NAOY™A (M¤ÚÔ˜ 2Ô) Στο δρόµο που χάραξε η Bουργουνδία
4
∆√ ∞ª¶∂§√∆√¶π A¶PI§IO™ 2007 ● ∆∂ÀÃ√™ 35 15 OINIKEΣ EΞEPEYNHΣEIΣ Το οδοιπορικό του Γιώργου Μακρή στη Νάουσα συνεχίζεται και τελειώνει µε το δεύτερο µέρος του, που δηµοσιεύεται στο παρόν τεύχος. Από την πρώτη στιγµή που ξεκίνησε η παρουσίαση των αµπελοοινικών και οινοποιητικών περιοχών της Ελλάδας µε τη µορφή των οδοιπορικών από τον Γιώργο Μακρή, συγκέντρωσε το ενδιαφέρον των αναγνωστών της εφηµερίδας µας. Σ’ αυτό έχει συµβάλει και ο τρόπος γραφής του συνεργάτη µας, που δίνει µε ακρίβεια τις εξελίξεις που συντελούνται σήµερα στην οινική Ελλάδα. Ένα από το ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά αυτών των οδοιπορικών, είναι η σύνδεση που επιχειρείται, κατά κανόνα εύστοχα, από τον Γιώργο Μακρή του χθες µε το σήµερα, αναδεικνύοντας έτσι αφενός την οινική παράδοση που υπάρχει σε πολλές περιπτώσεις, και αφετέρου τη συνέχιση της παράδοσης, αλλά µε σύγχρονα µέσα και µεθόδους, όπως επιτάσσει άλλωστε ο εκσυγχρονισµός κάθε επιχείρησης που σέβεται τον εαυτό της και το προϊόν της. Παράλληλα, αναδεικνύεται ο ρόλος των προσώπων, παραγωγών, αµπελουργών και οινολόγων, που εργάζονται ακούραστα και µε µεράκι για τη βελτίωση, την αναβάθµιση και την προβολή του ελληνικού κρασιού. Στο δεύτερο µέρος του οδοιπορικού για τη Νάουσα, που δηµοσιεύεται παρακάτω, ο Γιώργος Μακρής συµπληρώνει την οινική εικόνα της περιοχής µε την παρουσίαση όλων των άλλων οινοποιείων που δεν είχαν συµπεριληφθεί στο πρώτο µέρος, λόγω χώρου βέβαια. Η «περιήγηση» ξεκινά όµως µε το Μουσείο Αµπέλου και Οίνου, που έχει όχι ιστορικό και λαογραφικό οινικό ενδιαφέρον, αλλά και αρχιτεκτονικό. NAOY™A (M¤ÚÔ˜ 2Ô) Στο δρόµο που χάραξε η Bουργουνδία Μουσείο Αµπέλου και Οίνου Η γνωριµία µε την πόλη ξεκίνησε από το Μουσείο Αµπέλου και Οίνου που στεγάζεται στο παλιό σπίτι της οικογένειας Μπουτάρη. Το σπίτι έχει ανακαινι- στεί παραδειγµατικά και στο ισόγειο φιλοξενεί το µου- σείο, ενώ στον όροφο βρίσκονται τα γραφεία του «∆ηµοτικού Πολιτιστικού Οργανισµού Νάουσας», όπου συναντώ την Πίστη Κεφαλά, που είναι αρχιτέ- κτων και προΐσταται του οργανισµού. Το να ξεκινήσει η περιήγηση από εδώ αποδείχθη- κε πολύ καλή επιλογή. Όχι τόσο για το µουσείο, το οποίο αν και έχει ενδιαφέρον, ουσιαστικώς υπολει- τουργεί και βρίσκεται ήδη πίσω από τις οινικές εξε- λίξεις στην περιοχή, όσο για τη συζήτηση µε την κα Κεφαλά και το πλούσιο φωτογραφικό και άλλο υλικό που τη συνόδευσε. Η συζήτηση αυτή µε έβαλε στο κλίµα, αποκαλύπτοντας τον ουσιαστικό ρόλο που παί- ζει το κρασί στη ζωή της πόλης. Εδώ έµαθα για το πρόγραµµα «Οίνος και Πολιτι- σµός», που ξεκίνησε το 1997 και περιελάµβανε διά- φορες εκδηλώσεις όπως οµιλίες, συναυλίες και θεα- τρικές παραστάσεις, εκθέσεις ζωγραφικής κ.ά. Από τις εκδηλώσεις ξεχωρίζει ο «παραδοσιακός τρύγος», µια τελετή που σηµατοδοτεί την έναρξη του τρύγου, κατά την οποία νέες κοπέλες, ντυµένες µε παραδο- σιακές φορεσιές, πάνε σ’ ένα επιλεγµένο αµπέλι κάθε χρονιά και τρυγάνε τα πρώτα σταφύλια. Επίσης, ο ιππικός «αγώνας» στη διάρκεια του οποίου τα µέλη του ιππικού συλλόγου Πήγασος ξεκινούν από ένα οινο- ποιείο και διερχόµενα από πολλά καταλήγουν σε κάποιο άλλο, µε το πρόγραµµα της διαδροµής να είναι διαφορετικό κάθε χρονιά. ∆υστυχώς, τα τελευταία χρόνια το πρόγραµµα «Οίνος και Πολιτισµός» δεν χρηµατοδοτείται από τον ∆ήµο, µε αποτέλεσµα να έχει ατονήσει. Η λέξη «Ρακοκάζανα» χρησιµοποιείται όχι µόνο για τις εγκαταστάσεις που µε απόσταξη παράγουν τσίπου- ρο, αλλά και για τις γιορτές που εξελίσσονται κατά τη διαδικασία. Το διάστηµα που διαρκούν οι αποστάξεις, από τέλη Σεπτέµβρη έως τέλη Οκτώβρη, µε κορύφωση περί τα µέσα Οκτώβρη, σε όλες τις εγκαταστάσεις που έχουν καζάνι απόσταξης γίνονται και γιορτές που λέγο- νται Ρακοκάζανα (εµµέσως εννοείται και η περίοδος που διαρκούν). Ως είναι αναµενόµενο, τα Ρακοκάζανα είναι µαγνήτης που τραβά επισκέπτες. Αυτός είναι ο λόγος που τα περισσότερα οινοποιεία έχουν δίπλα και το καζά- νι τους, το οποίο σε πολλά από αυτά βρίσκεται σε ευρύ- χωρη σάλα, κατά κανόνα µε τζάκι. Προσθέστε και µερι- κές εγκαταστάσεις που είναι µόνο καζάνια και έχετε την υποδοµή. Βάλτε στη σάλα µεγάλα τραπέζια και πολλές καρέκλες, προσθέστε µουσική που πολλές φορές είναι ζωντανή, προσθέστε µεζέδες και φαγητά, κρασί και τσί- πουρο, βάλτε και τη συµµετοχή από δωρεάν έως συµ- βολική, λάβετε υπόψη ότι σε κάθε µονάδα αυτό γίνεται δύο και τρεις φορές, πολλαπλασιάστε επί τις µονάδες που υπάρχουν και έχετε το αποτέλεσµα. Όπως πληροφορήθηκα αργότερα από τους οινοποι- ούς, τα Ρακοκάζανα, παρότι έχουν ως αφορµή το τσί- πουρο, λειτουργούν πολύ θετικά και για το κρασί. Υπάρ- χουν φορές που, κατά τη διάρκειά τους, τα οινοποιεία πωλούν κοντά στο 15% της συνολικής παραγωγής τους. Αλλά και στο πολύ γνωστό καρναβάλι της Νάουσας, µε τους Γενίτσαρους και τις Μπούλες και στο πλαίσιο έκθεσης τοπικών προϊόντων, που διοργανώνεται στη διάρκειά του, το κρασί έχει ενεργό συµµετοχή. Του ΓIΩPΓOY MAKPH Στη Nάουσα υπάρχουν ξενοδοχεία και δυο – τρεις καλοί ξενώνες, αλλά θα βρείτε και όµορφα καταλύµατα στις παρυ- φές της, σε αποστάσεις από 2 χλµ ως 4 χλµ, όπως στο άλσος Αγίου Νικολάου, στο δρόµο προς τα 3 – 5 Πηγάδια και στην περιοχή των Ανθεµίων. Εναλλακτικά, υπάρχουν και µερικοί ξενώνες στο αναπτυσσόµενο και πολύ όµορφο Αρκοχώρι. Σε κάθε περίπτωση, οι αποστάσεις είναι µικρές και το οδι- κό δίκτυο επαρκές και καλά σηµατοδοτηµένο, οπότε το ακριβές µέρος διαµονής δεν έχει ιδιαίτερη σηµασία ως προς τις µετακινήσεις. Υπάρχουν δύο οινοποιεία µέσα στην πόλη (Μελιτζανής, Μουραφετλής), δύο στην είσοδό της από τον κεντρικό δρόµο Βέροιας – Έδεσσας (∆αλαµάρας, Καστα- νιώτης) και ένα πολύ κοντά της στο δρόµο προς τα 3 – 5 Πηγάδια (Καρανάτσιος). Προκειµένου να επισκεφθεί κανείς τα υπόλοιπα οινοποιεία µπορεί να διακρίνει τις παρακάτω τρεις διαδροµές. Η πρώτη διαδροµή ξεκινά από τη διασταύρωση µε τον κεντρικό δρόµο (Τσάνταλης) και συνεχίζει νότια προς Στε- νήµαχο (Μπουτάρης), Τρίλοφο (Θυµιόπουλος, Νικολής) και Φυτειά (Έλινος, Τζιουµάκας). Η δεύτερη διαδροµή πάει πρώτα στο λόφο Γάστρα (Καρυδάς), κατεβαίνει στο Μαντέ- µι (∆ιαµαντάκος) στις βορειοδυτικές υπώρειες της Γάστρας, γυρίζει λίγο πίσω και παίρνει τη διασταύρωση προς Στρά- ντζα, περνάει απ’ τον Γκίµνοβο (Ρότζιος) και συνεχίζει προς Μαρίνα (περνώντας από το οινοποιείο Χρυσοχόου) και Πολ- λά Νερά (Μαρκοβίτης – Λούσης). Γυρνώντας, από τη Μαρί- να βγαίνει στον κεντρικό και περνάει από τη διασταύρωση προς Επισκοπή (Βαένι). Η τρίτη πάει πρώτα στη Στράντζα (Φουντής), συνεχίζει προς Γιαννακοχώρι (Κελεσίδης, αλλά περνώντας πρώτα από το οινοποιείο Κυρ Γιάννη) και κατα- λήγει στο Ροδοχώρι (Αργατία). Στις παραπάνω διαδροµές, υπογραµµισµένα είναι τα οινοποιεία που έχουν επενδύσει στην κατεύθυνση του οινο- τουρισµού και έχουν (άλλα λίγο, άλλα πολύ) τη σχετική υπο- δοµή. Ως τουριστικός προορισµός, η Νάουσα προσφέρεται όλες τις εποχές του χρόνου, αλλά λόγω των χιονοδροµικών κέντρων τον χειµώνα είναι πιο ελκυστική (αρκεί να χιονίζει βεβαίως και όχι όπως φέτος). Τον χειµώνα είναι και το διά- σηµο καρναβάλι της, που από µόνο του συγκεντρώνει πολ- λούς επισκέπτες. Ως οινικός προορισµός η καλύτερη εποχή είναι µεσού- ντος του φθινοπώρου, κυρίως το δεύτερο δεκαπενθήµερο του Οκτώβρη που όλα τα καζάνια δουλεύουν στο φουλ και γίνονται τα «Ρακοκάζανα».
Transcript of NAOY™A (M¤ÚÔ˜ 2Ô) Στο δρόµο που χάραξε η Bουργουνδία
Teyxos_35 √√ ∞∞ ªª ¶¶ ∂∂ §§ √√ √√ ¶¶ ππ A ¶ P I § I O ™ 2 0 0 7 ∂ À
à √ ™ 3 5 15
OINIKEΣ EΞEPEYNHΣEIΣ Το οδοιπορικ του Γιργου Μακρ στη Νουσα συνεχζεται και τελεινει µε το δετερο µρος του, που δηµοσιεεται στο παρν τεχος. Απ την πρτη στιγµ που ξεκνησε η παρουσαση των αµπελοοινικν και οινοποιητικν
περιοχν της Ελλδας µε τη µορφ των οδοιπορικν απ τον Γιργο Μακρ, συγκντρωσε το ενδιαφρον των αναγνωστν της εφηµερδας µας. Σ’ αυτ
χει συµβλει και ο τρπος γραφς του συνεργτη µας, που δνει µε ακρβεια τις εξελξεις που συντελονται σµερα στην οινικ Ελλδα.
να απ το ενδιαφροντα χαρακτηριστικ αυτν των οδοιπορικν, εναι η σνδεση που επιχειρεται, κατ καννα εστοχα, απ τον Γιργο Μακρ του
χθες µε το σµερα, αναδεικνοντας τσι αφενς την οινικ παρδοση που υπρχει σε πολλς περιπτσεις, και αφετρου τη συνχιση της παρδοσης,
αλλ µε σγχρονα µσα και µεθδους, πως επιτσσει λλωστε ο εκσυγχρονισµς κθε επιχερησης που σβεται τον εαυτ της και το προν
της. Παρλληλα, αναδεικνεται ο ρλος των προσπων, παραγωγν, αµπελουργν και οινολγων, που εργζονται ακοραστα και µε µερκι για τη
βελτωση, την αναβθµιση και την προβολ του ελληνικο κρασιο. Στο δετερο µρος του οδοιπορικο για τη Νουσα, που δηµοσιεεται παρακτω,
ο Γιργος Μακρς συµπληρνει την οινικ εικνα της περιοχς µε την παρουσαση λων των λλων οινοποιεων που δεν εχαν συµπεριληφθε στο
πρτο µρος, λγω χρου ββαια. Η «περιγηση» ξεκιν µως µε το Μουσεο Αµπλου και Ονου, που χει χι ιστορικ και λαογραφικ οινικ
ενδιαφρον, αλλ και αρχιτεκτονικ.
Στο δρµο που χραξε η Bουργουνδα
Μουσεο Αµπλου και Ονου Η γνωριµα µε την πλη ξεκνησε απ το Μουσεο
Αµπλου και Ονου που στεγζεται στο παλι σπτι της οικογνειας Μπουτρη. Το σπτι χει ανακαινι- στε παραδειγµατικ και στο ισγειο φιλοξενε το µου- σεο, εν στον ροφο βρσκονται τα γραφεα του «ηµοτικο Πολιτιστικο Οργανισµο Νουσας», που συναντ την Πστη Κεφαλ, που εναι αρχιτ- κτων και προσταται του οργανισµο.
Το να ξεκινσει η περιγηση απ εδ αποδεχθη- κε πολ καλ επιλογ. χι τσο για το µουσεο, το οποο αν και χει ενδιαφρον, ουσιαστικς υπολει- τουργε και βρσκεται δη πσω απ τις οινικς εξε- λξεις στην περιοχ, σο για τη συζτηση µε την κα Κεφαλ και το πλοσιο φωτογραφικ και λλο υλικ που τη συνδευσε. Η συζτηση αυτ µε βαλε στο κλµα, αποκαλπτοντας τον ουσιαστικ ρλο που πα- ζει το κρασ στη ζω της πλης.
Εδ µαθα για το πργραµµα «Ονος και Πολιτι- σµς», που ξεκνησε το 1997 και περιελµβανε δι- φορες εκδηλσεις πως οµιλες, συναυλες και θεα- τρικς παραστσεις, εκθσεις ζωγραφικς κ.. Απ τις εκδηλσεις ξεχωρζει ο «παραδοσιακς τργος», µια τελετ που σηµατοδοτε την ναρξη του τργου, κατ την οποα νες κοπλες, ντυµνες µε παραδο- σιακς φορεσις, πνε σ’ να επιλεγµνο αµπλι κθε χρονι και τρυγνε τα πρτα σταφλια. Επσης, ο ιππικς «αγνας» στη διρκεια του οποου τα µλη του ιππικο συλλγου Πγασος ξεκινον απ να οινο- ποιεο και διερχµενα απ πολλ καταλγουν σε κποιο λλο, µε το πργραµµα της διαδροµς να εναι διαφορετικ κθε χρονι. υστυχς, τα τελευταα χρνια το πργραµµα «Ονος και Πολιτισµς» δεν
χρηµατοδοτεται απ τον µο, µε αποτλεσµα να χει ατονσει.
Η λξη «Ρακοκζανα» χρησιµοποιεται χι µνο για τις εγκαταστσεις που µε απσταξη παργουν τσπου- ρο, αλλ και για τις γιορτς που εξελσσονται κατ τη διαδικασα. Το διστηµα που διαρκον οι αποστξεις, απ τλη Σεπτµβρη ως τλη Οκτβρη, µε κορφωση περ τα µσα Οκτβρη, σε λες τις εγκαταστσεις που χουν καζνι απσταξης γνονται και γιορτς που λγο- νται Ρακοκζανα (εµµσως εννοεται και η περοδος που διαρκον). ς εναι αναµενµενο, τα Ρακοκζανα εναι µαγντης που τραβ επισκπτες. Αυτς εναι ο λγος που τα περισστερα οινοποιεα χουν δπλα και το καζ- νι τους, το οποο σε πολλ απ αυτ βρσκεται σε ευρ- χωρη σλα, κατ καννα µε τζκι. Προσθστε και µερι- κς εγκαταστσεις που εναι µνο καζνια και χετε την υποδοµ. Βλτε στη σλα µεγλα τραπζια και πολλς καρκλες, προσθστε µουσικ που πολλς φορς εναι ζωνταν, προσθστε µεζδες και φαγητ, κρασ και τσ- πουρο, βλτε και τη συµµετοχ απ δωρεν ως συµ- βολικ, λβετε υπψη τι σε κθε µονδα αυτ γνεται δο και τρεις φορς, πολλαπλασιστε επ τις µονδες που υπρχουν και χετε το αποτλεσµα.
πως πληροφορθηκα αργτερα απ τους οινοποι- ος, τα Ρακοκζανα, παρτι χουν ως αφορµ το τσ- πουρο, λειτουργον πολ θετικ και για το κρασ. Υπρ- χουν φορς που, κατ τη διρκει τους, τα οινοποιεα πωλον κοντ στο 15% της συνολικς παραγωγς τους.
Αλλ και στο πολ γνωστ καρναβλι της Νουσας, µε τους Γεντσαρους και τις Μπολες και στο πλασιο κθεσης τοπικν προντων, που διοργαννεται στη διρκει του, το κρασ χει ενεργ συµµετοχ.
Του ΓIPΓOY MAKPH
Στη Nουσα υπρχουν ξενοδοχεα και δυο – τρεις καλο ξεννες, αλλ θα βρετε και µορφα καταλµατα στις παρυ- φς της, σε αποστσεις απ 2 χλµ ως 4 χλµ, πως στο λσος Αγου Νικολου, στο δρµο προς τα 3 – 5 Πηγδια και στην περιοχ των Ανθεµων. Εναλλακτικ, υπρχουν και µερικο ξεννες στο αναπτυσσµενο και πολ µορφο Αρκοχρι. Σε κθε περπτωση, οι αποστσεις εναι µικρς και το οδι- κ δκτυο επαρκς και καλ σηµατοδοτηµνο, οπτε το ακριβς µρος διαµονς δεν χει ιδιατερη σηµασα ως προς τις µετακινσεις. Υπρχουν δο οινοποιεα µσα στην πλη (Μελιτζανς, Μουραφετλς), δο στην εσοδ της απ τον κεντρικ δρµο Βροιας – δεσσας (αλαµρας, Καστα- νιτης) και να πολ κοντ της στο δρµο προς τα 3 – 5 Πηγδια (Καραντσιος). Προκειµνου να επισκεφθε κανες τα υπλοιπα οινοποιεα µπορε να διακρνει τις παρακτω τρεις διαδροµς.
Η πρτη διαδροµ ξεκιν απ τη διασταρωση µε τον κεντρικ δρµο (Τσνταλης) και συνεχζει ντια προς Στε- νµαχο (Μπουτρης), Τρλοφο (Θυµιπουλος, Νικολς) και
Φυτει (λινος, Τζιουµκας). Η δετερη διαδροµ πει πρτα στο λφο Γστρα (Καρυδς), κατεβανει στο Μαντ- µι (ιαµαντκος) στις βορειοδυτικς υπρειες της Γστρας, γυρζει λγο πσω και παρνει τη διασταρωση προς Στρ-
ντζα, περνει απ’ τον Γκµνοβο (Ρτζιος) και συνεχζει προς Μαρνα (περνντας απ το οινοποιεο Χρυσοχου) και Πολ- λ Νερ (Μαρκοβτης – Λοσης). Γυρνντας, απ τη Μαρ- να βγανει στον κεντρικ και περνει απ τη διασταρωση προς Επισκοπ (Βανι). Η τρτη πει πρτα στη Στρντζα (Φουντς), συνεχζει προς Γιαννακοχρι (Κελεσδης, αλλ περνντας πρτα απ το οινοποιεο Κυρ Γιννη) και κατα- λγει στο Ροδοχρι (Αργατα).
Στις παραπνω διαδροµς, υπογραµµισµνα εναι τα οινοποιεα που χουν επενδσει στην κατεθυνση του οινο- τουρισµο και χουν (λλα λγο, λλα πολ) τη σχετικ υπο- δοµ. ς τουριστικς προορισµς, η Νουσα προσφρεται λες τις εποχς του χρνου, αλλ λγω των χιονοδροµικν κντρων τον χειµνα εναι πιο ελκυστικ (αρκε να χιονζει βεβαως και χι πως φτος). Τον χειµνα εναι και το δι- σηµο καρναβλι της, που απ µνο του συγκεντρνει πολ- λος επισκπτες.
ς οινικς προορισµς η καλτερη εποχ εναι µεσο- ντος του φθινοπρου, κυρως το δετερο δεκαπενθµερο του Οκτβρη που λα τα καζνια δουλεουν στο φουλ και γνονται τα «Ρακοκζανα».
Teyxos_35 17-05-07 12:27 Page 15
√√ ∞∞ ªª ¶¶ ∂∂ §§ √√ √√ ¶¶ ππ A ¶ P I § I O ™ 2 0 0 7 ∂ À à √ ™ 3 516
OINIKEΣ EΞEPEYNHΣEIΣ
Περιγηση στα οινοποιεα της Nουσας Η περιγηση στα οινοποιεα της περιοχς ξεκιν απ αυτ που εναι µσα στην πλη και στις παρυφς της
και στη συνχεια, ακολουθντας συγκεκριµνα δροµολγια, επεκτενεται στην ευρτερη περιοχ.
Οινοποιεο Μελιτζαν
Στο κατστηµα – κβα που διατηρε η οικογνεια Μελιτζα- ν στην οδ ηµαρχας στη Νουσα, συναντ αρχικς τον Αντνη Μελιτζαν (στη φωτογραφα, παλαιτερα, στον αµπε- λνα του στη Γστρα). Η κβα εναι να παραδοσιακ µαγα- ζ µε νοσταλγικ ρουστκ χαρακτρα, στο οποο µπανουν συνεχς πελτες, τους οποους ο κ. Αντνης γνωρζει λους µε τα µικρ τους ονµατα.
πως εναι φυσικ, στο κατστηµα υπρχουν και τα ξι κρασι που παργονται και κυκλοφορον σε 24.000 φιλες συνολικς, πως λει ο κ. Αντνης. Αιχµ της παραγωγς το ΟΠΑΠ Νουσα Μελιτζαν απ σταφλια βιολογικς καλ- λιργειας απ τα αµπλια της οικογνειας στη Γστρα. Ο κ. Αντνης µε ενηµερνει τι παργουν και 6 τνους τσπου- ρο. Σε λγο ρχεται ο Στλιος Γιαµαλδης, γαµπρς της οικο- γνειας που χει αναλβει πλον πολλς ευθνες, και µε οδη- γε στο οινοποιεο, που εναι µσα στη Νουσα, στην οδ γρα, και στον ροφο στεγζει και το σπτι. Το οινοποιεο µε τις τσιµεντνιες δεξαµενς του για τα ερυθρ κρασι χει ντονα τα σηµδια του χρνου, αλλ υπρχουν σκψεις για την ανακανισ του και πιθανς και τη δηµιουργα χρου υποδοχς.
Μαθανω τι χουν φυτευτε δο στρµµατα σαρντον που θα δσουν φτος περ τις 600 φιλες κρασ και τρα στρµµατα ασρτικο, εν υπρχει πρθεση και για λλα τρα µε τσσερα στρµµατα µε ελληνικς λευκς ποικιλες.
Παρτι εκτς προγρµµατος, πεθοµαι και ακολουθ τον κ. Γιαµαλδη για µια σντοµη βλτα στη Γστρα, στο αµπλι απ το οποο παργεται η Νουσ τους. Εκε, ο Αγαµµνο- νας Μελιτζανς χει δη ξεκινσει το χειµεριν κλδεµα. «Πντα εµαστε να βµα πιο µπροστ χρονικ, καθς το αµπ- λι, στη θση που εναι, ωριµζει πρτο απ’ λα στην περιοχ», λει ο κ. Αγαµµνων. Η τοπογραφα της περιοχς και η θση του αµπελιο συνηγορον και ερµηνεουν και τη σταθερ απδοση και επιτυχα του κρασιο τους. Παρακολουθ για λγο τον κ. Αγαµµνονα να κλαδεει µε την τεχνικ «πεζς – καβαλρης» αφνοντας το χαµηλ στα δο µτια και µε τον κ. Γιαµαλδη επιστρφουµε στη Νουσα.
Οινοποιεο Μουραφετλ Μσα στη Νουσα, συστεγαζµενο µε το σπτι της οικο-
γνειας, εναι το οινοποιεο Μουραφετλ, εν το αποστα- κτριο εναι στο δρµο που απ τη Νουσα οδηγε στη θση Ισβρια, που και ο αρχαιολογικς χρος της Σχολς του Αριστοτλη. Η οικογενειακ επιχερηση χει την επωνυµα Γστρα. Ο Νκος Μουραφετλς, µετ την απλεια του πατ- ρα του ανλαβε πρωρα ευθνες οινοπαραγωγο το 1999 και σε ηλικα 19 ετν.
Απ 70 στρµµατα αµπλια παργει δο λευκ και πντε ερυθρ κρασι, και εξ αυτν τσσερα κυκλοφορον και σε µικρς φιλες των 187,5 ml. να κρασ εναι ΟΠΑΠ Νουσα και τα λλα επιτραπζια και µεταξ αυτν, χωρς περαιτ- ρω σχλια, το επιτραπζιο Γστρα Λευκς απ µοσχοφλε- ρο. Απ τη συνολικ παραγωγ των περπου 45.000 φιαλν, σηµαντικ ποσοστ καταναλνεται τοπικ, εν υπρχουν
και συνεργασες µε κβες σε Αθνα και Θεσσαλονκη. Στις προθσεις του Νκου Μουραφετλ εναι η µεταφο-
ρ του οινοποιεου στο χρο που και το αποστακτριο, αλλ αυτ θα γνει σιγ – σιγ καθς, πως λει, τηρε την 11η εντολ «Ου µπλξεις µε τρπεζες».
Οινοποιεο Καστανιτη Στην πρτη γφυρα που συναντει κανες µπανοντας
στη Νουσα, εκε που η Αρπιτσα δηµιουργε και να καταρ- ρκτη, εναι το οινοποιεο του Τκη (ηµτρη) Καστανι- τη. Η αλθεια εναι πως η εξωτερικ εικνα του κτιρου δεν εναι αντστοιχη λλων οινοποιεων στην περιοχ, αλλ ο κ. Καστανιτης εναι σαφς: «Εµαι κυρως αµπελουργς. Ξεκ- νησα εκ των πρτων το 1977, λγα χρνια µετ τη θεσµοθτηση της ζνης µε 35 στρµµατα. Σµερα καλλιεργ συνολικ 114 στρµ- µατα και απ την παραγωγ κρατω µνο το 1/3 για δικ µου κρα- σ, το υπλοιπο διατθεται σε µεγλο οινοποιεο της περιοχς. Πρα- κτικ εµαι µνος µου, χωρς διδοχη κατσταση. Η µνη πιθαν διξοδος εναι ο ανιψις µου, που σπουδζει γεωπνος στο ΑΠΘ».
ς καλς αµπελουργς, λοιπν, ο κ. Καστανιτης εδ και τσσερα χρνια χει σε εξλιξη να πργραµµα αναµπ- λωσης µε 30 στρµµατα δη φυτεµνα, λλα 20 που θα φυτευ- τον εφτος και λλα 10 του χρνου.
ς οινοποις παργει τρα κρασι: να ΟΠΑΠ Νουσα, που εναι και το µεγαλτερο ποσοστ της παραγωγς του, και δο τοπικ Ηµαθας, να λευκ απ ροδτη και σαρντο- ν και να ερυθρ απ ξινµαυρο και µερλ.
Η συνολικ παραγωγ ανρχεται σε 20.000 µε 22.000 φι- λες και εξ αυτν το 60% µε 70% πωλεται τοπικ, εν χει
συνεργασες µε δο κβες στην Αθνα και δο στη Θεσσα- λονκη. Πρπει δε να ειπωθε τι η φµη που συνοδεει τα κρασι εναι πολ µικρτερη απ αυτ που αντιστοιχε στην ποιτητ τους, την οποα η τοπικ αγορ προφανς γνωρ- ζει, γι’ αυτ και τα τιµ.
Οινοποια Καραντσιου
Λγο ξω απ’ τη Νουσα, στην περιοχ Χρας Νερ και στη θση Μουτσρες, στο 1ο χλµ του δρµου που οδηγε στο χιονοδροµικ κντρο 3 – 5 Πηγδια, εναι το οινοποιεο των αδελφν Καραντσιου. Εκε συναντ τον ρη (Θεδωρο) και τον Γιργο Καραντσιο.
Το οινοποιεο χει ουσιαστικς κατασκευαστε. Αποµ- νουν κποιες διαµορφσεις εξωτερικν κυρως χρων, που θα ολοκληρωθον στη διρκεια του 2007, τσι που απ το καλοκαρι θα εναι τελεως τοιµο και βεβαως πλρως επι- σκψιµο. Στην εσοδο, σε να µικρ χρο υποδοχς, εκθ- τουν τα κρασι τους µαζ µε λλα τοπικ προντα. Στη συν- χεια εναι η µεγλη αθουσα οινοποησης και στο πσω µρος το γραφεο και να µορφο καθιστικ µε τζκι. Απ’ ξω, µε θα στο Βρµιο, µια µορφη βερντα µε υπαθρια χτιστ ψησταρι θα διατθεται στους επισκπτες. Στο υπγειο το κελρι µε τα βαρλια χει και να µεγλο τραπζι γευσιγνω- σας. Στο καθιστικ, µε το τζκι αναµµνο και συνοδεα ενς εξαιρετικο, ελαφρς παλαιωµνου τσπουρου, που παρ- γεται σε φιλικ αποστακτριο, αλλ παλαινει εδ, οι αδελ- φο Καραντσιου περιγρφουν και τις εξελξεις στα καθ’ αυτ οινικ ζητµατα.
Προχωρον σε να φτευση ξινµαυρου µε επιλεγµνους κλνους σε κταση περ τα πντε στρµµατα. Οµοως, περ τα πντε στρµµατα θα εναι και η φτευση ασρτικου και πιθαντατα και ρσλινγκ σε υψµετρο 450 µ. Το νετερο κρα- σ τους εναι οι Ερυθρς Πινελις απ µερλ και σιρ µε λγο ξινµαυρο, που κυκλοφορε και σε µικρ φιλη των 187,5 ml. ρχονται µως και λλα δο κρασι, που θα εµπλουτσουν και θα αναβαθµσουν την γκµα τους. Το να θα εναι 100% σαρντον µε κρυοεκχλιση και ωρµαση στις οινολσπες µε µπατονζ, που θα κυκλοφορσει σε 2.500 µε 3.000 φιλες. Το λλο θα εναι απ ξινµαυρο και µερλ εσοδεας 2000, µε επιλογ της πρτης λης ργα – ργα. Μετ απ µακρ παραµον για ωρµαση στο οινοποιεο, θα κυκλοφορσει τον Οκτβριο του 2007 περπου σε 3.000 φιλες. Τλος, οι αδελ- φο Καραντσιου προχωρον σε επανασχεδιασµ στις περισ- στερες απ τις ετικτες τους και χουν ξεκινσει και τις πρτες συζητσεις για εξαγωγ στην Αµερικ.
Βανι Επνω στον κεντρικ δρµο Βροιας - δεσσας και λγο
πριν απ τη διασταρωση για Επισκοπ βρσκεται το οινο- ποιεο του συνεταιρισµο της Νουσας που εναι γνωστς ως Βανι και εναι απ τους νετερους στη χρα, καθς ιδρ- θηκε το 1982. Εκε συναντ τη νεαρ γεωπνο–οινολγο Κατερνα Τσµη.
Το πργραµµα βελτωσης της εξωτερικς εµφνισης και
21
19
10
Ν. Στρντζα
1. EΛINOΣ 2. Tζιουµκας A. 3. Aµπ. Θυµιπουλου 4. Nικολς . 5. Mπουτρης Oινοπ. 6. Kκκινος Στ. 7. E. Tσνταλης 8. Kτµα αλαµρα 9. Oινοπ. Mουραφετλ 10. Oινοπ. Kαστανιτη 11. Oινοπ. Mελιτζαν 12. Oινοπ. Kαραντσιου
13. Kτµα Kαρυδ 14. Kτµα ιαµαντκου 15. Oινοπ. Pτζιου 16. Kτµα Φουντ 17. Kτµα Kυρ-Γιννη 18. Kτµα Xρυσοχου 19. Oινοπ. Kελεσδη 20. BAENI 21. APΓATIA 22. Oινοπ. Λοση 23. ΠHΓAΣOΣ-Mαρκοβτη
NAOYΣANAOYΣA
Teyxos_35 17-05-07 13:44 Page 16
√√ ∞∞ ªª ¶¶ ∂∂ §§ √√ √√ ¶¶ ππ A ¶ P I § I O ™ 2 0 0 7 ∂ À à √ ™ 3 5 17
της δηµιουργας χρων υποδοχς µε σκοπ να γνει το οινο- ποιεο επισκψιµο χει ολοκληρωθε. Στα µεσα σχδια εναι τρα η εγκατσταση νας εµφιαλωτικς γραµµς αυτοκλ- λητης ετικτας, που προβλπεται να λειτουργσει στον επ- µενο τργο.
Επσης υπρχει σχεδιασµς για την κυκλοφορα νας σει- ρς κρασιν υπ το νοµα Ιδεδης σε λευκ, ροζ και ερυ- θρ εν µελετται και η πιθαντητα να κυκλοφορσει για πρτη φορ κρασ και σε ασκ, πρακτικ που σε αντθεση µε λλους συνεταιρισµος το Bανι απφευγε µχρι τρα.
Γιργος Λοσης Λγο πιο πρα απ το οινοποιεο του ηµτρη Μαρκο-
βτη εναι το µικρ οινοποιεο του ανιψιο του, Γιργου Λο- ση. Ο κ. Λοσης ξεκνησε να εµφιαλνει κρασ απ το 2000, αξιοποιντας την παραγωγ απ 48 στρµµατα, φυτεµνα κυρως µε ξινµαυρο και σε µικρτερη κταση µε ροδτη και σοβινιν µπλαν. Πρπερσι φυτετηκαν και λγα στρµµατα µε να σχετικς σπνιο και ιδιαιτρως αρωµατικ κλνο της µαλβαζας απ το Κιντι. Απ το 1997, τα αµπλια εναι πιστο- ποιηµνα για βιολογικ καλλιργεια απ τη ηω. Εµφιαλ- νονται δο κρασι: το λευκ µε την ονοµασα Γινος εναι τοπικ Ηµαθας και περιχει 60% ξινµαυρο σε λευκ οινο- ποηση, µε το υπλοιπο να εναι ισποσα ροδτης και σοβι- νιν. Το ερυθρ Αµπελνες Λοση εναι ΟΠΑΠ Νουσα. Η παραγωγ για κθε κρασ εναι τρα περ τις 4.000 φιλες µε αυξητικ τση απ χρονι σε χρονι. Επσης, παργεται και τσπουρο απ το αποστακτριο που εναι πλι στο οινο- ποιεο.
Ο κ. Λοσης µλλον εναι ο µνος Ελληνας παραγωγς που εξγει µια µικρ ποστητα κρασιο στη Μλτα. Στις προθσεις του εναι µσα στα προσεχ δο χρνια να ξεκι- νσει την επκταση του οινοποιεου του.
Κτµα αλαµρα
Το οινοποιεο του Γιννη και της Κατερνας αλαµρα εναι στις παρυφς της πλης, στο δρµο που οδηγε σ’ αυτν απ τον κεντρικ Βροιας - δεσσας. Ο Γιννης αλαµρας µε περιµνει εκε και καθς εναι πρω µου θυµζει µια συν- θεια που εναι ευρτατα διαδεδοµνη και στην περιοχ.
Πνουµε, λοιπν, τον καφ µε τη συνοδεα τσπουρου. «Τα παλι τα χρνια τα παιδι, πριν πνε στο σχολεο, βουτοσαν ψωµ στο κρασ και το τρωγαν. παιρναν, τσι, ενργεια και το διο κνει το τσπουρο στους µεγλους», εξηγε ο κ. αλαµρας, και πρπει να παραδεχθ τι ο συνδυασµς γευστικ εναι εξαιρετικς. Βεβαως η ποιτητα του τσπουρου παζει µεγ- λο ρλο, αλλ και στον τοµα αυτ το κτµα χει τις απα- ντσεις. «Παργουµε τσπουρο µε και χωρς γλυκνισο και παλαι- νουµε κποιες ποστητες µε πολ ψξιµο στα βαρλια και στα χαρµνια. νουµε στο τσπουρο την δια σηµασα και προσοχ που δνουµε στο κρασ».
Η συζτηση γνεται στο χρο που βρσκεται το καζνι απσταξης, ο οποος εναι ταυτοχρνως και ο επισκψιµος χρος. µορφα διακοσµηµνος, µε παλι εργαλεα και σκεη και πολλς παλις φωτογραφες, ο χρος αυτς δχθηκε περ- που 3.000 επισκπτες το 2006, πως λει ο κ. αλαµρας. «χουν µως ωριµσει οι συνθκες για επκταση της επισκεψι- µτητας, τσο σε χρους και εγκαταστσεις σο και σε υπηρεσες».
Προκειµνου να καλυφθον οι αυξηµνες ανγκες δηµι- ουργεται νας νος χρος, ακριβς πνω απ’ τον υπρχο- ντα, µε το ξλο να κυριαρχε ως υλικ κατασκευς. Ταυτο- χρνως, επεκτενεται και οργαννεται ακµα περισστερο η κουζνα. Σε ,τι αφορ τα κρασι, επκειται κποια βελ-
τωση της εµφνισης των ετικετν, εν το 2011 θα κυκλο- φορσει µια Νουσα Grand Reserve απ να αµπελοτεµχιο πντε στρεµµτων στον Παλιοκαλι µε απδοση 500 κιλ στο στρµµα. Επσης, ο κ. αλαµρας λει για µια λευκ ποι- κιλα, π&
OINIKEΣ EΞEPEYNHΣEIΣ Το οδοιπορικ του Γιργου Μακρ στη Νουσα συνεχζεται και τελεινει µε το δετερο µρος του, που δηµοσιεεται στο παρν τεχος. Απ την πρτη στιγµ που ξεκνησε η παρουσαση των αµπελοοινικν και οινοποιητικν
περιοχν της Ελλδας µε τη µορφ των οδοιπορικν απ τον Γιργο Μακρ, συγκντρωσε το ενδιαφρον των αναγνωστν της εφηµερδας µας. Σ’ αυτ
χει συµβλει και ο τρπος γραφς του συνεργτη µας, που δνει µε ακρβεια τις εξελξεις που συντελονται σµερα στην οινικ Ελλδα.
να απ το ενδιαφροντα χαρακτηριστικ αυτν των οδοιπορικν, εναι η σνδεση που επιχειρεται, κατ καννα εστοχα, απ τον Γιργο Μακρ του
χθες µε το σµερα, αναδεικνοντας τσι αφενς την οινικ παρδοση που υπρχει σε πολλς περιπτσεις, και αφετρου τη συνχιση της παρδοσης,
αλλ µε σγχρονα µσα και µεθδους, πως επιτσσει λλωστε ο εκσυγχρονισµς κθε επιχερησης που σβεται τον εαυτ της και το προν
της. Παρλληλα, αναδεικνεται ο ρλος των προσπων, παραγωγν, αµπελουργν και οινολγων, που εργζονται ακοραστα και µε µερκι για τη
βελτωση, την αναβθµιση και την προβολ του ελληνικο κρασιο. Στο δετερο µρος του οδοιπορικο για τη Νουσα, που δηµοσιεεται παρακτω,
ο Γιργος Μακρς συµπληρνει την οινικ εικνα της περιοχς µε την παρουσαση λων των λλων οινοποιεων που δεν εχαν συµπεριληφθε στο
πρτο µρος, λγω χρου ββαια. Η «περιγηση» ξεκιν µως µε το Μουσεο Αµπλου και Ονου, που χει χι ιστορικ και λαογραφικ οινικ
ενδιαφρον, αλλ και αρχιτεκτονικ.
Στο δρµο που χραξε η Bουργουνδα
Μουσεο Αµπλου και Ονου Η γνωριµα µε την πλη ξεκνησε απ το Μουσεο
Αµπλου και Ονου που στεγζεται στο παλι σπτι της οικογνειας Μπουτρη. Το σπτι χει ανακαινι- στε παραδειγµατικ και στο ισγειο φιλοξενε το µου- σεο, εν στον ροφο βρσκονται τα γραφεα του «ηµοτικο Πολιτιστικο Οργανισµο Νουσας», που συναντ την Πστη Κεφαλ, που εναι αρχιτ- κτων και προσταται του οργανισµο.
Το να ξεκινσει η περιγηση απ εδ αποδεχθη- κε πολ καλ επιλογ. χι τσο για το µουσεο, το οποο αν και χει ενδιαφρον, ουσιαστικς υπολει- τουργε και βρσκεται δη πσω απ τις οινικς εξε- λξεις στην περιοχ, σο για τη συζτηση µε την κα Κεφαλ και το πλοσιο φωτογραφικ και λλο υλικ που τη συνδευσε. Η συζτηση αυτ µε βαλε στο κλµα, αποκαλπτοντας τον ουσιαστικ ρλο που πα- ζει το κρασ στη ζω της πλης.
Εδ µαθα για το πργραµµα «Ονος και Πολιτι- σµς», που ξεκνησε το 1997 και περιελµβανε δι- φορες εκδηλσεις πως οµιλες, συναυλες και θεα- τρικς παραστσεις, εκθσεις ζωγραφικς κ.. Απ τις εκδηλσεις ξεχωρζει ο «παραδοσιακς τργος», µια τελετ που σηµατοδοτε την ναρξη του τργου, κατ την οποα νες κοπλες, ντυµνες µε παραδο- σιακς φορεσις, πνε σ’ να επιλεγµνο αµπλι κθε χρονι και τρυγνε τα πρτα σταφλια. Επσης, ο ιππικς «αγνας» στη διρκεια του οποου τα µλη του ιππικο συλλγου Πγασος ξεκινον απ να οινο- ποιεο και διερχµενα απ πολλ καταλγουν σε κποιο λλο, µε το πργραµµα της διαδροµς να εναι διαφορετικ κθε χρονι. υστυχς, τα τελευταα χρνια το πργραµµα «Ονος και Πολιτισµς» δεν
χρηµατοδοτεται απ τον µο, µε αποτλεσµα να χει ατονσει.
Η λξη «Ρακοκζανα» χρησιµοποιεται χι µνο για τις εγκαταστσεις που µε απσταξη παργουν τσπου- ρο, αλλ και για τις γιορτς που εξελσσονται κατ τη διαδικασα. Το διστηµα που διαρκον οι αποστξεις, απ τλη Σεπτµβρη ως τλη Οκτβρη, µε κορφωση περ τα µσα Οκτβρη, σε λες τις εγκαταστσεις που χουν καζνι απσταξης γνονται και γιορτς που λγο- νται Ρακοκζανα (εµµσως εννοεται και η περοδος που διαρκον). ς εναι αναµενµενο, τα Ρακοκζανα εναι µαγντης που τραβ επισκπτες. Αυτς εναι ο λγος που τα περισστερα οινοποιεα χουν δπλα και το καζ- νι τους, το οποο σε πολλ απ αυτ βρσκεται σε ευρ- χωρη σλα, κατ καννα µε τζκι. Προσθστε και µερι- κς εγκαταστσεις που εναι µνο καζνια και χετε την υποδοµ. Βλτε στη σλα µεγλα τραπζια και πολλς καρκλες, προσθστε µουσικ που πολλς φορς εναι ζωνταν, προσθστε µεζδες και φαγητ, κρασ και τσ- πουρο, βλτε και τη συµµετοχ απ δωρεν ως συµ- βολικ, λβετε υπψη τι σε κθε µονδα αυτ γνεται δο και τρεις φορς, πολλαπλασιστε επ τις µονδες που υπρχουν και χετε το αποτλεσµα.
πως πληροφορθηκα αργτερα απ τους οινοποι- ος, τα Ρακοκζανα, παρτι χουν ως αφορµ το τσ- πουρο, λειτουργον πολ θετικ και για το κρασ. Υπρ- χουν φορς που, κατ τη διρκει τους, τα οινοποιεα πωλον κοντ στο 15% της συνολικς παραγωγς τους.
Αλλ και στο πολ γνωστ καρναβλι της Νουσας, µε τους Γεντσαρους και τις Μπολες και στο πλασιο κθεσης τοπικν προντων, που διοργαννεται στη διρκει του, το κρασ χει ενεργ συµµετοχ.
Του ΓIPΓOY MAKPH
Στη Nουσα υπρχουν ξενοδοχεα και δυο – τρεις καλο ξεννες, αλλ θα βρετε και µορφα καταλµατα στις παρυ- φς της, σε αποστσεις απ 2 χλµ ως 4 χλµ, πως στο λσος Αγου Νικολου, στο δρµο προς τα 3 – 5 Πηγδια και στην περιοχ των Ανθεµων. Εναλλακτικ, υπρχουν και µερικο ξεννες στο αναπτυσσµενο και πολ µορφο Αρκοχρι. Σε κθε περπτωση, οι αποστσεις εναι µικρς και το οδι- κ δκτυο επαρκς και καλ σηµατοδοτηµνο, οπτε το ακριβς µρος διαµονς δεν χει ιδιατερη σηµασα ως προς τις µετακινσεις. Υπρχουν δο οινοποιεα µσα στην πλη (Μελιτζανς, Μουραφετλς), δο στην εσοδ της απ τον κεντρικ δρµο Βροιας – δεσσας (αλαµρας, Καστα- νιτης) και να πολ κοντ της στο δρµο προς τα 3 – 5 Πηγδια (Καραντσιος). Προκειµνου να επισκεφθε κανες τα υπλοιπα οινοποιεα µπορε να διακρνει τις παρακτω τρεις διαδροµς.
Η πρτη διαδροµ ξεκιν απ τη διασταρωση µε τον κεντρικ δρµο (Τσνταλης) και συνεχζει ντια προς Στε- νµαχο (Μπουτρης), Τρλοφο (Θυµιπουλος, Νικολς) και
Φυτει (λινος, Τζιουµκας). Η δετερη διαδροµ πει πρτα στο λφο Γστρα (Καρυδς), κατεβανει στο Μαντ- µι (ιαµαντκος) στις βορειοδυτικς υπρειες της Γστρας, γυρζει λγο πσω και παρνει τη διασταρωση προς Στρ-
ντζα, περνει απ’ τον Γκµνοβο (Ρτζιος) και συνεχζει προς Μαρνα (περνντας απ το οινοποιεο Χρυσοχου) και Πολ- λ Νερ (Μαρκοβτης – Λοσης). Γυρνντας, απ τη Μαρ- να βγανει στον κεντρικ και περνει απ τη διασταρωση προς Επισκοπ (Βανι). Η τρτη πει πρτα στη Στρντζα (Φουντς), συνεχζει προς Γιαννακοχρι (Κελεσδης, αλλ περνντας πρτα απ το οινοποιεο Κυρ Γιννη) και κατα- λγει στο Ροδοχρι (Αργατα).
Στις παραπνω διαδροµς, υπογραµµισµνα εναι τα οινοποιεα που χουν επενδσει στην κατεθυνση του οινο- τουρισµο και χουν (λλα λγο, λλα πολ) τη σχετικ υπο- δοµ. ς τουριστικς προορισµς, η Νουσα προσφρεται λες τις εποχς του χρνου, αλλ λγω των χιονοδροµικν κντρων τον χειµνα εναι πιο ελκυστικ (αρκε να χιονζει βεβαως και χι πως φτος). Τον χειµνα εναι και το δι- σηµο καρναβλι της, που απ µνο του συγκεντρνει πολ- λος επισκπτες.
ς οινικς προορισµς η καλτερη εποχ εναι µεσο- ντος του φθινοπρου, κυρως το δετερο δεκαπενθµερο του Οκτβρη που λα τα καζνια δουλεουν στο φουλ και γνονται τα «Ρακοκζανα».
Teyxos_35 17-05-07 12:27 Page 15
√√ ∞∞ ªª ¶¶ ∂∂ §§ √√ √√ ¶¶ ππ A ¶ P I § I O ™ 2 0 0 7 ∂ À à √ ™ 3 516
OINIKEΣ EΞEPEYNHΣEIΣ
Περιγηση στα οινοποιεα της Nουσας Η περιγηση στα οινοποιεα της περιοχς ξεκιν απ αυτ που εναι µσα στην πλη και στις παρυφς της
και στη συνχεια, ακολουθντας συγκεκριµνα δροµολγια, επεκτενεται στην ευρτερη περιοχ.
Οινοποιεο Μελιτζαν
Στο κατστηµα – κβα που διατηρε η οικογνεια Μελιτζα- ν στην οδ ηµαρχας στη Νουσα, συναντ αρχικς τον Αντνη Μελιτζαν (στη φωτογραφα, παλαιτερα, στον αµπε- λνα του στη Γστρα). Η κβα εναι να παραδοσιακ µαγα- ζ µε νοσταλγικ ρουστκ χαρακτρα, στο οποο µπανουν συνεχς πελτες, τους οποους ο κ. Αντνης γνωρζει λους µε τα µικρ τους ονµατα.
πως εναι φυσικ, στο κατστηµα υπρχουν και τα ξι κρασι που παργονται και κυκλοφορον σε 24.000 φιλες συνολικς, πως λει ο κ. Αντνης. Αιχµ της παραγωγς το ΟΠΑΠ Νουσα Μελιτζαν απ σταφλια βιολογικς καλ- λιργειας απ τα αµπλια της οικογνειας στη Γστρα. Ο κ. Αντνης µε ενηµερνει τι παργουν και 6 τνους τσπου- ρο. Σε λγο ρχεται ο Στλιος Γιαµαλδης, γαµπρς της οικο- γνειας που χει αναλβει πλον πολλς ευθνες, και µε οδη- γε στο οινοποιεο, που εναι µσα στη Νουσα, στην οδ γρα, και στον ροφο στεγζει και το σπτι. Το οινοποιεο µε τις τσιµεντνιες δεξαµενς του για τα ερυθρ κρασι χει ντονα τα σηµδια του χρνου, αλλ υπρχουν σκψεις για την ανακανισ του και πιθανς και τη δηµιουργα χρου υποδοχς.
Μαθανω τι χουν φυτευτε δο στρµµατα σαρντον που θα δσουν φτος περ τις 600 φιλες κρασ και τρα στρµµατα ασρτικο, εν υπρχει πρθεση και για λλα τρα µε τσσερα στρµµατα µε ελληνικς λευκς ποικιλες.
Παρτι εκτς προγρµµατος, πεθοµαι και ακολουθ τον κ. Γιαµαλδη για µια σντοµη βλτα στη Γστρα, στο αµπλι απ το οποο παργεται η Νουσ τους. Εκε, ο Αγαµµνο- νας Μελιτζανς χει δη ξεκινσει το χειµεριν κλδεµα. «Πντα εµαστε να βµα πιο µπροστ χρονικ, καθς το αµπ- λι, στη θση που εναι, ωριµζει πρτο απ’ λα στην περιοχ», λει ο κ. Αγαµµνων. Η τοπογραφα της περιοχς και η θση του αµπελιο συνηγορον και ερµηνεουν και τη σταθερ απδοση και επιτυχα του κρασιο τους. Παρακολουθ για λγο τον κ. Αγαµµνονα να κλαδεει µε την τεχνικ «πεζς – καβαλρης» αφνοντας το χαµηλ στα δο µτια και µε τον κ. Γιαµαλδη επιστρφουµε στη Νουσα.
Οινοποιεο Μουραφετλ Μσα στη Νουσα, συστεγαζµενο µε το σπτι της οικο-
γνειας, εναι το οινοποιεο Μουραφετλ, εν το αποστα- κτριο εναι στο δρµο που απ τη Νουσα οδηγε στη θση Ισβρια, που και ο αρχαιολογικς χρος της Σχολς του Αριστοτλη. Η οικογενειακ επιχερηση χει την επωνυµα Γστρα. Ο Νκος Μουραφετλς, µετ την απλεια του πατ- ρα του ανλαβε πρωρα ευθνες οινοπαραγωγο το 1999 και σε ηλικα 19 ετν.
Απ 70 στρµµατα αµπλια παργει δο λευκ και πντε ερυθρ κρασι, και εξ αυτν τσσερα κυκλοφορον και σε µικρς φιλες των 187,5 ml. να κρασ εναι ΟΠΑΠ Νουσα και τα λλα επιτραπζια και µεταξ αυτν, χωρς περαιτ- ρω σχλια, το επιτραπζιο Γστρα Λευκς απ µοσχοφλε- ρο. Απ τη συνολικ παραγωγ των περπου 45.000 φιαλν, σηµαντικ ποσοστ καταναλνεται τοπικ, εν υπρχουν
και συνεργασες µε κβες σε Αθνα και Θεσσαλονκη. Στις προθσεις του Νκου Μουραφετλ εναι η µεταφο-
ρ του οινοποιεου στο χρο που και το αποστακτριο, αλλ αυτ θα γνει σιγ – σιγ καθς, πως λει, τηρε την 11η εντολ «Ου µπλξεις µε τρπεζες».
Οινοποιεο Καστανιτη Στην πρτη γφυρα που συναντει κανες µπανοντας
στη Νουσα, εκε που η Αρπιτσα δηµιουργε και να καταρ- ρκτη, εναι το οινοποιεο του Τκη (ηµτρη) Καστανι- τη. Η αλθεια εναι πως η εξωτερικ εικνα του κτιρου δεν εναι αντστοιχη λλων οινοποιεων στην περιοχ, αλλ ο κ. Καστανιτης εναι σαφς: «Εµαι κυρως αµπελουργς. Ξεκ- νησα εκ των πρτων το 1977, λγα χρνια µετ τη θεσµοθτηση της ζνης µε 35 στρµµατα. Σµερα καλλιεργ συνολικ 114 στρµ- µατα και απ την παραγωγ κρατω µνο το 1/3 για δικ µου κρα- σ, το υπλοιπο διατθεται σε µεγλο οινοποιεο της περιοχς. Πρα- κτικ εµαι µνος µου, χωρς διδοχη κατσταση. Η µνη πιθαν διξοδος εναι ο ανιψις µου, που σπουδζει γεωπνος στο ΑΠΘ».
ς καλς αµπελουργς, λοιπν, ο κ. Καστανιτης εδ και τσσερα χρνια χει σε εξλιξη να πργραµµα αναµπ- λωσης µε 30 στρµµατα δη φυτεµνα, λλα 20 που θα φυτευ- τον εφτος και λλα 10 του χρνου.
ς οινοποις παργει τρα κρασι: να ΟΠΑΠ Νουσα, που εναι και το µεγαλτερο ποσοστ της παραγωγς του, και δο τοπικ Ηµαθας, να λευκ απ ροδτη και σαρντο- ν και να ερυθρ απ ξινµαυρο και µερλ.
Η συνολικ παραγωγ ανρχεται σε 20.000 µε 22.000 φι- λες και εξ αυτν το 60% µε 70% πωλεται τοπικ, εν χει
συνεργασες µε δο κβες στην Αθνα και δο στη Θεσσα- λονκη. Πρπει δε να ειπωθε τι η φµη που συνοδεει τα κρασι εναι πολ µικρτερη απ αυτ που αντιστοιχε στην ποιτητ τους, την οποα η τοπικ αγορ προφανς γνωρ- ζει, γι’ αυτ και τα τιµ.
Οινοποια Καραντσιου
Λγο ξω απ’ τη Νουσα, στην περιοχ Χρας Νερ και στη θση Μουτσρες, στο 1ο χλµ του δρµου που οδηγε στο χιονοδροµικ κντρο 3 – 5 Πηγδια, εναι το οινοποιεο των αδελφν Καραντσιου. Εκε συναντ τον ρη (Θεδωρο) και τον Γιργο Καραντσιο.
Το οινοποιεο χει ουσιαστικς κατασκευαστε. Αποµ- νουν κποιες διαµορφσεις εξωτερικν κυρως χρων, που θα ολοκληρωθον στη διρκεια του 2007, τσι που απ το καλοκαρι θα εναι τελεως τοιµο και βεβαως πλρως επι- σκψιµο. Στην εσοδο, σε να µικρ χρο υποδοχς, εκθ- τουν τα κρασι τους µαζ µε λλα τοπικ προντα. Στη συν- χεια εναι η µεγλη αθουσα οινοποησης και στο πσω µρος το γραφεο και να µορφο καθιστικ µε τζκι. Απ’ ξω, µε θα στο Βρµιο, µια µορφη βερντα µε υπαθρια χτιστ ψησταρι θα διατθεται στους επισκπτες. Στο υπγειο το κελρι µε τα βαρλια χει και να µεγλο τραπζι γευσιγνω- σας. Στο καθιστικ, µε το τζκι αναµµνο και συνοδεα ενς εξαιρετικο, ελαφρς παλαιωµνου τσπουρου, που παρ- γεται σε φιλικ αποστακτριο, αλλ παλαινει εδ, οι αδελ- φο Καραντσιου περιγρφουν και τις εξελξεις στα καθ’ αυτ οινικ ζητµατα.
Προχωρον σε να φτευση ξινµαυρου µε επιλεγµνους κλνους σε κταση περ τα πντε στρµµατα. Οµοως, περ τα πντε στρµµατα θα εναι και η φτευση ασρτικου και πιθαντατα και ρσλινγκ σε υψµετρο 450 µ. Το νετερο κρα- σ τους εναι οι Ερυθρς Πινελις απ µερλ και σιρ µε λγο ξινµαυρο, που κυκλοφορε και σε µικρ φιλη των 187,5 ml. ρχονται µως και λλα δο κρασι, που θα εµπλουτσουν και θα αναβαθµσουν την γκµα τους. Το να θα εναι 100% σαρντον µε κρυοεκχλιση και ωρµαση στις οινολσπες µε µπατονζ, που θα κυκλοφορσει σε 2.500 µε 3.000 φιλες. Το λλο θα εναι απ ξινµαυρο και µερλ εσοδεας 2000, µε επιλογ της πρτης λης ργα – ργα. Μετ απ µακρ παραµον για ωρµαση στο οινοποιεο, θα κυκλοφορσει τον Οκτβριο του 2007 περπου σε 3.000 φιλες. Τλος, οι αδελ- φο Καραντσιου προχωρον σε επανασχεδιασµ στις περισ- στερες απ τις ετικτες τους και χουν ξεκινσει και τις πρτες συζητσεις για εξαγωγ στην Αµερικ.
Βανι Επνω στον κεντρικ δρµο Βροιας - δεσσας και λγο
πριν απ τη διασταρωση για Επισκοπ βρσκεται το οινο- ποιεο του συνεταιρισµο της Νουσας που εναι γνωστς ως Βανι και εναι απ τους νετερους στη χρα, καθς ιδρ- θηκε το 1982. Εκε συναντ τη νεαρ γεωπνο–οινολγο Κατερνα Τσµη.
Το πργραµµα βελτωσης της εξωτερικς εµφνισης και
21
19
10
Ν. Στρντζα
1. EΛINOΣ 2. Tζιουµκας A. 3. Aµπ. Θυµιπουλου 4. Nικολς . 5. Mπουτρης Oινοπ. 6. Kκκινος Στ. 7. E. Tσνταλης 8. Kτµα αλαµρα 9. Oινοπ. Mουραφετλ 10. Oινοπ. Kαστανιτη 11. Oινοπ. Mελιτζαν 12. Oινοπ. Kαραντσιου
13. Kτµα Kαρυδ 14. Kτµα ιαµαντκου 15. Oινοπ. Pτζιου 16. Kτµα Φουντ 17. Kτµα Kυρ-Γιννη 18. Kτµα Xρυσοχου 19. Oινοπ. Kελεσδη 20. BAENI 21. APΓATIA 22. Oινοπ. Λοση 23. ΠHΓAΣOΣ-Mαρκοβτη
NAOYΣANAOYΣA
Teyxos_35 17-05-07 13:44 Page 16
√√ ∞∞ ªª ¶¶ ∂∂ §§ √√ √√ ¶¶ ππ A ¶ P I § I O ™ 2 0 0 7 ∂ À à √ ™ 3 5 17
της δηµιουργας χρων υποδοχς µε σκοπ να γνει το οινο- ποιεο επισκψιµο χει ολοκληρωθε. Στα µεσα σχδια εναι τρα η εγκατσταση νας εµφιαλωτικς γραµµς αυτοκλ- λητης ετικτας, που προβλπεται να λειτουργσει στον επ- µενο τργο.
Επσης υπρχει σχεδιασµς για την κυκλοφορα νας σει- ρς κρασιν υπ το νοµα Ιδεδης σε λευκ, ροζ και ερυ- θρ εν µελετται και η πιθαντητα να κυκλοφορσει για πρτη φορ κρασ και σε ασκ, πρακτικ που σε αντθεση µε λλους συνεταιρισµος το Bανι απφευγε µχρι τρα.
Γιργος Λοσης Λγο πιο πρα απ το οινοποιεο του ηµτρη Μαρκο-
βτη εναι το µικρ οινοποιεο του ανιψιο του, Γιργου Λο- ση. Ο κ. Λοσης ξεκνησε να εµφιαλνει κρασ απ το 2000, αξιοποιντας την παραγωγ απ 48 στρµµατα, φυτεµνα κυρως µε ξινµαυρο και σε µικρτερη κταση µε ροδτη και σοβινιν µπλαν. Πρπερσι φυτετηκαν και λγα στρµµατα µε να σχετικς σπνιο και ιδιαιτρως αρωµατικ κλνο της µαλβαζας απ το Κιντι. Απ το 1997, τα αµπλια εναι πιστο- ποιηµνα για βιολογικ καλλιργεια απ τη ηω. Εµφιαλ- νονται δο κρασι: το λευκ µε την ονοµασα Γινος εναι τοπικ Ηµαθας και περιχει 60% ξινµαυρο σε λευκ οινο- ποηση, µε το υπλοιπο να εναι ισποσα ροδτης και σοβι- νιν. Το ερυθρ Αµπελνες Λοση εναι ΟΠΑΠ Νουσα. Η παραγωγ για κθε κρασ εναι τρα περ τις 4.000 φιλες µε αυξητικ τση απ χρονι σε χρονι. Επσης, παργεται και τσπουρο απ το αποστακτριο που εναι πλι στο οινο- ποιεο.
Ο κ. Λοσης µλλον εναι ο µνος Ελληνας παραγωγς που εξγει µια µικρ ποστητα κρασιο στη Μλτα. Στις προθσεις του εναι µσα στα προσεχ δο χρνια να ξεκι- νσει την επκταση του οινοποιεου του.
Κτµα αλαµρα
Το οινοποιεο του Γιννη και της Κατερνας αλαµρα εναι στις παρυφς της πλης, στο δρµο που οδηγε σ’ αυτν απ τον κεντρικ Βροιας - δεσσας. Ο Γιννης αλαµρας µε περιµνει εκε και καθς εναι πρω µου θυµζει µια συν- θεια που εναι ευρτατα διαδεδοµνη και στην περιοχ.
Πνουµε, λοιπν, τον καφ µε τη συνοδεα τσπουρου. «Τα παλι τα χρνια τα παιδι, πριν πνε στο σχολεο, βουτοσαν ψωµ στο κρασ και το τρωγαν. παιρναν, τσι, ενργεια και το διο κνει το τσπουρο στους µεγλους», εξηγε ο κ. αλαµρας, και πρπει να παραδεχθ τι ο συνδυασµς γευστικ εναι εξαιρετικς. Βεβαως η ποιτητα του τσπουρου παζει µεγ- λο ρλο, αλλ και στον τοµα αυτ το κτµα χει τις απα- ντσεις. «Παργουµε τσπουρο µε και χωρς γλυκνισο και παλαι- νουµε κποιες ποστητες µε πολ ψξιµο στα βαρλια και στα χαρµνια. νουµε στο τσπουρο την δια σηµασα και προσοχ που δνουµε στο κρασ».
Η συζτηση γνεται στο χρο που βρσκεται το καζνι απσταξης, ο οποος εναι ταυτοχρνως και ο επισκψιµος χρος. µορφα διακοσµηµνος, µε παλι εργαλεα και σκεη και πολλς παλις φωτογραφες, ο χρος αυτς δχθηκε περ- που 3.000 επισκπτες το 2006, πως λει ο κ. αλαµρας. «χουν µως ωριµσει οι συνθκες για επκταση της επισκεψι- µτητας, τσο σε χρους και εγκαταστσεις σο και σε υπηρεσες».
Προκειµνου να καλυφθον οι αυξηµνες ανγκες δηµι- ουργεται νας νος χρος, ακριβς πνω απ’ τον υπρχο- ντα, µε το ξλο να κυριαρχε ως υλικ κατασκευς. Ταυτο- χρνως, επεκτενεται και οργαννεται ακµα περισστερο η κουζνα. Σε ,τι αφορ τα κρασι, επκειται κποια βελ-
τωση της εµφνισης των ετικετν, εν το 2011 θα κυκλο- φορσει µια Νουσα Grand Reserve απ να αµπελοτεµχιο πντε στρεµµτων στον Παλιοκαλι µε απδοση 500 κιλ στο στρµµα. Επσης, ο κ. αλαµρας λει για µια λευκ ποι- κιλα, π&
