PROJECT PROJECT 1 1

ΕΝ∆ΟΣΧΟΛΙΚΗΕΝ∆ΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑΒΙΑ

Ο θύτης δεν

γεννιέται, γίνεται…

ΘΥΜΑ

Επιπτώσεις της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισµού.

Τα παιδιά που γίνονται θύµατα εκφοβισµού και βίας είναι δυνατόν να

νιώσουν έντονο άγχος και αισθήµατα ανασφάλειας, να έχουν φοβίες, ναπαρουσιάζουν σχολική άρνηση, να απουσιάζουν συχνά από το σχολείο, να οδηγηθούν σε σχολική αποτυχία, να εµφανίσουν µαθησιακέςδυσκολίες, ψυχοσωµατικά προβλήµατα όπως πονοκεφάλους, πόνουςστην κοιλιά, διαταραχές ύπνου κ.ά. καθώς και κατάθλιψη.

Προφίλ θύµατος

Τα υποψήφια θύµατα είναι , κατά κύριο λόγο, ήσυχα παιδιά. Είναισυνήθως καλοί και επιµελής µαθητές και χαµηλών τόνων άτοµα. ∆ενείναι πολύ δηµοφιλείς και συνήθως προτιµούν τις πνευµατικές

δραστηριότητες (π.χ. να διαβάζουν βιβλία, να παίζουν µουσική ή ναζωγραφίζουν) από τις αθλητικές (π.χ. να παίζουν ποδόσφαιρο ήµπάσκετ). ∆ε µιλούν πολύ και δίνουν την εικόνα ενός καλού παιδιού.

Οι θύτες επιλέγουν να επιτεθούν σε τέτοιου είδους άτοµα γιατί ξέρουν

ότι, µετά το συµβάν, δε θα µιλήσουν. Οι µαθητές αυτοί αποτελούνεύκολα θύµατα χωρίς κίνδυνο, για το θύτη, να προκαλέσουν φασαρίεςµετά.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς

Εάν αντιληφθείτε ότι το παιδί σας είναι θύµα εκφοβισµού και βίας από

συµµαθητές του στο σχολείο πρέπει να αποφύγετε παρορµητικές

αντιδράσεις και να αντιµετωπίσετε όσο το δυνατόν πιο ψύχραιµα την

κατάσταση.

Χρειάζεται αµέσως:

Να συζητήσετε µε το παιδί,

Να το διαβεβαιώσετε ότι «δεν ευθύνεται το ίδιο για ό,τι έχει συµβεί»,

Να του υπενθυµίσετε ότι το νοιάζεστε και ότι είστε αυτοί που το

προστατεύετε,

Να του τονίσετε ότι µπορείτε να αντιµετωπίσετε την κατάσταση µαζί,

Να του πείτε ότι τα πράγµατα µπορούν να αλλάξουν µόνο αν «σπάσειη σιωπή»,

Να του εξηγήσετε ότι το να µιλήσει στους ενήλικες για περιστατικά

βίας και εκφοβισµού δεν αποτελεί «κάρφωµα»,

Να ενηµερώσετε τον εκπαιδευτικό και παράλληλα το διευθυντή του

σχολείου,

Να προτείνετε στο παιδί πρακτικούς τρόπους για την αντιµετώπιση

δύσκολων καταστάσεων και

Να ζητήσετε συµβουλή από ειδικό ψυχικής υγείας.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΕΣΠΑΡΑΤΗΡΗΤΕΣ

ΕκτόςΕκτός απόαπό τοτο θύτηθύτη καικαι τοτο θύµαθύµαυπάρχειυπάρχει καικαι έναςένας τρίτοςτρίτος παράγονταςπαράγονταςστοστο θέµαθέµα τηςτης ενδοσχολικήςενδοσχολικής βίαςβίας, , οιοιµηµη άµεσαάµεσα εµπλεκόµενοιεµπλεκόµενοι στοστο θέµαθέµατηςτης βίαςβίας αφούαφού ηη επίδρασήεπίδρασή τουςτους είναιείναισηµαντικήσηµαντική: : οιοι µάρτυρεςµάρτυρες ήήπαρατηρητέςπαρατηρητές περιστατικώνπεριστατικών βίαςβίας, , οιοικαθηγητέςκαθηγητές καικαι οιοι γονείςγονείς. . ΕξετάζουµεΕξετάζουµετηντην αντίδρασηαντίδραση τωντων προσώπωνπροσώπων αυτώναυτώνσταστα περιστατικάπεριστατικά βίαςβίας καθώςκαθώς καικαι τιςτιςψυχοκοινωνικέςψυχοκοινωνικές επιπτώσειςεπιπτώσεις τωντωνπεριστατικώνπεριστατικών βίαςβίας στουςστους µαθητέςµαθητές ––παρατηρητέςπαρατηρητές. .

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣΣΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣΜΑΘΗΤΕΣ--ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΕΣΠΑΡΑΤΗΡΗΤΕΣ

ΟιΟι ψυχοκοινωνικέςψυχοκοινωνικές επιπτώσειςεπιπτώσεις τουτου εκφοβισµούεκφοβισµού καικαι τηςτης ενδοσχολικήςενδοσχολικής βίαςβίας είναιείναι πολλέςπολλές

καικαι σοβαρέςσοβαρές. . ΕκτόςΕκτός απόαπό τοτο θύτηθύτη καικαι τοτο θύµαθύµα, , καικαι οιοι ίδιοιίδιοι οιοι µάρτυρεςµάρτυρες επηρεάζονταιεπηρεάζονται

σηµαντικάσηµαντικά απόαπό περιπτώσειςπεριπτώσεις εκφοβισµούεκφοβισµού.. ((ΕΕ..ΨΨ..ΥΥ..ΠΠ..ΕΕ.). .). ΌσονΌσον αφοράαφορά τατα παιδιάπαιδιά, , οιοισυνέπειεςσυνέπειες πέραπέρα απόαπό σοβαρέςσοβαρές είναιείναι καικαι καθοριστικέςκαθοριστικές γιαγια τηντην ψυχοκοινωνικήψυχοκοινωνική τουςτους

ανάπτυξηανάπτυξη καικαι εξέλιξηεξέλιξη. . ΤοΤο συνηθέστεροσυνηθέστερο συναίσθηµάσυναίσθηµά τουςτους είναιείναι οο φόβοςφόβος µήπωςµήπως

αποτελέσουναποτελέσουν οιοι ίδιοιίδιοι τοντον επόµενοεπόµενο στόχοστόχο, , µήπωςµήπως πληγωθούνπληγωθούν ήή έστωέστω µιαµια αντίδρασήαντίδρασή

τουςτους οδηγήσειοδηγήσει σεσε ακραίεςακραίες καταστάσειςκαταστάσεις. . ΑυτόΑυτό έχειέχει σαφώςσαφώς ωςως αντίκτυποαντίκτυπο νανα

παραµένουνπαραµένουν απλοίαπλοί, , αδρανείςαδρανείς παρατηρητέςπαρατηρητές, , εφόσονεφόσον αρνούνταιαρνούνται νανα αναµειχθούναναµειχθούν στοστο

θέµαθέµα γιαγια νανα βοηθήσουνβοηθήσουν τατα θύµαταθύµατα. . ΌσοιΌσοι µαθητέςµαθητές µένουνµένουν αµέτοχοιαµέτοχοι νιώθουννιώθουν ενοχέςενοχές, , επειδήεπειδή δενδεν κατάφερανκατάφεραν νανα βοηθήσουνβοηθήσουν τατα θύµαταθύµατα. . ΕπιπλέονΕπιπλέον νιώθουννιώθουν πολύπολύ µεγάληµεγάλη

ανασφάλειαανασφάλεια σεσε σχέσησχέση µεµε τοτο σχολικόσχολικό τουςτους περιβάλλονπεριβάλλον. . ΑυτόΑυτό, , φυσικάφυσικά, , τουςτους δηµιουργείδηµιουργεί

τηντην άµεσηάµεση ανάγκηανάγκη νανα νιώσουννιώσουν ότιότι τοτο σχολείοσχολείο νοιάζεταινοιάζεται γιαγια τηντην ασφάλειάασφάλειά τουςτους καικαι κάνεικάνει

τοτο καλύτερακαλύτερα δυνατόδυνατό γιαγια νανα εξαλείψειεξαλείψει περιστατικάπεριστατικά βίαςβίας. . ΤέλοςΤέλος, , σεσε περίπτωσηπερίπτωση πουπου τοτο

σχολείοσχολείο δενδεν παρέχειπαρέχει τηντην πρέπουσαπρέπουσα ασφάλειαασφάλεια, , υπάρχουνυπάρχουν καικαι µεγάλεςµεγάλες πιθανότητεςπιθανότητες οιοι

µάρτυρεςµάρτυρες νανα αναπτύξουναναπτύξουν βίαιεςβίαιες συµπεριφορέςσυµπεριφορές πουπου έχουνέχουν ωςως συνέπειασυνέπεια τητη δηµιουργίαδηµιουργία

παθητικήςπαθητικής στάσηςστάσης απέναντιαπέναντι σταστα θύµαταθύµατα καικαι τηντην εξοικείωσηεξοικείωση µεµε πράξειςπράξεις πουπου

προκαλούνπροκαλούν πόνοπόνο. . ΈτσιΈτσι, , µεµε αυτόαυτό τοντον τρόποτρόπο µετατρέπονταιµετατρέπονται καικαι αυτοίαυτοί σταδιακάσταδιακά σεσε

θύτεςθύτες..

ΑΝΤΙ∆ΡΑΣΕΙΣΑΝΤΙ∆ΡΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΩΝΠΑΡΑΤΗΡΗΤΩΝ ΣΕΣΕ

ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΕΝ∆ΟΣΧΟΛΙΚΗΣΕΝ∆ΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣΒΙΑΣ

ΠολλοίΠολλοί παρατηρητέςπαρατηρητές θεωρούνθεωρούν τητη διεξαγωγήδιεξαγωγή καβγάκαβγά ωςως θέαµαθέαµα γιαγια αυτόαυτό καικαιζητωκραυγάζουνζητωκραυγάζουν ήή ακόµαακόµα καικαι βάζουνβάζουν στοιχήµαταστοιχήµατα..

ΆλλοιΆλλοι εµπλέκονταιεµπλέκονται στοστο καβγάκαβγά γιαγια προσωπικάπροσωπικά συµφέροντασυµφέροντα..

ΚάποιοιΚάποιοι προσπαθούνπροσπαθούν νανα σταµατήσουνσταµατήσουν τουςτους άµεσαάµεσα εµπλεκόµενουςεµπλεκόµενους στοστο καβγάκαβγά..

ΚάποιοιΚάποιοι άλλοιάλλοι αδιαφορούναδιαφορούν γιαγια τοτο θέµαθέµα γιατίγιατί δενδεν τουςτους ενδιαφέρειενδιαφέρει νανα εµπλακούνεµπλακούν..

∆ιαφορετικά∆ιαφορετικά , , κάποιοικάποιοι επίτηδεςεπίτηδες ““βάζουνβάζουν φιτήλιαφιτήλια”” ώστεώστε ““ανάψουνανάψουν τατα αίµατααίµατα”” καικαι οο καβγάςκαβγάςνανα διαρκέσειδιαρκέσει περισσότεροπερισσότερο ήή ακόµαακόµα διασκεδάζουνδιασκεδάζουν βλέπονταςβλέποντας κάποιονκάποιον νανα αιµορραγείαιµορραγεί ήή νανακινδυνεύεικινδυνεύει..

ΤέλοςΤέλος, , κάποιοικάποιοι παρατηρητέςπαρατηρητές--µαθητέςµαθητές , , βλέπονταςβλέποντας πωςπως υπάρχειυπάρχει κίνδυνοςκίνδυνος γιαγια κάποιονκάποιονεµπλεκόµενοεµπλεκόµενο καλούνκαλούν βοήθειαβοήθεια απόαπό καθηγητέςκαθηγητές ήή ακόµαακόµα καικαι ιατρικήιατρική βοήθειαβοήθεια..

ΛΟΓΟΙΛΟΓΟΙ ΠΑΘΗΤΙΚΗΣΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΣΤΑΣΗΣΣΤΑΣΗΣΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗ

∆εν∆εν έχειέχει κανένακανένασυναισθηµατικόσυναισθηµατικόδεσµόδεσµό ((ππ..χχ. . φιλίαφιλία ) ) µεµετουςτους άµεσαάµεσαεµπλεκόµενουςεµπλεκόµενους..

ΒρίσκειΒρίσκει ψυχαγωγικόψυχαγωγικόκαικαι ενδιαφέρονενδιαφέρον τοτοθέαµαθέαµα. .

ΦοβάταιΦοβάται τιςτιςεπιπτώσειςεπιπτώσεις. .

ΤΡΟΠΟΙΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

1) ∆ιάλογος ανάµεσα στο θύτη και στοθύµα

2) Βοήθεια παρατηρητών σεπερίπτωση που δε λυθούν µεδιάλογο

3) Βοήθεια ψυχολόγου και επιµελητήανηλίκων

4) Ψυχραιµία (Αυτοσυγκράτηση )5) Να βρούνε ενδιαφέροντα για

εκτόνωση

Αποφεύγουµε βίαιες αντιδράσεις καισυµπεριφορές, γιατί η βία γεννάει συνήθως βία, που µακροπρόθεσµα είναι δυνατόν να

αναπαραχθεί στο σχολικό χώρο.

Πρέπει να θέτουµε όρια στα παιδιά µας για το

τι µπορούν και τι δεν επιτρέπεται να

κάνουν.

Τι είναι θεµιτό και τι όχι.

Τι είναι σωστό και σεβαστό και τι επικριτικό.

ΣυνεργάστηκανΣυνεργάστηκαν οιοι µαθητέςµαθητές::

ΑΒΤΖΟΓΛΟΥΑΒΤΖΟΓΛΟΥ ΑΝΕΣΤΗΣΑΝΕΣΤΗΣ

ΑΚΟΝΙ∆ΗΣΑΚΟΝΙ∆ΗΣ ΜΑΚΗΣΜΑΚΗΣ

ΒΑΓΕΝΑΒΑΓΕΝΑ ∆ΗΜΗΤΡΑ∆ΗΜΗΤΡΑ

ΒΕΖΥΡΙ∆ΗΣΒΕΖΥΡΙ∆ΗΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣΖΑΧΑΡΙΑΣ

ΓΚΟΤΣΗΓΚΟΤΣΗ ΑΡΓΥΡΩΑΡΓΥΡΩ

ΓΡΗΓΟΡΙΑ∆ΗΣΓΡΗΓΟΡΙΑ∆ΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣΓΙΑΝΝΗΣ

∆ΕΒΕΤΖΗ∆ΕΒΕΤΖΗ ΕΛΕΝΗΕΛΕΝΗ

ΚΑΜΤΣΗΣΚΑΜΤΣΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣΧΡΗΣΤΟΣ

ΚΟΡΟΣΙΑ∆ΗΣΚΟΡΟΣΙΑ∆ΗΣ ΠΑΥΛΟΣΠΑΥΛΟΣ

ΚΟΥΤΣΟΣΚΟΥΤΣΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΛΑΤΣΑΡΗΛΑΤΣΑΡΗ ΕΛΣΑΕΛΣΑ

ΜΠΟΛΛΑΣΜΠΟΛΛΑΣ ΜΙΧΑΛΗΣΜΙΧΑΛΗΣ

ΝΙΚΟΛΑΙ∆ΗΣΝΙΚΟΛΑΙ∆ΗΣ ΜΑΡΙΟΣΜΑΡΙΟΣ

ΝΙΚΟΛΑΙ∆ΗΣΝΙΚΟΛΑΙ∆ΗΣ ∆ΗΜΗΤΡΗΣ∆ΗΜΗΤΡΗΣ

ΠΑΣΠΑΛΑΠΑΣΠΑΛΑ ΜΑΡΙΑΜΑΡΙΑ

ΠΙΤΤΑΣΠΙΤΤΑΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣΒΑΓΓΕΛΗΣ

ΠΛΗΚΑ∆ΙΤΗΠΛΗΚΑ∆ΙΤΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑΧΡΙΣΤΙΝΑ

ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

ΤΟΣΙΟΥΤΟΣΙΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

ΤΣΑΚΙΡΗΤΣΑΚΙΡΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΑΝΑΣΤΑΣΙΑ