PROJECT Νο 6 «ΤΕΧΝΗ»

Υπεύθυνη καθηγήτρια Μαρτίνη Παρασκευή

Η ερευνητική εργασία με το θέμα «τέχνη» ασχολήθηκε το πρώτο τετράμηνο με την τέχνηστα πλαίσια του αρχαιολογικού μουσείου Κομοτήνης.Έτσι λοιπόν οι μαθητές χωρίστηκαν σεπέντε υπομάδες για αποτελεσματικότερη δουλειά.Οι ομαδές είναι οι εξής :

· Ομάδα της ζωγραφικής:Η ομάδα αυτή ασχολήθηκε με την ζωγραφικήορισμένων εκθεμάτων του μουσείου. Τα άτομα που συμμετείχαν στηνομάδα αυτή είναι η Κερτένη Άννα,ο Ενές Κενάν,ο Έρχαν Σαλή Μεμέτ,ηΕλευθρία Ελευθεριάδου,ο Ριντβάν Τουρμά Χασίμ και ο Μουσταφά Μεμέτ.

· Ομάδα της Μόδας:αυτή η ομάδα ασχολήθηκε με την ζωγραφική εκθεμάτωνπου σχετίζονατν με την ενδυμασία στην αρχαία Ελλάδα. Τα άτομα πουσυμμετείχαν είναι η Μαρία Βάθη,η Δαλθανάση Μαργαρίτα και η ΧαράΚαλλιτσουνάκη.

· Ομάδα Κοσμημάτων:Η ομάδα αυτή αχολήθηκε με την ζωγρφαφικήδιαφόρων εκθεμάτων του μουσείου που σχετίζονταν με κοσμήματα καιέπειτα αποτύπωσαν ορισμένα πάνω σε πυλό. Τα άτομα που συμμετείχανείναι Η Βαρβάτου Χρυσούλα,η Κωσταρέλη Φωτεινή,η Κεχαγιά Μαρκέλλα,ηΣτέφη Καραπαναγιώτου,η Νάσια Καραπαναγιώτου,ο ΠαναγιώτηςΚυριακόπουλος.

· Ομάδα των Κατασκευών:Η ομάδα αυτή ασχολήθηκε με την ζωγραφικήδιάφορων εκθεμάτων και στην συνέχεια με την αποτύπωση τους σε πυλό.Τα άτομα που συμμετείχαν είναι η Κερτένη Άννα,η ΒασιλακοπούλουΡαφαέλα,η Ελευθεριάδου Ελευθερία,η Βαρβάτου Χρυσούλα,η ΚαλαιτζίδουΕλένη,η Κιλινγκαρίδου Ηλιάννα.

· Ομάδα της Φωτογραφίας.Η ομάδα αυτή ασχολήθηκε με την φωτογράφισητων εκθεμάτων του μουσείου. Τα άτομα που συμμετείχαν είναι ηΚαλαϊτζίδου Ελένη, η Χρυσούλα Βαρβάτου, η Ελευθερία Ελευθεριάδου, ηΒασιλακοπούλου Ραφαέλα ,ο Θωμάς Μέκος.

· Ομάδα των Κειμένων.Σε αυτή την ομάδα συμμετείχαν σχεδόν όλες οιυπομάδες.Κάθε υπομάδα βρήκε ένα κείμενο σχετικό με το θέμα της,όμωςτο κεντρικό κέιμενο που είναι βασισμένο στην συνέντευξη του υπεύθυνουτου μουσείου διαμορφώθηκε από τον Θωμά Μέκο.

Η ιστορία του ΚοσμήματοςΤα πρώτα κοσμήματα που φόρεσε οάνθρωπος χάνονται στο βάθος τηςπροϊστορίας καθώς υπολογίζεται ότιπρωτοφορέθηκαν 40.000 χρόνια πριν. Οιλόγοι που ώθησαν τον άνθρωπο στηνσύλληψη της ιδέας του κοσμήματος είναι ηπροσέλκυση του άλλου φύλου, οκαλλωπισμός και σε κάποιες περιπτώσεις γιαλόγους φύλαξης από το κακό (φυλαχτό) και οιυπερφυσικές ιδιότητες του κοσμήματος. Ταπρώτα κοσμήματα ήταν φτιαγμένα απόανεπεξέργαστα υλικά όπως για παράδειγμαδόντια ζώων, όστρακα, καρποί, κουκούτσια ήακόμα και πέτρες.Η κατασκευή των πρώτων χρυσώνκοσμημάτων όπως είναι φυσικό έγινε σεχώρες όπου ο χρυσός αφθονούσε. Οκυρίαρχος ρόλος της Ασίας και της Αιγύπτουστη κοσμηματοποϊα οφείλεται κατά έναμεγάλο μέρος σε αυτόν τον παράγοντα. Οχρυσός ήταν ανέκαθεν κάτι μαγικό, αφούείναι άφθαρτος και η λάμψη του αθάνατη.Αυτές οι ιδιότητές, έκαναν τον άνθρωπο νατον θεωρεί υπερφυσικό και πολύτιμο, και ναθεωρεί ότι ο κάτοχος απολαμβάνει τηναθανασία και την αιωνιότητα.Πολλοί αρχαίοι λαοί άρχισαν την κατασκευήκοσμημάτων χιλιετίες πριν, όπως οι Αιγύπτιοι,οι Έλληνες, οι λαοί της Μεσοποταμίας καιαργότερα οι Ρωμαίοι.

Αρχαία ΑιγυπτοςΟι Αιγύπτιοι, λόγω της αφθονίας χρυσού στην ευρυτερη περιοχή τηςβορειοανατολικής Αφρικής, φαίνεται ότι κατασκεύασαν πρώτοι χρυσά κοσμήματατην περίοδο 5000-3000 π.Χ. Τα Αιγυπτιακά κοσμήματα χρησιμοποιήθηκαν για τονσυμβολισμό κοινωνικής και θρησκευτικής δύναμης καθώς επίσης και για τηνσυνοδεία νεκρών.Οι αιγύπτιοι προτιμούσαν τον στολισμό των κοσμημάτων τους με χρωματισμένογυαλί παρά την αφθονία πολύτιμων πετρών στην περιοχή τους. Σημαντικό επίσηςθεωρείται ότι τα αρχαία χρυσά Αιγυπτιακά κοσμήματα είχαν διάφορα χρώματα,ανάλογα με το συμβολισμό που ήθελαν να τα προσδώσουν όπως για παράδειγμα τακοσμήματα που φορούσαν οι μούμιες έπρεπε να έχουν κόκκινο χρώμα όπως

προέβλεπε η θρησκεία τους.

ΜεσοποταμίαΗ κοσμηματοποιϊα στην Μεσοποταμία χρονολογείται περίπου από το 4000 π.Χ. μεμεγάλα κέντρα παραγωγής κοσμημάτων τις πόλεις Sumer και Akkad. Η μεγαλύτερηανακάλυψη όμως έγινε με την ανεύρεση του βασιλικού νεκτοταφείου της Ουρ, τοοποίο χρονολογείται γύρω στα 2900 - 2300 π.Χ. και στο οποίο βρέθηκαν κοσμήματακαι στολίδια από χρυσό, ασήμι και πολύτιμες πέτρες.Τα κοσμήματα της Μεσοποταμίας κατασκευάστηκαν στην πλειονότητα τους απόλεπτά φύλλα χρυσού, διακοσμημένα με πολύχρωμες ημιπολύτιμες πέτρες όπωςαχάτες, λάπις, ιάσπις και άλλες.

Αρχαία ΕλλάδαΗ ιστορία του Ελληνικού κοσμήματος ξεκινά πολλές χιλιετίες πριν, με τηχρησιμοποίηση ορυκτών και οργανικών στοιχείων και εκτείνεται έως και σήμερα μεαξιόλογη παραγωγή μοναδικών κοσμημάτων. Τα πρώτα αρχαιοελληνικά χρυσάκοσμήματα θεωρείται ότι κατασκευάστηκαν γύρω στο 1500 π.Χ. αν και υπάρχουνπολλές ενδείξεις για αρχαιότερα κοσμήματα που κατασκεύασε ο Μινωικόςπολιτισμός. Η μεγάλύτερη παραγωγή κοσμημάτων παρατηρήθηκε στην Μακεδονία,όπου υπήρχαν χρυσορυχεία με μεγάλη παραγωγή.Το κόσμημα από τα αρχαία χρόνια έως και σήμερα είναι πολύ δημοφιλές στηνΕλλάδα. Οι αρχαίοι έλληνες θεωρούνται ως ο λαός που φορούσε περισσότεροκοσμήματα. Το κόσμημα στην αρχαία Ελλάδα φοριόταν κυρίως σε δημόσιεςεμφανίσεις και σε κοινωνικά και θρησκευτικά δρώμενα από μεγάλο μέρος τουπληθυσμού, σε αντίθεση με τους άλλους λαούς που μόνο λίγες τάξεις είχαν αυτό τοπρονόμιο.

Αγγειοπλαστική Τέχνη

Ιστορικά στοιχεία

Η Αγγειοπλαστική είναι μία από τις αρχαιότερεςτέχνες και έχει να κάνει με την κατασκευή κυρίως πήλινων αγγείων. Αποτελείκατηγορία της κεραμικής τέχνης, που αναφέρεται στον πηλό και σε όλες τις μορφέςπου μπορεί να πάρει.Στην ουσία η κεραμική, ικανοποιούσε από την Προϊστορική εποχή, τις διάφορεςανάγκες της καθημερινής ζωής του ανθρώπου για κάποια στοιχειώδη σκεύη, καιχρησιμοποιώντας το ποιο απλό και άμεσο υλικό -το χώμα- με υποτυπώδηεπεξεργασία -λίγο νερό- μπορούσε να το μετατρέψει σε πηλό, και να δημιουργήσειέργα που μπορούμε να πούμε ότι σφράγισαν την εξέλιξη του πολιτισμού βοηθώνταςπαράλληλα στην χρονογράφηση της ιστορίας του.

Μινωϊκοί πίθοι στα ανάκτορα της ΚνωσσούΤα πρώτα σημάδια κατοίκων από κεραμικά ευρήματα ανακαλύπτονται στην Κρήτητο 7000πχ ενώ τα πρώτα πήλινα αγγεία της Νεολιθικής περιόδου εμφανίζονται γύρωστο 6000πχ. Η ιστορία της αγγειοπλαστικήςστην Ελλάδα δηλαδή μέχρι σήμερασυμπληρώνει τα 8000 χρόνια συνεχούς πορείας.

Πιό συγκεκριμένα και όσον αφορά τον Ελλαδικό χώρο, η αγγειοπλαστική αρχικάακμάζει στην Κρήτη στα πρώτα Μινωϊκά χρόνια 3000-2100π.χ. και φτάνει στηνμεγαλύτερή της ακμή στα μέσα Μινωϊκά 2100-1580π.χ. με την μορφή πήλινωνσκευών.

Θραψανιώτικα ΠιθάριαΠαρατηρώντας τις πρώτες ύλες (άργιλο - πηλό), τις φόρμες και την τεχνικήκατασκευής (ειδικά των μεγάλων πιθαριών) αλλά και τον τρόπο ψησίματος πουχρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας, νοιώθουμε ότι η μοναδική αυτή τέχνη έχειπεράσει δια μέσω των αιώνων χωρίς ριζικές αλλαγές και συνεχίζεται ακόμα καισήμερα στον τόπο μας.Οι αρχαίοι Έλληνες έκαναν στην αρχιτεκτονική τους ευρεία χρήση πηλού άλλοτεωμού και άλλοτε οπτού.Η χρήση του ωμού πηλού:Έκαναν μεγάλη χρήση του ωμού πηλού στα δημόσια και τα ιδιωτικά τουςοικοδομήματα. Ωμό πλίνθο χρησιμοποιούσαν πολύ και για τα υπέργεια μέρη τωνοχυρωματικών τειχών των πόλεων. Πίστευαν ακόμη ότι λόγω της μεγαλύτερης τουςελαστικότητας οι ωμοί πλίνθοι παρείχαν περισσότερη ασφάλεια στις κρούσεις τωνπολεμικών μηχανών από τους λίθους. Εν τούτοις αυτό το είδος της τοιχοποιίας είχετο μεγάλο μειονέκτημα να μην αντέχει στη διαλυτική ενέργεια του νερού. Ωστόσοπαρά το ευτελές του υλικού, η χρήση ωμοπλίνθων συνεχίστηκε μέχρι τον 6ο μ.Χ.αιώνα. Όχι μόνο από ωμούς πλίνθους αλλά και από απλό συμπιεσμένο πηλόκατασκευαζόταν ενίοτε τοίχοι οι οποίοι ονομαζόταν πηλόδομοι.

Ο οπτός πηλός και η χρήση του:Οι Έλληνες αν και από παλιά γνώριζαν τον οπτό πηλό δεν τον χρησιμοποιούσαν γιατην οικοδόμηση τοίχων και αυτό γιατί πρόκειται για δαπανηρότερες κατασκευές. Οικάτοικοι της Ελλάδας δεν είχαν την ανάγκη να καταφύγουν στους οπτούς πλίνθουςαφού η χώρα τους, τους παρείχε άφθονους λίθους και πολλά είδη μαρμάρων. Ανόμως και δε γινόταν από τους Έλληνες χρήση οπτών πλίνθων για το σώμα των τειχώνμέχρι και τα μεθ' Αλεξανδρινά χρόνια, εν τούτοις χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα απόαυτούς. Μάλιστα κατά την Αχαϊκή εποχή ο οπτός πηλός χρησιμοποιήθηκε όχι μόνογια κατασκευή αγγείων αλλά και για αυτούσια αρχιτεκτονικά μέλη (θριγκός, στέγη,αετώματα, ζωφόροι) ή και για επένδυση άλλων υλών εκτεθειμένων στην υγρασία καιβλαπτόμενων από αυτή, ίδια και του ξύλου και του πώρου λίθου.Κέραμος:Ο οπτημένος αυτός πηλός είτε για αγγεία είτε για αρχιτεκτονικά διακοσμητικάστοιχεία ονομάστηκε από τους αρχαίους κέραμος. Η γη από την οποία η κέραμοςπαρασκευαζόταν βρισκόταν σε ορισμένα μέρη τα οποία ξέρανε από πείρα. Υπήρχανδιάφορα σχήματα κεραμίδων που χρησιμοποιούσαν σε διάφορες θέσεις της στέγηςτων ναών και των οικημάτων. Να σημειωθεί ότι στην κυρίως Ελλάδα εφόσον δενχρησιμοποιούσαν οπτούς πλίνθους, έψηναν στους κλιβάνους μόνο κέραμο και ταάλλα αρχιτεκτονικά κεραμοπλαστικά μέλη ως και τα αγγεία. Τέλος, αν και η έντεχνηόπτηση των κεράμων αρκούσε αυτή μόνη για να τα προστατεύσει από τιςατμοσφαιρικές επιδράσεις, οι έλληνες προέβαιναν και σε περαιτέρω προφύλαξη είτεαλείφοντας τα με μία λεπτή και στιλπνή αλοιφή είτε με λεπτό στρώμα πίσσας.

Η ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΣΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ

Η ενδυμασία είναι ένα από τα πράγματα που απασχόλησαν τον άνθρωπο από ταπρώτα κιόλας χρόνια της ύπαρξής του.

Στην αρχή, χρησιμοποιούσε την ενδυμασία ως ένα μέσο για να προστατευτεί απότις καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή που ζούσε ή για ναπροκαλέσει φόβο στους "ιθαγενείς" ή στα άγρια ζώα. Εξαιτίας της ανάγκης του ναπροστατευτεί από τις επιθέσεις των άγριων ζώων χρησιμοποίησε το δέρμαδιάφορων ζώων που είχε σκοτώσει, για να προστατευτεί. Επειδή, όμως δεν ήταναρκετό για να καλύψει μεγάλο μέρος του σώματός του, άρχισε να προσθέτει κιάλλα κομμάτια. Αυτό βέβαια έγινε με αργούς ρυθμούς και την εποχή του Χαλκούπλέον, αφού διέθετε μαλλί, άρχισε να το επεξεργάζεται και να φτιάχνει"ανθεκτικότερα" ρούχα. Ιδιαίτερα στη Μεσοποταμία, οι άνθρωποι ασχολήθηκαν καιμε την τεχνική της επεξεργασίας του δέρματος, φτιάχνοντας έτσι υφάσματα απόλινάρι που τα χρησιμοποιούσαν για να περιτυλίγουν τις μούμιες. Οι Ινδοίασχολήθηκαν με την επεξεργασία του βαμβακιού, το οποίο σπάνιαχρησιμοποιούσαν οι μεσογειακοί λαοί λόγω της υψηλής θερμοκρασίας. Έτσι, ταρούχα τους ήταν απλά και αρκετές φορές χωρίς ραφές. Από την άλλη, οι λαοί τωνβόρειων χωρών φορούσαν πιο εφαρμοστά ρούχα, λόγω της πολύ χαμηλήςθερμοκρασίας. Μ' αυτό τον τρόπο, τα ρούχα άρχισαν να επεξεργάζονται όλο καιπερισσότερο και να δημιουργείται μία μεγάλη βιομηχανία.

Με την πάροδο των χρόνων, καθώς ο άνθρωπος εξελισόταν, μαζί του και οιεπιστήμες, δημιουργήθηκε η ανάγκη να αλλάζει την ενδυμασία του και να ντύνεταιπιο κομψά.

Μπορούμε να πούμε πως η εξέλιξη της τεχνολογίας και των επιστημώνσυμβάδισε με την εξέλιξη της ενδυμασίας. Οι ανάγκες κάθε εποχής ήταν αυτές πουσυνέβαλαν, με την πάροδο των χρόνων, στην αλλαγή της ενδυμασίας.

Βέβαια, η ενδυμασία αλλάζει από περιοχή σε περιοχή και από χώρα σε χώρα,ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν σ' αυτήν και με το πόσο έχειεκσυγχρονιστεί. Για παράδειγμα, υπάρχουν φυλές που ζουν στον Αμαζόνιο καιφορούν ακόμα ποδιές από δέρματα ζώων, γιατί δεν έχουν επηρεαστεί από τηντεχνολογία. Παρόλα αυτά, υπάρχουν φυλές, οι οποίες γνωρίζουν για τον σημερινόπολιτισμό, αλλά δεν θέλουν ν' αλλάξουν.

Παράλληλα, το γεγονός ότι η ενδυμασία αλλάζει δεν καταργεί τις παραδοσιακέςφορεσιές που έχει κάθε χώρα. Μπορεί να μην τις χρησιμοποιούν στην καθημερινήτους ζωή, αλλά τις φορούν για να πραγματοποιήσουν τις γιορτές και τα έθιμάτους.

Στις μέρες μας, η ενδυμασία έχει αλλάξει πολύ. Οι άνθρωποι φορούν ρούχα πουείναι στη μόδα και τους ταιριάζουν, εκφράζοντας ένα μέρος της προσωπικότητάςτους. Υπάρχουν, πάντως φορές που τα ρούχα δεν δείχνουν αυτό που πραγματικάείναι ένας άνθρωπος. Πολλές φορές, ένας άνθρωπος φοράει ρούχα που δεν"αντιπροσωπεύουν" την προσωπικότητά του για να ξεγελάσει τους συνανθρώπουςτου. Με αυτόν τον τρόπο, "κρύβει" την κοινωνική του θέση. Για παράδειγμα,υπάρχουν άνθρωποι που πίσω από την κομψή τους ενδυμασία "κρύβουν" τηνεγκληματική τους δράση.

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ

Τα ρούχα των αρχαίων Ελλήνων ράβονταν και φοριόνταν πολύ εύκολα. Συνήθωςήταν ένα τετράγωνο κομμάτι υφάσματος που δε χρειαζόταν ιδιαίτερη δουλειά γιανα φτιαχτεί. Το πιο συνηθισμένο ένδυμα που φορούσαν τόσο οι γυναίκες, όσο καιοι άνδρες έμοιαζε με μακριά πουκαμίσα και λεγόταν πέπλος ή χιτώνας. Πάνω απ’αυτό φορούσαν ένα μανδύα που λεγόταν ιμάτιο. Το ιμάτιο ήταν ένα τετράγωνούφασμα, συνήθως μάλλινο, το οποίο έφεραν οι άνδρες κατάσαρκα και ενίοτε πάνωαπό τον χιτώνα, οι δε γυναίκες πάντοτε σχεδόν ως πανωφόρι, πάνω από τονχιτώνα ή τον πέπλο. Εισαχθέν κατά τον Ζ’ π.α.χ.χ. αιώνα από την Ιωνία, το ιμάτιοθεωρείται ανατολικής προέλευσης. Μέχρι τα μέσα του ΣΤ’ π.α.χ.χ. αιώνα ρίπτοντανεπί του αριστερού ώμου λοξά από μπροστά προς τα πίσω, κάλυπτε δε την ράχη,πλην του δεξιού ώμου, διέρχονταν κάτω από την δεξιά μασχάλη και η άκρη αυτούκρατιόταν με το αριστερό χέρι ή και αυτή έπεφτε πάνω στον αριστερό ώμο. Ενίοτεόμως, ιδίως από τις γυναίκες, περνώντας το ιμάτιο κάτω από τη δεξιά μασχάληρίχνονταν πάνω από τον δεξί ώμο, αφήνοντας ακάλυπτο το μπροστινό μέρος τουσώματος. Και στις δύο περιπτώσεις αυτός ο τρόπος ενδύσεως λέγονταν «επιδέξιααναβάλλεσθαι». Από δεξιά προς τα αριστερά έφεραν συνήθως το ιμάτιο οιβάρβαροι και οι δούλοι. Από τα μέσα του Ε’ π.α.χ.χ. αιώνα, το ιμάτιο καθίσταταιαπό τις γυναίκες στενότερο, φοριόνταν κατά τον ίδιο τρόπο αλλά από τον αριστερόώμο, ενώνονταν το μέσον αυτού με την πρώτη άκρη με πόρπες, το υπόλοιποτυλίγονταν γύρω από τον βραχίονα και σχημάτιζε κομψότατες πτυχές. Στην αρχήο τρόπος αυτός επικρατούσε στην ανατολική Ελλάδα (ευρήματα Δορυλαίου,Κλαζομενών, Δήλου κ.ά.). Στην κυρίως Ελλάδα εισήχθη αργότερα, χωρίς να λάβειμεγάλη διάδοση και εξαφανίσθηκε πριν από τους Περσικούς. Παρεμφερής με τοιμάτιο ήταν ο πέπλος. Οι πτυχές και των δύο αυτών ενδυμάτων, κατ’ άλλους,σχηματίζονταν μέσω του σιδερώματος ή του ραψίματος, όπως οι σύγχρονοιπλισέδες. Από τις αρχές του Δ’ αιώνα π.α.χ.χ. ιμάτιο φέρουν μερικές φορές καιέφηβοι. Οι δε άνδρες, και από προηγούμενους χρόνους, συνηθίζουν να καλύπτουνκαι τους δύο ώμους με το ιμάτιο και κρατούν τις δύο άκρες με το αριστερό χέρι.Έτσι η δεξιά πλευρά, που πριν ήταν ελεύθερη, τώρα καλύπτεται και ο τρόποςαυτός καλούνταν «εντός την χείραν έχειν». Σε μεταγενέστερες εποχές έχονταςεπικρατήσει ποικίλοι τρόποι, ιδίως από τις γυναίκες, καλύπτονταν μερικές φορές τοκεφάλι με το ιμάτιο, άλλοτε αυτό έφθανε μέχρι το έδαφος αρχίζοντας από το λαιμόή τέλος φέρονταν υπό τις καθισμένες γυναίκες από τη μέση προς τα κάτω,αφήνοντας ελεύθερο το πάνω μέρος του σώματος. Η διακόσμηση του ιματίου στηναρχή ήταν απλούστατη, μονόχρωμη με απλό κέντημα στις άκρες. Από τηνελληνιστική όμως εποχή αυτό κατέστη πολυτελέστατο (πορφυρό, χρυσοποίκιλτο).Το ελληνικό ιμάτιο σε ευρύτερη κλίματα χρησιμοποιήθηκε στην Ετρουρία, στηνΡώμη που μόλις τον Α’ π.α.χ.χ. αιώνα κατέστη ισότιμο με την Ρωμαϊκή αμφίεση. Τοιμάτιο που είχε εισαχθεί στην Ρώμη από τον Γ’ αιώνα π.α.χ.χ. περιφρονούνταν καιοι πολίτες που έφεραν αυτό καλούνταν graeci palliati. Ο Σκηπίων ο Αφρικανός, οΡαβίριος, ο Ουέρρης κ.ά. κατηγορήθηκαν δημόσια ότι έφεραν το ελληνικό ιμάτιο.

Πέπλος κατά τους αρχαίους χρόνους καλούνταν το περίβλημα ή επίβλημα, τοοποίο διέφερε από τη χλαμύδα ως ευρύτερο και από το ιμάτιο ως μεγαλύτερο,ωραιότερο και πολυτελές. Κατά τους ομηρικούς χρόνους ήταν γυναικείο ένδυμα,ύφασμα πολύπτυχο, πολυτελές μάλλινο έγχρωμο, πλατύ, αχειρίδωτο, άφηνε τουςβραχίονες γυμνούς, συγκρατούνταν από τους ώμους με πόρπες και έφθανεμπροστά μέχρι την βάση των ποδιών και το πίσω μέρος σέρνονταν στο έδαφος.Τέτοιον πέπλο έφεραν οι Τρωάδες «ελκεσίπεπλοι» (Ομ. Ιλ. Ζ 442) και η Ελένη«τανύπεπλος» (Ομ. Οδ. δ 305). Κατά τον Όμηρο αναγράφεται ο πέπλος ως«ποικίλος» που ήταν κεντητός (Ιλ. Ε 735), «παμποίκιλος», ολοκέντητος (Ιλ. Ζ289), αναφέρονται πολλά επίθετα όπως: «κυανόπελος», «κροκόπεπλος» κ.λπ. Απότα έργα τέχνης αλλά και από τις γραπτές πηγές αρχαίων ποιητών και συγγραφέωνφαίνεται πως ο πέπλος φορεμένος συγκρατούνταν από πόρπες. Φορούνταν όμωςκαι άνευ πόρπων ή πόρπης από την ανοιχτή πλευρά, ο οποίος συγκρατούνταν μεζώνη απ’ τα πλευρά, από όπου και τα επίθετα του Ομήρου «βαθύζωνος» (Ιλ. Ι594, Οδυσ. Γ 154 κ.ά.), «εύζωνος» (Ζ 467 κ.ά.) ενώ στο στήθος το ύφασμαπροσέπεφτε διπλό ως «απόπτυγμα». Με τον πέπλο κάλυπταν πολλές φορές όχιμόνο το σώμα αλλά και το κεφάλι. Τέτοιον πέπλο έφεραν συνήθως κατά τιςκηδείες. Επίσης και κατά τους γάμους, όταν η νύφη ενδεδυμένη με λαμπρό πέπλοπαραδίδονταν στον σύζυγο στην πόρτα του νυφικού θαλάμου. Με αυτό καλυμμένηπεριγράφεται από τον Όμηρο η «κροκόπεπλος Ηώς» (Ιλ. Θ 1, Ψ 227) και από τονΕυριπίδη η «μελάμπεπλος Νυξ» (Ίων. 1150). Κατά τους ιστορικούς χρόνος οπέπλος ήταν το κυρίως ελληνικό ένδυμα, όχι μόνο των γυναικών αλλά και τωνανδρών, είδος μανδύα, με τον οποίο ήταν δυνατό να καλυφθεί όλο το σώμα και τοκεφάλι και το πρόσωπο και τα χέρια. Στους πέπλους υφαίνονταν ποικίλες καιθαυμαστές παραστάσεις αλλά η αρχή της τέχνης αυτής της υφάνσεως ήτανανατολική (Ευριπ. Ίων. 1159). Οι άριστα βαμμένοι και κεντημένοι πέπλοικομίζονταν από την Τύρο και τη Σιδώνα (Ιλιάδ. Ζ 289). Πολλές περιγραφέςπέπλων έχουμε από τους ποιητές όπως ο Ευριπίδης (π.χ. Ίων 1141) όπουπεριγράφεται πέπλος έχοντας υφασμένα τον ήλιο, τη σελήνη, τους αστέρες.Μεταξύ διαφόρων άλλων περιέχονταν άγρια θηρία και άλλες ποικίλες παραστάσειςπου ανήκαν στον εν Δελφοίς ναό του Απόλλωνος και χρησίμευε ως μεγαλοπρεπήσκηνή, στην οποία γίνονταν εστιάσεις. Πέπλους δεν είχαν μόνον οι πλούσιοιιδιώτες (Ομ. Οδυς. Σ. 104) αλλά και οι ναοί, τους οποίους προσέφεραν λατρευτές(Ιλ. Ζ 274). Τον πέπλο τον διατήρησαν οι Δωριείς μέχρι τον 5ο αιώνα, ο οποίοςδιατηρήθηκε και από τους Ρωμαίους, ενώ οι Ίωνες σιγά σιγά τον αντικατέστησανμε τον λινό χιτώνα.

ΚΕΙΜΕΝΟ ΒΑΣΙΣΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΗΣ ΤΟΥΜΟΥΣΕΙΟΥ

Το μουσείο άρχισε να κατασκευάζεται το 1969 με σχέδια του Αρχιτέκτονα ΆρηΚωνσταντινίδη και ολοκληρώθηκε το 1975. Στη συνέχεια παραδόθηκε στηνΑρχαιολογική Υπηρεσία – στην Διεύθυνση Κλασσικών και Προϊστορικών Αρχαιοτήτων-και το 1980 ολοκληρώθηκε το εκθεσιακό μέρος του Μουσείου. Τα εκθέματαχρονολογούνται από την νεολιθική περίοδο, υπάρχουν εκθέματα από διαφορετικέςθέσεις προϊστορικής εποχής της περιοχής της Θράκης, όπως είναι η τούμπα τηςΠαραδημής, τα σπήλαια της Μαρώνειας και της Νέας Στρύμης και φτάνουν μέχρι και ταβυζαντινά χρόνια. Τα εκθέματα που βρίσκονται στον προαύλιο χώρο, είναι ακριβώςαπό τις ίδιες εποχές. Κάποια είναι αυθεντικά και κάποια είναι αντίγραφα εκμαγεία.

Τα εκθέματα που βρίσκονται στο Μουσείο εκτός της διαφορικής εποχής από τιςοποίες προέρχονται είχαν και διαφορετική χρηστικότητα στην εποχή τους. Γιαπαράδειγμα υπάρχει ο χώρος με τα γλυπτά όπου περιλαμβάνει επιτύμβιες στήλες οιοποίες ήταν σήματα στα νεκροταφεία για τους τάφους. Υπάρχουν ευρήματα όπως τακεραμικά τα οποία ήταν κυρίως κτερίσματα τα οποία έχουν βρεθεί μέσα σε τάφους,αλλά υπάρχουν και άλλα αρχαία αντικείμενα που προέρχονται από σπίτια και ιεράόπως της Μεσημβρίας Ζώνης, πλακίδια που προέρχονται από το ιερό της Δήμητρας καιδιάφορα άλλα αγγεία τα οποία είναι χρηστικά και έχουν βρεθεί σε σπίτια ή σε τάφους.

Τα περισσότερα εκθέματα είναι κατασκευασμένα από πηλό, δηλαδή είναι κεραμικάαγγεία ή ειδώλια. Υπάρχουν και αρκετά μαρμάρινα γλυπτά.

Τα περισσότερα προέρχονται από τις Έλληνίδες πόλεις της Αιγιακής Θράκης, τιςαποικίες δηλαδή που ίδρυσαν οι Έλληνες τον 7ο αιώνα π.χ. όταν έφτασαν στα παράλιατης Αιγιακής Θράκης. Όλα τα εκθέματα είναι σημαντικά για τους αρχαιολόγους γιατίτους βοηθούν στην χρονολόγηση των πόλεων, δίνουν πληροφορίες για τον ιδιωτικό καιδημόσιο βίο των τότε κατοίκων. Ίσως αυτό που κάνει εντύπωση στους περισσότερουςείναι η χρυσή προτομή του Σεπτιμίου Σιβήρου, το οποίο είναι ένα σπάνιο εύρημακαθώς ένα ακόμη βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην Ελβετία. Στον Ελληνικό χώρο δενυπάρχει κάτι αντίστοιχο. Ήταν μια προτομή την οποία κρατούσαν οι λεγεωνάριοι με τηνμορφή του αυτοκράτορα.

Τα περισσότερα εκθέματα προέρχονται από ανασκαφές, κάποια όμως είναι και απόπαραδόσεις ιδιωτών.

Στο Μουσείο εκτός από τα εκθέματα στεγάζεται και η ΙΘ΄ Εφορεία Προϊστορικών καιΚλασικών Αρχαιοτήτων η οποία πλην της επιμέλειας του Μουσείου πραγματοποιεί καιανασκαφές. Φέτος πραγματοποιήθηκε μια ανασκαφή στον αρχαιολογικό χώρο τηςΣτρύμης κοντά στη θάλασσα με την βοήθεια εθελοντών. Ενώ εργασίες συντήρησηςγίνονται στο Μεγάλο Ιερό των Μεγάλων Θεών στη Σαμοθράκη.

Συνήθως για να ξεκινήσει μια ανασκαφή γίνεται μια επιφανειακή έρευνα από ομάδεςαρχαιολόγων με τη βοήθεια πολλές φορές εθελοντών. Εάν σε κάποιο σημείο

εμφανιστεί μεγάλη πυκνότητα κεραμικής τότε γίνονται δοκιμαστικές, ενδεικτικές τομές,και άμα βρεθούν αρχιτεκτονικά λείψανα, τότε γίνεται πλέον μια πιο συστηματικήανασκαφή. Ορίζεται ένας κάναβος τοπογραφικός, δηλαδή ορίζονται τετράγωνα καιμετά αρχίζει η ανασκαφή σε συγκεκριμένα τετράγωνα.

Αφού βρεθούν κάποια ευρήματα στην ανασκαφή με τη βοήθεια των συντηρητώναποσύρονται από το χώρο και πηγαίνουν στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Ο συντηρητήςαναλαμβάνει τη συντήρηση του αντικειμένου, όπως να πλυθεί, να καθαριστεί απόάλλες προσμίξεις και μετά προσπαθεί αν είναι σπασμένο να βρει το σχήμα του αν αυτόείναι εφικτό. Για τα συμπληρώματα ώστε να αποκατασταθεί ένα γλυπτό ή ένα αγγείοχρησιμοποιείται κυρίως γύψος. ανάλογα με το σχήμα και το σχέδιο ο γύψος βάφεταιστο χρώμα του αγγείου, αλλά πάντα διακρίνεται το αρχαίο από το εκμαγείο. Συνήθως ηολοκλήρωση και βαφή του ευρήματος γίνεται είτε με οδηγό τα θραύσματα τουευρήματος είτε από βιβλιογραφία ή από άλλες ανασκαφές όταν υπάρχει κάποιοπαρόμοιο.

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ-ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Το Αρχαιολογικό ΜουσείοΒρίσκεται στη συμβολή των οδών Αλ. Συμεωνίδη και Βύρωνος, απέναντι από το μικρό άλσος μετο παλιό ηρώο. Είναι ανοιχτό καθημερινά από τις 9.00 π.μ. –17.00 μ.μ. (τηλ.2531-0- 22411).Λειτουργεί στο κτίριο αυτό από το 1976 και στεγάζει την ΙΘ’ Εφορεία Προϊστορικών και ΚλασικώνΑρχαιοτήτων. Ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να θαυμάσει έργα τέχνης, όπλα κ.α., αντικείμενααπ’ όλο το χώρο της Θράκης και από την προϊστορική περίοδο μέχρι τα βυζαντινά χρόνια. Έναςτεράστιος χάρτης, αναρτημένος μέσα στο μουσείο, απέναντι ακριβώς από την είσοδο, δίδει τιςπρώτες πληροφορίες για τους αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής. Επίσης, κείμενα,φωτογραφίες και σχέδια που συνοδεύουν τα εκθέματα, ενημερώνουν για τα αντικείμενα πουεκτίθενται, τη χρονολόγηση, τη σημασία τους κτλ.

Σημαντικά ευρήματα, από την Παραδημή (πρόχους με αμφικωνικό σώμα, ψηλό λαιμό και μίαλαβή, 4000 π.Χ.), την Ξυλαγανή (επιτύμβια στήλη, με το νεκρό εικονιζόμενο όρθιο με κοντόχιτώνα και χλαμύδα να αποχαιρετά τον κόσμο των ζωντανών, 450-400 π.Χ.), την Στρύμη(ερυθρόμορφη πελίκη με παραστάσεις, στην μία όψη με απολλώνιο θέμα και στην άλλη μεδιονυσιακό, 440 π.Χ.), την Μέση (επιτύμβιο ανάγλυφο, ίσως από την Δίκαια, 4ος αι. π.Χ.), τηνΓαλήνη(αναθηματικό ανάγλυφο του Θράκα ιππέα –από το 1992 αποτελεί το έμβλημα τηνΚομοτηνής-, που εικονίζεται με δόρυ στο δεξί χέρι και αριστερά δένδρο με τυλιγμένο φίδι καικάτω βωμός, αγριόχοιρος και σκύλος, 1ος αι. π.Χ.), τα Άβδηρα (σαρκοφάγος με παραστάσεις,500 π.Χ.) είναι μερικοί μόνο από τους θρακικούς θησαυρούς που φυλάσσονται στο μουσείο.Εντυπωσιακή είναι η ολόχρυση προτομή (24 καράτια, 950 γραμ.) μάλλον του αυτοκράτοραΣεπτίμου Σεβήρου (193-211 μ.Χ), που βρέθηκε στην Πλωτινούπολη και εκτίθεται σε περίοπτηθέση. Επίσης η αμφίγλυφη επιτύμβια στήλη (Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών 40 –Κομοτηνής)όπου κύρια όψη εικονίζεται ο νεκρός και στην πίσω ο δούλος με το κυνηγετικό σκύλο (500 π.Χ.).το πάνω μέρος της στήλης εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, ενώ αυτό πουυπάρχει στην Κομοτηνή είναι αντίγραφο.

Y.Γ θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε το Αρχαιολογικό μουσείο για την φιλοξενεία καιτην βοήθεια του

Φωτογραφίες από τα εκθέματα

Πήλινες Κατασκευές – Ζωγραφιές Μαθητών