Είδος: Εφημερίδα / Ένθετο : ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΗμερομηνία: Παρασκευή, 26-03-2010Σελίδα: 9,10,11,12 (1 από 4)Μέγεθος: 3576 cm ²Μέση κυκλοφορία: 31550Επικοινωνία εντύπου: (210) 9296001

Λέξη κλειδί: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

Βιβλία για τις πασχαλινές ημέρες Από τους Ελένη Σαραντίτη, Αλέξανδρο Στεργιόπουλο, Δημήτρη Δαλδακη ¦Απουλήίου

Ερως και Ψυχή απόδοση: Ζωή Βαλάση ζωγραφική: Φωτεινή Στεφανίδη σειρά: Λόγος Ερωτικός εκδ. Στεφανίδη, σ. ιο6, 12,50 e

Ο ρωμαίος συγγραφέας, ρήτορας, φιλόσοφος, μαθηματικός

Απουλήιος Λεύκιος ή Σοφιστής έζησε -περίπουαπό

το 125 έως το ι8ο μ.X. Καταγόταν από τη ρωμαϊκή επαρχία Μάδαυρα της Νουμιδίας

(Β. Αφρική) και καθώς η οικογένεια του ήταν

εύπορη και ο ίδιος εξαιρετικά φιλομαθής, απέκτησε ευρύτατη μόρφωση.

Σπούδασε στην Καρχηδόνα και αργότερα στην Αθήνα Πλατωνική Φιλοσοφία. Απειρα τα ταξίδια

του και επίμονη η ενασχόληση του με διάφορα μυοτήρια αλλά και με τη μαγεία. Μάλιστα

στο έργο του Απολογία η Περί μαγείας, με ζωηρό, ευχάριστο τρόπο και ύφος χαριτωμένο υπερασπίζεται

τον εαυτό του όταν κατηγορείται ότι χρησιμοποίησε μαγικά μέσα για να παντρευτεί

μια πλούσια χήρα. Αλλα έργα του: Περι'Πλάτωνος και των δογμάτων αυτού και Περί του δαιμονίου

του Σωκράτους. Πασίγνωστος έγινε με το ενδεκάτομο έργο του Μεταμορφώσεις ή Ο Χρυσός Ονος - το «μαλαματένιο

γαϊδούρι», κατά την έκφραση του Σεφέρη. Εργο πλούσιο και τερπνό, μεταφράστηκε οε πολλές γλώσσες και σ' αυτό περιγράφονται οι περιπέτειες του ίδιου του Απουλήίου, πλην εδώ ο ήρωας του είναι άνθρωπος μεταμορφωμένος οε γάιδαρο. Στο μυθιστόρημα παρεμβάλλονται δεκαεφτά αυτοτελή επεισόδια, με ωραιότερο και γνωστότερο εκείνο που θυμίζει τον Φαίδρο και το Συμπόοιο του Πλάτωνα και όπου περιγράφονται

η Ενωση, ο Χωρισμός και η Επανένωση της Ψυχής και του Ερωτα. To εξαίσιο αυτό παραμύθι,

με αντίλαλους πανάρχαιων ελληνικών λαϊκών μύθων, βασισμένο αε παλαιότερο ελληνικό

έργο, ενέπνευσε καλλιτέχνες, όπως ο Ραφαήλ, ο δε συγγραφέας του θεωρήθηκε άνθρωπος

που αναζητά παντού, ιδίως στην περιπέτεια, τη χαρά της ζωής.

To παραμύθι της Ψυχής ευτύχησε στην παρούσα έκδοση. Τόσο η απόδοση και σι σημειώσεις

της Ζωής Βαλάση όσο και η θαυμαστή εικονογράφηση της Φωτεινής Στεφανίδη μαρτυρούν

τον σεβασμό των δύο καλλιτέχνιδων στο σπουδαίο αυτό έργο, τον μόχθο που κατέβαλαν ώς

την ολοκλήρωση του, αλλά και. τη σπάνια εκείνη αίσθηση της ευφορίας που κατακλύζει τον

προικισμένο άνθρωπο όταν πλησιάζει έργο τόσο ευφραντικό.

Λοιπόν: Κάποτε, οε μια μακρινή χώρο, ζούσαν ένας βασιλιάς και μια βασίλισσα με τις τρεις θυγατέρες τους, που ήταν και οι τρεις πεντάμορφες. Για τις δύο μεγαλύτερες,

όποιο παίνεμα κι αν έλεγες, τους ταίριαζε- μα η τρίτη, η μικρότερη, είχε τέτοια ομορφιά που λόγια δεν υπήρχαν για να την περιγράψουν, και λέξεις δεν βρίσκονταν

για να εκφράσουν τον θαυμασμό που γεννούσε η θωριά της.., αρχίζει το παραμύθι με την πλούσια,

πολύχρωμη γλώσσα της η Ζωή Βαλάση. Αυτή η μικρή όμως λατρεύτηκε τόσο από τον λαό, απέκτησε

τέτοια φήμη για το κάλλος της ώστε τα ιερά της Αφροδίτης εγκαταλείφθηκαν, καθώς όλοι έτρεχαν να προσκυνήσουν

και να τιμήσουν μια κοινή βνητή, την πριγκίπισσα Ψυχή. Μέχρι που η Αφροδίτη αγανάκτησε· «Ορίστε

μας! Εγώ, η πανάρχαια μήτρα κάθε στοιχείου, εγώ η τροφός ολόκληρης της οικουμένης...» και κάλεσε το παιδί

της το φτερωτό, τον Ερωτα τον ανέμελο και ανεύθυνοτον κακομαθημένο: «Κάνε αυτή την παρθένα να ερωτευτεί

τον χειρότερο άντρα του κόσμου...».

«Γενομένης δε ώρας έκτης σκότος εγένετο εφ' όΚην την γην έως ώρας ενάτης· και τη ώρα τη ενάτη εβόησεν ο Ιησούς φωνή μεγάλη λε'νωνΕΚωί

Ελωί, Κιμά σαβαχϋανί: ο έστι μεϋερμηνευόμενον, ο Θεός μου ο Θεός μου, εις τι με εγκατέλιπες; ...και ειοεΚΰούσαι εις το μνημείον είδον

νεανίσκον καϋήμενον εν ιοίζ δεξιοίς, περιβεβλημένον στολήν λευκήν, και εξεϋαμβήϋησαν. ο δε Κέγει αυταίς- μη εκϋαμβείσϋε- Ιησούν

ζητείτε τον Ναζαρηνόν τον εσταυρωμένον ηγέρϋη, ουκ έστιν ώδε- ίδε ο τόπος όπου έϋηκαν αυτόν»,

S 'Φ φ To Κατα Μαρκον

Ιστορία αγάπης και τρυφερότητας, πίστης και απόλαυσης, αδελφικής ζήλιας και μοχθηρίας, παραμύθι με πλάσματα μαγικά, παλάτια χρυσαφένια

και αφοσίωση, αθέτηση υποσχέσεων, μετανιωμούς και κατατρεγμούς, χωρισμό, απώλεια

και απελπισία. Στο τέλος, η νίκη. Η νίκη της αγάπης. Της ζωής. Του έρωτα. Πάρε,

Ψυχή, της μιλά ο βασιλιάς θεών και ανθρώπων προσφέροντας της μια κούπα αμβροσία, και γίνε αθάνατη. Ο Ερωτας ποτέ δεν θα ο' αφήσει, θα τον έχεις πάντα δικό σου, κι ο γάμος σας θα κρατήσει αιώνια' Από τα βιβλία που μόνον ευφροσύνη και απόλαυση

προσφέρουν. Και γλυκούς ήχους και ευωδιές από την απέραντη, πέρα από εμάς ζωή. ¦

Λίλη Λαμπρέλλη To κρυμμένο νερό ζωγραφιές: Φωτεινή Στεφανίδη εκδ. Πατάκη, ο. 30, ΐ4,5θ« Η αφηγήτρια παραμυθιών και συγγραφέας Λίλη

Λαμπρέλλη με το Κρυμμένο νερό που μόλις κυκλοφόρησε, συμπύκνωσε τις πολύχρονες εμπειρίες

της, τις γνώσεις και την αγάπη της στο παραμύθι, και πρόσφερε στα παιδιά μια .στόρια

που μοιάζει σαν να έρχεται κατευθείαν από την καρδιά των αρχαίων λαών, ένα σπα τα

«μαγικά» λεγόμενα παραμύθια, καθώς σε αυτό κυριαρχεί το υπερφυσικό στοιχείο.

«Παραμυθητής ήταν στην αρχαιότητα αυτός που έδινε παρηγοριά», γράφει κάπου η γνωστή παραμυθού.

Μα και το «Κρυμμένο νερό» για παρηγοριά μιλά. Και για άπειρη καλοσύνη. Είχε πέσει, λέει, στα πολύ

μακρινά χρόνια, μεγάλη ξηρασία στη Γη. Δέντρα και χώμα, άνθρωποι και ζώα διψούσαν βασανιστικά.

Και ο αέρας, καυτός, να μη δροσίζει τους ανθρώπους που φλέγονταν και τα παιδιά που υπέφεραν. Ενα από αυτά τα διψασμένα παιδιά, ένα αγόρι, είπε να αφήσει την αχυροκαλύβα

του αξημέρωτα και να κατευθυνθεί προς το δάσος, μήπως και βρει λίγη δροσιά στην πρωινή υγρασία. Με το φεγγάρι να τον ακολουθεί,

ο μικρούλης περπάτησε πανω στα ξερά κλαδιά που θρυμματίζονταν στο πέρασμα

του, στο χώμα που στέναζε και όταν έφτασε πλάι στα δέντρα, διάλεξε το πλατύτερο φύλλο, το έκανε χωνί και άρχισε να συγκεντρώνει μέσα του κάθε υγρή ανάσα από τα κλαδιά και τα βλαστάρια,

έως ότου μάζεψε λίγες σταγόνες από το πολυπόθητο νερό. Ομως ξαφνικά, και τη στιγμή που ετοιμαζόταν να δροσίσει τα ξεραμένα

χείλη του, ένα φίδι ξεπρόβαλε εμπρός του· τρόμαξε και κραύγασε ο μικρός, αλλά το φίδι, μιλώντας εξασθενημένα: «Μη φοβάσαι, δεν

μπορώ να σου κάνω κακό. Ούτε και θα 'θελα. Γιατί τούτη είναι η στερνή μου ώρα. Χάνομαι από τη δίψα. Μονάχα,

οε παρακαλώ, αν με λυπάσαι, πάρε μια πέτρα και λιώσε με, να μην υποφέρω άλλο», είπε στο παιδί, το οποίο

ευθύς έσκυψε και του πρόσφερε το νερό του. Κι ήπιε αχόρταγα το φίδι. Και μετά κοίταξε το παιδί, κοιτάχτηκαν,

«και η ματιά τους γέμισε από τη χαρά της φιλίας». «Ιι μπορώ να κάνω για σένα;» ρώτησε το φίδι. Και το αγόρι «Νερό 3α 'θελα. Για μένα, για σένα, για τους δικούς μου. Νερό για το χωριό». Και η σοφή κουκουβάγια

που είδε τα πάντα, συγκινήθηκε και αποφάσισε να βοηθήσει. Είχε πράγματα να τους πει μυστικά αρχαία του νερού- και αλήθειες για τα πλάσματα του που ζούσαν πέρα από τον χρόνο, που οι θνητοίτα λάτρευαν και τα ονόμαζαν νύμφες του νερού και ζούσαν αρμονικά μαζί τους. Εως ότου οι δυνάμεις της φωτιάς έδιωξαν μακριά τις. νεράιδες, που τρομαγμένες

κρύφτηκαν κάτω από το χώμα με τα ποτάμια, τα ρυάκια, τις πηγές. Τα δύο ανόμοια, αγαθά και αγαπημένα πλάσματα,

παιδί και φίδι, περπάτησαν και περπάτησαν για να συναντήσουν τις νεράιδες, μα

στον δρόμο όλο έσκυβαν, μήπως ακούσουν την ανάσα του νερού. Kl έσκαβαν. Κι έσκαβαν. Τέλος

, το φίδι προσφέρθηκε να θυσιαστεί όταν το νερό, για να δώσει ζωή, ζήτησε ζωή. Ωστόσο το νερό μετάνιωσε και το έστειλε πίσω, στην επιφάνεια

της γης, για να αγκαλιάσει τον φίλο του και να αρχίσουν τις χαρές μαζί, αφού το νερό

χαρίστηκε ξανά στους διψασμένους. Η ελπίδα είναι τα παιδιά. Και η φιλία, μια δύναμη ανέλπιστη,

τελειώνει το παραμύθι της αγάπης και I της έγνοιας για τη φύση της Λίλης Λαμπρέλλη. Να υπογραμμίσουμε πόσο ωραίος, ποιητικός και συμπυκνωμένος είναι εδώ ο λόγος της συγγραφέως,

πόσο όμορφες και φυσικές δείχνουν οι σχέσεις ανθρώπων, ζώων και όντων υπερφυσικών

και τι υπέροχες -όπως πάντα- είναι οι ζωγραφιές της Φωτεινής Στεφανίδη. Σημ.: Αυτές τις μέρες κυκλοφόρησε (εκδόσεις Πατάκη ομοίως) ένα ακόμη έργο της Λίλης Λαμπρέλλη-

μας αφορά. «Λόγος εύθραυστος και αθάνατος. Προσέγγιση στην τέχνη της αφήγησης

και στην αθέατη πλευρά των μαγικών παραμυθιών». ¦Αλ.

Παπαδιαμάντης, Ζ. Παπαντωνίου, Αλ. Μωραϊτίδης, A. Καρκαβίτσας Πασχαλινά διηγήματα εκδόσεις Αρμός, σ. 102, 14,07 e Για τις μνήμες των ημερών, για την κατάνυξη η την ευλάβεια, για ένα ανεπαίσθητο αλλά εκστατικό

πλησίασμα στο νόημα του Θείου Δράματος· για τις ευωδιές που πλημμυρούν τον τόπο

τέτοιον καιρό, για τα φτερουγίσματα, για τον ήλιο που αργοπορεί τώρα να μας αφήσει, για μιαν άνοιξη «αθώα από του αίματος του δικαίου»,

διαβάσαμε ξανά και συνιστούμε στους νέους, μα και στους ενηλίκους, τον αισθητι-

κότατο τόμο με τα Πασχαλινά διηγήματα, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός, με τις εικόνες

του Γιώργου Κόρδη. Οπως δε αναφέρεται στο προλογικό σημείωμα: «Αυτή τη βιωμένη χαρά της Αναστάσεως αντικατοπτρίζουν ποικιλοτρόπως

τα πασχαλινά διηγήματα που συγκεντρώθηκαν στον ανά χείρας τόμο. Τα διηγήματα

αυτά, αν και επέλεξε ασφαλώς με εικαστικά κριτήρια ο Γ. Κόρδης, ωστόσο είναι

-εξ απόψεως λογοτεχνικών αρετών- κορυφαία πασχαλινά διηγήματα της νεοελληνικής γραμματείας».

Και είναι, πράγματι. Πρόκειται για διηγήματα των Παπαδιαμάντη, Παπαντωνίου, Μωραϊτίδη

και Καρκαβίτσα, οι οποίοι, καθένας με τον τρόπο του βέβαια, μεταφέρουν την «καλή είδηση»,

τη βεβαιότητα της ζωής. Τα διηγήματα τους, έξι τον αριθμό. Κι έχουμε τρία διηγήματα

του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, τα Εξοχική Λαμπρή, Παιδική Πασχαλιά και Χωρίς στεφάνι, του Αλεξάνδρου Μωραϊτίδη -εξάδελφος του Παπαδιαμάντη

και από οικογένεια κληρικών και αυτός και φύση βαθιά θρησκευτική- το Αρατε πύλας, ενώ Η αδερφή του Νυμφίου είναι διήγημα που έγραψε ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου (εκδ. 1927). Τέλος, το διήγημα Πειράγματα γράφτηκε

από τον Ανδρέα Καρκαβίτσα, ο οποίος θεωρείται ο

κύριος εκπρόσωπος του ηθγραφικού διηγήματος μετά

τον Παπαδιαμάντη. Εδώ θα πρέπει να θυμηθούμε ότι ο Παπαδιαμάντης ποτέ δεν είδε τα διηγήματα του τυπωμένα

οε βιβλίο, napa τις προσπάθειες που έγιναν. Γλυκεία Πασχαλιά! Η μήτηρ της

χαράς\ Γλυκεία μήτηρ! Της Πασχαλιάς η ενσάρκωσις! γράφει στην Παιδική Πασχαλιά ο σεπτός Σκιαθίτης.

Και στην Εξοχική Λαμπρή: Ηναψαντας λαμπάδας κ' εξήλθον όλοι εις το ύπαιθρον v' ακούσωσι την

Ανάστασιν. Γλυκέ ία v και κατανυκτικήνΑι/άστασιν εν μέσω των ανθούντων δένδρων, υπό ελαφράς αύρας σειομένων

ευωδών θάμνων και των λευκών ανθέων της a γραμπελιάς, «neigeodoranteduprintetnps». Οντως, «Η μαγεία του Παπαδιαμάντη». (Ελύτης,

1974) ¦Χάρτμουτ

Λέπιν Αΰήνα - Η γέννψη u\qΔημοκρατία!; μτφρ.: Κατερίνα Σέρβη εικονογράφηση: Μίρκο Ράτκε σειρά: Στα σταυροδρόμια της ιστορίας εκδόσεις Πατάκη, ο. 50,10,90 c «To πολίτευμα μας δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από τους νόμους των άλλων- όχι μόνο δεν τους μιμούμαστε, αντίθετα,

εμείς αποτελούμε παράδειγμα γι' αυτούς». Θουκυδίδης, Ιστορίαι, Επιτάφιος του Περικλή, περίπου

4θθ π. X. Δεν είναι ακριβώς γνωστό πότε πρωτοκατοικήθηκε

η Αθήνα, χάνονται στον μύθο τα πρώτα ίχνη ζωής. Είναι βέβαιο όμως ότι προτού εμφανιστούν

οι Ελληνες, την κατοίκησαν διάφορα βαρβαρικά φύλα, με ξεχωριστούς ανάμεσα τους τους Πελασγούς. Σ' αυτούς, υποστηρίζεται,

πρέπει να αποδοθούν τα παλαιότερα τείχη της Ακρόπολης, τα γνωστά «Κυκλώπεια», πάμπολλα

πανάρχαια ιερά και τα ονόματα των ποταμών και των βουνών της Αττικής, όπως λ.χ.

Λυκαβηττός, Υμηττός, Ιλισός κ.ά. Στους σκοτεινούς, μακρινούς εκείνους χρόνους παρουσιάζεται αίφνης (στα μέσα της δεύτερης χιλιετίας)

ο Κέκροπας, η πρώτη ιστορική μορφή της Αθήνας. Αυτός θεωρείται και ο ιδρυτής της. Οι διάδοχοι του συνέβαλαν στην πρόοδο της πό-

Συνέχεια στη σελ. to

www.clipnews.gr

Είδος: Εφημερίδα / Ένθετο : ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΗμερομηνία: Παρασκευή, 26-03-2010Σελίδα: 9,10,11,12 (2 από 4)Μέγεθος: 3576 cm ²Μέση κυκλοφορία: 31550Επικοινωνία εντύπου: (210) 9296001

Λέξη κλειδί: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ

Συνέχεια απάτη αελ. g

λης τους. Ως να φτάσει ο 5ος π.X. αιώνας και να εγκαθιδρυθεί η δημοκρατία. Από το σημείο αυτό, το λαμπρό και μεγαλειώδες,

ξεκινά το καλό αυτό βιβλίο, με το πλούσιο και άφθονο'φωτογραφικό υλικό, με γκραβούρες

και αναπαραοτάσεις, με σκίτσα, χάρτες και σχεδιαγράμματα. Νωρίτερα η ιδέα του να κυβερνά

ο λαός, που λογιζόταν όχι και ιδιαίτερα ευφυής, θεωρούνταν παράλογη, ακόμη και εξωφρενική.

«Και οι χωρικοί», διαβάζουμε, «μεδυσβάσταχτα

χρέη, εεν είχαν άλλη επιλογή εκτός να πουλήσουν

ως δούλοι, οι ίδιοι και οι οικογένειες τους, Ο Σόλωνας θέλησε

να δώσει τέλος οε αυτή τη μορφή δουλείας και να πείσει τους ανθρώπους να νοιάζονται για το καλό του συνόλου». Ο

Σόλωνας (π. 640 π.X - π. 561 π.X) έβαλε τέλος στη δουλεία λόγω χρεών. Κι έδωσε οε όλους το δικαίωμα να καταφεύγουν στη δικαιοσύνη· περιόρισε

τη δύναμη των ισχυρών οικογενειών, ο μέγας μεταρρυθμιστής όρισε να συμμετέχουν στην Εκκλησία του Δή μου ακόμα και οι Θήτες, η τελευταία τάξη. Οι μεταρρυθμίσεις του θεμελίωσαν

την αξιοκρατία και τη δημοκρατία. Ωστόσο το βιβλίο δεν εξαντλείται στις μεταρρυθμίσεις,

στους εξέχοντες άνδρες· μιλά για την τέχνη, για τις κατοικίες, για την αρχιτεκτονική

των ναών, τα συμπόσια, τις ταφικές πομπές, τα ταξίδια των αριστοκρατών, τις επαφές

τους, τις ενδυμασίες, την παιδεία. Για την τροφή ακόμη, για τον εξοστρακισμό, για τους Πέρσες και για τη νικηφόρα μάχη του Μαραθώνα,

για τον Θεμιστοκλή και τον Δίκαιο Αριστείδη, για τα δικαστήρια και τους κρατούμενους,

για τις ανάγκες μιας οικογένειας. Για την αντίπαλο Σπάρτη. Για τους αγώνες και την καθημερινότητα,

τους ηθοποιούς και την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία, για τους υπέροχους

δραματουργούς και τον κόσμο των γυναικών στην ανδροκρατούμενη, ομολογουμένως,

κοινωνία. Περικλής και Πλάτωνας, Σωκράτης, σοφιστές, το θέατρο, ο Αριστοφάνης - η μακεδόνικη

κυριαρχία. Μα και η επίγνωση της ελευθερίας- πνευματικής και πολιτικής.

Ο αναγνώστης θα κατάλαβε και από τα ολιγοστά και άριστα τεκμηριωμένα στα οποία αναφερθήκαμε,

ότι πρόκειται για έργο αξιό να διαβαστεί και από τους μεγαλύτερους. Ο συγγραφέας

του, Χάρτμουτ Λέπ ιν (Hartmut Leppin),. καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Γκαίτε, Γερμανός,

γενν. το 1963, οπούδασε Ιστορία και Κλασική Φιλολογία στα Πανεπιστήμια της Ρώμης,

της Χαϊλδεβέργης, της Παβίας. Σημαντικό είναι το έργο του «Θεοδόσιος ο Μέγας». ¦Πιερ

Λορί To βιβλίο που πετάει μτφρ.: Μαρίζα Ντεκάστρο εικονογράφηση: ΡεμπέκαΝτοτρεμέρ εκδόσεις Μεταίχμιο, a. 32,12 e «Υπάρχουν πολλά βιβλία στις βιβλιοθήκες, στα σπίτια, ακόμα και στα δωμάτια των παιδιών. Οταν τα ανοίγουμε είναι σαν να ανοίγουμε ένα παράθυρο. Οχι αληθινό! Είναι

σαν ένα παράθυρο που ανοίγει μέσα στο κεφάλι μας και μας οδηγεί στο όνειρο. Τα βιβλία κάθονται εκεί, προστατευμένα

στη ζεστούλα...» ξεκινά ο Πιερ Λορί το όμορφο

παραμύθι του για να μας πει, εν συνεχεία, ότι ένα βιβλιαράκι δυστύχησε. Επεσε, δηλαδή, από τη σάκα

της Μαριάννας. Βροχή και αέρας και το βιβλίο κείται

στη λάοπη και στα νερά. Μα έχει στο εξώφυλλο

του ζωγραφισμένο έναν χρυσό, ολόλαμπρο ήλιο, πρόκληση για την πανέμορφη κλέφτρα

κίσσα που κουρνιάζει με τα παιδάκια της στο δέντρο και που, όπως ξέρουμε, ορμά οε ό,τι λαμποκοπά. M' ένα φτεροκόπημα κατεβαίνει, το αρπάζει, δεν βλέπει τις σταγόνες της βροχής

που ποτίζουν το βιβλίο kl έπειτα κυλούν σαν δάκρυα από τις σελίδες, παρά το κουβαλά στα παιδιά της που ανοίγουν τα μικρά στόματα

θεωρώντας το φαγητό. Μα εκείνα το χτυπούν με τα ράμφη τους, τοκ - τοκ - τοκ. Πονά το βιβλίο;

Πώς δεν nova, μα παρηγοριέται με τον ήλιο που φάνηκε ξανά και αρχινά να του στεγνώνει,

με τη βοήθεια του αέρα, τις σελίδες. To βιβλίο μιλά για τον νεαρό Ικαρο που 'θελε φτερά και τα απέκτησε, μα ήταν κολλημένα στους ώμους του με κερί που ο ήλιος το έλιωσε σαν τον πλησίασε, παρακούοντας τη συμβουλή του πατέρα του, και -κρίμα- ο νέος βυθίστηκε στη θάλασσα. Τα πουλιά κοιτούν το βιβλίο έκπληκτα,

θέλουν να πετάξουν, αλλά φοβούνται, είναι μικρά. Μα το βιβλίο: «Ελάτε να παίξουμε», φωνάζει στα πουλιά και πετά με τον αέρα· μαζί του και τα πουλιά. Στην αρχή δειλά, έπειτα ξετρελαμένα.

Παίζουν. Και ούτε που περίμεναν ότι θα απαντηθούν με το αερόστατο που οδηγεί ένας καλόκαρδος ασπρομάλλης. «Ο Ικαρος» σκέφτεται

το βιβλίο. «Γέρασε, αλλά κατάφερε να πετάξει!» Ο... Ικαρος παίρνει στα χέρια του το βιβλίο.

To ανοίγει. «A, γράφει ένα όνομα: Μαριάννα. Αν μπορούσα να της το επιστρέψω...» μονολογεί.

Απίθανο; Αδύνατο; Μήπως τη γνώριζε; Ούτε τον τόπο της δεν ήξερε. Μα γιατί υπάρχουν τα θαύματα και η ανοιχτή καρδιά; Κι επιτέλους, γιατί υπάρχουν τα βιβλία... Εδώ κατορθώνεις το ακατόρθωτο, κατακτάς το ακαταμάχητο και κατανοείς το ακατανόητο. «To μικρό βιβλίο ϋα ήθελε να συνεχίσει να πετάει, όμως αυτή τη φορά ο αέρας το κρατά στην αγκαλιά του και το . οδηγεί μαλακά στα χέρια της Μαριάννας». Η δύναμη του βιβλίου, εδώ. Και η ισχύς της φαντασίας. Πολύ ωραίο. To λαμπρύνουν οι ζωγραφιές της γνωστής Ρεμπέκας Ντοτρεμέρ (Γαλλία, 1971), της οποίας τα βιβλία Ο ερωτευμένος, Πριγκίπισσες άγνωστες και ξεχασμένες και Σιρανό κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, ομοίως. ¦

Εύη Πίνη Μικροί Οδηγοί Μουσείων Εκπαιδευτική περιήγηση με δραστηριότητες και παιχνίδια

παιδαγωγική επιμέλεια: Καλλιόπη Κύρδη εικονογράφηση: Στ. Μπονάτσος, Γ. Νταλαγιώργου,

Ι. Σαρσάκης εκδόσεις Παπαδόπουλος, σελ. 30 έως 37, έγχρωμες,

6,5oe, έως 6,80 c έκαστος οδηγός «Η Αριάδνη αφηγείται ιστορίες

από την κυκλαδική εποχή στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο».«Με τη

Γλαύκη στην Αρχαία Αγορά της Αθήνας». «Ο Ικαρος αφηγείται ιστορίες

για αγάλματα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο»

«Ο Αργός αφηγείται ιστορίες από τη μυκηναϊκή εποχή στο Εθνικό

Αρχαιολογικό Μουσείο». Η αρχαιολόγος Εύη Πίνη ορισμένως έχει βοηθήσει

πολύ τα παιδιά μέσα από τα βιβλία της στην κατανόηση του παρελθόντος· άλλωστε τα πεζογραφήματα της είναι και ενδιαφέροντα και ευχάριστα. Στις ιστορίες της, όλες με πρόσωπα αξιοπρόσεκτα, που βιώνουν αναπάντεχα περιστατικά,

ανακαλούνται και αναπαρίστανται εντελώς φυσικά συνήθειες, ιδέες, κοινωνίες και

τόποι της αρχαιότητας (σημείωμα μας της 2O. n. 2009). Τώρα συνεργάστηκε με την Καλλιόπη Κύρδη, υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Πρωτοβάθμιας

Εκπαίδευσης Αθηνών, και μας παρέδωσαν μια σειρά

εξαιρετικά χρήσιμων αλλά και πολύ ελκυστικών οδηγών

μουσείων, όπου η γνώση και η πληροφόρηση συνδυάζονται

με τη δημιουργία και τη συμμετοχή των νεαρών

επισκεπτών, γεγονός που τους καθιστά οδηγούς όλο

ζωντάνια και εφευρετικότητα. Σ' αυτούς το παιδί διαρκώς καλείται να κάνει υποθέσεις, να παρατηρεί, να βγάζει συμπεράσματα, να παίζει,

να ζωγραφίζει (όπως και όσο μπορεί, βέβαια) αντικείμενα, ελλείποντα τεμάχια η μέλη,

να χρωματίζει, να συγκεντρώνεται, να εξερευνά, και μέσα από ευχάριστες διαδικασίες να μαθαίνει.

Και, επίσης, να μην ξεχνά, καθώς η δράση βοηθά τη μνήμη. Και η ικανοποίηση ακόμη.

«Ενας αρχαιολογικός χώρος, ένα μνημείο ή ένα μουσείο είναι μια μαγική πύλη από

όπου μπορεί κανείς να ξεκινήσει ένα μαγευτικό ταξίδι στο παρελθόν,

αλλά, όπως κάθε πύλη, Χρειάζεται ένα κλειδί για να ανοίξει...».

Οντως τα βιβλία τους είναι σαν κλειδιά· αλλά από εκείνα τα παλιά και μαγικά που ανοίγουν θύρες βαριές

και περίτεχνες που οδηγούν στον Χρόνο, στον Ανθρωπο και στα δημιουργήματα τους στην περιπέτεια

της ζωής. Τα βιβλία απευθύνονται (εκτός από τα παιδιά βέβαια) οε γονείς και εκπαιδευτικούς, που ίσως βρεθούν να συμπλέουν με τους νέους ο' αυτά τα ταξίδια. Μην έχοντας δε χώρο για να αναφερθούμε

και στα τέσσερα, που όλα τους είναι το ίδιο αξιόλογα, θα κάνουμε λόγο για την «Αριάδνη» που αφηγείται ιστορίες από την κυκλαδική

εποχή. Οπου η Αριάδνη είναι γάτα. «Γεννήβηκα στις Κυκλάδες, στη Νάξο, και έχασα την οικογένεια

μου όταν ήμουν μωρό... Εκεί με ανακάλυψαν αρχαιολόγοι που είχαν έρθει για να κάνουν ανασκαφή και

με υιοθέτησαν». Ετσι βρέθηκε η Αριάδνη από τη Νάξο στο μουσείο, το οποίο γνώρισε καλά· τις γνώσεις της αυτές τις μεταδίδει: Πώς μαγεύτηκαν

οι Κυκλαδίτες από το μάρμαρο και το υπηρέτησαν για αιώνες, τι αντικείμενα, τι ανθρώπους, τι πουλιά έφταχναν

με αυτό... Χώμα και νερό, φαντασία και επιδεξιότητα και δυνατή φωτιά. Ο πηλός. Ο πολιτισμός.

Οι πλούσιες πόλεις, τα σπίτια, σι υπέροχες ζωγραφιές, τα πλοία, το ηφαίστειο και οι

συνέπειες του...Τα αγγεία και οι αποκαλύψεις τους. Τα ταξίδια. Η κομψότητα των γυναικών, η καλαισθησία των πολιτών, η τέχνη της ψαρικής,

η μεταλλουργία, ο αρπιστής, οι αδρές και απλές, μοντέρνες ακόμη και σήμερα γραμμές των μαρμάρινων αγαλμάτων... Συγκρατημένη στα λόγια της η Αριάδνη, μιλά με ωριμότητα γι' αυτό το ωραίο ταξίδι γνώσης και χαράς και προτείνει

στα παιδιά παιχνίδια με λέξεις, παιχνίδια κατασκευών, αντιστοίχισης - α, τόσα τα περιμένουν

οε αυτούς τους ωραίους οδηγούς. ¦

Κέιτ Φάιφερ Η μαμά μου προσπαθεί να μον καταστρέψει τη ζωή μτφρ.: Ρένα Ρώσση- Ζάίρη εικονογράφηση: ΝταϊάνΓκουντ εκδόσεις Μεταίχμιο, σ. 32, i2e Χιουμοριστικό και τρυφερό. Ευφυέστατο το βιβλίο

της γνωστής αμερικανίδας συγγραφέως Κέιτ Φάιφερ. Αλλο τόσο όμως μας άρεσε και η εικονογράφηση της Νταϊάν Γκουντ από τη Νέα Υόρκη. Νέες, φρέσκιες φωνές στο παιδικό βιβλίο.

«Αυτή είναι η μαμά μου. Μοιάζει καλή μαμά. Ετσι δεν είναι;» αρχίζει

τις συστάσεις η μικρούλα πρωταγωνίστρια με την

αλογοουρά, σηκώνοντας το λεπτό χεράκι προς τη νεαρή μητέρα της. «Κάνει τους ανθρώπους

να χαμογελούν... Τους πηγαίνει όπου χρειάζεται να πάνε... Οτανχτυπάνε, τους φιλάει για να τους περάσει... Και βοηθάει τους ανθρώπους

να κοιμηθούν όταν δεν τους πιάνει ο ύπνος». Βέβαια «οι άνθρωποι» είναι αυτοπροσώπως η μικρούλα.

Και συνεχίζει: «Αλλά αφού η μαμά μου είναι τόσο καλή, γιατί προσπαθεί να μου καταστρέψει τη

ζωή;». Σηκώνει απελπισμένη τα χέρια και εκθέτει τους τρόπους με τους οποίους η μαμά προσπαθεί

να την καταστρέψει: «Με φιλάει μπροστά στους φίλους μου... Εμφανίζεται στο σχολείο μου την ώρα

του μαθήματος... Μιλάει πολύ δυνατά... Δεν με αφήνει να τρώω ό,τι μου αρέσει... Ανησυχεί με το παραμικρό...».

Γι' αυτό: «Αποφάσισα να τη σταματήσω, πριν καταφέρει να καταστρέψει ολόκληρη την υπόλοιπη ζωή μου. Ετσι κατάστρωσα ένα σχέδιο».

' η μαμά μκ, ΓΤρΜί ΐαθε! vtl ,rog

καταστρέψει

Ενα τόσο αφελές και συγχρόνως γεμάτο παιδιάστικη πονηριά αστείο σχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει

και τον μπαμπά της, που κι αυτός προσπαθεί να της καταστρέψει τη ζωή. «Οπότε και ο μπαμπάς και η μαμά μου θα κλειστούν στη φυλακή και η ζωή μου θα είναι... Υπέροχη. ΜΟΝΟ που...» A, εδώ αρχίζουν οι δισταγμοί και οι φόβοι. Και οι μετανιωμοί. Και μια απέραντη μελλοντική μοναξιά, πείνα και τρόμος. «Αν σι γονείς μου είναι στη φυλακή, η ζωή μου θα καταστραφεί». Ετσι το κοριτσάκι

σηκώνεται μες στη νύχτα: «Μαμά!Μπαμπά! Σας αγαπώ!»

Για προσχολική μάλλον ηλικία - μα και για τις μαμάδες· δεν θα γελάσουν μόνο, θα σκεφτούν...

Ε.Σ. ¦

Ingo Siegner Ο μικρός δράκος Καρύδας και σι aypioi πειρατές απόδοση: Μαρία Αγγελίδου επιμέλεια-διόρθωση κειμένου: Νέστορας Χούνος εκδ. Αερόστατο, σ. 69,13 e Ο Δράκος Καρύδας είναι από τους αγαπημένους

ήρωες των μικρών αναγνωστών. Ο Ingo Siegner έχει καταφέρει να μπει στις καρδιές των παιδιών και κάθε του παραμύθι είναι μια όμορφη περιπέτεια. To 2003 τιμήθηκε με το βραβείο παιδικής λογοτεχνίας Μπαντ Ιμπουργκερ. ¦Λεία

Χατζοπούλου-Καραβία Πότε ϋα φανεί η Φάνη εικόνες: Ακης Μελάχρης εκδ. Αγκυρα, ο. 119, 8,90 c Η Λεία Χατζοπούλου-Καραβία γράφει μια παιδική

ιστορία, αλλά πρωταγωνιστές δεν είναι τα παιδιά. Είναι η γλώσσα. Η σωστή χρήση το ζητούμενο και ο κεντρικός άξονας του συγγραφικού

έργου. To βιβλίο αποσκοπεί στη γλωσσική ευαισθητοποίηση των παιδιών. Η Φανή είναι ένα ατίθασο κορίτσι που σχεδιάζει

τη «μεγάλη απόδραση» από το σπίτι της, γιατί πιστεύει ότι οι γονείς ξεχωρίζουν τον αδελφό της. Δίπλα της στέκει η καλύτερη φίλη

της, η Λεία, που υποφέρει από τα πειράγματα για τα ομόηχα του ονόματος της (λεία

των θηρίων, λεία επιφάνεια κ.ά.) και προσπαθεί να αμυνθεί βρίσκοντας ανάλογες απαντήσεις

για όσους την κοροϊδεύουν. Σε όλη τη διάρκεια της υπόθεσης ομόηχες λέξεις γίνονται

αφορμή για μια σειρά αστείες παρανοήσεις μέσα στην τάξη κι έξω απ' αυτήν. To καλό

τέλος εξαρτάται κι αυτό από τη λύση ενός γρίφου με ομόηχα. ¦Brian

Wildsmith Μια πασχαλινή ιστορία εικονογράφηση: Brian Wildsmith μτφρ.: Γιάννα Σκαρβέλη εκδ. Καλειδοσκόπιο, ίο e Η θαυμαστή ιστορία των Παθών του Ιησού και της Ανάστασης του, όπως την είδε το γαϊδουράκι

που Τον κουβάλησε στη ράχη του ώς τα Ιεροσόλυμα. Παρακολουθεί τον Μυστικό Δείπνο,

βλέπει τον Ιησού να οδηγείται στον Πιλάτο, είναι εκεί όταν ο Ιησούς σταυρώνεται και

συμμετέχει στη χαρά που φέρνει η Ανάσταση του. Κάθε Πάσχα, που ξαναθυμόμαστε αυτά τα γεγονότα, η μαγευτική νέα εκδοχή του Brian Wildsmith είναι ο ιδανικός τρόπος για να διηγηθούμε

στα παιδιά τι έγινε από την Κυριακή των Βαΐων ώς την Ανάληψη του Χριστού. ¦James

Mitchell Η πρώτη μου μαγειρική Υγιεινές και διασκεδαστικές συνταγές για παιδιά εκδ. Ψυχογιός, ο. 64, ιι e Η μαγειρική είναι τέχνη για τους μεγάλους, διασκέδαση για τους μικρούς. Φρούτα, λαχανικά,

κρέας, ψωμί γίνονται η καλύτερη παρέα για παιδιά που θέλουν να δημιουργήσουν στην κουζίνα. To συγκεκριμένο βιβλίο παρουσιάζει

συνταγές με χαρωπά υλικά. Η έκδοση

www.clipnews.gr