ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΔΠΜΣ ‘ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ’

ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ

Υπεύθυνη Μαθήματος

Αναστασία ΣτρατηγέαΑναπλ. Καθηγ. Ε.Μ.Π.

ΑΔΕΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ

Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons

Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.

2

ΣΤΟΧΟΣ

εμβάθυνση στην έννοια της προοπτικής διερεύνησης

ως μίας σύγχρονης προσέγγισης που αποσκοπεί να συμβάλλει, με παροχή πληροφορίας,

στη διαδικασία του σχεδιασμού

για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των προβλημάτων αυτού

σε περιβάλλοντα που χαρακτηρίζονται από αβεβαιότητα και πολυπλοκότητα

3

ΔΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ

4

1. Ο Σχεδιασμός σήμερα - Προκλήσεις

2. Η Έννοια της Προοπτικής Διερεύνησης (Foresight)

3. Υλοποιώντας μία Διαδικασία Προοπτικής Διερεύνησης

5

Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ - ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ

1

ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Σχεδιαστικός Στόχος

“ανάπτυξη με στόχο την εξυπηρέτηση των αναγκών του παρόντος, χωρίς να υποθηκεύεται η εξυπηρέτηση των αναγκών των μελλοντικών γενεών”

6

Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

(Brundtland Report, 1987)

Ενδογενεακή ισότητα

Διαγενεακή ισότητα

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

ΝΕΕΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΕΝΕΑΚΗ ΙΣΟΤΗΤΑ Μακροπρόθεσμη προσέγγιση

ΚοινωνίαΠεριβάλλον Οικονομία

Διεπιστημονική Προσέγγιση

(Doll και Krol, 2002) 7

Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

Έμφαση στην ανάπτυξη ΕΡΓΑΛΕΙΩΝγια την αποτελεσματικότερη εκτίμηση των δυνατών μελλοντικών εξελίξεων

Χάραξη πολιτικής που ενσωματώνει αυτή τη γνώση

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής διάστασης

ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ μελλοντικών γενεών

ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΟΠΤΙΚΗ

8

ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣΜεταξύ κοινωνικών ομάδων, λόγω έλλειψης συναίνεσης ως προς τις

προτεινόμενες λύσεις του σχεδιασμού - διαφορετικά αξιακά συστήματα9

ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

Ο βαθμός πολυπλοκότητας των σχεδιαστικών προβλημάτων έχει αυξηθεί σημαντικά

‘WICKED PROBLEMS’ Balint και άλλοι, 2011

Μεγάλη επιστημονική αβεβαιότητα ως προς την

επίλυσή τους

Αβεβαιότητα σχετικά με τις αντιλήψεις, τα κίνητρα και τις συμπεριφορές των

αποδεκτών του σχεδιασμού

Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ

(α) Αβεβαιότητα ως προς τις εξελίξεις του ευρύτερου

περιβάλλοντος

Σχεδιαστικό Πρόβλημα

(β) Αβεβαιότητα ως προς το

σύστημα αξιών

(γ) Αβεβαιότητα ως προς τις

αποφάσεις που λαμβάνονται

Σχεδιασμός (αστικός ή/και περιφερειακός) - δραστηριότητα, που από τη φύση της, είναι στενά συνδεδεμένη με το ΜΕΛΛΟΝ

ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑ

10(Friend και Hickling, 2006)

Συλλογή πληροφορίας από τους κοινωνικούς εταίρους

ΝΕΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΣΚΕΨΗΣ

... για την απόκτηση βαθύτερης και πολυδιάστατης γνώσης,

που αποσκοπεί στη διερεύνηση των σχέσεων μεταξύ τουπαρόντος και του μέλλοντος και της ‘διαδρομής’

– των πολιτικών δηλαδή και των σχεδιαστικών παρεμβάσεων –

που μπορούν να συνδέσουν, με ένα βιώσιμο τρόπο, την παρούσα κατάσταση με

επιθυμητές μελλοντικές εξελίξεις11

Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ

... εμβάθυνση στις ‘ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ’ που μπορεί να έχουν οι προτεινόμενες από το σχεδιασμό

λύσεις

από τις διαφορετικές κοινωνικές ομάδες, οι οποίες, συνδυαζόμενες με τις κρατούσες σχέσεις δύναμης

σε μία κοινωνία,

μπορούν να επηρεάσουν δραματικά την εφαρμογή των λύσεων αυτών, υποστηρίζοντας ή όχι τις

συγκεκριμένες σχεδιαστικές επιλογές12

Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ

Διαχείριση Συγκρούσεων

... ΝΕΕΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ για την αποτελεσματικότερη διαχείριση των προβλημάτων του

σχεδιασμού σε ‘ασταθή’ και ‘αβέβαια’ περιβάλλοντα,

οι οποίες απέχουν από την τεχνική – ορθολογική προσέγγιση του σχεδιασμού του παρελθόντος

και είναι αποτελεσματικές στο να αναγνωρίζουν νέες ευκαιρίες και να προωθούν καινοτόμες λύσεις,

που αντιμετωπίζουν τα προβλήματα και διασφαλίζουν συναίνεση μεταξύ των αποδεκτών του σχεδιασμού

13

Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ

ΝΕΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

H υιοθέτηση συμμετοχικών προσεγγίσεων στο σχεδιασμό, με στόχο τη διερεύνηση του συστήματος αξιών, το οποίο θα οριοθετήσει το πλαίσιο των αποφάσεων πολιτικής

H διερεύνηση/διατύπωση εναλλακτικών μελλοντικών καταστάσεων – FORESIGHT - σε ένα περισσότερο μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα με την αξιοποίηση ποιοτικών, κατά κύριο λόγο, μεθοδολογικών προσεγγίσεων για τη διερεύνηση του μέλλοντος

Ο συντονισμός μεταξύ φορέων και ομάδων της κοινωνίας, αλλά και ο συντονισμός μεταξύ φορέων, τόσο σε οριζόντιο επίπεδο (μεταξύ φορέων του ίδιου ιεραρχικά επιπέδου) όσο και σε κάθετο (μεταξύ φορέων λήψης αποφάσεων σε διαφορετικά ιεραρχικά επίπεδα)

14

15

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ

2

Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ

(α) Αβεβαιότητα ως προς τις εξελίξεις

του ευρύτερου περιβάλλοντος

Σχεδιαστικό Πρόβλημα

(β) Αβεβαιότητα ως προς το

σύστημα αξιών

(γ) Αβεβαιότητα ως προς τις

αποφάσεις που λαμβάνονται

Σχεδιασμός (αστικός ή/και περιφερειακός) - δραστηριότητα, που από τη φύση της, είναι στενά συνδεδεμένη με το ΜΕΛΛΟΝ

ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑ

16Friend και Hickling, 2006

ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ

Περιβαλλοντικά προβλήματα –προβληματισμός

Νέες τεχνολογικές εξελίξεις

Επιχειρήσεις –Στρατηγικός σχεδιασμός –ανάλυση σειράς παραγόντων

κ.ά.

17

Τέλη δεκαετίας ‘80

ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ

Προσεγγίσεις που αποσκοπούν στην παροχή πληροφορίας

σχετικά με μακροπρόθεσμες εξελίξεις για την υποστήριξη της

Διαδικασίας Λήψης Αποφάσεων στο Σχεδιασμό

Απόκτηση γνώσης από ένα ευρύ φάσμα συμμετεχόντων(πολίτες, stakeholders κ.ά.)

Ανάπτυξη στρατηγικής οπτικής – εστίαση σε μακροπρόθεσμες κοινωνικές, οικονομικές και τεχνολογικές εξελίξεις και τις επιπτώσεις τους

18

ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣΤΟΧΟΙ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

Υποστήριξη Κέντρων Λήψης Αποφάσεωνστη χάραξη προτεραιοτήτων και τη λήψη αποφάσεων σήμερα για την επιδίωξη

επιθυμητών ή την αποτροπή ανεπιθύμητων μελλοντικών καταστάσεων

Δικτύωσημεταξύ

συμμετεχόντων

Συμμετοχικές προσεγγίσεις Μακροπρόθεσμες προσεγγίσεις

Ποιοτικές προσεγγίσεις

Έμφαση σε διερευνητικές (exploratory) προσεγγίσεις

Συμμετοχικές προσεγγίσεις στη διερεύνηση των μελλοντικών

προκλήσεων και ευκαιριών

Συμμετοχικές προσεγγίσεις στη χάραξη πολιτικής

Εκδημοκρατισμός –Νομιμοποίηση πολιτικών διαδικασιών

19

ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ

Πηγή: European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, 2003

Προοπτική Διερεύνηση

Δικτύωση

Σχεδιασμός

Μελέτες Μέλλοντος

Έχει συμπληρωματικό ρόλο στο σχεδιασμό και τη χάραξη πολιτικής

Παρέχει πληροφορία σχετικά με τις προκλήσεις

του μέλλοντος

ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ – ΟΡΙΣΜΟΣ

“… μία συστηματική διαδικασία συλλογής πληροφορίας με τη συμμετοχή κοινωνικών ομάδων και μία μεσο-

μακροπρόθεσμη διαδικασία δημιουργίας οράματος που αποσκοπεί στην παροχή πληροφορίας για τη λήψη απόφασης

σήμερα και την ενεργοποίηση συλλογικών δράσεων”

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΚΟΙΝΟΥ

ΧΑΡΑΞΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΡΑΜΑΤΟΣ

?

20http://forlearn.jrc.ec.europa.eu/guide/ - FOR-LEARN Online Foresight Guide

21

Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ως μία σειρά σταδίων, που αποσκοπούνστη λήψη απόφασης

Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ, που συνεπάγεται τησυμμετοχή ενός φάσματος ενδιαφερομένων (stakeholders)σχετικά με το πρόβλημα που εξετάζεται

Η ΧΑΡΑΞΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ, που αποτελεί και το τελικόπροϊόν/αποτέλεσμα κάθε άσκησης προοπτικής διερεύνησης –

ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ

ΣΤΟΧΟΣ: η ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΣΗΜΕΡΑ για την αντιμετώπιση δυσάρεστων ή την επιδίωξη επιθυμητών μελλοντικών καταστάσεων

ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ

Συμμετοχή Κοινωνικών Ομάδων

Σχεδιασμός

Χάραξη Πολιτικής

ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ

(FORESIGHT)Ανοικτός ορίζοντας

Συμμετοχική διαδικασίαΠροσανατολισμένη

στη δράση

Σχηματίζοντας το μέλλον

22

ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ

Η προοπτική διερεύνηση ως εργαλείο προώθησης

συμμετοχικών προσεγγίσεων

23

Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ... συμβάλλει στη συλλογή πληροφορίας για τη διερεύνηση των μελλοντικών εξελίξεων στη βάση συγκεκριμένων υποθέσεων, πάνω στις οποίες αυτές στηρίζονται

επικεντρώνει το ενδιαφέρον σε επιθυμητές και εφικτέςμελλοντικές εξελίξεις

χρησιμοποιεί ένα ευρύ φάσμα πηγών γνώσης (συμμετέχοντες) από την κοινωνία (πολίτες), την οικονομία (επιχειρήσεις), τη διοίκηση (φορείς), κ.λπ.

συμβάλλει στη δικτύωση των επιμέρους παραγόντων

επιιδιώκει τη δημιουργία συναίνεσης στη διατύπωση ενός κοινού οράματος

ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ

ΧΑΡΑΞΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ

Η Προοπτική Διερεύνηση αποσκοπεί στο Σχεδιασμό του Μέλλοντος ΟΧΙ στην πρόγνωσή του

(EU, 2003) 24

Κατανόηση διαδικασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη και δημιουργούν το ‘περιβάλλον’ εντός του οποίου λαμβάνονται αποφάσεις του

σχεδιασμού (decision environment)25

KEY DRIVERS ΣΤΗΝ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ

Επιστήμη και Τεχνολογία

Δημογραφικές εξελίξεις

Πολιτικές εξελίξεις

Γεωπολιτικές εξελίξεις

Κοινωνικές εξελίξεις

Οικονομικές εξελίξεις

Πολιτισμός

Ενέργεια

κ.ά.

26

ΤΥΠΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΩΝ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ’από πάνω προς τα κάτω’

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ’από κάτω προς τα πάνω’

Συμβατική προσέγγιση προοπτικής διερεύνησης

Μικρή έμφαση στην αλληλεπίδραση με τις κοινωνικές ομάδες

Σύγχρονη προσέγγιση προοπτικής διερεύνησης

Μεγάλη έμφαση στην αλληλεπίδραση με τις κοινωνικές ομάδες

Συλλογή πληροφορίας από ένα ευρύ φάσμα ομάδων

Νομιμοποίηση διαδικασίας ‘Ιδιοκτησία’ αποτελέσματος Μεγαλύτερη δικτύωση

27

ΤΥΠΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΩΝ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ

ΕΜΦΑΣΗ στο ‘προϊόν’

ΕΜΦΑΣΗ στη ‘διαδικασία’

Η προσέγγιση αυτή δίνει έμφασηστο τελικό προϊόν της διαδικασίας

Το προϊόν τροφοδοτεί τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, δίνοντας ιεραρχημένες

προτάσεις / κατευθύνσεις προς τα κέντρα λήψης αποφάσεων

Η προσέγγιση αυτή δίνει έμφαση στη διαδικασία

Η διαδικασία – αλληλεπίδραση μεταξύ των συμμετεχόντων αποσκοπεί στην ανάπτυξη δικτυώσεων, την ανάπτυξη δεξιοτήτων προοπτικής διερεύνησης

κ.λπ., ενσωματώνοντας την προοπτική διερεύνηση στη δραστηριότητα διαφόρων

φορέων

ΣΤΟΧΟΣ: αύξηση ‘ετοιμότητας’ ομάδων να προβλέπουν, να ανταποκρίνονται και να διαμορφώνουν αλλαγές

28

ΓΙΑΤΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ???

Δημιουργία οράματος - λήψη αποφάσεων σήμερα για την υλοποίησή του – τροφοδότηση κέντρων λήψης αποφάσεων με πληροφορία σε σχέση με τις επιθυμίες/οράματα της κοινωνίας

Συμβολή στη λήψη αποφάσεων σε θέματα ανάπτυξης υποδομών π.χ. οδικού & σιδηροδρομικού δικτύου, ενεργειακών υποδομών – μακροπρόθεσμος ορίζοντας λειτουργίας υποδομών

Παροχή φάσματος μακροπρόθεσμων επιλογών σε διάφορα επίπεδα. Για παράδειγμα: η διερεύνηση των εξελίξεων των τεχνολογιών επεξεργασίας απορριμμάτων μπορεί να επηρεάσει τις διαθέσιμες επιλογές για τον εξοπλισμό μιας μονάδας επεξεργασίας τους, ή

η διερεύνηση των πληθυσμιακών εξελίξεων να τροφοδοτήσει τη λήψη αποφάσεων σχετικά με το ασφαλιστικό σύστημα

29

ΓΙΑΤΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ???

Λήψη απόφασης σε ατομικό επίπεδο – παροχή γενικής πληροφορίας για π.χ. επιλογή αντικειμένου σπουδών, επαγγελματικού προσανατολισμού, ανάπτυξης δεξιοτήτων

Δημιουργία ομάδων διαμαρτυρίας – π.χ. η προοπτική διερεύνηση της κλιματικής αλλαγής και οι δυσμενείς επιπτώσεις που απορρέουν από αυτή έχει δημιουργήσει ενεργές ομάδες δράσης και διεκδικήσεων αλλαγής πολιτικής

Ανάπτυξη αλληλεπίδρασης μεταξύ κοινωνικών ομάδων με θετικά αποτελέσματα σε: Διεύρυνση των απόψεών τους για επιθυμητές ή μη μελλοντικές επιλογές

Αντίληψη διαφορετικών απόψεων και στρατηγικών Αναζήτηση συναινέσεων και διαχείριση συγκρούσεων κ.λπ.

30

ΥΛΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΜΙΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ

3

31

ΣΤΑΔΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ

Στάδιο Προετοιμασίας(Pre-foresight)

Στάδιο Στρατολόγησης Συμμετεχόντων(Recruitment)

Στάδιο Ανάπτυξης(Generation)

Στάδιο Δράσης(Action)

Στάδιο Ανανέωσης(Renewal)

Διερεύνηση, κατανόηση κύριων ζητημάτων και τάσεων του προβλήματος που μελετάται

Στρατολόγηση, κινητοποίηση, παρακίνηση συμμετεχόντων

Ανάπτυξη νέας γνώσης, διερεύνηση, ανάλυση και διατύπωση ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ

Επιδίωξη επιθυμητών μελλοντικών καταστάσεων μέσα από το στρατηγικό σχεδιασμό –ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Γνώση, αξιολόγηση και διάχυση αποτελεσμάτων

μια άσκηση προοπτικής διερεύνησης απαιτεί πολύ καλό σχεδιασμό

1

2

3

4

5

Διερεύνηση, κατανόηση κύριων ζητημάτων και τάσεων του προβλή-ματος που μελετάται

32

ΣΤΑΔΙΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ(Pre-foresight)

Προσανατολισμός

Πόροι

Προσεγγίσεις

Χρονικός ορίζοντας

Περιβάλλον - Πλαίσιο

Εστίαση

Μεθοδολογία – Σχέδιο Δράσης

Στόχοι

ΣΤΑΔΙΟ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ

Scoping

(Popper, 2008)

1

33

ΣΤΑΔΙΟ ΣΤΡΑΤΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ

(Recruitment)

Ομάδα μελέτης

Εξειδίκευση – ΕκπαίδευσηΣΤΑΔΙΟ

ΣΤΡΑΤΟΛΟΓΗΣΗΣ

Στρατολόγηση, κινητοποίηση, παρακίνηση συμμετεχόντων Συμμετέχοντες

(Popper, 2008)

2

34

ΣΤΑΔΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ(Generation)

Μέθοδοι Προοπτικής Διερεύνησης που αξιοποιούνται

Τύπος συμμετοχής σε κάθε στάδιο

Τύπος αποτελέσματος από κάθε στάδιο

Βήματα Σταδίου

ΣΤΑΔΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ

Διερεύνηση – κωδικοποίηση υπάρχουσας γνώσης

Ανάπτυξη νέας γνώσης, διερεύνηση, ανάλυση και διατύπωση

μελλοντικών καταστάσεων

(Popper, 2008)

3

35

ΣΤΑΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ(Action)

Λήψη απόφασης

Κατευθύνσεις πολιτικής για την επίτευξή τους

ΣΤΑΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ

Διαμόρφωση επιθυμητών μελλοντικών καταστάσεων μέσα από το στρατηγικό σχεδιασμό –Κατευθύνσεις πολιτικής

Κατευθύνσεις Πολιτικής

Συστάσεις

Δικτύωση Λήψη απόφασης

(Popper, 2008)

4

36

ΣΤΑΔΙΟ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ(Renewal)

Αξιολόγηση

Διάχυση

Μάθηση

ΣΤΑΔΙΟ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ

Γνώση, αξιολόγηση και διάχυση αποτελεσμάτων

ΜΑΘΗΣΗ Διαδικασία Προϊόν

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Επιπτώσεις Αποτελεσματικότητα

ΔΙΑΧΥΣΗ Κοινού οράματος Κουλτούρας Συμμετ.

Προοπτικ. Διερεύν.

(Popper, 2008)

5

37(Coates, 2008)

ΣΤΑΔΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ

Balint, P., Stewart, R., Desai, A. and Walters, L. (2011), WickedEnvironmental Problems, Island Press, Washington D.C., UnitedStates of America, ISBN-13 978-1-59276-474-7.

Brundtland Report (1987), Our Common Future, Report of the WorldCommission on Environment and Development, United Nations.

Coates, J. (2010), The Future of Foresight - A US perspective,Technological Forecasting & Social Change 77, pp. 1428–1437.

Doll, P. and Krol, M. (2002), Integrated Scenarios of RegionalDevelopment in two Semi-Arid States of North-Eastern Brazil,Integrated Assessment, Vol. 3, No. 4, pp. 308-320.

European Foundation for the Improvement of Living and WorkingConditions (2003), Handbook of Knowledge Society Foresight.

Friend, J. and Hickling, A. (2011), Planning Under Pressure: TheStrategic Choice Approach, Routledge, New York, United Statesof America, ISBN 0 7506 63731.

Popper, R. (2008), Foresight Methodology: An Overview and More…,PREST Manchester Institute of Innovation Research.

38

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα

Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ΕΜΠ» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του υλικού

Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους

39