OI ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΣΤΗΝ...

OI ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΚΑΙ

ΚΑΜΕΝΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1955 – 2004)

Συνεισφέρει:

1) στην ανάλυση του φαινόμενου

2) στην εύρεση των γενεσιουργών αιτιών τους

3) στην αξιολόγηση των προληπτικών, κατασταλτικών και θεσμικών

μέτρων

4)ορθολογικό αντιπυρικό σχεδιασμό.

Συνολικός αριθμός πυρκαγιών: 47.200

Συνολικά καμένες εκτάσεις: 1.350.072 ha

Μέσος αριθμός πυρκαγιών ανά έτος: 1.049

Μ.Ο. Καμένων εκτάσεων ανά έτος: 30.001 ha

M.O. Καιγόμενης έκτασης ανά πυρκαγιά: 28.6 ha

Δείκτης αποτελεσματικότητας του δασοπυροσβεστικού μηχανισμού – ο

χειρότερος στη μεσογειακή Ευρώπη

(ΙΣΠΑΝΙΑ: 12.5 ha, ΙΤΑΛΙΑ: 11.5 ha, ΓΑΛΛΙΑ: 9.5 ha)

0

50000

100000

150000

200000

250000

3000001

96

0

19

61

19

62

19

63

19

64

19

65

19

66

19

67

19

68

19

69

19

70

19

71

19

72

19

73

19

74

19

75

19

76

19

77

19

78

19

79

19

80

19

81

19

82

19

83

19

84

19

85

19

86

19

87

19

88

19

89

19

90

19

91

19

92

19

93

19

94

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

Κα

μέν

ες ε

κτά

σει

ς , (

ha)

(h

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Αρ

ιθμ

ός

πυ

ρκα

γιώ

ν

ω

Καμένες εκτάσεις

Αριθμός Πυρκαγιών

1960-1969

724 Πυρκαγιές/έτος

12377 ha/έτος

17 ha/πυρκαγιά

1970-1979


20379 ha/έτος

27,7 ha/πυρκαγιά

1980-1989


52417 ha/έτος


1990-1999


45161 ha/έτος


2000-2007


60278 ha/έτος


ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΙΤΙΩΝ ΕΝΑΡΞΗΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ

Ορίζονται οι ανθρώπινες δραστηριότητες και οι φυσικές διεργασίες που

εκούσια η ακουσία προκαλούν την ανάφλεξη και εξάπλωση δασικών

πυρκαγιών.

1)Φυσικά αιτία (απόρροια φυσικών δεδομένων – κεραυνοί)

2)Ανθρωπογενή αίτια. Εκούσια (εμπρησμοί)

και ακούσια (αμέλειες) δράση του ανθρώπου

Πυρκαγιές των οποίων το αίτιο δεν έχει εξακριβωθεί με βεβαιότητα

αποδίδονται σε άγνωστα αίτια.

Φυσικά αίτια: πυρκαγιές που δεν οφείλονται σε ανθρώπινη δράσηαλλά αποκλειστικά σε κεραυνούς.

Εμπρησμοί: πυρκαγιές που οφείλονται στην εκούσια δράση τουανθρώπου για οποιονδήποτε λόγο.

Αμέλειες: αναμμένα τσιγάρα – καύση απορριμμάτων –εργαζόμενοι στο ύπαιθρο – εκδρομείς κυνηγοί – ανήλικα άτομα –άτομα μειωμένης αντίληψης – βολές στρατού – χρήση εκρηκτικώνυλών κατά την οδοποιϊα – βραχυκυκλώματα στηλών ΟΤΕ ΔΕΗ –σπινθήρες από τρένα και μηχανές αυτοκινήτων.

Στη χώρα μας δυο κατηγορίες αιτιών έχουν μεγάλη σημασία:

Καύση αγρών: κάψιμο υπολλειματων γεωργικών καλλιεργειών –καλαμιών – καύση ζιζανίων και ξηρών χόρτων – καθαρισμόςαγρών από φυσική βλάστηση. Υπάγεται στις αμέλειες.

Δημιουργία βοσκοτόπων: εκούσια από τους ποιμένες με σκοπό τηβελτίωση των φυσικών βοσκοτόπων. Υπάγεται στουςεμπρησμούς.

% ΑΡΙΘΜΟΥ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ

1) ΑΓΝΩΣΤΑ ΑΙΤΙΑ 41.4%

2) ΚΑΥΣΗ ΑΓΡΩΝ 18.3%

3) ΕΜΠΡΗΣΜΟΙ 14.5%

4) ΑΜΕΛΕΙΕΣ 12.5%

5) ΒΟΣΚΟΤΟΠΟΙ 10.4%

6) ΦΥΣΙΚΑ ΑΙΤΙΑ 2.9%

ΑΙΤΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΗΝ

ΕΛΛΑΔΑ

% ΚΑΜΕΝΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ

1) ΑΓΝΩΣΤΑ ΑΙΤΙΑ 36.4%

2) ΚΑΥΣΗ ΑΓΡΩΝ 15.8%

3) ΕΜΠΡΗΣΜΟΙ 23.7%

4) ΑΜΕΛΕΙΕΣ 14.2%

5) ΒΟΣΚΟΤΟΠΟΙ 9.0%

6) ΦΥΣΙΚΑ ΑΙΤΙΑ 0.9%

ΑΙΤΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΗΝ

ΕΛΛΑΔΑ

2,90%

10,40% 14,50%

12,50%18,30%

41,40%

ΑΓΝΩΣΤΑ ΑΙΤΙΑ

ΕΜΠΡΗΣΜΟΙ

ΚΑΥΣΗ ΑΓΡΩΝ

ΑΜΕΛΕΙΕΣ

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΒΟΣΚΟΤΟΠΩΝ

ΦΥΣΙΚΑ ΑΙΤΙΑ

ΑΡΑΙΟΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ:

1) ΚΑΥΣΗ ΑΓΡΩΝ (ΘΡΑΚΗ 39.2%, ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 31%,

ΘΕΣΣΑΛΙΑ 26.3%)

2) ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΒΟΣΚΟΤΟΠΩΝ (ΗΠΕΙΡΟΣ 21.6%, ΚΡΗΤΗ 38%)

ΧΩΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΙΤΙΩΝ ΕΝΑΡΞΗΣ ΔΑΣΙΚΩΝ

ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΠΥΚΝΟΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ:

1)ΕΜΠΡΗΣΜΟΙ (ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ 20.4%, ΠΕΛΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

22%, ΝΗΣΟΙ ΙΟΝΙΟΥ 31.9%)

2)ΑΓΝΩΣΤΑ ΑΙΤΙΑ (ΝΗΣΟΙ ΑΙΓΑΙΟΥ 50.2%, ΝΗΣΟΙ ΙΟΝΙΟΥ 53.7%)

ΧΩΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΙΤΙΩΝ ΕΝΑΡΞΗΣ ΔΑΣΙΚΩΝ


ΑΙΤΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Ν.

ΕΥΡΩΠΗ

ΙΣΠΑΝΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΗΠΑ ΚΑΝΑΔΑΣ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ

ΦΥΣΙΚΑ 2.9% 2.0% 4.1% 1.5% 0.9% 0.3% 9.0% 36.0% 4.0%

ΑΜΕΛΕΙΣ 30.8% 12.6% 15.2% 14.1% 21.5% 2.3% 51.0% 53.0% 61.0%

ΕΜΠΡΗΣΜΟΙ 24.9% 32.0% 49.7% 5.5% 58.5% 3.6% 26.0% 7.0% 5.0%

ΑΓΝΩΣΤΑ 41.4% 53.4% 31.0% 78.9% 19.1% 93.8% 14.0% 4.0% 30.0%

ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΕΝΑΡΞΗΣ ΔΑΣΙΚΩΝ


ΧΡΟΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ:

1) ΕΤΟΣ

2) ΜΗΝΑΣ

3) ΗΜΕΡΑ

4) ΩΡΑ

ΕΤΗ ΜΕ ΤΙΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΚΑΜΕΝΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ:

2000 – 1988 – 1985 – 1998 – 1981 – 1992 – 1994

ΕΤΗ ΜΕ ΤΙΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΚΑΤΑΓΕΓΡΑΜΜΕΝΕΣ

ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ:

2000 – 1993 – 1997 – 1992 – 1988 – 1998 - 1994

ΜΗΝΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΑΜΕΝΕΣ

ΕΚΤΑΣΕΙΣ:

1. ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 41.56%

2. ΙΟΥΛΙΟΣ 25.99%

3. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 17.78%

ΜΗΝΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ:

1. ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 24.64%

2. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 21.71%

3. ΙΟΥΛΙΟΣ 18.05%

0

50000

100000

150000

200000

250000

300000

350000

400000

450000

Ιανο

υάριος

Φεβ

ρουά

ριος

Μάρ

τιος

Απρίλιος

Μάϊος

Ιούν

ιος

Ιούλ

ιος

Αύγ

ουστο

ς

Σεπτέ

μβριος

Οκτ

ώβρ

ιος

Νοέμ

βριος

Δεκ

έμβρι

ος

ΜΗΝΑΣ

Κα

μένες ε

κτά

σεις

, h

a

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Αρ

ιθμ

ός π

υρ

κα

γιώ

ν


Αριθμός πυρκαγιών

21/11/2015

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

140000

Δευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέμπτη Παρασκευή Σάββατο Κυριακή

Κα

μένες ε

κτά

σεις

(h

a)

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

5500

6000

Αρ

ιθμ

ός π

υρ

κα

γιώ

ν



21/11/2015

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

'Ωρα

Κα

μέν

ες ε

κτά

σεις

, h

a

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

Αρ

ιθμ

ός π

υρ

κα

γιώ

ν



ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΜΕΝΩΝ

ΕΚΤΑΣΕΩΝ ΑΝΑ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ:

1.ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ: 50.25% - 72.9%

2.ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ: 35.76% - 24.02%

3.ΧΕΙΜΩΝΑΣ: 4.25% - 0.83%

4.ΑΝΟΙΞΗ: 9.74% - 2.25%

ΗΜΕΡΑ ΑΡΙΘΜΟΣ

ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ (%)

ΚΑΜΕΝΕΣ

ΕΚΤΑΣΕΙΣ (%)

ΔΕΥΤΕΡΑ 13.77 13.65

ΤΡΙΤΗ 14.63 18.09

ΤΕΤΑΡΤΗ 14.82 17.61

ΠΕΜΠΤΗ 14.23 12.99

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14.40 11.09

ΣΑΒΒΑΤΟ 14.05 14.27

ΚΥΡΙΑΚΗ 14.10 12.30

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΑΝΑ ΩΡΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ:

1. 14:00 – 15:00 : 11.78%

2. 13:00 – 14:00 : 10.78%

3. 15:00 – 16:00 : 10.36%

4. 12:00 – 13:00 : 9.45%

5. 16:00 – 17:00 : 8.6%

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΜΕΝΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ ΑΝΑ ΩΡΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ:

1. 14:00 – 15:00 : 10.49%

2. 13:00 – 14:00 : 11.30%

3. 15:00 – 16:00 : 8.49%

4. 12:00 – 13:00 : 11.23%

5. 11.00 – 12:00 : 10.30%

ΧΡΟΝΟΙ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ ΔΑΣΙΚΩΝ

ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΜΕΝΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝΣΤΗΝ

ΕΛΛΑΔΑ

Ως χρόνος αρχικής επέμβασης σε μια δασική πυρκαγιά ορίζεται η

χρονική περίοδος που μεσολαβεί από τη στιγμή αναγγελίας της

μέχρι την έναρξη κατάσβεση της.

Ο χρόνος αυτός αποτελεί δείκτη της ετοιμότητας και της

αποτελεσματικότητας ενός δασοπυροσβεστικού οργανισμού.

Χρόνοι αρχικής επέμβασης μικρότεροι των 15 λεπτών θεωρούνται

ως δείκτες υψηλής ετοιμότητας των δυνάμεων καταστολής και

αποτελεσματικής δασοπυρόσβεσης.

ΧΡΟΝΟΙ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ

ΚΑΙ ΚΑΜΕΝΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ο χρόνος αρχικής επέμβασης σχετίζεται:

Με την οργάνωση των δασοπυροσβεστικών δυνάμεων

Την επιχειρησιακή τους ετοιμότητα, όσον αφορά το έμψυχο

δυναμικό και το μηχανικό εξοπλισμό

Την πυκνότητα και κατάσταση του οδικού δικτύου

Το πυρικό περιβάλλον (τοπογραφία – μετεωρολογικές συνθήκες –

βλάστηση.



Ο χρόνος αρχικής επέμβασης στην Ελλάδα:

Ο γενικός μέσος όρος του χρόνου αρχικής επέμβασης στις

δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα είναι 35΄. Οι πυρκαγιές αυτές

ευθύνονται για το μεγαλύτερο ποσοστό καμένων εκτάσεων.

Μόνο το 22% των δασικών πυρκαγιών προσβάλλονται σε χρόνο <

15΄.



Χωρική ανάλυση του χρόνου αρχικής επέμβασης στην Ελλάδα:

Στους περισσότερους νομούς κυμαίνεται από 30΄ – 40΄.

Σε ορεινούς νομούς μεταξύ 40΄ - 60΄ (Άρτης – Ιωαννίνων –

Ευρυτανίας – Σερρών – Δράμας.)

Στους πυρόπληκτους νομούς μεταξύ 20΄–30΄ (Θεσσαλονίκη –

Χαλκιδικής – Καβάλας – Εύβοιας – Βοιωτίας).

Μόνο στην Αττική < 20΄. (18.9%).



Η Ελλάδα έχει πρόβλημα μεγάλων δασικών πυρκαγιών (> 1000

στρέμματα), αφού ένας μικρός αριθμός πυρκαγιών ευθύνεται για το

μεγαλύτερο ποσοστό των καμένων εκτάσεων.

Μείωση του χρόνου αρχικής επέμβασης στις δασικές πυρκαγιές

στην Ελλάδα σε περίπου 15΄ – 20΄ θα έχει αποτέλεσμα τη

σημαντική μείωση των καμένων δασικών εκτάσεων (περίπου 70%).

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ

ΚΑΙ ΚΑΜΕΝΩΝ ΕΚΤΑΣΕΩΝ ΑΝΑ ΝΟΜΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Η κατάταξη των νομών με κριτήριο τις διαχρονικά καμένες εκτάσεις

είναι χρήσιμη τόσο στην οικονομική και οικολογική αποτίμηση των

επιπτώσεων των δασικών πυρκαγιών, όσο και στον καθορισμό

προτεραιοτήτων αναφορικά με την επανόρθωση των καμένων

οικοσυστημάτων και την κατανομή κονδυλίων για αποζημιώσεις

των πληγέντων



Ο βαθμός επικινδυνότητας έναρξης δασικών πυρκαγιών (μέσος

ετήσιος αριθμός πυρκαγιών σε μια περιοχή) αποτελεί κριτήριο για

τη λήψη ορθολογικών αποφάσεων κατά τον προληπτικό και

κατασταλτικό αντιπυρικό σχεδιασμό, όσον αφορά τον επαρκή

εξοπλισμό, τον απαιτούμενο βαθμό ετοιμότητας και τη διασπορά

των κατά τόπους δασοπυροσβεστικών δυνάμεων



Οι νομοί της Ελλάδος μπορούν να διακριθούν με βάση τη

συχνότητα, τις καμένες εκτάσεις και την κάτα μέσο όρο καιγόμενη

έκταση ανά πυρκαγιά στις εξής κατηγορίες:

Νομοί με πολύ μεγάλο ετήσιο αριθμό πυρκαγιών, πολύ

πυρόπληκτοι και με μεγάλη κατά μέσο όρο καιγόμενη έκταση ανά

πυρκαγιά (Αττικής και Ηλείας).



• Νομοί με μικρό ή μέτριο ετήσιο αριθμό πυρκαγιών, πολύ

πυρόπληκτοι και με μεγάλη κατά μέσο όρο καιγόμενη έκταση ανά

πυρκαγιά (Λασιθίου, Δωδεκανήσου, Σάμου, Χίου, Καβάλας).

• Νομοί με μεγάλο αριθμό πυρκαγιών, μετρίως πυρόπληκτοι

και με μικρή κατά μέσο όρο καιγόμενη έκταση ανά πυρκαγιά

(Χανίων, Μεσσηνίας, Κεφαλληνίας, Αιτωλοακαρνανίας,

Θεσπρωτίας και Ιωαννίνων).



• Νομοί με μικρό ετήσιο αριθμό πυρκαγιών, λίγο πυρόπληκτοι

ή πυρασφαλείς και με μικρή κατά μέσο όρο καιγόμενη έκταση ανά

πυρκαγιά (Κομοτηνής, Ξάνθης, Σερρών, Κιλκίς, Πέλλης, Φλωρίνης,

Κοζάνης, Καστοριάς, Ημαθίας, Γρεβενών, Άρτας, Ευρυτανίας και

Κυκλάδων).

• Νομοί με ενδιάμεσες παραμέτρους (όλοι οι υπόλοιποι νομοί).

21/11/2015

Σχεδόν τα ¾ των δασικών πυρκαγιών συμβαίνουν σε εύρος θερμοκρασιών 21-35 0C. Ημεγαλύτερη εμφάνιση δασικών πυρκαγιών και οι καμένες εκτάσεις συμβαίνουν σεθερμοκρασίες 26-30 0C (34.47%) και (38%), αντίστοιχα.

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

0

50000

100000

150000

200000

250000

300000

350000

400000

1-5C 6-10C 11-15C 16-20C 21-25C 26-30C 31-35C 36-40C 41-45C 45C-

Αρ

ιθμ

ός π

υρ

κα

γιώ

ν

Κα

μένες εκτά

σεις

(h

a)

Θερμοκρασία (C)



21/11/2015

Σχεδόν οι μισές πυρκαγιές στην Ελλάδα συμβαίνουν κάτω από κανονικές συνθήκες

σχετικής υγρασίας (41%-70%), ενώ το 40.2% των πυρκαγιών συμβαίνουν κάτω από

συνθήκες χαμηλής σχετικής υγρασίας (< 40%).

0

50000

100000

150000

200000

250000

1-5% 6-10% 11-15% 16-20% 21-30% 31-40% 41-50% 51-60% 61-70% 71-80% >81%

Σχετική υγρασία (%)

Κα

μέν

ες ε

κτά

σει

ς (

ha

)

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

Αρ

ιθμ

ός π

υρ

κα

γιώ

ν



21/11/2015

Σχεδόν τα 2/3 (66.94%) των δασικών πυρκαγιών διαδίδονται κάτω από μέτριας έντασης

ανέμων (1-4 BF). Όμως, οι δασικές πυρκαγιές που διαδίδονται κάτω από ισχυρής έντασης

ανέμους (5-7 BF) είναι υπεύθυνες για τη μεγαλύτερη καμένη έκταση (43.16%). Οι

πυρκαγιές που διαδίδονται κάτω από εξαιρετικά ισχυρούς ανέμους (7-9 BF) ευθύνονται για

το 10.7% της συνολικής καμένης έκτασης

0

50000

100000

150000

200000

250000

300000

350000

400000

450000

Νηνεμία (0-1BF) Μέτριος (1-4BF) Ισχυρός (4-7BF) Πολύ ισχυρ. (7-9) Θυελλώδης

(>9BF)Ένταση ανέμου (BF)

Κα

μένες ε

κτά

σεις

(h

a)

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

18000

Αρ

ιθμ

ός π

υρ

κα

γιώ

ν



21/11/2015

Περισσότερες δασικές πυρκαγιές συμβαίνουν σε βόρεια (42.62%) και βορειοανατολική

(14.91%) κατεύθυνση ανέμου και ευθύνονται για το μεγαλύτερο μέρος των καμένων

δασικών εκτάσεων (45.5% και 16%, αντίστοιχα).

Διεύθυνση ανέμου

0

50000

100000

150000

200000

250000

300000

350000

400000

450000

500000

Νότια Βόρεια Ανατολική Δυτική ΒΑ ΝΑ ΒΔ ΝΔ

Κα

μέν

ες ε

κτά

σει

ς (

ha

)

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

Αρ

ιθμ

ός π

υρ

κα

γιώ

ν



21/11/2015

Οι περισσότερες πυρκαγιές (79% του συνόλου) συμβαίνουν σε περιοχές με

υψόμετρο κάτω των 600 μέτρων, όπου καταλαμβάνεται από μεσογειακού τύπου

βλάστηση. Στη ζώνη υψομέτρου 0-200 m παρατηρείται η υψηλότερη συχνότητα

εμφάνισης δασικών πυρκαγιών.

0

50000

100000

150000

200000

250000

300000

350000

400000

1-20

0

201-

400

401-

600

601-

800

801-

1000

1001

-120

0

1201

-140

0

1401

-160

0

1601

-180

0

1801

-220

0

2201

-

Υψόμετρο (m)

Κα

μένες ε

κτά

σεις

(h

a)

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

Αρ

ιθμ

ός π

υρ

κα

γιώ

ν



21/11/2015

Οι περισσότερες πυρκαγιές και καμένες εκτάσεις συμβαίνουν σε ποικίλες και νότιες

εκθέσεις.

0

100000

200000

300000

400000

500000

600000

ποικίλη Νότια Βόρεια Ανατολική Δυτική ΒΑ ΝΑ ΒΔ ΝΔ

Έκθεση

Κα

μέν

ες ε

κτά

σει

ς (

ha

)

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

Αρ

ιθμ

ός π

υρ

κα

γιώ

ν



21/11/2015

Σχεδόν τα 2/3 των δασικών πυρκαγιών συμβαίνουν κάτω από ήπιες (20%-40%) καιμέσες κλίσεις (40%-60%).

0

50000

100000

150000

200000

250000

300000

350000

400000

0-20% 21-40% 41-60% 61-80% 81-100% 100%-

Κλίση εδάφους (%)

Κα

μένες ε

κτά

σεις

(h

a)

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

Αρ

ιθμ

ός π

υρ

κα

γιώ

ν



21/11/2015

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

Φλύσχης Πυριτικά Σχ ιστολιθικά Κρυσταλλοσχ ιστώδη Ασβεστολιθικά

Μητρικό πέτρωμα

Αρ

ιθμ

ός π

υρ

κα

γιώ

νΑριθμός πυρκαγιών

21/11/2015

0

50000

100000

150000

200000

250000

300000

350000

400000

Ψυχρόβια

κωνοφόρα

Ελάτη Μεσογειακά

κωνοφόρα

Φυλλοβόλες δρύες Θαμνώνες

αειφύλλων

πλατυφύλλων

Φρύγανα Χορτολιβαδικές

εκτάσεις

Γεωργικές

καλλιέργειες

Τύπος βλάστησης

Κα

μένες ε

κτά

σεις

(h

a)

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

Αρ

ιθμ

ός π

υρ

κα

γιώ

ν



ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ


Υπάρχει σχεδόν εκθετική αύξηση του αριθμού των δασικών

πυρκαγιών και των καμένων δασικών εκτάσεων στην

Ελλάδα από τη δεκαετία του ‘80 και μετά. Το 2007 υπήρξε η

χειρότερη χρονιά για την Ελλάδα από άποψη δασικών

πυρκαγιών: κάηκαν περίπου 2.000.000 στρέμματα

(πανευρωπαϊκή πρωτιά), ενώ η απώλεια 70 ανθρώπινων

ζωών στις μεγάλες δασικές πυρκαγιές της Πελοποννήσου

και της Ευβοίας αποτελεί θλιβερό παγκόσμιο ρεκόρ του 20ου

αιώνα!



Η Ελλάδα έχει πρόβλημα μεγάλων δασικών πυρκαγιών. Οι

πυρκαγιές που ξεφεύγουν από την αρχική επέμβαση των

δασοπυροσβεστικών δυνάμεων και καίνε μεγάλες εκτάσεις

(> 10.000 στρέμματα ανά πυρκαγιά) αντιπροσωπεύουν μόνο

4% του συνόλου των πυρκαγιών αλλά είναι υπεύθυνες για

περισσότερο από 75% των συνολικά καμένων εκτάσεων.

Επίσης, κατά τη διάρκεια μεγάλων δασικών πυρκαγιών

παρατηρούνται οι περισσότερες απώλειες ανθρώπινων

ζωών και καταστροφής περιουσιακών στοιχείων.


ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Οι περιαστικές πυρκαγιές αποτελούν ιδιαίτερο πρόβλημα για την

Ελλάδα εκ του γεγονότος ότι περισσότερο από 80% του

συνολικού πληθυσμού ζούνε στη Μεσογειακή κλιματική ζώνη κατά

μήκος των ακτών ή/και σε χαμηλά υψόμετρα με αποτέλεσμα να

υπάρχουν μεγάλες ανθρωπογενείς πιέσεις για αλλαγή χρήσης γης

και αυξημένη οικοδομική δραστηριότητα σε δασικές περιοχές

πέριξ αστικών κέντρων ή μεγάλης τουριστικής αξίας. Αυτό

δημιουργεί σύνθετα προβλήματα αντιμετώπισης των δασικών

πυρκαγιών και προστασίας των αστικών κατασκευών που

βρίσκονται σε επαφή με το δάσος (π.χ., Χαλκιδική, Ρόδος, Κρήτη,

Αττική, κλπ).



Η πυροπροστασία αρχαιολογικών χώρων και μνημείων

πολιτισμικής κληρονομιάς που είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το

πέριξ φυσικό περιβάλλον, έτσι ώστε να αποτελούν ένα ενιαίο

τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, είναι ιδιαίτερα σημαντική. Στην

Ελλάδα, πολλοί αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία βρίσκονται σε

φυσικό περιβάλλον ιδιαίτερης αισθητικής αξίας που είναι

προϋπόθεση για την ανάδειξή τους. Η πυροπροστασία τέτοιων

χώρων δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα καθ’ όσον τα αντιπυρικά

μέτρα δεν πρέπει να αλλοιώνουν το φυσικό περιβάλλον, ενώ

ταυτόχρονα πρέπει να προστατεύουν τα μνημεία σε περίπτωση

δασικής πυρκαγιάς.


ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ευρώπης που δεν έχει

ολοκληρώσει το εθνικό της κτηματολόγιο και δεν έχει δασολόγιο

(χάρτες δημοσίων και ιδιωτικών δασών και δασικών εκτάσεων). Η

έλλειψη εθνικού κτηματολογίου και δασολογίου καθιστά εύκολη

και δυνατή την καταπάτηση και οικειοποίηση καμένων δημοσίων

δασικών εκτάσεων για αλλαγή της χρήσης τους, γεγονός που δίνει

ένα ισχυρό κίνητρο στους επίδοξους εμπρηστές. Αυτό συμβαίνει

κυρίως σε περιοχές μεγάλης οικιστικής πίεσης και τουριστικής

ανάπτυξης όπου τα δάση καίγονται για να οικοπεδοποιηθούν.

Επίσης, σε αγροτικές περιοχές η χρήση φωτιάς είναι μέσο

εκχέρσωσης δασών και μετατροπής δασικών εκτάσεων σε

γεωργικές καλλιέργειες. Η απουσία εθνικού κτηματολογίου –

δασολογίου καθιστά δυσχερέστατη την απόδειξη της δημόσιας

ιδιοκτησίας και του δασικού χαρακτήρα των διεκδικούμενων

καμένων δασικών εκτάσεων από καταπατητές.



Έλλειψη ολοκληρωμένων αντιπυρικών σχεδίων για όλες τις

δασικές εκτάσεις σε επίπεδο νομού ή/και δασικού συμπλέγματος.

Θα πρέπει να υπάρχουν σύγχρονα αντιπυρικά σχέδια που θα

προβλέπουν την αριστοποίηση της κατανομής των

δασοπυροσβεστικών δυνάμεων στο δάσος κατά την αντιπυρική

περίοδο καθώς και η ύπαρξη σχεδίων αντιμετώπισης δασικών

πυρκαγιών σε δασικές περιοχές αυξημένης πυροεπικινδυνότητας.

Η δημιουργία, και ανανέωση σύγχρονων αντιπυρικών σχεδίων

ανά νομό θα βοηθήσει στην οργανωμένη καταστολή των δασικών

πυρκαγιών με προδιαγεγραμμένες ενέργειες.



Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ευρώπης που δεν έχει

σύστημα πρόγνωσης κινδύνου έναρξης δασικών πυρκαγιών

που να βασίζεται στις επικρατούσες συνθήκες πυρικού

περιβάλλοντος (μετεωρολογία, υγρασία δασικής καύσιμης

ύλης, ανθρωπογενείς δραστηριότητες). Η προσαρμογή και

υιοθέτηση ενός τέτοιου συστήματος σε επίπεδο νομού θα

συνεισφέρει στην αυξημένη επαγρύπνηση του πληθυσμού και

στην ετοιμότητα των δασοπυροσβεστικών δυνάμεων. Η

επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει ότι επιτυχημένα

συστήματα πρόγνωσης της πυροεπινδυνότητας του

εξωτερικού μπορούν να εφαρμοστούν και στην Ελλάδα



Έλλειψη ενιαίου φορέα δασοπυρόσβεσης. Στην καταστολή των

δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα εμπλέκονται πολλοί φορείς και

δημόσιες υπηρεσίες (Πυροσβεστικό Σώμα, Δασική Υπηρεσία,

Τοπική Αυτοδιοίκηση, Αεροπορία, Στρατός, Αστυνομία,

Εθελοντικές Οργανώσεις κλπ) με αποτέλεσμα να δημιουργούνται

προβλήματα οργάνωσης, συντονισμού, ιεραρχίας και

αρμοδιότητος και συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων

κατά τη διάρκεια καταστολής των δασικών πυρκαγιών. Η σύσταση

ενός ενιαίου φορέα αντιπυρικής προστασίας των δασών της

Ελλάδας με συγκεκριμένο πλαίσιο ιεραρχίας και κατανομής

αρμοδιοτήτων αποτελεί τη μοναδική λύση για την οργανωμένη και

ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.



Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη όπου η αναλογία των

δαπανώμενων κονδυλίων μεταξύ καταστολής και πρόληψης των

δασικών πυρκαγιών είναι περίπου 7:1. Η αύξηση των δαπανών

για την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών (διαχείριση της δασικής

καύσιμης ύλης, επαύξηση του δασικού οδικού δικτύου,

δημιουργία συστημάτων πρόγνωση και προσομοίωσης δασικών

πυρκαγιών, δημιουργία μέσων υδροληψίας στο δάσος,

επαυξημένο προσωπικό πυρανίχνευσης κατά τη διάρκεια

αντιπυρικής περιόδου, κλπ) έχει επιστημονικά αποδειχθεί ότι θα

προκαλέσει έγκαιρη κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών και,

συνεπώς, μείωση των καμένων δασικών εκτάσεων και του

κόστους δασοπυρόσβεσης.

OI ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΣΤΗΝ...

Documents

Transcript of OI ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΣΤΗΝ...