Δημιουργικότητα -Ο πιο σπουδαίος ανθρώπινος πόρος

Ενδοϋπηρεσιακή επιμόρφωση στη Ljubljana

Επιμορφώτρια:Nastja Mulej Μάιος 9-13/5/2016

Η πόλη(Λιουμπλιάνα)

Το τμήμα μας

Η απονομή!

Albert Einstein

Dr. Edward de Bono

• Παγκόσμια αυθεντία στη δημιουργική και αντιληπτική σκέψη

• M.D., Ph.D., Rhodes Scholar • Συγγραφέας άνω των 70 βιβλίων με

μεταφράσεις σε πάνω από 40 γλώσσες• Παγκόσμια αναγνωρισμένος σύμβουλος

επιχειρήσεων, κυβερνήσεων και εκπαίδευσης• Πάνω από 500000 άνθρωποι έχουν εκπαιδευθεί

στη μέθοδό του

«Η ανάγκη να είναι κάποιος σωστός συνεχώς αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο

για τις νέες ιδέες»Edward De Bono

ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

• Να μάθουμε πώς να εμφυσήσουμε τη δημιουργική και καινοτόμο σκέψη στους μαθητές

• Να παρακινήσουμε τους μαθητές να γίνουν ενεργητικοί και να κάνουν κάτι μόνοι τους για να βελτιώσουν μια κατάσταση ή να λύσουν ένα πρόβλημα

• Να γνωρίσουμε τα βασικά εργαλεία για τη διδασκαλία της δημιουργικής σκέψης στα σχολεία (CoRT)

• Να πάρουμε νέες ιδέες για την εργασία μας και την προσωπική μας ζωή

Edward de Bono interviewed13 Nobel Prize winners and found out that

only one got a discovery with rational, analytical thinking. So, why exactly do we learn kids to think analytically and

logically, but not creative and constructive?

Η Δημιουργική Διαδικασία

• Καθορίστε τη σκέψη σας: Ποιοι είναι οι στόχοι σας; AGO• Συλλέξτε πληροφορίες : Ποιοι είναι οι παράγοντες που

πρέπει να λάβετε υπόψη.CAF• Ποια είναι η γνώμη των άλλων ; OPV• Βρείτε προτεραιότητες : Τι είναι σημαντικότερο;• Τι θα πρέπει να κάνουμε πρώτα ; FIP• Δημιουργήστε εναλλακτικές λύσεις :• Με ποιόν τρόπο ;• Ποιες νέες εναλλακτικές μπορείτε να σκεφτείτε; APC

Η Δημιουργική Διαδικασία

Αξιολογήστε και εκτιμήστε για να έχετε τις καλύτερες εναλλακτικές:

• Από ποιες εναλλακτικές έχουμε τις συνέπειες που θέλουμε; C&S και

• Ποιες εναλλακτικές έχουν τα πιο καλά αποτελέσματα και τους λιγότερους κινδύνους;PMI +

• Ποιες εναλλακτικές συμφωνούν με τις προτεραιότητές μας; FIP ,

• Με την πληροφορία;CAF, • Με τις απόψεις των άλλων;OPV

AGO (Aims, Goals, Objectives) •Σκοπός, Στόχος, Αντικειμενικός Σκοπός

Υποσυνείδητα κάνουμε AGO συνεχώς, από τη στιγμή που πάντα κάνουμε κάτι για κάποιο λόγο.Πριν ξεκινήσουμε κάτι καινούργιο θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε AGO. Αυτό θα μας βοηθήσει να μην απομακρυνθούμε από τον αρχικό μας σκοπό

Βασικές Αρχές του AGO• Αν γνωρίζετε ποιοι είναι οι αντικειμενικοί στόχοι, είναι πιο

εύκολο να τους επιτύχετε• Για την ίδια κατάσταση διαφορετικοί άνθρωποι μπορεί να

έχουν διαφορετικούς σκοπούς• Στη διαδρομή για τον τελικό σκοπό, μπορεί να υπάρχει

μια αλυσίδα μικρότερων αντικειμενικών στόχων που ο καθένας τους είναι συνέχεια του προηγούμενου

• Οι στόχοι πρέπει να είναι αρκετά ρεαλιστικοί και αρκετά πραγματοποιήσιμοι για όποιον προσπαθεί να τους φθάσει

• Μπορεί να υπάρχουν πολλοί αντικειμενικοί στόχοι αλλά μερικοί είναι πιο σημαντικοί από άλλους

Ρωτήστε λοιπόν τους μαθητές σας:

• Ποιοι είναι οι στόχοι σας στις διακοπές σας;

• Ποιοι είναι οι στόχοι σας όταν γραφήκατε στους π.χ. προσκόπους;

• Ποιοι είναι οι στόχοι σας όταν ανοίγετε την τηλεόραση ή τον υπολογιστή;

Ποιοι είναι οι στόχοι:

1. του Εκπαιδευτικού;2. του Μαθητή;3. του Γονέα;

CAF (CONSIDER ALL FACTORS )

ΛΑΒΕΤΕ ΥΠ’ ΟΨΗ ΣΑΣ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

• Τι έχετε ξεχάσει;• Τι έχετε αγνοήσει;• Τι έχετε λάβει ως δεδομένο;

Βασικές αρχές CAF• Πριν επιλέξετε, αποφασίσετε ή σχεδιάσετε κάτι είναι

χρήσιμο να κάνετε CAF• Είναι καλύτερα να σκέφτεστε πρώτα όλους τους

παράγοντες και έπειτα να διαλέγετε εκείνους που έχουν περισσότερη σημασία

• Μπορεί να χρειαστεί να ρωτήσετε κάποιον να σας πει αν έχετε αγνοήσει κάποιους σημαντικούς παράγοντες

• Εάν έχετε αγνοήσει κάποιον σημαντικό παράγοντα οι απαντήσεις σας μπορεί να φαίνονται σωστές, αλλά αργότερα θα αποδειχθούν λανθασμένες

• Αν εσείς κάνετε CAF στη σκέψη κάποιου άλλου μπορεί να μπορέσετε να πείτε στον άλλο τι έχει αγνοήσει

OPV : Other People’s View

Οι απόψεις των άλλων• Οφείλετε να μπορείτε να βλέπετε την άλλη άποψη είτε

συμφωνείτε είτε όχι• Κάθε άποψη μπορεί να φαίνεται σωστή για το άτομο που

την υποστηρίζει αλλά όχι σωστή για να επιβληθεί στους άλλους

• Διάφοροι άνθρωποι έχουν διαφορετικές θέσεις, υπόβαθρο, γνώση, ενδιαφέροντα, αξίες, επιθυμίες κ.λ.π. γι’ αυτό δεν είναι παράξενο για την ίδια κατάσταση να διαφέρουν οι απόψεις των ανθρώπων

OPV (Οι απόψεις των άλλων)

• Προσπαθήστε να δείτε αν το άλλο άτομο μπορεί να καταλάβει την άποψή σας

• Προσπαθήστε να διακρίνετε τις ομοιότητες και τις διαφορές μεταξύ των διαφόρων απόψεων

OPV/το δικό σας ενδιαφέρον

• Ποιοι εμπλέκονται στην κατάσταση;• Πώς νοιώθουν;• Τι σκέφτονται;

FIP(First important priorities)

Βασικές Αρχές• Είναι σημαντικό να έχετε όσο το δυνατό περισσότερες ιδέες και μετά

να αρχίσετε να βάζετε προτεραιότητες• Διαφορετικοί άνθρωποι θέτουν διαφορετικές προτεραιότητες για την

ίδια κατάσταση• Πρέπει να γνωρίζετε ακριβώς γιατί έχετε επιλέξει κάτι ως πρώτη

προτεραιότητα• Είναι δύσκολο να διαλέξετε τα πιο σπουδαία πράγματα οπότε δείτε

το αλλιώς: αφήστε έξω τα λιγότερο σημαντικά και δείτε τι σας έμεινε• Οι ιδέες που δεν επελέγησαν ως πρώτες προτεραιότητες δε θα

πρέπει να αγνοηθούν. Θα πρέπει να ληφθούν υπ’ όψη αλλά μετά τις προτεραιότητες.

FIP(ιδέες που έχουν προτεραιότητα)

• Είναι μια κατάσταση που απαιτεί κρίση και δεν υπάρχουν απόλυτες απαντήσεις.

• Να μάθει ο μαθητής να αξιολογεί τις επιλογές του πριν από τη λήψη μιας απόφασης.

• ΣΤΟΧΟΙ : Nα αναγνωρίσει ο μαθητής τι είναι σημαντικό και τι όχι, και ποιες είναι οι προτεραιότητες σε μια αξιολόγηση.

• ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: Πώς επιλέγεις τις προτεραιότητες;• Γιατί δίνονται προτεραιότητες ;

APC: Alternatives, Possibilities, Choices

Εναλλακτικές, Δυνατότητες, Επιλογές• Αν δε μπορείτε να σκεφτείτε εναλλακτικές ιδέες, πρέπει

να ρωτήσετε κάποιον άλλο• Ψάχνετε για εναλλακτικές μέχρι να βρείτε την ιδέα που

πραγματικά σας αρέσει• Πάντα υπάρχει μια εναλλακτική ακόμη κι αν δεν είναι

προφανής• Δε μπορείτε να γνωρίζετε ότι η προφανής εξήγηση είναι η

καλύτερη αν δεν έχετε εξετάσει και άλλες• Να ψάχνετε εναλλακτικές όταν δεν είστε ικανοποιημένοι

είναι εύκολο, αλλά να ψάχνεις γι’ αυτές όταν είστε ικανοποιημένοι απαιτεί μεγάλη προσπάθεια

C&S(Consequences & Sequence )

• Άμεσες, βραχυπρόθεσμες, μακροπρόθεσμες συνέπειεςΒασικές Αρχές :

• Μπορεί κάποιος να δει τις συνέπειες της ενέργειάς σας πιο καθαρά, απ’ότι εσείς οι ίδιοι.

• Είναι σημαντικό να γνωρίζετε αν οι συνέπειες είναι αναστρέψιμες.

• Οι συνέπειες, άμεσες και έμμεσες μπορεί να είναι αντίθετες μεταξύ τους.

• Πρέπει να εξετάσουμε τις συνέπειες, όχι μόνο πώς επηρεάζουν εμάς , αλλά πώς επηρεάζουν τους άλλους.

• Θα πρέπει να εξεταστούν όλες οι συνέπειες πριν αποφασιστεί ποια τελικά θα εφαρμοστεί.

PΜΙ ( Plus, Minus, Interesting)• Συν: τα καλά πράγματα, εκείνα που μας αρέσουν• Πλην: τα κακά πράγματα, εκείνα που δε μας αρέσουν• Ενδιαφέροντα: ό,τι βρίσκουμε ενδιαφέρον

Για περισσότερα επισκεφθείτε τοhttp://www.youtube.com/watch?v=FM1hq1vHXBY

PΜΙ(θετικά, αρνητικά, ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά)

Βασικές Αρχές : • Αποφασίζετε αν σας αρέσει μια ιδέα , αφού την έχετε

πρώτα εξερευνήσει .• Χωρίς το ΡΜΙ μπορεί να απορριφθεί μια χρήσιμη ιδέα,

που να μην φανεί καλή σε πρώτη ματιά.• Χωρίς το ΡΜΙ είναι πιθανόν να μην δείτε τα

μειονεκτήματα μιας ιδέας που θεωρείτε χρήσιμη.• Κάποιες ιδέες μπορεί να οδηγηθούν σε άλλες, πιο

ενδιαφέρουσες.• Η κρίση μας μπορεί να βασίζεται σε συναισθήματα της

στιγμής και όχι στην αξία της ιδέας.

Οι απόψεις κάποιων από τους συμμαθητές μας!

Ludmila Mottlova (Διευθύντρια Δημοτικού σχολείου και πρώην Δήμαρχος, Τσεχία)«Η επιμόρφωση σχετικά με την καινοτόμο σκέψη ανέδειξε πολλές νέες μεθόδους, παιχνίδια και μία φρέσκια ματιά στην εργασία μου αλλά ακόμη και στην προσωπική μου ζωή.Πρέπει να ομολογήσω ότι πάντα I always was tolerant to the others, αλλά χάρη στο υλικό της Nastja Mulej, την παρουσίαση και κυρίως στον τρόπο της, άλλαξα λίγο και ελπίζω να γίνω καλύτερη δασκάλα και καλύτερος άνθρωπος.Εργάζομαι σε δημοτικό και τις περισσότερες μεθόδους τις χρησιμοποιούσα ασυνείδητα. Όμως τώρα πάντα θυμάμαι το CAF (consider all factor) και το PMI (positive, negative,  interesting) και δε μπορώ να ξεχάσω το OPV (other peoples view) και τις πρώτες δύο προτεραιότητες και τα σκέφτομαι όλα αυτά περισσότερο. Είμαι ευγνώμων στη Nastja.Εύχομαι να μπορέσω να παρακολουθήσω κάποιο παρόμοιο σεμινάριο με τη Nastja– διότι όλοι βρήκαμε την παρουσίασή της αναντικατάστατη. Ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δόθηκε να είμαι μαζί της και με εσάς όλους.»

Pieta Tukkimäki-Hildén (Διευθύντρια Λυκείου, Φιλλανδία)Όνομα σχολείουHämeenlinnan Lyseon Lukio ( ηλικία μαθητών 16-19 χρονών).

«Η ιδέα του να διδάξει κανείς τη δημιουργική σκέψη με σκοπό να βελτιώσει τη δημιουργικότητα των μαθητών ήταν κάτι το τελείως καινούργιο για μένα, μια απ’ όσο ξέρω, δε διδάσκεται στα Φιλλανδικά σχολεία. Εξαιτίας του γεγονότος ότι έχουμε ένα ειδικό πρόγραμμα για τη δημιουργική επιχειρη-ματικότητα, οπωσδήποτε αυτή η νέα παιδαγωγική μέθοδος ήταν καλοδεχούμενη. 

Φέτος το φθινόπωρο ξεκινήσαμε ένα club για τους μαθητές μας στο οποίο ακολουθούμε το εγχειρίδιο που μας δόθηκε στην αρχή του σεμιναρίου και διδάσκουμε αυτές τις τεχνικές στους μαθητές μας. Πρέπει να πω ότι είχα χρόνια να νοιώσω τέτοιο ενθουσιασμό για κάτι καινούργιο!»

Seyda Cereci (καθηγήτρια μουσικής σε σχολείο ειδικής αγωγής, Γιάλοβα - Τουρκία)Όνομα σχολείουİbn-i Sina Özel Eğitim Uygulama Merkezi                     «Η επιμόρφωση ήταν μια κατά-πληκτική εμπειρία για εμάς και χαρήκαμε πολύ που ήμαστε εκεί. Η εκπαιδεύτριά μας η Νάστια ήταν πολύ καλή. Η γλώσσα που χρησιμοποιούσε και οι εκφράσεις της ήταν απλές κι έτσι μπορούσαμε να την καταλάβουμε εύκολα. :))Στην πραγματικότητα γνωρίζαμε ήδη για το σύστημα de Bono αλλά κάποια πράγματα τα είχαμε παραβλέψει.Μετά την επιμόρφωση (συμφωνώ με τη Ludmilla) θα θυμάμαι όλες τις μεθόδους (OPV, PMI, CAF etc ). Τώρα πάντα σκέφτομαι με OPV (τις απόψεις των άλλων) προσεκτικά.Αν ήταν δυνατό να ξαναπα-ρακολουθήσω ένα σεμινάριο ακόμη με εσάς και τη Νάστια θα ήμουν πανευτυχής...Ευχαριστούμε για τη βοήθειά σας και την υπέροχη φιλία σας»