ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΑΠΚΑΣ

1η ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

«ΑΤΤΙΚΟΝ»

Παραμορφώσεις της

Σπονδυλικής Στήλης

«Σκολίωση»

ΣΚΟΛΙΩΣΗ ΣΚΟΛΙΩΣΗ

Σκολίωση ορίζεται η Σκολίωση ορίζεται η

παραμόρφωση της παραμόρφωση της Σπονδυλικής Σπονδυλικής Στήλης με την Στήλης με την ύπαρξη πλαγίων ύπαρξη πλαγίων κυρτωμάτων κατά κυρτωμάτων κατά το μετωπιαίο το μετωπιαίο επίπεδοεπίπεδο

Αιτιολογία ΣκολίωσηςΑιτιολογία Σκολίωσης ΛειτουργικήΛειτουργική ΟργανικήΟργανική

ΙδιοπαθήςΙδιοπαθήςΝευρομυϊκήΝευρομυϊκήΝευροπαθητικήΝευροπαθητικήΜυοπαθητική Μυοπαθητική Συγγενής Συγγενής Νευροϊνωμάτωση Νευροϊνωμάτωση Τραυματική Τραυματική Νεοπλασματικές εξεργασίεςΝεοπλασματικές εξεργασίεςΑνωμαλίες της οσφυοϊερής περιοχήςΑνωμαλίες της οσφυοϊερής περιοχής(Σπονδυλόλυση Σπονδυλολίσθηση)(Σπονδυλόλυση Σπονδυλολίσθηση)Κ.Λ.Π.Κ.Λ.Π.

Λειτουργική Λειτουργική σκολίωσησκολίωση

Ανταλγική σκολίωσηΑνταλγική σκολίωση

Η λειτουργική σκολίωση Η λειτουργική σκολίωση διορθώνεται ή και διορθώνεται ή και υπερδιορθώνεται κατά τις υπερδιορθώνεται κατά τις ακτινογραφίες, σε πλάγιες ακτινογραφίες, σε πλάγιες κάμψεις της σπονδυλικής κάμψεις της σπονδυλικής στήλης του πάσχοντος σε στήλης του πάσχοντος σε ύπτια θέση ή κατά τις ύπτια θέση ή κατά τις ακτινογραφίες που γίνονται ακτινογραφίες που γίνονται υπό έλξηυπό έλξη

Το σκολιωτικό κύρτωμα Το σκολιωτικό κύρτωμα παύει να υφίσταται επί παύει να υφίσταται επί άρσεως της υποκείμενης άρσεως της υποκείμενης αιτίαςαιτίας

Οργανική Οργανική σκολίωσησκολίωση

ΝευροινωμάτωσηΝευροινωμάτωση

Σκολίωση Σκολίωση συνεπεία συνεπεία ιστικών ιστικών

διαταραχώνδιαταραχών

(( Marfan syndrome)Marfan syndrome)Defecting gene Defecting gene

coding for f ibri l incoding for f ibri l in

• Fibrus dysplacia Fibrus dysplacia (bone collagen abnormality)(bone collagen abnormality)

• Muscle disorders Muscle disorders (Duchene musclear distrophy)(Duchene musclear distrophy)

• Soft t issue collagen disorder Soft t issue collagen disorder (Marfan syndrome)(Marfan syndrome)

Συγγενής ΣκολίωσηΣυγγενής Σκολίωση

Ιδιοπαθής ΣκολίωσηΙδιοπαθής Σκολίωση

Σύγχρονες απόψεις πάνω στην αιτιοπαθολογία της ιδιοπαθούς

σκολίωσης

ΙΔΙΟΠΑΘΗΣ ΣΚΟΛΙΩΣΗ

1. Δομικά στοιχεία της σπονδυλικής στήλης• Παρασπονδυλικοί μύες• Σύνδεσμοι και τένοντες• Σπόνδυλοι

2. Ενδοκρινικό σύστημα3. Ισορροπία θέσης4. Γενετικοί παράγοντες5. Νευρολογικές ανωμαλίες εγκεφάλου – Κ.Ν.Σ.6. Κ.Λ.Π.

Ανωμαλίες στην ανάπτυξη των Ανωμαλίες στην ανάπτυξη των σπονδύλωνσπονδύλων

(θωρακική λόρδωση – υποκύφωση)(θωρακική λόρδωση – υποκύφωση)

Γενετικοί παράγοντες Γενετικοί παράγοντες ((polygenic inheritance pattern)polygenic inheritance pattern)

Κύφωση

Σκολίωση

Αδέλφια

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

Υπερελαστικότητα Υπερελαστικότητα αρθρώσεωναρθρώσεων

ΥΒΟΣ

Adam’s test(δοκιμασία κάμψης)

ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

θωρακικό (Θ7 – Ο1) (δ)

Συνηθέστεροι Συνηθέστεροι τύποι σκολίωσηςτύποι σκολίωσης

Δεξιό θωρακικό Δεξιό θωρακικό κορυφαίος σπόνδυλος 8κορυφαίος σπόνδυλος 8 οςος 9 9 οςος 10 10 οςος

Θωρακοσφυϊκό κύρτωμα Θωρακοσφυϊκό κύρτωμα κορυφαίος σπόνδυλος 12κορυφαίος σπόνδυλος 12 ος ος Θωρακικός ή 1 Θωρακικός ή 1 ος ος οσφυϊκός οσφυϊκός

Οσφυϊκό Οσφυϊκό κορυφαίος σπόνδυλος 2κορυφαίος σπόνδυλος 2 οςος οσφυϊκός οσφυϊκός

Διπλό οργανικό Διπλό οργανικό κορυφαίος σπόνδυλος 8κορυφαίος σπόνδυλος 8 ος ος θωρακικός και 2 θωρακικός και 2 ος ος οσφυϊκόςοσφυϊκός

ΣΚΟΛΙΩΣΗ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Treatment of curves Treatment of torsion

2D 3D

Διαφορά πλευροσπονδυλικής γωνίας Διαφορά πλευροσπονδυλικής γωνίας (σημείο (σημείο MECHTA)MECHTA)

> 20> 20oo < <

Κύρτωμα

Μέγεθος κυρτώματος

(Σημείο Risser )

Επιδείνωση /

Ηλικία

Επιδείνωση /

Βιολογικήωριμότητα

Παράγοντες που Παράγοντες που επηρεάζουν την εξέλιξηεπηρεάζουν την εξέλιξη

Μεγαλύτερη τάση επιδείνωσης Μεγαλύτερη τάση επιδείνωσης εμφανίζουν:εμφανίζουν:– Διπλές καμπύλεςΔιπλές καμπύλες– Ασθενείς σε νεαρότερη ηλικία κατά τη Ασθενείς σε νεαρότερη ηλικία κατά τη

διάγνωσηδιάγνωση– Τα κορίτσια πριν την εμμηναρχήΤα κορίτσια πριν την εμμηναρχή– Ο μικρότερος βαθμός Ο μικρότερος βαθμός RisserRisser– Τα κορίτσια > αγόριαΤα κορίτσια > αγόρια

10 : 1 10 : 1

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

?

Ανεπαρκής Ανεπαρκής παρακολούθηση και παρακολούθηση και

έγκαιρος αντιμετώπιση έγκαιρος αντιμετώπιση

ΚΗΔΕΜΟΝΕΣ

MilwaukeeBostonStagnaraChenneauMichelLyoneseetc

Ιδιοπαθής Ιδιοπαθής εφηβική εφηβική

σκολίωση σκολίωση < 40< 40 οο

Ενδείξεις συντηρητικής Ενδείξεις συντηρητικής αντιμετώπισης με κηδεμόνααντιμετώπισης με κηδεμόνα

Επιδείνωση του κυρτώματοςΕπιδείνωση του κυρτώματος 2525οο 30 30οο

Risser 1 - 2 - 3Risser 1 - 2 - 3

Μέγιστο μέγεθος κυρτώματοςΜέγιστο μέγεθος κυρτώματος < 45< 45οο

Ενδείξεις χειρουργικής θεραπείαςΕνδείξεις χειρουργικής θεραπείας

Μέγεθος κυρτώματοςΜέγεθος κυρτώματος Παραμόρφωση του Παραμόρφωση του

σώματοςσώματος Παράγοντες επιδείνωσης Παράγοντες επιδείνωσης

του κυρτώματοςτου κυρτώματος Σκελετική ωριμότηταΣκελετική ωριμότητα Τύπος κυρτώματοςΤύπος κυρτώματος

Διεγχειρητικός Διεγχειρητικός νευροφυσιολογικός έλεγχοςνευροφυσιολογικός έλεγχος

Πρόσθιες προσπελάσειςΠρόσθιες προσπελάσεις

Πρόσθια προσπέλαση Πρόσθια προσπέλαση

μικρός αριθμός μικρός αριθμός σπονδυλοδεμένων σπονδυλοδεμένων επιπέδωνεπιπέδων

Οπίσθιες Οπίσθιες προσπελάσειπροσπελάσει

ςς

Οπίσθια διόρθωσηΟπίσθια διόρθωση

Μεγαλύτερος αριθμός σπονδυλοδεμένων επιπέδων

Ε. Βαρ.Ε. Βαρ.ΘΘ – – 13+013+0 ΘΘ1100 – Ο – Ο33 (Δ) 45 (Δ) 45οο

King IVKing IV

Πλευροπλαστική

Συνδυασμός πρόσθιας και Συνδυασμός πρόσθιας και οπίσθιας προσπέλασης σε οπίσθιας προσπέλασης σε άτομα με ιδιοπαθή άτομα με ιδιοπαθή σκολίωση:σκολίωση:– Μεγάλα κυρτώματα > 75Μεγάλα κυρτώματα > 75οο – Δύσκαμπτα (διόρθωση σε Δύσκαμπτα (διόρθωση σε

κάμψη < 50κάμψη < 50οο ) )– Κίνδυνος μετεγχειρητικής Κίνδυνος μετεγχειρητικής

παραμόρφωσης παραμόρφωσης ((Crankshaft)Crankshaft)

Συνδυασμός πρόσθιας – οπίσθιας Συνδυασμός πρόσθιας – οπίσθιας προσπέλασηςπροσπέλασης

Σκολίωση Σκολίωση ενήλικοςενήλικος

Φυσική εξέλιξη Φυσική εξέλιξη ιδιοπαθούς εφηβικής ιδιοπαθούς εφηβικής σκολιώσεως μετά την σκολιώσεως μετά την σκελετική ωρίμανσησκελετική ωρίμανση

Εξέλιξη Εξέλιξη Εφηβικής Εφηβικής Ιδιοπαθούς Ιδιοπαθούς ΣκολίωσηςΣκολίωσης

Σκολίωση ενήλικοςΣκολίωση ενήλικος(( de-novo)de-novo)

F 42

03-05-73

Σκολίωση Σκολίωση ενήλικος ενήλικος οψίμου οψίμου

ενάρξεωςενάρξεως

Σκολίωση - ΚύφωσηΣκολίωση - Κύφωση

Προβλήματα σκολίωσης Προβλήματα σκολίωσης ενήλικοςενήλικος

Παραμόρφωση Παραμόρφωση Πόνος Πόνος Νευρολογικές Νευρολογικές

διαταραχέςδιαταραχές

Παραμόρφωση

•Σκολίωση •Κύφωση

• Πόνος

ΑστάθειαΑστάθεια

Σκολίωση ενήλικος

Αντιμετώπιση

Συντηρητική αντιμετώπιση

Συντηρητική αντιμετώπιση

1. Ενήλικες χωρίς ενδείξεις για χειρουργική θεραπεία

α. Μέτριος πόνοςβ. Πόνος σε άτομα εξαιρετικά

προχωρημένης ηλικίαςγ. Απροσδιόριστος πηγή – αιτία πόνου

2. Καρδιο-αναπνευστική ανεπάρκεια3. Σοβαρά ψυχολογικά – κοινωνικά

προβλήματα

Συντηρητική αντιμετώπιση

1. Αντιφλεγμονώδη – αναλγητικά

2. Φυσιοθεραπεία 3. Τοπικές εγχύσεις

φαρμάκων4. Γενικές οδηγίες

Τοπικές εγχύσειςα. αναισθητικάβ. κορτικοστεροειδήγ. μη στεροειδή

αντιφλεγμονώδη

Σκοποί της χειρουργικής αντιμετώπισης

I. Μείωση του πόνουII. Διόρθωση της σπονδυλικής

παραμόρφωσηςIII.Αντιμετώπιση της νευρολογικής

διαταραχής

Απλές ακτινογραφίεςΑπλές ακτινογραφίες

Μείωση οσφυϊκής λόρδωσηςΜείωση οσφυϊκής λόρδωσης

Οπισθία αποσυμπίεση Οπισθία αποσυμπίεση και σταθεροποίησηκαι σταθεροποίηση

Προσθία προσπέλαση

Πρόσθια – οπίσθια Πρόσθια – οπίσθια διόρθωση και διόρθωση και

σταθεροποίησησταθεροποίηση

Συμπεράσματα Συμπεράσματα Καλύτερη γνώση Καλύτερη γνώση

αιτιολογικών παραγόντωναιτιολογικών παραγόντων Πληρέστερη ακτινολογική Πληρέστερη ακτινολογική

διερεύνησηδιερεύνηση Ορθοπαιδικοί Ορθοπαιδικοί

θερμοπλαστικοί κηδεμόνεςθερμοπλαστικοί κηδεμόνες Διεγχειρητική Διεγχειρητική

νευροφυσιολογική νευροφυσιολογική παρακολούθησηπαρακολούθηση

Πληρέστερος τεχνολογικός Πληρέστερος τεχνολογικός εξοπλισμός για διόρθωση εξοπλισμός για διόρθωση των παραμορφώσεωντων παραμορφώσεων

Συμπεράσματα Συμπεράσματα Νέες χειρουργικές τεχνικές – Νέες χειρουργικές τεχνικές –

προσπελάσειςπροσπελάσεις Καλύτερη γνώση του τύπου Καλύτερη γνώση του τύπου

των κυρτωμάτων που των κυρτωμάτων που επιτρέπει τον περιορισμό των επιτρέπει τον περιορισμό των σπονδυλοδεμένων επιπέδωνσπονδυλοδεμένων επιπέδων

Οστικά μοσχεύματα και Οστικά μοσχεύματα και βιολογικοί παράγοντες που βιολογικοί παράγοντες που προάγουν την σπονδυλοδεσίαπροάγουν την σπονδυλοδεσία

Ειδικευμένη χειρουργική Ειδικευμένη χειρουργική ομάδαομάδα

Ευαισθητοποίηση του Ευαισθητοποίηση του κοινωνικού συνόλουκοινωνικού συνόλου