#1024| Ένθετο Αφιέρωμα

24
1

description

Ένθετο Αφιέρωμα| Οδηγητής, Μάης 2015

Transcript of #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

Page 1: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

1

Page 2: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

Οι εκδηλώσεις του ΚΚΕ για τον εορτασμό της 70ής επετείου της Αντιφασι-στικής Νίκης των Λαών ξεκίνησαν με τη διοργάνωση δύο μεγάλων εκθέσεων πρωτότυπου αρχειακού υλικού, φωτογραφίας και έργων Τέχνης, που πραγ-ματοποιούνται στους Δήμους Χαϊδαρίου και Καισαριανής. Η λειτουργία των εκθέσεων ξεκίνησε την Πέμπτη 30 Απρίλη.

Στο πλούσιο, πρωτότυπο και συγκλονιστικό αρχειακό υλικό που εκτίθεται, ανάμεσα σε άλλα, περιλαμβάνονται: Χειρόγραφες εφημερίδες από τόπους εξορίας, παράνομες προκηρύξεις, ανακοινώσεις από τη δράση του ΚΚΕ, του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ και άλλων οργανώσεων της Αντίστασης. Παράνομες εφημερίδες και έντυπα, καθώς και άλλα υλικά που μαρτυρούν και φωτίζουν την ηρωική πάλη των κομμουνιστών και του ΕΑΜικού κινήματος.

Οι εκθέσεις φωτογραφίας είναι από τις συλλογές των Κώστα Μπαλάφα, Σπύρου Μελετζή και Ντμίτρ Κέσελ.Θα εκτεθούν έργα Τέχνης, εμπνευσμένα από την αντιστασιακή πάλη του λαού, των Οικονομίδη, Μεγαλίδη, Φέρτη, Σεμερτζίδη, Τάσσου, Ζ. Μακρή, Κα-τσικογιάννη κ.ά.

Δες το βίντεο του ΚΚΕγια τα 70 χρόνια απ' την 9η Μάη 1945

Δες το εδώ: http://goo.gl/4FdLxG

Μεγάλες εκθέσεις αρχειακού υλικού, φωτογραφίας και έργων Τέχνης

64

11 13

19

21 23

Ερωτήσεις- Απαντήσεις για τιςαιτίες και το χαρακτήρα τουΒ’ Παγκοσμίου Πολέμου

Αστείρευτη πηγή σθένους και ηρωισμού ο λαός της ΕΣΣΔ

Ό,τι γράφτηκε με αίμα, δε σβήνει με βρώμικο μελάνι

To KKE νους, ψυχή και αιμοδότης της Αντίστασης στους φασίστες κατακτητές

17

Τα εγκλήματα του καπιταλισμού Οι διεθνείς εξελίξεις μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου

Διδασκόμαστε -Εμπνεόμαστε - Συνεχίζουμε!

Προτάσεις με αφορμή τηνΑντιφασιστική Νίκη των Λαών

2

Page 3: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

Αυτήν την αλήθεια θέλουμε να αποκαλύ-ψουμε και να διαδώσουμε και μέσα από το αφιέρωμα του “Οδηγητή”. Η 9η Μάη είναι η μέρα της λήξης του Β’ Παγκοσμίου Ιμπεριαλιστικού Πολέμου και της Αντιφα-σιστικής Νίκης των λαών. Πώς όμως ξεκίνη-σε ο πόλεμος; Οι αιτίες του βρίσκονταν στη ζούρλα του Χίτλερ; Ποιος τσάκισε τον ναζι-σμό και ποιος τον ενίσχυσε; Γιατί τελικά είχε αυτήν την έκβαση ο πόλεμος; Τι έγινε στην Ελλάδα την περίοδο της τριπλής κατοχής της από τους Γερμανούς, Ιταλούς και Βούλγαρους φασίστες (1941-1944); Ποιοι πολέμησαν και με ποιο σκοπό τους κατακτητές και τους συνερ-γάτες τους στην Ελλάδα; Τι συμπεράσματα προκύπτουν;

Θέλουμε να απαντήσουμε σε αυτά τα ερω-τήματα, γιατί έχει μεγάλη αξία να μάθουμε την αλήθεια. Να μάθουμε για την τεράστια συμβολή της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστι-κών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ) στη συντριβή του ναζισμού και στην απελευθέρωση των λαών. Να έρθουμε σε επαφή με την ηρωική ιστορία του λαού μας, που έδωσε τα καλύτερα παιδιά του την περίοδο της κατοχής στην Ελλάδα

Μαθαίνουμε την αλήθεια

Αν κάποιος σήμερα ψάξει να μάθει γιατί η 9η Μάη είναι μία ιδιαίτερη

μέρα, πρέπει να περάσει πολλά εμπόδια μέχρι να φτάσει στην αλή-

θεια. Για παράδειγμα, ένας μαθητής στο σχολείο του θα διδαχθεί

ότι στις 9 Μάη είναι η μέρα της Ευρώπης. Και όταν λένε Ευρώπη τα σχολι-

κά βιβλία εννοούν την Ευρωπαϊκή Ένωση, την ένωση των εκμεταλλευτών

των λαών της Ευρώπης.

Μετά από ένα σχετικό ψάξιμο που μπορεί να κάνει ο καθένας, ίσως φτά-

σει και σε μία αλήθεια: στις 9 Μάη του 1945 η ναζιστική Γερμανία συνθη-

κολόγησε άνευ όρων και έληξε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος.

γιατί η ιστορία διδάσκει!

για τη λευτεριά από τους ναζί κατακτητές και για μία καλύτερη ζωή. Σε αυτόν τον τιτάνιο αγώνα του λαού μας επικεφαλής τέθηκε το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, το ΚΚΕ. Έφτιαξε το ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο), το λαϊκό στρατό, τον ΕΛΑΣ (Εθνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός), την ΕΠΟΝ (Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων) που συσπείρωσαν τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού και των παιδιών του.

Μαθαίνουμε την αλήθεια, γιατί η Ιστορία διδάσκει. Γιατί επιστήμη σημαίνει αλήθεια, γιατί αλήθεια για την κοινωνική πρόοδο σημαίνει αγώνας για το σοσιαλισμό. Γι’ αυ-τό και έχουν λυσσάξει να ξαναγράψουν την Ιστορία η Ευρωπαϊκή Ένωση, το κράτος και το εκπαιδευτικό του σύστημα, οι εκμεταλλευτές. Θέλουν να καταπίνουμε αμάσητα τα ψέματα που διδάσκουν σαν αλήθεια, γιατί έτσι θα κρύψουν και τα διδάγματα που βγαίνουν από την Ιστορία. Διδάγματα που μπορούν να γί-νουν όπλο στον αγώνα που δίνουμε. Σήμερα έχει γίνει επίσημη πολιτική της ΕΕ και διδα-σκαλία στις σχολικές και πανεπιστημιακές αίθουσες η ταύτιση του θύτη με το θύμα, η

ανιστόρητη θεωρία των “δύο άκρων”. Γι’ αυτό το σκοπό ξοδεύουν εκατομμύρια ευρώ. Ταυ-τίζουν τον κομμουνισμό, την κοινωνία που καταργεί την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, με το ναζισμό-φασισμό, που γεν-νιέται από το εκμεταλλευτικό καπιταλιστικό σύστημα. Επιδιώκουν έτσι και να συκοφα-ντήσουν την ΕΣΣΔ, που για το τσάκισμα του φασισμού έδωσε 20.000.000 νεκρούς, αλλά και να αθωώσουν το παιδί του δικού τους συστήματος, το φασισμό.

Την ίδια στιγμή επιχειρείται η καπηλεία του αγώνα των λαών στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς και του αγώνα του ελληνικού λαού την περίοδο της Κατοχής και αργότερα, την περίο-δο της σύγκρουσης με την αστική εξουσία και τους Άγγλους ιμπεριαλιστές το Δεκέμβρη του 1944 και τον τρίχρονο αγώνα του Δημοκρα-τικού Στρατού Ελλάδας (1946-1949) ενάντια στους ντόπιους εκμεταλλευτές και τον αμερι-κάνικο ιμπεριαλισμό. Η σημερινή κυβέρνηση από τη μία υμνεί το ΝΑΤΟ, την ΕΕ, τους δυνά-στες και μακελάρηδες των λαών, δίνει εγγυή-σεις για συμμετοχή ακόμα και σε νέο ιμπερια-λιστικό πόλεμο και από την άλλη προκλητικά

Τώρα για το πώς έφτασε η Γερμανία να συνθηκολογήσει μπορεί να ακού-

σει και να διαβάσει κανείς πολλά. Μπορεί να διαβάσει ότι οι Γερμανοί

έχασαν τον πόλεμο, γιατί είχε κρύο στη Ρωσία. Μπορεί να διαβάσει ότι η

Γερμανία τα “μάζεψε” μετά την απόβαση στη Νορμανδία το 1944. Τέτοιες

εκδοχές μπορεί να βρει κανείς τόσο στην επίσημη διδασκαλία στα σχο-

λεία, όσο και διάσπαρτα εδώ και εκεί, ιδιαίτερα στο διαδίκτυο. Άλλες πιο

“αληθοφανείς” και άλλες πιο “κομπογιαννίτικες" Την πραγματική αλή-

θεια όμως θα τη βρει πολύ δύσκολα.

προβάλλεται σαν κυβέρνηση που ούτε λίγο ούτε πολύ δικαιώνει τα οράματα της ΕΑΜι-κής αντίστασης! Από τη μία “τιμάει” όσους έπεσαν στον αγώνα ενάντια στο φασισμό και από την άλλη στελέχη της με δηλώσεις τους καλλιεργούν ανοχή και απενεχοποιούν τη να-ζιστική-εγκληματική Χρυσή Αυγή.

Η μνήμη δε διαγράφεται!

Τιμάμε και υπερασπιζόμαστε από τη δια-στρέβλωση την τεράστια προσφορά της Ένω-σης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ). Νιώθουμε τιμή που είμαστε η νεολαία του ΚΚΕ, που φτάνει στα 100 χρόνια ζωής και δράσης του, με φορτίο αγώνες γεμάτους θυ-σίες! Είμαστε περήφανοι, γιατί χιλιάδες μέλη και στελέχη του ΚΚΕ πέρασαν στο πάνθεον των ηρώων του λαού μας δίνοντας μέχρι και τη ζωή τους στον αγώνα για το σοσιαλισμό! Τιμάμε τον αντιφασιστικό αγώνα των λαών, εμπνεόμαστε και διδασκόμαστε. Συνεχίζουμε με μεγαλύτερη ορμή και γνώση. Για τη νίκη, για να πάρει ο λαός την εξουσία!

«Ο θρίαμβος του νικητή λαού», πίνακας του Mikhail Khmelko «Οι νικητές», πίνακας του κ. Αντόνωφ «Η παράδοση», πίνακας του Πετρ Κριβονόγκοφ

3Αφιέρωμα | Οδηγητής ϐ Μάης 2015

Page 4: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

ΤΟΥ Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Γιατί έγινε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος;

Πώς γεννήθηκε ο φασισμός-ναζισμός; Από ποιους στηρίχτηκε;

ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΙΤΙΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

Σοβιετική αφίσα που αναδεικνύει τους ανταγωνισμούς των καπιτα-λιστικών κρατών.

“Εκατομμύρια στέκονται πίσω μου”. Πίσω απ’ τον Χίτλερ, ήταν τα μονοπώλια, οι καπιτα-λιστές. Αυτοί τον στήριξαν για να έρθει στην εξουσία, αυτούς υπηρέτησε.

Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν απο-τέλεσμα της μεγάλης όξυνσης των αντιθέσεων και των ανταγωνισμών

ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη, στους εκ-μεταλλευτές των λαών. Ανταγωνισμοί για το ποιος θα έχει το πάνω χέρι στις πρώτες ύλες, τις αγορές, για το ξαναμοίρασμα του κόσμου. Η λήξη του Πρώτου Παγκόσμιου ιμπεριαλιστι-κού Πολέμου (1918) δεν σήμανε και το τέλος αυτών των ανταγωνισμών. Συνέχεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου αποτέλεσε ο Δεύτερος.

Ανάμεσα στους δύο παγκόσμιους πολέμους έγιναν σημαντικές αλλαγές στη δύναμη ανά-μεσα στα καπιταλιστικά κράτη. Αλλαγές που επιταχύνθηκαν και τροφοδοτήθηκαν από τη μεγάλη παγκόσμια οικονομική κρίση του κα-πιταλισμού 1929-1933, αλλά και τη νέα κρίση που εκδηλώθηκε το 1937-1938. Δυνάμωσε δηλαδή η κόντρα τους για το ποιος θα έχει να χάσει λιγότερα και το ποιος θα κερδίσει περισσότερα. Επιπλέον, καθοριστικός παρά-γοντας που όξυνε περισσότερο τις ενδοϊμπε-ριαλιστικές αντιθέσεις ήταν η ύπαρξη του πρώτου εργατικού κράτους, της ΕΣΣΔ (Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών). Κοινός στόχος όλων των καπιταλιστικών κρατών, φασιστικών και μη, ήταν να συ-ντρίψουν το πρώτο εργατικό κράτος στον κόσμο, την ΕΣΣΔ.

Μπροστά στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο συγκρο-

τήθηκαν δύο ιμπεριαλιστικά μπλοκ. Από τη μία ήταν οι Γερμανία-Ιταλία-Ιαπωνία και από την άλλη οι ΗΠΑ-Γαλλία-Βρετανία.

Και η ιστορία του Β’ Παγκοσμίου πολέμου αποδεικνύει ότι οι πόλεμοι δεν προκαλού-νται, επειδή το θέλουν κάποιοι μανιακοί (π.χ. ο Χίτλερ ή ο Μουσολίνι), ούτε λόγω μιας σειράς τυχαίων γεγονότων, αλλά είναι αποτέλεσμα της όξυνσης των αντιθέσεων των καπιταλιστών. Ο πόλεμος και ο καπιταλισμός είναι αξεχώριστοι.

Στον καπιταλισμό, το κυνήγι του κέρδους, ο σφοδρός ανταγωνισμός των μονοπωλίων για τον έλεγχο των αγορών αποτελούν νόμο. Αυ-τή η διαδικασία διαμορφώνει ένα συσχετισμό δύναμης ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη. Δεν αναπτύσσονται όλα με τον ίδιο ρυθμό, αλλά το καθένα κατέχει μία διαφορετική θέση στην “παγκόσμια κατάταξη”, που κα-θορίζεται από την οικονομική, την πολιτική και τη στρατιωτική του ισχύ. Δηλαδή ανα-πτύσσονται ανισόμετρα. Σε αυτή τη βάση διαμορφώνονται συμμαχίες και αντισυμ-μαχίες ανάμεσα στα κράτη, που όμως είναι προσωρινές, αναδιάτασσονται ανάλογα με τα συμφέροντά τους. Οι αντιθέσεις τους, όταν δε μπορούν να λυθούν με λόγια σε συνόδους και γεύματα εργασίας, λύνονται με τα όπλα. Γι’ αυτό ισχύει ότι «ο πόλεμος είναι η συ-νέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα».

Όπως υπογράμμιζε και ο μεγάλος κομμουνιστής διανοητής Μπέρτολτ Μπρεχτ:

«Ο καπιταλισμός στις φασιστικές χώρες υπάρχει πια μονάχα σαν φασισμός κι ο φασι-σμός δεν μπορεί να πολεμηθεί παρά σαν κα-πιταλισμός στην πιο ωμή και καταπιεστική του μορφή, σαν ο πιο θρασύς κι ο πιο δόλιος κα-πιταλισμός. Πώς, λοιπόν, τώρα να πει κάποιος αντίπαλος του φασισμού την αλήθεια για το φασισμό, όταν δε θέλει να πει τίποτα για τον καπιταλισμό, που τον προκαλεί; Πώς να ‘χει η αλήθεια αυτή πραχτική σημασία;»

Ο καπιταλισμός γεννάει το φασισμό και αυ-τό αποδεικνύεται και από το παράδειγμα των ναζί στη Γερμανία.

Το ναζιστικό καθεστώς στη Γερμανία στήριξε και στηρίχτηκε από τα γερμανικά και διεθνή μονοπώλια. Χαρακτηριστικά είναι τα εξής: Ο Χίτλερ τον Φλεβάρη του 1933 συναντή-

θηκε με εκπροσώπους των 25 μεγαλύτερων βιομηχανιών της Γερμανίας. Στη συνάντηση συμφωνήθηκε να συσταθεί ταμείο για την υποστήριξη του ναζιστικού κόμματος στις εκλογές. Ο Γερμανός βιομήχανος Φ. Τύσσεν έγραψε: «Προσέφερα προσωπικά ένα συνο-λικό ποσό ενός εκατομμυρίου μάρκων στο ναζιστικό κόμμα. (…) Η βαριά γερμανική βιομηχανία έθετε στη διάθεση των εθνικο-σοσιαλιστών περίπου το ποσό των δύο εκα-

τομμυρίων τον χρόνο». Ο Γερμανός βιομήχανος Γ. Κρουπ, ευχα-

ριστώντας ουσιαστικά τους ναζί, είπε σε ομιλία του στις 26 Ιανουαρίου 1934: «Ο Εθνικοσοσι-αλισμός απελευθέρωσε τον Γερμανό εργάτη από τη μέγγενη ενός δόγματος (σ. σ. του κομμουνισμού) που ήταν βασικά εχθρικό τόσο για τον εργοδότη όσο και για τον εργαζόμενο. Ο Αδόλφος Χίτλερ επέστρεψε τον εργάτη στο έθνος του. Τον μετέτρεψε σε πειθαρχημένο στρατιώτη της εργασίας και συνεπώς σύντρο-φό μας (σ. σ. των βιομηχάνων!)». Το ναζιστικό καθεστώς έπαιξε τον κύριο ρόλο στο τσάκισμα του εργατικού και του κομμουνιστικού κινή-ματος. Το ναζιστικό καθεστώς εξασφάλισε ακό-

μα μεγαλύτερη κερδοφορία για το γερμανικό κεφάλαιο. Απογείωσε την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο με τα στρατόπεδα εργασίας που πρακτικά σήμαιναν δουλειά μέχρι θανάτου. Μέσα από τα στρατόπεδα συ-γκέντρωσης εξασφάλιζε πάμφτηνα εργατικά χέρια για γερμανικές εταιρείες στη Γερμανία και στις κατεχόμενες από αυτή χώρες. Μόνο από ένα τέτοιο στρατόπεδο (το Μαουτχάου-ζεν) άντλησαν εργάτες 45 ιδιωτικές εταιρείες. Το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα του Χίτλερ

(NSDAP) αναδείχτηκε σε κυβέρνηση το 1933 μέσα από τις διαδικασίες της αστικής κοινο-βουλευτικής δημοκρατίας. Ο φασισμός ήταν επιλογή της αστική τάξης. Αυτό φαίνεται και

από τη στάση ανοχής που κράτησαν όλα τα αστικά κόμματα απέναντι στους Ναζί. Η σο-σιαλδημοκρατία όχι μόνο δεν απέτρεψε την άνοδο των ναζί, αλλά έως και προετοίμασε το έδαφος. Χαρακτηριστικό είναι ότι στις εκλογές του 1932 υποστήριξαν για την προεδρία της δημοκρατίας το στρατάρχη Χίντεμπουργκ, ο οποίος στις 30 Γενάρη 1933 διόρισε καγκελά-ριο τον Χίτλερ. Μόνο οι κομμουνιστές πάλε-ψαν σκληρά ενάντια στο φασισμό.

Η αλλαγή του καθεστώτος στη Γερμανία (όπως και σε άλλες χώρες) από κοινοβουλευτι-κή δημοκρατία σε φασιστική δικτατορία ήταν αναγκαία για την καλύτερη εξυπηρέτηση των συμφερόντων της αστικής τάξης στο εσωτερι-κό της χώρας, ενώ αυτή η αλλαγή υπηρετούσε την καλύτερη προετοιμασία και διεξαγωγή του επικείμενου πολέμου.

Ο φασισμός-ναζισμός είναι παιδί του κα-πιταλισμού. Αποτελεί μορφή άσκησης της εξουσίας των μονοπωλίων. Υπερασπίζεται την καπιταλιστική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο που φτάνει στο απόγειό της. Ιδιαίτερα σε συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης, φτώχειας και φθοράς των αστικών κοινοβου-λευτικών κομμάτων, η αστική τάξη αξιοποιεί πολλαπλώς τα φασιστικά-ναζιστικά κόμματα, ως “σιδερένιο χέρι” για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της.

4

Page 5: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος προκλήθηκε αποκλειστικά από τη φασιστική Γερμανία;

Η μηχανογραφική οργάνωση των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης-εξόντωσης (78 στο σύνολο), που υπήρξε καταλυτική στην “αποτελεσματική” λειτουργία τους, έγινε χάρη στην παραχώ-ρηση της τεχνολογίας και της τεχνογνωσίας από την IBM (αμερικά-νικο μονοπώλιο τεχνολογίας υπολογιστών); Η General Motors (αμερικάνικο μονοπώλιο) κατασκεύασε χι-

λιάδες θωρακισμένα αυτοκίνητα, φορτηγά και τανκς για το γερμα-νικό στρατό; Το 1941 το εργοστάσιο της Ford (αμερικάνικο μονοπώλιο) στο Βερολίνο προμήθευσε

το 1/3 σχεδόν του συνόλου των φορτηγών της Βέρμαχτ, ενώ οι μισοί “εργαζόμενοι” της εταιρείας ήταν “σκλάβοι εργασίας”, προερχόμενοι από στρατόπεδα συγκέντρωσης και τις κατεχόμενες από τους ναζί χώρες;

“Όλοι μαζί” στον πόλεμο; Πώς αντιμετωπίζεται ο φασισμός;

Η Συνδιάσκεψη του Μόναχου το 1938 όπου Αγγλία και Γαλλία παρέδωσαν στη ναζιστική Γερμανία την Τσεχοσλοβακία. Στην φωτογραφία διακρίνονται, από αριστερά: Ο Πρωθυπουργός της Αγγλίας Ν. Τσάμπερλεν, ο Πρωθυπουργός της Γαλλίας Εντ. Νταλαντιέ, ο Χίτλερ και ο Μουσολίνι.

Όλα τα μεγάλα καπιταλιστικά κράτη έχουν μερίδιο ευθύνης γι’ αυτό το τεράστιο ματοκύλισμα των λαών, συμ-

μετείχαν στον πόλεμο για να διασφαλίσουν και να επεκτείνουν τα συμφέροντά τους.

Με διάφορους τρόπους, οι ΗΠΑ, η Αγγλία και η Γαλλία επέτρεψαν στην Γερμανία να γίνει ξανά δύναμη κρούσης του διεθνούς ιμπεριαλισμού, μετά την ήττα της στον Α’ Πα-γκόσμιο Πόλεμο.

Υπάρχουν ακράδαντες αποδείξεις που μαρτυρούν ότι η μεγάλη οικονομική και στρατιωτική δύναμη της Γερμανίας απο-κτήθηκε χάρη και στην άμεση στήριξη που της έδωσαν ΗΠΑ, Γαλλία και Βρετα-νία. Τα οικονομικά, μονοπωλιακά μεγαθήριά τους πρωταγωνίστησαν στην ενίσχυση της Γερμανίας και συνέχισαν τη συνεργασία μαζί της και στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πο-λέμου, με την ανοχή των κυβερνήσεών τους.

Ταυτόχρονα, τα μη φασιστικά κράτη ακολουθώντας την λεγόμενη πολιτική του “κατευνασμού” ανέχτηκαν ως και υπο-στήριξαν τις συνεχόμενες επιθέσεις και κατακτήσεις χωρών. Χαρακτηριστικά: Ανέχτηκαν την κατάκτηση της Αιθιοπίας

απ’ την Ιταλία (1936) και την προσάρτηση της Αυστρίας απ’ την Γερμανία (1938). Υποστήρι-ξαν με την υποκριτική στάση της “μη επέμβα-σης” τον φασίστα Φράνκο στην Ισπανία. Απέρριψαν όλες τις προτάσεις της ΕΣΣΔ ή

οδήγησαν σε αποτυχία τις διαπραγματεύσεις για μια κοινή αμυντική συμφωνία. Αποκορύφωμα της πολιτικής του “κα-

τευνασμού” ήταν η ιμπεριαλιστική Συμφωνία του Μονάχου (1938), όπου Αγγλία και Γαλλία παραχώρησαν στην Γερμανία ένα τμήμα της Τσεχοσλοβακίας. Ακόμα και όταν ξεκίνησε ο πόλεμος, οι

μη φασιστικές χώρες “δεν έριξαν ντουφεκιά”

για ένα μεγάλο διάστημα! Έτσι, την 1η Σεπτέμ-βρη 1939, όταν η Γερμανία εισέβαλε στην Πο-λωνία, οι συμφωνίες αμοιβαίας βοήθειας που είχε υπογράψει η Πολωνία με τη Βρετανία και τη Γαλλία έμειναν στα χαρτιά. Ο πόλεμος που Βρετανία και Γαλλία κήρυξαν κατά της Γερμα-νίας δεν διεξαγόταν, γι’ αυτό και έμεινε στην Ιστορία ως “παράξενος πόλεμος”.

Η στάση τους αυτή, πήγαζε απ’ την επι-θυμία τους να στρέψουν την Γερμανία ενα-ντίον της ΕΣΣΔ, προκειμένου να πετύχουν και την αποδυνάμωση της πρώτης και τη συντριβή της δεύτερης, για να εξασφαλίσουν την πρωτοκαθεδρία τους στο ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο και την ανατροπή του σοσιαλι-σμού.

Η Γερμανία και η Ιαπωνία δεν έκρυψαν αυτόν τους το στόχο. Το Νοέμβρη του ‘36

υπέγραψαν το “Αντικομιντέρν” Σύμφωνο, δη-λαδή το Σύμφωνο εναντίον της Κομμουνιστι-κής Διεθνούς, που περιελάμβανε και μυστικό πρωτόκολλο για την ανάγκη δράσης εναντίον της ΕΣΣΔ.

Είναι επίσης αποκαλυπτικό (και απόδειξη πως η αντιπαράθεση καπιταλισμού-σοσιαλι-σμού συνεχιζόταν σ’ όλη την διάρκεια του πολέμου) πως ακόμα και όταν δημιουργή-θηκε η “αντιχιτλερική συμμαχία” και ως το τέλος του Πολέμου, ΗΠΑ και Αγγλία είχαν διάφορες συνομιλίες και επαφές με την Γερ-μανία.

Η ΕΣΣΔ, ο λαός της και ο Κόκκινος Στρατός τσάκισαν τον φασισμό, απελευθέρωσαν τους λαούς της

Ευρώπης. Απ’ τον ηρωικό αγώνα του Κομ-μουνιστικού Κόμματος των Μπολσεβίκων για την υπεράσπιση της εργατικής εξουσίας και της σοσιαλιστικής πατρίδας, αντλούμε πολύτιμα διδάγματα για το σημερινό μας αγώνα για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Τιμάμε την μεγάλη συνεισφορά της ΕΣΣΔ, διδασκόμαστε από την ιστορική πείρα.

Μόνο η ΕΣΣΔ, έχοντας καταργήσει την εκ-μετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, είχε καταργήσει και το κίνητρο της συμμετοχής στο μοίρασμα και στο ξαναμοίρασμα του κό-σμου. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, η ΕΣΣΔ ήταν το μόνο από τα συμμετέχοντα κράτη που διεξήγαγε δίκαιο πόλεμο. Δίκαιο πόλεμο έκαναν και τα Κομμουνιστικά Κόμματα όπου γης, καθώς και τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα στα οποία πρωτοστάτησαν τα Κομ-μουνιστικά Κόμματα με αμέτρητες θυσίες.

Οι ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία μπορεί να “συμ-

μάχησαν” με την ΕΣΣΔ, αλλά ποτέ δεν εγκα-τέλειψαν το στόχο να ανατραπεί η σοσιαλιστι-κή εξουσία.

H αστική τάξη και η εργατική τάξη, ο λαός είναι δυο “κόσμοι” σε διαρκή σύ-γκρουση. Ποτέ δεν είχαν και δε θα έχουν κοινά συμφέροντα σε οποιεσδήποτε συν-θήκες, είτε “ειρηνικές” είτε πολέμου. Οι καπιταλιστές θέλουν μια “πατρίδα” που θα εξασφαλίζει την κερδοφορία τους και το ξε-ζούμισμα των εργατών. Οι εργαζόμενοι και τα παιδιά τους έχουν ανάγκη μια πατρίδα λεύτε-ρη από ντόπιους και ξένους εκμεταλλευτές.

Απ’ αυτή την σκοπιά, τα καπιταλιστικά κράτη, ανεξάρτητα αν είναι επιτιθέμενα ή αμυνόμενα, διεξήγαγαν πόλεμο ληστρικό και άδικο σε βάρος του λαού της χώρας τους και των άλλων λαών, με στόχο την συνέχιση της καπιταλιστικής εκμετάλλευ-σης.

Η πείρα των “Αντιφασιστικών Μετώπων” και των κυβερνήσεων που δημιουργήθηκαν στην βάση τους (Γαλλία, Ισπανία) δείχνει ότι δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν τον φασι-

σμό. Έτσι, η Γαλλία το 1940 δεν κατάφερε να αποκρούσει την γερμανική εισβολή και στην Ισπανία η κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου δεν πρόλαβε την άνοδο του φασισμού, ούτε και κατάφερε να οργανώσει την αντιμετώπισή της. Ταυτόχρονα εγκαταλείφθηκε ο στρατηγι-κός στόχος της σοσιαλιστικής επανάστασης.

Αποδείχτηκε ότι η πάλη για την εργατική εξουσία προϋποθέτει τον απόλυτο διαχωρι-σμό της εργατικής τάξης, του εργαζόμενου λαού, των Κομμουνιστικών Κομμάτων από την αστική τάξη και τα κόμματά της και τον οπορτουνισμό.

Η πείρα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου απέδειξε επίσης πως τον φασισμό-ναζι-σμό δεν μπορεί και δεν θέλει να τον αντι-μετωπίσει ριζικά το αστικό κράτος, αλλά ούτε η συμμαχία του εργατικού-λαϊκού κινήματος με αστικές πολιτικές δυνά-μεις. Μπορεί να τον αντιμετωπίσει μόνο η ανάπτυξη της ταξικής πάλης, που θα έχει στόχο να συντρίψει το καπιταλιστικό σύ-στημα που γεννάει το φασισμό.

Το φασισμό μπορεί να τον αντιμετωπίσει μόνο η ταξική πάλη και όχι το σύστημα που τον θρέφει(Αντιφασιστική σοβιετική αφίσα 1937).

5Αφιέρωμα | Οδηγητής ϐ Μάης 2015

Page 6: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

Η έναρξη της χιτλερικής επίθε-σης στην ΕΣΣΔ

Στις 22 Ιούνη του 1941, η χιτλερική Γερμανία άρχισε την επίθεση κατά της Σοβιετικής Ένω-σης, την “Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα”.

Η ναζιστική Γερμανία, έχοντας υπό την κα-τοχή της ολόκληρη την ηπειρωτική Ευρώπη, αξιοποιούσε για τις πολεμικές της ανάγκες τα εργοστάσια της Γαλλίας, του Βελγίου, της Αυστρίας, της Τσεχοσλοβακίας κ.ά και υπερτερούσε ασύγκριτα έναντι της ΕΣΣΔ. Επιπλέον, οι πόροι της για τη βαριά βιο-μηχανία -τη δική της και των κατεχόμε-νων χωρών- ήταν δύο με δυόμισι φορές περισσότεροι από εκείνους της Σοβιετι-κής Ένωσης. Το 1942 το 1/4 της γερμανι-κής παραγωγής το έδιναν οι κατακτημένες περιοχές.

Με την επίθεσή της εναντίον της ΕΣΣΔ, η να-ζιστική Γερμανία κατάφερε να θέσει υπό την κατοχή της υπεραναπτυγμένες βιομηχανικές σοβιετικές παραγωγές. Χαρακτηριστικό είναι ότι αυτές έδιναν προπολεμικά το 71% της πα-ραγωγής χυτοσιδήρου.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα, πρωτοστατώ-ντας στην υπόθεση της υπεράσπισης της σοσιαλιστικής πατρίδας, δημιούργησε αμέσως μετά τη χιτλερική επίθεση την Κρατική Επιτροπή Άμυνας, στην οποία μπήκαν όλα τα μέλη του Πολιτικού Γρα-φείου με επικεφαλής τον Ι. Στάλιν. Λίγους μήνες μετά την εισβολή των χιτλερικών στρατευμάτων στην ΕΣΣΔ, ο Ι. Στάλιν σε ομιλία του για την 24η επέτειο από τη μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση μεταξύ άλλων είπε:

«Από τούτη τη στιγμή το καθήκον μας, το καθήκον των λαών της ΕΣΣΔ, το καθή-κον των μαχητών, των διοικητών και των πολιτικών στελεχών του στρατού και του ναυτικού μας είναι να εξοντώσουν ως τον τελευταίο όλους τους Γερμανούς, που μπήκαν στο έδαφος της πατρίδας μας σαν κατακτητές της.

Κανένα έλεος για τους Γερμανούς κατα-κτητές!

Θάνατος στους Γερμανούς επιδρομείς!”

Τα μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος και της νεολαίας του βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή του πολέμου στους πιο απο-φασιστικούς, στους πιο δύσκολους, τους πιο υπεύθυνους τομείς. Κατά τους πρώτους μόνο μήνες του πολέμου, στις ένοπλες σοβιετικές δυνάμεις υπηρετούσαν πάνω από 1.100.000 κομμουνιστές. Στα τέλη του 1944, ένας στους τέσσερις σοβιετικούς φαντάρους και αξιωματικούς ήταν κομμουνιστής.

Η μεταφορά εργοστασίων από τη Δύση στην Ανατολή

Απ΄ την αρχή του πολέμου και παράλληλα με την οργάνωση της άμυνας, στο Κομμουνι-στικό Κόμμα και το Σοβιετικό κράτος τέθηκε ένα εντελώς ασυνήθιστο καθήκον: η ανάγκη μεταφοράς τεράστιων υλικών πόρων και αν-θρώπινου δυναμικού από τις απειλούμενες περιοχές στα μετόπισθεν της χώρας.

Από τις δυτικές περιοχές της χώρας με-ταφέρθηκαν στις ανατολικές πάνω από 10 εκατομμύρια Σοβιετικοί πολίτες. Στο

Η Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών έπαιξε καθορι-

στικό ρόλο στην έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η προ-

σφορά του λαού της, του σοβιετικού κράτους και του Κόκκινου

Στρατού αποτελεί αξεπέραστο έπος. Η Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών

Δημοκρατιών με την καθοδήγηση του μπολσεβίκικου Κόμματος ήταν φά-

ρος για τα κινήματα που αναπτύχθηκαν και στις καπιταλιστικές χώρες. Τη

δική τους συμβολή είχαν και τα εθνικοαπελευθερωτικά και αντιφασιστι-

κά κινήματα των καπιταλιστικών χωρών. Και σε αυτά, ψυχή, οργανωτής

και κύριος αιμοδότης ήταν τα Κομμουνιστικά Κόμματα. Αυτή τη μεγάλη προσφορά της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών στην ανθρωπότητα, που προκύπτει από την ανωτερότητα του σοσιαλισμού, οι αστοί ιστοριογράφοι και όχι μόνο, “ξεχνούν” να την γράψουν.

Αστείρευτη πηγή σθένους και ηρωισμού ο λαός της ΕΣΣΔΠλησίασαν τα 30 εκατομμύρια οι ανθρώπινες θυσίες της, μαζί με τους ανα-

πήρους και τους τραυματισμένους. Τεράστιες ήταν ακόμα και οι άλλες κατα-

στροφές που υπέστη η Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών: Σε

σωρούς ερειπίων μετατράπηκαν 1.710 πόλεις. Κάηκαν 70.000 χωριά και κεφα-

λοχώρια. Καταστράφηκαν ολοκληρωτικά ή εν μέρει 32.000 βιομηχανικές επι-

χειρήσεις και 65.000 χιλιόμετρα σιδηροδρομικών γραμμών. Καταληστεύτηκαν

98.000 κολχόζ, 5.000 σοβχόζ και μηχανοτρακτερικοί σταθμοί, χιλιάδες νοσο-

κομεία, σχολεία, ανώτερα ιδρύματα και βιβλιοθήκες.

Γι’ αυτό αξίζει την αναγνώριση και την ευγνωμοσύνη όλων όσοι τιμούν την αντιφασιστική νίκη η Σοβιετική Ένωση, ο λαός της, ο Κόκκινος Στρα-τός, το Κομμουνιστικό Κόμμα των Μπολσεβίκων που ήταν επικεφαλής, καθοδηγητής του τιτάνιου αγώνα, η νεολαία του η ΚΟΜΣΟΜΟΛ.

ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

ΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

ΟΙ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΤΩΝ ΝΑΖΙ

ΟΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΣΤΗΝ ΕΣΣΔ

Περισσότεροι από 20 εκατομμύρια ήταν οι νεκροί της ΕΣΣΔ, ανάμεσά τους το άνθος των κομμουνι-στών. Αντίστοιχα, οι νεκροί της Βρετανίας έφτα- σαν τις 375 χιλιάδες και των ΗΠΑ τις 405 χιλιάδες.

Το καλοκαίρι του 1944 στη δυτ. Ευρώπη οι ΗΠΑ- Μ. Βρετανία αντιμετώπιζαν 75 γερμανικές μερα- ρχίες, ενώ ο Κόκκινος Στρατός είχε καθηλώσει 200 στο ανατολικό μέτωπο.

Σε σωρούς ερειπίων μετατράπηκαν 1.710 πόλεις. Κάηκαν 70.000 χωριά και κεφαλοχώρια. Καταστρά-φηκαν ολοκληρωτικά ή εν μέρει 32.000 βιομηχανι-κές επιχειρήσεις.

0,405 εκ.

200 μεραρχίες

70.000

32.000 1.71075 μεραρχίες

3 εκ.σε όλα τα άλλα μέτωπα

0,375 εκ.

20 εκ. 10 εκ.επέσαν σε μάχες με τον Κόκκινο Στρατό

VS

“Η νίκη”, πίνακας του Petr Krivonogov.

6

Page 7: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

δεύτερο εξάμηνο του 1941 μεταφέρθη-καν στις μακρινές περιοχές της Ανατολής εκατοντάδες μεταλλουργικά εργοστά-σια, εργοστάσια μηχανοκατασκευών και άλλες επιχειρήσεις. Μεταφέρθηκαν μά-λιστα ολόκληρα βιομηχανικά συγκροτή-ματα. Από την Ουκρανία μεταφέρθηκαν 283 επιχειρήσεις, από το Λένινγκραντ 92 επιχειρήσεις, από τη Μόσχα 498 επιχει-ρήσεις.

Συνολικά, στο πρώτο εξάμηνο του πο-λέμου μεταφέρθηκαν στις ανατολικές περιοχές μέσα σε σύντομο χρονικό διά-στημα 1.523 επιχειρήσεις, από τις οποίες οι 1.360 ήταν μεγάλες και κυρίως αμυντι-κής σημασίας. Για πρώτη φορά στην ιστο-ρία, ένα ολόκληρο βιομηχανικό σύμπλεγμα μεταφέρθηκε χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, μέσα στις δύσκολες συνθήκες του πολέμου. Γι’ αυτό χρειάστηκαν 1,5 εκατομμύριο βαγόνια. Ήταν πραγματικά μετακίνηση χωρίς προηγούμενο.

Χάρη στις τιτάνιες προσπάθειες του σοβιετικού λαού, το 1942 στην παραγω-γή πολεμοφοδίων είχαν ενταχθεί πάνω από 1.108 επιχειρήσεις, ενώ το 1941 ήταν ενταγμένες μόλις 382 επιχειρήσεις. Το δ’ τρίμηνο του 1942 η συνολική παραγωγή αεροπλάνων, αρμάτων μάχης, όπλων και πυρομαχικών αυξήθηκε στα Ουράλια 5 φο-ρές, στην περιοχή του Μέσου Βόλγα 10 φο-ρές, στη Δυτική Σιβηρία 28 φορές σε σχέση με το δ’ τρίμηνο του 1940. Οι επιχειρήσεις της αμυντικής βιομηχανίας στο τελευταίο τρίμηνο του χρόνου κατασκεύασαν πάνω

από 7,1 χιλ. πολεμικά αεροπλάνα, πάνω από 6,7 χιλ. άρματα μάχης, 32,4 χιλ. όλ-μους, πάνω από 42,6 χιλιάδες οβίδες και νάρκες και 7 πλοία. Στο Στάλινγκραντ τα εργοστάσια δεν έπαυαν να προμηθεύουν το μέτωπο (συχνά ελάχιστα μέτρα από το ίδιο το εργοστάσιο) με πυρομαχικά, άρμα-τα μάχης, κ.ο.κ., ακόμα και όταν έφταναν πια να μοιάζουν περισσότερο ερείπια από τους βομβαρδισμούς παρά μονάδες παρα-γωγής.

Η ανωτερότητα του σοσιαλισμού

Η γιγάντια συμβολή της Σοβιετικής Ένω-σης στη νίκη κατά της Γερμανίας και των συμμάχων της επιτεύχθηκε χάρη: Στην ανωτερότητα του σοσιαλισμού–κομμου-νισμού, στα πλεονεκτήματα και στις τε-ράστιες δυνάμεις που απελευθερώνονται από την κοινωνικοποίηση των μέσων πα-ραγωγής και τον κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας, στον πρωταγωνιστικό ρόλο των λαϊκών μαζών, με ηγέτιδα δύναμη την εργατική τάξη. Χάρη στο ρόλο του Κομ-μουνιστικού Κόμματος ως επαναστατικής εργατικής πρωτοπορίας.

Θα ήταν αδύνατη η σωτηρία της Σοβιετικής Ένωσης αν δεν είχε διανύσει, στα μόλις 20 χρόνια από τη λήξη του εμφυλίου πολέμου που ακολούθησε την Οκτωβριανή Επανάστα-ση, μία τεράστια απόσταση στο δρόμο της συ-νειδητά σχεδιασμένης κοινωνικοοικονομικής και πολιτιστικής ανάπτυξης, της σοσιαλιστι-κής οικοδόμησης.

Τέτοια έκρηξη αυτενέργειας, όπως εκείνη που έδειξε το μεγαλύτερο τμήμα του σοβιετικού λαού, τέτοια προσήλωση και συνειδητή πειθαρχία δεν μπορούν να υπάρξουν σε συνθήκες τρόμου σε βάρος του λαού, όπως ισχυρίζονται ότι επικρατούσαν η ιμπεριαλιστική και η οπορτουνιστική προπαγάνδα. Δεν ήταν δυνατό να δράσουν σε συνθήκες τρόμου οι οικοδόμοι του σοσιαλισμού, που μετέφεραν στα ενδότερα της Σοβιετικής Ένωσης χιλιά-δες εργοστάσια των δυτικών περιοχών, για να συνεχιστεί η παραγωγή. Οι οικοδόμοι του σοσιαλισμού που, μεσούντος του πολέ-μου, έχτιζαν από την αρχή τις ερειπωμένες περιοχές, όταν οι γερμανικές στρατιές τις εγκατέλειπαν. Εκατοντάδες χιλιάδες γυναί-κες έπιασαν δουλειά στα εργοστάσια αντι-καθιστώντας στην παραγωγή τους άντρες που πολεμούσαν στο μέτωπο. Πάνω από 200 χιλιάδες έγιναν υπεύθυνες συνεργείων

Η προσφορά του σοβιετικού λα-ού, του σοβιετικού κράτους και των Κόκκινων Ένοπλων Δυνά-

μεών τους καταγράφηκε οριστικά και αμετάκλητα ως αθάνατη εποποιία. Κα-μία πλαστογραφία δεν μπορεί να σβή-σει τις εποποιίες του Στάλινγκραντ, του Λένινγκραντ, της Μόσχας, του Κουρσκ, της Σεβαστούπολης, όλων των ηρωικών πόλεων, τον απίστευτο ηρωισμό εκα-τομμυρίων.

Οι εργάτες και οι εργάτριες, οι νέοι της Σοβιετικής Ένωσης πολέμησαν με τόσο σθένος και αυταπάρνηση, γιατί υπεράσπιζαν τη δική τους πατρίδα και εξουσία, γιατί πάλευαν για να περι-

φρουρήσουν όσα είχαν κατακτήσει με τον αγώνα τους: τη ζωή χωρίς εκμετάλ-λευση, τη δουλειά με δικαιώματα για όλους τους εργάτες, την παιδεία και υγεία υψηλού επιπέδου, την πρόσβα-ση στον πολιτισμό, τον αθλητισμό, την αναψυχή για όλο το λαό. Υπέρ αυτής της ζωής, αυτής της εξουσίας έπεφτε η κάθε τουφεκιά, ο κάθε πυροβολισμός των κόκκινων στρατιωτών. Αυτή τη σοσιαλιστική πατρίδα υπερασπίστηκε ο λαός της ΕΣΣΔ. Η σοβιετική εποποι-ία αποτελεί πηγή έμπνευσης, τεράστιο ιστορικό δίδαγμα για το παρόν και το μέλλον του επαναστατικού κινήματος.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα με ηγέτη τον Ιωσήφ Στάλιν ήταν επικεφαλής και καθοδηγητής του ηρωικού αγώνα του Σοβιετικού λαού για τη συντριβή του ναζισμου-φασισμού. (Πίνακας που απεικονίζει συνε-δρίαση του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος των Μπολσεβίκων).

“Τρία χρόνια πολέμου”. Σοβιετική Αφίσα (1944).

Σοβιετικοί στρατιώτες φέρουν ναζιστικά λάβαρα ως λάφυρα του πολέμου στην Κόκκινη Πλατεία (Μόσχα), το 1945.

Η σοβιετική εποποιία πηγή έμπνευσης και διδαγμάτων

και πρόεδροι κολχόζ, ενώ 1 εκατομμύριο πή-ραν μέρος στις μάχες, στο μέτωπο και στα αντάρτικα τμήματα.

Αλλά και οι τέτοιας έκτασης και βάθους, γιγάντιες στρατιωτικές επιχειρήσεις, όπως αυτές που διεξήγαγε ο Κόκκινος Στρα-τός, ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθούν δίχως την αυτοθυσία, την πρωτοβουλία και την ατομική υπευθυνότητα από τους πολιτικούς και στρατιωτικούς ιθύνοντες κάθε χώρου.

7Αφιέρωμα | Οδηγητής ϐ Μάης 2015

Page 8: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

O Κόκκινος Στρατός απελευθερωτής των λαών της Ευρώπης

Ο Κόκκινος Στρατός στην πορεία προς το Βερολίνο απελευθέρωσε 10 ευρωπαϊκά κράτη, συνολικής έκτασης 1 εκα-τομμυρίου τετραγωνικών χιλιομέτρων και με πληθυσμό 113 εκατομμύρια. Πάνω από 1 εκατομμύριο σοβιετικών στρατιωτών έδωσαν τη ζωή τους για την απελευθέρωση των άλλων λαών. Στις μάχες για την απελευθέρωση της Πολωνίας 600 χιλιάδες σοβιετικοί στρατιώτες και αξιωματικοί σκοτώθηκαν, 500 χιλιάδες τραυματίστηκαν. Πάνω από 140 χιλιάδες έπεσαν για την απελευθέρωση της Τσεχοσλοβακίας, 69 χιλιάδες θάφτηκαν στη Ρουμανία και 140 χιλιάδες στην Ουγγρική γη. (Στη φωτογραφία ο λαός της Βουλγαρίας υποδέχεται τον απελευθερωτή Κόκκινο Στρατό).

Η μάχη του Κουρσκ

Τον Ιούλη, ξεκίνησε η μεγαλύτερη αρματομαχία στην ιστορία, η μάχη του Κουρσκ, που κράτησε έως τις 23 Αυγούστου. Η χιτ-λερική Γερμανία άρχισε την επίθεση παρατάσσοντας 900 χιλιάδες στρατιώτες και αξιωματικούς, 10 χιλιάδες βαριά όπλα, κάπου 2.700 άρματα μάχης και άλλα άρματα, πάνω από 2.000 αεροπλάνα. Τα σχέδιά τους όμως κατέρρευσαν μπροστά στην αντίσταση και την ορμητική αντεπίθεση των σοβιετικών ενόπλων δυνάμεων.

Η γερμανική άμυνα έσπασε. Η πλήρης και τελική συντριβή της χιτλερικής Γερμανίας πλησίαζε. Με τη νίκη του Κόκκινου Στρατού στο Κουρσκ σήμανε η οριστική στροφή του Β ́Παγκοσμίου Πολέμου.

Η μάχη της Μόσχας

Τον Οκτώβρη, τα χιτλερικά στρατεύματα έφτασαν έξω από τη σοβιετική πρωτεύουσα. Τα σχέδια της χιτλερικής Γερμανίας για την “παρέλαση της νίκης” στην Κόκκινη πλατεία τινάχτηκαν στον αέρα, αφού τα στρατεύματά της καθηλώθηκαν μετά από την ηρωική αντίσταση του Κόκκινου Στρατού και του σοβιετικού λαού. Το Δεκέμβρη του 1941 έχασαν τη μάχη της Μόσχας.

Η ιδιαίτερη σημασία της μάχης στη Μόσχας έγκειται στο γεγονός ότι ο Κόκκινος Στρατός διέλυσε το μύθο του “αήτ-τητου” της Βέρμαχτ, η οποία αναγκάστηκε να σταματήσει την επίθεση και να περάσει ο στρατός της στην άμυνα.

Η μάχη του Στάλινγκραντ

Tα γερμανικά στρατεύματα εξαπέλυσαν τη μεγάλη επίθεση στο νότιο τομέα του ανατολικού μετώπου. Αν “έπεφτε” το Στάλινγκραντ, τότε στον έλεγχο των Ναζί θα περνούσαν οι βασικές σιτοπαραγωγικές περιοχές, τα 4/5 της εξόρυξης πετρελαίου της Σοβιετικής Ένωσης, ενώ θα σταματούσαν οι συγκοινωνίες μέσω της υδάτινης αρτηρίας του Βόλγα. Από τις 333 μεραρχίες και τις 18 ταξιαρχίες που διέθεταν συνολικά η χιτλερική Γερμανία και οι σύμμαχοί της, οι 258 μεραρχίες και οι 16 ταξιαρχίες βρίσκονταν στο ανατολικό μέτωπο και οι καλύτερες από αυτές ρίχτηκαν στη μάχη του Στάλινγκραντ.

Οι μάχες διεξάγονταν από γειτονιά σε γειτονιά, από δρόμο σε δρόμο, από σπίτι σε σπίτι, μέσα στο ίδιο σπίτι, για κάθε δωμάτιο στο ίδιο σπίτι.

Στις 20 Νοέμβρη 1942, σε λιγότερο από 72 ώρες, ο Κόκκινος Στρατός σχημάτισε κλοιό γύρω από τις χιτλερικές στρατιές με μια αιφνιδιαστική και τέλεια οργανωμένη επίθεση. Οι μάχες συνεχίστηκαν, σκληρές, μέχρι τα τέλη Γενάρη, οπότε παραδό-θηκε η επίλεκτη 6η στρατιά των χιτλερικών και στις 2 Φλεβάρη ολοκληρώθηκε η συντριβή.

Η πολιορκία του Λένινγκραντ

Η πολιορκία του Λένινγκραντ άρχισε το Σεπτέμβρη του 1941. Οι Ναζί υπολόγιζαν ότι σε 4 βδομάδες θα κατάφερναν να κατα-λάβουν την πρώτη μεγάλη σοβιετική πόλη. Τελικά, η πολιορκία κράτησε 872 μέρες . Η Γερμανία κινήθηκε προς το Λένινγκραντ με πάνω από 1 εκατομμύριο άντρες, 1.600 άρματα μάχης, 1.000 αεροπλάνα. Στην πρώτη μεγάλη επίθεση έριξαν 6.000 εμπρηστικές βόμβες, με αποτέλεσμα να καούν οι κυριότερες αποθήκες τροφίμων. Η τροφή έγινε σύντομα πιο πολύτιμη από τις σφαίρες. Από τα 2,5 εκατομμύρια κατοίκων του Λένινγκραντ, ένας στους τρεις πέθαναν από την πείνα, τις βόμβες, τις οβίδες.

Από τις πρώτες μέρες του πολέμου, χιλιάδες σοβιετικοί κατατάχθηκαν εθελοντικά και αγωνίζονταν για να οργανώσουν την άμυ-νά τους. Παρά την πείνα και τις στερήσεις που προκάλεσε ο αποκλεισμός, οι αδιάκοποι αεροπορικοί βομβαρδισμοί και το σφυροκόπημα του πυροβολικού, οι ηρωικές μάχες του Κόκκινου Στρατού και η ανδρεία όλου του λαού κρατούσαν το Λένινγκραντ. Το Γενάρη του 1944 ο Κόκκινος Στρατός κατάφερε να σπάσει τον αποκλεισμό από τα χιτλερικά στρατεύματα. Το Λέ-νινγκραντ έγινε σύμβολο θάρρους, αυταπάρνησης, μαχητικότητας και δύναμης για τους λαούς όλου του κόσμου.

Η μάχη του Βερολίνου

Το Γενάρη του 1945, η επίθεση των σοβιετικών στρατιωτικών δυνάμεων ήταν τεραστίων διαστάσεων. Κάλυπτε ένα μέτωπο 1.200 χιλιομέ-τρων - από τη Βαλτική ως τα Καρπάθια - με τη συμμετοχή 150 μεραρχιών.

Λίγο πριν τη σοβιετική επίθεση, οι πιο αισιόδοξες προβλέψεις τοποθετούσαν το τέλος του πολέμου στα τέλη του 1945. Κι όμως, δε χρειάστηκαν περισσότερες από 40 μέρες για να καταρρεύσουν τα πιο ουσιώδη στρατιωτικά εμπόδια που μπορούσε να προβάλει ο γερμανικός στρατός. Οι δυνάμεις του Κόκκινου Στρατού συνέκλιναν προς το Βερολίνο, σφίγγοντας όλο και περισσότερο την τανάλια γύρω από τον κάποτε αήττητο στρατό του Χίτλερ.

Την 1η Μάη του 1945 η Κόκκινη Σημαία με το σφυροδρέπανο υψώθηκε στην καρδιά του κτήνους, στη γερμανική βουλή, το Ράιχσταγκ. Τη νύχτα της 8ης προς την 9η Μάη, η Γερμανία συνθηκολόγησε άνευ όρων.

Η πορεία του Κόκκινου Στρατού προς τη Νίκη

1941

1942

1943

1944

1944 -1945

1 Μάη 1945

Το ναζισμό τον τσάκισε ο Κόκκινος Στρατός, με τους κομμουνιστές νικάει ο λαός!

8

Page 9: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

Ούτε βήμα πίσω!

Σ το σκληρό αγώνα που έδωσε ο Σοβιετικός λαός και ο Κόκκινος

Στρατός για τη συντριβή του ναζισμού-φασισμού, είναι αμέτρητες οι

στιγμές που έμειναν χαραγμένες στη μνήμη, πέρασαν στην ιστορία.

Στιγμές μαζικού και λαϊκού ηρωισμού, αυτοθυσίας και αυταπάρνησης,

οργάνωσης του αγώνα. Ορισμένα -ελάχιστα- τέτοια παραδείγματα

επιλέξαμε και παρουσιάζουμε σε αυτές τις σελίδες.

Μείνε μέχρι τη νίκη!

Ο Αντιστράτηγος Μ. Σ. Σουμήλωφ έγραψε:«...Εκείνες τις μέρες (σ.σ. στο Στάλινγκραντ

το 1942) ο κομματικός και πολιτικός μηχανι-σμός του στρατού ήταν σε μεγάλη ενεργητι-κότητα. Όλη του η δράση ήταν στοχευμενη σε ένα μόνο σκοπό: να μετατρέψουν τη διαταγή "Ούτε βήμα πίσω!" σε πολεμικό σύνθημα κά-θε στρατοπέδου, κάθε διοικητή, κάθε στρα-τιώτη...

Το τμήμα προπαγάνδας, εκμεταλλευόμενο τα διαλείμματα μεταξύ των μαχών, εξέδιδε άρθρα με θέματα: "Ούτε βήμα πίσω - Η δι-αταγή της Πατρίδας", "Πειθαρχία και αντοχή, τα κλειδιά για τη νίκη", "Σθεναρή άμυνα των θέσεών μας μέχρι την τελευταία σταγόνα αίματός μας", "Η τιμή του στρατιωτικού εμ-βλήματος είναι και δικιά σου τιμή" κ.ά. […] Η δύναμη της επίδρασής τους συμπεριλαμ-βανόταν στο ότι όλα τους τα κείμενα αντα-ποκρίνονταν στις σκέψεις και τις προσδοκίες των στρατιωτών, στους οποίους έκαιγε η φλό-γα του μίσους για τον ανελέητο εχθρό, είχε ωριμάσει η επιθυμία να τον πολεμήσουν και ως γνήσιοι σοβιετικοί να τον ξαποστείλουν, έτσι ώστε από εδώ και στο εξής να μην ξανα-επιτεθούν στο πρώτο στον κόσμο κράτος των εργατών και των αγροτών.

"Ούτε βήμα πίσω, χωρίς περαιτέρω δι-αταγή!". Αυτή η λιτή φράση για την πάλη διείσδυε παντού, εμπλουτίζοντας τις σάρκες και το αίμα των στρατιωτών και των αξιωμα-τικών. Αυτή η φράση έδινε μια πειθαρχία ανώτερης ποιότητας. Έφτανε μέχρι την αυτα-πάρνηση και, όπως βλέπουμε στο παράδειγ-μα του λοχαγού Μουράτωφ, μέχρι και την αυτοθυσία. «Μείνε μέχρι τη νίκη!». Αυτός ήταν ο σιδερένιος νόμος πειθαρχίας στο πε-δίο της μάχης.

Εκείνες τις αυγουστιάτικες ημέρες (τον Αύ-γουστο του 1942), έγινε γνωστός στο στρατό ο άθλος του λοχαγού Μουράτωφ [...]. Δεν ήταν πολύ νέος, αλλά ήταν πολύ δραστήριος και γενναίος άνθρωπος, κομμουνιστής, δοσμένος για πάντα στη Μητέρα-Πατρίδα. [...] Οι στρα-τιώτες ήξεραν ότι ο διοικητής τους θα είναι μαζί τους στη δύσκολη στιγμή και μέχρι το τέλος, και μαχόμενος γενναία τους ενίσχυε αυτή την αντίληψη.

Το τάγμα του Μουράτωφ βρισκόταν στο κέ-ντρο της στρατιωτικής διάταξης του συντάγ-ματος. Ήταν σε άθλια κατάσταση, μετρούσε στις γραμμές του όχι παραπάνω από 20 ξιφο-λόγχες […]. Χρειαζόταν η ικανότητα με τις μι-κρές μας δυνάμεις να κρατήσουμε τις θέσεις μας. Χρειαζόταν η ετοιμότητα να παλέψουμε μέχρις εσχάτων.

Ο εχθρός εξαπέλυσε πυρ με το υπεράριθμο πυροβολικό του στις θέσεις του τάγματος, ένα σμήνος βομβαρδιστικών U-88 άδειασε τις βόμβες του στο τάγμα. Σύννεφα καπνού απλώθηκαν και ξεκίνησαν και τα τανκς, ύστε-ρα οι πυροβολητές […]. Ο λοχαγός δεν άφηνε το πολυβόλο από τα χέρια του […]. Μετά την πρώτη επίθεση ακολούθησαν και άλλες. Η απόκρουση γινόταν όλο και πιο δύσκολη.

Προς το τέλος της ημέρας από το τάγμα έμειναν μόνο δυο στρατιώτες και ο πληγωμέ-νος λοχαγός Μουράτωφ. Το αίμα έτρεχε από τις πληγές, αλλά ο λοχαγός τρέχοντας από χαράκωμα σε χαράκωμα, πυροβόλαγε με το τουφέκι του για να δείξει ότι το οχυρό είναι ακόμα ζωντανό, ότι υπάρχουν ακόμα άτομα που αντιστέκονται.

Άρχισε να σκοτεινιάζει. Σε ένα κομμάτι χαρτί ο λοχαγός έγραφε τα τελευταία του λόγια: «Αποκρούστηκαν έξι επιθέσεις. Εξο-λοθρεύτηκαν μερικές δεκάδες στρατιώτες και αξιωματικοί του εχθρού. Από εμάς έμειναν μόνο δύο. Συνεχίζω τη μάχη. Μουράτωφ» […] Ο θαρραλέος λοχαγός πέθανε σε μια άνιση μάχη, χωρίς να κάνει ούτε βήμα πίσω από το οχυρό που αμυνόταν».

Πηγή: Συλλογικό, Διακόσιες φλογερές μέρες (ДВЕСТИ ОГНЕННЫХ ДНЕЙ), σελίδες 194-204

Πέρα από το Βόλγα δεν υπάρχει γη!

Στις 13 Σεπτεμβρίου 1942 αναπτύχθηκαν μάχες για το ίδιο το Στάλινγκραντ [...]. Στα μέτωπα αυτά δόθηκε διαταγή να κρατήσουν την πόλη με κάθε θυσία. Μαζί με το στρα-τό, στη μάχη έπαιρναν μέρος και οι κάτοικοι της πόλης, που είχαν συγκροτήσει εργατικά τάγματα και αποσπάσματα εξόντωσης του εχθρού. Οι υπολογισμοί των χιτλερικών να σπάσουν σε μια δυο μέρες την αντίσταση δεν δικαιώθηκαν. Μόλις στο τέλος του Σεπτεμ-βρίου κατόρθωσαν, με τεράστιες απώλειες, να κυριεύσουν το νότιο τμήμα της πόλης και να διεισδύσουν στο κέντρο. Μάχες γίνονταν για κάθε τετράγωνο, για κάθε σπίτι. Οι φασίστες κυρίευσαν 13 φορές το σιδηροδρομικό σταθ-

Η περικύκλωση του ναζιστικού στρατού από τον Κόκκινο Στρατό στο Στάλινγκραντ.

μό και μόλις στις 27 Σεπτεμβρίου κατάφεραν να σταθεροποιήσουν εκεί τη θέση τους.

Τις τελευταίες μέρες του Σεπτεμβρίου τέσ-σερις μαχητές με επικεφαλής τον λοχία της Φρουράς Γιάκοβ Φ. Παβλόφ οχυρώθηκαν σε ένα τετραώροφο κτήριο [...]. Αργότερα ενώ-θηκε μαζί τους η διμοιρία πολυβόλων του υπολοχαγού της Φρουράς Ι. Φ. Αφανάσιεφ, μια ομάδα αντιαρματιστές με επικεφαλής τον δεκανέα της Φρουράς Φ.Ζ. Ρομάζανοφ, ολμιστές με επικεφαλής τον ανθυπολοχαγό της Φρουράς Α.Ν. Τσερκάσιν. 58 μέρες 24 γενναία παλικάρια - Ρώσοι, Ουκρανοί, Ουζ-μπέκοι, Τάταροι, Καζάχοι, Γεωργιανοί, Εβραί-οι - υπεράσπιζαν αυτό το κτήριο, χωρίς τελικά να το παραδώσουν στους φασίστες. Ο ηρωι-σμός τους έγινε κανόνας συμπεριφοράς των σοβιετικών μαχητών στο Στάλινγκραντ. Θανά-σιμα τραυματισμένος, ο τηλεφωνητής Βασίλι Τιτάγιεφ έσμιξε και έσφιξε με τα δόντια τις κομμένες άκρες του καλωδίου και αποκατέ-στησε το σύνδεσμο ανάμεσα στις μονάδες. Οι μαχητές Ν.Ι. Σαραφάνοφ και Μ.Φ. Τσεμπά-ροφ πολέμησαν γενναία σε άνισο αγώνα με 10 άρματα μάχης. Ένα άρμα το χτύπησαν με αντιαρματικό τουφέκι, τρία τα πυρπόλησαν με μποτίλιες γεμάτες εκρηκτικό μείγμα και στο τέλος ζώστηκαν χειροβομβίδες και ρίχτη-καν κάτω από τις ερπύστριες των αρμάτων.

Πηγή: Παγκόσμια Ιστορία Τόμος Ι1-Ι2, εκδ. Μέλι-σα, σ. 263-265

Ο λοχίας Παβλόφ και οι 28 στρατιώτες του, για την υπεράσπιση αυτού του κτηρίου σκότωσαν περισσότερους Γερμανούς απ’ όσους νεκρούς είχε η Γερμανία για την κατάκτηση της Γαλλίας. Το κτήριο έπειτα ονομάστηκε "Παβλόφ" προς τιμήν του λοχία.

9Αφιέρωμα | Οδηγητής ϐ Μάης 2015

Page 10: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

Η ηρωική άμυνα της Μόσχας

Η σύσκεψη των κομματικών στελεχών της Μόσχας στις 13 του Οκτώβρη αποφάσισε την κινητοποίηση όλης της κομματικής οργάνω-σης, όλων των κομμουνιστών και κομσομό-λων, όλων των εργαζομένων της πρωτεύουσας για την υπεράσπιση της Μόσχας, για τη συ-ντριβή του εχθρού. Στις συνοικίες της πόλης συγκροτούνταν κομμουνιστικοί και εργατικοί λόχοι και τάγματα.

Σε 3 μόλις μέρες συγκροτήθηκαν 25 λόχοι και τάγματα κομμουνιστών και κομσομόλων, δύναμης 12.000 μαχητών. Έως το τέλος του μήνα είχαν σχηματισθεί 3 μεραρχίες.

Ο κίνδυνος που απειλούσε τη Μόσχα συ-σπείρωσε ακόμα περισσότερο το σοβιετικό λαό. [...] Σε πολυάριθμα γράμματα που στέλνονταν στην Κεντρική Επιτροπή και στις αποφάσεις των συνελεύσεών τους, οι εργαζό-μενοι έδιναν όρκο στο κόμμα και στην κυ-βέρνηση ότι θα αντέξουν και θα συντρίψουν τον εχθρό.

Ο σοβιετικός λαός γιόρταζε εκείνη την περίοδο την 24η επέτειο της Μεγάλης Οκτω-βριανής σοσιαλιστικής επανάστασης […]. Οι πυκνές γραμμές, τα αυστηρά πρόσωπα των ανθρώπων με τις στρατιωτικές στολές που χτες ακόμα εργάζονταν ειρηνικά και τώρα υποχρεώθηκαν να πάρουν τα όπλα, γέμισαν την Κόκκινη Πλατεία. Οι μαχητές ορκίστηκαν να μην υποχωρήσουν, να μην κλονιστούν, να κρατήσουν, να αντέξουν και να νικήσουν. Στα σφιγμένα πρόσωπα των στρατιωτών διάβα-ζες την απόφαση να πετύχουν στροφή στην πορεία των πολεμικών επιχειρήσεων […]. Την περίοδο της μεγαλύτερης έντασης στο μέτωπο [...] η Κρατική Επιτροπή Άμυνας και το Γενικό Στρατηγείο, χωρίς να μειώνουν τις προσπάθειες για την άμυνα της πρωτεύου-σας, προετοίμαζαν με επιμονή και μεθοδικό-τητα την αντεπίθεση. Στη Μόσχα κατέφταναν αμαξοστοιχίες με στρατεύματα, με πολεμικά τεχνικά μέσα, με όπλα, πυρομαχικά και τρόφιμα από τα Ουράλια, τη Σιβηρία, την Κεντρική Ασία και άλλες περιοχές της χώρας. Μεγάλη βοήθεια προσέφεραν στο Δυτικό μέ-

τωπο η κομματική οργάνωση Μόσχας και οι εργαζόμενοι της πρωτεύουσας. Εκατομμύρια ζεστά χειμωνιάτικα κοστούμια, γούνες, ζεστές μπότες στάλθηκαν για τον εφοδιασμό του στρατού το χειμώνα του 1941.

Μεγάλη σημασία για την ενίσχυση του ηθικού των στρατευμάτων και την καλλιέρ-γεια επιθετικού πνεύματος είχε η κομματική πολιτική δουλειά που έκαναν η στρατιωτική διοίκηση, τα πολεμικά συμβούλια, τα πολιτι-κά όργανα, οι κομματικές και κομσομόλικες οργανώσεις, που εξηγούσαν στους μαχητές ότι στα πρόθυρα της Μόσχας έχουν να επιτε-λέσουν μια ιστορική αποστολή: να αρχίσουν τη συντριβή των γερμανοφασιστών επιδρομέ-ων και την απελευθέρωση της πατρίδας.

Χάρη στις προσπάθειες που κατέβαλε ο σοβιετικός λαός με την καθοδήγηση του Κομ-μουνιστικού Κόμματος, στα μέσα του 1942 τελείωσε η ανασυγκρότηση της οικονομίας της ΕΣΣΔ για τις ανάγκες του πολέμου [...]. Οι εργαζόμενοι στα μετόπισθεν δούλευαν εντατικά, ώστε η εθνική οικονομία, που είχε

προσαρμοστεί στις ανάγκες του πολέμου, να λειτουργεί αδιάκοπα και ρυθμισμένα, εξα-σφαλίζοντας σε αυξημένες ποσότητες την παραγωγή τανκς, αεροπλάνων, κανονιών και άλλων μέσων του ενόπλου αγώνα.

Τα σημαντικότερα εργοστάσια πατρονά-ρονταν από την Πανενωσιακή Λενινιστική Κομμουνιστική Ένωση Νεολαίας. Με την ενεργό βοήθεια των κομσομόλων πραγματο-ποιούνταν με ταχείς ρυθμούς, για παράδειγ-μα, η αύξηση της δυναμικότητας των θερ-μοηλεκτρικών σταθμών του Τσελιάμπινσκ, του κρατικού περιφερειακού ηλεκτρικού σταθμού Σρεντνεουράλσκ, η ανέγερση του υδροηλεκτρικού σταθμού στο Φαρχάντ του Ουζμπεκιστάν.

Πηγή: Ο Δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος. 1939-1945 τόμος 1, εκδ. Σύγχρονη Εποχή και Ακαδη-μία Επιστημών ΕΣΣΔ, Παγκόσμια Ιστορία, τ. Ι1-Ι2,

εκδ. Μέλισσα

To Κομμουνιστικό Κόμμα οργανωτής και καθοδηγητής του αγώνα

Με την έναρξη της εισβολής το Κομμουνιστικό Κόμμα της ΕΣΣΔ μετατράπηκε σε συλλογικό οργανωτή και καθοδηγητή της πολεμικής προσπάθειας, τόσο στην πρώτη γραμμή όσο και στα μετόπισθεν. Οι κομμουνιστές μπήκαν μπροστά στους πιο δύ-σκολους, σύνθετους και επικίνδυνους τομείς του αγώνα, εμψυχώνοντας και συμπα-ρασύροντας τις λαϊκές μάζες με το αγωνιστικό τους παράδειγμα και ήθος.

Μόνο τον πρώτο χρόνο του πολέμου εντάχθηκαν στον Κόκκινο Στρατό και Ναυτικό κοντά 1 εκατομμύριο μέλη του Κόμματος και 2 εκατομμύρια μέλη της Νεολαίας του. Σχεδόν το 1/3 των μελών της Κεντρικής Επιτροπής βρισκόταν στο μέτωπο. Συνολικά, το ποσοστό του κομματικού δυναμικού που τάχθηκε στις στρατιωτικές και παραγωγικές ανάγκες του πολέμου έφτασε το 81,8%. Ένας στους τρεις άνδρες και γυναίκες των σοβιε-τικών ενόπλων δυνάμεων προς το τέλος του πολέμου ήταν οργανωμένος κομμουνιστής!

Μόνο τους 6 πρώτους μήνες του πολέμου το Κόμμα είχε πάνω από 500.000 νε-κρούς, ενώ έως το 1945 είχαν δώσει τη ζωή τους κοντά 2.000.000 κομμουνιστές.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα υπήρξε ο ιδεολογικοπολιτικός εμπνευστής, καθοδηγητής και πρωτοπόρος οργανωτής και στην μάχη της παραγωγής.

Άμεσος ήταν ο αναπροσανατολισμός και η οργάνωση της παραγωγής από τις ανά-γκες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης σε καιρό ειρήνης στις απαιτήσεις της πολεμικής προσπάθειας. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο τα μηχανουργικά εργοστάσια άρχισαν να παράγουν πολεμικά τεχνικά μέσα, τα εργοστάσια της ελαφράς βιομηχανίας να πα-ράγουν πυρομαχικά κ.ο.κ.

Για να καλυφθούν τα κενά στην παραγωγή που άφηναν οι στρατευμένοι εργάτες, οργανώθηκε η εκπαίδευση νέων εργατών, που μόνο στα 1942 ξεπέρασαν τα 1,25 εκα-τομμύρια. Άλλο ένα εκατομμύριο νέοι εργάτες αποφοίτησαν το ίδιο διάστημα από τα νεοσυσταθέντα εκπαιδευτικά ιδρύματα προπαρασκευής εργατικών εφεδρειών. Με πρωτοβουλία της κομμουνιστικής νεολαίας συγκροτήθηκαν επίσης ομάδες για την ποιοτική βελτίωση της παραγωγής. Έως τον Οκτώβρη του 1943 υπήρχαν 36.000 τέτοιες ομάδες. Το 1944 υλοποιήθηκαν κοντά 20.000 προτάσεις των ίδιων των ερ-γαζομένων για την τελειοποίηση της τεχνικής και δυναμικότητας της παραγωγής.

Σπουδαίο ρόλο στην ποσοτική και ποιοτική ανάπτυξη της παραγωγής όμως έπαιξε και η σοσιαλιστική άμιλλα, η οποία αγκάλιασε εκατομμύρια εργαζόμενους –ιδιαίτε-ρα τους νέους, που οργάνωσαν ομάδες άμιλλας σχεδόν σε κάθε βιομηχανική μο-νάδα σε κάθε κλάδο. Ειδικό βάρος είχε η άμιλλα που κήρυξαν μεταξύ τους τα δύο μεγαλύτερα σοβιετικά μεταλλουργικά συγκροτήματα, του Μαγνιτογκόρσκ και του Κουζνέτσκ. Οι σιδηροδρομικοί συγκρότησαν εθελοντικά 3.700 ομάδες συντήρησης των γραμμών στις ώρες που δεν είχαν υπηρεσία. Έτσι, παρά τους συνεχείς βομβαρ-δισμούς της Λουφτβάφε, η ροή έμψυχου δυναμικού και άψυχου υλικού προς τα μέτωπα του πολέμου δεν διακόπηκε ποτέ.

Έτσι δόθηκε η μάχη της παραγωγής, όπου η κεντρικά σχεδιασμένη σοσιαλιστική οι-κονομία και η συνειδητή εργασία του σοβιετικού εργάτη νίκησαν κατά κράτος τις συν-δυασμένες παραγωγικές δυνατότητες μιας ολόκληρης ηπείρου (μεταξύ των οποίων και ορισμένων από τα πλέον ανεπτυγμένα καπιταλιστικά κράτη της εποχής, της Γερμανίας, της Γαλλίας, κ.ά.) και την καταναγκαστική εργασία εκατομμυρίων εργατών.

Όλοι στη μάχη: Μοσχοβίτισσες σκάβουν αντιαρματικές τάφρους γύρω από τη Μόσχα το 1941.

“Από το εργοστάσιο στο μέτωπο”, πίνακας του Pavel Chernyshev (1977).

10

Page 11: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

11

του συμφώνου, το χειμώνα του 1939 ξέσπασε ο σοβιετοφινλανδικός πόλεμος με τους κατά τ’ άλλα εμπόλεμους - από το Σεπτέμβρη - Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία να στηρίζουν τη Φινλανδία ενάντια στην ΕΣΣΔ.

Η Σοβιετική Ένωση, υπογράφοντας το Σύμφωνο μη Επίθεσης, κατόρθωσε να εξα-σφαλίσει 21 πολύτιμους μήνες πολεμικής προετοιμασίας ιδιαίτερα για τις αμυντικές της γραμμές, αξιοποίησε τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και επιπλέον δημιούργησε τριγ-μούς στις δεδομένες ιμπεριαλιστικές συμμα-χίες, αποδυναμώνοντας έτσι το κοινό μέτωπο των υπόλοιπων δυνάμεων εναντίον της.

Μας λένε: «Το σύμφωνο Μολότωφ-Ρίμπε-ντροπ ενίσχυσε τον Χίτλερ»

Αυτό που πραγματικά ενίσχυσε τον Χίτλερ, ήταν η “πολιτική κατευνασμού” των μη φα-σιστικών κρατών, δηλαδή μια στάση ανοχής έως και ενεργού στήριξης των επιθετικών ενεργειών από πλευράς Γερμανίας, όπως έγινε με την προσάρτηση της Αυστρίας από

Αφιέρωμα | Οδηγητής ϐ Μάης 2015

Ποια είναι η αλήθεια για το Σύμ-φωνο Μολότωφ-Ρίμπεντροπ;

«Ο Χίτλερ στην επιλογή του υπέρ του πο-λέμου ενισχύθηκε και από την υπογραφή, στις 23 Αυγούστου 1939, της Συνθήκης μη Επίθεσης με τη Σοβιετική Ένωση (Σύμφωνο Μολότωφ-Ρίμπεντροπ), η οποία συνοδευόταν και από μυστικό πρωτόκολλο με αναφορά στο ενδεχόμενο διαμελισμού της Πολωνίας» (από το βιβλίο Ιστορίας Γενικής Παιδείας Γ’ Λυκείου)

Αυτά ακούγονται στις σχολικές αίθουσες λοι-πόν και μπολιάζουν το μυαλό των νέων σήμερα.

Έχει αξία να δούμε τις ιστορικές συνθήκες στις οποίες υπογράφτηκε το γερμανοσοβιετι-κό σύμφωνο:

Καταρχάς, η ΕΣΣΔ, πριν την υπογραφή του συμφώνου, είχε επανειλλημένα προσπαθήσει να συνάψει διπλωματικές συμφωνίες με τα μη φασιστικά καπιταλιστικά κράτη στην Ευρώπη (Αγγλία, Γαλλία), χωρίς επιτυχία. Για παρά-δειγμα, τον Μάρτιο του ‘39 η ΕΣΣΔ πρότεινε σε Γαλλία, Βρετανία, Πολωνία, Ρουμανία και Τουρκία την οργάνωση διάσκεψης με θέμα την αντιμετώπιση μιας ενδεχόμενης επίθεσης από την Γερμανία, η οποία δεν πραγματο-ποιήθηκε λόγω της άρνησης της Βρετανίας. Όπως και η πρόταση προς την Γαλλία και την Βρετανία στις 27 Μαϊου για την κατοχύρωση αμοιβαίας βοήθειας εναντίον κάθε επιθετικής ενέργειας στην Ευρώπη, επίσης δεν απέδωσε καρπούς. Επίσης, η ΕΣΣΔ είχε απορρίψει μια σειρά από προτάσεις της Γερμανίας για τη σύ-ναψη συμφωνίας, που είχαν ξεκινήσει από τον Μάη του ‘39.

Ταυτόχρονα, η Σοβιετική Ένωση βρισκόταν ουσιαστικά ήδη σε εμπόλεμη κατάσταση, κα-θώς η Ιαπωνία είχε ήδη ξεκινήσει επιθετικές ενέργειες εναντίον της.

Επίσης, είχε διαφανεί η επιδίωξη των μη φασιστικών καπιταλιστικών κρατών να “σπρώξουν” την Γερμανία να επιτεθεί προς την ΕΣΣΔ. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του υπουργού εξωτερικών της Αγγλίας Λόρ-δου Χάλιφαξ μετά από συνάντησή του με τον Χίτλερ τον Νοέμβρη του ‘37 πως η Γερμανία είναι “το προπύργιο της Δύσης ενάντια στον μπολσεβικισμό”. Να προσθέσουμε επίσης οτι λίγους μήνες μετά την υπογραφή

την Γερμανία, για παράδειγμα, τον Μάρτη του ‘38. Κορύφωση αυτής της πολιτικής ήταν η ιμπεριαλιστική Συμφωνία του Μονάχου, που υπογράφτηκε στις 29-30 Σεπτέμβρη 1938 από Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία. Με την συμφωνία αυτή, παραχωρήθηκε τμήμα της Τσεχοσλοβακίας, χώρας με στρατηγική θέση στην Ευρώπη και ιδιαίτερα αναπτυγμένη πο-λεμική βιομηχανία, στα χέρια των ναζί.

Όσον αφορά το... διαμελισμό της Πολωνίας, χρειάζεται να έχουμε υπόψη τα εξής:

Μετά το τέλος του σοβιετοπολωνικού πολέμου το 1921, εδάφη της ΕΣΣΔ πέρασαν στην κατοχή της Πολωνίας. Όταν λοιπόν την 1η Σεπτέμβρη του ‘39 η Γερμανία επιτέθηκε στην Πολωνία, απειλώντας τα σύνορα της ΕΣΣΔ και ενώ την ίδια ώρα η πολωνική κυ-βέρνηση είχε πάψει ουσιαστικά να λειτουργεί επί πολωνικού εδάφους, η ΕΣΣΔ πέρασε τα σύνορα, φράζοντας τον δρόμο στα ναζιστι-κά στρατεύματα. Μάλιστα, είχε προηγηθεί η επανειλλημένη άρνηση της Πολωνίας για την προσφορά οποιασδήποτε βοήθειας από την ΕΣΣΔ. Οι περιοχές της Πολωνίας, που ο Κόκκινος Στρατός απέσπασε από αυτήν το 1939, ήταν εδάφη στην περιοχή της δυτικής Ουκρανίας και της Λευκορωσίας, που ακόμα και σήμερα δεν αποτελούν πολωνικό έδαφος.

Με το Σύμφωνο Μολότωφ-Ρίμπεντροπ, αυ-τό που πραγματικά έγινε ήταν ότι κερδήθηκε πολύτιμος χρόνος για την πολεμική προετοι-μασία της ΕΣΣΔ για να τσακίσει τους ναζί.

Η ναζιστική θηριωδία στο δάσος του Κατίν: οι στρατιώτες… φαντάσματα και η στημένη προβοκάτσια

Ένα ιδιαιτέρως προσφιλές θέμα που αξιοποι-είται στην υπόθεση της παραχάραξης της Ιστο-ρίας, είναι η σφαγή χιλιάδων Πολωνών στρατι-ωτών στο δάσος του Κατίν (στο Σμόλενσκ της Λευκορωσίας) το ‘41, που η ναζιστική προπα-γάνδα αποδίδει στον Κόκκινο Στρατό.

Τον Απρίλη του 1943, ανακαλύφθηκαν τα πτώματα 3000 Πολωνών αξιωματικών στο δά-σος του Κατίν, σε περιοχή που βρισκόταν υπό τον έλεγχο της Γερμανίας, μετά την επίθεση της εναντίον της ΕΣΣΔ τον Μάη του 1941. Τα πτώματα βέβαια με το πέρας του χρόνου έγιναν περίπου 25.000 αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστο-ρία... Σύμφωνα με τη ναζιστική προβοκάτσια, το έγκλημα διέπραξε η Σοβιετική Ένωση.

Για να προσδώσουν μάλιστα και το απαραίτητο δήθεν επιστημονικό υπόβαθρο στα «ευρήματα», οι ναζί συνέταξαν μια «Διεθνή Επιτροπή» για να

Ό,τι γράφτηκε με αίμα δεν σβήνει με βρώμικο μελάνι

Σ ήμερα, περίπου 25 χρόνια μετά τις αντεπαναστατικές ανατροπές

στην Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ) και τις

υπόλοιπες χώρες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, διεξάγεται συ-

ντονισμένη επίθεση στη συνείδηση της νεολαίας. Κομμάτι αυτής της επί-

θεσης είναι και η παραχάραξη της Ιστορίας, που ενισχύει την ανιστόρητη

θεωρία των δύο άκρων. Η λογική της ταύτισης φασισμού-κομμουνισμού

αφενός εξυπηρετεί την αθώωση του καπιταλισμού και αφετέρου την συ-

κοφάντηση του σοσιαλισμού, μέσω της επίθεσης στην ΕΣΣΔ, του πρώτου

εργατικού κράτους στην Ιστορία που κατάργησε την εκμετάλλευση αν-

θρώπου από άνθρωπο. Είναι επομένως καθήκον μας η αποκάλυψη της

αλήθειας που κρύβεται πίσω από την παραχάραξη της Ιστορίας.

Παρακάτω, θα αναφερθούμε σε δύο από τα πιο χαρακτηριστικά παρα-

δείγματα διαστρέβλωσης της ιστορικής αλήθειας, τα οποία τα συναντάμε

σε σχολικά βιβλία αλλά και στην επίσημη προπαγάνδα του συστήματος

που χρησιμοποιεί για να τεκμηριώσει δήθεν την ταύτιση φασισμού-κομ-

μουνισμού.

Σοβιετική αφίσα για την ιμπεριαλιστική συμφωνία του Μονάχου. Ο Ν. Τσάμπερλεν και ο Εντ. Νταλα-ντίε, Πρωθυπουργοί της Αγγλίας και της Γαλλίας αντίστοιχα προσφέρουν την Τσεχοσλοβακία στο στόμα του ναζιστικού λύκου ενώ στην πλακέτα που κρατούν αναγράφεται: «Προς την ανατολή!»

Ο Αμερικανός γερουσιαστής Μάντεν παραλαμβάνει από τον Γκαίμπελς τα "έγγραφα" της προβοκά-τσιας για το Κατίν (Σοβιετικό σκίτσο).

Page 12: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

12

Φόρμες, σφραγίδες και άλλα υλικά πλαστογραφίες που χρησιμοποιήθηκαν για την πλαστογράφηση των «ντοκουμέντων» για το Κατίν.

ερευνήσει τα στοιχεία της υπόθεσης. Τα μέλη της επιτροπής ανήκαν σε χώρες συμμάχους της ναζιστικής Γερμανίας, ενώ τα «επιστημονικά πορίσματα» βασίστηκαν σε αναλύσεις μόλις 9 πτωμάτων, τα οποία είχαν ήδη προεπιλεχθεί από τους ναζί. Να σημειώσουμε εδώ ότι την περίοδο εκείνη, κανένας δεν αποδεχόταν ως αληθές το ναζιστικό κατασκεύασμα. Μέχρι και ο Ουίνστον Τσόρτσιλ δήλωνε τότε σχετικά με την έρευνα ότι «θα ήταν απάτη και τα συμπεράσματα της προ-ϊόν τρομοκρατίας».

Η αποκάλυψη της αλήθειας

Μετά την απελευθέρωση της Πολωνίας από τον Κόκκινο Στρατό το ‘43, με ευθύνη της ΕΣΣΔ, συστάθηκε επιστημονική επιτροπή για την περαιτέρω έρευνα της υπόθεσης, με επι-κεφαλής τον καθηγητή Ν. Μπουρντένκο. Η έρευνα διήρκεσε για ενάμιση περίπου χρόνο και ολοκληρώθηκε το Γενάρη του 1944. Τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας που απο-δεικνύουν την πλαστότητα των στοιχείων που παρουσιάστηκαν από τους ναζί, ήταν τα εξής:

- Ο χρόνος εκτέλεσης των Πολωνών στρατιωτών, σύμφωνα με την ιατροδικαστική εκτίμηση, τοπο-θετείται περίπου στο φθινόπωρο του ’41, περίοδο που η περιοχή βρισκόταν υπό γερμανική κατοχή.

- Δεκάδες μάρτυρες υποστήριξαν ότι είχαν δει τους Πολωνούς εν ζωή μετά την άνοιξη του ’40, οπότε και τοποθετείται σύμφωνα με τους ναζί η εκτέλεσή τους. Μάλιστα, πολλοί απ’ αυτούς που οι ναζί τους είχαν συγκαταλέξει στους κα-ταλόγους με τους νεκρούς, ήταν ζωντανοί.

- Στα άψυχα σώματα των θυμάτων βρέθηκαν έγγραφα με ημερομηνίες μεταγενέστερες της γερμανικής εισβολής και της άνοιξης του ΄40.

- Αξίζει να παραθέσουμε και τη δήλωση του Αμερικανού πρέσβη Χάριμαν, που βασίστηκε στα συμπεράσματα της αμερικανικής αποστο-λής που παρίστατο στην έρευνα, σύμφωνα με την οποία «σε κάθε περίπτωση, από τα αποδεικτικά στοιχεία, η σφαγή πραγματοποι-ήθηκε από τους Γερμανούς».

Η νίκη της αντεπανάστασης ξαναφέρνει στο φως τα "απόρρητα" έγγραφα

Η υπόθεση του Κατίν ξανάρθε στο φως τα τελευταία χρόνια, μετά την ανάρτηση από τις αρχές της στο διαδίκτυο ψηφιακών αντιγράφων “απόρρητων εγγράφων” που υποτίθεται ότι απο-δεικνύουν την ενοχή των σοβιετικών. Ωστόσο:

Μια σειρά από ιστορικούς και ερευνητές έχουν εκφράσει τις αμφιβολίες τους σχετικά με τη γνησιότητα των εγγράφων. Χαρακτηρι-στικά αναφέρουμε:

- Τέτοια ντοκουμέντα (όπως αυτά που παρουσιάζονται σαν αποδεικτικά ενοχής των Σοβιετικών), ακολουθούσαν αυστηρό πρωτόκολλο και συγκεκριμένους “τύπους” στον τρόπο γραφής τους. Μία σειρά τέτοιων χαρακτηριστικών απουσιάζουν από τα “ντο-κουμέντα” που έχουν παρουσιαστεί (όπως σφραγίδες, διακριτικά γνωρίσματα) ή κάποια από τις συνήθεις ενδείξεις για τέτοιου είδους έγγραφα (π.χ. εμπιστευτικό, απόρρητο κ.λπ.).

- Επίσης, ανεξάρτητη εγκληματολογική ανά-λυση, που ξεκίνησε το Νοέμβρη του ’07 και ολοκληρώθηκε στις 31 Μάρτη του ’09, έδειξε πως στα έγγραφα αυτά είχαν “δουλέψει” δια-φορετικές γραφομηχανές, ενισχύοντας σημα-ντικά την εκδοχή της πλαστογραφίας.

Την ίδια ώρα που όσοι μιλάνε για τα εγκλήματα του Κόκκινου Στρατού αναμα-σούν όσα έλεγαν οι χιτλερικοί, νέα στοι-χεία έρχονται στο φως που ενισχύουν την απόψη περί ναζιστικής προβοκάτσιας:

- Το 2005, Ρώσοι ιστορικοί που μελετούσαν τα Κεντρικά Αρχεία του Υπουργείου Άμυνας, ανακάλυψαν την ύπαρξη ενός αρχείου κατα-θέσεων από Γερμανούς στρατιώτες που είχαν πάρει προσωπικά μέρος στην σφαγή των Πο-λωνών στο Κατίν.

- Το 2010, ένας από τους πλαστογράφους των “ντοκουμέντων” που προαναφέραμε, ήρθε σε επαφή με τον Β. Ιλιούχιν, βουλευτή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρωσικής Ομο-σπονδίας (ΚΚΡΟ). Για την επιβεβαίωση της

Η ΕΕ αποτελεί πρωτοστάτη στην προ-σπάθεια της διαστρέβλωσης της Ιστο-ρίας και έχει ανακηρύξει σε επίσημη ιδεολογία της την ανιστόρητη θεωρία των δύο άκρων, γεγονός που διαπνέει επίσημα έγγραφα και αποφάσεις των οργάνων και των κρατών-μελών της.

Ενδεικτικά αναφέρουμε: Θέλοντας να σβήσει μια για πάντα

από την μνήμη των Λαών τη συντριβή του φασισμού από τον Κόκκινο Στρατό, στις 9 Μάη του ‘45, ανακήρυξε την 9η Μάη σε «μέρα της Ευρώπης». Έδωσε μόνο για την περίοδο 2014-

2020 πάνω από 200 εκατομμύρια ευρώ στο πρόγραμμα «Μνήμη και Ευρωπαϊκή ιθαγένεια» και ειδικά σε όσα προγράμματα σε σχολεία και πανεπιστήμια φτιαχτούν για να δείξουν όπως λένε «τα εγκλήματα των ολοκληρωτικών κομμουνιστικών κα-θεστώτων». Το Συμβούλιο της Ευρώπης το 2006,

κατέθεσε προς ψήφιση το πρώτο «Αντι-κομμουνιστικό Μνημόνιο», με στόχο την «καταδίκη των εγκλημάτων των ολοκλη-ρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων». Το Ευρωκοινοβούλιο έχει

υιοθετήσει ψήφισμα βάσει του οποίου καθιερώνεται η 23/8 (μέρα υπογραφής του Συμφώ-νου Μολότωφ-Ρίμπεντροπ) ως «Ευρωπαϊκή Μέρα Μνήμης για τα θύματα όλων των ολο-κληρωτικών και αυταρχικών καθεστώτων». Σε μια σειρά από χώρες,

όπως στην Εσθονία, την Τσε-χία, την Πολωνία, με πρω-τοβουλία των ευρωπαϊκών θεσμών, έχουν γίνει συντονι-σμένες προσπάθειες, οι οποί-ες σε αρκετές περιπτώσεις

αποτελούν πλέον νόμο του κράτους, για την εξίσωση κομμουνισμού-φασισμού, την απαγόρευση κομμουνιστικών συμ-βόλων, την τοποθέτηση εκτός νόμου των Κομμουνιστικών Κομμάτων και των κομμουνιστικών νεολαιών. Στην Λετονία καλούν τους φασίστες

των Ες-Ες να μιλήσουν σε νηπιαγωγεία και σχολεία, για να ποτίσουν με το να-ζιστικό τους δηλητήριο το μυαλό των μι-κρών παιδιών και στην Κροατία δίνονται πλουσιοπάροχες συντάξεις σε όσους πολέμησαν με τα Ες-Ες. Στην Ουκρανία, στα μέσα του Απρί-

λη, η κυβέρνηση του Κιέβου, με τις ευ-λογίες ΕΕ-ΝΑΤΟ και ΗΠΑ, ψήφισε την απαγόρευση του ΚΚ Ουκρανίας, ενώ έχουν προηγηθεί πολλές διώξεις κομ-μουνιστών, όπως του Α’ Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚ Ουκρανίας, Πέτρο Σιμονένκο. Ταυτόχρονα, ηρωποιεί τους φασίστες του Ουκρανικού Απελευθερωτικού Στρα-τού, που έδρασαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Λετονός ντυμένος με την στολή των S-S παραδίδει μαθήματα σε νήπια!!!

μαρτυρίας του, προσκόμισε στοιχεία όπως φύλλα χαρτιού του ’40, πλαστές σφραγίδες και διάφορα έντυπα του ΚΚ, που αξιοποιήθη-καν για την πλαστογραφία.

Γιατί όλα αυτά δεν αναφέρονται στον Τύπο ή τα ιστορικά βιβλία τουλάχιστον για τα προσχήματα;

Η απάντηση είναι πως η ιστορική αλήθεια δεν απασχολεί ούτε τους “επιστήμονες”, ούτε όσους απλώς δημοσιολογούν έναντι αδρής αμοιβής. Η ναζιστική προπαγάνδα, που αρ-χικά είχε αποκαλυφθεί η σκοπιμότητά της, γρήγορα υιοθετήθηκε από τα “δημοκρατικά“ καπιταλιστικά κράτη, γιατί εξυπηρετούσε την ανιστόρητη θεωρία “των δύο άκρων”. Η υπό-θεση του Κατίν έγινε ακόμα ένα “όπλο” στην παραχάραξη της Ιστορίας, στη συκοφάντηση του σοσιαλισμού.

Η ΕΕ πρωτεργάτης στην παραχάραξη της Ιστορίας και τον αντικομμουνισμό

Page 13: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

To KKEνους, ψυχή και αιμοδότης

της αντίστασηςστους φασίστες κατακτητές

Η στάση της ελληνικής αστικής τάξης και των πολι-τικών της εκπροσώπων στον πόλεμοκαι την κατοχή

Ο πόλεμος βρήκε την Ελλάδα υπό τη φασιστική δικτατορία του Μεταξά, που είχε επιβληθεί την 4η Αυγούστου του ’36. Η δικτατορία ήταν επιλογή της αστικής τάξης και είχε τη στήριξη του

Παλατιού, της Αγγλίας και όλων των αστικών κομμάτων που της έδωσαν και ψήφο εμπιστοσύνης ή ανοχής. Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου ενίσχυσε ακόμα παραπέρα την πλουτοκρατία, εξαθλί-ωσε το λαό, τσάκισε το εργατικό-λαϊκό κίνημα, χτυπώντας πρώτα απ’ όλα το ΚΚΕ. Το “όχι” του Μεταξά στο τελεσίγραφο που του επέδωσε ο Ιταλός πρεσβευτής τα ξημερώματα της 28ης Οκτώβρη ’40 εξέφραζε τα συμφέροντα του συντριπτικά μεγαλύτερου κομματιού της ελληνικής αστικής τάξης, που τότε συνδεόταν με τη Βρετανία. Ένα μικρότερο τμήμα του ελληνικού κεφαλαίου προ-σανατολίζονταν σε συμμαχία με τη Γερμανία, εκτιμώντας, πέρα από τα οικονομικά συμφέροντα, ότι η Γερμανία, και όχι η Αγγλία και η Γαλλία, ήταν σε θέση να συντρίψει την ΕΣΣΔ. Παρά το γεγονός ότι ο Μεταξάς ήταν ένας κατ’ εξοχήν γερμανόφιλος αστός πολιτικός, λειτούργησε με βάση τα συμφέροντα της αστικής τάξης στο σύνολό της.

Καμία “εθνική ενότητα” δεν υπήρξε στον ελληνοϊταλικό πόλεμο

Οι αστικές δυνάμεις στην Ελλάδα ακολου-θούν την “πεπατημένη” όλων των αστικών τά-ξεων. Κρύβουν το γεγονός ότι ο πόλεμος είναι η συνέχιση της ίδιας πολιτικής που ακολου-θείται σε καιρό ειρήνης, αλλά στον πόλεμο ακολουθείται με τα όπλα. Από τη στιγμή που η πολιτική των κυβερνήσεων συντείνει και υπερασπίζεται την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, είναι φυσικό επακόλουθο και ο πόλεμος, στον οποίο θα πάρει μέρος η αστική τάξη, είτε αμυνόμενη είτε επιτιθέμενη, να εί-ναι πόλεμος ληστρικός, εκμεταλλευτικός, άρα και ξένος προς τα συμφέροντα της εργατικής τάξης. Καμιά εθνική ενότητα δεν υπήρξε στον ιταλοελληνικό πόλεμο. Υπήρξαν ασφαλώς αυταπάτες στις λαϊκές μάζες, όχι όμως και πραγματική εθνική ενότητα, γιατί αυτή είναι ανύπαρκτη σε μια ταξική κοινωνία. Στο τέλος του ιταλοελληνικού πολέμου φάνηκε δραμα-τικά ποια ήταν η πραγματικότητα.

Μετά τη συνθηκολόγηση

Με την έναρξη της κατοχής, ένα τμήμα της ελληνικής αστικής τάξης και του αστικού πολιτικού κόσμου παρέμεινε στην Ελλάδα και συνεργάστηκε ανοιχτά με τις δυνάμεις κατοχής. Ήταν οι γνωστοί δωσίλογοι, που σχημάτισαν τις κατοχικές κυβερνήσεις, επάν-δρωσαν στις νέες συνθήκες το αστικό κράτος που συνέχισε να λειτουργεί, που έφτιαξαν ολόκληρες περιουσίες από την εκμετάλλευση και την πείνα του λαού. Έφτιαξαν με τους Χιτ-λερικούς και σε συνεννόηση με τους Άγγλους τα “Τάγματα Ασφαλείας” (αυτά που σήμερα

υμνούν οι απόγονοί τους, οι χρυσαυγίτες) που κατέσφαξαν και κατέκαψαν τον λαό μας.

Όσον αφορά το αγγλόφιλο τμήμα της αστι-κής τάξης, ένα κομμάτι του εγκατέλειψε τη χώρα αρπάζοντας τα κρατικά αποθέματα σε χρυσό και εγκαταστάθηκε μαζί με το Παλά-τι στη Μέση Ανατολή. Εκεί, υπό την αιγίδα των Βρετανών αλλά και σε διαπλοκή με τους συνεργάτες των κατακτητών, ραδιουργούσαν και σχεδίαζαν για την “επόμενη μέρα” πώς θα διατηρήσουν την αστική εξουσία, ενώ ήταν οι απόντες του αγώνα. Ένα άλλο κομμάτι, που ανέλαβε να διεξάγει αντικατοχικό αγώνα, συ-νεργαζόταν στην πλειοψηφία του και με τους κατακτητές, για να χτυπηθούν οι ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και το ΚΚΕ. Παρά τις μεταξύ τους αντιπαρα-θέσεις, όλοι αυτοί εξυπηρετούσαν σταθερά τα ταξικά τους συμφέροντα και δεν είχαν κανένα πρόβλημα να ενωθούν αργότερα ενάντια στον πραγματικό τους εχθρό, δηλαδή το ένοπλο λαϊκό κίνημα και το ΚΚΕ.

Έλληνες στρατιώτες στο αλβανικό μέτωπο.

Ο Μεταξάς ηγούνταν ενός φασιστικού δικτα-

τορικού καθεστώτος και ήταν ένας κατ’ εξο-

χήν γερμανόφιλος αστός πολιτικός. Παρ’ όλα

αυτά, λειτούργησε με βάση τα συμφέροντα

της αστικής τάξης στο σύνολό της, το μεγα-

λύτερο μέρος της οποίας συνδεόταν στενά

με την Αγγλία.

"Μπουρλοτιέρηδες του μηχανικού Ολύμπου" του Δημήτρη Κατσικογιάννη. Την 28η Οκτώβρη ‘40 η φασιστική Ιταλία επιτέθηκε στη χώρα μας.

Ο ελληνικός λαός απάντησε στην επίθεση αυτή με το “ΟΧΙ” στον

φασισμό-ναζισμό και την ηρωική του πάλη στα βουνά της Πίνδου.

Ακολούθησε η εισβολή των ναζιστικών στρατευμάτων και η τριπλή κατοχή

της Ελλάδας από τους Ιταλούς, Γερμανούς και Βούλγαρους φασίστες.

Καθ’ όλη τη διάρκειά της κατοχής, από το 1941 ως το 1944, το ΚΚΕ στά-

θηκε νους, ψυχή και αιμοδότης της αντίστασης στον κατακτητή. Αυτό δεν

αναιρεί τις στρατηγικές αδυναμίες που υπήρξαν και δεν του επέτρεψαν

να οδηγήσει το λαό μέχρι την τελική νίκη, την κατάκτηση της εργατικής

εξουσίας. Το παραπάνω συμπέρασμα δεν ακυρώνει την καθοριστική και

ηρωική προσφορά του ΚΚΕ. Εκείνα τα χρόνια ο ελληνικός λαός, μέσα από

τις γραμμές του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ) και του Εθνι-

κού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ), της Ενιαίας Πανελλαδικής

Οργάνωσης Νέων (ΕΠΟΝ) και τις άλλες οργανώσεις που δημιουργήθηκαν

με πρωτοβουλία του ΚΚΕ, έγραψε χρυσές σελίδες στην ιστορία του.

13Αφιέρωμα | Οδηγητής ϐ Μάης 2015

Page 14: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

Ο ελληνικός λαός πολέμησε τόσο τον Ιταλό εισβολέα, όσο και τους Γερμανούς κατα-κτητές από τελείως διαφορετικό μετερίζι από αυτό των αστών. Οι αστοί ενδιαφέρονταν

για τα κέρδη τους και δρούσαν αναλόγα με το πώς αυτά εξυπηρετούνται καλύτερα. Οι εργάτες, οι αγρότες, οι απλοί φαντάροι, πολεμούσαν για να υπερασπιστούν τα σπίτια τους, τις δουλειές τους και τις οικογένειές τους. Αυτή η αντίθεση εκφράστηκε και αργότερα, την περίοδο της κατοχής, όταν οι εργοστασιάρχες και οι εφοπλιστές έκαναν μπίζνες με τον κατακτητή, την ίδια ώρα που ο λαός πέθαινε από την πείνα στις πόλεις και τα χωριά.

Το ΚΚΕ οργανώνει την αντίσταση

Ο Νίκος Ζαχαριάδης, ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

Το ΚΚΕ στον πόλεμο

Ο πόλεμος βρήκε το ΚΚΕ σοβαρά τραυμα-τισμένο και χτυπημένο από τη μεταξική δι-κτατορία, με χιλιάδες μέλη του στις φυλακές και τις εξορίες. Παρόλ’ αυτά, από την πρώτη στιγμή σάλπισε την αντίσταση στον εισβολέα. Με το πρώτο γράμμα του από τη φυλακή, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Ν. Ζαχαριάδης, κάλε-σε τον ελληνικό λαό να δώσει όλες του τις δυνάμεις στον αγώνα ενάντια στους Ιταλούς. Ακολούθησαν ακόμα δύο γράμματα του Ν. Ζαχαριάδη, με τα οποία σωστά χαρακτήριζε τον πόλεμο “ιμπεριαλιστικό” και καλούσε λαό-στρατό να ανατρέψει την κυβέρνηση και να πάρει στα χέρια του την υπεράσπι-ση των συνόρων με στήριξη στη Σοβιετική Ένωση. Αυτά τα γράμματα δεν είδαν ποτέ το φως της δημοσιότητας, γιατί έπεσαν στα χέρια της ασφάλειας. Οι φυλακισμένοι κομμουνιστές από την πρώτη στιγμή ζήτησαν να αποφυλακιστούν για να πολεμήσουν στο μέτωπο, κάτι το οποίο αρνήθηκε η δικτατορία της 4ης Αυγούστου, η οποία στη συνέχεια τους παρέδωσε στους Γερμανούς κατακτητές. Το ΚΚΕ έδωσε όλες του τις δυνάμεις για να ορ-γανωθεί η αντίσταση στον κατακτητή. Υπήρξε ο νους, η ψυχή και ο κύριος αιμοδότης του αγώνα.

Οι δυσκολίες δε λυγάνε τους κομμουνιστές

Στελέχη του Κόμματος δραπετεύουν απ’ τις φυλακές και τις εξορίες και μαζί με όσους βρίσκονται στην παρανομία οργανώνουν την αντίσταση. Με πρωτοβουλία του ΚΚΕ δημι-ουργήθηκε η Εθνική Αλληλεγγύη, το Εργα-τικό Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΕΑΜ) και στη συνέχεια το ΕΑΜ, ο Εθνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ), το Εθνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Ναυτικό (ΕΛΑΝ) και η Οργάνωση Προστασίας του Λαϊκού Αγώνα

(ΟΠΛΑ). Στις 23 Φλεβάρη 1943, μετά από πρό-ταση της ΟΚΝΕ, ιδρύθηκε η Ενιαία Πανελ-λαδική Οργάνωση Νέων, η θρυλική ΕΠΟΝ, που έγραψε απαράμιλλες σελίδες ηρωισμού στα χρόνια της κατοχής, αλλά και αργότερα. Έδωσε σε φοβερά δύσκολες συνθήκες τη μάχη ενάντια στον κατακτητή, αλλά και για τα δικαιώματα της νεολαίας στο ψωμί, στη δουλειά, στον πολιτισμό, ενάντια στα ναρκω-τικά. Από τις γραμμές της πέρασαν 600.000 νέοι, από τους οποίους ένα μεγάλο ποσοστό εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ. Σε 1.300 υπολογίζονται οι ΕΠΟΝίτες αντάρτες που έπεσαν στα πεδία των μαχών, ενώ άγνωστος παραμένει ο αριθ-μός αυτών που έπεσαν στις διαδηλώσεις των πόλεων, που εκτελέστηκαν, που πέθαναν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Με κάθε μέσο, με κάθε τρόπο -με απεργί-ες, συλλαλητήρια, σαμποτάζ, με το χωνί, τον παράνομο Τύπο, με το όπλο στο χέρι- και με ηρωισμό, ο λαός μας τσάκισε τους κατα-κτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους, απελευθέρωσε την Ελλάδα. Χάρη στη δράση του ΕΑΜ δε στάλθηκε ούτε ένας εργάτης να δουλέψει στα γερμανικά εργοστάσια, με εξαίρεση αυτούς που είχαν συλλάβει ως ομή-ρους οι Γερμανοί, δε στάλθηκε ούτε ένας να πολεμήσει κατά της Σοβιετικής Ένωσης, ενώ ο ΕΛΑΣ καθήλωσε 8 έως 12 ναζιστικές μεραρ-χίες. Το ΕΑΜ δημιούργησε φύτρα εξουσίας στις απελευθερωμένες περιοχές (Αυτοδιοίκη-ση, Λαϊκή Δικαιοσύνη). Στις 10 Μάρτη 1944 ορκίστηκε η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), το κεντρικό πολιτικό όργανο διοίκησης των απελευθερωμένων πε-ριοχών. Μετά από εκλογές (23 Απρίλη 1944), που έγιναν στις συνθήκες της Κατοχής, εκλέ-χτηκε το “Εθνικό Συμβούλιο”. Στις εκλογές αυτές ψήφισαν 1.800.000 ψηφοφόροι, δίχως

Αντάρτικη ομάδα της ΕΠΟΝ.

να υπολογίζονται τα αποτελέσματα της Κρή-της, της Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης και των νησιών του Αιγαίου (σημειώνεται ότι στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 1936 είχαν πά-ρει μέρος 1.000.000 ψηφοφόροι), ενώ ψήφι-σαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα οι γυναίκες και οι νέοι από 18 χρόνων.

Τεράστιο ήτανε το κόστος σε ανθρώπινες ζωές. Δεκάδες χιλιάδες ΕΑΜίτες και ΕΛΑΣίτες, κομμουνιστές και κομμουνίστριες βασανίστη-καν, στάλθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρω-σης, εκτελέστηκαν ή έπεσαν στη μάχη με τους ξένους φασίστες και τους ντόπιους συ-νεργάτες τους. Μόνο η Κομματική Οργάνωση Αθήνας είχε 5.000 νεκρούς. Για το έπος που έγραψε ο λαός μας με καθοδηγητή το ΚΚΕ την περίοδο της κατοχής έχουν γραφτεί τόμοι ολόκληροι και προφανώς δεν αρκούν λίγες σελίδες. Παρόλ’ αυτά, ξεχωρίζουμε κάποιες χαρακτηριστικές στιγμές αυτής της ηρωικής περιόδου.

Στις εκλογές που οργάνωσε η ΠΕΕΑ στην Ελεύθερη Ελλάδα στις 23 Απρίλη 1944 για την ανάδειξη του "Εθνικού Συμβουλίου" ψήφισαν για πρώτη φορά στην ιστορία τις Ελλάδας οι γυναίκες και οι νέοι από 18 χρονών.

“Το ΕΑΜ μας έσωσε απ’ την πείνα”: Η μάχη του λαού της Αθήνας και του Πειραιά για την επιβίωση

Το 1941, σε συνθήκες κατοχής, η παραγωγή είχε σχεδόν εκμηδενιστεί, το ίδιο και οι μισθοί. Τα τρόφιμα που δίνονταν ημερησίως με το δελτίο περιείχαν μόλις 300-400 θερ-μίδες. Η κατάσταση αυτή οδήγησε σε έναν τρομερό λιμό. Υπολογίζεται ότι το χειμώνα του 1941-1942 πέθανε πάνω από το 10% των κατοίκων της Αθήνας και του Πειραιά. Ο ελληνικός λαός ξεσηκώθηκε, με την καθοδήγηση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, σε μεγάλους και αποφασιστικούς αγώνες για την επιβίωση. Οι κομμουνιστικοί πυρήνες στα εργοστά-σια οργανώνουν παραστάσεις διαμαρτυρίας στους εργοδότες. Ένα από τα πρώτα θετικά αποτελέσματα ήταν η οργάνωση λαϊκών συσσιτίων που πέτυχαν τα εργατικά σωματεία και οι σύλλογοι των φοιτητών.

Λίγο μετά από αυτόν το φοβερό χειμώνα, στις 12 Απρίλη 1942, ξεσπά η πρώτη απερ-γία σε ολόκληρη την κατεχόμενη Ευρώπη. Στην απεργία αυτή πήραν μέρος πάνω από 50.000 εργαζόμενοι στο δημόσιο, με μπροστάρηδες τους λεγόμενους "τριατατικούς" (δηλαδή τους εργαζόμενους στην Τηλεφωνία, την Τηλεγραφία και το Ταχυδρομείο). Αφορμή στάθηκε η λιποθυμία από την πείνα ενός διανομέα στο Κεντρικό Ταχυδρομείο. Τα έκτακτα μέτρα της επιστράτευσης, οι συλλήψεις και οι απειλές δεν πτόησαν την αποφασιστικότητα των απεργών, οι οποίοι πέτυχαν τελικά μικρή αύξηση στους μισθούς τους. Ανάμεσά τους και ο μετέπειτα ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Χαρίλαος Φλωράκης.

Ο λαός μας, με καθοδηγητή το ΚΚΕ, τσάκισε τους κατακτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους

14

Page 15: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

Τα μπλόκα στις ΕΛΑΣοκρατούμενες περιοχές της Αθήνας

Το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ, με την ηρωι-κή τους δράση και τη στήριξη από το λαό της Αθήνας, είχαν καταφέ-ρει προς το τέλος της κατοχής να ελέγχουν ολόκληρες συνοικίες της πρωτεύουσας. Από τις "απελευθερω-μένες" αυτές συνοικίες, οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους δεν μπορού-σαν ούτε να περάσουν. Για να τις θέσουν ξανά υπό τον έλεγχό τους οργάνωναν δολοφονικές στρατιωτι-κές επιχειρήσεις που έμειναν στην ιστορία ως "μπλόκα".

Μια από αυτές τις περιοχές ήταν η ηρωική Κοκκινιά. Ο Ριζοσπάστης στις 30 Αυγού-στου 1944 έγραψε για το μπλόκο της Κοκκινιάς: «Στις 17 Αυγούστου στις 2 το πρωί κυκλώνουν την Κοκκινιά. Χιλιάδες είναι οι Γερμανοί, οι τσολιάδες, οι χωροφύλακες της Ειδικής. Δύο συνεχείς ώρες την βαράνε με πυροβολικό, με όλμους, με πολυβόλα. Κι έπειτα μπαίνουν. Μαζεύουν τον κόσμο στην Οσία Ξένη. Διαλέγουν 74 και τούς τουφε-κίζουν μπροστά στον κόσμο. Καίνε ύστερα τα Αρμένικα, κάπου 50 σπίτια και τουφεκί-ζουν άλλους 41. Ες-Ες, τσολιάδες, χωροφύλακες σπρώχνουν στα σπίτια που πυρπολούν, άντρες, γυναίκες, γέρους, γριές, παιδιά και τούς καίνε ζωντανούς.[...] Ο κόσμος μαζεύει τα πτώματα αυτά την άλλη μέρα. Πρόσωπα πελιδνά, μέτωπα συνοφρυομένα, δόντια και γροθιές σφιγμένα, μάτια βουρκωμένα βλέπεις παντού.[...] Οχτώ χιλιάδες είναι κείνοι που λείπουν απ’ την Κοκκινιά ύστερ’ απ’ την επιδρομή της 17/8. Τούς πήραν μαζί τους τα Ες-Ες, οι τσολιάδες οι “Ειδικοί”».

Ο ΕΛΑΣ απελευθερώνει την Ελλάδα

Το Φθινόπωρο του 1944, η ζυγαριά του πολέμου έχει πια γύρει υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης. Την ίδια περίοδο, ο ΕΛΑΣ απελευθερώνει τη μια μετά την άλλη τις πόλεις της Ελλάδας. Το Σεπτέμβρη απελευθερώνει την Καρδίτσα, τον Πύργο, την Καλαμάτα, την Αλεξανδρούπολη. Τον Οκτώβρη την Κόρινθο, την Αθήνα, τη Θήβα, τη Λάρισα και τη Θεσσαλονίκη. Ταυτόχρονα δίνει μάχες για τη διάσωση των υποδομών της χώρας, που οι χιτλερικοί προσπαθούσαν να καταστρέψουν καθώς αποχωρούσαν.

Στις 12 Οκτώβρη 1944, όταν απελευθερώθηκε η Αθήνα, χιλιάδες λαού πλημμύρισαν τους δρόμους και χαιρετούσαν τους ηρωικούς μαχητές του Α' Σώματος Στρατού του ΕΛΑΣ. Έγραψε ο Ριζοσπάστης για κείνη τη γιορτινή μέρα: «Χάθηκε το βρωμερό κουρέλι του φασισμού απ’ την Ακρόπολη. Τούτο το σύνθημα περίμενε η Αθήνα (…). Απ’ τον εξώ-στη του Μετοχικού ακούγεται η φωνή του ΚΚΕ. Χιλιάδες είναι ο κόσμος που κρέμεται απ’ τα χείλια του ομιλητή. Ατέλειωτες ζητωκραυγές σκεπάζουν το λόγο του. Μα κανείς δε φεύγει. Όλοι περιμένουν να τους μιλήσει ακόμη το Κόμμα τους, το Κόμμα του λαού, που πρώτο σήκωσε τη σημαία της αντίστασης, της ενότητας και της λευτεριάς, που στάθηκε πάντα μπρος, έδωσε αμέτρητα τα θύματά του κι οδήγησε το λαό στη Νίκη.»

Την επόμενη μέρα, τμήμα του 6ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ Πειραιά, μαζί με τη βάρδια του εργοστασίου Ηλεκτρισμού, που ήταν ένοπλο τμήμα του ΕΛΑΣ, ύστερα από σκληρή μάχη με τμήμα καταστροφών του γερμανικού στρατού, κατόρθωσε να αποτρέψει την καταστροφή του εργοστασίου της ηλεκτρικής, των αερομύλων της ΣΕΛ, της Στάνταρ και άλλων βιομηχανικών επιχειρήσεων. Οι απώλειες του εχθρού ήταν 56 νεκροί και 21 αιχμάλωτοι και του ΕΛΑΣ 14 νεκροί.

Οι 10 ήρωες ΕΠΟΝίτες της Οδού Μπιζανίου

Στις 23 Ιούλη του 1944 τα μη-χανοκίνητα του ταγματασφαλίτη Μπουραντά με ισχυρές δυνάμεις Γερμανών και διοίκηση χιτλε-ρικών αξιωματικών, κύκλωσαν την Καλλιθέα, με σκοπό να δια-λύσουν τα ένοπλα τμήματα του ΕΛΑΣ που δρούσαν στην περιοχή και να μαζέψουν εργάτες για τα εργοστάσια της χιτλερικής Γερμανίας. Αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία από τμήματα του 1ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, που ύστερα από πολύωρη μάχη τους ανάγκασαν να φύγουν με σοβα-ρές απώλειες.

Την επομένη, 1.500 περίπου Γερμανοτσολιάδες ξαναγύρισαν και έζωσαν για δεύτερη φορά την Καλλιθέα. Σήμανε αμέσως συναγερμός. Το "χωνί" κάλεσε το λαό σε συναγερμό. Τμήματα του ΕΛΑΣ έφτασαν για ενισχύσεις. Δέκα ανταρτοΕΠΟΝί-τες από το λόχο Χαροκόπου οχυρώθηκαν σε σπιτάκι στην οδό Μπιζανίου 10, που ήταν και έδρα του φρουραρχείου. Ο οπλισμός τους: 3 αυτόματα, 7 ντουφέκια, 10 χειροβομ-βίδες και λίγα πυρομαχικά. Κλείνουν τα μαγαζιά και οι τροχιοδρομικοί κατεβαίνουν σε απεργία, που σε λίγο μετατρέπεται σε γενική. Τα τμήματα του ΕΛΑΣ καθηλώνουν τους Γερμανοτσολιάδες. Το σπιτάκι δέχεται καταιγισμό πυρών από τις γύρω ταράτσες, που όμως αποκρούονται. Μέσα στο σπιτάκι υπάρχει μια μάνα με τα δυο παιδιά της. Ένας από τους ΕΠΟΝίτες βγαίνει με άσπρη σημαία και φυγαδεύει τους ενοίκους του σπιτιού. Όμως μια σφαίρα τον ρίχνει νεκρό.

Πέντε ώρες κράτησε η πολιορκία. Όταν, μετά από πέντε ώρες, οι ηρωικοί ΕΠΟΝίτες καταλαβαίνουν ότι δεν έχουν σωτηρία, αυτοκτονούν για να μην πέσουν στα νύχια των εχθρών, περνώντας έτσι στην αθανασία. Το σπιτάκι - κάστρο της οδού Μπιζανίου έπε-σε, μα οι συγκρούσεις συνεχίστηκαν για να τελειώσουν με τη νίκη των τμημάτων του ΕΛΑΣ, νίκη που στάθηκε αποφασιστική στη ματαίωση των σχεδίων του εχθρού για την επιστράτευση που σχεδίαζε.

Το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ. Στην πρώτη σειρά διακρίνονται ο Άρης Βελουχιώτηςκαι ο Στέφανος Σαράφης.

Λιθογραφία για το κάστρο της οδού Μπιζανίου.

Χαρακτικό του Α. Τάσσουγια το μπλόκο της Κοκκινιάς.

Μαχητές του ΕΛΑΣ στην απελευθέρωση της Αθήνας. Διακρίνονται ο Στέφανος Σαράφης και ο Σπύρος Κωτσάκης (Νέστορας).

15Αφιέρωμα | Οδηγητής ϐ Μάης 2015

Page 16: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

Μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας.

Ξυπόλυτα Αετόπουλα (μικροί ΕΠΟΝίτες) και μαχητές του ΕΛΑΣ σε οδόφραγμα το Δεκέμ-βρη του 1944.

Ο "Ριζοσπάστης" και τα δεκάδες έντυπα της αντίστασης, που έβγαιναν τότε με κίνδυνο της ζωής των συντακτών και των τυπογρά-φων τους, έπαιξαν το δικό τους αναντι-κατάστατο ρόλο στην οργάνωση και την ενημέρωση του λαού και της νεολαίας. Την ίδια στιγμή, πολλές αστικές εφημερίδες συ-νέχισαν την έκδοσή τους υπερασπιζόμενες τις κατοχικές κυβερνήσεις. Αριστερά: Ο "Ριζοσπάστης" στις 25 Φλεβά-ρη 1943 γράφει για τη μεγαλειώδη διαδή-λωση του λαού της Αθήνας που έγινε την προηγούμενη μέρα, ενάντια στα σχέδια των Γερμανών να μεταφέρουν Έλληνες στο ανα-τολικό μέτωπο για να πολεμήσουν την ΕΣΣΔ.Στο κέντρο: Τα "Αντάρτικα Νειάτα", όργανο της 1ης Μεραρχίας της ΕΠΟΝΔεξιά: Η "Καθημερινή" στις 5 Μαϊου 1941 ενημερώνει τους αναγνώστες της πως «η Γερμανία ουδέποτε έτρεφεν εδαφικάς βλέ-ψεις» στην Ελλάδα.

Οι στρατηγικές αδυναμίεςτου Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος και του ΚΚΕ

O πόλεμος διαμόρφωσε συνθήκες μεγάλης όξυνσης των ταξικών αντιθέσεων στο εσωτε-ρικό πολλών χωρών, όμως η αντιφασιστική πάλη οδήγησε στην ανατροπή της αστικής εξουσίας μόνο σε χώρες της Kεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, χάρη στην καθοριστική υποστήριξη των λαϊκών κινημάτων από τον Κόκκινο Στρατό, γενικότερα από την ΕΣΣΔ. Γενικότερα, στην καπιταλιστική Δύση, τα ΚΚ δεν διαμόρφωσαν στρατηγική μετατροπής του ιμπεριαλιστικού πολέμου ή του απελευ-θερωτικού αγώνα σε πάλη για την κατάκτηση της εξουσίας. Οι στρατηγικές αυτές αδυναμίες δεν αφορούσαν μόνο το κάθε ΚΚ ξεχωριστά, αλλά αντανακλούσαν γενικότερες αδυναμίες του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και της Κομμουνιστικής Διεθνούς, τμήμα της οποίας ήταν και το ΚΚΕ.

Όπως σημειώνεται στη Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 70 χρόνια από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Ιμπεριαλιστικού Πολέμου και την μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των Λαών: «Το ΚΚΕ, παρά την προσφορά του, δεν ήταν επαρκώς στρατηγικά - πολιτικά προετοιμα-

Οι μεταπολεμικές εξελίξεις στην Ελλάδα

Πριν τον πόλεμο, καθόλη τη διάρκειά του, αλλά και μετά τη λήξη του, οι Βρετανοί και η ελλη-νική αστική τάξη λειτούργησαν αποκλειστικά με ταξικό ένστικτο. Ιδιαίτερα μετά τη συντριβή

των Γερμανών στο Στάλινγκραντ (2 Φλεβάρη 1943) η σκέψη και η δράση των Βρετανών, του αστικού κόσμου στην Ελλάδα, μαζί και της κυβέρνησης των δωσίλογων, ήταν στραμμένη στο πώς θα ελέγξουν τις μεταπολεμικές - μετακατοχικές εξελίξεις, στο πώς θα διασφαλίσουν την αστική εξουσία στην Ελλάδα, καθώς απέναντι στη διασπασμένη αστική τάξη και τις ανυπόληπτες αστικές πολιτικές δυνάμεις είχε αναπτυχθεί ένα ρωμαλέο ένοπλο λαϊκό κίνημα με καθοδηγητή το ΚΚΕ.

Αυτή την πραγματικότητα, αλλά και την αναγκαιότητα της πάλης για την εργατική εξουσία εκ-φράζει η ένοπλη σύγκρουση του ηρωικού λαού της Αθήνας με τους Άγγλους και το αστικό κράτος το Δεκέμβρη του 1944. Το ίδιο συμπέρασμα προκύπτει και από το όργιο τρομοκρατίας που εξαπέ-λυσε η αστική τάξη απέναντι στους κομμουνιστές μετά την απαράδεκτη συμφωνία της Βάρκιζας (Φλεβάρης 1945), την ώρα που οι συνεργάτες των ναζί αθωώνονταν και στελέχωναν το αστικό κράτος. Έστω και καθυστερημένα, το λαϊκό κίνημα, στο δίλημμα “υποταγή ή οργάνωση της πάλης και αντεπίθεση”, επέλεξε το δεύτερο δρόμο. Με καθοδηγητή το ΚΚΕ πήρε ξανά το δρόμο του ένοπλου αγώνα. Μέσα από τις γραμμές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας πολέμησε την αστική εξουσία και τους ξένους συμμάχους της, γράφοντας την περίοδο 1946-1949 μια ακόμα εποποιία. Αυτός ο αγώνας, παρόλο που δεν νίκησε στρατιωτικά, αποτελεί την κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στην Ελλάδα και σπουδαία παρακαταθήκη για το εργατικό-λαϊκό κίνημα της χώρας μας.

Σήμερα το ΚΚΕ, μελετώντας και βγάζοντας συμπεράσματα από την ένδοξη ιστορία του και έχοντας διαμορφώσει σύγχρονο Πρό-γραμμα, είναι πιο ώριμο να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του ως επαναστατικό κόμμα της εργατικής τάξης. Όπως αναφέρεται στη Διακήρυξη: «Εβδομήντα χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου τα διδάγματα από αυτόν ενισχύουν τη θεωρητική θέση ότι στην καπιταλιστική βαρβαρότητα η μόνη εναλλακτική λύση είναι ο σοσιαλισμός-κομ-μουνισμός. Είναι η απαλλαγή της εργατικής τάξης από την εκμετάλλευση, η θεμελίωση των νέων κοινωνικών σχέσεων, της κοινω-νικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, του κεντρικού σχεδιασμού, της ενεργητικής συμμετοχής των εργαζομένων στην οργάνω-ση - διεύθυνση της κοινωνικής παραγωγής και των κοινωνικών υπηρεσιών (...). Η πάλη για την υπεράσπιση των συνόρων, των κυ-ριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας από τη σκοπιά της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, είναι αναπόσπαστη από την πάλη για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαί-

σμένο να θέσει το ζήτημα της κατάκτησης της εργατικής εξουσίας ως αποτέλεσμα της αντιστασιακής πάλης και έπαθλο του λαϊκού αγώνα. Δεν κατόρθωσε να διαμορφώσει τις προϋποθέσεις μιας πορείας που μπορούσε, τουλάχιστον από την άποψη του υποκειμενι-κού παράγοντα, να οδηγήσει στη νίκη, στην εργατική εξουσία».

ου. Σε περίπτωση ιμπεριαλιστικής πολεμικής εμπλοκής της Ελλάδας, είτε σε αμυντικό είτε σε επιθετικό πόλεμο, το Κόμμα θα ηγηθεί της αυτοτελούς οργάνωσης της εργατικής - λαϊκής πάλης με όλες τις μορφές, ώστε να οδηγήσει σε ολοκληρωτική ήττα της αστικής τάξης, εγχώριας και ξένης ως εισβολέα, έμπρακτα να συνδεθεί με την κατάκτηση της εξουσίας».

Βγάζουμε συμπεράσματα από την ένδοξη ιστορία του ΚΚΕ,προετοιμαζόμαστε για τις μάχες που έρχονται

16

Page 17: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

του καπιταλισμού

Ο Β’ Παγκόσμιος Ιμπεριαλιστικός Πόλεμος ήταν από μόνος του ένα

έγκλημα του καπιταλισμού. Ήταν ο μεγαλύτερος ως προς την έκτα-

ση, τη διάρκεια, τα ερείπια που άφησε, τις υλικές καταστροφές

και τους θανάτους (50.000.000 νεκροί) στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Στρατόπεδα “εργασίας” των ναζί:Το απόγειο της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο

Το μέγεθος των εγκλημάτων και η απανθρωπιά της βάρβαρης να-ζιστικής μηχανής είναι δύσκολο να περιγραφεί. Ο φόρος αίματος που πλήρωσαν οι λαοί ήταν βα-ρύς. Στην Ουκρανία, στη χαράδρα του Μπάμι Γιαρ έξω από το Κίεβο εξοντώθηκαν δεκάδες χιλιάδες. Στο χείλος της χαράδρας απλώ-νονταν σε ατελείωτες σειρές, δο-λοφονούνταν με μια σφαίρα στο κεφάλι και ρίχνονταν, πεθαμένοι ή ημιθανείς, κάτω στον γκρεμό, για να πάρουν τη θέση τους οι επόμενοι μελλοθάνατοι. Περίπου 150.000 άτομα -Μπολσεβίκοι, στελέχη του Σοβιετικού κράτους, Εβραίοι, άνδρες, γυναίκες και παιδιά- σκοτώθηκαν με τον τρό-πο αυτό στα 1941, οι 33.800 από αυτούς, οι Εβραίοι του Κιέβου, σε δύο μόλις ημέρες, στις 29 και 30 Σεπτέμβρη του 1941.

Αμέτρητες είναι οι θηριωδίες και τα εγκλήματα των φασιστών - ναζιστών

και των συνεργατών τους σε όλο τον κόσμο και στην Ελλάδα. Οι ναζιστές,

οδηγούμενοι απ’ την εγκληματική ιδεολογία τους, το φυλετικό μίσος, εξό-

ντωσαν εκατομμύρια ανθρώπους σε ολοκαυτώματα.

Κάθε γωνιά της Ελλάδαςποτισμένη με αίμα

Από το 1941 οι ναζιστές κατακτητές μαζί με τους ντόπιους συνεργάτες τους, προκειμένου να υποτάξουν τον λαό μας, άρχισαν τις ομα-δικές συλλήψεις, τους βασανισμούς και τις εκτελέσεις.

Η ορμητική άνοδος του εθνικοαπελευθερω-τικού κινήματος, η συνεχώς αυξανόμενη επιρ-ροή του ΚΚΕ και του ΕΑΜ προκάλεσαν σοβα-ρή ανησυχία στους φασίστες κατακτητές και τους Έλληνες συνεργάτες τους. Όσο φούντωνε η πάλη του λαού στις πόλεις, τόσο εντείνονταν τα τρομοκρατικά μέτρα των φασιστών.

Στη χώρα μας, τα χρόνια της κατοχής οι φασίστες ίδρυσαν 36 στρατόπεδα συγκέ-ντρωσης. Τα πιο φοβερά ήταν του Χαϊδαρίου, της Λάρισας, του Παύλου Μελά στη Θεσσαλονί-κη. Βέβαια, και τα κρατητήρια της Γκεστάπο, της ιταλικής καραμπινιερίας και των “ελληνικών” υπηρεσιών Ασφαλείας υπήρξαν άντρα απάνθρω-

Οι χιτλερικοί ίδρυσαν εκατοντάδες στρα-τόπεδα συγκέντρωσης σε όλη την Ευρώ-πη, τα οποία αποτέλεσαν αποκορύφωμα της ταξικής εκμετάλλευσης: Υποχρεωτική εργασία μέχρι να επέλθει ο θάνατος από τις κακουχίες ή την ασιτία. Αδιανόητες στιγμές φρίκης εκτυλίχθηκαν στα στρατόπε-δα συγκέντρωσης του Αούσβιτς, του Νταχά-ου, του Μπούχενβαλντ. Απάνθρωπα ήταν τα βασανιστήρια. Χιλιάδες και χιλιάδες έγιναν “πειραματόζωα”, εξοντώθηκαν καιόμενοι σε φούρνους, σε θαλάμους αερίων κ.ά. Τα στρα-τόπεδα συγκέντρωσης υπήρξαν τα μεγαλύτε-ρα συγκροτήματα εξόντωσης ανθρώπων. Εκατομμύρια Εβραίοι, Σλάβοι, Τσιγγάνοι εξοντώθηκαν ως “υπάνθρωποι”. Την ίδια τύχη είχαν κομμουνιστές και αντιστασιακοί από τη Σοβιετική Ένωση, την Ελλάδα, την Πο-λωνία, τη Γαλλία και πολλές άλλες χώρες. Οι αριθμοί μιλάνε από μόνοι τους: Καθένα από τα μεγάλα στρατόπεδα περιελάμβανε μέχρι 40.000 κρατούμενους, τους οποίους ανάγκα-ζαν να δουλεύουν 17-20 ώρες. Υπολογίζεται ότι πάνω από 15.000.000 άτομα πέρασαν από τα διάφορα στρατόπεδα. Μόνο στο στρατόπε-δο του Άουσβιτς πέθαναν περίπου 4.000.000 κρατούμενοι. Όσοι επέζησαν είχαν τα κορμιά τους γεμάτα πληγές και είχαν καταντήσει σκελετοί.

Οι ναζί διατηρούσαν από τα χρόνια πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αμέτρητα (μικρά και μεγάλα) στρατόπεδα κατανα-γκαστικής εργασίας, με σκοπό από τη μία να τροφοδοτούν τα γερμανικά μονο-πώλια με δωρεάν εργατικά χέρια και από την άλλη να εξοντώνουν τους κομμουνι-στές και άλλους αγωνιστές, αργότερα Εβραίους και Τσιγγάνους. Ο Χίτλερ, από το 1932 ήδη, δηλαδή πριν αναλάβει την καγκελαρία, είχε υποσχεθεί σε τριακόσιους εκπροσώπους μονοπωλίων «να ξεριζώσει το μαρξισμό στη Γερμανία». Μονοπώλια όπως “Krupp”, “Rheinmetall-Borsig”, “Bochumer Verein”, “IGFarben”, “Junkers” και “BMW” τον στήριξαν ενεργά και όλα αυτά τα χρόνια έκαναν χρυσές δουλειές βγάζοντας τεράστια υπερκέρδη, τόσο με την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών των κατεχόμενων από τη φασιστική Γερμανία χωρών, όσο και με την καταναγκαστική εργασία χιλιάδων δε-σμωτών στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Στα κολαστήρια αυτά οι κομμουνιστές έγραψαν σελίδες ανυπέρβλητου ηρωι-σμού κατά τον 20ο αιώνα. Ανάμεσά τους, ο Έρνστ Τέλμαν, ΓΓ του ΚΚ Γερμανίας, που δολοφονήθηκε στο Μπουχεβάλντ και ο τότε Γενικός Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ, Νίκος Ζαχαριάδης, που φυλακίστηκε στο Νταχάου.

Τα εγκλήματα

"Μέσα από την πάλη και το θάνατο στη νίκη": Αυτό το σύνθημα έγραψαν δίπλα στο Μπούχενβαλντ οι οικοδόμοι του Σοσιαλι-σμού στη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρα-τία (ΓΛΔ) τιμώντας τους 240.000 δεσμώτες από 32 χώρες που κρατήθηκαν από το 1937 έως το 1945 στο συγκεκριμένο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Εκεί, 60.000 κρατούμενοι εκτελέστηκαν ή έχασαν τη ζωή τους από την πείνα, τις αρρώστιες και τις κακουχίες. Ανάμεσά τους ο Ερνστ Τέλμαν, πρόεδρος του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας την πε-ρίοδο 1924-1933, ο κομμουνιστής ηγέτης, “ο γιος της τάξης τους”, όπως τον χαρακτήρισαν οι Γερμανοί εργάτες, που δολοφονήθηκε από τους ναζί στις 18 Αυγούστου του 1944.

πων βασανιστηρίων. Βασικός τόπος εκτέλεσης αγωνιστών, κομμουνιστών ήταν το Σκοπευτήριο της Καισαριανής στην Αθήνα. Οι εκτελεσμένοι έφτασαν τις 48.000 και οι όμηροι ήταν πάνω από 100.000. Δεκάδες χιλιάδες ήταν οι Έλληνες όμηροι που στάλθηκαν σε διάφορα γερμανικά στρατόπεδα και χιλιάδες αυτοί που εξοντώθη-καν στα γερμανικά κρεματόρια.

Το ΚΚΕ στάθηκε ο αιμοδότης του λαϊ-κού αγώνα. Δεκάδες χιλιάδες μέλη και οπαδοί του ΚΚΕ έδωσαν τη ζωή τους για τη λευτεριά του ελληνικού λαού, για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Ανάμεσα στις εκατόμβες των κομμουνιστών και των αγωνιστών της ΕΑΜικής Αντίστασης, ξεχωριστή θέση κατέχει η ομαδική εκτέ-λεση στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής 200 αγωνιστών κομμουνιστών, που τους πήραν από το στρατόπεδο του Χαϊδαρίου την Πρωτομαγιά του 1944.

ΣΤΟΥΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΣΤΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΑΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ

Εσείς,που δεν μπορεί κανένας να σας φτάσει!Θαμμένοι στα στρατόπεδα συγκέντρωσηςΑποκομμένοι από κάθε ανθρώπινη λέξηΥποφέρετε τη θηριωδία τουςΚατάχαμα πεσμένοι απ’ τα χτυπήματά τους, μαΧωρίς να ‘χετε τίποτα αναιρέσει!Εξαφανισμένοι, μαΌχι ξεχασμένοι! Από τα λίγα που μαθαίνουμε για σας, το μα-θαίνουμε όμως:ΕίσαστεΑδιόρθωτοι.Ανεπίδεκτοι μάθησης, λέγεται, είσαστε στην υπόθεση τουπρολεταριάτου αφιερωμένοιΑμετακίνητα πεισμένοι, πως ακόμα στη Γερμα-νία υπάρχουνεΔύο κατηγορίες ανθρώπων: Εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενοιΚαι πως μόνο η ταξική πάληΜπορεί να λευτερώσει τις ανθρώπινες μάζες στην πόλη και την ύπαιθρο απ’ τη μιζέρια. (...)Μαζί μ’ όλους τους αδιόρθωτους που συνεχί-ζουνε την πάληΑνεπίδεκτα στην αλήθεια αφοσιωμένοιΤώρα και πάντα οι αληθινοίΤης Γερμανίας ηγέτες.

Μπ. Μπρεχτ

17Αφιέρωμα | Οδηγητής ϐ Μάης 2015

Page 18: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

Τον φασισμό μόνο ο ίδιος ο λαός μπορεί να τον αντιμετωπίσει. Ο λαός που θα βάλει στόχο να πα-

λέψει για την ανατροπή του συστήματος που τους γεννάει, τους συντηρεί και τους θρέφει, να βάλει τέρμα στην εξουσία των μονοπωλίων.

Παράλληλα με τις εκτελέσεις ή σε συνδυα-σμό μ’ αυτές, οι χιτλερικοί με τους ντόπιους συνεργάτες τους έκαναν πολλές επιδρομές και μπλόκα σε συνοικίες πόλεων και σε χω-ριά. Έκαψαν συθέμελα ολόκληρα χωριά, ξεκλήρισαν εκατοντάδες χιλιάδες οικο-γένειες σε ολόκληρη την Ελλάδα και στο διάβα τους έπραξαν φρικαλεότητες που δεν χωρά ο ανθρώπινος νους.

Η μαζικότερη σφαγή που διέπραξαν οι ναζί κατακτητές στην Ελλάδα ήταν η σφα-γή των Καλαβρύτων. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας που οργάνωσαν οι Γερμανοί στην επαρχία των Καλαβρύτων από τις 5 ως 13 του Δεκέμβρη 1943 εκτέλεσαν 1.100 άνδρες, γυ-ναίκες και παιδιά. Μόνο μέσα στην πόλη των Καλαβρύτων εκτέλεσαν 776, από τους οποίους ο μικρότερος ήταν μόλις 12 χρόνων. Χαρακτη-ριστική είναι η αφήγηση της Βασιλικής Κυρια-κοπούλου, μιας από τις γυναίκες των εκτελε-σμένων στα Καλάβρυτα, στις 13 Δεκέμβρη του ‘43: «Μας έκλεισαν στο Σχολείο. Όταν άνοιξε η πόρτα, όρμησα μαζί με τα παιδιά μου προς το σπίτι μας, που ‘ναι στο ύψωμα της Αγίας Βαρβάρας. Σαν έφτασα, είχε λαμπαδιάσει για καλά. Ρίχνω μια ματιά γύρω μου και το μάτι πέφτει στο χωράφι του Καππή. Κοκκίνιζε ο

τόπος γύρω του.[...] Περπατούσα μες στο αίμα. Έψαξα πολύ και βρήκα τον άνθρωπό μου. Τον σήκωσα, τον έβαλα στην πλάτη μου και μοιρολογώντας τον κατέβασα στο νεκροταφείο. Το θέαμα στο νεκροταφείο ήταν ανατριχιαστικό. Έβλεπε κανείς στούς κορμούς των κυπαρισσιών στοιβαγμένα πτώματα. Σωριασμένες οικογένειες».

Επίσης, στην ιστορία έχει μείνει το ολοκαύτωμα του Διστόμου από τους χιτ-λερικούς, στις 10 Ιούνη του ‘44. Να πώς περιγράφει το μακελειό η V ταξιαρχία του ΕΛΑΣ, σε ειδική έκθεσή της: «Σκότωσαν αδι-άκριτα, γέρους, μωρά, εξαμηνίτικα, γριές, τα παιδιά του σχολείου (όλα στην αίθουσα του σχολείου) κι αυτόν τον παπά. Βρέθηκαν όλες σχεδόν οι γυναίκες σχισμένες με ξίφος ή μαχαίρι [...]. Ολόκληρες οικογένειες σφα-γιάστηκαν... Όλα τα σπίτια ληστεύτηκαν... Πολλοί κάτοικοι τρελάθηκαν και υπάρχουνε πολλοί τραυματισμένοι...».

Οι θηριωδίες αυτές των κατακτητών και τα ολοκαυτώματα του ελληνικού λαού μεγά-λωναν ακόμα περισσότερο τη λαϊκή αγανά-κτηση, δυνάμωναν την ορμή της πάλης για εθνική απελευθέρωση.

Στις 6 Ιουνίου 1942, οι ναζί μπήκαν στο χωριό Λίντιτσε της Τσεχοσλοβακίας. Όλοι οι άντρες άνω των 16 ετών εκτελέστηκαν. Οι γυναίκες μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου και οι περισσότερες εκτελέστηκαν.Ένα μήνα μετά, συγκέντρωσαν τα 105 παιδιά του χωριού στο σχολείο, για να τα στείλουν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Γλίτωσαν μόνο όσα παιδιά είχαν τα χαρακτηριστικά της “αρείας φυλής”, για να “διαπαιδαγω-γηθούν” με τα ναζιστικά ιδεώδη. Απ’ τα 105 παιδιά, 82 μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης Chelmno όπου δηλητηριάστηκαν με αέρια. Μόλις 17 παιδιά επέστρεψαν κά-ποια στιγμή στο χωριό τους.

Ανάμεσα στους χιλιάδες “επώνυμους” και “ανώνυμους” κομμουνιστές, η Ηλέκτρα Αποστόλου με τη ζωή, τη δράση και τη θυσία της κατέχει μια ξεχωριστή θέση. Η Ηλέκτρα Αποστόλου, στέλεχος του ΚΚΕ, βασανίστηκε μέχρι θανάτου από την Ασφάλεια τον Ιούλη του 1944, με τα πιο φρικιαστικά και απάνθρωπα βασανιστήρια. Όταν μαθεύτηκε ο θάνατος της Ηλέκτρας, ο ΕΛΑΣ έβγαλε ειδική απόφαση που διαβά-στηκε σε όλες τις αντάρτικες μονάδες και καλούσε σε εκδίκηση.

Η σφαγή των παιδιών στο Λίντιτσε

Ιμπεριαλιστικά εγκλήματα και από τους χιτλερικούς και από τους... “δημοκρατικούς”

Στο πλευρό των ναζί κατακτητών, στο "έρ-γο" εξόντωσης του ελληνικού λαού και αντι-μετώπισης του αντιστασιακού κινήματος και του ΚΚΕ συνέδραμαν και οργανώσεις όπως η Χ, η ΠΑΟ κ.ά.

Μεγάλο ρόλο έπαιξαν και τα λεγόμενα “τάγ-ματα ασφαλείας”, που δημιουργήθηκαν από την κατοχική κυβέρνηση του Ι. Ράλλη, το 1943. Τα “Τάγματα”, που ο λαός μας ονόμασε απαξιωτικά “Γερμανοτσολιάδες”, δημιουρ-γήθηκαν για να εξυπηρετήσουν την περι-φρούρηση της αστικής εξουσίας. Η ίδρυσή τους έγινε σε συνεννόηση με τους Άγγλους ενώ ρόλο στη συγκρότησή τους έπαιξαν διάφοροι παράγοντες του αστικού πολιτικού κόσμου, όπως ο Θ. Πάγκαλος και ο Σ. Γονατάς.

Τα τάγματα αυτά χρηματοδοτήθηκαν από Έλληνες μεγαλοβιομήχανους και μαυραγορί-τες, ενώ τμήματά τους χρησιμοποιήθηκαν και εναντίον του λαού της Αθήνας απ’ την κυβέρ-

νηση του Γ. Παπανδρέου, τον Δεκέμβρη του ’44, όταν δηλαδή είχαν φύγει οι Γερμανοί.

Τα “Τάγματα Ασφαλείας” ορκίζονταν να υπακούν “απολύτως” στον Αδόλφο Χίτ-λερ, κατέσφαξαν και κατέκαψαν τον λαό μας. Απ’ τα εγκλήματά τους σε βάρος του λαού μας ας αναφέρουμε μονάχα ένα: το ολο-καύτωμα του Χορτιάτη. Στις 2 Σεπτέμβρη του 1944 ισχυρές δυνάμεις του γερμανικού στρα-τού, συνοδευόμενες από ογδόντα περίπου ταγματασφαλίτες της μονάδας του Σούμπερτ, σκότωσαν βρέφη, βίασαν γυναίκες, εκτέλε-σαν εν ψυχρώ, έκαψαν και λεηλάτησαν. Στη συνέχεια, συγκέντρωσαν όσους κατοίκους δεν είχαν εγκαταλείψει το χωριό στο φούρνο του Γκουραμάνη και το σπίτι του Νταμπούδη και τα έκαψαν, μετατρέποντάς τα σε νέα κρεματό-ρια. Ο απολογισμός εξοντωτικός: 149 νεκροί. Από αυτούς οι 51 ήταν ανήλικα παιδιά, 36 κά-τω από δέκα χρονών και μερικά βρέφη.

Σήμερα, οι φασίστες χρυσαυγίτες υμνούν όσους αιματοκύλησαν τον λαό μας, τους Γερμανούς και Ιταλούς φασίστες και τους συνεργάτες τους την περίοδο ‘40-’44. Τους ταγματασφαλίτες που την περίοδο της κατο-χής έκαιγαν, έσφαζαν ολόκληρες πόλεις και χωριά, δολοφονούσαν αγωνιστές που πάλευ-αν για να διώξουν τους ναζί και για μια καλύ-τερη ζωή. Υμνούν τα φασιστικά καθεστώτα, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τους βασανι-στές αγωνιστών και κομμουνιστών. Από αυτά τα κατακάθια της ιστορίας κρατάει η σκούφια των χρυσαυγιτών.

Η εγκληματική τους δράση δεν έρχεται από το πουθενά. Οι ιδέες του εθνικοσοσιαλι-σμού-ναζισμού εκφράζονται με εγκληματικές πράξεις, με τρομοκρατία, με δολοφονικές επι-θέσεις. Ο φασισμός δεν αποτελεί κάποια ξεχωριστή “ιδεολογία”. Ενσωματώνει ό,τι πιο αντιδραστικό έχει παραχθεί στην αστι-

κή ιδεολογία και πολιτική: τον εθνικισμό, τον ρατσισμό, τον σκοταδισμό, τον φανα-τισμένο αντικομμουνισμό, το μίσος απέ-ναντι στον αλλόχρωμο, τον αλλόθρησκο, το μίσος απέναντι στον άνθρωπο και την κοινωνική πρόοδο.

Γι’ αυτό ισχύουν στο ακέραιο τα λόγια του Γερμανού κομμουνιστή διανοητή, Μπέρτολτ Μπρεχτ: «Ο φασισμός δεν μπορεί να πο-λεμηθεί παρά σαν καπιταλισμός στην πιο ωμή και καταπιεστική του μορφή, σαν ο πιο θρασύς και ο πιο δόλιος καπιταλι-σμός». Αυτό είναι το σύστημα που τους γέν-νησε. Το αυγό που γεννάει το ναζιστικό φίδι είναι το σύστημα της εκμετάλλευσης, της φτώ-χειας και της ανεργίας. Γι’ αυτό οι φασίστες επιτίθενται στους φτωχούς, σε μετανάστες και Έλληνες εργάτες, γιατί υπερασπίζονται τους πλούσιους, τα αφεντικά. Αυτούς που ζουν από τη φτώχεια των πολλών.

Τάγματα στην υπηρεσία της αστικής τάξης και των χιτλερικών

Τότε ταγματασφαλίτες, τώρα χρυσαυγίτες,όπλο το συστήματος είναι οι φασίστες

Οι φασίστες, όπως έχει αποδείξει η ίδια η Ιστορία, τον δάσκαλό τους θα τον βρουν μόνο από τον οργανωμένο λαό που παλεύει για τα δικά του συμφέροντα.

«Μα το δείχνει η ιστορία, σαν θελήσει ο λαόςκαι το φίδι το τσακίζει και όσους κλώσησαν το αυγό»

Τόποι θυσίας και μαρτυρίου στην Ελλάδα

Εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας δεν διέπραξαν μόνο οι δυνάμεις του «Άξονα», αλλά και οι κυβερνήσεις των «δημοκρατικών» αστικών κρατών. Το πιο μεγάλο, μαζικό και ανατριχιαστικό έγκλημα διέπραξαν οι ΗΠΑ, όταν, δίχως να υπάρχει στρατιωτική ανάγκη, προχώρησαν με τη ρίψη των ατομικών βομβών στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι (6 και 9 Αυγούστου 1945) στο ολοκαύτωμα τουλάχιστον 300.000 ανθρώπων και χιλιάδων άλλων που βίωσαν και βιώνουν τις συνέπειες της ραδιενέργειας. Επίσης, από τα πιο χαρακτηριστικά εγκλήματα των ΗΠΑ - Βρετανίας ήταν ο βομ-βαρδισμός της Δρέσδης (13 προς 14 Φλεβάρη 1945) παρότι δεν είχε στρατιωτική σημασία για την έκβαση του πολέμου. Ο βομβαρδισμός μετέτρεψε την πόλη σε σωρούς ερειπίων (βλ. φωτογραφία), ενώ χάθηκαν πάνω από 120.000 άνθρωποι και καταστράφηκε ανυπολόγιστης αξίας πολιτιστικός πλούτος. Όμως, τα εργοστάσια της Γερμανίας, όπου οι ΗΠΑ είχαν επενδύσεις, παρέμειναν άθικτα.

18

Page 19: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

Στις 6 και 9 Αυγούστου του 1945 οι ΗΠΑ βομβαρδίζουν με δύο ατομι-κές βόμβες τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Ο απολογισμός τραγικός. 300.000 νεκροί και βαριά τραυματισμένοι και ακρωτηριασμένοι, δύο πόλεις στα ερείπια. Οι ατομικές βόμβες στην Ιαπωνία έχουν καταγρα-φεί σαν ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα των ιμπεριαλιστών κατά της ανθρωπότητας.

Οδεύοντας προς τη λήξη του πολέμου, πραγματοποιήθηκε το Φλεβάρη του 1945 η διάσκεψη της Γιάλτας, στο πρώην Ανά-κτορο Λιβάντια, στη Γιάλτα της Κριμαίας. Στη Διάσκεψη συμμετείχαν οι Ι. Β. Στάλιν, Πρόεδρος του Συμβουλίου των Επιτροπών του Λαού της ΕΣΣΔ, Φ. Ρούσβελτ, Πρόε-δρος των ΗΠΑ, και ο Ου. Τσώρτσιλ, πρω-θυπουργός της Μ. Βρετανίας. Η Διάσκεψη πραγματοποιήθηκε ενώ ο Κόκκινος Στρατός είχε πετύχει σημαντικές νίκες και προέλαυνε περίπου 100 χλμ. έξω από το Βερολίνο. Η Σο-βιετική αντιπροσωπεία στη Γιάλ-τα, αξιοποιώντας τη θετική για την ΕΣΣΔ συγκυρία, προσπάθησε να αποτρέψει μία σειρά επιδιώ-ξεις των ιμπεριαλιστών.

Η Διάσκεψη αυτή έχει γίνει στοιχείο αστικής και οπορτουνι-στικής προπαγάνδας για δεκαετί-ες. Ποιος δεν έχει ακούσει ότι η ΕΣΣΔ πήρε μέρος μαζί με την Αγ-γλία και τις ΗΠΑ στο “μοίρασμα του κόσμου” σε σφαίρες επιρρο-ής; Κάτι τέτοιο βέβαια ουδέποτε έγινε. Αυτή η προπαγάνδα στόχο έχει την εξίσωση της ΕΣΣΔ με τα ιμπεριαλιστικά κράτη, να πλήξει το αυξημένο κύρος που κέρδι-σε η ίδια και τα κομμουνιστικά κόμματα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, να δικαι-ολογήσει το δόγμα του “Ψυχρού Πολέμου” και τις μεταπολεμικές ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στο σοσιαλιστικό σύστημα. Να κα-τοχυρωθεί στη συνείδηση ότι το μέλλον το φτιάχνουν οι “ισχυ-ροί”, ότι ο αγώνας των λαών είναι μάταιος.

Τα όσα ακολούθησαν τη Διάσκεψη της Γιάλτας αποδει-κνύουν ότι το “μοίρασμα του κόσμου” με τη συμμετοχή της ΕΣΣΔ αποτελεί ένα μύθο. Ενδει-κτικά: Μόλις ένα μήνα μετά τη

Γιάλτα, ΗΠΑ και Μ. Βρετανία ήρθαν σε μυστικές διαπραγμα-

ΟΙ ΔΙΕθΝΕΙΣ ΕξΕΛΙξΕΙΣμετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου

Η διαμόρφωση των μεταπολεμικών εξελίξεων, ο συσχετισμός δύνα-

μης που προέκυψε με τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ήταν το

αντικειμενικό έδαφος πάνω στο οποίο αναπτύχθηκε η ταξική πάλη,

η σύγκρουση ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό τις επόμενες

δεκαετίες. Η μελέτη των εξελίξεων αυτών και της κατάστασης που διαμορ-

φώθηκε μπορεί να δώσει χρήσιμα συμπεράσματα στο σημερινό αγώνα για

την ανατροπή του συστήματος της εκμετάλλευσης, για την οικοδόμηση της

νέας σοσιαλιστικής κοινωνίας. Με αφορμή, άλλωστε, τις εξελίξεις αυτής

της περιόδου σήμερα επιχειρείται να συκοφαντηθεί ο σοσιαλισμός, η κοι-

νωνία που κατάργησε την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Πώς διαμορφώθηκε ο συσχετισμός δυνάμεων μεταπολεμικά;

Με το τέλος του Β’ παγκοσμί-ου πολέμου στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη συγκροτή-θηκε ο βασικός πυρήνας του σοσιαλιστικού συστήματος, τον οποίο αποτελούσαν οι χώρες που με την απελευθέ-ρωσή τους από τον Άξονα με την καθοριστική συμβολή του Κόκκινου Στρατού, αποσπά-στηκαν από το καπιταλιστικό σύστημα (Αλβανία, Βουλγα-ρία, το ανατολικό τμήμα της Γερμανίας-ΓΛΔ, Ουγγαρία, Τσεχοσλοβακία, Πολωνία, Ρουμανία και Γιουγκοσλαβία).

Τον Οκτώβρη του 1949 η Κίνα, ύστερα από πολύχρονο ένοπλο αγώνα του κινεζικού λαού ενα-ντίον των μεγαλογαιοκτημόνων, της αστικής τάξης και των ξένων ιμπεριαλιστών με καθοδηγητή το ΚΚ Κίνας, ανακηρύχτηκε σε Λαϊ-κή Δημοκρατία της Κίνας.

Δύο ακόμα χώρες προχώρησαν στο δρόμο της σοσιαλιστικής οι-κοδόμησης, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας και η Λαοκρατική Δημοκρατία του Βορείου Βιετνάμ. Στο τέλος της δεκαετίας του 1950, μετά τη νικηφόρα έκβαση του ένοπλου αντιδικτατορικού και εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα

τεύσεις με τη ναζιστική Γερμανία, με απο-τέλεσμα οι κύριες δυνάμεις της Βέρμαχτ να μεταφερθούν απ’ το Δυτικό στο Ανατολικό Μέτωπο. Έξι μήνες μετά τη Γιάλτα οι ΗΠΑ διέ-

πραξαν το μεγαλύτερο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας με τη ρίψη ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι. Στόχος; Η τρομοκράτηση της ΕΣΣΔ και των λαών όλου του κόσμου. Αν όντως ήταν μοιρασμένος κόσμος και με συμμετοχή της ΕΣΣΔ, γιατί να προέβαιναν σε μία τέτοια ενέργεια οι ΗΠΑ;

Στην τάχα "μοιρασμενη" Ελλάδα ο λα-ός μας συγκρούστηκε ένοπλα με την αστική εξουσία και τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό την περίοδο 1946-1949. Στον τάχα μοιρασμένο κόσμο σε μια σειρά χώρες οι λαοί ανέτρεψαν το σύστημα της εκμετάλλευσης. Αυτά τα χαρακτηριστικά ιστορικά γε-

γονότα και άλλα (συνεργασία των καπιταλι-στικών χωρών με ναζιστές αμέσως μετά τον πόλεμο, διώξεις των ΚΚ σε Γαλλία, Ιταλία κ.ά.) απορρίπτουν το προπαγανδιστικό επιχείρημα για “μοίρασμα του κόσμου”.

Η Διάσκεψη της Γιάλτας (Φλεβάρης 1945)

στην Κούβα (1959), ακολουθήθηκε ο δρόμος την οικοδόμησης του σοσιαλισμού, με άμεση υλική βοήθεια της ΕΣΣΔ.

Η ΕΣΣΔ, που ο ρόλος της στη μεγάλη αντιφασιστική νίκη των λαών ήταν καθο-ριστικός, είχε και τις μεγαλύτερες απώλει-ες στον πόλεμο, ανθρώπινες και υλικές. Αυτές οι εκτεταμένες καταστροφές στην ΕΣΣΔ και στα κράτη της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης επέδρασαν σημαντικά στην όξυνση των προβλημάτων της σοσιαλιστικής οικοδό-μησης. Μετά τη λήξη του πολέμου, στην ΕΣΣΔ έπρεπε ουσιαστικά να χτιστούν από την αρχή πόλεις, εργοστάσια, ένα ολόκληρο τμήμα της χώρας που αποτέλεσε το βασικό θέατρο δι-εξαγωγής του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Έτσι και έγινε. Η μεταπολεμική οικονομική ανόρ-θωση της ΕΣΣΔ ήταν ένας ακόμα άθλος της σοβιετικής εξουσίας.

Από την άλλη μεριά, οι ΗΠΑ κατοχύρω-σαν την πρωτοκαθεδρία τους στον καπι-ταλιστικό κόσμο. Βασικό ρόλο έπαιξε το γεγονός ότι στον πόλεμο υπέστησαν πολύ μικρές απώλειες, ενώ η πολεμική βιομη-χανία τους γνώρισε σημαντική ανάπτυξη.

Η καπιταλιστική ανασυγκρότηση στη Δυτι-κή Ευρώπη, που έγινε και με τη στήριξη των αμερικανικών κεφαλαίων, έδωσε ώθηση στην ανάπτυξη των ευρωπαϊκών καπιταλιστικών οικονομιών, ιδιαίτερα της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, αλλά και της Ιαπωνίας.

Ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος, με τις καταστρο-φές παραγωγικών δυνάμεων στις καπιταλι-στικές οικονομίες, λειτούργησε όπως μια γι-γάντια κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου. Δηλαδή αποκατέστησε τις ανισορροπίες της καπιταλιστικής οικονομίας που συγκλονιζό-ταν σχεδόν όλη τη δεκαετία του ’30 και “κα-θάρισε” το έδαφος για την αναζωογόνηση της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Παρά τη βελτίωση που είχε συντελεστεί υπέρ του σοσιαλισμού στον μεταπολεμικό συσχετισμό δυνάμεων με την απόσπαση σημαντικού τμήματος της υφηλίου από το καπιταλιστικό στρατόπεδο και το σπάσιμο της περικύκλωσης της ΕΣΣΔ, ο συσχετι-σμός δυνάμεων παρέμενε υπέρ του συ-στήματος.

19Αφιέρωμα | Οδηγητής ϐ Μάης 2015

Page 20: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

Α πέναντι σε αυτήν την προσπάθεια του καπιταλισμού που οργανωνόταν για να υπονομεύσει το σοσιαλισμό η

ενιαία πάλη των κομμουνιστών όλου του κό-σμου αδυνάτισε. Καθοριστική ήταν η απου-σία ενιαίου καθοδηγητικού κέντρου, καθώς η Κομμουνιστική Διεθνής είχε αυτοδιαλυθεί από το 1943. Χαλάρωση της λειτουργίας της είχε εμφανιστεί πολλά χρόνια πριν την αυτο-διάλυσή της.

Η διάλυση της ΚΔ, παρά τα προβλήματα ενότητας που αυτή είχε και ανεξάρτητα από το αν μπορούσε να διατηρηθεί ή όχι, στέρη-σε από το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα τη δυνατότητα συντονισμένα να επεξεργαστεί ενιαία στρατηγική απέναντι στους ιμπεριαλι-στικούς σχεδιασμούς, ως ενιαίο καθήκον που αφορούσε το κάθε Κομμουνιστικό Κόμμα στις συνθήκες της δικής τους χώρας.

Ψάξ’ το

...παραπάνω

Τον Απρίλιο του 1949 ιδρύεται το ΝΑΤΟ (North Atlantic Treaty Organization – Οργανισμός Βορει-ατλαντικού Συμφώνου) από τις εξής χώρες της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής: ΗΠΑ, Βέλγιο, Μεγάλη Βρετανία, Γαλία, Δανία, Ισλανδία, Ιταλία, Καναδάς, Λουξεμβούργο, Νορβηγία, Ολλανδία, Πορτογαλία. Η Ελλάδα γίνεται μέλος αυτού του ιμπεριαλιστικού οργανισμού το 1952, όπως και η Τουρκία, ενώ το 1955 προσχωρεί στο ΝΑΤΟ και η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Σήμερα το ΝΑΤΟ αριθμεί 28 κράτη μέλη από όλον τον κόσμο (φωτογραφία από την ιδρυτική διάσκεψη του ΝΑΤΟ).

«Οι “τιμωρημένοι” Ναζί ή πως ξαναπετάνε τα ψάρια μέσα στο νερό». Σοβιετική αφίσα του 1947 που σατιρίζει την αξι-οποίηση των πρώην στελεχών του ναζιστικού καθεστώτος από τα ιμπεριαλιστικά κράτη.

Τα εγκλήματα του καπιταλισμού συνεχίστηκαν

Το γεγονός ότι την περίοδο του πολέμου οι ΗΠΑ και η Βρετανία ήταν "σύμμαχοι" της ΕΣΣΔ, δεν αναιρεί ούτε τον κοινό τους στόχο για την ανατροπή του σοσιαλισμού, ούτε την επιθυμία τους να αρπάξουν πε-ρισσότερες αγορές, περισσότερα εδάφη.

Χαρακτηριστικό είναι ότι οι ΗΠΑ, τον Αύ-γουστο του 1945, προχώρησαν στη ρίψη δύο ατομικών βομβών στη Χιροσίμα και το Ναγκα-σάκι. Διέπραξαν το μεγαλύτερο έγκλημα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η ενέργεια αυτή δεν υπαγορευόταν από καμία πολεμική αναγκαιό-τητα και στοίχισε τη ζωή εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων. Έτσι οι ΗΠΑ “δήλωσαν” την πρω-τοκαθεδρία τους στο ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Τι απέγιναν οι ναζί μετά τον πόλεμο;

Επίσης χαρακτηριστική είναι και η γρήγορη αναδιάταξη των συμμαχιών στο καπιταλιστικό στρατόπεδο, μετά τη συνθηκολόγηση της Γερ-μανίας. Πολύ γρήγορα, ο πρότερος αντίπα-λος, η Γερμανία, έγινε ο νέος σύμμαχος και αντίστροφα ο προηγούμενος “σύμμαχος”, η ΕΣΣΔ, έγινε ξανά αντίπαλος.

Χαρακτηριστικά αναφέρουμε δύο παραδείγ-ματα. Με τις ευλογίες των ΗΠΑ:

- επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών του δυτικού τμήματος της Γερμανίας τέθηκε ο Ρέινχαρντ Γκέλεν, που ήταν Ναζί και είχε καταδικαστεί ως εγκληματίας πολέμου.

- ο Αδόλφος Χοΐσινγκερ, πρώην Αρχηγός του Επιτελείου Στρατού της Βέρμαχτ (σ.σ. του στρατού των Ναζί), διορίστηκε Αρχηγός του Επιτελείου Στρατού της Ομοσπονδιακής

Δημοκρατίας της Γερμανίας, ενώ στη συνέχεια τοποθετήθηκε Πρό-εδρος της Μόνιμης Στρατιωτι-κής Επιτροπής του ΝΑΤΟ!

"Σιδηρούν παραπέτα-σμα" και δόγμα Τρούμαν

Το ιμπεριαλιστικό σύστημα πήρε υπόψη τη νέα παγκόσμια κατάσταση, οργάνωσε και με-θόδευσε καλύτερα την επίθεσή του κατά του σοσιαλιστικού συστήματος. Κινήθηκε στη γραμ-μή του “ψυχρού πολέμου”, που επισημοποιήθηκε με την ομιλία του Βρετανού πρωθυπουργού Ου. Τσώρτσιλ στις 5 Μαρτίου 1946, στις ΗΠΑ, όπου μεταξύ άλλων είπε: «Θα ήταν λάθος και απερι-σκεψία να εμπιστευτούμε στην παγκόσμια οργάνωση (σ.σ. ΟΗΕ) τη μυστική γνώση ή την πείρα περί της ατομικής βόμβας, που τώρα μοιράζονται μεταξύ τους οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία και

ο Καναδάς [...]. Από το Στετίνο στη Βαλτική έως στην Τριέστη στην Αδριατική έχει απλω-θεί ένα σιδηρούν παραπέτασμα πάνω από την Ήπειρο.»

Στις 12 Μαρτίου 1947 εξαγγέλθηκε από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Χ. Τρούμαν το ομώνυμο δόγμα, δηλαδή η επιδίωξη για την εξαγωγή της αντεπανάστασης και την εγκαθίδρυση της παγκόσμιας κυριαρχίας του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Το ιμπε-ριαλιστικό στρατόπεδο αξιοποίησε πολλές μεθόδους για την επίτευξη αυτού του στόχου, όπως την άμεση επιθετικότητα, τη διάσπαση του σοσιαλιστικού συστήματος, την οικονομι-κή αποδυνάμωσή του, την αποδυνάμωση και ενσωμάτωση του εργατικού και λαϊκού κινή-ματος στις καπιταλιστικές χώρες.

Η ίδρυση του ΝΑΤΟ (1949)

Τον Απρίλη του 1949 ιδρύθηκε το βορει-οατλαντικό σύμφωνο, το ΝΑΤΟ. Το ΝΑΤΟ από την ιδρυτική του πράξη κιόλας ξεκαθά-ριζε ότι βασικός σκοπός του ήταν η αντιμε-τώπιση του “κομμουνιστικού κινδύνου”.

Η συγκρότηση του ΝΑΤΟ εξέφρασε την ένω-ση καπιταλιστικών κρατών και τη συντονισμένη δράση τους ενάντια σε αυτό που τους τρόμαζε, την Σοβιετική Ένωση και τις χώρες που οικο-δομούσαν σοσιαλισμό. Τους τρόμαζε γιατί η ΕΣΣΔ ήταν φάρος για τους λαούς όλου του κόσμου. Έχοντας καταργήσει την εκμετάλλευ-ση ανθρώπου από άνθρωπο, οι λαοί στις χώ-ρες που οικοδομούσαν το σοσιαλισμό ζούσαν με ευημερία, με πραγματική ελευθερία, χωρίς ανεργία, φτώχεια και κρίσεις, με πρωτοφανή δικαιώματα στη μόρφωση, στον πολιτισμό, στον αθλητισμό. Ταυτόχρονα το ΝΑΤΟ, σε όλη του την ιστορία μέχρι σήμερα, έχει σφαγιάσει δεκάδες λαούς όπου γης. Έχει ενορχηστρώσει ιμπεριαλιστικούς πολέμους, πραξικοπήματα και επεμβάσεις με στόχο την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των μονοπωλίων.

Μεταπολεμική σοβιετική αφίσα ενάντια στην ιμπεριαλιστική επιθετικότητα

Αλήθειες και Ψέματα για το Σοσιαλισμό, 3. Για την παραχάραξη της Ιστορίας, ΚΣ της ΚΝΕ

Κομμουνιστική Επιθεώρηση, Τεύχος 1, 2010. «Γιάλτα: Μία ακόμα σύγκρουση σοσι-αλισμού καπιταλισμού»

Κομμουνιστική Επιθεώρηση, Τεύχος 1, 2010. «Η παγκόσμια σύγκρουση μεταξύ σοσι-αλισμού και καπιταλισμού όπως εκφράστηκε στη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία και στο Bερολίνο»

Δοκίμιο ιστορίας του ΚΚΕ, 1949-1968, Β’ Τόμος

Απόφαση 18ου Συνεδρίου του ΚΚΕ για το Σοσιαλισμό

20

Page 21: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

Τραγουδάω και ξανατραγουδάω εσάς αδέλφιαΕσάς που ανατινάζατε τα γερμανικά τανκς με μια μπουκάλαΜόνο γεμάτη απ’ το θυμό σας.Τραγουδάω εσάς που πολεμάγατε από πάτωμα σε πάτωμαΚαι χάνατε στο ισόγειο το να χέρι σας, μ’ από τα κεραμίδιαΠυροβολούσατε με τ’ άλλοΣώζοντας το Στάλινγκραντ και την ανθρώπινη ελπίδα…

(Τάσος Λειβαδίτης, Ο άνθρωπος με το ταμπούρλο)

“Τρόμος και αθλιότητα στο Τρίτο Ράιχ”, Μπ. Μπρεχτ,εκδόσεις Μωραΐτη

Πρόκειται για 24 σκηνές που έγραψε ο Μπρέχτ εξόριστος στα 1935-1939. Η κάθε μια ξεχωριστή, αλλά και όλες μαζί συνθέτουν μια ολότητα. Βασίζεται σε μαρτυρίες και σε σημειώσεις εφημερίδων. Οι σκηνές τυπώθηκαν το 1938 στην Πράγα, αλλά δεν πρόφτα-σαν να κυκλοφορήσουν εξαιτίας της χιτλερικής εισβολής. Σ’ αυτές τις σκηνές, φαίνεται με φρικιαστική διαύγεια πως «πολύ πριν φανούν από πάνω μας τα βομβαρδιστικά», οι γερμανικές πόλεις δεν ήταν κατοικήσιμες, όπως σημειώνει ο ίδιος.

“Αντιγόνη”, Μπ. Μπρεχτ, εκδόσεις ΔωδώνηΟ Μπρεχτ διαλέγει την Αντιγόνη, για να μιλήσει στους συμπατριώτες του και να σκε-

φτούν μπροστά από τα ερείπια της μεταπολεμικής Γερμανίας για το πώς κατάντησε η χώρα τους και κυρίως για το πώς επέτρεψε ο λαός της να συμβεί αυτό. Στο έργο προβάλ-λεται η αντίσταση, που ο λαός –και όχι μια μόνο Αντιγόνη- όφειλε και προτείνεται στο μέλλον να πράττει. «Εσύ που τα πάντα αψήφησες / Ξέρω πόσο το θάνατο φοβήθηκες/ Μα πιότερο φόβοσουνα / Μια ανέντιμη ζωή /Και καρφί έγινες στους δυνάστες / Και με τους σκοταδιστές / Δεν έσμιξες ποτέ».

“Πέρα από τον ίσκιο των κυπαρισσιών”, Γιάννης Ρίτσος,εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή

Το έργο γράφτηκε για πρώτη φορά σαν μονόπρακτο δράμα, λίγο μετά το Δεκέμβρη του 1944 στα Τρίκαλα. Με αρχικό τίτλο: “Η Αθήνα στ’ άρματα”. Ετσι ανέβηκε για πρώτη φορά στην Κοζάνη το Φλεβάρη του ‘45. Το 1958 κυκλοφορεί το έργο στην τελική του μορφή από τον εκδοτικό του ΚΚΕ “Πολιτικές και Λογοτεχνικές εκδόσεις”. Στο έργο ο Ρίτσος σμιλεύει την τέχνη του με τη μορφή του κομμουνιστή-λαϊκού αγωνιστή, που στάθηκε κεντρική μορφή στην πάλη του λαού μας στην περίοδο της κατοχής, πρότυπο παλικαριάς και αυτοθυσίας, αλλά και πρότυπο ανθρωπιάς. Σε αυτούς τους αγωνιστές μπορεί ο αναγνώστης, ο θεατής να βρει τα αληθινά μέτρα του ανθρώπου.

Τα τραγούδια του Κόκκινου Στρατού, από τη χορωδία του Κόκκινου Στρατού Μαουτχάουζεν (Ιάκωβος Καμπανέλης, Μίκης Θεοδωράκης) Τα αντάρτικα (Θάνος Μικρούτσικος. Τραγουδούν οι Μαρία Δημητριάδη, Αφροδίτη

Μάνου και χορωδία) Καταχνιά (Κώστας Βίρβος, Χρήστος Λεοντής. Ερμηνεύουν οι Στέλιος Καζαντζίδης και

Μαρινέλλα. Απαγγέλει ο Δημήτρης Μυράτ, κείμενο Νικηφόρος Βρεττάκος)

Ο μεγάλος αγώνας των λαών την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέ-

μου αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για μεγάλους δημιουργούς που

θέλησαν με το έργο τους να αναδείξουν την εποποιία της Μεγά-

λης Αντιφασιστικής Νίκης, αλλά και την αγριότητα του εκμεταλλευτικού

συστήματος απέναντι στους λαούς, όπως εκφράστηκε από τις ναζιστικές

θηριωδίες.

Πολλά είναι τα έργα κομμουνιστών και προοδευτικών καλλιτεχνών – ορι-

σμένα γραμμένα και στη φωτιά της μάχης, που “τραγούδησαν” και ύμνη-

σαν αυτό τον αγώνα, που συνέβαλαν στην πάλη κατά του φασισμού, του

πιο βάρβαρου προσώπου του καπιταλισμού.

Ορισμένα απ’ αυτά τα έργα παρουσιάζουμε παρακάτω.

Θεατρικά έργα

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Αντιφασιστικήμε αφορμή την

Νίκη των Λαών

Την περίοδο 1943–1945, μόνο το “Μοσφίλμ” πρόσφερε στους λαούς της ΕΣΣΔ 20 μεγά-λου μήκους ταινίες. Μεγάλοι σκηνοθέτες πρόσφεραν υψηλή κινηματογραφική δημιουρ-γία. Παράλληλα ομάδες οπερατέρ και σκηνοθετών “όργωναν” το μέτωπο, κινηματογρα-φώντας, και πολλοί από αυτούς δεν επέστρεψαν ποτέ. Το μη μυθοπλαστικό τμήμα της σοβιετικής κινηματογραφικής παραγωγής του πολέμου μετρά συνολικά 100 ντοκιμαντέρ και 490 σύντομα επίκαιρα, ενώ μόνο το ντοκιμαντέρ “Τα χρονικά του Δεύτερου Παγκο-σμίου Πολέμου” αποτελείται από 3,5 εκατομμύρια μέτρα φιλμ! Αλλά και από τα μεγάλα στούντιο πολλοί ήταν οι κινηματογραφιστές, που επέλεξαν την εθελοντική ένταξή τους σε μάχιμους σχηματισμούς, όπως η ομάδα της “Μοσφίλμ” που πολέμησε στην Ειδική 3η Μοσχοβίτικη Κομμουνιστική Μεραρχία.

“Τα παιδικά χρόνια του Ιβάν” (Αντρέι Ταρκόφσκι, ΕΣΣΔ, 1962)

Ο μικρός Ιβάν κατατάσσεται στον Κόκκινο Στρατό ως ανιχνευτής και αναλαμβάνει επικίνδυνες αναγνω-ριστικές αποστολές, μια που είναι και ο πιο κατάλλη-λος χάρη στο μικρό του μπόι και τη σβελτάδα του. Δημιουργεί φιλίες ζωής με πολλούς από τους ενήλικες συμπολεμιστές και όλοι τον σέβονται και τον αναγνωρί-ζουν ως ισότιμο. Όταν του προτείνουν να πάει σε στρα-τιωτική ακαδημία -για να τον προφυλάξουν από τους κινδύνους της μάχης- ο Ιβάν απορρίπτει πεισματικά την πρόταση.

“Το ημίχρονο του θανάτου” (Ευγκένι Καρέλοφ, ΕΣΣΔ, 1960)

Βασίζεται στην ιστορία της ομάδας “START FC” του Κιέβου, η οποία σε αγώνα με ομάδα των Ναζί πλήρωσε τη νίκη της με τη ζωή των παικτών της, οι οποίοι εκτελέστηκαν ως αντίδραση των δεύτερων για την ήττα.

“Ο αληθινός φασισμός” (Μιχαήλ Ρομ, ΕΣΣΔ, 1965)

Κινηματογραφημένο ιστορικό από τα πολεμικά αρχεία της ΕΣΣΔ, της Πολωνίας και της Γερμανίας και από τα απόρρητα αρχεία του χιτλερικού υπουργείου προπαγάνδας. Ταινία υψηλής αισθητικής αξίας, που αποτελεί ένα σύγχρονο μάθημα ιστορίας.

Κινηματογράφος

Δίσκοι

21Αφιέρωμα | Οδηγητής ϐ Μάης 2015

Page 22: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

“Η Δημοσιά του Βολοκολάμσκ” (Αλεξάντρ Μπλοκ, Σύγχρονη Εποχή)

Το βιβλίο περιγράφει μια από τις αληθινές ιστορίες που δια-δραματίστηκαν για την υπεράσπιση της Μόσχας. Στην περιοχή του Βολοκολάμσκ έγιναν σκληρές μάχες μεταξύ των σοβιετικών στρατευμάτων και παρτιζάνικων τμημάτων με τους Γερμανούς φασίστες επιδρομείς. Το Νοέμβρη του 1941 ένα τάγμα της 316ης Μεραρχίας πυροβολικού του Κόκκινου Στρατού σταμάτησε τα εχθρικά τανκς και τα εμπόδισε να περάσουν από το δρόμο Μό-σχας - Βολοκολάμσκ.

“Ρεπορτάζ κάτω από την κρεμάλα”, Γιούλιους Φούτσικ

Ο Γιούλιους Φούτσικ, μέλος της ΚΕ του ΚΚ Τσεχοσλοβακίας και αρχισυντάκτης της εφημερίδας “Rude Pravo” (“Ρούντε Πράβο”), κατέγραψε στις συνθήκες της απομόνωσής του στις φυλακές Πάνκρατς της Πράγας τις μέρες από τη σύλληψή του από την Γκεστάπο και τσέχικα όργανα της Ασφάλειας έως τη μεταφορά του στη Γερμανία, όπου δικάστηκε και εκτελέστηκε τον Αύγουστο του 1943.

Το βιβλίο αναδεικνύει τον ηρωισμό των κομμουνιστών, την ταξική αδιαλλαξία, την ανιδιοτέλεια, στοιχεία απαραίτητα στην πάλη απέναντι σε πανίσχυρους κρατικούς μηχανισμούς. Στοι-χεία που όσο και να θέλει ο ταξικός αντίπαλος δεν μπορεί να τα αποκτήσει, αφού υπερασπίζεται το σάπιο σύστημα της ταξικής εκμετάλλευσης και τα προνόμιά του που απορρέουν από αυτό.

“17 Στιγμές της Άνοιξης”, (Σεμιόνοφ Γιουλιάν, Σύγχρονη Εποχή)

Βασικός ήρωας του βιβλίου είναι ο Σοβιετικός κατάσκοπος Ιβάν Ισάγιεφ, που δουλεύει στην καρδιά των ναζιστικών μυστικών υπηρεσιών, με το ψευδώνυμο Στίρλιτς. Η δράση του ήρωα είναι μια ζωντανή σύνθεση της δράσης επώνυμων και ανώνυμων ηρώων, που αναμετρήθηκαν με το φασισμό, όχι μόνο στα πεδία των μαχών, αλλά και μέσα στα πολεμικά και πολιτικά επιτελεία του εχθρού.

ΚΕ του ΚΚΕ: “Δοκίμιο Ιστορίας, Β’ τόμος”, σελ. 17-30 (Εισαγωγή) και σελ. 93-99. Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ: “Το ΚΚΕ στον Ιταλοελληνικό Πόλεμο 1940-41”, “Τα

τρία γράμματα του Ζαχαριάδη”, οι αποφάσεις της Κομμουνιστικής Διεθνούς, οι θέσεις της Παλιάς ΚΕ. Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ: “Δεκέμβρης 1944. Κρίσιμη ταξική σύγκρουση” Β. Ι. Λένιν: “Για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τη σοσιαλιστική επανάσταση”. Ι. Β. Στάλιν: Άπαντα, τ. 14, “Απολογισμός στο 18ο Συνέδριο του Κόμματος για

τη δουλειά της ΚΕ του ΠΚΚ (μπ), 10 Μάρτη 1939”, το απόσπασμα: “Η διεθνής θέση της Σοβιετικής Ένωσης”, σελ. 368-386. Ρατζάνι Πάλμε Ντατ: “Φασισμός και Κοινωνική Επανάσταση”. Ιβάν Μαΐσκι: “Ποιος βοήθησε τον Χίτλερ’;” Θ. Παπαρήγα: “Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος-Σκέψεις για μερικές πλευρές

του”. 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ (απόφαση για το σοσιαλισμό), το κεφάλαιο: “Η στρα-

τηγική του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος και οι εξελίξεις σε αυτό”, σελ. 72-81. Ι. Β. Στάλιν: ‘Απαντα, τ. 15 (ολόκληρος ο τόμος αφορά την περίοδο του Β’

Παγκοσμίου Πολέμου) και τ. 13, σελ. 339-355 (ιδιαίτερα σελ. 346-347 “για την ενδεχόμενη επαναστατική κατάσταση στις καπιταλιστικές χώρες”).

“7η Συμφωνία” (Λένινγκραντ), Ντμίτρι Σοστακόβιτς

Το Σεπτέμβρη του 1941 ο μεγάλος σοβιετι-κός μουσικοσυνθέτης Σοστακόβιτς ξεκινά να γράφει τη συμφωνία στο ήδη πολιορκούμενο Λένινγκραντ. «Πριν από μια ώρα τελείωσα το δεύτερο μέρος του νέου μου συμφωνικού έργου. Αν όλα πάνε καλά και καταφέρω να γράψω το τρίτο και το τέταρτο μέρος, θα έχω κάνει την Έβδομη Συμφωνία μου. Γιατί σας τα λέω αυτά; Σας τα λέω για να μπορέσουν να μάθουν οι κάτοικοι του Λένινγκραντ που με ακούν τώρα ότι η ζωή στην πόλη μας εξακολουθεί να συνεχίζεται. Ο καθένας από μας εκτελεί το στρατιωτικό του καθήκον. Οι εργαζόμενοι στον τομέα του Πολιτισμού εκπληρώνουν το καθήκον τους με τιμή και ανιδιοτέλεια, όπως και όλοι οι Λενινγκραντι-νοί», ανέφερε χαρακτηριστικά ο συνθέτης.

Τον Αύγουστο του 1942, ανεβαίνει το έργο στο πολιορκημένο Λένινγκραντ. Η παρτιτούρα φτάνει με ειδικό αεροπλάνο, ενώ η ορχήστρα συμπληρώνεται με μουσικούς από το μέτωπο. Για την πρεμιέρα, ο Διοικητής του μετώπου είχε διατάξει το πυροβολικό να αναγκάσει τα εχθρικά πυροβολεία να σιωπήσουν...

Μουσική

Ο σοβιετικός συνθέτης Ντ. Σοστακόβιτς, από τους μεγαλύτερους του 20ου αιώνα.

Ιδεολογικά-πολιτικά βιβλία

Λογοτεχνία “Ο δρομάκος με την πιπεριά”, (Δημήτρη Ραβάνη-Ρεντή, Σύγχρονη Επο-χή)

Ένα μυθιστόρημα που αντανακλά την ηρωική αντίστα-ση του λαού μας, κάτω από την καθοδήγηση του ΚΚΕ, του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ, αλλά και τις 33 μέρες σκληρής ταξικής σύγκρουσης στην Αθήνα το Δεκέμβρη του 1944. Όλα αυτά μάσα από τη ζωή και τη δράση απλών καθη-μερινών ανθρώπων της οδού Ωραίας, μιας συνοικίας της Αθήνας.

“Τα επικαιρικά” (Γιάννης Ρίτσος, εκδόσεις Κέδρος)

Σε αυτό τον τόμο βρίσκονται οι “Γειτονιές του κόσμου”, που έγραψε ο Γ. Ρίτσος εξόρι-στος στη Μακρόνησο και στον Άη Στράτη, “Το υστερόγραφο της δόξας”, αφιερωμένο στον πρωτοκαπετάνιο του ΕΛΑΣ Άρη Βελουχιώτη και πολλά άλλα.

Όπως σημειώνει ο ποιητής: «Τα επικαιρικά είναι η άμεση ανταπόκριση στο γεγονός, ο ύμνος των ηρώων ή τα ημερολογιακά σημειώματα εξορίας. Η εν θερμώ καταγραφή του αγώνα, το χρονικό μέρα με τη μέρα, με μόνη εξαίρεση τις Γειτονιές του κόσμου, που εκτείνονται σε μια μεγάλη χρονική περίοδο, ανασυνθέτοντας ολόκληρη τη δεκαετία…».

Για τις μεγαλύτερες τάξεις του Δημοτικού και τις μικρότερες τάξεις του Γυμνασίου:

“Τα παιδιά της Αθήνας” (Δημήτρης Ραβάνης-Ρεντής, Σύγχρονη Εποχή)

Οι ιστορίες του Φώτη, του Μιχάλη, της Ρηνούλας και άλλων παιδιών, όλα μέλη των Αετόπουλων Θυμαρακί-ων. Μέσα από τη δράση τους διδάσκονται τις αξίες της αλληλεγγύης, της αγωνιστικότητας, της πειθαρχίας. Ωρι-μάζουν και προετοιμάζονται για ένα μέλλον λεύτερο και χωρίς εκμετάλλευση. Και όπως σημειώνει ο συγγραφέας στον επίλογο του βιβλίου «Κάθε συγγραφέας ξέρει πως, στο τέλος του βιβλίου του πρέπει να γράψει ΕΠΙΛΟΓΟΣ. Εγώ αντί γι αυτό έβαλα εκείνο το 12 ακριβώς. Γιατί… η ιστορία δεν έχει επίλογο… Ή όχι είχε έναν επίλογο που δεν ταίριαζε καθόλου με τον αγώνα των παιδιών και των γονιών τους». Και καταλήγει «Παρακαλώ, γράφτε εσείς, αναγνώστες και φίλοι μου, τον επίλογο! Κι εγώ μαζί σας».

22

Page 23: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα

Αφιέρωμα | Οδηγητής ϐ Μάης 2015 23

«Ο πόλεμος γεννιέται από την ειρήνη τους,καθώς ο γιος από τη μάνα»

Μπέρτολτ Μπρεχτ

Σήμερα τα τύμπανα του πολέμου ακούγο-νται ξανά. Ήδη σε μία σειρά περιοχές του πλανήτη διεξάγεται πόλεμος. Στην Ουκρανία, στη Μέση Ανατολή, στην Αφρική σήμερα σφάζουν λαούς για τα κέρδη των λίγων, ενώ συνολικά οι μεγάλες αντιθέσεις, για τις πλου-τοπαραγωγικές πηγές και τους δρόμους μετα-φοράς τους, ανάμεσα σε μεγάλα καπιταλιστι-κά κράτη, μονοπώλια οξύνονται με ορατό τον κίνδυνο ενός πιο γενικευμένου πολέμου. Για τα κέρδη τους δε θα διστάσουν να βουτήξουν ξανά τους λαούς στο αίμα. Οι ίδιοι που μας στερούν τη ζωή με σύγχρονα δικαιώματα, που τσακίζουν εμάς και τις οικογένειές μας, είναι αυτοί που θέλουν αύριο να μας κάνουν κρέας στα κανόνια του ιμπεριαλιστικού πολέ-μου. Η νεολαία, ο λαός μας, αλλά και οι λαοί των γειτονικών περιοχών δεν έχουν κανένα συμφέρον να χύσουν το αίμα τους για τα συμ-φέροντα των εκμεταλλευτών. Αντίθετα, έχουν συμφέρον να πολεμήσουν για τα δικά τους

συμφέροντα, που δε συναντιούνται πουθενά με αυτά των εκμεταλλευτών τους, ντόπιων ή ξένων, ούτε σε συνθήκες πολέμου.

Σε αυτούς τους μεγάλους ανταγωνισμούς η αστική τάξη της Ελλάδας συμμετέχει θέ-λοντας να αναβαθμίσει τη θέση της, να αρ-πάξει μεγαλύτερο μερίδιο από την πίτα των κερδών. Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, εκφράζοντας αυτές τις επιδιώξεις, παίρνει μέρος σε αυτούς τους σχεδιασμούς. Σ’ αυτούς τους ανταγωνισμούς μπλέκει και το λαό μας κι αυτό εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους. Δίνει διαβεβαιώσεις γι’ αυτό στις ΗΠΑ, στο ΝΑΤΟ, στην ΕΕ.

Όπως αναφέρεται και στη Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 70 χρόνια από τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Ιμπεριαλιστικού Πολέμου: «Η πάλη για την υπεράσπιση των συνόρων, των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλά-δας, από τη σκοπιά της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, είναι αναπόσπαστη από την πάλη για την ανατροπή της εξου-σίας του κεφαλαίου. Σε περίπτωση ιμπερια-λιστικής πολεμικής εμπλοκής της Ελλάδας, είτε σε αμυντικό είτε σε επιθετικό πόλεμο, το Κόμμα θα ηγηθεί της αυτοτελούς οργά-

νωσης της εργατικής - λαϊκής πάλης με όλες τις μορφές, ώστε να οδηγήσει σε ολοκλη-ρωτική ήττα της αστικής τάξης, εγχώριας και ξένης ως εισβολέα, έμπρακτα να συνδε-θεί με την κατάκτηση της εξουσίας».

Προχωράμε με αισιοδοξία και αποφασιστικότητα!

Ο αρνητικός συσχετισμός δυνάμεων σήμε-ρα δε μας τρομάζει. Και την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου κάποιοι έλεγαν ότι «οι ναζί είναι ανίκητοι», ότι «δεν έχει αξία να τα βάλεις μαζί τους». Τους διέψευσαν όμως οι λαοί που με επικεφαλής την ΕΣΣΔ και τους κομμουνιστές μπροστάρηδες σε κάθε χώρα έγραψαν όλη την εποποιία της Αντιφασιστι-κής Νίκης των Λαών.

Τ α μέλη και οι φίλοι της ΚΝΕ με θάρρος υπερασπιζόμαστε την ιστο-

ρική αλήθεια, κόντρα στο ψέμα και τη σαπίλα που πλασάρει το σύ-

στημα. Αυτό θα επιδιώξουμε να κάνουμε και μέσα από εκατοντάδες

εκδηλώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ που θα πραγματοποιηθούν το επόμενο δι-

άστημα σε όλη την Ελλάδα με αφορμή τη συμπλήρωση των 70 χρόνων από

τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και τη μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των

Διδασκόμαστε - Εμπνεόμαστε

Λαών! Προβάλλουμε την ηρωική πάλη των λαών και του κομμουνιστικού

κινήματος, καθώς και τα συμπεράσματα από την πάλη των επαναστατικών

κινημάτων. Προετοιμαζόμαστε για την επόμενη "έφοδο στον ουρανό", τη

σοσιαλιστική επανάσταση. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος "προσφέρεται" για

εξαγωγή πολύτιμων συμπερασμάτων για τα σύγχρονα καθήκοντα του κομ-

μουνιστικού κινήματος.

Συνεχίζουμε!

Είμαστε πεισμένοι ότι ο 21ος αιώνας θα εί-ναι αιώνας νέων εξεγέρσεων και νέων σοσι-αλιστικών επαναστάσεων. Η εποχή μας είναι εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό, στο σοσιαλισμό. Στην κοινωνία της πραγματικής ελευθερίας, της ζωής με σύγχρονα δικαιώμα-τα στη μόρφωση, τη δουλειά.

«Πορευόμαστε με έναν και μόνο σκοπό: Να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των καιρών, να οικοδομήσουμε τη μεγάλη λα-ϊκή αντικαπιταλιστική συμμαχία που θα βάλει τέλος στη βαρβαρότητα του καπιτα-λισμού, στους πολέμους, στις κρίσεις, στην εκμετάλλευση, στη φτώχεια, στην ανεργία, στην καταπίεση» (από τη Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 70 χρόνια από τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Ιμπεριαλιστικού Πολέμου).

Πορευόμαστε με έναν και μόνο σκοπό: Να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των καιρών, να οικοδομήσουμε τη μεγάλη λαϊ-κή αντικαπιταλιστική συμμαχία που θα βάλει τέλος στη βαρβα-ρότητα του καπιταλισμού, στους πολέμους, στις κρίσεις, στην εκμετάλλευση, στη φτώχεια, στην ανεργία, στην καταπίεση

Page 24: #1024| Ένθετο Αφιέρωμα