ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ ΠΙΣΙΝΕΣ-ΔΕΞΑΜΕΝΕΣ ΝΕΡΟΥ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΕΚΛΗΣΣΙΕΣ

ΚΤΙΣΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟΠΡΩΤΕΥΟΝ ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝ ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ

ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΤΟΠΙΟΥ ' / / / / ΚΗΠΟΙ ΚΑΙ ΣΠΑΡΤΑ ΕΛΑΙΩΝΕΣ ΒΡΑΧΩΔΕΣ ΑΓΟΝΟ

/ χ ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΥ ΑΛΜΥΡΙΚΙΑ

/ / ΣΧΙΝΟΙ

ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΤΟΠΙΟΥ / / / / / ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΕΝΟΙ ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ - ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ / / / / / ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΕΠΙΧΩΜΑΤΩΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΩΝ

ΥΓΡΟΤΟΠΟΙ

W / ΠΟΤΑΜΙΑ - ΡΕΜΑΤΑ ΥΔΡΟΓΡΑΦΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ--------- ΡΟΗ ΝΕΡΟΥ-ΡΥΑΚΙΑ--------- ΥΔΡΟΚΡΙΤΗΣ

ΦΥΣΙΚΑ ΟΡΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΘΑΜΝΟΙ ΚΑΙ ΧΕΡΣΟΤΟΠΟΙ Κ Δ Τ Δ 5Ύ 5Ύ Η Μ Δ P O R IN FΕΤΗΣΙΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΜΟΝΙΜΕΣ uΕΛΑΙΩΝΕΣΟΙΚΙΣΜΟΙ & ΔΙΑΣΠΑΡΤΗ ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΟΜΗΣΗ ΜΙΚΡΟΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΟΙ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ - ΠΔ

ΕΞΑΡΣΕΙΣ ΑΝΑΓΛΥΦΟΥ

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ | ΠΜΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣΘΕΜΑ: ΕΠΟΧΙΑΚΕΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ | ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΣ ΡΟΥΣΣΟΛΑΚΟ, ΧΙΟΝΑ, ΚΟΥΡΕΜΕΝΟ, ΜΑΡΙΔΑΤΗ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΠΥΡΙΔΑΚΗΣ | ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ: ΠΑΝΙΤΑ ΚΑΡΑΜΑΝΕΑ I ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣΚΙΝΗΣΗ I ΔΟΜΗΣΗ I ΑΝΑΓΛΥΦΟ

Η ο ρ ν ιθ ο π α ν ίδ α Η πανίδα: Χερσαία θηλαστικάΗ ευρύτερη περιοχή της Σητείας, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, είναι ιδιαίτερα

σημαντική για τα μεταναστευτικά πουλιά. Οι νησίδες Διονυσάδες και Ελάσα είναι σημαντικές για το μαυροπετρίτη, αλλά και σταθμός για άλλα μεταναστευτικά πουλιά. Οι μικροί υγρότοποι είναι ζωτικής σημασίας σταθμοί ξεκούρασης και πηγές τροφής για τα μεταναστευτικά πουλιά. Η εκβολή του Καλογεροπόταμου, για παράδειγμα, είναι σημαντικός τόπος τροφοληψίας για τα μεγάλα παρυδάτια πουλιά, όπως οι ερωδιοί.

Πτηνά που παρατηρούνται στις παράκτιες περιοχές είναι ο λευκοτσικνιάς (Egretta garzetta), ο αρτέμης (Colonectris d iom edea ), ο θαλασσοκόρακας (Phalacrocorax aristotelis), ο υδροβάτης (Hydrobates pe laficus), ο καλαμόκιρκος (Circus aeruginosus), ο αιγαιόγλαρος (Larus audouinii) και ο κοκκινοκεφαλάς (Lanius senator).

Από τα αρπακτικά και πτωματοφάγα πτηνά σημαντικά, εκτός από το μαυροπετρίτη είναι:- Ο χρυσαετός ή βιτσίλα (Aquila chrysaetos), είναι το ισχυρότερο αρπακτικό της Ελλάδας, με άνοιγμα φτερούγων 185-220 εκατοστά και μήκος σώματος 75-90 εκατοστά. Στην Ελλάδα ζει λιγότερο από 1% του παγκόσμιου πληθυσμού του είδους και θεωρείται κινδυνεύον, καθώς απειλείται από λαθροθηρία, την παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων και η υποβάθμιση των βιοτόπων τροφοληψίας του καθώς και, σε τοπικό επίπεδο, η υπερθήρευση ορισμένων βασικών ειδών της διατροφής του, όπως οι πέρδικες, ο λαγός κ.ά.- Ο πετρίτης (Falco peregrinus), είναι από τα ταχύτερα είδη πουλιών στον κόσμο και το πλέον ισχυρό είδος γερακιού της Ελλάδας, με άνοιγμα φτερούγων 90-115 εκατοστά και μήκος σώματος 35-50 εκατοστά. Η περιοχή της Ζάκρου αποτελεί ένα από τους σημαντικότερους βιότοπους για το είδος αυτό.- Η γερακίνα (Buteo buteo), είναι ένα αρπακτικό αρκετά μεγάλου μεγέθους με μήκος σώματος 50-55 εκατοστά και άνοιγμα φτερών 118-140 εκατοστά.-Το κιρκινέζι (Falco naum anni), αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά είδη γερακιού στην Κρήτη. Οι ντόπιοι το λένε και «ανεμογάμη», επειδή έχει την ικανότητα να αιωρείται σε σταθερό σημείο στον αέρα.- Το όρνιο (Gyps fulvus) ή γύπας ή σκάρα είναι ένα μεγάλο αρπακτικό με άνοιγμα φτερούγων 260 εκατοστά και μήκος σώματος 97-104 εκατοστά. Συχνά πετά πάνω από τα βουνά αναζητώντας τροφή.- Ο γυπαετός ή κοκκαλάς (Gypaetus barbatus), που εμφανίζεται περιστασιακά στην περιοχή. Ο πληθυσμός του γυπαετού στην Κρήτη είναι ο μόνος αναπαραγόμενος σε όλα τα Βαλκάνια.

Είκοσι από τα είδη των πτηνών που έχουν παρατηρηθεί στην περιοχή της Σητείας (αποδημητικά, επιδημητικά) έχουν συμπεριληφθεί στο «Κόκκινο Βιβλίο» των απειλούμενων Σπονδυλόζωων της Ελλάδας.

Κιρκινέζι (F a lco n a u m a n n i) Lesser kestrel (F a lco n a u m a n n i)

Πετρίτης (F a lco p e re g r in u s ) Peregrine falcon (F a lco p e re g r in u s )

Χρυσαετός (A q u ila ch ry s a e to s ) Golden eagle (A q u ila c h rys a e to s )

Η κρητική πανίδα περιλαμβάνει αρκετές χιλιάδες είδη, από τα οποία τα ενδημικά υπολογίζονται σε περίπου 1.000. Τα περισσότερα ενδημικά είδη είναι ασπόνδυλα, δηλαδή αράχνες, έντομα, διπλόποδα και ισόποδα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι αράχνες με τα μίσά είδη τους είδη της Κρήτης να μην υπάρχουν πουθενά αλλού στον κόσμο. Η έκταση του νησιού, η απομόνωση, η γεωλογική ιστορία και το ορεινό ανάγλυφο συνέβαλαν στη διαμόρφωση της ιδιαίτερης κρητικής πανίδας.

Η περιοχή της Σητείας φιλοξενεί μεγάλο αριθμό από τα χαρακτηριστικά ζώα του νησιού και ιδιαίτερα από τα μεταναστευτικά πουλιά, λόγω της γεωγραφικής της θέσης. Στη Σητεία υπάρχουν τα περισσότερα κρητικά είδη ασπονδύλων και σπονδυλωτών, απουσιάζουν όμως πολλά χαρακτηριστικά είδη που συναντιόνται στα δυτικά του νησιού. Χαρακτηριστικές απουσίες είναι η κοινή σαύρα της δυτικής Κρήτης (Podarcis cretensis), το αγρίμι (Capra aegagrus cretica), που περιορίζεται πια μόνο στα Λευκά Όρη, καθώς και πολλά είδη εντόμων, που εξαπλώνονται ως τον Ψηλορείτη ή ως τα Λασιθιώτικα βουνά.

Από τα χερσαία θηλαστικά τα πιο χαρακτηριστικά είναι:- Ο λαγός (Lepus europaeus), με τους πληθυσμούς του σε αρκετά καλή κατάσταση σε θαμνοτόπους.- Η νυφίτσα (Mustela nivalis), που τρέφεται κυρίως με τρωκτικά, έντομα, πουλιά και μικρούς λαγούς.- Το κουνάβι (ζουρίδα, Martes foina bunites), που τρέφεται με μικρά θηλαστικά, πουλιά, αυγά, έντομα, φρούτα, και κυνηγάει κυρίως τη νύχτα.- Ο ασβός (Meles meles), που δημιουργεί συστήματα υπόγειων στοών και τρέφεται με ποικιλία φυτικών και ζωικών ειδών.- Ο σκαντζόχοιρος (Erinaceus concolor nesiotes), που συναντάται κυρίως σε καλλιεργούμενες εκτάσεις και υγρές θέσεις.- Ο ακανθοποντικός (Acomys minous), ο οποίος προτιμά βραχώδεις θέσεις με φρυγανική βλάστηση.- Άλλα είδη τρωκτικών είναι ο μαυροποντικός Rattus rattus, που ζει κοντά στον άνθρωπο. Στις Διονυσάδες είχε εισαχθεί από τον άνθρωπο, με αποτέλεσμα να δημιουργεί προβλήματα στα πουλιά, επειδή θηρεύει τα αυγά και τους νεοσσούς, και ο σταχτοποντικός, Mus domesticus, το πιο κοινό είδος, που ζει επίσης κοντά στον άνθρωπο.- Μέσα στα σπήλαια συναντούνται οι νυχτερίδες Pipistrellus savii, που είναι αυστηρά ποοστατευόμενο είδος.

Λ α γ ό ς (Lepus europaeu s) H a re (Lepu s europaeu s)

Α κ α νθ ο π ο ντικό ς (Acomys minous) S p iny m o u se (Acomys minous)

Α σ β ό ς (M eles m eles) E u r o p e a n b a d g e r (M eles m eles)

Η πανίδα: Α μφ ίβ ια και ερπετά

Σχεδόν σε όλη την έκταση της Σητείας, σε υγρές θέσεις, σε ρέματα, στις μικρές λίμνες και στα στάσιμα νερά, υπάρχουν και τα τρία είδη αμφιβίων της Κρήτης: ο πράσινος φρύνος (Bufo viridis), νυ κτόβιο είδος που μπορεί να παρατηρείται και σε ξηρές περιοχές, δεδομένου ότι επισκέπτεται το νερό μόνο κατά την περίοδο της αναπαραγωγής, ο κρητικός δεντροβάτραχος (Hyla arborea kretensis), ενδημικό υποείδος του μοναδικού δενδροβάτραχου της Ευρώπης, και ο κρητικός ενδημικός βάτραχος (Pelophylax cretensis).

Η ποταμοχελώνα (Mauremis caspica) είναι από τα πιο σημαντικά ερπετά της περιοχής και αποτελείτο μοναδικό είδος νεροχελώνας στην Κρήτη. Παρατηρείται σε ρυάκια του Βαγίού, στο φαράγγι της Μονής Τοπλού και κυρίως στην Κάτω Ζάκρο. Η θαλάσσια χελώνα Caretta caretta αναπαράγεται στις αμμώδεις ακτές του Βαγιού, στον Κουρεμένο και στον Ξερόκαμπο. Πολύ σημαντικάείδη γιατηνπεριοχή είναι η σαύρα Podarcis cretensis, που υπάρχει όμως μόνο στις νησίδες βόρεια, ανατολικά και νότια της Σητείας, και αποτελείτο μοναδικό κρητικό ενδημικό είδος σαύρας, και το λιακόνι (Chalcides ocellatus), με γεωγραφική κατανομή στην Ιταλία, στην Ελλάδα και στη Βόρεια Αφρική και λανθασμένα θεωρείται δηλητηριώδες από τους Κρητικούς.

Το 2014 καταγράφηκε yia πρώτη φορά στην Κρήτη, και μάλιστα στην ευρύτερη περιοχή του αεροδρομίου της Σητείας, η σαύρα Stellagama stellio daani γνωστή και ως «κροκοδειλάκι». Το υποείδος αυτό υπάρχει μόνο σε λίγα νησιά των κεντρικών Κυκλάδων, στα περισσότερα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και στις ακτές της Τουρκίας. Ένας πληθυσμός έχει εισαχθεί στην περιοχή της Θεσσαλονίκης.

Από τα φίδια της περιοχής κανένα δεν είναι επικίνδυνο για τον άνθρωπο. Η δενδρογαλιά (Hierophis gemonensis) και το σπιτόφιδο (Zamenis situla), το ομορφότερο φίδι της Ελλάδας, είναι εντελώς ακίνδυνα για τον άνθρωπο. Το αγιόφιδο (Telescopusfallax) είναι το μοναδικό φίδι του νησιού με δηλητήριο, που όμως είναι πολύ ασθενές καιεκκρίνεται από τα πίσω δόντια του στόματος, γεγονός που το καθιστά ουσιαστικά ακίνδυνο.

Πολλά από τα οκτώ είδη ερπετών και δύο από τα τρία είδη αμφίβιων της περιοχής προστατεύονται βάσειτης Ευρωπαϊκής Οδηνία 92/43 ΕΟΚ και της ZuuBaanc της Βέρνης.

Ποταμοχελώνα (M a u r e m is ca s p ic a ) Caspian turtle ( M a u r e m is c a s p ic a )

Ποταμοχελώνα (M a u re m is ca s p ic a ) Caspian turtle (M a u r e m is ca s p ic a )

Αγιόφιδο (Telescopus fa lla x ) European cat snake (Telescopus fallax)

Δενδρογαλιά (Hierophis gemonensis) Balkan whip snake (Hierophis gemonensis)

Θαλάσσιο περιβάλλον

Η καταγραφή των θαλάσσιων τύπων οικοτόπων στις περιοχές NATURA 2000 έδειξε ότι στη θαλάσσια περιοχή της χερσονήσου Σίδερο και στη θαλάσσια ζώνη μεταξύ της κρητικής ακτής και των Κουφονησίων υπάρχουν θαλάσσια σπήλαια, ύφαλοι και λιβάδια ποσειδωνίας. Θαλάσσιες σπηλιές και ύφαλοι υπάρχουν επίσης γύρω από τις ακτές των Διονυσάδων και της Ελάσας.

Στα θαλάσσια σπήλαια της περιοχής φωλιάζει και αναπαράγεται η μεσογειακή φώκια Monachus monachus, το πλέον απειλούμενο θηλαστικό στην Ευρώπη. Στη θαλάσσια περιοχή του Φυσικού Πάρκου Σητείας έχουν καταγραφεί επίσης το αυστηρά προστατευόμενα ρινοδέλφινο (Tursiops truncatus), ζωνοδέλφινο (Stenella coeruleoalba) και το κοινό δελφίνι (Delphinus delphis).

Οι ύφαλοι είναι υποθαλάσσιες περιοχές με βραχώδες υπόστρωμα και βιογενείς σχηματισμούς. O l ύφαλοι αυτοί συνήθως υποστηρίζουν κοινωνίες φυκών και ζώων, περιλαμβάνοντας κρουστώδεις και κοραλλιογενείς σχηματισμούς. Πρόκειται για κοινό τύπο οικοτύπου, ωστόσο τυπικά παραδείγματα θεωρούνται οι διάσπαρτοι ύφαλοι γύρω από βραχονησίδες και ακρωτήρια στην Κρήτη, και ειδικά στο βορειοανατολικό άκρο αυτής, στα Ιόνια νησιά και στο Αιγαίο.

Τα λιβάδια του θαλάσσιου ανώτερου φυτού (αγγειόσπερμου) Posidonia oceanica είναι χαρακτηριστικά της υποπαραλιακής ζώνης της Μεσογείου, σε βάθος από μερικές δεκάδες εκατοστά μέχρι 30-40 μέτρα. Αποτελούν εξαιρετικά σημαντικό οικοσύστημα. Νεκρά φύλλα από τα λιβάδια προσφέρουν θρεπτικά στοιχεία στο θαλάσσιο οικοσύστημα. Μέσα στα λιβάδια ο γόνος πολλών ζώων του βυθού μπορεί να προστατευθεί από θηρευτές και ρεύματα. Ελέγχουν ακόμα τη ροή των επιφανειακών ιζημάτων και προστατεύουν τις αμμώδεις ακτές από τη διάβρωση. Επιπλέον, παρουσιάζουν πολύ υψηλή ποικιλότητα, φιλοξενώντας το 25% των ειδών της Μεσογείου. Όμως, είναι πολύ ευαίσθητα στις ανθρωπογενείς επεμβάσεις και στις αλλαγές που προκαλούν αυτές στο θαλάσσιο οικοσύστημα. Από το 1960 έως σήμερα, σε πολλές περιοχές της Μεσογείου έχει παρατηρηθεί συρρίκνωση των λιβαδιών και σε άλλες εξαφάνισή τους. Κύριοι λόγοι είναι οι διάφορες κατασκευές, όπως τα λιμάνια χωρίς κατάλληλο σχεδίασμά, η θαλάσσια ρύπανση, η εγκατάσταση ιχθυοκαλλιεργειών χωρίς κατάλληλες μελέτες, η παράνομη χρήση συρόμενων αλιευτικών εργαλείων και η ανεξέλεγκτη αγκυροβόληση επαγγελματικών σκαφών και σκαφών αναψυχής. Τα λιβάδια ποσειδωνίας αποτελούν οικότοπο προτεραιότητας για προστασία και διατήρηση.

Λιβάδι ποσειδωνίας (P o s id o n ia o c e a n ic a ) Neptune grass meadow (P o s id o n ia o c e a n ic a )

Ρ ιν ο δ έλ φ ιν ο (Tursiops truncatus) B o ttle n o se d o lp h in (Tursiops truncatus)

Μεσονειακή φώκια (Monachus monachus) Mediterranean monk seal (Monachus monachus)

Λιακόνι (C h a lc id e s o c e lla tu s ) Ocellated skink (C h a lc id e s o c e lla tu s )

Σαύρα Stellagama stellio daani γνωστή και ως «κροκοδειλάκι» Rough-tailed agama (Stellagama stellio daani)

Κρητικός δεντροβάτραχος (Hyla arborea kretensis] Common tree frog of Crete (Hyla arborea kretensis)

Αλλοι οικότοποι της παράκτιας ζώνης

Παράκτια ζώνη ονομάζεται η γεωγραφική περιοχή όπου οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ του θαλάσσιου και χερσαίου τμήματος δημιουργούν σύνθετα οικολογικά συστήματα, τα οποία αποτελούν προστατευτική ζώνη ανάμεσα στη στεριά και τη θάλασσα. Η παράκτια ζώνη έχει μεγάλη περιβαλλοντική, οικονομική, κοινωνική, πολιτισμική και ψυχαγωγική αξία. Οι παράκτιοι οικότοποι είναι σημαντικοί για τη βιοποικιλότητα, για τη ρύθμιση του κλίματος τη σταθεροποίηση των ακτών και την πρόληψη της διάβρωσης.

Εκτός από τους μικρούς παράκτιους υγροτόπους, άλλοι οικότοποι της παράκτιας ζώνης είναι:

- Αμμοθίνες στην παραλία «Κατσουνάκι» και στην Αλατσολίμνη του Ξηρόκαμπου, στην παραλία «Ψιλή Αμμος» νότια του Βαγιού και σε άλλες θέσεις. Οι αμμοθίνες σχηματίζονται από αμμώδεις αποθέσεις, αποτέλεσμα της δράσης της θάλασσας και του ανέμου, που δημιουργούν αμμόλοφους μικρού ύψους. Είναι ευαίσθητα και δυναμικά οικοσυστήματα μεγάλης οικολογικής σημασίας. Η αμμοθινική βλάστηση συγκροτεί την άμμο, προστατεύει την ακτογραμμή από τη διάβρωση και τις φυτοκοινότητες που βρίσκονται πίσω, προς την ενδοχώρα Οι ίδιες οι αμμοθίνες φιλοξενούν πολυάριθμα φυτά και ζώα προσαρμοσμένα στο ακραίο περιβάλλον της έλλειψης γλυκού νερού και των υψηλών τιμών αλατότητας του αέρα. Από τα χαρακτηριστικά φυτικά είδη του οικστόπου είναι το κρινάκι της θάλασσας (Pancratium maritimum). Αν και υπάρχει σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, οι πληθυσμοί του φθίνουν, λόγω της καταστροφής και της υποβάθμισης των βιοτόπων του από την ανεξέλεγκτη τουριστική εκμετάλλευση, την κίνηση οχημάτων στις ακτές και τις παράνομες εκχερσώσεις για δόμηση ή καλλιέργειες. Στο «Κατσουνάκι» και στην περιοχή του Βαγιού υπάρχουν και αμμοθίνες με συγκεντρώσεις αρκεύθων. Οι αμμοθίνες τις Κρήτης είναι από τις σημαντικότερες της Ελλάδας και η διατήρησή τους αποτελεί άμεση προτεραιότητα.

- Παράκτια σπήλαια: Στο νοτιότερο τμήμα της παραλίας Αγίας Ειρήνης υπάρχουν σπηλαιώσεις στα βραχώδη παράκτια πρανή, οι οποίες δημιουργήθηκαν από το επιφανειακό νερό και την παράκτια διάβρωση λόγω του κυματισμού, την εποχή που τα βράχια αυτά βρίσκονταν στο επίπεδο της θάλασσας. Οι σπηλαιώσεις αυτές, εκτός από εντυπωσιακές γεωμορφές, είναι και μάρτυρες των αυξομειώσεων της στάθμης της θάλασσας κατά τη διάρκεια του πρόσφατου γεωλογικού παρελθόντος.

- Παραθαλάσσιοι βράχοι με το τοπικό ενδημικό αμάραντο Limonium cornarianum: Το σπάνιο αυτό είδος που είναι προσαρμοσμένο στο ακραίο παράκτιο περιβάλλον, απαντάται μόνο στους παραθαλάσσιους ασβεστολιθικούς βράχους της Μονής Καψά.

'Αλλοι τύποι οικοτόπων

Εκτός από τα φρύγανα, το φοινικόδασος του Βαγιού, τους μικρούς υγροτόπους τα φαράγγια καί τα μεμονωμένα γκρεμνά με τα βραχώδη πρανή, τις μικρές συγκεντρώσεις πρίνων, πλατάνων καί χαρουπιών μέσα σε φαράγγια και ρεματιές τα σπήλαια και τους παράκτιους οικοτύπους το μωσαϊκό των οικοτόπων της Σητείας δηλαδή των εκτάσεων με ομογενή φυσικά και βιοτικά στοιχεία, όπως είναι οι φυτικές κοινότητες συμπληρώνεται από:

- Ποταμούς με περιοδική ροή και ξηρή κοίτη για μια περίοδο τους έτους (χείμαρρους): Συναντώνται σε επίπεδες εκτάσεις κυρίως κοντά στο Παλάικαστρο, στην περιοχή Κουρεμένου και στην περιοχή Μαριδάτι και χαρακτηριστική είναι η παρουσία της πικροδάφνης στις όχθες τους.

- Συστάδες αρκεύθων ( Juniperns phoenicea) δενδρώδους μορφής συναντώνται σε πολλά σημεία, όπου σε πολλές περιπτώσεις δημιουργούν μικρές δασικές ενότητες.

- Δενδρώδεις σχηματισμοί στους οποίους κυριαρχεί ο πρίνος: Αυτός ο τύπος οικστόπου υπάρχει στην περιοχή των Περιβολακίων της προστατευόμενης περιοχής του Δικτύου NATURA 2000 «Μονή Καψά (Φαράγγι Καψά και γύρω περιοχή)».

- Δάση με ελιά και χαρουπιά: Αν και ονομάζονται «δάση», πρόκειται ως επί το πλείστον για θαμνώνες με ορισμένες συστάδες σε δενδρώδη μορφή. Στην περιοχή περιορίζονται σε μικρές συγκεντρώσεις κυρίως μέσα σε ρεματιές απότομες πλαγιές και φαράγγια Εκτός από την αγριελιά και τη χαρουπιά υπάρχουν σχίνοι, ενώ στον όροφο των χαμηλών θάμνων συχνά συναντώνται θυμάρι, φασκόμηλο, ρείκι κ.ά.

- Στέπες σπάρτου της Κρήτης: Πρόκειται για σπάνιους και μεμονωμένους σχηματισμούς λιβαδιών με το αγρωστώδες σπάρτο Lygeum spartum, οι οποίοι περιορίζονται στα πιο ξηρά μέρη της ανατολικής Κρήτης. Βρίσκονται στις περιοχές NATURA 2000της χερσονήσου Σίδερο και του Κουφονησίου και αποτελούν οικότοπο προτεραιότητας.

- Ψευδο-στέπες με γράστεις και ετήσιες πόες: Είναι ξηρόφιλα αραιά λιβάδια χαμηλών γράστεων και ετήσιων ποωδών φυτών. Συνήθως η βλάστηση αυτού του τύπου αναπτύσσεται σε μικρές επιφάνειες και συχνά σχηματίζει μωσαϊκά με άλλους τύπους βλάστησης όπως τα φρύγανα Είναι οικότοπος προτεραιότητας που συναντάται σε μικρές επιφάνειες σαν μωσαϊκό, μέσα στη φρυγανική βλάστηση της περιοχής NATURA 2000 της χερσονήσου Σίδερο και σε αρκετά μεγάλη επιφάνεια στην περιοχή NATURA 2000 του Κουφονησίου.

- Οι ελαιώνες οι αμπελώνες και οι υπόλοιπες καλλιεργούμενες εκτάσεις αποτελούν επίσης οικοσυστήματα, που φιλοξενούν πολυάριθμα είδη της χλωρίδας και της πανίδας.

Κ ρινά κι τη ς θ ά λ α σ σ α ς (P a n cra tiu m m a ritim u m ) Sea lily (P a n cratiu m m a ritim u m )

Σπ άρτο της Κρήτης (Lygeum spartum) C re ta n e sp a rto (Lygeum spartum)

Ά ρ κ ευ θ ο ς (Juniperus phoenicea) P h o e n ic ian ju n ip e r (Juniperus phoenicea)

Π ρίνος (Quercus coccifera) K e rm e s o a k (Quercus coccifera)

Π ικ ρ ο δ ά φ ν ες (Nerium oleander) σ ε ρ εμ α τ ιά O le a n d e r (Nerium oleander) in rav in e

Οιυγρότοποι

Τ α φ ρ ύ γ α ν α

Τα φ ρύγανα είναι τύπος βλάστησης με ευρεία εξάπλωση όχι μόνο στην περιοχή της Σητείας, αλλά και σε ολόκληρη την Κρήτη και σε πολλά νησιά του Αιγαίου, ιδιαίτερα στις Κυκλάδες και στα Δω δεκάνησα.

Φ ρ ύ γα να συναντάμε σε ξηρές περιοχές με υψ όμετρο έως 300 - 500 μέτρα και σε μέρη όπου η π ρουπ άρχουσα βλάστηση έχει καταστραφεί ή υπ οβα θμιστεί από τη φωτιά και την έντονη βόσκηση, αλλά ακόμη και σε γεω ργικές εκτάσεις που καλλιεργούνταν τις π ροηγούμενες δεκαετίες, αλλά εγκαταλείφ θηκαν.

Η φρυγανική βλάστηση απαρτίζεται από αραιούς κα ιχα μ ηλο ύς θάμνους, που σπάνια ξεπ ερνούν το μισό μέτρο σε ύφος, και έχουν μια σειρά χαρακτηριστικών, που τους β ο η θού ν να αντεπεξέλθουν στη μακρά θερινή ξηρασία. Τέτοια χαρακτηριστικά είναι τα αγκάθια, τα χνουδω τά φύλλα, η περιεκτικότητα σε αιθέρια έλαια, στα οποία οφείλεται το χαρακτηριστικό άρω μα ορισμένω ν φρυγάνω ν, που γίνεται πιο έντονο το καλοκαίρι, αλλά και το μέγεθος των φύλλω ν τους, που δ ια φ έρει μεταξύ καλοκαιριού και χειμώ να (μικρά φύλλα το καλοκαίρι, μεγαλύτερα το χειμώ να). Το γνώ ρισμα αυτό ονομάζεται «εποχικός δ ιμορφ ισμός» και, όπως και το χνούδ ι που καλύπ τειτα φύλλα, ρ υθμ ίζειτην ταχύτητα απώλειας του νερού μέσω της διαπνοής.

Οι θαμνότοπ οι των φ ρυγάνω ν μοιάζουν να είναι φτωχά οικοσυστήματα , αλλά αυτό δεν ισχύει στην πραγματικότητα: εκτός από τη σημαντική ποικιλία των θάμνω ν, στα κενά ανάμεσά τους αναπτύσσεται ένα πλήθος ετήσιων φυτικώ ν ειδώ ν και γεω φύτω ν. Τα φ ρύγανα φ ιλοξενούν επίσης μεγάλο αριθμό ζωικών ειδώ ν. Α κόμ η , τα φ ρύγα να είναι σημαντικά διότι οι θά μνοι τους π ροστατεύουν το έδαφ ος από τη διάβρω ση, εξαιτίας του εκτετα μένου ριζικού συστήματος που διαθέτουν, παρά το μικρό μέγεθος τους. Κατά την άνθισή τους, την άνοιξη, τα φρύγανα δη μ ιου ργούν μια πολύχρω μη και ελκυστική εικόνα, με και α να δίδουν ένα ιδιαίτερα ευχάριστο άρω μα.

Τα είδη θά μνω ν που κυρ ια ρχούν στα φρύγανα είναι το θυμά ρ ι (C o r id o th y m u s c a p ita tu s ) , η αστοιβίδα (S a rc o p o te r iu m s p in o s u m ), το λυχναράκι (B a llo ta a c e ta b u lo s a ) , η γαλαστοιβή (E u p h o rb ia a c a n th o th a m n o s ) , η θρύμπα (S a tu re ja th y m b ra ) , η φ α σκομηλιά (S a lv ia f r u t ic o s a ) , ο φλώ μος (P h lo m is f r u t ic o s a ) , ο ιλα δα νιές (C is tu s sp.), το αχινοπ όδι (G e n is ta a c a n th o c la d a ), η ρίγανη (O r ig a n u m sp.), το ρείκι (E r ic a m a n io u lif lo r a ) κ.ά.

Θρύμ,ττα (Satureja thymbra) Satureia (Satureja thymbra)

Υγρότοπος ονομάζεται κάθε έκταση που καλύπτεται εποχικά ή μόνιμα από ρηχά νερά, ή που δεν καλύπτεται από νερά, αλλά το υπόστρωμά της είναι υγρό για μεγάλο χρονικό διάστημα κατάτη διάρκεια του έτους. Το υπόστρωμα των υγροτόπων μπορεί να είναι έδαφος, άμμος, χαλίκια κ.λπ. Οι υγρότοποι έχουν ιδιαίτερη οικολογική σημασία. Τα δεδομένα της απογραφής που πραγματοποίησε η περιβαλλοντική οργάνωση «WWF Ελλάς» για τους υγροτόπους της Κρήτης δείχνουν τις πολλαπλές λειτουργίες τους και καταδεικνύουν την ανάγκη για αποτελεσματική προστασία και σωστή διαχείρισή τους. Πιο συγκεκριμένα, οι υγρότοποι είναι σημαντικοί για τη ρύθμιση του υδατικού ισοζυγίου, διότι μπορούν να παρέχουν νερό άρδευσης και ύδρευσης, εμπλουτίζουν τον υπόγειο υδροφορέα ή εκφορτίζουν τα υπόγεια νερά, ελέγχουν τα φαινόμενα των πλημμυρών, προστατεύουν από τις καταιγίδες, σταθεροποιούν την ακτογραμμή, χαρακτηρίζονται από μεγάλη βιολογική ποικιλία και είναι σημαντικοί για πλήθος ειδών της χλωρίδας και της πανίδας. Ακόμη, έχουν σπουδαία πολιτιστική και αναφυχική αξία και αποτελούν σημαντικό πόρο για τον τουρισμό και για την ανάπτυξη του φυσιολατρικού τουρισμού.

Στο Δήμο Σητείας υπάρχουν 14 φυσικοί υγρότοποι και τρεις τεχνητοί. Καθένας από αυτούς είναι σημαντικός για τη διαχείριση των υδάτων, το φυσικό περιβάλλον και το τοπίο της περιοχής. Οκτώ από τους 17, συνολικά, υγροτόπους της Σητείας συγκαταλέγονται στους 69 από τους μικρότερους υγροτόπους της Κρήτης, με έκταση έως 80 στρέμματα, που έχουν τεθεί σε αυστηρό καθεστώς προστασίας από το Προεδρικό Διάταγμα του 2012 για την προστασία των παράκτιων και εσωτερικών μικρών νησιωτικών υγροτόπων της Ελλάδας. Οι οκτώ μικροί υγρότοποι της Σητείας που έχουν ενταχθεί σε αυστηρό καθεστώς προστασίας είναι ο Κουρεμένος, το έλος Καρουμιών, η εκβολή του ρύακα Κάτω Ζάκρου, η Χιόνα, η εκβολή του ρύακα Ανδρόμυλου, η εκβολή του ρύακα Σκαφιδαρά, το Πυργιολίκι Ζίρου και το Λιμνίο Ζίρου. Οι περισσότεροι μικροί υγρότοποιτης Σητείας είναι παράκτιοι και βρίσκονται στην ανατολική ακτή.

4Λ

• Φυσικοί υγρότοποι; UdzJCL Natural wetlands

• Τεχνητοί υγρότοποι

j L t ' LrSnP*t o · * * - ·- ' " * * 4 M' Artificial wetlandsw w

Οι δέσεις των φυσικών και τεχνητών υγροτόπων της Σητείας The locations of the natural and artificial wetlands of Sitia

Φρυγανική βλάστηση στο μονοπάτι Βάι — Σκοπέλι Phryganic vegetation along the path Vai — Skopeli

Αστοιβίδα (Sarcopoterium spinosum) Thorny burnet (Sarcopoterium spinosum)

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ | ΠΜΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣΘΕΜΑ: ΕΠΟΧΙΑΚΕΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ | ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΣ Ρ0ΥΣΣ0ΛΑΚ0, ΧΙΟΝΑ, ΚΟΥΡΕΜΕΝΟ, ΜΑΡΙΔΑΤΗ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΠΥΡΙΔΑΚΗΣ | ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ: ΠΑΝΙΤΑ ΚΑΡΑΜΑΝΕΑ I ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣΧΛΩΡΙΔΑ | ΠΑΝΙΔΑ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Γερακίνα (B u te o b u te o ) Common buzzard (B u te o b u te o )

Λευκοτσικνιάς (E g re tta g a rz e tta ) Little egret (E g re tta g a rz e tta )

Όρνιο (G yps fu lv u s ) Griffon vulture (G yps fu lv u s )

Ο υγρότοπος της Χιόνας The Chiona wetland

Ο υγρότοπος Κουρεμένου The Kouremenos wetland

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ | ΠΜΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣΘΕΜΑ: ΕΠΟΧΙΑΚΕΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ | ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΣ ΡΟΥΣΣΟΛΑΚΟ, ΧΙΟΝΑ, ΚΟΥΡΕΜΕΝΟ, ΜΑΡΙΔΑΤΗ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΠΥΡΙΔΑΚΗΣ | ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ: ΠΑΝΙΤΑ ΚΑΡΑΜΑΝΕΑI ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ

ΥΓΡΟΒΙΟΤΟΠΟΣ ΜΑΡΙΔΑΤΗο υγροβιότοπος της Μαριδάτης έχει περιοριστεί κατά πολύ από το αρχικό του μέγεθος μετά από εγκληματική παρέμβαση του παλιού δήμου Ιτάνου το 2003. Αποτελεί πολύ σημαντικό χαρακτηρισμένο μικρό μεσογειακό υγροβιότοπο και είναι σε καθεστώς προστασίας.Αποτελεί σημείο ορνιθοπαρατήρησης κατά τους φθινοπωρινούς και ανοιξιάτικους μήνες.

ΚΟΡΦΗ ΜΑΡΙΔΑΤΗΛόφος - Σημείο με θέα σε όλη την περιοχή, Σαθρά πετρώματα και το περπάτημα γίνεται με μεγάλη προσοχή. Φρύγανα και στενοενδημικά φυτά.

ΛΙΜΑΝΑΚΙ ΚΟΥΡΕΜΕΝΟΥΣημείο που επικρατεί το μπετόν του λιμενικού έργου. Το δάπεδο του λιμανιού έχει πρόχειρα πλακοστρωθεί με πέτρα Καρύστου. Λειτουργεί καντίνα χαμηλής αισθητικής. Στο ανατολικό άκρο της εγκαταστασης έχει αρμυρίκια και αποτελεί δημοφιλές σημείο ορνιθοπαρατήρησης.

ΠΥΛΗ ΚΟΥΡΕΜΕΝΟΥ ΑΠΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΗ ΟΔΟ

Σε αυτό το σημείο καταλήγει χωματόδρομος που ξεκινάειαπό την επαρχιακή οδό Παλαίκαστρο-Βάι και διέρχεταιπαράλληλα με ρέμα. Υπάρχει καφετέρια που λειτουργείκατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Από εδώ ξεκινάει πρόσφατη(2007) ανάπλαση του τέως δήμου Ιτάνου, που αφοράτμηματική πλακόστρωση του παραλιακού δρόμου, πέτρινοτοιχίο και φωτισμό. Το πέτρινο τοιχίο βρίσκεται εντός αιγιαλούεμποδίζει την τροφοδοσία της ακτής από φερτές ύλες και προκαλεί επιτάχυνση τηςδιάβρωσης της ακτής, με την ανάκλαση του ανατολικού κυματισμού. Στο σημείοέχει γίνει πρόσφατα λιθορριπή για την προστασία του παράκτιου δρόμου.

ΠΥΛΗ ΚΟΥΡΕΜΕΝΟΥ ΑΠΟ ΕΠΑΡΧΙΑΚΗ ΟΔΟ

Σε αυτό το σημείο καταλήγει τσιμεντόδρομος που διέρχεται παράλληλα σε ρέμα και καταλήγει στον χωματόδρομο που διέρχεται παράλληλα της παραλίας. Επειδή στην περιοχή κατά τους καλοκαιρινούς μήνες έχει δυνατό βορειοδυτικό άνεμο, σε συνδυασμό με την συχνή διεύλευση οχημάτων, σύννεφα σκόνης κατακλύζουν την περιοχή.

ΚΟΡΦΗ ΡΙΖΟΒΙΓΛΟ

ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΤΑΜΟΣ & ΥΓΡΟΤΟΠΟΣ ΚΟΥΡΕΜΕΝΟΥΣημείο ορνιθοπαρατήρησης και υγροβιότοπος. Σε αυτό το σημείο κατά το παρελθόν ο δήμος πραγματοποιούσε επιχώσεις για να διευκολύνει την διέλευση των οχημάτων σήμερα, με την θέσπιση της προστασίας της περιοχής, η διέλευση απαγορεύεται και έχει κατασκευασθεί ξύλινο πεζοπορικό γεφυράκι, το οποίο όμως είναι άκρως επικίνδυνο λόγω ελλειπούς στήριξης και κακής κατασκευής. Κατά του καλοκαιρινούς μήνες η περιοχή κατακλύζεται από τροχόσπιτα τουριστών που ασχολούνται με την ιστιοσανίδα. Αυτό προκαλεί μεγάλη βλάβη στα ενδημικά φυτά και στην αισθητική της περιοχής. Καθώς και την κατάληψη κάθε σκιάς για την αποθήκευση του εξοπλισμού τους ΠΥΛΗ" ΑΠΟ ΧΙΟΝΑ - ΚΟΥΡΕΜΕΝΟ

ΚΟΡΦΗ ΚΑΣΤΡΙΣημείο όπου ο πρώην καποδιστριακός δήμος Ιτάνου, είχε παραχωρήσει για την οργανωμένη στάθμευση τροχόσπιτων.Όμως λόγω έλλειψης βασικών υποδομών, νερό, τουαλέττα κτλ. και σκίασης, δεν προτιμάται από κανένα χρήστη!Άλλος ένας βασικός λόγος που δεν προτιμάται είναι ότι δεν υπάρχει πρόβλεψη αποθήκευσης του εξοπλισμού ιστιοσανίδας στην παραλία.

Σημείο με εξαιρετική θέα σε όλη την περιοχή. Η άνοδος στον λόφο γίνεται από μη σηματοδοτημένο μονοπάτι, το οποίο περνά από σαθρά πετρώματα και επικίνδυνα σημεία. Καλήγει σε πλάτωμα στην κορφή.Στις παρυφές του διέρχεται μη σηματοδοτημένο μονοπάτι που συνδέει την παραλία του Κουρεμένου με την Χιόνα, μέσα από αμμόλοφους και νεροφαγώματα. Επίσης υπάρχει και μιτάτο βοσκού, και ελεύθερα πρόβατα δημιουργούν νέες διαδρομές και μονοπάτια!

Φυσικός παράκτιος υγρότοπος με εποχική παρουσία σε υφάλμυρο νερό, αλλά σε ελώδη κατάσταση όλο τον χρόνο και αυτό δικαιολογείται ότι βρίσκεται στο ίδιο περίπου επίπεδο με τη θάλασσα.Ο υγρότοπος προστατεύεται διότι βρίσκεται σε ειδική ζώνη διατήρησης και εντός των ορίων περιοχής Natura με κωδικό GR4320006. Προστατεύεται επίσης ως τοπίο ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους και περιλαμβάνεται στο Προεδρικό Διάταγμα για την προστασία των μικρών νησιωτικών υγροτόπωντης Ελλάδας (κωδικός: Y432KR1004).Τα τελευταία όμως χρόνια έχει δεχθεί ανεπίστρεπτη καταστροφή με επιχωματώσεις και τόνους τσιμέντου για οικιστική και τουριστική αξιοποίηση χάνοντας μεγάλο μέρος της φυσικής του έκτασης. Σημειωτέον ότι οι οικοδομικές άδειες είχαν δοθεί ακριβώς πάνω στον υδροβιότοπο (βάλτος) λίγο πριν τη διαδικασία τελικής προστασίας του. ΥΓΡΟΤΟΠΟΣ ΧΙΟΝΑΣ

Υγρότοπος με μεγάλη επισκεψιμότητα όλο τον χρόνο. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες στεγνώνει και μετατρέπεται σε πάρκινκγ, με καταστρεπτικές συνέπειες για την ενδημική χλωρίδα.Η λίμνη που σχηματίζεται από τον Οκτώβριο έως και τον Μάιο έχει αμμώδες υπόστρωμα, το οποίο δέχεται γλυκό νερό από τις επιφανειακές απορροές και από τον υδροφόρο ορίζοντα, ενώ αλμυρό νερό εισέρχεται στον υγρότοπο μέσω του χειμέριου κύματος από μια δίοδο επικοινωνίας στο νοτιοανατολικό του τμήμα. Έχει πλούσια πανίδα και προσελκύει αρκετά, συνήθως αποδημητικά πουλιά.

Η κατασκευή πεζοδρομίου που συνδέει τους δυο οικισμούς είναι σε εξέλιξη υπό την επίβλεψη της δ/νσης τεχνικών υπηρεσιών του δήμου Σητείας. Αποτελεί την αρχή της προτινόμενης πολιτιστικής και φυσιολατρικής διαδρομής.

ΑΓΚΑΘΙΑΣ

2ΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΡΟΥΣΣΟΛΑΚΟΥΑρχαιολογικός χώρος με μεγάλη επισκεψιμότητα λόγω της ανακάλυψης του κούρου του παλαικάστρου και του ύμνου στο Δία. Οι ανασκαφές

έχουν επεκταθεί στο νότιο ανατολικό τμήμα και προς την θάλασσα. Δεν υπάρχει χώρος στάθμευσης και τα οχήματα διέρχονται μέσα από τον χώρο όλο τον χρόνο! παρ'ολο που υπάρχει περίφραξη.

Αγροτικός δρόμος που διέρχεται μέσα από ελαιώνες. Κατά τους καλοκαρινούς μήνες προτιμάται πολύ από πεζοπόρους για την πρόσβαση προς τον αρχαιολογικό χώρο Ρουσσόλακου και για το πεζοπορικό μονοπάτι προς το ιερό κορυφής Πετσοφά

m m mmm I

« i i :

το κύριο οδικό δίκτυο διέρχεται μέσα από τον οικισμό με αποτέλεσμα το κυκλοφοριακό κομφούζιο ειδικά το καλοκαίρι.Η πλατεία του οικισμού είναι απλά ακόμα ένας κυκλοφοριακός κόμβος!

ΠΑΛΑΙΚΑΣΤΡΟ

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ | ΠΜΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣΘΕΜΑ: ΕΠΟΧΙΑΚΕΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ | ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΣ Ρ0ΥΣΣ0ΛΑΚ0, ΧΙΟΝΑ, ΚΟΥΡΕΜΕΝΟ, ΜΑΡΙΔΑΤΗ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΠΥΡΙΔΑΚΗΣ | ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ: ΠΑΝΙΤΑ ΚΑΡΑΜΑΝΕΑ I ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣΠΑΘΟΛΟΓΙΑ | ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

ΟΡΜΟΣ ΚΟΥΡΕΜΕΝΟΥ

ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ

ΣΗΜΕΙΑ ΕΙΣΟΔΩΝΠΡΩΤΕΥΟΝ ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ - ΑΣΦΑΛΤΟΣΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝ ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΑΣΦΑΛΤΟΣ - ΧΩΜΑΤΟΔΡΟΜΟΣΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ ΠΡΩΤΕΥΟΝΤΟΣ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ - ΑΣΦΑΛΤΟΣΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΔΙΚΤΥΟ ΠΕΖΟΔΡΟΜΩΝ - ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΟΜΩΝ - ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΧΩΜΑΚΑΛΝΤΕΡΙΜΙ ΑΠΟ ΤΟΠΙΚΟΥΣ ΛΙΘΟΥΣΦΥΣΙΚΗ ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗ ΠΑΡΑΛΙΑΣΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΙ ΕΛΑΙΩΝΕΣ"ΞΕΦΩΤΑ" ΣΠΑΡΤΑ-ΚΗΠΟΙΠΟΤΑΜΙ - ΡΥΑΚΙΥΓΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ - ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΚΑΛΥΒΕΣ - ΣΕΡΦ

ΚΑΛΥΒΕΣ ΥΠΕΡΥΨΩΜΕΝΕΣ

ΚΟΥΤΙ ΣΤΟ ΓΚΡΕΜΟ

ΞΥΛΙΝΗ ΓΕΦΥΡΑ

ΟΙΚΙΣΜΟΣΠΑΜΙΚΑΣΤΡΟΥ

ΟΙΚΙΣΜΟΣΑΓΚΑΘΙΑ

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ | ΠΜΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣΘΕΜΑ: ΕΠΟΧΙΑΚΕΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ | ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΣ ΡΟΥΣΣΟΛΑΚΟ, ΧΙΟΝΑ, ΚΟΥΡΕΜΕΝΟ, ΜΑΡΙΔΑΤΗ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΠΥΡΙΔΑΚΗΣ | ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ: ΠΑΝΙΤΑ ΚΑΡΑΜΑΝΕΑ I ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017 MASTER PLAN ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ

ΚΛΙΜΑΚΑ 1:2000

Φ γ ή π ε δ α τ τ ό δ α σ φ

ΠΕΥΚΑ

ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΠΑΛΑΙ ΚΑΣΤΡΟΥ

ΠΡΟΣ ΣΗΤΕ1Αί τ λ ά ΐ ^ ΐ

ΠΛΑΤΑΝΙΑ

ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΑΓΚΑΘΙΑ

ΧΑΡΟΥΠΙΕΣ

ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ

• ΣΗΜΕΙΑ ΕΙΣΟΔΩΝ

■ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝ ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΑΣΦΑΛΤΟΣ - ΧΩΜΑΤΟΔΡΟΜΟΣ

■ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΔΙΚΤΥΟ ΠΕΖΟΔΡΟΜΩΝ ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΟΜΩΝ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΧΩΜΑ

■ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΙ ΕΛΑΙΩΝΕΣ ΠΟΤΑΜΙ - ΡΥΑΚΙ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

■ ΚΑΛΥΒΕΣ ΚΙΟΣΚΙΑ■ ΚΑΛΥΒΕΣ ΥΠΕΡΥΨΩΜΕΝΕΣ■ ΞΥΛΙΝΗ ΓΕΦΥΡΑ

Β

ΕΠΙΦΑΝΕΙΕΣ

• ΣΗΜΕΙΑ ΕΙΣΟΔΩΝ

■ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝ ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΑΣΦΑΛΤΟΣ - ΧΩΜΑΤΟΔΡΟΜΟΣ

■ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΔΙΚΤΥΟ ΠΕΖΟΔΡΟΜΩΝ ΠΟΔΗΛΑΤΟΔΡΟΜΩΝ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΧΩΜΑ

- ΚΑΛΝΤΕΡΙΜΙ ΑΠΟ ΤΟΠΙΚΟΥΣ ΛΙΘΟΥΣ- ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗ ΠΑΡΑΛΙΑΣ- ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΙ ΕΛΑΙΩΝΕΣ■ "ΞΕΦΩΤΑ" ΣΠΑΡΤΑ - ΚΗΠΟΙ

ΠΟΤΑΜΙ - ΡΥΑΚΙ■ ΥΓΡΟΒΙΟΤΟΠΟΙ - ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

■ ΚΑΛΥΒΕΣ -ΣΕΡΦ

■ ΚΑΛΥΒΕΣ ΥΠΕΡΥΨΩΜΕΝΕΣ

ΚΟΥΤΙ ΣΤΟ ΓΚΡΕΜΟ

■ ΞΥΛΙΝΗ ΓΕΦΥΡΑ

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ | ΠΜΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣΘΕΜΑ: ΕΠΟΧΙΑΚΕΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ | ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΣ ΡΟΥΣΣΟΛΑΚΟ, ΧΙΟΝΑ, ΚΟΥΡΕΜΕΝΟ, ΜΑΡΙΔΑΤΗ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΠΥΡΙΔΑΚΗΣ I ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ: ΠΑΝΙΤΑ ΚΑΡΑΜΑΝΕΑ I ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΠΡΟΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡΑΣΗΣΚΛΙΜΑΚΑ 1:1000

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΑ ΑΛΜΥΡΙΚΙΑ

ΙΚΙΑ

ΕΑ Α Λ Μ Υ Ρ ΙΚ Ι# ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΑ ΑΛΜΥΡΙΚΙΑ

ΚΑΛΝΤΕΡΙΜΙ

ΚΟΥΤΙ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΜΟ

ΑΞΟΝΟΜΕΤΡΙΚΟ

-ΣΚΙΑΣΤΡΟ ΑΠΟ ΚΑΛΑΜΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

ΚΑΤΟΨΗ

ΤΟΜΗ

4.900 4.900

CDCOΝ-

Ο00CD

CD00h-

Ο

CM

Ο00CD

CJ>I'-

SURF BOX ΚΛΕΙΣΤΟ

SURF BOX ΑΝΟΙΧΤΟ

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ | ΠΜΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣΘΕΜΑ: ΕΠΟΧΙΑΚΕΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ | ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΣ Ρ0ΥΣΣ0ΛΑΚ0, ΧΙΟΝΑ, ΚΟΥΡΕΜΕΝΟ, ΜΑΡΙΔΑΤΗ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΠΥΡΙΔΑΚΗΣ | ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ: ΠΑΝΙΤΑ ΚΑΡΑΜΑΝΕΑI ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑΓΕΦΥΡΑ I SURF BOX

ΥΠΕΡΥΨΩΜΕΝΗ ΚΑΛΥΒΑ - ΤΡΑΓΑΤΑ

"ανεβαίνοντας στις υπερυψωμένες καλύβες ως αναδυόμενος "ναυαγός" μέσα από την "θάλασσα" των ελαιώνων, ο περιηγητής επαναπροσδιορίζει την θέση του στον χώρο, προ σανατολίζεται και απολαμβάνει τις θεάσεις προς την θάλασσα και τα γύρω βουνά."

ΟΠ'Ζ Ο Ρ Ι Ζ

991 0 099'Ρ 61710

6.340

, 0.749 ,___________________________ 4.680____________________________, 0.786 ,

+___________2.140___________+__________ 2.140___________^

ΚΑΛΥΒΑ - ΤΡΑΓΑΤΑ ΚΛΕΙΣΤΗ0ΚΓ9

ΚΑΛΥΒΑ - ΤΡΑΓΑΤΑ ΑΝΟΙΚΤΗ

ΟΨΗ ΚΛΕΙΣΤΟ ΤΟΜΗ ΑΝΟΙΚΤΟ

ΚΟΥΤΙ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΜΟ

ΤΟΜΗ

άποψη από την εκβολή του ποταμιού

Το κουτί στον γκρεμόΈνα κουτί 4X4 από κορτέν, "ανασηκωνεται" στην ακμή του, έτοιμο να κυλίσει στο χείλος του γκρεμού. Έτσι δίνει μορφή σε ένα μικρό, προστατευμένο από τους ανέμους της περιοχής αμφιθέατρο θεάσεων. Στο κάτω μέρος του ο κενός χώρος που προκύπτει προσφέρεται για διανυκτέρευση.

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ | ΠΜΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣΘΕΜΑ: ΕΠΟΧΙΑΚΕΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ | ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΣ ΡΟΥΣΣΟΛΑΚΟ, ΧΙΟΝΑ, ΚΟΥΡΕΜΕΝΟ, ΜΑΡΙΔΑΤΗ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟΦΟΙΤΗΤΗΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΠΥΡΙΔΑΚΗΣ | ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ: ΠΑΝΙΤΑ KAPAMANEA I ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2017

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑΚΑΛΥΒΑ - ΤΡΑΓΑΤΑ | ΚΟΥΤΙ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΜΟ

«Περπατώντας επάνω σε τούτη τη γη, η καρδιά μας χαίρεται με την πρώτη χαρά του νηπίου την κίνησή μας μέσα στο χώρο της πλάσης, την αλληλοδιάδοχη τούτη καταστροφή κι αποκατάσταση

της ισορροπίας που είναι η περπατησιά.

Χαίρεται το προχώρεμα του κορμιού επάνω απ' την ανάγλυφη τούτη ταινία που είναι το έδαφος.Και το πνεύμα μας ευφραίνεται από τους άπειρους συνδυασμούς των τριών διαστάσεων του Χώρου, που μας συντυχαίνουν και αλλάζουν στο κάθε μας βήμα ένα γύρω μας, και που το πέρασμα ακόμα ενός συννέφου, ψηλά εις τον ουρανό είναι ικανό να τους μεταβάλει.Προσπερνούμε δίπλα σε τούτο το βράχο, τον κορμό του δέντρου ή κάτω από τούτο το θύσανο της φυλλωσιάς του.Ανεβαίνουμε, κατεβαίνουμε μαζί με το έδαφος, επάνω εις τα κυρτώματά του, τους γηλόφους, τα όρη ή βαθιά μέσα στις κοιλάδες. Χαιρόμαστε την επίπεδη έκταση της πεδιάδος, μετρούμε τη γη με τον κόπο του κορμιού μας.

Το έρημο τούτο μονοπάτι είναι απείρως ανώτερο από τις λεωφόρους τωνμεγαλουπόλεων. Γιατί με την κάθε πτυχή του, με τις καμπές του, τις άπειρες εναλλαγές τη<̂ προοπτικής του χώρου που παρουσιάζει, μας μαθαίνει τη θεία υπόσταση της ατομικότητας της υποταγμένης εις την αρμονία του ‘ολου.

Μελετούμε το πνεύμα που αναδίνεται απ' τους τόπους.Εδώ το έδαφος είναι σκληρό, πετρώδες, απότομο· το χώμα ξερό. Εκεί η γη είναι επίπεδη. Νερό αναβλύζει ανάμεσα από βρύα. Εδώ οι πνοές, το ύψος και η σύσταση του εδάφους μας αναγγέλουν τη γειτνίαση της θάλασσας.

Εκεί θάλλει πλούσια χλωρίδα, η ακρότατη τούτη τελείωση της πλαστικής διαμόρφωσης του εδάφους, που ξέρει να εναρμονίζει το έντυμά της με το ρυθμό των εποχών.Εδώ οι φυσικές δυνάμεις, η γεωμετρία της γης, η ποιότητα του φωτός και του αιθέρα, προσδιορίζουν τούτο τον τόπο για κοιτίδα πολιτισμού. Εκεί μυστηριώδεις αναθυμιάσεις αναδίνονται, θαρρείς,

από τη γη ...

Ο γκρεμνός αυτός σου προκαλεί δέος. Το σπήλαιο τούτο είναι κατοικία μυστηριωδών πνευμάτων, υπερφυσικών δυνάμεων. Είναι οι σεβάσμιοι πανάρχαιοι τόποι λατρείας ... Εμπρός εις την αρχέγονη εικόνα της Γης οπού κρατούνε, η ψυχή δέχεται ένα μυστικό τίναγμα, όπως οι ραβδοσκόποι στην αόρατη

παρουσία του υπόγειου νάματος ...

Το φως έπλασε τούτο τον Κόσμο. Το φως τον συντηρεί και τον γονιμοποιεί.Αυτό μας το φανερώνει στα υλικά μας μάτια, για να φωτίσει το φως της ψυχής μας.Επάνω από την ακίνητη (3) τούτη γεωμετρία της γης, είναι το αεικίνητο Κράτος του Αιθέρος και του Φωτός.Γυρνάει το άστρο της Ζωής, έρχεται, φεύγει και γίνεται ημέρα και νύχτα.Πλησιάζει τη γη, μακραίνει και γίνεται καύμα ή ψύχος, όμβρος ή ξηρασία, αιθρία ή ζόφος, νεφέλη,βροχή ή άνεμος. Και η ανθρώπινη ψυχή χαίρεται την κινούμενη τούτη γεωμετρία του αιθέρος και του φωτός,που είναι οι εποχές.

Το Φως την ευφραίνει, ο άπειρος κόσμος των Μορφών και του Χρώματος.Μελετάει το πνεύμα των Ωρών, την απόκλιση των ακτίνων, το μήκος της σκιάς.Την κράση των όμβρων και της ξηρασίας, του καύματος και του ψύχους,(5) τους σχηματισμούς των νεφών. Μα περισσότερο απ' όλα μ' αρέσει να βλέπω σήμερα, κατ' απ' το φως τούτο της χειμωνιάτικης ευδείας, το θέαμα του εδάφους. Πετρώματα που θεϊκές δυνάμεις τα έπλασαν, βράχοι, συντρίμμια βράχων και πέτρες, η απειράριθμη όπως τ' άστρα σκόνη του γόνιμου χώματος.

Σκύβω και πιάνω ένα λιθάρι. Το χαϊδεύω με το βλέμμα, με το χέρι. Είναι ένας ασβεστόλιθος γκρίζος.Η φωτιά εμόρφωσε το θεϊκό σχήμα του, τα ύδατα τον διέπλασαν, του εχάρισαν το λεπτό τούτο ρούχο της αργίλου, αλλού άσπρο, αλλού ερυθροκίτρινο του σιδήρου.Τον στριφογυρίζω μέσα στα χέρια μου, μελετάω την αρμονία του διαγράμματος του.Χαίρουμαι τα ισοζυγιάσματα τούτα των εξοχών και των εσοχών. Τα ισορροπήματα του φωτός και της σκιάς. Χαίρουμαι επάνω του την πλήρωση των οικουμενικών εκείνων νόμων που, όπως έλεγε ο Γ καίτε, θα μας έμεναν άγνωστοι αν δεν τους ξεσκέπαζε στον ποιητή και τον καλλιτέχνη η αίσθηση του ωραίου.»

Από Δ.Πικιώνη «Συναισθηματική Τοπογραφία»

Ζ-λΙΙ I / M Z I V I M

ΘΕΜΑ: ΕΠΟιΣΙΑ I ΠΜΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝ I I κ Ρ

\ΚΕΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΕΙΣ | ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΣ ΡΟΥΣΣΟΛΑΚΟ, ΧΙΟΝΑ, ΚΟΥΡΕΜΕΝΟ, ΜΑΡΙΔΑΤΙ3ΡΓ0Σ ΣΠΥΡΙΔΑΚΗΣ I ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ: ΠΑΝΙΤΑ ΚΑΡΑΜΑΝΕΑ I ΣΕΠΤΕΜΒΙ31

\L

Η ΜΕΣΑ :τ<Γ\ Λ Λ “Η2(117I (

ΦΩΤΟΜΟΝΤΑΖ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ