Μάθημα 7ο Μάθημα 7ο Ο μυκηναϊκός Ο μυκηναϊκός

κόσμοςκόσμος

Ο πρώτος ελληνικός Ο πρώτος ελληνικός πολιτισμόςπολιτισμός

• Πότε; 1600-1100π.Χ.Πότε; 1600-1100π.Χ.• Γιατί ονομάστηκε έτσι; Γιατί ονομάστηκε έτσι; • Από το σημαντικότερο κέντρο της Από το σημαντικότερο κέντρο της

εποχήςεποχής• Τις ΜυκήνεςΤις Μυκήνες• Κέντρο πολιτισμού;Κέντρο πολιτισμού;• Πελοπόννησος, ΑργολίδαΠελοπόννησος, Αργολίδα• Πού αναπτύχθηκε;Πού αναπτύχθηκε;• Μυκήνες, Τίρυνθα, Πύλο, ΘήβαΜυκήνες, Τίρυνθα, Πύλο, Θήβα

Παρατηρήστε τον χάρτηΠαρατηρήστε τον χάρτη

Ποια μνημεία σώζονται;Ποια μνημεία σώζονται;• Οι θολωτοί τάφοιΟι θολωτοί τάφοι• Τα ανάκτοραΤα ανάκτορα• Οι κυκλώπειες οχυρώσειςΟι κυκλώπειες οχυρώσεις• Γιατί ονομάζονται έτσι;Γιατί ονομάζονται έτσι;• Όλα αυτά περιλαμβάνονται στην :Όλα αυτά περιλαμβάνονται στην :• Μνημειακή αρχιτεκτονικήΜνημειακή αρχιτεκτονική• Τι σημαίνει ο όρος;Τι σημαίνει ο όρος;

Ανάκτορο ΜυκηνώνΑνάκτορο Μυκηνών

Κεντρική αίθουσα στο ανάκτορο της Κεντρική αίθουσα στο ανάκτορο της ΠύλουΠύλου

σχεδιαστική αναπαράσταση σχεδιαστική αναπαράσταση

Μελετήστε την πυκνότητα Μελετήστε την πυκνότητα των μυκηναϊκών κέντρωντων μυκηναϊκών κέντρων

ΤίρυνθαΤίρυνθααεροφωτογραφία της ακρόποληςαεροφωτογραφία της ακρόπολης

ΤίρυνθαΤίρυνθακυκλώπεια τείχηκυκλώπεια τείχη

Θολωτός τάφος του Θολωτός τάφος του ΑτρέαΑτρέα

Ποιος ανέσκαψε την Ποιος ανέσκαψε την ακρόπολη των Μυκηνών;ακρόπολη των Μυκηνών;

• Ο Ερρίκος ΣλήμανΟ Ερρίκος Σλήμαν

Μυκήνες – Χατούσα Μυκήνες – Χατούσα συγκρίνετεσυγκρίνετε

Τα ανάκτοραΤα ανάκτορα• Τι ήταν; Τι ήταν; • Πολυδύναμα διοικητικά κέντραΠολυδύναμα διοικητικά κέντρα• πού τα έχτιζαν; πού τα έχτιζαν; • Στην κορυφή οχυρωμένων Στην κορυφή οχυρωμένων

ακροπόλεωνακροπόλεων• Κυρίως σε ποια περιοχή;Κυρίως σε ποια περιοχή;• Πελοπόννησο, ΑργολίδαΠελοπόννησο, Αργολίδα

Επαφές με άλλους Επαφές με άλλους λαούς;λαούς;

• Στενοί δεσμοί με Στενοί δεσμοί με ΜινωίτεςΜινωίτες• Τι σημαίνει :Τι σημαίνει :• Αφομοιώνω με γόνιμο τρόπο στοιχεία Αφομοιώνω με γόνιμο τρόπο στοιχεία

άλλου πολιτισμού;άλλου πολιτισμού;• Τα υιοθετώ χωρίς να χάσω τη δική μου Τα υιοθετώ χωρίς να χάσω τη δική μου

ταυτότηταταυτότητα• Επαφή με ΧετταίουςΕπαφή με Χετταίους• Οι Οι ΧετταίοιΧετταίοι λένε : Μυκήνες = λένε : Μυκήνες =

υπολογίσιμη ναυτική δύναμηυπολογίσιμη ναυτική δύναμη

οικονομίαοικονομία• ΓεωργίαΓεωργία• ΚτηνοτροφίαΚτηνοτροφία• ΒιοτεχνίαΒιοτεχνία• ΝαυτιλίαΝαυτιλία• εμπόριοεμπόριο

• Εξάπλωση Εξάπλωση Μυκηναίων στη Μυκηναίων στη ΜεσόγειοΜεσόγειο

• Πώς;Πώς;α. με ειρηνικό τρόποα. με ειρηνικό τρόποβ. με πολεμικές β. με πολεμικές

επιχειρήσειςεπιχειρήσεις• Γνωρίζετε κάποιον Γνωρίζετε κάποιον

σχετικό πόλεμο;σχετικό πόλεμο;

Τίρυνθα : σκηνή Τίρυνθα : σκηνή κυνηγιούκυνηγιού

Ποια ήταν τα κοινά Ποια ήταν τα κοινά στοιχεία των ελληνικών στοιχεία των ελληνικών

φύλων;φύλων;• Κοινή γλώσσα : Γραμμική Β΄Κοινή γλώσσα : Γραμμική Β΄• Κοινή θρησκείαΚοινή θρησκεία• Κοινές μεταθανάτιες δοξασίεςΚοινές μεταθανάτιες δοξασίες• Έθιμα, πρακτικές ταφήςΈθιμα, πρακτικές ταφής• Κοινωνική & πολιτική οργάνωσηΚοινωνική & πολιτική οργάνωση• > Αποτέλεσμα : ενιαίος πολιτισμός > Αποτέλεσμα : ενιαίος πολιτισμός

> ο πολιτισμός της μυκηναϊκής > ο πολιτισμός της μυκηναϊκής κοινήςκοινής

Κοινωνική ιεραρχίαΚοινωνική ιεραρχία• ΆναξΆναξ

• ΑυλικοίΑυλικοί

• ΙερατείοΙερατείο

• Δήμοι Δήμοι =αποτελούνταν από =αποτελούνταν από τους κατοίκους της περιοχής γύρω τους κατοίκους της περιοχής γύρω από το ανάκτοροαπό το ανάκτορο

• δούλοιδούλοι

Από την ακρόπολη Από την ακρόπολη των Μυκηνώντων Μυκηνών

Πύλος : τοιχογραφία Πύλος : τοιχογραφία κυνηγώνκυνηγών

Πύλος – ΚνωσόςΠύλος – Κνωσόςσυγκρίνω & συμπεραίνωσυγκρίνω & συμπεραίνω

Ποια ήταν η γραφή των Ποια ήταν η γραφή των Μυκηναίων;Μυκηναίων;

• Η γραμμική Β΄Η γραμμική Β΄• Πού βρέθηκε;Πού βρέθηκε;• Σε πήλινες πινακίδες στην ΠύλοΣε πήλινες πινακίδες στην Πύλο• Συλλαβική γραφήΣυλλαβική γραφή• Ποιοι την αποκρυπτογράφησαν;Ποιοι την αποκρυπτογράφησαν;• Τσάντγουικ & ΒέντριςΤσάντγουικ & Βέντρις• Ποια γραφή δεν διαβάστηκε ακόμη; Ποια γραφή δεν διαβάστηκε ακόμη; • Η γραμμική Α΄Η γραμμική Α΄

Πίνακας με τα Πίνακας με τα συλλαβογράμματα της συλλαβογράμματα της

Γραμμικής Β΄Γραμμικής Β΄

Πίνακας με τα Πίνακας με τα ιδεογράμματα της ιδεογράμματα της

Γραμμικής Β΄Γραμμικής Β΄

Και άλλα για τη Και άλλα για τη Γραμμική Β΄Γραμμική Β΄

• Ποιο πρόβλημα υπάρχει;Ποιο πρόβλημα υπάρχει;• Προήλθε από την ηπειρωτική Ελλάδα και Προήλθε από την ηπειρωτική Ελλάδα και

μεταφέρθηκε στην Κρήτη;μεταφέρθηκε στην Κρήτη;• Ή γεννήθηκε στην Κρήτη και μεταφέρθηκε Ή γεννήθηκε στην Κρήτη και μεταφέρθηκε

στην Ελλάδα;στην Ελλάδα;

Επαγγέλματα στα Επαγγέλματα στα μυκηναϊκά κείμεναμυκηναϊκά κείμενα

• a-to-po-qoa-to-po-qo αρτοποιόςαρτοποιός • to-ko-so-wo-koto-ko-so-wo-ko

κατασκευαστής τόξωνκατασκευαστής τόξων • to-ro-no-wo-koto-ro-no-wo-ko

επιπλοποιόςεπιπλοποιός • di-da-ka-rodi-da-ka-ro δάσκαλοςδάσκαλος • de-ku-tu-wo-kode-ku-tu-wo-ko

κατασκευαστής διχτυώνκατασκευαστής διχτυών • a-ra-ka-te-jaa-ra-ka-te-ja υφάντραυφάντρα • du-ru-to-modu-ru-to-mo

ξυλοκόποςξυλοκόπος • e-re-tae-re-ta κωπηλάτηςκωπηλάτης

• ra-ptera-pte ράφτηςράφτης • ra-pi-ti-rara-pi-ti-ra ράφτραράφτρα• i-je-re-ui-je-re-u ιερέαςιερέας• i-je-re-jai-je-re-ja ιέρειαιέρεια• to-ko-do-moto-ko-do-mo χτίστηςχτίστης• ku-ru-so-wo-koku-ru-so-wo-ko χρυσοχόοςχρυσοχόος • o-pi-su-koo-pi-su-ko επόπτης των επόπτης των

σύκωνσύκων• ka-ru-keka-ru-ke κήρυκαςκήρυκας• ke-ra-me-uke-ra-me-u

αγγειοπλάστηςαγγειοπλάστης• na-u-do-mona-u-do-mo ναυπηγόςναυπηγός

Οι πινακίδες της Οι πινακίδες της Γραμμικής Β΄Γραμμικής Β΄

• Τι περιέχουν οι Τι περιέχουν οι πινακίδες;πινακίδες;

• Εμπορικές & Εμπορικές & οικονομικές οικονομικές δραστηριότητεςδραστηριότητες

• Πληροφορίες για τη Πληροφορίες για τη διοικητική διοικητική οργάνωσηοργάνωση

• & τη θρησκευτική & τη θρησκευτική ζωήζωή

Ποιοι γνώριζαν γραφή;Ποιοι γνώριζαν γραφή;• Πόσοι γνώριζαν να Πόσοι γνώριζαν να

γράφουν;γράφουν;• Ήταν προνόμιο πολύ Ήταν προνόμιο πολύ

λίγωνλίγων• Εξειδικευμένοι γραφείς Εξειδικευμένοι γραφείς

> σας θυμίζει κάτι;> σας θυμίζει κάτι;• Πού εργάζονταν; Πού εργάζονταν; • Στα ανάκτοραΣτα ανάκτορα• Γι’ αυτό εξαφανίστηκε Γι’ αυτό εξαφανίστηκε

η γραφή το η γραφή το 1200 ;1200 ;

Μυκηναϊκή Μυκηναϊκή θαλασσοκρατορίαθαλασσοκρατορία

• Αιγαίο & μικρασιατικά παράλιαΑιγαίο & μικρασιατικά παράλια• Αποικίες & εμπορικοί σταθμοίΑποικίες & εμπορικοί σταθμοί• Ποια η διαφορά;Ποια η διαφορά;• πού ταξιδεύουν;πού ταξιδεύουν;• Εγγύς Ανατολή, Κύπρο, νότια Εγγύς Ανατολή, Κύπρο, νότια

Ιταλία, Σικελία, ΙσπανίαΙταλία, Σικελία, Ισπανία• Σπανιότερα : Κεντρική & Βόρεια Σπανιότερα : Κεντρική & Βόρεια

ΕυρώπηΕυρώπη

Μυκηναϊκό πλοίοΜυκηναϊκό πλοίο

Θέσεις της Εγγύς Ανατολής (εκτός Κύπρου) Θέσεις της Εγγύς Ανατολής (εκτός Κύπρου) και της Αιγύπτου, όπου βρέθηκε μυκηναϊκή και της Αιγύπτου, όπου βρέθηκε μυκηναϊκή

κεραμικήκεραμική

Ενδεχόμενη αναπαράσταση Ενδεχόμενη αναπαράσταση Μυκηναίων Μυκηναίων

(από τοιχογραφία της Θήρας)(από τοιχογραφία της Θήρας)

Κατάρρευση Κατάρρευση ΜυκηναίωνΜυκηναίων

• Πότε; Το Πότε; Το 12001200

• Τι συνέβη;Τι συνέβη;• Ανάκτορα, ακροπόλεις, οικισμοί Ανάκτορα, ακροπόλεις, οικισμοί

καταστρέφονταικαταστρέφονται• Η Γραμμική Β΄ εξαφανίζεταιΗ Γραμμική Β΄ εξαφανίζεται

Αιτίες & συνέπειες της Αιτίες & συνέπειες της κρίσηςκρίσης

• Γιατί;Γιατί;α. κάθοδος Δωριέωνα. κάθοδος Δωριέωνβ. εσωτερικές αναταραχέςβ. εσωτερικές αναταραχέςγ. οι λαοί της θάλασσαςγ. οι λαοί της θάλασσας• Ή μήπως όλα μαζί; > Ή μήπως όλα μαζί; > σχολιάζουμε…σχολιάζουμε…• Συνέπειες :Συνέπειες :α. Πτώση μυκηναϊκού εμπορίουα. Πτώση μυκηναϊκού εμπορίουβ. Σταδιακή παρακμή ανακτόρωνβ. Σταδιακή παρακμή ανακτόρων