματα(Monti, et al., 2004; Knight et al, 2009)

Δημιουργία κατάλληλα προσαρμοσμένηςπαρέμβασης πρόληψης

Προτιμήσεις των νέων -Μορφή Ενίσχυση-Πλαίσιο Δέσμευσης-Περιεχόμενο

Έρευνα Παρέμβασης –Αντιληπτές νόρμες Βελτιώνει την-Προσπάθειες διακοπής Αποτελεσματικότητα-Στρατηγικές αλλαγής-MET & CBT-Διευκολύνσεις/Εμπόδια

Ζητήματα ανάπτυξης -Σύντομο/προσβάσιμο Υιοθέτηση- Εμπιστευτικό Υγιούς- Υποστήριξη της ΑνάπτυξηςΑυτονομίας & της ΛήψηςΑποφάσεων

5/12/2017

19

Στόχοι του Project Options (Επιλογές)1. Σχεδιασμός μιας κατάλληλα προσαρμοσμένης

παρέμβασης ελκυστικής προς τους νέους• Ενίσχυση του κινήτρου• Μεταβολή των καθιερωμένων νορμών και προσδοκιών

από τη χρήση ή μη• Γνωσιακές Συμπεριφορικές Δεξιότητες

• Διευκολύνσεις και Εμπόδια• Διαφορετική μορφή και θεματολογία

2. Προσέλκυση νέων με διαφορετικό ιστορικόεμπλοκής με το αλκοόλ

3. Δοκιμασμένη παρέμβαση• Εθελοντική συμμετοχή• Μεσολαβητές και άμεσα αποτελέσματα• Έμμεσα αποτελέσματα για το αλκοόλ

Μοντέλο έγκαιρης παρέμβασης

ΠροσωπικήΕπιλογή

ΘεραπείαςΠροσδοκίες

από τη Χρήση& τη Διακοπή

Αντιληπτέςνόρμες

Κίνητρο γιαχρήση / μη

χρήση

Προσπάθειαγια αλλαγή

Αποτελέσματαγια το αλκοόλ

ΔέσμευσηBrown, 2005

Άμεσααποτελέσματα

ΈμμεσαΑποτελέσματαΜεσολαβητές

Οι επιρροές από τη λήψη απόφασηςμεταβάλλονται: Αντιληπτές νόρμες/

Perceived Norms

Brown et al, 2005

Ποσο

στό

Ποσοστό πριν τηνθεραπεία

Μετά τηθεραπεία Επίπεδο Μείωσης

ΥΠΕΡΕΚΤΙΜΗΣΗ

5/12/2017

20

Τα άτομα που κάνουν κραιπάλες (Binge)κάνουν περισσότερες προσπάθειες για να

διακόψουν & να περιορίσουν τα προβλήματαεάν παρακολουθήσουν το Project Options

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΜΕΙΩΣΗΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝΜΕ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ(σωματικών, με τοσχολείο, σχέσεων)Χαμ.Χρήση Μέτρ. Χρήση Υψ.ΧρήσηΧαμ.Χρήση Μέτρ. Χρήση Υψ.Χρήση

No TreatmentBrief TreatmentNo TreatmentBrief Treatment

Αυτό το κατάλληλα προσαρμοσμένο μοντέλοπαρέμβασης πρόληψης ταιριάζει σε πληθυσμούς

υψηλού κινδύνου και άτομα με προβλήματαψυχικής υγείας στην εφηβεία

Μειονότητες σε ίδια ή υψηλότερα ποσοστά από τοσχολείο

Οι νέοι στο Project Options αντανακλούν τα βασικάποσοστά κατάθλιψης (20-25% των μαθητών)

Στο δείγμα του Project Options αναφέρονταιυψηλότερα ποσοστά εκφοβισμού και παρενόχλησηςαπό ότι στο γενικό δείγμα του σχολείου

Η διαφήμιση εστιάζει στα σημαντικά θέματα πουαφορούν τους νέους που κινδυνεύουν από άλλαπροβλήματα χρήσης ουσιών ή ψυχικής υγείας

Διαγνωστικός έλεγχος και σύντομεςπαρεμβάσεις

Ερωτήματα προς διερεύνηση Φίλοι: Δημοτικό – φίλοι που ήπιαν;

Γυμνάσιο – κοντινοί φίλοι που πίνουν; Λύκειο – Εάν πίνουν οι φίλοι, πόσο πίνουν;

(5+ αποτελεί ΚΟΚΚΙΝΗ ΣΗΜΑΙΑ)

Εαυτός: Δημοτικό – Έχεις ποτέ καπνίσει τσιγάρα ήμαριχουάνα, πιεί αλκοόλ

Γυμνάσιο – Πόσες φορές τον τελευταίο χρόνο;Λύκειο – Πόσες φορές τον τελευταίο χρόνο;

(6 ΚΟΚΚΙΝΗ ΣΗΜΑΙΑ) Εάν είναι θετικό, συνεχίζουμε - CRAFFT

AUDIT-C

5/12/2017

21

Τα παιδιά/οι έφηβοι καταναλώνουν:Προτίμηση, Άνεση και Ειλικρίνεια στην αναφορά

ΠΡΟΤΙΜΗΣΗ ΑΝΕΣΗ ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑ (1 -4 most) (% Πολύ) (% Πολύ πιθανό) Σύνολο +Διαγνώσεων Σύνολο +Διαγνώσεων ______________________________________________________Χαρτί 2.92 75 68 95 91Υπολογιστής 2.38 66 61 90 88Νοσηλευτής 2.43 57 50 89 82Γιατρός 2.30 59 51 90 81________________________________________________________ΔΕΙΓΜΑ= 2.133 12-18 ετών από παιδιατρικές κλινικής πρωταρχικής

φροντίδας, από ιατρικά κέντρα σχολείων (43% χρήση αλκοόλστη διάρκεια ζωής, 15% 2+ στο CRAFFT)

ΘΕΤΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Υψηλότερα ποσοστά σε χαρτί ή υπολογιστή, Μικρότερη άνεση (ίδια σειρά), Ο διαγνωστικός έλεγχος βελτιώνει τα επίπεδα άνεσης Knight, JR et al, Substance Abuse , 2007

Θετική Διάγνωση: Αξιολόγηση CRAFFT (Ναι/Όχι όριο=2) Αυτοκίνητο – υπήρξες συνεπιβάτης σε αυτοκίνητο που

οδηγούσε κάποιος που είχε πιει ή κάνει χρήσηναρκωτικών;

Χαλάρωση – έχεις πιει ποτέ για να χαλαρώσεις; Μόνος – έχεις πιει ή κάνει χρήση μόνος σου ποτέ; Λήθη – έχεις ποτέ ξεχάσει τι έκανες ενώ έπινες ή έκανες

χρήση; Οικογένεια/φίλοι – σου ζητούν να διακόψεις; Προβλήματα – είχες ποτέ μπλέξει;

AUDIT – Πόσο συχνά; (βαθμολογία 1-4: Όριο =3)Πίνεις κατά μέσο όρο;Πόσες μέρες την εβδομάδα μεθάς;

Θετική Διάγνωση: Σύντομη Παρέμβαση

NIAAA Workgroup on Adolescent Screening, 2010

Συνέντευξη κινητοποίησηςμε καλύτερα αποτελέσματα στους εφήβους

Θετική διάγνωση: Δημοτικό – Συμβουλεύουμε να σταματήσειΣυζητούμε με τους γονείς

Έλεγχος προβλημάτων:Φίλοι, Ασθένειες/Διαλείψεις, Γονείς-Δάσκαλοι, Νόμος

Γυμνάσιο - 6+ Ακούμε, Εξηγούμε κανόνες και συμβουλεύουμε νασταματήσειΛύκειο – 6+Ακούμε, Εξηγούμε κανόνες και κινδύνους

Κανένα πρόβλημα – Προσωπικοί στόχοι, Μείωση κινδύνου,Καθοδήγηση, Ένδειξη για επόμενη συνάντησηΠροβλήματα – Εξηγούμε κανόνες, συμβουλεύουμε να σταματήσειή παραπέμπουμε για αξιολόγηση και το ξαναβλέπουμε μετά απόένα μήνα

5/12/2017

22

Επίπεδο αλκοόλ στο αίμα (2 ώρες μετά την κορύφωση) σεmg/dL—Αγόρια

Επίπεδο αλκοόλ στο αίμα (2 ώρες μετά την κορύφωση)σε mg/dL— Κορίτσια

Σύντομη Παρέμβαση: Πόροι

Φυλλάδια: NIAAA, NIDA, AAPΙστοσελίδες: thecoolspot.gov

collegedrinkingprevention-Έκδοση για το Λύκειο και τους γονείς

Σχολείο/ΚοινότηταΕιδικοίΠρογράμματα θεραπείας

Και θεραπεία;;;;;;;;;

5/12/2017

23



“SCAFFOLDING” Προσεγγίσεις για την προστασία και τηδιευκόλυνση της ανάπτυξης των δεξιοτήτων κατά την ωρίμανση

του εγκεφάλουΥποστήριξη

τηςακολουθίαςΩρίμανσης:

Δομές καιεμπειρίες

υποστηρίζουντη μάθηση, τη

λήψηαποφάσεων

καιτις επιδόσεις

Εφηβική ανάπτυξη:Τι θα πρέπει να περιμένουμε;

Αύξηση ρυθμού σε: Επίπεδο δραστηριότητας, Κοινωνικοποίηση,

Πειραματισμό και ανάληψη κινδύνου Πορεία προς την ανεξαρτητοποίηση και

νέους ρόλους

Ανάγκη για αυτορρύθμιση- Γνωστικές δεξιότητες

- Διαχείριση συναισθημάτων- Συμπεριφορική επιλογή και έλεγχος- Νέα περιβάλλοντα

Γνωσιακό συμπεριφορικό μοντέλο υποτροπής

Κατάσταση

Υψ.Κινδύνου

Αντίδρασηαντιμετώπισης

Αυξημένη αυτο-

αποτελεσματικότητα

Μειωμένη πιθανότητα

υποτροπής

Αντίδραση μηαντιμετώπισης

Μειωμένη αυτο-


Θετικέςπροσδοκίεςαπό τη χρήση

Αρχική χρήση

ουσίας

Επιπτώσεις

Παραβίασηςτης αποχής

Αυξημένηπιθανότηταυποτροπής

Marlatt and Gordon

5/12/2017

24

Ολοκληρωμένα μοντέλα για την υποτροπή

Κατάσταση

Υψ.Κινδύνου

Αντίδρασηαντιμετώπισης

Αυξημένη αυτο-


Μειωμένη πιθανότητα

υποτροπής

Αντίδραση μηαντιμετώπισης

Μειωμένη αυτο-αποτελεσματικότητα

Θετικέςπροσδοκίεςαπό τη χρήση

Αρχική χρήσηουσίας

ΕπιπτώσειςΠαραβίασηςτης αποχής

Αυξημένηπιθανότηταυποτροπής

Brown & Ramo (2005)

ΠροσδοκίεςαποχήςΚίνητρο

•αποχή•προβλήματα•κατηγορίαναρκωτικού

Νευρογνωστικήανάπτυξη

•επαγρύπνηση•Αντίδραση σεερεθίσματα•Προσμονή

ΨυχιατρικήΣυννοσηρότητα•Αρνητικό συναίσθημα•εκτίμηση κινδύνου•Πόροι για τηναντιμετώπιση

ΕπεξεργασίαΚοινωνικών πληροφοριών•μικρότερη διαφοροποίηση•αντιληπτοί κανόνες

Περιβάλλον/κουλτούρα•κοινότητα•ηλικία•φύλο

Έναρξη της θεραπείας 1-3 μήνες παρακολούθησης 4-6 μήνες παρακολούθησης

.44***

.19*.00

.17 +

.04

.11

.20*

.18*

.42***

.31***

.05

Συμμετοχή στα 12 βήματα διατηρεί το κίνητρο

Εστίαση στηνΑποχή

Αυτο-αποτελεσματικότητα

Κίνητρο γιααποχή

Ημέρες σε αποχή

Εστίαση στηνΑποχή

Αυτο-αποτελεσματικότητα

Κίνητρο γιααποχή

Ημέρες αποχής

Παρουσία 12

βημάτων

.37***

Kelly, Myers & Brown 2000; Kelly et al 2008 Προβλεπόμενααποτελέσματα

Νευρογνωσιακές συνέπειες της παρέμβασηςσε εφήβους

Τομείς που επηρεάζονται περισσότερο-Προσοχή-Μνήμη-Επίλυση προβλημάτων

Αναπτυξιακές αλλαγές:-Επίπεδο δραστηριότητας -Ανάληψη κινδύνου-Κοινωνικοποίηση -Νέα περιβάλλοντα-Πειραματισμός -Νέοι ρόλοι

5/12/2017

25


Τομείς που επηρεάζονται περισσότερο-Προσοχή-Μνήμη-Επίλυση προβλημάτων

Προσωποποιημένη ανατροφοδότηση- αναμένεται βελτίωση- 2-5 εβδομάδες (αρχικά)

Τομείς που επηρεάζονται περισσότερο-Προσοχή – καλλιέργεια δεξιοτήτων καιπρογραμματισμός

- μικρότεροι περίοδοι- κοινωνική/διαδραστική προσέγγιση- εστίαση στο στόχο (κίνδυνοι & ανταμοιβή)

Αναπτυξιακές ανάγκες:-Επίπεδο δραστηριότητας -Ανάληψη κινδύνου-Κοινωνικοποίηση -Νέα περιβάλλοντα-Πειραματισμός -Νέοι ρόλοι


Τομείς που επηρεάζονται περισσότερο-Μνήμη

- επανάληψη- ανταποδοτική προσέγγιση- παρακολούθηση της βελτίωσης

Αναπτυξιακές ανάγκες:-Επίπεδο δραστηριότητας -Ανάληψη κινδύνου-Κοινωνικοποίηση -Νέα περιβάλλοντα-Πειραματισμός -Νέοι ρόλοι


5/12/2017

26

Τομείς που επηρεάζονται περισσότερο-Εκτελεστική λειτουργία

-Επίλυση προβλημάτων- πραγματικέςκαταστάσεις / συναισθηματικές

-Προγραμματισμός – κοινωνικός /συναισθηματικός

-Μνήμη εργασίας / Ενεργητική διαδικασίαΑναπτυξιακές ανάγκες:-Επίπεδο δραστηριότητας -Ανάληψη κινδύνου-Κοινωνικοποίηση -Νέα περιβάλλοντα-Πειραματισμός -Νέοι ρόλοι


Ανάπτυξη του εγκεφάλου: Επιπτώσειςστη θεραπεία και την πρόληψη

Ο νεανικός εγκέφαλος είναι απίθανο ναπαρουσίαζει τέλειες ικανότητες . . .

προγραμματισμού (και δεύτερων σκέψεων)εκτίμησης αρνητικών συνεπειώνελέγχου των παρορμήσεων

ΟΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΑΥΤΕΣ ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΙ...μέσω της εμπειρίας και της πρακτικής

Ανάπτυξη του εγκεφάλου: Επιπτώσειςστη θεραπεία και την πρόληψη

Η θεραπεία θα πρέπει να ταιριάζει στο νεανικόεγκέφαλο . . .

να είναι καινοτόμοςνα συνάδει με τα ενδιαφέροντα των ομοτίμωννα προέχει το συναίσθημα της λογικήςνα περιλαμβάνει σωματικές και αισθητήριες

δραστηριότητεςνα παρέχει δομή («να είναι ο προμετωπιαίος

λοβός...»)

5/12/2017

27

Η θεραπεία της χρήσης αλκοόλ/ναρκωτικώνστην εφηβεία, θα πρέπει να υποστηρίζει την

ανάπτυξη= Να προωθεί δραστηριότητες που θα αξιοποιούν τα

πλεονεκτήματα του αναπτυσσόμενου εγκεφάλου= Να βοηθά τους νέους με τις προκλήσεις που απαιτούν

σχεδιασμό= Να ενισχύει την αναζήτηση συμβουλών/συζητήσεων για

σημαντικές αποφάσεις. Να εκπαιδεύει στον τρόπο λήψηςαποφάσεων

= Να ενθαρρύνει την προσωπική επιλογή, ώστε να διευκολύνεταιτο κίνητρο

= Να μην υποτιμά ποτέ τις επιπτώσεις της χρήσης ουσιών στοναναπτυσσόμενο εγκέφαλο. Οι επιπτώσεις αυτές ίσως είναιπαρατεταμένες και ανεπαίσθητες

= Να ανέχεται τα «παραπατήματα» στη συμπεριφορά, πουοφείλονται στον ανώριμο εγκέφαλο

P

A

R

E

N

T

Πως τα καταφέρνουν οι έφηβοι;Διάφοροι τρόποι διαφυγής από τον εθισμό

• Μικρότερη / χαμηλότερη FH• Μεγαλύτερη συμμετοχή της

οικογένειας

• Θεωρείται βοηθητικός

• Οι δραστηριότητες βοηθούν• Περισσότερο άγχος

Οι μισοί από τους νέους δεν πηγαίνουν ποτέ σε τέτοιες ομάδες

1. Παραδοσιακός• με ομάδες υποστήριξης

2. Με εστίαση στην οικογένεια

3. Πρόωρη εξατομίκευση

• Νεαρότερης ηλικίας• Μικρότερη Έκθεση

• Μεγαλύτερης ηλικίας• Μεγαλύτερη / υψηλότερη FH

Συμπεράσματα1. Οι διαταραχές χρήσης αλκοόλ και ουσιών (AUD & SUD)

αναπτύσσονται και επιλύονται στο πλαίσιο της εφηβικήςανάπτυξης

2. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να ξεκινήσει και να διακόψεικανείς τη χρήση αλκοόλ και ουσιών

3. Η ετερογένεια επηρεάζει τη θεραπευτική πορεία

4. Οι νέοι εμφανίζουν έντονη διαφοροποίηση στην πορείαμετά τη θεραπεία Ανάπτυξη ιδιαίτερων προκλήσεων Πολλοί δρόμοι προς την επιτυχία

5. Η θεραπεία θα πρέπει να βοηθάει την ανάπτυξη

5/12/2017

28

Ολοκληρωμένα μοντέλα υποτροπής στην εξάρτηση:Πρόσθετη και χρονική δυναμική

Πειρασμός

Ερωτήσεις;

Εργαστήριο Έρευνας για τον Εθισμό τουUCSD

Maryam Kia-KeatingSuzette GlasnerKevin CumminsMichelle DrapkinKaren HansenSonya Norman

Marya SchulteTeresa MonrealSeth BergerKatherine PattersonMark PrinceAlecia Schweinsburg

Mark AppelbaumMark MyersSusan TapertSusan TateJohn KellyDenis McCarthyDean Delis

Jane MetrikKevin FrissellKristen AndersonJohn ChalekianJohn LightDanielle RamoKristin Tomlinson

University of California, San Diego · - Στη διαχείριση των...

Documents

Transcript of University of California, San Diego · - Στη διαχείριση των...