ΔΥΣΚΟΛΟ ΝΑ ΠΥΡΟΒΟΛΗΣΕΙΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΟΤΑΝ ΞΕΡΕΙΣ ΟΤΙ ΕΚΕΙ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ Ο ΑΔΕΡΦΟΣ ΣΟΥ

1

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Διδάσκουσα :Παρασκευή Δεληκάρη

Ομάδα εργασίας:7.Κωνσταντοπούλου Αναστασία8.Μπακοπούλου Μαρία9.Μπράτσου Θεοδώρα10.Σκιαδά Σοφία 11.Τσοχαντάρη Σπυριδούλα

2

3

Α) ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ

•Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1940•Σπουδές κινηματογράφου στην Σχολή Σταυράκου•Εργάστηκε στη Φίνος Φίλμς•Πρώτη εμφάνιση το 1965•Συμμετοχή σε φεστιβάλ- βραβεία και διακρίσεις•Τηλεόραση : σήριαλ και ντοκιμαντέρ•Πολλές θεατρικές σκηνοθεσίες

4

ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ

1965, Ο ΚΛΕΦΤΗΣ,1966, Ο ΤΖΙΜΗΣ Ο ΤΙΓΡΗΣ1969, Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΤΡΑΓΩΝ, ντοκιμαντέρ 1972, ΤΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ

1973, Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΡΩΤΙΚΟΣ1976, HAPPY DAY1980, ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ1982, Ο ΚΗΠΟΣ ΜΕ ΤΑ ΑΓΑΛΜΑΤΑ, 1985, ΠΕΤΡΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ1988, Η ΦAΝΕΛΛA ΜΕ ΤΟ ΕΝΝΙA1991, ΗΣΥΧΕΣ ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ1995, ΑΚΡΟΠΟΛ1998, ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΔΡΟΜΟΣ2004, ΝΥΦΕΣ2009 ΨΥΧΗ ΒΑΘΙΑ, 2009 ΑΚΡΟΠΟΛΗ - ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΩΝ ΓΛΥΠΤΩΝ, ντοκιμαντέρΤηλεοπτικές σειρέςΟι απόμαχοι (1982)

5

Η ΤΑΙΝΙΑΤίτλος: Ψυχή βαθιάΧρόνος: 1949, τελευταίοι μήνες του εμφυλίου πολέμουΤόπος: Ο Γράμμος και το Βίτσι (Δυτ. Μακεδονία)

Υπόθεση: Δυο αδέρφια….. Δυο στρατόπεδα……. Ένας πόλεμος………….

6

Σκηνοθεσία: Παντελής ΒούλγαρηςΣενάριο: Παντελής Βούλγαρης – Ιωάννα ΚαρυστιάνηΜουσική: Γιάννης Αγγελάκας

ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ Η ΤΑΙΝΙΑ2)Διεθνώς

•1945:Συνθήκη της Γιάλτας= σφαίρες επιρροής

•Μάιος 1945: συνθηκολόγηση της Γερμανίας

•Η Ευρώπη διαλυμένη χάνει την πολιτική ,στρατιωτική και οικονομική της δύναμη

•Διπολισμός :ΗΠΑ + Σοβιετική Ένωση

• Ψυχρός Πόλεμος: 1947 -1989 =αγώνας επικράτησης

7

2) Στην Ελλάδα: Εμφύλιος πόλεμος

Οι απαρχές:

•Εθνικός διχασμός•Μικρασιατική καταστροφή•Δικτατορία 4ης Αυγούστου•Ξένη κατοχή•Έλλειψη νομιμοποιημένης ελληνικής κυβέρνησης•Η εμπλοκή της Μ. Βρετανίας στην αντίσταση•Οι συγκρούσεις των αντιστασιακών ομάδων κατά τη διάρκεια της κατοχής1943-44

8

9

•1944 :Τέλος της γερμανικής κατοχής• Αθήνα 1944: «Δεκεμβριανά»• 1945: συμφωνία της Βάρκιζας –συνθηκολόγηση•Περίοδος Λευκής Τρομοκρατίας•Βεβιασμένη προσπάθεια επαναφοράς της βασιλείας•Άρνηση του ΚΚΕ να συμμετάσχει στις εκλογές

10

Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ •30 Μαρτίου : επιδρομή ανταρτών στο σταθμό χωροφυλακής Λιτόχωρου Πιερίας •Μάρτιος 1946- Αύγουστος 1949: συγκρούστηκαν -ο Εθνικός Στρατός + ταγματασφαλίτες -ο Δημοκρατικός Στρατός –ελεγχόμενος από το ΚΚΕ

•1947: «Κυβέρνηση του Βουνού»

•Το ΚΚΕ εκτός νόμου

11

•Αναγκαστικός Νόμος (509) =ποινή θανάτου

•Διαφωνούν Στάλιν-Τίτο = κλείνει τα σύνορα στο ΔΣΕ, σταματά τη βοήθεια

•1947: η Ελλάδα υπό την κηδεμονία των ΗΠΑ –Δόγμα Τρούμαν

•1948: συνεχείς επιτυχίες του Εθνικού Στρατού

•29 Αυγούστου 1949: Γράμμος . Λήγει το πολεμικό σκέλος του Εμφυλίου

12

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ:•69.000 νεκροί

•100.000 πολιτικοί πρόσφυγες

•Στρατοδικεία- φυλακίσεις – εκτελέσεις •Μαζικές εξορίες (Γυάρος , Μακρόνησος κ. α)

•Ερημώνονται εκτεταμένες ορεινές ζώνες

•Υλικές καταστροφές

•Φτώχεια

13

Β. Η ΤΑΙΝΙΑ ΥΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Η ΜΙΑ ΑΠΟΨΗ:

Οι δυσκολίες της ομάδας: •Η ταινία δεν έχει μορφή μιας διαμορφωμένης έρευνας

•Η προσέγγισή μας εστίαζε φιλολογικά κυρίως στο κινηματογραφικό περιεχόμενο

•Οι αυτοαναφορές του Βούλγαρη

14

Η κατευθυντήρια οδός

3)Σύγκριση της ταινίας με επίσημα ιστορικά στοιχεία

5)Ανάλυση περιεχομένου

7)Συσχετισμός της ταινίας με τα μεθοδολογικά στοιχεία και την ερευνητική διαδικασία

15

Οντολογία : Προσπαθεί να διερευνήσει: Τι είναι ο εμφύλιος; Πόλεμος για τη πατρίδα; Ή αδελφοκτόνος σπαραγμός;

Ερευνητικά ερωτήματα:4)Γιατί πολεμούν τα υποκείμενα της ταινίας;5)Ποιος ο ρόλος των ξένων δυνάμεων;6)Ποιο το ιδεολογικό στίγμα της εποχής ως προς την έννοια του έθνους;7)Πώς έβλεπαν τον πόλεμο η εθνική- στρατιωτική ηγεσία της Ελλάδας και πώς η δημοκρατική παράταξη;8)Τι σήμαινε Έλληνας στη μετακατοχική κοινωνική – πολιτική πραγματικότητα;

16

Θεματικοί άξονες:

3)Εμφύλιος4)Πατρίδα5)Έλληνας

17

Η ΑΛΛΗ ΑΠΟΨΗ:

Θέμα: Ο ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 1946- 1949

Ερευνητική ομάδα: Παντελής Βούλγαρης και συνεργάτες

18

Είδος: Έχει στοιχεία ποιοτικής έρευνας:

4)Ερμηνευτική βάση

6)Οι μέθοδοι

8)Προσπάθησε να λάβει υπόψη το ιστορικό πλαίσιο της εποχής που μελετούσε

10)Αναστοχασμός

12)Νοηματικός γρίφος

Αλλά παραθέτει και αριθμητικά στοιχεία.

παραδειγμα

19

Μεθοδολογικά εργαλεία :• Συνέντευξη•Ανάλυση περιεχομένου•Έρευνα πεδίου

Τόπος: Κυρίως Δυτ. Μακεδονία

Χρόνος: 1998 – 2008

Δείγμα: Δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις

20

Πηγές δεδομένων•Άνθρωποι•Βιβλία•Αρχεία•Επίσημα ντοκουμέντα•Επιστημονικές μελέτες•Μαρτυρίες•Χάρτες•Πολιτισμικά προϊόντα•Κοινωνικογεωγραφικές τοποθεσίες•Αυθεντικές κινηματογραφημένες σκηνές

21

Οντολογία : συναισθήματα, ιδέες, σκέψεις, απόψεις, στάσεις, μυστικά και πόνος των ανθρώπων

Επιστημολογία: •Κοινωνιολογία•Πολιτικές Επιστήμες•Ιστορία

Στόχος :Η συλλογή στοιχείων που θα πλαισίωναν την ταινία

22

Ερευνητική θέση: Δύσκολο να πυροβολήσεις απέναντι όταν ξέρεις ότι εκεί βρίσκεται ο αδερφός σου.

Ερευνητικά ερωτήματα:5)Ποιες είναι οι συνέπειες του εμφυλίου πολέμου στις ζωές των ανθρώπων;

2) Ποιες είναι οι αντιδράσεις των ανθρώπων σε ακραίες καταστάσεις όπως είναι ο πόλεμος και μάλιστα ο εμφύλιος;

23

Θεματικοί άξονες:

3)Δημοκρατικός Στρατός4)Εθνικός Στρατός5)Άμαχοι6)Πολιτική ηγεσία της χώρας7)Εμπλοκή των ξένων δυνάμεων

24

Υποερωτήματα:

3)Γιατί κάποιος αφήνει το σπίτι του και πάει στο βουνό να πολεμήσει;4)Τι τρώγανε5)Πώς περπατάγανε;6)Τι οπλισμό είχαν;7)Πού μπορεί να ήταν οι χωριανοί τους ή οι συγγενείς τους;

25

θΕρευνητικά συμπεράσματα

« Δεν καταθέτω συμπεράσματα στις ταινίες μου. Το αφήνω στη διάθεση και στη συγκίνηση των θεατών» Παντελής Βούλγαρης

26

ΣΚΕΨΕΙΣ , ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ, ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ:•Πώς χειρίστηκε ο σκηνοθέτης τις πηγές δεδομένων;•Αναδείχτηκε η πολυπλοκότητα της εποχής εκείνης;•Παράκαμψη του ιστορικού και πολιτικού πλαισίου της εποχής•Κυριαρχία εύκολου συναισθηματισμού.•Αντιμετώπιση πολιτικού θέματος με όρους ηθικούς ( καλό – κακό)•Μαθαίνουν οι νέοι Ιστορία βλέποντας την ταινία;•Ποιος ο ρόλος της χρηματοδότησης της ταινίας;•Τι αντίκτυπο έχει η ταινία στη σημερινή κοινωνία;•Η ιστορική ευθύνη του σκηνοθέτη.•Τι σημαίνει σήμερα για μας «ΨΥΧΗ ΒΑΘΙΑ»;

27

ΤΕΛΟΣ