Μυκηναϊκός οπλισμός

Μέρη που βρέθηκαν Μυκηναϊκά όπλα εκτός Ελλάδος.

Μυκηναϊκός Κόσμος

ΤΟΞΟ

• Το τόξο είναι ένα από τα αρχαιότερα γνωστά όπλα του πολέμου και εξαιτίας του εύρους του, ήταν και το πιο

βολικό όπλο του κυνηγού. Η χρήση του απλού ξύλινου τόξου και τα φτερά στο βέλος που πιστοποιούνται στην Ευρώπη είναι από τα τέλη της Ανώτερης Παλαιολιθικής περιόδου (πριν από 10550 π.Χ.).

ΚΡΑΝΗ

• Μινωικά και πρώιμα μυκηναϊκά κράνη 2000-1500 π.Χ. Με βάση την κεραμική, τοιχογραφία, γλυπτά ,αναπαραστάσεις και ευρήματα.

ΔΟΡΙ

• Το δόρυ ήταν το κατεξοχήν επιθετικό όπλο και είχε μήκος μιάμιση φορά το ύψος του ανθρώπου. Αποτελούνταν από ένα στρόγγυλο κοντάρι, από ξύλο μελίτης ή αγριοκερασιάς,ιδιαίτερα ανθεκτικό και ξυσμένο, το λεγόμενο ξυστόν, με μία σιδερένια ή ορειχάλκινη αιχμή στο άκρο του, τη λόγχη. Η λόγχη διέθετε κεντρικό νεύρο και αυλό για τη στερέωση του δόρατος, ενώ η μορφή της δεν παρουσιάζει καμιά αισθητή εξέλιξη με τα χρόνια.

• Στην άλλη άκρη του κονταριού το δόρυ κατέληγε σε οξύ, μεταλλικό πέλμα, τον ουρίαχο ή στύρακα, για να μπορεί να καρφώνεται στη γη, αλλά και να χρησιμοποιείται ως επιθετικό όπλο, σε περίπτωση που είχε καταστραφεί η λόγχη. Ο σαυρωτήρ ήταν πυραμιδοειδής σε σχήμα, χυτός από ορείχαλκο, με μήκος από 20 έως 40 εκατοστά.

ΑΡΜΑΤΑ

• Ακόμη και αν η ερώτηση πώς αν οι Αχαιοί χρησιμοποιούσαν άρματα στον πόλεμο εξακολουθεί να είναι αμφιλεγόμενη, φαίνεται ότι, με βάση τις εικονογραφικές σκηνές, δεν χρησιμοποιούσαν άρματά τους στον πόλεμο σε μεγάλη έκταση με τον τρόπο της Εγγύς Ανατολής ή όπως στα βασίλεια στην Αίγυπτο.

ΑΣΠΙΔΕΣ

• Ο ΣΑΚΟΣ: (1200 π.Χ.)

• Ο τύπος αυτής της ασπίδας αναφέρεται από τον Όμηρο στην Ιλιάδα σαν ένας από τους τύπους των ασπίδων τον οποίο οι Έλληνες πολεμιστές χρησιμοποιούσαν περισσότερο. Κατασκευαζόταν από ένα ή περισσότερα στρώματα δέρματος, εκτός εξαιρέσεων όπως π.χ. οι ασπίδες των ηρώων Οδυσσέα και Αίαντα του Τελαμώνιου που είχαν από τέσσερα έως και επτά στρώματα βοείου δέρματος αντιστοίχως. Τα δερμάτινα αυτά στρώματα ήταν τεντωμένα σε ξύλινο πλαίσιο με εσωτερική ενίσχυση από πλέγμα κλαδιών, πιθανότατα λυγαριάς. Πρέπει να παρείχε αρκετή προστασία στον πολεμιστή που την κρατούσε και να εξοστράκιζε όσα από τα πλήγματα δεν σταματούσαν στα επάλληλα στρώματα των δερμάτων που έφερε.

Η ΟΚΤΩΣΧΗΜΗ ΑΣΠΙΔΑ: (1200 – 1000

π.Χ.)

• Εξέλιξη του σάκου υπήρξε η οκτώσχημη ασπίδα. Το όνομά της το πήρε από το σχήμα της που πράγματι έμοιαζε με ένα τεράστιο οκτώ και είχε ύψος όσο σχεδόν του πολεμιστή που την κρατούσε. Η κυρτότητά της ήταν μεγαλύτερη με αποτέλεσμα το αντίπαλο ξίφος ή βέλος να μην φτάνει εύκολα τον πολεμιστή πίσω της σε περίπτωση διάτρησής της. Στην μέση της περίπου έφερε μία στένωση που επέτρεπε ευκολότερα την χρήση του ξίφους ή του ακοντίου.

• Μειονέκτημα αποτελούσε το γεγονός ότι τα κενά τα οποία άφηνε, λόγω του σχήματός της, επέτρεπαν το πέρασμα των πληγμάτων εκ μέρους του εχθρού κατά του πολεμιστή που την κρατούσε.

Η ΑΣΠΙΔΑ ΤΗΣ ΥΣΤΕΡΗΣ ΜΥΚΗΝΑΪΚΗΣ

ΕΠΟΧΗΣ: (1500 – 1200 π.Χ.)

• Ο τύπος αυτής της ασπίδας αντικατέστησε στον ελληνικό χώρο τις δύο προηγούμενες οι οποίες ως εκ της κατασκευής τους ήταν μεν ασφαλείς αλλά βαριές και δύσχρηστες. Η νέα ασπίδα η οποία υιοθετήθηκε ήταν επίπεδη, κυκλική, ξύλινη και μικρότερη από τις προηγούμενες με διάμετρο από 80 εκ. έως 1.0 μ.

• Εξωτερικά είχε δερμάτινη επένδυση, μεταλλική περιφέρεια – άντυγα – πιθανόν δε και μεταλλικές εξωτερικές πρόσθετες επικαλύψεις. Στο επάνω της μέρος ήταν κομμένη ελλειψοειδώς και στην εξωτερική της επιφάνεια είχε μεταλλικά εξογκώματα που έδειχναν σαφώς τον επιθετικό της χαρακτήρα. Εσωτερικά και στο κέντρο είχε μια χειρολαβή και έναν δερμάτινο τελαμώνα για την ανάρτησή της από τον λαιμό έτσι που το ελλειπτικό κόψιμο στην φάση της πορείας να ευρίσκεται στο κάτω μέρος ώστε να επιτρέπει μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων στον κάτοχό της ασπίδας.

Άλλες Μυκηναϊκές ασπίδες ύστερης

εποχής

• Τέτοια ασπίδα πιστεύεται ότι είχε ο Αχιλλέας.

ΞΙΦΟΣ

• Το ξίφος είναι ένα μακρύ, αιχμηρό κομμάτι μέταλλο, το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί από πολλούς πολιτισμούς σε όλο τον κόσμο, κυρίως ως όπλο τεμαχισμού ή ώσης. Ένα ξίφος αποτελείται κυρίως από μια λεπίδα και μια χειρολαβή, συνήθως με μία ή δύο κόψεις για χτύπημα ή τεμαχισμό, καθώς και μία αιχμή για ώση. Η βασική πρόθεση και φύση της τέχνης της ξιφοποιίας έχουν παραμείνει αρκετά σταθερές μέσω των αιώνων, ενώ οι ουσιαστικές τεχνικές διαφέρουν μεταξύ των πολιτισμών και των περιόδων, έχοντας ως συνέπεια τις διάφορες σε σχεδιασμό και σκοπό λεπίδες. Σε αντίθεση με το τόξο ή το δόρυ, το ξίφος είναι καθαρά στρατιωτικό όπλο και γι’ αυτό έχει καταστεί ως σύμβολο του πολέμου ή της κρατικής εξουσίας σε πολλούς πολιτισμούς. Υπάρχουν πολλά ονομαστά ξίφη στη μυθολογία, τη λογοτεχνία και την ιστορία, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη μεγάλη αίγλη του όπλου.

ΠΕΛΕΚΕΣ

• Οι Μάχες με πέλεκυς και τσεκούρια βεβαιώνεται σε αρκετές περιπτώσεις σε Αιγαιοπελαγίτικους οικισμούς από τη Νεολιθική και την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού τόσο στην Στερεά Ελλάδα όσο σε κάθε νησί των Κυκλάδων και σε τοποθεσίες στην μικρασιατική ακτή. Τα πρώτα παραδείγματα των όπλων αυτών και εργαλεία από πέτρα, όπως αυτά τα δύο παραδείγματα από την Τροία. Έχουν βρεθεί από τον Σλήμαν κατά τη διάρκεια της ανασκαφής του στο χαμηλότερο επίπεδο του λόφου που σήμερα ονομάζουν Hisarlik πιο πιθανό ανήκει στην Τροία I αυτό παραμένει και χρονολογείται γύρω στο 2900-2450 π.Χ.

ΠΑΝΟΠΛΙΑ

• Μερικές υψηλής πιστότητας ανακατασκευές έχουν αποδείξει πώς η εν λόγο πανοπλία, παρά τις τεράστιες πτυχές , ήταν αρκετό ευέλικτη και άνετη να χρησιμοποιηθεί επίσης κατά τη διάρκεια μάχης πεζοπόρων πολεμιστών και όχι, όπως πολλές φορές υπάρχει η άποψη, αποκλειστικά και μόνο για τους πολεμιστές σε μάχες από τα άρματα.

ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΚΕΤΑ

• Εκέτα διασώθηκαν έμμεσα από την Ιλιάδα του Ομήρου, το Έπος που περιγράφει την εκστρατεία των Αχαϊκών βασιλείων του δυτικού Αιγαίου υπό τις διαταγές του Αγαμέμνωνα, εναντίον της Τροίας. Η Ιλιάδα, ως Έπος, επικεντρώνεται στα κατορθώματα μιας πλειάδας ηρώων των δύο παρατάξεων, από τον Αχιλλέα και τον Έκτωρα εώς τον Μενέλαο και τον Πάρη, γόνοι βασιλικών οίκων και αριστοκράτες που αποτελούσαν προφανώς την ηγετική ομάδα της τάξης των «Εκέτα», όμως και μόνο η αναφορά σε τεράστιες συγκεντρώσεις πλοίων και στρατιωτών και η μεγάλη διάρκεια του πολέμου αποτελούν σαφή ένδειξη των ικανοτήτων των Μυκηναίων στην οργάνωση και διεξαγωγή μεγάλων υπερπόντιων εκστρατειών. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι στα Χιττιτικά αυτοκρατορικά αρχεία ένας βασιλιάς των Αχαιών, έχει αναφερθεί και ως ισότιμος των μεγάλων βασιλέων της εποχής κάτι που, ακόμα και εάν σημειώθηκε ως στιγμιαίος διπλωματικός ελιγμός, αποτελεί σαφή ένδειξη της ισχύος των κύριων Μυκηναϊκών βασιλείων.