Tridu tal-G˙id u Ûmien il-G˙id - Laikos · 2«Dan ix-xahar ikun g˙alikom l-ewwel fost ix-xhur,...

49
163 Tridu tal-G˙id u Ûmien il-G˙id Min˙abba fina Kristu obda sal-mewt, anzi sal-mewt tas-salib. G˙alhekk Alla g˙ollieh sas-smewwiet, u Ωejnu bl-Isem li hu fuq kull isem. Fil 2, 8-9

Transcript of Tridu tal-G˙id u Ûmien il-G˙id - Laikos · 2«Dan ix-xahar ikun g˙alikom l-ewwel fost ix-xhur,...

163

Tridu tal-G˙idu Ûmien il-G˙id

Min˙abba fina Kristu obda sal-mewt, anzi sal-mewt tas-salib.G˙alhekk Alla g˙ollieh sas-smewwiet, u Ωejnu bl-Isem li hu fuq kull isem.

Fil 2, 8-9

164

Qari g˙all-Ódud - Sena A

Il-KruçifissjoniAnton Inglott (1915-1945)Knisja Griega Kattolika, Valletta

165

Óamis ix-Xirka

Tifkira Solenni ta’ l-Ikla tal-Mulej

Qari IPreçetti dwar l-ikla tal-G˙id.

EΩ 12, 1-8.11-14

Qari mill-Ktieb ta’ l-EΩodu 1Il-Mulej kellem lil Mosè u lil Aron fl-art ta’ l-E©ittu, u qalilhom: 2«Dan ix-xahar ikun g˙alikom l-ewwel fost ix-xhur, ikunilkom l-ewwel xahar tas-sena. 3Kellem lill-©emg˙a kollha ta’ IΩrael, u g˙idilhom: “Fl-g˙axra ta’ dan ix-xahar kull wie˙ed minnkom jie˙u ˙aruf kull familja, wie˙ed kull dar. 4Jekk il-familja tkun Ωg˙ira wisq biex tikluh kollu, wie˙ed jie˙u l-˙aruf flimkien mal-©ar tieg˙u, l-eqreb lejn daru, skond in-numru tan-nies; skond kemm kull wie˙ed jifla˙ jiekol, hekk tqisuh il-˙aruf.

5Il-˙aruf ikun bla difett, ra©el, ta’ dik is-sena. Tistg˙u tie˙du min-nag˙a© jew mill-mog˙oΩ. 6Intom iΩΩommuh sa l-erbatax ta’ dax-xahar, meta l-©emg˙a kollha ta’ dar IΩrael toqtlu bejn inΩul ix-xemx u d-dlam. 7Imbag˙ad jie˙du mid-demm tieg˙u, u jroxxuh fuq il-©nub u l-blata tal-bibien tad-djar fejn ikunu se jikluh. 8F’dik il-lejla g˙andhom jieklu l-la˙am mixwi, b’˙obΩ bla ˙mira, u b’˙axix morr. 11U tikluh hekk: qaddejkom im˙aΩΩma, bil-qorq f’ri©lejkom u l-˙atar f‘idejkom; u tikluh bl-g˙a©la. Din hi l-mog˙dija tal-Mulej!

12G˙ax dak il-lejl jiena ng˙addi mill-art ta’ l-E©ittu u nidrob lil kull min hu l-ewwel fost l-imwelldin fl-art ta’ l-E©ittu, bnedmin u bhejjem, u nag˙mel ˙aqq mill-allat kollha ta’ l-E©ittu: Jien, Ja˙weh!

166

Qari g˙all-Ódud - Sena A

13Id-demm ikun b˙ala sinjal tag˙kom fuq id-djar fejn tkunu, u jien x˙in nara d-demm nibqa’ g˙addej, u ebda marda ma ti©i teqridkom meta jien nidrob l-art ta’ l-E©ittu. 14Dak il-jum ikun g˙alikom jum ta’ tifkira, u intom t˙arsuh b˙ala festa tal-Mulej; iΩΩommu din l-osservanza b˙ala li©i g˙aΩ-Ωminijiet kollha li ©ejjin.”»

Il-Kelma tal-MulejRl . Irroddu ˙ajr lil Alla

Salm Responsorjali Salm 115 (116), 12-13.15-16bc.17-18

Rl . Il-kalçi mbierek huwa xirka mad-demm ta’ Kristu

12Xi nrodd lill-Mulejg˙all-©id kollu li g˙amel mieg˙i?13Ng˙olli l-kalçi tas-salvazzjoni,u isem il-Mulej insejja˙. Rl .

15G˙aΩiΩa f’g˙ajnejn il-Mulejhi l-mewt tal-˙bieb tieg˙u.16Jien qaddej tieg˙ek, bin il-qaddejja tieg˙ek.Int ˙allejtli l-irbit tieg˙i. Rl .

17Lilek noffri sagrifiççju ta’ radd il-˙ajr,u isem il-Mulej insejja˙.18Intemm lill-Mulej il-weg˙diet tieg˙i,quddiem il-poplu tieg˙u kollu. Rl .

167

Qari IIKull meta tieklu u tixorbu, ixxandru l-mewt tal-Mulej.

1 Kor 11, 23-26

Qari mill-Ewwel Ittra ta’ San Pawl Appostlu lill-Korintin

Óuti: 23Jien irçevejt ming˙and il-Mulej it-tag˙lim li g˙addejt lilkom, ji©ifieri, li l-Mulej Ìesù, fil-lejl li fih kien ittradut, ˙a l-˙obΩ 24u wara li radd il-˙ajr qasmu u qal: «Dan hu ©ismi li jing˙ata g˙alikom; ag˙mlu dan b’tifkira tieg˙i.»

25Hekk ukoll g˙amel bil-kalçi, wara li kiel, qal: «Dan il-kalçi hu l-patt il-©did b’demmi; ag˙mlu dan kull meta tixorbu, b’tifkira tieg˙i.»

26Mela kull meta tieklu dan il-˙obΩ u tixorbu dan il-kalçi, intom ixxandru l-mewt tal-Mulej sa ma ji©i.

Il-Kelma tal-MulejRl . Irroddu ˙ajr lil Alla

Akklamazzjoni qabel l-Evan©elju Ìw 13, 34

Rl . Glorja u tif˙ir lilek, Kristu!Nag˙tikom kmandament ©did, jg˙id il-Mulej: li t˙obbu lil xulxin, b˙alma ˙abbejtkom jien.Rl . Glorja u tif˙ir lilek, Kristu!

Óamis ix-Xirka - Tifkira Solenni ta’ l-Ikla tal-Mulej

168

Qari g˙all-Ódud - Sena A

Evan©elju Óabbhom g˙all-a˙˙ar.

Ìw 13, 1-15

Qari mill-Evan©elju skond San Ìwann 1Qabel il-festa tal-G˙id, billi kien jaf Ìesù li waslet is-sieg˙a tieg˙u biex jg˙addi minn din id-dinja g˙al g˙and il-Missier, hu, li kien ˙abb lil tieg˙u li kienu fid-dinja, ˙abbhom g˙all-a˙˙ar. 2Kienu qeg˙din g˙all-ikel. Ix-Xitan kien ©a webbel lil Ìuda ta’ Xmun l-Iskarjota u da˙˙allu f’rasu li jittradih. 3Ìesù kien jaf li l-Missier tah kollox f’idejh, u li hu kien ©ie ming˙and Alla u kien sejjer g˙and Alla. 4Qam minn fuq il-mejda, ne˙˙a l-mantar minn fuqu, ˙a fardal u rabtu ma’ qaddu. 5Imbag˙ad ferra’ l-ilma fil-lenbija, u beda ja˙sel saqajn id-dixxipli u jixxuttahomlhom bil-fardal li kellu ma’ qaddu. 6Mela wasal fuq Xmun Pietru, u dan qallu: «Int, Mulej, ta˙silli saqajja?» 7Ìesù wie©bu: «Int g˙alissa ma tafx x’qieg˙ed nag˙mel jien; tifhmu aktar ’il quddiem.» 8Qallu Pietru: «Ma jkun qatt li inti ta˙silli saqajja!» Wie©bu Ìesù: «Jekk ma na˙sillekx saqajk, ma jkollokx x’taqsam mieg˙i.» 9Qallu Xmun Pietru: «Mulej, mhux saqajja biss, imma idejja u rasi wkoll.» 10Qallu Ìesù: «Min hu ma˙sul, ma g˙andux g˙alfejn jin˙asel kollu, ˙lief saqajh, g˙ax hu kollu kemm hu nadif, u intom indaf, imma mhux ilkoll.» 11G˙ax hu kien jaf min kien sejjer jittradih; g˙alhekk qal, «M’intomx ilkoll indaf.»

12Wara li ˙aslilhom saqajhom, libes il-mantar u ra©a’ qag˙ad fuq il-mejda; u qalilhom: «Tafu x’g˙amiltilkom? 13Intom issej˙uli l-Img˙allem u l-Mulej, u tg˙idu sewwa, g˙ax hekk jien. 14Mela jekk jien, li jien il-Mulej u l-Img˙allem ˙siltilkom saqajkom, hekk intom g˙andkom ta˙slu saqajn xulxin. 15G˙ax jien tajtkom eΩempju, biex kif g˙amilt jien mag˙kom, hekk tag˙mlu intom ukoll.» Il-Kelma tal-MulejRl . Tif˙ir lilek Kristu

169

Il-Ìimg˙a l-Kbira

Tifkira Solenni tal-Passjoni tal-Mulej

Qari IKien mi©ru˙ min˙abba fi dnubietna.

Is 52, 13 – 53, 12

Qari mill-Ktieb tal-Profeta Isaija 52,13Araw! Il-qaddej tieg˙i jsib ir-riΩq, jintrefa’, jog˙la u jkun ’il fuq minn kul˙add. 14B˙alma ˙afna ndiehxu minnu, - g˙ax wiççu t˙assar, donnu ma kienx bniedem, u s-sura tieg˙u ma kontx tqisha ta’ bniedem - 15hekk g˙ad jistag˙©bu ˙afna ©nus min˙abba fih. Quddiemu s-slaten jag˙lqu ˙alqhom, g˙ax g˙ad jaraw ©rajja li qatt ma ssemmiet, u jifhmu dak li qatt ma semg˙u bih.

53,1Min kien jemmen dak li smajna, u f’min intwera drieg˙ il-Mulej? 2B˙al xitla kiber quddiemna, u b˙al g˙erq minn art niexfa. Ebda sura ma kellu, u ebda ©miel biex in˙arsu lejh, jew xi sura biex nitg˙axxqu bih. 3Kien imΩebla˙ u mwarrab mill-bnedmin, bniedem li bata u kien jaf x’inhu l-mard,

170

Qari g˙all-Ódud - Sena A

b˙al wie˙ed li n-nies ja˙bu wiççhom minnu, bniedem imΩebla˙, u a˙na xejn ma qisnieh. 4IΩda hu rafa’ fuqu l-mard tag˙na, tg˙abba bin-niket tag˙na.

A˙na ˙sibnieh b˙al wie˙ed ikkastigat, mitluq minn Alla u mi©jub fix-xejn. 5IΩda hu kien mi©ru˙ min˙abba fi dnubietna, mis˙uq min˙abba fi ˙Ωunitna. G˙as-sa˙˙a tag˙na waqa’ l-kastig fuqu, u bis-swat tieg˙u sibna l-fejqan tag˙na. 6A˙na lkoll b˙al nag˙a© mitlufa, kull wie˙ed minna qabad triq g˙al rasu. U l-Mulej xe˙et fuqu l-˙aΩen tag˙na lkoll. 7Óaqruh, u hu qag˙ad g˙alihom bla biss ma feta˙ fommu; b˙al ˙aruf me˙ud g˙all-qatla, u b˙al nag˙©a mbikkma f’id min i©iΩΩha, ma feta˙x fommu.

8Bil-forza u l-˙aqq ne˙˙ewh; u min qag˙ad ja˙seb fuq xortih? Iva, qaççtuh mill-art tal-˙ajjin, min˙abba fi dnub il-poplu tieg˙i kien midrub. 9U tawh qabar mal-˙Ωiena, u ma’ l-g˙onja difnuh, g˙alkemm ma g˙amel ebda deni, u minn fommu ma ˙are© ebda qerq. 10IΩda l-Mulej g˙o©bu jg˙akksu bil-mard. Talli joffri ru˙u b’sagrifiççju ta’ riparazzjoni, huwa g˙ad jara nisel u jtawwal jiemu; u r-rieda tal-Mulej isse˙˙ bih.

171

11Wara t-tbatija tieg˙u g˙ad jara d-dawl, jixba’ bit-tag˙rif tieg˙u. Il-Ìust ji©©ustifika lill-qaddej tieg˙u quddiem il-kotra, u l-˙aΩen tag˙hom jitg˙abba bih hu.

12G˙alhekk nag˙tih il-kotra b’sehmu, u jkollu sehem fil-priΩa mal-qalbenin, g˙aliex hu offra ru˙u g˙all-mewt, u kien mag˙dud mal-midinbin. Hu li ne˙˙a l-˙tijiet tal-kotra, u nda˙al g˙all-midinbin.

Il-Kelma tal-MulejRl . Irroddu ˙ajr lil Alla

Il-Ìimg˙a il-Kbira - Tifkira Solenni tal-Passjoni tal-Mulej

172

Qari g˙all-Ódud - Sena A

Salm Responsorjali Salm 30 (31), 2.6.12-13.15-16.17. 25

Rl . (Lq 23, 46): Missier, ner˙i ru˙i f’idejk

2Fik, Mulej, jien nistkenn;ma jkolli qatt g˙ax nirg˙ex.Fil-©ustizzja tieg˙ek salvani. 6F’idejk jien ner˙i ru˙i;int te˙lisni, Mulej, Alla tas-sewwa. Rl .

12Min˙abba l-g˙edewwa tieg˙i kollha,jien sirt ˙a©a ta’ min ikasbarha;jitwerwru l-©irien tieg˙i,u min jafni jibΩa’ minni.Dawk li jarawni barra ja˙arbu minni.13Insewni b˙al wie˙ed mejjet,sirt b˙al ©arra mkissra. Rl .

15Imma jien fik nittama, Mulej;jien ng˙idlek: «Alla tieg˙i int!16F’idejk hi xortija.»E˙lisni minn id l-g˙edewwa,minn id dawk li je˙duha kontrija. Rl .

17Uri d-dawl ta’ wiççek lill-qaddej tieg˙ek;fit-tjieba tieg˙ek e˙lisni.25Issa˙˙u u qawwu qalbkom,intom ilkoll li tittamaw fil-Mulej. Rl .

173

Qari IIKristu, awtur tas-salvazzjoni g˙al kul˙add.

Lhud 4, 14-16; 5, 7-9

Qari mill-Ittra lil-Lhud

Óuti, 4,14meta a˙na g˙andna l-qassis il-kbir, li hu tassew kbir, qassis li da˙al fis-smewwiet, Ìesù, Bin Alla, ˙a nΩommu s˙i˙a l-fidi tag˙na u nistqarruha. 15G˙ax a˙na ma g˙andniex qassis il-kbir li ma jistax jag˙der id-dg˙ufija tag˙na, imma g˙andna wie˙ed li kien im©arrab b˙alna f’kollox, minbarra d-dnub.

16Óa nersqu, mela, b’qalbna qawwija lejn it-tron tal-grazzja, biex naqilg˙u ˙niena u nsibu f’waqtha l-grazzja li ne˙tie©u.

5,7Meta kien jg˙ix fuq din l-art, Kristu offra talb u suppliki b’le˙en g˙oli u bid-dmug˙ lil dak li seta’ jsalvah mill-mewt. U kien mismug˙ min˙abba fil-qima tieg˙u lejn Alla. 8G˙ad li kien Iben, tg˙allem minn dak li bata xi tfisser l-ubbidjenza. 9U, billi la˙aq il-perfezzjoni, sar awtur tas-salvazzjoni ta’ dejjem g˙al kull min jisma’ minnu.

Il-Kelma tal-MulejRl . Irroddu ˙ajr lil Alla

Akklamazzjoni qabel l-Evan©elju Fil 2, 8-9

Rl . Glorja u tif˙ir lilek, Kristu! Min˙abba fina Kristu obda sal-mewt, anzi sal-mewt tas-salib. G˙alhekk Alla g˙ollieh sas-smewwiet, u Ωejnu bl-isem li hu fuq kull isem.Rl . Glorja u tif˙ir lilek, Kristu!

Il-Ìimg˙a il-Kbira - Tifkira Solenni tal-Passjoni tal-Mulej

174

Qari g˙all-Ódud - Sena A

Evan©elju Il-Passjoni ta’ Sidna Ìesù Kristu.

Ìw 18, 1 - 19, 42

Il-Passjoni ta’ Sidna Ìesù Kristu skond San Ìwann

K 18,1F’dak iΩ-Ωmien, Ìesù ˙are© mad-dixxipli tieg˙u u qasam g˙an-na˙a l-o˙ra tal-Wied ta’ Kedron; hemmhekk kien hemm ©nien, u da˙al fih mad-dixxipli tieg˙u. 2Ìuda, dak li ttradieh, kien jafu l-post, g˙ax Ìesù kien sikwit jin©abar hemm

mad-dixxipli tieg˙u. 3Ìuda ˙a ©emg˙a suldati u xi g˙ases ming˙and il-qassisin il-kbar u l-FariΩej, u mar bihom hemmhekk, bil-fanali, torçi u armi. 4Ìesù, li kien jaf b’kull

ma kien ©ej fuqu, mar fuqhom u qalilhom:

«Lil min qeg˙din tfittxu?»

K 5Huma we©buh:

S «Lil Ìesù ta’ NaΩaret.»

K U hu qalilhom:

«Jiena hu.»

K Ìuda, dak li ttradieh, kien hemm mag˙hom huwa wkoll. 6Kif Ìesù qalilhom: «Jiena hu,» huma resqu lura u waqg˙u ma’ l-art.

7«Lil min qeg˙din tfittxu?»

K Ra©a’ staqsiehom. U huma qalulu:

S «Lil Ìesù ta’ NaΩaret.»

175

K 8Ìesù we©ibhom:

«G˙edtilkom li jiena hu. Jekk qeg˙din tfittxu lili, ˙allu lil dawn imorru.»

K 9Dan sar biex ise˙˙ dak li Ìesù kien qal: «Minn dawk li tajtni, anqas wie˙ed biss ma tlift.» 10Xmun Pietru kellu sejf, siltu, u darab lill-qaddej tal-qassis il-kbir u qatag˙lu barra widintu

l-leminija. Dan il-qaddej kien jismu Malku. 11Imma Ìesù qal lil Pietru:

«Er©a’ da˙˙al is-sejf fl-g˙ant tieg˙u. Forsi l-kalçi li tani Missieri ma nixorbux?»

K 12Imbag˙ad is-suldati u l-kaptan tag˙hom flimkien ma’ l-g˙ases tal-Lhud, qabdu lil Ìesù u rabtuh. 13L-ewwel ˙aduh g˙and Anna, billi dan kien missier il-mara ta’ Kajfa, il-qassis il-kbir f’dik is-sena. 14Kajfa kien dak li ta parir lil-Lhud: «Ikun jaqbel li bniedem wie˙ed imut g˙all-poplu.»

15Xmun Pietru u dixxiplu ie˙or marru wara Ìesù. Dan id-dixxiplu kien mid˙la tal-qassis il-kbir, u g˙alhekk da˙al fil-bit˙a tal-qassis il-kbir flimkien ma’ Ìesù. 16Imma Pietru baqa’

barra ˙dejn il-bieb. Imbag˙ad id-dixxiplu l-ie˙or, li kien mid˙la tal-qassis il-kbir, ˙are© ikellem lill-purtinara, u da˙˙al lil Pietru ©ewwa. 17Il-qaddejja li kienet mal-bieb qalet lil Pietru:

S «Int m’intix ukoll wie˙ed mid-dixxipli ta’ dan ir-ra©el?»

K Hu we©ibha:

S «Le, m’iniex.»

Il-Ìimg˙a il-Kbira - Tifkira Solenni tal-Passjoni tal-Mulej

176

Qari g˙all-Ódud - Sena A

K 18Il-qaddejja u l-g˙ases kienu kebbsu n-nar mill-fa˙am, g˙ax kien il-bard, u qag˙du hemm g˙as-s˙ana. U Pietru wkoll qag˙ad mag˙hom g˙as-s˙ana.

19Il-qassis il-kbir staqsa lil Ìesù fuq id-dixxipli u t-tag˙lim tieg˙u. 20Ìesù wie©bu:

«Jiena t˙additt fil-bera˙, quddiem kul˙add. G˙allimt dejjem fis-sinagoga u fit-tempju fejn jin©abru l-Lhud kollha, u bil-mo˙bi ma g˙edt xejn. 21G˙alfejn qieg˙ed tistaqsi lili? Staqsi

lil dawk li semg˙uni, x’g˙edtilhom. Huma jafu x’g˙edt.»

K 22Kif qal hekk, wie˙ed mill-g˙ases li kien ˙dejh ta daqqa ta’ ˙arta lil Ìesù u qallu:

S «Hekk twie©bu lill-qassis il-kbir?»

K 23Ìesù qallu:

«Jekk jien g˙edt xi ˙a©a m’hix sewwa, urini fejn; imma jekk g˙edt is-sewwa, g˙aliex terfa’ idejk fuqi?»

K 24Imbag˙ad Anna bag˙at lil Ìesù marbut g˙and Kajfa, il-qassis il-kbir.

25Xmun Pietru mela kien qieg˙ed hemm g˙as-s˙ana; u qalulu:

S «Int m’intix ukoll wie˙ed mid-dixxipli tieg˙u?»

K Imma hu ça˙ad u qal:

S «Le m’iniex.»

177

K 26Wie˙ed mill-qaddejja tal-qassis il-kbir, li kien ji©i minn dak ir-ra©el li Pietru kien qatag˙lu widintu, qal:

S «Mela jiena ma rajtekx mieg˙u fil-©nien?»

K 27Pietru ça˙ad g˙al darb’o˙ra; u minnufih idden is-serduk.

28Imbag˙ad ˙adu lil Ìesù ming˙and Kajfa g˙all-Pretorju. Kien filg˙odu kmieni. Huma ma da˙lux fil-Pretorju, g˙ax ma ridux jitni©©su, biex ikunu jistg˙u jag˙mlu l-ikla tal-G˙id. 29Pilatu ˙are© barra ˙dejhom u qalilhom:

S «X’akkuΩa g˙andkom kontra dan ir-ra©el?»

K 30U huma we©buh:

S «Li kieku dan ma kienx ra©el ˙aΩin a˙na ma konniex nag˙tuh f’idejk.»

K 31Pilatu qalilhom:

S «Óuduh intom, u ©©udikawh intom skond il-li©i tag˙kom.»

K Imma l-Lhud qalulu:

S «A˙na ma g˙andna setg˙a noqtlu lil ˙add.»

K 32Dan ©ara biex ise˙˙ dak li Ìesù kien qal meta fisser kif kellu jmut. 33Pilatu ra©a’ da˙al fil-Pretorju, sejja˙ lil Ìesù u qallu:

S «Inti s-sultan tal-Lhud?»

K 34Ìesù wie©eb:

Il-Ìimg˙a il-Kbira - Tifkira Solenni tal-Passjoni tal-Mulej

178

Qari g˙all-Ódud - Sena A

«Dan qieg˙ed tg˙idu int minn mo˙˙ok? Jew kienu o˙rajn li qalulek dan fuqi?»

K 35Pilatu wie©eb:

S «Mela jiena Lhudi? Kien il-poplu tieg˙ek u l-qassisin il-kbar li tawk f’idejja. X’g˙amilt?»

K 36Ìesù wie©eb:

«Is-saltna tieg˙i m’hijiex ta’ din id-dinja. Li kieku saltnati kienet ta’ din id-dinja, l-g˙ases tieg˙i kienu ji©©ieldu biex ma ning˙atax f’idejn il-Lhud; imma tabil˙aqq saltnati m’hijiex ta’ hawn.»

K 37Pilatu qallu:

S «Mela int sultan?»

K U Ìesù wie©eb:

«Int qieg˙ed tg˙idu; jien sultan. Jien g˙alhekk twelidt, u g˙alhekk ©ejt fid-dinja, biex nixhed g˙all-verità. U kull min i˙obb il-verità jisma’ le˙ni.»

K 38Pilatu qallu:

S «U l-verità x’inhi?»

K Kif qal dan, ra©a’ ˙are© quddiem il-Lhud u qalilhom:

179

S «Jiena ma nsib ebda ˙tija fih. 39Issa intom g˙andkom id-drawwa li ne˙ilsilkom wie˙ed fil-G˙id. Tridunix ne˙ilsilkom lis-sultan tal-Lhud?»

K 40Hawn huma mill-©did bdew jg˙ajtu u jg˙idu:

S «Mhux lil dan, imma lil Barabba.»

K Dan Barabba kien brigant. 19,1Imbag˙ad Pilatu ordna li jie˙du lil Ìesù u jag˙tuh is-swat.

2Is-suldati nis©u kuruna tax-xewk u qeg˙duhielu fuq rasu, u libbsuh mantar a˙mar skur. 3U bdew ©ejjin quddiemu u jg˙idulu:

S «Is-sliem g˙alik, ja sultan tal-Lhud!»

K U bdew jag˙tuh bil-˙arta. 4G˙al darb’o˙ra Pilatu ˙are© barra jg˙idilhom:

S «Araw, se n©ibhulkom quddiemkom hawn barra, biex tkunu tafu li jiena ma nsib ebda ˙tija fih.»

K 5U Ìesù ˙are© hemm barra, liebes il-kuruna tax-xewk u l-mantar a˙mar; u Pilatu qalilhom:

S «Arawh, hawn hu l-bniedem!»

K 6X’˙in rawh, il-qassisin il-kbar u l-g˙ases bdew jg˙ajtu u jg˙idu:

S «Sallbu! Sallbu!»

K Pilatu qalilhom:

Il-Ìimg˙a il-Kbira - Tifkira Solenni tal-Passjoni tal-Mulej

180

Qari g˙all-Ódud - Sena A

S «Óuduh u sallbuh intom; jien ma nsib ebda ˙tija fih.»

K 7Il-Lhud we©buh:

S «A˙na g˙andna li©i, u skond din il-li©i g˙andu jmut, g˙ax g˙amel lilu nnifsu Bin Alla.»

K 8Meta sama’ dan, Pilatu aktar baΩa’. 9Ra©a’ da˙al fil-Pretorju u qal lil Ìesù:

S «Int mnejn int?»

K Imma Ìesù ma wie©bu xejn. 10G˙alhekk Pilatu qallu:

S «Lili ma tkellimx? Ma tafx li jiena g˙andi s-setg˙a ne˙ilsek u g˙andi s-setg˙a nsallbek?»

K 11Ìesù wie©bu:

«Ma kien ikollok ebda setg˙a fuqi kieku ma ©ietx mog˙tija lilek minn fuq; g˙alhekk min ta lili f’idejk g˙andu ˙tija akbar.»

K 12Minn dak il-˙in ’il quddiem Pilatu beda jfittex kif je˙ilsu; imma l-Lhud issuktaw jg˙ajtu u jg˙idu:

S «Jekk te˙les lil dan, tiksirha ma’ Çesari, g˙ax kull min jag˙mel lilu nnisfu sultan ikun qieg˙ed je˙odha kontra Çesari.»

K 13Meta semag˙hom jg˙idu dan, Pilatu ©ieb lil Ìesù barra u qieg˙du fuq sedja g˙olja, fil-post imsejja˙ Litòstrotos, bil-Lhudi Gabbatà. 14Kien Jum it-T˙ejjija tal-G˙id, g˙all-˙abta tas-sitt sieg˙a. Pilatu qal lil-Lhud:

181

S «Arawh is-sultan tag˙kom!»

K 15Dawk infexxew jg˙ajtu:

S «G˙all-mewt! G˙all-mewt! Sallbu!»

K Pilatu qalilhom:

S «Jien se nsallab lis-sultan tag˙kom?»

K Imma l-qassisin il-kbar we©buh:

S «A˙na ma g˙andniex sultan ˙lief lil Çesari!»

K 16Fl-a˙˙ar tahulhom f’idejhom biex isallbuh.

U huma ˙adu lil Ìesù. 17Ìesù rafa’ s-salib u ˙are© lejn il-post imsejja˙ il-Qorrieg˙a, bil-Lhudi Golgota. 18Hemm huma sallbuh ma’ tnejn o˙ra, wie˙ed kull na˙a, u Ìesù fin-nofs. 19Pilatu g˙amel kitba u wa˙˙alha fuq is-salib; fiha kien hemm miktub, «Ìesù ta’ NaΩaret, is-sultan tal-Lhud.» 20Din il-kitba qrawha ˙afna Lhud, g˙ax il-post fejn sallbu lil Ìesù kien qrib il-belt, u l-kitba kienet bil-Lhudi, bil-Latin u bil-Grieg. 21G˙alhekk

il-qassisin il-kbar tal-Lhud marru jg˙idu lil Pilatu:

S «Ma kienx imissek tikteb: “Is-sultan tal-Lhud,” imma: “Dan qal: Jiena sultan tal-Lhud.”»

K 22Pilatu wie©eb:

S «Issa li ktibt ktibt!»

Il-Ìimg˙a il-Kbira - Tifkira Solenni tal-Passjoni tal-Mulej

182

Qari g˙all-Ódud - Sena A

K 23Wara li sallbu lil Ìesù, is-suldati ˙adu l-ilbies tieg˙u u qassmuh f’erbg˙a, sehem lil kull wie˙ed minnhom. U ˙adu wkoll it-tunika; din kienet libsa bla ˙jata, minsu©a biçça wa˙da minn fuq s’isfel. 24Ftiehmu bejniethom u qalu:

S «Ma nqattg˙uhiex, iΩda nitfg˙u x-xorti g˙aliha, u lil min tmiss je˙odha.»

K Dan ©ara biex isse˙˙ l-Iskrittura li tg˙id: “Ówej©i qasmu bejniethom, u g˙all-ilbies tieg˙i tefg˙u x-xorti.” U dan tabil˙aqq g˙amluh is-suldati.

25Kien hemm wieqfa ˙dejn is-salib ta’ Ìesù ommu, o˙t ommu, Marija ta’ Kleofa, u Marija ta’ Magdala. 26Mela kif Ìesù lema˙ lil ommu u lid-dixxiplu li kien i˙obb wieqaf ˙dejha, qal lil ommu:

«Mara, hawn hu ibnek.»

K 27Imbag˙ad qal lid-dixxiplu:

«Hawn hi ommok.»

K U minn dak il-˙in id-dixxiplu ˙adha g˙andu.

28Wara dan, Ìesù, billi issa kien jaf li kollox kien mitmum, biex isse˙˙ l-Iskrittura qal:

«G˙andi l-g˙atx!»

K 29Kien hemm bieqja mimlija bil-˙all; huma xarrbu sponΩa bil-˙all, wa˙˙luha ma’ qasba ta’ l-issopu, u ressquhielu lejn

˙alqu. 30Kif Ìesù ˙a l-˙all, qal:

«Kollox hu mitmum!»

183

K Imbag˙ad mejjel rasu u radd ru˙u.

Kul˙add jinΩel g˙arkubbtejh u jinΩamm is-skiet g˙al ftit ˙in.

K 31Billi kien Jum it-T˙ejjija tal-G˙id, il-Lhud ma ridux li f’jum is-Sibt l-i©sma jibqg˙u fuq is-salib, g˙ax dak is-Sibt kien jum solenni g˙alihom. Talbu mela lil Pilatu biex jiksrulhom ri©lejhom u jne˙˙u l-i©sma. 32G˙alhekk ©ew is-suldati u kisru r-ri©lejn ta’ l-ewwel u tat-tieni wie˙ed li kienu msallbin mieg˙u. 33IΩda meta waslu g˙al Ìesù, billi raw li kien ©a mejjet, ma kisrulux ri©lejh. 34Madankollu wie˙ed mis-suldati nifidlu ©enbu b’lanza, u minnufih ˙are© demm u ilma. 35Dan qieg˙ed jixhdu min ra b’g˙ajnejh, u x-xhieda tieg˙u hija minnha. Hu jaf li qieg˙ed jg˙id il-verità, biex intom ukoll temmnu. 36G˙ax dan ©ara biex isse˙˙ l-Iskrittura li tg˙id: “Ebda wa˙da minn g˙admu ma jkissrulu.” 37U hemm ukoll kitba o˙ra fl-Iskrittura li tg˙id: “Huma g˙ad i˙arsu lejn min nifdu.”

38Wara dan, ÌuΩeppi minn Arimatija, li kien dixxiplu ta’ Ìesù bil-mo˙bi g˙ax kien jibΩa’ mil-Lhud, mar u talab lil Pilatu biex jie˙u l-©isem ta’ Ìesù. Pilatu ˙allieh, u hu ©ie u ˙a l-©isem tieg˙u. 39Ìie wkoll Nikodemu, dak li qabel kien mar g˙and Ìesù bil-lejl, u ©ieb mieg˙u ta˙lita ta’ morr u sabbara, tiΩen xi mitt libbra. 40Dawn it-tnejn ˙adu l-©isem ta’ Ìesù u kebbewh bil-faxex ta’ l-g˙aΩel bil-fwejja˙, kif soltu jag˙mlu l-Lhud qabel id-difna. 41Fejn kienu sallbu lil Ìesù kien hemm ©nien, u f’dan il-©nien kien hemm qabar ©did li fih kienu g˙adhom ma difnu lil ˙add. 42Hemm qieg˙du lil Ìesù, g˙ax kien Jum it-T˙ejjija g˙al-Lhud, u g˙ax il-qabar kien fil-qrib.

Il-Kelma tal-MulejRl . Tif˙ir lilek Kristu

Il-Ìimg˙a il-Kbira - Tifkira Solenni tal-Passjoni tal-Mulej

184

Qari g˙all-Ódud - Sena A

L-G˙id il-Kbir tal-Qawmien tal-Mulej mill-ImwietSolennità - Il-Velja fil-Lejl Qaddis tal-G˙id

Qari IAlla ˙ares lejn kull ma g˙amel u ra li kollox kien sew ˙afna.

Ìen 1, 1 - 2, 2

Qari mill-Ktieb tal-Ìenesi 1Fil-bidu Alla ˙alaq is-sema u l-art: 2u kienet l-art ta˙wid u ba˙˙; u d-dlam kien fuq wiçç l-abbissi u fuq wiçç l-ib˙ra kien jittajjar l-ispirtu ta’ Alla.

3U qal Alla: «Óa jkun id-dawl.» U d-dawl sar. 4U ra Alla d-dawl li kien tajjeb. U Alla fired id-dawl mid-dlam. 5U d-dawl Alla semmieh jum, u d-dlam sejja˙lu lejl. U dalam u seba˙ - L-ewwel jum.

6U qal Alla: «Óa jkun hemm medda f’nofs l-ilmijiet u tifred ilma minn ilma.» 7U Alla g˙amel il-medda u fired l-ilma ta’ ta˙t il-medda mill-ilma ta’ fuq il-medda. U hekk sar. 8U l-medda Alla semmieha sema. U dalam u seba˙ - It-tieni jum.

9U qal Alla: «Óa jin©emg˙u na˙a wa˙da l-ilmijiet ta’ ta˙t is-sema u jidher l-inxif.» U hekk sar. 10U sejja˙ Alla l-inxif art; u l-©emg˙a ta’ l-ilma sej˙ilha ba˙ar. U Alla ra li kollox kien tajjeb. 11U qal Alla: «Óa tnibbet l-art il-˙axix, ˙axix li jag˙mel iΩ-Ωerrieg˙a, si©ar li jag˙mlu l-frott biΩ-Ωerrieg˙a ©o fih skond g˙amliethom, fuq l-art.»

185

U hekk sar. 12U nibbtet l-art il-˙axix, ˙axix li jag˙mel iΩ-Ωerrieg˙a skond g˙amlietu u si©ar jag˙mlu l-frott biΩ-Ωerrieg˙a skond g˙amlietu; u ra Alla li kien tajjeb. 13U dalam u seba˙ - It-tielet jum.

14U qal Alla: «Óa jkun hemm imnariet fil-firxa tas-sema biex jifirdu l-jum mil-lejl, u jkunu sinjali g˙at-tqassim taΩ-Ωminijiet, tal-jiem u tas-snin. 15U jkun hemm imnariet fil-firxa tas-sema biex idawlu l-art.» U hekk sar. 16U g˙amel Alla Ω-Ωew© imnariet il-kbar; l-imnara l-kbira biex trie©i l-jum, u l-imnara Ω-Ωg˙ira biex trie©i l-lejl, u l-kwiekeb. 17U Alla qeg˙edhom fil-firxa tas-sema biex jiddu fuq l-art, 18u jrie©u l-jum u l-lejl u jifirdu d-dawl mid-dlam. U Alla ra li kien tajjeb. 19U dalam u seba˙ - Ir-raba’ jum.

20U qal Alla: «JiΩg˙ed l-ilma b’kotra ta’ ˙lejjaq ˙ajjin u jittajru t-tjur fuq l-art fil-wesg˙a tas-smewwiet.» 21U Alla ˙alaq il-˙ut il-kbir u l-annimali kollha li jitkaxkru, li bihom miΩg˙ud l-ilma, skond ©enshom, u t-tajr bil-©wiena˙ skond ©enshom. U ra Alla li kien tajjeb. 22U berikhom Alla u qalilhom: «Welldu u oktru, u imlew l-ilma ta’ l-ib˙ra; u joktor it-tajr fuq l-art.» 23U dalam u seba˙ - Il-˙ames jum.

24U qal Alla: «Óa tnissel l-art ˙lejjaq ˙ajja skond ©enshom: bhejjem tad-dar, annimali li jitkaxkru, u bhejjem selva©©i, skond ©enshom.» U hekk sar. 25U g˙amel Alla l-bhejjem selva©©i skond ©enshom, u l-bhejjem tad-dar skond ©enshom, u l-˙lejjaq kollha li jitkaxkru fuq l-art skond ©enshom. U ra Alla li kien tajjeb.

26U qal Alla: «Óa nag˙mlu l-bniedem fuq is-sura u x-xbieha tag˙na, u ja˙kmu fuq il-˙ut tal-ba˙ar u fuq it-tajr ta’ l-ajru, fuq il-bhejjem tad-dar u fuq il-bhejjem selva©©i, u fuq il-˙lejjaq li jitkaxkru fuq l-art.»

L-G˙id il-Kbir - Il-Velja fil-Lejl Qaddis tal-G˙id

186

Qari g˙all-Ódud - Sena A

27U Alla ˙alaq il-bniedem fuq xbihietu, fuq xbihat Alla ˙alqu:ra©el u mara ˙alaqhom.

28U berikhom Alla u qalilhom: «Nisslu u oktru, u imlew l-art, u a˙kmuha; u saltnu fuq il-˙ut tal-ba˙ar u t-tajr ta’ l-ajru u l-˙lejjaq kollha li jitkaxkru fuq l-art.»

29U qal Alla: «Araw, jien tajtkom il-˙axix kollu, li jag˙mel iΩ-Ωerrieg˙a fuq wiçç l-art, u s-si©ar kollha li jag˙mlu l-frott biΩ-Ωerrieg˙a: dawn kollha jkunu g˙all-g˙ajxien tag˙kom. 30U lill-bhejjem kollha selva©©i u t-tajr kollu ta’ l-ajru u l-˙lejjaq kollha li jitkaxkru fl-art li fihom nifs il-˙ajja, nag˙tihom il-˙axix kollu a˙dar g˙all-g˙ajxien tag˙hom.» U hekk sar. 31U ˙ares Alla lejn kull ma kien g˙amel, u, ara, kollox kien tajjeb ˙afna. U dalam u seba˙ - Is-sitt jum.

2,1U hekk tlestew is-sema u l-art bit-tag˙mir kollu tag˙hom. 2U fis-seba’ jum Alla temm ix-xog˙ol tieg˙u kollu li kien g˙amel, u waqaf fis-seba’ jum mix-xog˙ol tieg˙u li kien g˙amel.

Il-Kelma tal-MulejRl . Irroddu ˙ajr lil Alla

187

Jew il-forma l-qasira

Qari IAlla ˙ares lejn kull ma g˙amel u ra li kollox kien sew ˙afna.

Ìen 1, 1.26-31a

Qari mill-Ktieb tal-Ìenesi 1Fil-bidu Alla ˙alaq is-sema u l-art. 26U qal Alla: «Óa nag˙mlu l-bniedem fuq is-sura u x-xbieha tag˙na, u ja˙kmu fuq il-˙ut tal-ba˙ar u fuq it-tajr ta’ l-ajru, fuq il-bhejjem tad-dar u fuq il-bhejjem selva©©i, u fuq il-˙lejjaq li jitkaxkru fuq l-art.»

27U Alla ˙alaq il-bniedem fuq xbihietu, fuq xbihat Alla ˙alqu, ra©el u mara ˙alaqhom. 28U berikhom Alla u qalilhom: «Nisslu u oktru, u imlew l-art, u a˙kmuha; u saltnu fuq il-˙ut tal-ba˙ar u t-tajr ta’ l-ajru u l-˙lejjaq kollha li jitkaxkru fuq l-art.»

29U qal Alla: «Araw, jien tajtkom il-˙axix kollu, li jag˙mel iΩ-Ωerrieg˙a fuq wiçç l-art, u s-si©ar kollha li jag˙mlu l-frott biΩ-Ωerrieg˙a: dawn kollha jkunu g˙all-g˙ajxien tag˙kom. 30U lill-bhejjem kollha selva©©i u t-tajr kollu ta’ l-ajru u l-˙lejjaq kollha li jitkaxkru fl-art li fihom nifs il-˙ajja, nag˙tihom il-˙axix kollu a˙dar g˙all-g˙ajxien tag˙hom.» U hekk sar. 31U ˙ares Alla lejn kull ma kien g˙amel, u, ara, kollox kien tajjeb ˙afna.

Il-Kelma tal-MulejRl . Irroddu ˙ajr lil Alla

L-G˙id il-Kbir - Il-Velja fil-Lejl Qaddis tal-G˙id

188

Qari g˙all-Ódud - Sena A

Salm Responsorjali Salm 103 (104), 1-2a.5-6.10.12.13-14.24.35ç

Rl . (ara 30): Ìedded il-wiçç ta’ l-art, Mulej

1Bierek ru˙ tieg˙i, il-Mulej!Mulej, Alla tieg˙i, inti kbir bil-bosta!Bis-seb˙ u bil-©miel inti mlibbes,2bid-dawl, b˙al b’mantell, inti mkebbeb. Rl .

5Int waqqaft l-art fuq is-sisien tag˙ha,b’mod li qatt ma tit˙arrek;6bl-ib˙ra, b˙al b’libsa, inti ksejtha;u l-ilmijiet waqfu fuq qçaçet l-g˙oljiet. Rl .

10L-g˙ejun tift˙ilhom g˙al ©ol-widien,u huma ji©ru qalb l-g˙oljiet.12Ódejhom jg˙ammru l-g˙asafar ta’ l-ajru,minn qalb il-frieg˙i jsemmg˙u l-g˙ana tag˙hom. Rl .

13Inti ssaqqi l-muntanji mill-im˙aΩen g˙olja tieg˙ek,u tixba’ l-art bil-frott ta’ g˙emilek.14Inti tnibbet il-˙dura g˙all-bhejjem,u l-˙xejjex li bihom jinqeda l-bniedem. Rl .

24Kemm huma kotrana l-g˙emejjel tieg˙ek, Mulej!Kollha bl-g˙erf g˙amilthom;Mimlija l-art bil-˙lejjaq tieg˙ek.35Bierek, ru˙ tieg˙i, il-Mulej. Rl .

189

Jew

Salm Responsorjali Salm 32 (33), 4-5.6-7.12-13.20.22

Rl . (5b): Bit-tjieba tal-Mulej mimlija l-art 4Sewwa hi l-kelma tal-Mulej,kollox bil-fedeltà huwa g˙amel.5Hu j˙obb id-dritt u s-sewwa;bit-tjieba tal-Mulej mimlija l-art. Rl .

6Bil-kelma tal-Mulej saru s-smewwiet,u b’nifs fommu t-tiΩjin kollu tag˙hom.7B˙al f’©arra l-ilmijiet ©abar,u l-ib˙ra l-kbar fi m˙aΩen. Rl .

12Hieni l-©ens li l-Mulej hu Alla tieg˙u,il-poplu li hu g˙aΩel b’wirtu.13Mill-g˙oli tas-smewwiet i˙ares il-Mulej,u jara l-bnedmin kollha. Rl .

20Ru˙na tixxennaq g˙all-Mulej,hu l-g˙ajnuna u t-tarka tag˙na.22Óa tkun, Mulej, it-tjieba tieg˙ek fuqna,kif fik hi t-tama tag˙na. Rl .

L-G˙id il-Kbir - Il-Velja fil-Lejl Qaddis tal-G˙id

190

Qari g˙all-Ódud - Sena A

Qari IIIs-sagrifiççju ta’ missierna Abraham.

Ìen 22,1-18

Qari mill-Ktieb tal-Ìenesi

1F’dak iΩ-Ωmien, Alla ried i©arrab lil Abraham u qallu: «Abraham!» U hu wie©bu: «Hawn jien!» 2U qallu: «Aqbad lil ibnek il-wa˙dieni, li inti t˙obb, lil IΩakk; u mur lejn l-art ta’ Morija, u hemm offrih b’sagrifiççju tal-˙ruq fuq wa˙da mill-g˙oljiet li jien se ng˙idlek.»

3U Abraham bakkar mas-seb˙, xedd il-˙mar tieg˙u, ˙a tnejn mill-qaddejja tieg˙u, u lil IΩakk. Qatta’ l-˙atab g˙as-sagrifiççju tal-˙ruq, u qam, u telaq lejn il-post li qallu bih Alla. 4Fit-tielet jum Abraham rafa’ g˙ajnejh, u lema˙ il-post mill-bog˙od. 5U Abraham qal lill-qaddejja tieg˙u: «Oqog˙du hawn bil-˙mar, u jien u Ω-Ωag˙Ωug˙ immorru sa hemm, u nag˙tu qima u ner©g˙u lura ˙dejkom.» 6U Abraham qabad il-˙atab g˙as-sagrifiççju, g˙abbieh fuq IΩakk ibnu, ˙a f’idejh in-nar u s-sikkina, u telqu t-tnejn flimkien.

7U IΩakk qal lil Abraham missieru: «Missier!» Dak wie©bu: «Hawn jien, ibni.» U IΩakk qallu: «Hawn huma n-nar u l-˙atab, fejn hu l-˙aruf g˙as-sagrifiççju tal-˙ruq?» 8U Abraham wie©bu: «Alla ja˙seb hu g˙all-˙aruf g˙as-sagrifiççju, ibni.» U baqg˙u sejrin it-tnejn flimkien. 9U waslu fil-post li kien semmielu Alla; u hemm Abraham bena l-artal u firex il-˙atab fuqu, u rabat lil ibnu IΩakk u qieg˙du fuq l-artal, fuq il-˙atab. 10U Abraham medd idu u qabad is-sikkina biex joqtol lil ibnu.

191

11U sejja˙lu l-an©lu tal-Mulej mis-smewwiet u qallu: «Abraham, Abraham!» U dan wie©bu: «Hawn jien.» U qallu: 12«La tmiddx idek fuq iΩ-Ωag˙Ωug˙ u tag˙millu ebda ˙sara; g˙ax issa naf li inti tibΩa’ minn Alla, u ma ça˙˙adtnix minn ibnek il-wa˙dieni.»

13U Abraham rafa’ g˙ajnejh, ta ˙arsa madwaru, u ra muntun warajh maqbud minn qrunu fil-frieg˙i. U Abraham mar u qabad il-muntun, u offrieh b’sagrifiççju tal-˙ruq minflok ibnu.

14U Abraham semma dak il-post: «Ja˙weh-jire – ji©ifieri – il-Mulej jipprovdi,» kif g˙adu jing˙ad sa llum: «Fuq il-muntanja Ja˙weh-jire, il-Mulej jipprovdi.»

15U g˙at-tieni darba l-an©lu tal-Mulej sejja˙ lil Abraham mis-smewwiet 16u qallu: «Na˙lef fuq ru˙i - oraklu tal-Mulej – la darba int g˙amilt ˙a©a b˙al din, u ma ça˙˙adtnix minn ibnek il-wa˙dieni, 17jien imbierkek Ωgur u nkattarlek sewwa lil nislek b˙all-kwiekeb tas-sema u b˙ar-ramel f’xatt il-ba˙ar; u nislek g˙ad jiret il-bibien ta’ l-g˙edewwa tieg˙u. 18U jitbierku b’nislek il-©nus kollha ta’ l-art talli smajt minn kelmti.»

Il-Kelma tal-MulejRl . Irroddu ˙ajr lil Alla

L-G˙id il-Kbir - Il-Velja fil-Lejl Qaddis tal-G˙id

192

Qari g˙all-Ódud - Sena A

Jew il-forma l-qasira

Qari IIIs-sagrifiççju ta’ missierna Abraham.

Ìen 22, 1-2.9a.10-13.15-18

Qari mill-Ktieb tal-Ìenesi

1F’dak iΩ-Ωmien, Alla ried i©arrab lil Abraham u qallu: «Abraham!» U hu wie©bu: «Hawn jien!» 2U qallu: «Aqbad lil ibnek il-wa˙dieni, li inti t˙obb, lil IΩakk; u mur lejn l-art ta’ Morija, u hemm offrih b’sagrifiççju tal-˙ruq fuq wa˙da mill-g˙oljiet li jien se ng˙idlek.»

9U waslu fil-post li kien semmielu Alla; u hemm Abraham bena l-artal u firex il-˙atab fuqu. 10U Abraham medd idu u qabad is-sikkina biex joqtol lil ibnu. 11U sejja˙lu l-an©lu tal-Mulej mis-smewwiet u qallu: «Abraham, Abraham!» U dan wie©bu: «Hawn jien.» U qallu: 12«La tmiddx idek fuq iΩ-Ωag˙Ωug˙ u tag˙millu ebda ˙sara; g˙ax issa naf li inti tibΩa’ minn Alla, u ma ça˙˙adtnix minn ibnek il-wa˙dieni.»

13U Abraham rafa’ g˙ajnejh, ta ˙arsa madwaru, u ra muntun warajh maqbud minn qrunu fil-frieg˙i. U Abraham mar u qabad il-muntun, u offrieh b’sagrifiççju tal-˙ruq minflok ibnu.

15U g˙at-tieni darba l-an©lu tal-Mulej sejja˙ lil Abraham mis-smewwiet 16u qallu: «Na˙lef fuq ru˙i - oraklu tal-Mulej – la darba int g˙amilt ˙a©a b˙al din, u ma ça˙˙adtnix minn ibnek il-wa˙dieni, 17jien imbierkek Ωgur u nkattarlek sewwa lil nislek b˙all-kwiekeb tas-sema u b˙ar-ramel f’xatt il-ba˙ar; u nislek g˙ad jiret il-bibien ta’ l-g˙edewwa tieg˙u. 18U jitbierku b’nislek il-©nus kollha ta’ l-art talli smajt minn kelmti.»

Il-Kelma tal-MulejRl . Irroddu ˙ajr lil Alla

193

Salm Responsorjali Salm 15 (16), 5.8.9-10.11

Rl . (1): Óarisni, o Alla, g˙ax fik jien nistkenn

5Mulej, inti s-sehem tal-wirt u r-riΩq tieg˙i,inti ΩΩomm f’idejk xortija.8InΩomm il-Mulej dejjem quddiemi,g˙ax bih f’leminti qatt ma nit˙arrek. Rl .

9Hekk tifra˙ qalbi u tithenna ru˙i,u ©ismi wkoll jistrie˙ fil-kwiet.10G˙ax int ma titlaqnix fl-imwiet,ma t˙allix il-ma˙bub tieg˙ek jara l-qabar. Rl .

11Int tg˙allimni t-triq tal-˙ajja;hemm il-milja tal-fer˙ quddiemek,hemm l-g˙axqa g˙al dejjem f’lemintek. Rl .

L-G˙id il-Kbir - Il-Velja fil-Lejl Qaddis tal-G˙id

194

Qari g˙all-Ódud - Sena A

Qari III Ulied IΩrael da˙lu fl-inxief f’nofs il-ba˙ar.

EΩ 14, 15 - 15,1

Qari mill-Ktieb ta’ l-EΩodu

F’dak iΩ-Ωmien, 15il-Mulej qal lil Mosè: «G˙ax issejja˙ lili? G˙id lil ulied IΩrael jerfg˙u t-tined tag˙hom u jitilqu. 16U int g˙olli l-˙atar tieg˙ek, u midd idek fuq il-ba˙ar u oforqu. Ulied IΩrael, imbag˙ad, jaqsmu fin-niexef f’nofs il-ba˙ar. 17U ara, jiena nwebbes il-qalb ta’ l-E©izzjani biex jg˙addu warajkom, u nuri l-glorja tieg˙i permezz tal-Farg˙un u l-eΩerçtu tieg˙u kollu, bil-karrijiet u r-rikkieba tieg˙u. 18U mbag˙ad ikunu jafu l-E©izzjani li jiena l-Mulej, meta nuri l-glorja tieg˙i permezz tal-Farg˙un, bil-karrijiet u r-rikkieba tieg˙u.»

19U mbag˙ad l-an©lu ta’ Alla, li kien miexi quddiem it-tined ta’ IΩrael, telaq u mar warajhom, u l-kolonna ta’ s˙ab minn quddiemhom marret qag˙det warajhom, u ©iet bejn it-tined ta’ l-E©izzjani u t-tined ta’ IΩrael. 20Kien hemm is-s˙aba u d-dlam, u g˙adda l-lejl bla ma ˙add minnhom seta’ jersaq wie˙ed lejn l-ie˙or.

21Mosè medd idu fuq il-ba˙ar, u l-Mulej re©©a’ lura l-ba˙ar b’ri˙ qawwi mil-Lvant matul il-lejl kollu; il-ba˙ar ixxotta u l-ilmijiet inferqu. 22U mbag˙ad ulied IΩrael da˙lu fin-niexef f’nofs il-ba˙ar; l-ilmijiet kienu g˙alihom qishom ˙itan fuq il-lemin u fuq ix-xellug. 23L-E©izzjani marru warajhom, u da˙lu f’nofs il-ba˙ar, iΩ-Ωwiemel kollha tal-Farg˙un, il-karrijiet u r-rikkieba tieg˙u.

24Fis-sahra ta’ filg˙odu, il-Mulej minn ©ol-kolonna tan-nar u s-s˙aba xe˙et ˙arsa fuq it-tined ta’ l-E©izzjani, u ˙arbathom. 25U xekkel ir-roti tag˙hom u bit-tbatija setg˙u jmexxuhom. U mbag˙ad l-E©izzjani bdew jg˙ajtu: «Óa na˙arbu minn quddiem IΩrael, g˙aliex il-Mulej qieg˙ed ji©©ieled kontra l-E©izzjani!»

195

26Il-Mulej qal lil Mosè: «Midd idek fuq il-ba˙ar, u l-ilma jer©a’ lura fuq l-E©izzjani, bil-karrijiet u r-rikkieba tag˙hom.» 27U Mosè medd idu fuq il-ba˙ar. U ma’ sbi˙ il-jum il-ba˙ar ra©a’ lura fejn kien qabel, u l-E©izzjani, huma u ja˙arbu, sabu ru˙hom fih. Hekk il-Mulej gerbibhom f’nofs l-ilma. 28L-ilmijiet re©g˙u lura u g˙arrqu l-karrijiet u r-rikkieba ta’ l-eΩerçtu kollu tal-Farg˙un li kienu ©ejjin warajhom fil-ba˙ar. Anqas wie˙ed ma baqa’ minnhom. 29U wlied IΩrael g˙addew fin-niexef f’nofs il-ba˙ar, u l-ilmijiet kienu g˙alihom b˙al ˙itan wie˙ed fuq il-lemin u l-ie˙or fuq ix-xellug.

30Dak in-nhar il-Mulej salva lil IΩrael minn id l-E©izzjani, u IΩrael ra l-E©izzjani mejta fuq xatt il-ba˙ar. 31Ra IΩrael kull ma g˙amel il-Mulej lill-E©izzjani bil-qawwa ta’ drieg˙u. U beΩa’ l-poplu mill-Mulej, u emmen fil-Mulej u f’Mosè, il-qaddej tieg˙u.

15, 1Imbag˙ad Mosè, flimkien ma’ wlied IΩrael, g˙anna din l-g˙anja lill-Mulej, u qalu:

L-G˙id il-Kbir - Il-Velja fil-Lejl Qaddis tal-G˙id

196

Qari g˙all-Ódud - Sena A

Salm Responsorjali EΩ 15, 1-2.3-4.5-6.17-18

Rl . (1a): Ng˙anni lill-Mulej g˙ax tkabbar bis-s˙i˙

1«Ng˙anni lill-Mulej, g˙ax tkabbar bis-s˙i˙.Ûwiemel u rikkieba waddabhom fil-ba˙ar.2Qawwieti u g˙anjieti l-Mulej:g˙alija sar is-salvazzjoni.Dan hu Alla tieg˙i, u lilu nfa˙˙ar;Alla ta’ missieri, u lilu ng˙olli! Rl .

3Il-Mulej gwerrier, Ja˙weh ismu!4L-imriekeb tal-Farg˙un u qawwietu tefag˙hom fil-ba˙ar;l-a˙jar fost il-gwerriera tieg˙uf’Ba˙ar il-Qasab g˙arraqhom! Rl .

5Belag˙hom l-irdum, b˙al ©ebla niΩlu fil-qieg˙.6Lemintek, Mulej, issebb˙et fil-qawwa, lemintek, Mulej, tfarrak il-g˙adu. Rl .

17Lill-poplu tieg˙ek int twasslu u t˙awlufuq il-muntanja, il-wirt tieg˙ek,l-imkien, Mulej, li int g˙amiltu g˙amartek;il-maqdes, Sidi, li ˙ejjew idejk.18Il-Mulej isaltan g˙al dejjem ta’ dejjem.» Rl .

197

Qari IVBi m˙abba ta’ dejjem ˙enn g˙alik il-Mulej.

Is 54, 5-14

Qari mill-Ktieb tal-Profeta Isaija

5L-g˙arus tieg˙ek il-Óallieq tieg˙ek, Ja˙weh ta’ l-eΩerçti jismu; il-feddej tieg˙ek, il-Qaddis ta’ IΩrael, Alla ta’ l-art kollha jissejja˙.

6Iva, b˙al mara mitluqa u mdejqa f’qalbha sejja˙lek il-Mulej, b˙al mara mitluqa f’Ωg˙oΩitha, jg˙id il-Mulej Alla tieg˙ek. 7G˙al ftit jien tlaqtek; imma bi m˙abba bla qjies jien ner©a’ ni©brok. 8Fis-sa˙na tal-korla ˙bejt wiççi g˙al ftit minnek; bi m˙abba ta’ dejjem in˙enn g˙alik, jg˙id il-Mulej, il-Feddej tieg˙ek.

9Dan g˙alija b˙al fi Ωmien Noè, meta ˙lift li l-ilma ma jer©ax jg˙arraq l-art. Hekk na˙lef issa li ma nis˙onx aktar g˙alik, u lanqas ma nçanfrek. 10Jistg˙u jit˙arrku l-muntanji, jitheΩhΩu l-g˙oljiet, imma m˙abbti minn mieg˙ek ma tit˙arrikx, u s-sliem tal-patt tieg˙i ma jitheΩhiΩx, jg˙id il-Mulej li j˙enn g˙alik.

L-G˙id il-Kbir - Il-Velja fil-Lejl Qaddis tal-G˙id

198

Qari g˙all-Ódud - Sena A

11Mag˙kusa, m˙abbta mill-irwiefen, mara bla fara©! Jien inqieg˙ed il-©ebel tieg˙ek fl-ifjen tajn; u l-pedamenti tieg˙ek biΩ-Ωaffir. 12Nag˙mel l-amberΩuni ta’ swarek tar-rubini, u bwiebek tal-karbunkli, u d-dawra tas-swar tal-˙a©ar prezzjuΩ.

13Uliedek ilkoll ikunu mg˙allma mill-Mulej, kbir g˙ad ikun ©id uliedek. 14Fuq sies il-©ustizzja titwaqqaf, ’il bog˙od mit-tag˙kis, g˙ax ma g˙andekx mniex tibΩa’; u ’l bog˙od mit-twerwir g˙ax ma jersaqx lejk. 15Jekk ja˙btu g˙alik, ma jkunx minni; min ja˙bat g˙alik, jaqa’ quddiemek.

Il-Kelma tal-MulejRl . Irroddu ˙ajr lil Alla

199

Salm Responsorjali Salm 29 (30), 2.4.5-6.11.12a.13b

Rl . (2a): Ng˙ollik, Mulej, g˙ax erfajtni

2Ng˙ollik, Mulej, g˙ax erfajtni,u ma ferra˙tx l-g˙edewwa tieg˙i bija.4Mulej, tellajtli mill-mewt lil ru˙i,˙listni minn fost dawk li jinΩlu fil-˙ofra. Rl .

5G˙annu lill-Mulej, ˙bieb tieg˙u,fa˙˙ru l-isem imqaddes tieg˙u.6G˙ax ftit iddum is-sa˙na tieg˙u,iΩda g˙omor s˙i˙ l-im˙abba tieg˙u.Filg˙axija jid˙ol il-biki,filg˙odu jidwi l-g˙ajat ta’ fer˙. Rl .

11Ismag˙ni, Mulej, u ˙enn g˙alija;kun, Mulej, l-g˙ajnuna tieg˙i.12Int bdilt fi Ωfin l-g˙ali tieg˙i,13Mulej, Alla tieg˙i, infa˙˙rek g˙al dejjem! Rl .

L-G˙id il-Kbir - Il-Velja fil-Lejl Qaddis tal-G˙id

200

Qari g˙all-Ódud - Sena A

Qari V Ersqu lejja, isimg˙u u tie˙du r-ru˙.

Is 55, 1-11

Qari mill-Ktieb tal-Profeta Isaija

Dan jg˙id il-Mulej:1«Intom li bikom l-g˙atx, ejjew g˙all-ilma; intom ukoll li m’g˙andkomx flus. Ejjew, ixtru u kulu b’xejn, inbid u ˙alib bla ˙las. 2G˙aliex ta˙lu fluskom f’dak li m’huwiex ˙obΩ, u ©idkom f’dak li ma jxebbax? Isimg˙u minni, u tieklu tajjeb, u ru˙kom titpaxxa b’ikel bnin.

3Ag˙tuni widen u ersqu lejja, isimg˙u u tie˙du r-ru˙. Nag˙mel patt mag˙kom g˙al dejjem, biex ise˙˙u l-favuri mwieg˙da lil David. 4Ara, jien qeg˙edtu xhud fost il-©nus, prinçep u le©iΩlatur fuq il-popli.

5Int ©ens li ma tafx bih issejja˙; ©nus li ma jafukx ji©ru lejk, min˙abba fil-Mulej, Alla tieg˙ek, il-Qaddis ta’ IΩrael, g˙ax lilek Ωejjen bil-©ie˙.

201

6Fittxu l-Mulej sakemm tistg˙u ssibuh, sej˙ulu sakemm hu fil-qrib! 7Óa j˙alli triqtu l-midneb, u l-bniedem il-˙aΩin fehmietu; ˙a jer©a’ lura g˙and il-Mulej u j˙enn g˙alih, g˙and Alla tag˙na g˙ax hu ja˙fer ˙afna.

8Il-fehmiet tieg˙i m’humiex fehmietkom, u t-triqat tieg˙i m’humiex triqatkom. Oraklu tal-Mulej. 9G˙ax daqs kemm huma og˙la s-smewwiet mill-art, daqshekk ie˙or huma triqati ’l fuq minn triqatkom, u l-fehmiet tieg˙i mill-fehmiet tag˙kom.

10B˙alma x-xita u s-sil© jinΩlu mis-smewwiet, u ma jer©g˙ux lura mnejn ©ew bla ma jsaqqu l-art, imma j©eg˙luha tnissel u tnibbet, u tag˙ti Ω-Ωerrieg˙a lil min jiΩra’ u l-˙obΩ lil min jiekol, 11hekk ji©ri minn kelmti: hija to˙ro© minn fommi, u ma ter©ax lura vojta, imma tag˙mel dak li jog˙©ob lili, u ttemm dak li nkun bg˙attha tag˙mel.»

Il-Kelma tal-MulejRl . Irroddu ˙ajr lil Alla

L-G˙id il-Kbir - Il-Velja fil-Lejl Qaddis tal-G˙id

202

Qari g˙all-Ódud - Sena A

Salm Responsorjali Is 12, 2-3.4bçd. 5-6

Rl . (3): Kollkom fer˙ana, timlew l-ilma mill-g˙ejun tas-salvazzjoni

2Ara, Alla s-salvazzjoni tieg˙i, jiena nittama u ma jkollix mniex nibΩa’.3G˙ax qawwieti u g˙anjieti hu l-Mulej,g˙alija sar is-salvazzjoni. Rl .

Kollkom fer˙ana timlew l-ilma mill-g˙ejun tas-salvazzjoni.4Roddu ˙ajr lill-Mulej, sej˙u ismu,g˙arrfu lill-©nus bl-g˙emejjel tieg˙u,xandru li ismu huwa fl-g˙oli. Rl .

5G˙annu lill-Mulejg˙ax g˙amel ˙wejje© kbar;˙a jkun dan mag˙ruf ma’ l-art kollha.6AqbeΩ bil-fer˙, g˙anni, int li tg˙ammar f’Sijon,g˙ax kbir hu f’nofsok il-Qaddis ta’ IΩrael! Rl .

203

Qari VI Imxi lejn id-dija tad-dawl tal-Mulej.

Bar 3, 9-15.32 - 4,4

Qari mill-Ktieb tal-Profeta Baruk

9Isma’, IΩrael, il-kmandamenti tal-˙ajja, ag˙tu widen, tg˙allmu l-g˙erf! 10G˙ala, IΩrael, g˙ala tinsab f’art l-g˙edewwa tieg˙ek? G˙ala qieg˙ed tixjie˙ f’art barranija? 11G˙ala int imni©©es mal-mejtin, mag˙dud fost dawk li jinΩlu f’Qieg˙ l-Art? 12Int twarrabt mill-g˙ajn ta’ l-g˙erf. 13Li kieku mxejt fit-triq ta’ Alla, kont tkun tg˙ix fis-sliem g˙al dejjem!

14Tg˙allem fejn hemm l-g˙aqal, fejn hemm il-qawwa, fejn hemm id-dehen, biex f’˙in wie˙ed tag˙raf fejn hemm it-tul ta’ l-g˙omor u t-tul tal-˙ajja, fejn hemm id-dawl g˙all-g˙ajnejn u s-sliem. 15Imma min kixef fejn jinsab l-g˙erf? U min da˙al fl-im˙aΩen tieg˙u?

32Imma Dak li jaf kollox jaf fejn hu l-g˙erf, g˙ax sabu bid-dehen tieg˙u. Dak li ˙ejja l-art g˙al dejjem, li mlieha bil-bhejjem li jimxu fl-art; 33hu, li jibg˙at id-dawl, u dan imur; isejja˙lu, u jisma’ minnu mrieg˙ed; 34jiddu l-kwiekeb g˙assiesa f’posthom, kollhom fer˙ana; 35hu jsej˙ilhom, u huma jwie©bu: «Hawn a˙na;» jiddu fer˙ana g˙al dak li g˙amilhom.

L-G˙id il-Kbir - Il-Velja fil-Lejl Qaddis tal-G˙id

204

Qari g˙all-Ódud - Sena A

36Dan hu Alla tag˙na: ˙add ma joqg˙od ˙dejh! 37Hu sab it-triq kollha ta’ l-g˙erf, u tah lil Ìakobb, il-qaddej tieg˙u, u lil IΩrael, il-ma˙bub tieg˙u. 38Imbag˙ad dan l-g˙erf deher fid-dinja u g˙ammar fost il-bnedmin.4,1Hu ktieb il-kmandamenti ta’ Alla, hu l-Li©i li tibqa’ g˙al dejjem; kull min i˙arsu jg˙ix, dawk li j˙alluh imutu.

2Er©a’ lura, Ìakobb, u ilqa’ l-g˙erf, imxi lejn id-dija ta’ dawlu; 3titlaqx il-glorja tieg˙ek lil ˙addie˙or, lanqas ©ie˙ek lil ©ens barrani. 4Hienja a˙na, IΩrael, g˙ax dak li jog˙©ob lil Alla kien mg˙arraf lilna.

Il-Kelma tal-MulejRl . Irroddu ˙ajr lil Alla

205

Salm Responsorjali Salm 18 (19), 8.9.10.11

Rl . (Ìw 6, 68ç): Mulej, inti g˙andek il-kliem tal-˙ajja ta’ dejjem

8Il-li©i tal-Mulej perfetta, u tag˙ti l-˙ajja;ix-xhieda tal-Mulej hi sewwa, u tg˙allem lil min ma jafx. Rl .

9Il-preçetti tal-Mulej dritti, u jferr˙u l-qalb;il-kmandament tal-Mulej safi, u jdawwal l-g˙ajnejn. Rl .

10Il-biΩa’ tal-Mulej sinçier, u jibqa’ g˙al dejjem;il-©udizzji tal-Mulej sewwa, u mseddqa g˙al kollox. Rl .

11Eg˙ΩeΩ mid-deheb, mid-deheb l-aktar fin,o˙la mill-g˙asel u mill-qtar tax-xehda. Rl .

L-G˙id il-Kbir - Il-Velja fil-Lejl Qaddis tal-G˙id

206

Qari g˙all-Ódud - Sena A

Qari VII Inroxx fuqkom ilma safi, u nag˙tikom qalb ©dida.

EΩek 36, 16-17a.18-28

Qari mill-Ktieb tal-Profeta EΩekjel 16Ìietni l-kelma tal-Mulej u qalli: 17«O bniedem, meta d-dar ta’ IΩrael kienu g˙adhom f’arthom, huma tebbg˙uha bl-im©iba tag˙hom u b’g˙emilhom. 18U jiena ferrajt qillti fuqhom min˙abba fid-demm li xerrdu fl-art u min˙abba fl-idoli li bihom çappsu l-art. 19Xerridthom fost il-©nus, u huma xterdu ma’ l-artijiet; g˙amilt ˙aqq minnhom skond im©ibthom u skond triqathom. 20Meta marru fost il-©nus, kull fejn marru, kasbru ismi l-qaddis, hekk li n-nies bdew jg˙idu g˙alihom: “Dan hu l-poplu tal-Mulej, li kellhom jo˙or©u minn artu!” 21Imma jien bΩajt g˙al ismi l-qaddis li wlied IΩrael kasbru fost il-©nus fejn marru. 22G˙alhekk g˙idilhom lid-dar ta’ IΩrael: “Dan jg˙id Sidi l-Mulej: Mhux min˙abba fikom sejjer nag˙mel dan, dar IΩrael, iΩda min˙abba f’ismi l-qaddis li intom kasbartu fost il-©nus fejn mortu. 23Jien inqaddes ismi l-kbir, imkasbar minnkom fost il-©nus, li f’nofshom kasbartuh, u l-©nus ikunu jafu li jiena l-Mulej, meta nuri qdusiti fikom quddiem g˙ajnejhom – oraklu ta’ Sidi l-Mulej – 24meta ne˙odkom minn fost il-©nus u ni©mag˙kom mill-artijiet kollha, u ner©a’ nda˙˙alkom f’artkom. 25U nnroxx fuqkom ilma safi, u tissaffew mit-tin©is kollu tag˙kom; mill-idoli kollha tag˙kom insaffikom. 26U nag˙tikom qalb ©dida, u ru˙ ©dida nqieg˙ed ©o fikom; u nne˙˙i minn ©isimkom il-qalb tal-©ebel u nag˙tikom qalb tal-la˙am flokha. 27U nqieg˙ed ru˙i ©o fikom, u nag˙mel li timxu skond il-kmandamenti tieg˙i, u li ΩΩommu l-preçetti tieg˙i u t˙arsuhom. 28U tg˙ammru fl-art li tajt lil missirijietkom, u intom tkunu l-poplu tieg˙i u jiena nkun Alla tag˙kom.”» Il-Kelma tal-MulejRl . Irroddu ˙ajr lil Alla

207

Salm Responsorjali Salm 41 (42), 3.5bçd; 42 (43), 3.4

Rl . (42, 2): Tixxennaq ru˙i g˙alik, o Alla tieg˙i!

3Ru˙i g˙atxana g˙al Alla, g˙al Alla l-˙aj;meta ni©i u nara wiçç Alla? Rl .

5Kif kont nimxi lejn it-tabernaklu tas-seb˙ sad-dar ta’ Alla,fost g˙ajta ta’ fer˙ u ta’ radd il-˙ajr,qalb folla fer˙ana. Rl .

43,3Ibg˙at id-dawl tieg˙ek u s-sewwa tieg˙ek;huma jmexxuni;iwassluni sa l-g˙olja mqaddsa tieg˙eku sa l-g˙erejjex tieg˙ek. Rl .

4U nid˙ol ˙dejn l-artal ta’ Alla,˙dejn Alla, fer˙ u hena tieg˙i.U nroddlok ˙ajr biç-çetra,o Alla, Alla tieg˙i. Rl .

L-G˙id il-Kbir - Il-Velja fil-Lejl Qaddis tal-G˙id

208

Qari g˙all-Ódud - Sena A

Jekk ser ti©i ççelebrata mag˙mudija

Salm Responsorjali Salm 50 (51), 12-13.14-15.18-19

Rl . (12a): O˙loq fija qalb safja, o Alla

12O˙loq fija qalb safja, o Alla,u spirtu qawwi ©edded fija.13La twarrabnix minn quddiemek;tne˙˙ix minni l-ispirtu qaddis tieg˙ek. Rl .

14Roddli l-hena tas-salvazzjoni tieg˙ek,u bi spirtu qalbieni wettaqni.15Lill-midinbin ng˙allem triqatek,u l-˙atjin lejk jer©g˙u lura. Rl .

18G˙ax lilek ma jog˙©bokx is-sagrifiççju;noffrilek vittmi ma˙ruqa, u ma tilqag˙homx.19Is-sagrifiççju tieg˙i, o Alla, hu l-qalb niedma;qalb maqsuma u sog˙biena ma twarrabhiex, o Alla. Rl .

209

Epistola Kristu qam mill-imwiet biex ma jmutx aktar.

Rum 6, 3-11

Qari mill-Ittra ta’ San Pawl Appostlu lir-Rumani

Óuti, 3ma tafux li a˙na lkoll li tg˙ammidna fi Kristu Ìesù, tg˙ammidna fil-mewt tieg˙u?

4Indfinna mieg˙u fil-mewt permezz tal-mag˙mudija sabiex kif Kristu kien imqajjem mill-imwiet permezz tal-qawwa glorjuΩa tal-Missier, hekk a˙na ng˙ixu ˙ajja ©dida. 5Jekk a˙na sirna ˙a©a wa˙da mieg˙u f’mewt tixbah lil tieg˙u, hekk ning˙aqdu mieg˙u fil-qawmien tieg˙u mill-mewt.

6Dan nafu: li l-bniedem il-qadim tag˙na ssallab mieg˙u, biex jinqered dan il-©isem tad-dnub, sabiex ma nkunux aktar ilsiera tad-dnub. 7Min imut, je˙les mid-dnub.

8Jekk a˙na mitna ma’ Kristu, nemmnu wkoll li g˙ad ng˙ixu ma’ Kristu. 9Nafu li Kristu qam mill-imwiet u ma jmutx aktar; il-mewt ma g˙adhiex ta˙kem fuqu. 10Hu li miet, miet darba g˙al dejjem g˙ad-dnub; u issa li qieg˙ed jg˙ix, qieg˙ed jg˙ix g˙al Alla. 11Hekk ukoll intom g˙andkom tqisu lilkom infuskom mejtin g˙ad-dnub, iΩda ˙ajjin g˙al Alla fi Kristu Ìesù.

Il-Kelma tal-MulejRl . Irroddu ˙ajr lil Alla

L-G˙id il-Kbir - Il-Velja fil-Lejl Qaddis tal-G˙id

210

Qari g˙all-Ódud - Sena A

Wara l-Epistola kul˙add iqum bilwieqfa, u ç-Çelebrant jintona b’mod solenni g˙al tliet darbiet l-Hallelujah, dejjem jog˙la fil-vuçi. Kull darba l-©emg˙a twie©eb warajh.

Salm Responsorjali Salm 117 (118), 1-2.16ab-17.22-23

Rl . Hallelujah, hallelujah, hallelujah

1Fa˙˙ru lill-Mulej, g˙aliex hu tajjeb,g˙ax g˙al dejjem it-tjieba tieg˙u!2Óa jg˙idu wlied IΩrael:«G˙al dejjem it-tjieba tieg˙u.» Rl .

16Il-leminija tal-Mulej ’il fuq merfug˙a,il-leminija tal-Mulej g˙amlet ˙wejje© ta’ ˙ila.17Ma mmutx, imma nibqa’ ng˙ix,u n˙abbar l-g˙emejjel tal-Mulej. Rl .

22Il-©ebla li warrbu l-bennejjasaret il-©ebla tax-xewka.23Bis-sa˙˙a tal-Mulej se˙˙ dan:˙a©a ta’ l-g˙a©eb f’g˙ajnejna. Rl .

Halle- lu- jah.

211

Evan©eljuQam mill-Imwiet, u sejjer il-Galilija qabilkom.

Mt 28, 1-10

Qari mill-Evan©elju skond San Mattew

1Meta g˙adda s-Sibt, maΩ-Ωerniq ta’ l-ewwel jum tal-©img˙a, Marija ta’ Magdala u Marija l-o˙ra marru jaraw il-qabar.

2U ara, in˙asset theΩhiΩa kbira g˙ax niΩel an©lu tal-Mulej mis-sema, u resaq igerbeb il-©ebla u qag˙ad bilqieg˙da fuqha. 3Id-dehra tieg˙u kienet b˙al berqa; ilbiesu abjad b˙as-sil©. 4Bil-biΩa’ tieg˙u l-g˙assiesa qabdithom rog˙da u saru qishom mejtin.

5IΩda l-an©lu qabad u qal lin-nisa: «TibΩg˙u xejn intom g˙ax jiena naf li qeg˙din tfittxu lil Ìesù li kien imsallab. 6M’huwiex hawn, g˙aliex qam, kif kien qal. Ejjew araw il-post fejn kien qieg˙ed. 7U morru malajr g˙idu lid-dixxipli tieg˙u: “Qam mill-imwiet. U araw, huwa sejjer il-Galilija qabilkom: tarawh hemmhekk.” Araw, g˙edthulkom.»

8Dawk telqu malajr minn ˙dejn il-qabar, kollhom biΩa’ u fer˙ kbir, u marru ji©ru jag˙tu l-a˙bar lid-dixxipli tieg˙u.

9U ara, iltaqa’ mag˙hom Ìesù u qalilhom: «Is-sliem g˙alikom.» Huma resqu lejh, qabdulu ri©lejh u nxte˙tu quddiemu. 10Imbag˙ad Ìesù qalilhom: «TibΩg˙u xejn; morru wasslu l-a˙bar lil ˙uti biex jitilqu lejn il-Galilija; lili jarawni hemmhekk.»

Il-Kelma tal-MulejRl . Tif˙ir lilek Kristu

L-G˙id il-Kbir - Il-Velja fil-Lejl Qaddis tal-G˙id