1

ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΟΥΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΟΥΟ ρόλος του περιοδικού μας είναι

να καλύψει θέματα που άπτονται της ση-μερινής λειτουργίας της Σχολής μας.Μέσα από τις σελίδες του παρουσιάζουμετις καθημερινές-επίκαιρες δραστηριότη-τες της Σχολής, αναδεικνύουμε τις δι-πλωματικές εργασίες (πτυχιακές) τωνμαθητών που αρίστευσαν, προβάλουμετους Ικάρους που διακρίθηκαν στους διά-φορους τομείς της εκπαίδευσής τους,και τέλος δημοσιεύουμε άρθρα ποικίληςθεματολογίας. Ταυτόχρονα, επιδιώ-κουμε να καταδείξουμε θέματα πουσυνδέονται με την ιστορία και τα δρώ-μενα της Σ.Ι. τα οποία πιστεύουμε ότιπροάγουν την καλλιέργεια αεροπορικήςσυνείδησης και την ενδυνάμωση τηςσυλλογικής μας αεροπορικής μνήμης.

Στο πλαίσιο αυτό, επιλέξαμε τοεισαγωγικό «ποίημα» του παρόντοςτεύχους, το οποίο αποτελεί απόσπασμααπό το ημερολόγιο ενός ανώνυμου αε-ροπόρου και έχει μεταγραφεί και μελο-ποιηθεί από τον Μάνο Χατζιδάκι.Πρόκειται για το Β’ Μέρος «μουσικούέργου σε τρία μέρη, ειδικά γραμμένο γιατα πενήντα χρόνια της Πολεμικής Αερο-πορίας» από το μεγάλο συνθέτη καιεκτελέστηκε σε ειδική εορταστική εκδή-λωση το 1980 για τα πενήντα χρόνιατης Πολεμικής μας Αεροπορίας. Εξ όσωνμάλιστα γνωρίζουμε είναι αδημοσί-ευτο. Το συγκεκριμένο έργο αναφέρεταιστον Ανθσγό (Ι) Ε. Αθανασάκη που το1943 υπηρετούσε ως χειριστής στην 336Μ.Δ. και πήρε μέρος σε επιδρομή τηςΕ.Β.Α. εναντίον γερμανικών στόχων στηνιδιαίτερη πατρίδα του, την Κρήτη. Στηδιάρκεια της απογείωσης από το αερο-δρόμιο Sidi Barrani της Βόρειας Αφρικήςαπώλεσε την εξωτερική δεξαμενή καυσί-μων του αεροσκάφους του, κι ενώ τουζητήθηκε να επιστρέψει στη βάση του,

αρνήθηκε να εγκαταλείψει το σχηματι-σμό, γνωρίζοντας ότι τα καύσιμα του δενεπαρκούσαν για την επιστροφή του.Μετά τον πολυβολισμό των στόχων,αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το αερο-σκάφος του, πέφτοντας με αλεξίπτωτο.Μόλις πάτησε στη γη περικυκλώθηκε απόμια γερμανική περίπολο, αρνήθηκε να πα-ραδοθεί και σκοτώθηκε στις 23-7-1943

υπερασπιζόμενος τον εαυτό του με το πε-ρίστροφό του.

Η αναφορά μας στον εορτασμότων πενήντα χρόνων από την ίδρυση τηςΠ.Α., αποτελεί γέφυρα για τον εορτασμότης επετείου των 80 χρόνων. Το εισαγω-γικό μας ποίημα «Η Αποστολή» καθώς καιτο κύριο άρθρο μας «Η Τελευταία Απο-στολή, από το Ημερολόγιο Ενός Πολεμι-στού», φιλοδοξούμε να αποτελέσουνπροάγγελο στον επετειακό χαρακτηρισμότου επόμενου έτους, καθώς μέσω τηςέρευνας και μελέτης του ιστορικού αρ-

χείου της Σχολής αλλά και άλλων πηγών,ο «ΙΚΑΡΟΣ» επιδιώκει να συμβάλλειστην ανάδειξη σημαντικών πτυχών τηςαεροπορικής μας ιστορίας.

Ενημερωτικά, όποιος από τουςαναγνώστες μας επιθυμεί μπορεί ναμας βρει ηλεκτρονικά στην ιστοσε-λίδα της Π.Α., στη διεύθυνσηhttp://www.haf.gr/el/arti-cles/artices_issues.asp., διότιέχει παρατηρηθεί καθυστέρηση στηδιανομή του περιοδικού μας. Έναςαπό τους αναγνώστες μας είναι καιο Πτχος ε.α. Αναστάσιος Βλαντού-σης -ο παλαιότερος εν ζωή απόφοι-τος της Σχολής μας (4η Σειρά,1934)- ο οποίος μας επισήμανε τοπαραπάνω σε πρόσφατη συνέν-τευξη που μας παραχώρησε και θαδημοσιεύσουμε σε προσεχές τεύχοςμας.

Τελειώνοντας, το πρώτο δεκα-πενθήμερο του Νοεμβρίου έλαβε χώραένας άτυπος διαγωνισμός στη Σχολήμας κατόπιν πρότασης-πρόσκλησης τουΔιοικητή μας Υπτχου (Ι) Γ. Πρεζερά-κου. Οι Ίκαροι κλήθηκαν να παρουσιά-σουν τη σχεδιαστική τους άποψη για τηχριστουγεννιάτικη κάρτα της Σχολής. Ηκάρτα που τελικά προκρίθηκε φιλοτε-

χνήθηκε από τον επικεφαλή των Ικάρωντου περιοδικού μας, ΙΚ IV Σμία Θεοδού-λου Σάββα, και είναι αυτή που κοσμεί τοοπισθόφυλλο του παρόντος τεύχους. Οισυντελεστές του «ΙΚΑΡΟΥ» συγχαί-ρουμε τους μαθητές που συμμετείχανστο διαγωνισμό και ευχόμαστε σε όλουςτους αναγνώστες και φίλους μας

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑΚΑΙ

ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ ΝΕΟ ΕΤΟΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑΑπό τη σύνταξη του “Ίκαρος”

Η Αποστολή

Η τελευταία αποστολή

Νέο εκπαιδευτικό έτος 2009-2010

Ορκωμοσία Επίκουρων Καθηγητών

Ο εκσυγχρονισμός της Σχολής Ικάρων

Επικαιρότητα

Εκπαίδευση πρωτοετών Ικαρών 2009

Μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης 2009

Ευχαριστούμε Ανδρόνικε...

Εορτή Πολεμικής Αεροπορίας 2009

ΑπόψειςΝομίζετε πώς παρακολουθείτε

τις τεχνολογικές εξελίξεις ;Ακούσαμε και σας προτείνουμε

Βιβλίων ιστορίεςΗ τέχνη της φωτογραφίας

Ιστορικές ΑναδρομέςΟ Πατριάρχης των Μηχανικών

Διπλωματικές εργασίεςΖητήματα προσαρμογής της ηλε-

κτρονικής στα Ελληνικά εξοπλιστικάπρογράμματα

Επιπτώσεις της Υγρής Συμπίεσηςμε Καύσιμο στο σημείο σχεδίασης αξο-νικού συμπιεστή

1

3

4

10

12

14

18

ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΙΚΑΡΩΝ

ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΩΝ

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΑΔΕΡΦΟΥς ΓΚΟΛΕΜΑ, ΜΙΛ-ΤΙΑΔΗ ΚΑΙ ΚΩΝ/ΝΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΙΛΟΚΕΡΔΗ ΣΥΜ-ΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΤΥΠΟΥ ΤΟΥΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΜΑςεΠΙΣΗΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΙΚΑΡΟΥΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟ-ΠΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΠΑΡΕΧΟΥΝ ΤΟ ΦΩ-ΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΜΑΣ

ΕΚΔΟΤΗΣΣχολή Ικάρων

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣΣμηναρχία Ικάρων (ΣΜΙΚ)

ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΥΛΗΣΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑΑσμχος (Ι) Παναγιώτης ΚρίκηςΑσμχος (Ι) Παντελής Βατάκης

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝΛέκτορας ΣΙ (ΠΔ 407) Κωνσταντίνος Λαγός

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥΙΚ IV ΣΜΙΑΣ Θεοδούλου ΣάββαςΙΚ ΙV ΥΣΜΙΑΣ Παναγιώτου ΧρήστοςΙΚ ΙV ΥΣΜΙΑΣ Πετρούσης ΑνδρέαςΙΚ ΙΙΙ Φραγκογιός ΑντώνιοςΙΚ ΙΙΙ Τσαντήλας ΛουίζοςΙΚ ΙΙΙ Τσαντούκλας ΝικόλαοςΙΚ ΙΙΙ Κεφάλας ΔιονύσηςΙΚ ΙΙΙ Ζυγούρη ΕλεούσαΙΚ ΙΙΙ Ξενάκης Γεώργιος ΙΚ ΙΙ Σκόνδρας ΝικόλαοςΙΚ ΙΙ Καργιώτη ΑρετήIK I Διονυσίου ΣέργιοςΙΚ Ι Παναγυφτόπουλος Παναγιώτης

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΙΚ ΙV ΣΜΙΑΣ Θεοδούλου ΣάββαςΙΚ ΙΙΙ Ζυγούρη Ελεούσα

ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑΥΑΕ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥΣΧΟΛΗ ΙΚΑΡΩΝ/ ΣΜΙΚΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΒΑΣΗ ΔΕΚΕΛΕΙΑΣΤΓΑ 1010ΑΘΗΝΑΤΗΛ: 210-8192201FAX: 210-2467515E-mail: ikaros.2009@yahoo.gr

ISSN 1791-9452ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΕΥΧΟΥΣ 05

22

28

30

32

33

343536

37

43

46

3

22 Ιουλίου 1943Ο Μοίραρχος µάς ανακοίνωσε οτι θα εκτελέσουµεπολεµική αποστολή στην Κρήτη.Η αποστολή ωρίστηκε για αύριο.Ποιοι θα πετάξουν; Ποιοι θα παν;Η λύση δόθηκε µε κλήρο.Και µες στους τυχερούς είµουν κι εγώ.Ο Διοικητής της Μοίρας εξηγεί:Σχηµατισµοί των δώδεκα αεροπλάνων.Κείνος µπροστά.Και πίσω άλλα δώδεκα, ελληνικά.Χαµηλή πτήση πάνω από τη θάλασσα,για να µας χάσουν οι ραδιοσταθµοί του εχθρού...Μας λέει κατά λέξη ο Διοικητής:“Το έδαφος είναι χαµηλό και επικίνδυνογια πτήση χαµηλή-αυτήν,που αναγκαστικά εµείς θα κάνουµε.Πάρτε µαζί σας ένα παγούρι µε νερόσυµπυκνωµένα τρόφιµακι ένα πιστόλι, το πιστόλι σας.Ζητήστε από τον κάθε Κρητικό να σας βοηθήσει,αν πέσετε.Και να’στε βέβαιοι πως κανείς δεν πρόκειταινα σας προδώσει.Η απογείωση, επτά και δέκα το πρωί.Καλή σας τύχη.”

Ποτέ δεν θα ξεχάσω πιαεκείνο το παιδί του εικοσιενός χρονώέτσι καθώς πετούσε δίπλα µου,στον ουρανόκαθώς χαµογελούσεκάθε φορά που γύριζα συλλογισµένος να τον δωγνωρίζοντας κι αυτός-καθώς κι εγώ,πως δεν θα ξαναγύριζε απ΄την αποστολήδεν θα πετούσε πια στη Δύσηή στην Ανατολήποτέ στον Ουρανόαυτός ο Ανθυποσµηναγόςπου ήτανεικοσιενός χρονώ...

Επτά και δέκα.Οι κινητήρες µπαίνουν µπροςκι αρχίζει η απογείωση.Ο ουρανός καφτός. Ξεθωριασµένα γαλανός.Λίγο πάνω απ’το έδαφος,βλέπω να ξεκολλά η βοηθητική δεξαµενήαπό αεροπλάνο του σχηµατισµούκαι να κατρακυλάει κάτω στο αεροδρόµιο.Αναγνωρίζω το αεροπλάνο.Είναι του Αθανασάκη, του νεαρού ανθυποσµηναγού.Του κάνω σήµα ότι του έφυγε η δεξαµενή.“Τό ξέρω”, µου γνέφει µε την κεφαλή.Και συνεχίζει ατάραχος και γελαστός την πτήση.Ακόµα βέβαια ξέρει,καλά γνωρίζει,πως έχει καύσιµα ως την Κρήτηγια την αποστολή.Όχι όµως και για επιστροφή.Θα µείνει εκεί-το ξέρειή να πιαστεί αιχµάλωτοςή να σκοτωθεί...

Η ΑΠΟΣΤΟΛΗΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ

4

Στο προηγούμενο τεύχος του«Ικάρου», στο αφιέρωμα που κά-ναμε στον Χαράλαμπο Ποταμιάνοαναφερθήκαμε στην 32η Μοίρα Βομ-βαρδισμού που διοικούσε στη διάρ-κεια του ελληνοϊταλικού πολέμου. Ησυγκεκριμένη Μοίρα υπήρξε μία απότις πιο δραστήριες και ένδοξες τηςΕλληνικής Αεροπορίας στη διάρκειατου Πολέμου του 40-41. Τα αερο-σκάφη Bristol Blenheim Mk IV της32ης Μοίρας αν και ήταν ό, τι πιοσύγχρονο διέθετε τότε η Αεροπορίαμας δεν είχαν σύστημα ενδοεπικοι-νωνίας, ασυρμάτους, πολυβόλα καιφορείς (αναρτήρες) βομβών. Τα πε-ρισσότερα από τα προβλήματα πουπροέκυπταν από αυτές τις ελλείψειςαντιμετωπίστηκαν με πρόχειρες-αλλά αποτελεσματικές- πατέντες

που σκέφθηκε ο Χ. Ποταμιάνος καικατασκεύασε σε συνεργασία με τοπροσωπικό της Μοίρας. Υπό τη Διοί-κησή του, από την αρχή του πολέ-μου και μέχρι την 1η Ιανουαρίου1941, στη συνέχεια υπό τον Αντι-σμήναρχο Ν. Αβέρωφ (μέχρι την 13ηΦεβρουαρίου 1941) και τέλος υπότον Αντισμήναρχο Γ. Καραμπίνη, ταπληρώματα της Μοίρας με τα αερο-σκάφη τους πήραν μέρος σε μεγάλοαριθμό αποστολών στην Αλβανία,

ενισχύοντας τον προελαύνοντα ελ-ληνικό στρατό και πλήττοντας στό-χους στα μετόπισθεν του εχθρού. Οι17 πεσόντες της 32ης Μ.Β. στον Πό-λεμο του 1940-41, αποτελούν περί-που το ένα τρίτο του συνόλου τωνπεσόντων (51) της Ελληνικής Αερο-πορίας και πιστοποιούν τη σχεδόνκαθημερινή παρουσία των αεροσκα-φών της στη γραμμή του πυρός.

Στις 6 Απριλίου 1941, η πολε-μική μηχανή του Γ΄ Ράιχ επιτέθηκεστην Ελλάδα, για να ενισχύσει τουςΙταλούς που είχαν κατανικηθεί στηνΑλβανία. Στην Ελλάδα από το Μάρ-τιο είχαν αρχίσει να καταφθάνουντμήματα του Βρετανικού στρατού(B.E.F.: British Expeditionary Force)που θα υποστήριζε τους Έλληνες.Επίσης, Μοίρες της R.A.F. πολεμού-σαν στο πλευρό της Ε.Β.Α. ήδη απότο Νοέμβριο του 1940. Όμως η δυ-σαναλογία δυνάμεων μεταξύ τουΆξονα και των Ελλήνων και Βρετα-νών συμμάχων τους, τόσο στηνξηρά όσο και στον αέρα, ήταν τόσομεγάλη υπέρ του πρώτου που τοαποτέλεσμα είχε ήδη κριθεί από τηνπρώτη μέρα της γερμανικής εισβο-λής. Οι Ελληνικές Μοίρες για πέντεμήνες είχαν πολεμήσει αδιάκοπακατά των Ιταλών, με ό, τι αυτό συ-

νεπαγόταν –απώλειες αεροσκαφώνκαι πληρωμάτων, καταπόνηση τωνεπιζώντων, ελλείψεις στα πάντα, αν-ταλλακτικά, πυρομαχικά, αερο-πλάνα, εφεδρικά πληρώματα κτλ.Στις 6 Απριλίου 1941 οι Έλληνες αε-ροπόροι διέθεταν περίπου 46 «αξιό-μαχα» αεροσκάφη διαφόρων τύπων,τα περισσότερα παλιά, καταπονη-μένα και χωρίς ανταλλακτικά. Τώραόμως δεν είχαν να αντιμετωπίσουνμόνο τα 463 αεροσκάφη της RegiaAeronautica, αλλά και 1.030 της Lu-ftwaffe. Η τελευταία ήταν η ισχυρό-τερη αεροπορία στον κόσμο πουμέχρι τότε είχε κυριαρχήσει απόλυταστους αιθέρες της Ευρώπης αναλαμ-βάνοντας το ρόλο του οδοστρωτήραγια τα στρατεύματα της Wehrmacht.Στα τελευταία 46 ελληνικά αερο-σκάφη, συμπεριλαμβάνονταν καιοκτώ της 32ης Μ.Β., από τα αρχικά14 που διέθετε η συγκεκριμένηΜοίρα την 28η Οκτωβρίου 1940.Μέχρι και την 6η Απριλίου 1941, η32η Μ.Β. είχε απώλειες έξι αερο-σκάφη μαζί με όλα τα μέλη των πλη-ρωμάτων τους.

Είναι αξιοπερίεργο, αλλά στηδιάρκεια των τριών εβδομάδων πουδιήρκησε η εισβολή και η κατάληψητης ηπειρωτικής Ελλάδας από τουςΓερμανούς (6-27 Απριλίου 1941) ηΕ.Β.Α. πραγματοποίησε 2.575 ώρεςπτήσης σε πολεμικές επιχειρήσεις μεσυνολικά 179 αποστολές διώξεως,αναγνώρισης και βομβαρδισμού. Οιαριθμοί αυτοί δεν διαφέρουν καιπολύ σε σχέση με τους αντίστοιχουςγια τη δράση της Αεροπορίας μας γιατον Ιανουάριο του 1941, αποδει-κνύοντας ότι οι Έλληνες αεροπόροιπολέμησαν με αυταπάρνηση και μέ-χρις εσχάτων τους Γερμανούς εισβο-λείς, όπως είχαν κάνει και με τους

Το ιπτάμενο πλήρωμα ενός Blenheim της 32ης Μ.Β. παρατηρεί τους

μηχανικούς της Μοίρας καθώς εργάζονται στο αεροσκάφος τους.

η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗ

5

Ιταλούς (τους οποίους βέβαια συνέ-χιζαν να πολεμούν και μετά την 6ηΑπριλίου 1941). Όμως το τέλος ήτανπροδιαγραμμένο αφού η γερμανικήυπεροπλία σήμαινε ότι η πλάστιγγατης νίκης έγερνε υπέρ των εισβο-λέων. Οι επικές μάχες που έδωσε οελληνικός στρατός στην ελληνο-βουλγαρική μεθόριο, όπου για 4μέρες οι μαχητές των Οχυρών κρά-τησαν αδιάσπαστη τη «Γραμμή Με-ταξά», δεν στάθηκε δυνατό νασταματήσουν το γερμανικό στρατόπου προήλαυνε μέσω της Γιουγκοσ-λαβίας. Στις 9 Απριλίου 1941 έπεσεστα χέρια του η Θεσσαλονίκη. Μετάαπό αυτό, η Διοίκηση της ΣτρατιάςΑνατολικής Μακεδονίας αναγκά-στηκε να συνθηκολογήσει και η γερ-μανική προέλαση στράφηκε κατάτων ελληνοβρετανικών δυνάμεωνστη Δυτική Μακεδονία. Ο απώτεροςστόχος των Γερμανών ήταν να περι-κυκλώσουν τη Στρατιά της Ηπείρουπου είχε σηκώσει όλο το βάρος τουπολέμου με τους Ιταλούς στην Αλ-βανία. Παράλληλα με αυτήν την κί-νηση, άλλες γερμανικές δυνάμειςπροέλαυναν νότια προς τη Θεσσα-λία. Στις 14 Απριλίου οι Γερμανοί κα-τέλαβαν τα Γρεβενά και την άλλημέρα την Κατερίνη. Δυνάμεις τηςB.E.F. προσπάθησαν ανεπιτυχώς νακρατήσουν τους Γερμανούς στην πε-ριοχή του Ολύμπου. Έτσι αναγκά-στηκαν να συμπτυχθούν προς τιςΘερμοπύλες. Εκείνες τις μέρες οι Έλ-ληνες στρατιώτες που υποχωρούσαναπό τη Βόρεια Ήπειρο έδιναν μάχεςμε τους Ιταλούς, τις οποίες συνέχι-σαν να κερδίζουν ακόμη και τώρα!Όμως οι προελαύνοντες Γερμανοίείχαν αρχίσει να τους περικυκλώνουνστην Ήπειρο και ήταν ζήτημα χρό-νου να εξουδετερώσουν το πιο αξιό-μαχο ελληνικό στρατιωτικό σώμα.

Μπροστά στην γρήγορα εξε-λισσόμενη αρνητική κατάσταση, οι

χειριστές των ελληνικών και βρετα-νικών αεροσκαφών που διασώζον-ταν, υποχρεώνονταν να ανευρίσκουνσυνεχώς νέα αεροδρόμια όλο και νο-τιότερα μακριά από τους Γερμανούςπου προέλευναν. Έτσι η 32 Μ.Β. μετα τελευταία αεροσκάφη της στις 16Απριλίου μεταστάθμευσε στην Τανά-γρα από τη Θεσσαλία. Εκεί τα πλη-ρώματα ανέμεναν διαταγές γιαπεραιτέρω αποστολές ή εκκένωση μεπροορισμό την Κρήτη. Δυστυχώς,ώρα με την ώρα τα γεγονότα έβαι-ναν όλο και πιο τραγικά για τους Έλ-ληνες και τους Βρετανούς συμμάχουςτους. Ήταν τέτοια η ισχύς των γερ-μανικών δυνάμεων που στις 16 Απρι-λίου 1941 οι Βρετανοί έθεσαν σεεφαρμογή σχέδιο εκκένωσης τωνδυνάμεών τους από την Ελλάδα. Ηάμυνά τους είχε ως στόχο να καθυ-στερήσει την προέλαση των Γερμα-νών για να μπορέσουν οι στρατιώτεςτου BEF να διαφύγουν από λιμάνιατης νότιας Ελλάδας. Αντίθετα με ό,τι ισχυριζόταν ο Τσώρτσιλ, το 1941οι Θερμοπύλες δεν αποτελούσανγραμμή «άμυνας μέχρις εσχάτων»,όπως είχε συμβεί 2.500 χρόνια νωρί-τερα με τους Σπαρτιάτες και τουςΘεσπιείς. Το τέλος πλησίαζε και σύν-τομα η Ελλάδα θα τελούσε υπό ξένηκατοχή. Ο Πρωθυπουργός Αλέξαν-δρος Κορυζής γνωρίζοντας ότι δενμπορούσε να κάνει το παραμικρό για

να το αποτρέψει, τη Μεγάλη Παρα-σκευή, 18 Απριλίου 1941, πήγε στοσπίτι του και τίναξε τα μυαλά τουστον αέρα με ένα περίστροφο. Όμωςτην ίδια ακριβώς μέρα οι άνδρες της32ης Μ.Β. αποφάσισαν να δείξουν σεεχθρούς και φίλους ότι η Ελλάδα καιη Αεροπορία της ακόμη υπήρχαν καιαγωνίζονταν. Κατόπιν δικής τουςπρωτοβουλίας φόρτωσαν σε τρίαBlenheim προμήθειες για να ρίξουνστους Έλληνες στρατιώτες που βρί-σκονταν εγκλωβισμένοι από εχθρικέςδυνάμεις στην Ήπειρο. Αυτό σή-μαινε ότι τα αεροπλάνα θα πετούσανσε μεγάλο βάθος πίσω από τις γερ-μανικές γραμμές, δίχως να διαθέτουντην παραμικρή προστασία από φι-λικά αεροσκάφη, σε περιοχές που«αλώνιζε» η Luftwaffe. Τα πληρώ-ματα των αεροσκαφών θα έπαιρνανουσιαστικά μέρος σε «αποστολή αυ-τοκτονίας». Πιλότοι των τριών αερο-σκαφών ήταν οι Σμηναγοί Π.Τσάλλας, Δ. Βογιατζής και ο Υποσμη-ναγός Ξ. Τουλιάτος. Στο κάθε αερο-σκάφος βρισκόταν από έναςμηχανικός που θα έκανε τη ρίψη τωνπρομηθειών και αυτοί ήταν ο Υπο-σμηναγός Π. Σαβουλίδης και οι Σμη-νίες Γ. Κατσούλης και Π. Καρύδας. Οιπρομήθειες για τους Έλληνες στρα-τιώτες ήταν γαλέτες, τσάι και ζάχαρησυσκευασμένα σε σακιά. Στη διάρ-κεια της αποστολής τα τρία Blenh-

. Πιλότοι και πληρώματα της 32 Μ.Β. βγαίνουν αναμνηστική φωτογραφία

πάνω σε ένα από τα αεροσκάφη τους. Ανάμεσά τους διακρίνονται και

κάποιοι αεροπόροι που συμμετείχαν στην Τελευταία Αποστολή της Μοίρας.

6

eim της 32 Μ.Β. λίγο έλειψαν να πέ-σουν πάνω σε σμήνος καταδιωκτι-κών Messerschmitt που όμως δεντους χτύπησαν, είτε γιατί οι Γερμα-νοί πιλότοι δεν τους είδαν, είτε γιατίεπέστρεφαν από αποστολή και είχανεξαντλήσει τα καύσιμα και τα πυρο-μαχικά τους. Φθάνοντας πάνω απότις ελληνικές θέσεις οι μηχανικοί στααεροσκάφη έριξαν τις προμήθειες.Δυστυχώς, τα περισσότερα σακιάδιαλύθηκαν με την πρόσκρουσήτους στο έδαφος και το περιεχόμενότους διασκορπίστηκε. Έτσι, ελάχι-στες προμήθειες έφθασαν στουςστρατιώτες μας. Σύμφωνα με τον κ.Καρταλαμάκη, η πράξη των Ελλήνωναεροπόρων είχε περισσότερο συμβο-λική αξία παρά πρακτική, και αυτήνήταν η συμπαράστασή τους στουςαδελφούς τους που εκείνη την πε-ρίοδο υπέφεραν από τις συνεχόμε-νες αεροπορικές επιδρομές τωνΓερμανών. Αυτή υπήρξε και η τελευ-ταία αποστολή της 32ης Μ.Β. Μόλιςδύο μέρες αργότερα, στις 20 Απρι-λίου 1941, ανήμερα την Κυριακή τουΠάσχα, το αεροδρόμιο της Τανάγραςβομβαρδίστηκε ανελέητα από τηγερμανική αεροπορία με αποτέλεσμανα καταστραφούν τα περισσότερααεροσκάφη που βρίσκονταν εκεί(κυρίως της 33ης Μ.Β. και τηςR.A.F.). Τα οκτώ Blenheim της 32ηςΜ.Β. σώθηκαν ίσως εξαιτίας της άρι-στης παραλλαγής τους. Την ίδιαμέρα αποφασίστηκε να μετασταθ-μεύσουν στο αεροδρόμιο της Ελευ-σίνας. Μόλις όμως οι πιλότοιπροσγειώθηκαν και βγήκαν από ταελληνικά Blenheim, νέα γερμανικήεπιδρομή κατάστρεψε τα μισά απόαυτά. Λίγα λεπτά αργότερα, το δεύ-τερο κύμα της επιδρομής της Lu-ftwaffe κατάστρεψε και τα υπόλοιπα.Την ίδια μέρα ο Στρατηγός Τσολάκο-γλου, Διοικητής του ελληνικού στρα-τού στην Ήπειρο συνθηκολόγησε με

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Γ.Ε.Α., Υπηρεσία Ιστορίας ΠΑ,

Ιστορία της Ελληνικής Πολεμικής Αε-

ροπορίας, Τόμος Τέταρτος, Αθήνα 1998

Γ.Ε.Α., Υπηρεσία Ιστορίας ΠΑ, Ελ-

ληνική Αεροπορία, 1908-1944, Αθήνα

2000

Γ.Ε.Α., Υπηρεσία Ιστορίας ΠΑ,

Λεύκωμα Πεσόντων Αεροπόρων 1908-

1949, Αθήνα 2002.

Καρταλαμάκης Η., Η Αεροπορία

στον Πόλεμο του ’40, Αθήνα, 1990

Μαγκλίνης Η., «Η Δράση των Ελ-

ληνικών Blenheim Mk IV, 1940-1941, Η

Ανεπάρκεια έναντι της Ισχύος», Αερο-

πορική Ιστορία, Τεύχος 40, Απρ.-Μάιος

2006

τους Γερμανούς.Το κείμενο που ακολουθεί πε-

ριγράφει με δραματικό τρόπο την τε-λευταία αποστολή της 32ης Μ.Β. Οσυγγραφέας του είναι ο Π. Καρύδας,ο οποίος ήταν σμηνίας-μηχανικόςτης Αεροπορίας και ένας από τουςσυμμετέχοντες της αποστολής. Τοδημοσίευσε μετά το τέλος του πολέ-μου στο περιοδικό Αεροπορικά Νέατο 1947. Η αναδημοσίευσή του στον«Ίκαρο» αποτελεί έναν ελάχιστοφόρο τιμής στους 15.000 Έλληνεςπου έπεσαν στα πεδία των μαχώντου Πολέμου του 40-41 και στουςοποίους συμπεριλαμβάνονται και οι17 αεροπόροι της 32ης Μοίρας Βομ-βαρδισμού :

ΠΕΣΟΝΤΕΣ ΑΕΡΟΠΟΡΟΙΚΛΕΙΣΟΥΡΑ 11/11/1940

Υ�οσµηναγός Μαραβέλιας ΦώτιοςΥ�οσµηναγός Καψαµ�έλης ΙωάννηςΑρχισµηνίας Σιβρό�ουλος Αθανάσιος

ΚΟΡΥΤΣΑ 14/11/1940Υ�οσµηναγός Πα�αγεωργίου Δηµήτριος Υ�οσµηναγός Χαραλάµ�ους Σταµάτιος

Αρχισµηνίας Κούλης Κωνσταντίνος

ΠΟΓΡΑΔΕΤΣ 27/11/1940 Ανθυ�οσµηναγός Μαλάκης ΑλέξανδροςΑρχισµηνίας Φιλι��ίδης Χριστόδουλος

Αρχισµηνίας Λιά�ης Αστέριος

ΑΜΠΕΛΩΝΑΣ 30/12/1940Ε�ισµηναγός Ορφανίδης Παναγιώτης

Σµηναγός Αναστασάκης Μιχαήλ Αρχισµηνίας Γκίκας Δηµήτριος

ΑΥΛΩΝΑΣ (Αλβανία) 30/12/1940Υ�οσµηναγός Χατζηιώαννου Κλεάνθης

Αρχισµηνίας Αραµ�ατζής ΝικόλαοςΑρχισµηνίας Σωτηριάδης Κωνσταντίνος

ΜΠΟΥΖΙ ΓΚΛΑΒΑ (Αλβανία) 11/3/1941Αρχισµηνίας Τσολακίδης Ματθαίος

Αρχισµηνίας Μαυροµµατίδης Στέφανος

7

1 Λαγός Κ. «Χαράλαμπος Ποταμιά-

νος, Ένας Μεγάλος Αεροπόρος “Πέταξε”

για Άλλους Ουρανούς», Ίκαρος, Τεύχος

4, σελ. 36-41.

2 Ηλίας Καρταλαμάκης, Η Αερο-

πορία στον Πόλεμο του ’40, Αθήνα, 1990,

σελ. 32

3 Κάποια δημοσιεύματα σχετικά

με την 32η Μ.Β. αναφέρουν λανθασμένα

ότι οι πεσόντες της στον Πόλεμο του 40-

41 ήταν 18 και συμπεριλαμβάνουν λάθος

ονόματα. Για παράδειγμα, ο Η. Μαγκλίνης,

στο άρθρο του «Η Δράση των Ελληνικών

Blenheim Mk IV, 1940-1941, Η Ανεπάρκεια

έναντι της Ισχύος», Αεροπορική Ιστορία,

Τεύχος 40, Απρίλιος-Μάιος 2006, σελ. 16-

25, έχει συμπεριλάβει στους πεσόντες

της Μοίρας στη σελ. 24, τον Ανθυποσμη-

ναγό Δαβάκη, τον Έφεδρο αρχισμηνία Μι-

χαήλ Γάκα και τον Σμηνία Σπύρου. Οι δύο

πρώτοι όμως σκοτώθηκαν σε αεροπορικό

ατύχημα στον Αλμυρό Μαγνησίας στις 3

Ιουνίου 1940, δηλαδή πριν την έκρηξη

του πολέμου. Στο ίδιο ατύχημα σκοτώ-

θηκε και ο Ανθυποσμηναγός Δημήτριος

Ξανθάκος. Ο Σμηνίας Σπύρου δεν ήταν

πεσών της 32ης Μ.Β. στο πόλεμο του 40-

41. Τα στοιχεία μας για τους πεσόντες

της 32 Μ.Β. αντλήθηκαν από τον κ. Καρτα-

λαμάκη και το Γ.Ε.Α., Υπηρεσία Ιστορίας

ΠΑ, Λεύκωμα Πεσόντων Αεροπόρων 1908-

1944, Αθήνα 2002. Για τον συνολικό

αριθμό των Ελλήνων πεσόντων της Αερο-

πορίας στον Πόλεμο του 1940-1941, βλ.

Καρταλαμάκη, σελ. 544.

4 Πρόκειται για εκτίμηση του

γράφοντα με βάση στοιχεία της κάθε

Μοίρας. Οι συγγραφείς της Ιστορίας της

Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, Τόμος

Τέταρτος, Αθήνα 1998, σελ. 25 καταγρά-

φουν ότι στην αρχή του ελληνογερμα-

νικού πολέμου «από ελληνικής πλευράς

υπήρχαν διαθέσιμα περίπου 40 αερο-

πλάνα». Η Ε.Β.Α. στην αρχή του ελληνοϊ-

ταλικού πολέμου διέθετε 78 αεροσκάφη,

(βλ. Ελληνική Αεροπορία, 1908-1944, σελ.

90), κάτι που σημαίνει ότι είχε απωλέσει

περίπου τα μισά της αεροσκάφη μεταξύ

28 Οκτωβρίου 1940 και 6 Απριλίου 1941. Η

R.A.F. στην Ελλάδα την παραμονή της

γερμανικής εισβολής είχε γύρω στα 80

αεροσκάφη.

5 Για την εκτιμώμενη δύναμη της

Regia Aeronautica που είχε να αντιμε-

τωπίσει η Ε.Β.Α. βλ. Γ.Ε.Α., Υπηρεσία Ιστο-

ρίας ΠΑ, Ελληνική Αεροπορία, 1908-1944,

σελ. 91. Αν και ο αριθμός των 463 αερο-

σκαφών αφορά την 28η Οκτωβρίου 1940

και η ιταλική αεροπορία είχε μεγάλες

απώλειες στη διάρκεια του ελληνοϊταλι-

κού πολέμου, οι Ιταλοί ήταν σε θέση να

αναπληρώνουν τις απώλειές τους με νέα

αεροσκάφη κάτι που δεν μπορούσαν να

κάνουν οι Έλληνες. Για τα 1.030 αερο-

σκάφη που είχαν οι Γερμανοί στη Βαλκα-

νική εκστρατεία, βλ. Royal Air Force, Air

Historical Branch, MOD, Narrative “The

Campaign in Greece 1940-1941”, PRO-

AIR41/28. Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτές

οι αεροπορικές δυνάμεις χρησιμοποι-

ήθηκαν από τους Γερμανούς εκτός από

την Ελλάδα και εναντίον της Γιουγκοσ-

λαβίας. Όμως μετά την κατάρρευση της

τελευταίας, το σύνολο σχεδόν των γερ-

μανικών αεροσκαφών στα Βαλκάνια επι-

χειρούσαν στον ελληνικό εναέριο χώρο.

6 Μαζί με τα έξι αεροσκάφη χάθη-

καν και όλα τα –τριμελή- πληρώματά

τους, με την εξαίρεση ενός Blenheim που

καταρρίφθηκε από τους Ιταλούς στις 11

Μαρτίου 1941. Από το φλεγόμενο αερο-

σκάφος πρόλαβε να πηδήξει με αλεξί-

πτωτο και να σωθεί μόνο ο πιλότος του,

Επισμηνίας Ε.Τζόβλάς, βλ. Καρταλαμάκη,

σελ. 306.

7 Γ.Ε.Α.,Υπηρεσία Ιστορίας ΠΑ, Ιστο-

ρία της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπο-

ρίας, Τόμος Τέταρτος, Αθήνα 1998, σελ.

47-48

8 Οι λεπτομέρειες της αποστολής

έχουν αντληθεί από Καρταλαμάκη, σελ.

391-392. Παρόμοια αποστολή ανέλαβαν

και τα πληρώματα τριών αεροσκαφών Fai-

rey Battle της 33 Μοίρας Βομβαρδισμού

που επίσης είχε μετασταθμεύσει στην

Τανάγρα.

9 Μαρτυρία του Π. Σαβουλίδη

όπως καταγράφηκε από τον Καρταλαμάκη,

σελ. 392

10 Η 1η Ιανουαρίου 1941 ήταν η

τελευταία μέρα του τότε Επισμηναγού

Χαράλαμπου Ποταμιάνου ως Διοικητή της

32ης Μ.Β. Έξι δεκαετίες αργότερα (2002),

και ενώ πλησίαζε τα 100, ο Ποταμιάνος

κατέγραψε στα απομνημονεύματά του την

τελευταία αναφορά που πήρε στην 32η

Μ.Β.:

11 «Ο υπασπιστής μου της Μοίρας

διάβασε μία σύντομη ημερήσια διαταγή

αποχαιρετισμού. Δεν τους μίλησα. Αντι-

μετώπισα όμως κάτι απροσδόκητο. Έκλαι-

γαν όλοι και ο υπασπιστής δυσκολευόταν

να διαβάσει τη διαταγή και αυτός

έκλαιγε. Μετά επιθεώρησα τους υπαξιω-

ματικούς. Αυτοί, παρατεταγμένοι κανο-

νικά, ήταν περισσότεροι. Έκλαιγαν και

αυτοί. Γιατί αυτό; Δεν ξέρω. Ούτε σήμερα

ξέρω, ούτε ρώτησα ποτέ κανέναν. Ίσως

εκείνη τη στιγμή σκεπτόμασταν όλοι

τους νεκρούς της Μοίρας μας. Είχαν τον

ωραιότερο θάνατο που μπορεί να προ-

σμένει κανείς, έφυγαν όμως νωρίς από

τη ζωή. Και εμείς οι τυχεροί που επιζή-

σαμε, μπλέξαμε με τα χρόνια στην καθη-

μερινή ζωή, στα ατομικά και

οικογενειακά προβλήματα, στις φιλοδο-

ξίες, στους ανταγωνισμούς, στα θετικά

και αρνητικά συναισθήματα. Γίναμε πο-

λυάσχολοι και κοντεύουμε να τους ξε-

χάσουμε.» (Χαράλαμπος Ποταμιάνος,

Αναμνήσεις μιας Ζωής, εκδ. Σιδέρης,

Αθήνα 2002)

Ποταμιάνος Χ., Αναμνήσεις μιας

Ζωής, εκδ. Σιδέρης, Αθήνα 2002

Royal Air Force, Air Historical Branch,

MOD, Narrative “The Campaign in Gre-

ece 1940-1941”, PROAIR41/28

Richter H., Η Ιταλο-Γερμανική

Επίθεση Εναντίον της Ελλάδος, (μετ. Κ.

Σαρρόπουλος), εκδ. Γκοβόστη, Αθήνα

1998

Οι φωτογραφίες έχουν αντληθεί

από: Καρταλαμάκη Η., Η Αεροπορία στον

Πόλεμο του ’40, Αθήνα, 1990

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΓΟΣ

8

Πολύ καιρό πριν απ’ τον Ελλη-νοϊταλικό πόλεμο υπηρετούσα στηνεοσύστατη τότε Μοίρα των ΜΠΛΕ-ΝΕΙΜ.

Η Μοίρα μας ήταν η μόνηΜοίρα Βαρέως Βομβαρδισμού, μεέδρα της κατά την αρχή του πολέ-μου, το προκεχωρημένο αεροδρόμιοτης Ε.Β.Α. κοντά στα Τρίκαλα.

Στις 28 Οκτωβρίου ξημερώ-ματα, μας ξύπνησαν οι φωνές τουΜακαρίτη Υποσ/γού Μαραβέλια πουσκοτώθηκε αργότερα πάνω από ταΑλβανικά βουνά. Τρέξαμε και μαζευ-τήκαμε στη σκηνή Διοικητήριο, ναμάθουμε τι συμβαίνει, γιατί σαν κάτινα περιμέναμε. Η φωνή του Διοικη-τού μας έλυσε την απορία.

-Κύριοι η Ιταλία μας εκύρηξεντον πόλεμον. Μη νομίσει κανείς πωςθα ηττηθώμεν. Θα πολεμήσομεν καιθα νικήσομεν. Όλοι ας σκεφθώμεντον προορισμό μας.

Άπειρος εγώ τότε, είπα μέσαμου: Δύο πράγματα πρέπει να συμ-βαίνουν. Ή ο Διοικητής δεν στέκεικαλά, ή τα λέει από υποχρέωση.Γιατί βέβαια αν μίλαγε αλλοιώς δενθα λεγόταν Διοικητής Μοίρας. Αλλάκαθώς έδειξαν τα πράγματα, ο Διοι-κητής και τετρακόσια τα είχε καιέλεγε εκείνο που είπαμε όλοι μας,γιατί αμέσως σκεφθήκαμε όπωςσκέπ-τεται ο Έλληνας σαν κινδυνεύειτο σπιτικό του.

«Καλύτερα να πεθάνω στο κα-τώφλι του σπιτιού μου εμποδίζονταςτον εχθρό να μπει, παρά να τον δωνα μπαίνει.». Και αυτές οι σκέψειςπου όπως αποδείχτηκε είχαν στομυαλό τους όλοι οι Έλληνες ήσαν

πάντα στο μυαλό μας και μας οδήγη-σαν σε όλο το διάστημα του Ελλη-νοϊταλικού πολέμου και μας έκαναννα νομίζουμε πως γινόταν πανηγύριπαρά πόλεμος. Γιατί το γέλιο και τααστεία δεν μας έλειψαν ποτέ, εκτόςαπό ορισμένες στιγμές που γύριζαντα αεροπλάνα λιγότερα από όσαέφευγαν. Αυτές βέβαια οι στιγμέςήσαν πολύ άσχημες. Μας σφίγγαντην καρδιά μας και για ώρες ολόκλη-ρες δεν μιλούσαμε ούτε στον εαυτόνμας. Αλλά και πάλι κάτι ευχάριστο θασυνέβαινε για να ξαναρχόμαστεστον εαυτό μας. Και τι ευχάριστο;Εκείνο που φτιάχναν αυτοί πεθαίνον-τας. Νίκες, Νίκες, Νίκες…

Πέθαιναν και αυτοί. Και πόσοιδεν πέθαναν, ή μάλλον μπήκαν στηναθανασίαν, φωτεινό παράδειγμα σεεμάς που ζήσαμε και σ’ αυτούς πουθα ‘ρθουν αργότερα… Ορφανίδης,Αναστασιάδης, Παπαγεωργίου, Μα-ραβέλιας, Χαραλάμπους, Μαλάκης,Γκίκας, Σωτηριάδης και άλλοι ακόμη,ιδίως έφεδροι. Αλλά ζούσε η Ελλάς!

Ήλθε και η σειρά της Κορυ-τσάς.

Η Μοίρα μας όπως πάνταπρώτη, πήγε να ανοίξει το δρόμο γιανα περάσουν οι πεζοί. Και με μια δυοβόμβες, ισοπέδωσε το αεροδρόμιότης θάβοντας στα ερείπια του Διοι-κητηρίου όπως μάθαμε αργότεραένα σωρό εκλεκτούς Ιταλούς Αξιω-ματικούς την ώρα ακριβώς που συ-νεδρίαζαν.

Και ελευθερώθηκε η Κορυτσά.Τα αεροπλάνα της Μοίρας μας φόρε-σαν από μια εικονίτσα ασημένια,δώρο της Κορυτσάς, για να τα οδη-

γεί άτρωτα στον κατοπινό τουςδρόμο, ως τη μέρα που η Ιταλίααναγκάσθηκε να δηλώσει αδυναμίαστους Πάτρωνές της Ούννους για νατη βοηθήσουν.

Τότε ακριβώς η Μοίρα βρισκό-ταν στον Αλμυρό του Βόλου. Εκείμας βρήκε το κακό μήνυμα.

Η Μοίρα θα αναχωρούσε γιατην Τανάγρα. Τότε άρχισαν οι ανη-συχίες. Τότε εγεννήθησαν τα πολλάερωτήματα που δεν έπαιρναν απάν-τηση γιατί δεν ήταν κανείς σε θέσηνα τις δώσει.

-Γιατί πάμε πίσω; Πώς πάει τομέτωπο; Τι γίνεται;

Αλλά οι απαντήσεις δεν ερχόν-τουσαν από πουθενά. Και με σφιγ-μένη την καρδιά πήγαμε στηνΤανάγρα. Πέρασαν λίγες μέρες εκείχωρίς τίποτα το σπουδαίο ως τη Με-γάλη Παρασκευή, του 1941, τηνημέρα που έγινε εκείνο για το οποίοσας κάνω σήμερα λόγο, όπως θαδούμε παρακάτω.

Τα νέα που μαθαίναμε δενήταν και τόσο καλά, όπως έλεγαν ταεπίσημα στόματα. Αν όμως θέλαμενα ανοίξουμε τα αυτιά μας στις δια-δόσεις, τότε αλίμονό μας.

-Οι Γερμανοί καίνε, μαζεύουναιχμαλώτους, μπήκαν στην Αθήνα,θα ανατινάξουν και κάτι τέτοια πουη 5η φάλαγξ διοχέτευε στον απλόκόσμο και που ήσαν αρκετά να κά-νουν ένα λαό πλην του Ελληνικού νασηκώσει τα χέρια ζητώντας έλεοςκατά το Ιταλικό σύστημα. Ήτανόμως γνωστόν ότι η πανίσχυροςλουφτβάφε αλώνιζε και βρόμιζε τονκαταγάλανο Ελληνικό ουρανό.

Μέσα λοιπόν σε μια τέτοια κα-

ΑΠΟ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΠΟΛΕΜΙΣΤΟΥ

ΥΠΟ ΑΝΘ/ΓΟΥ Π. ΚΑΡΥΔΑ

ΑΠΟ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΠΟΛΕΜΙΣΤΟΥ

9

τάσταση βρισκόμαστε όταν ο Διοικη-τής της Μοίρας μας καλεί εις γενικήσυγκέντρωση και μας ανακοινεί ότιεις τα Ελληνοϊταλικά σύνορα κοντά,απεκλείσθησαν δύο μεραρχίες Ελλη-νικές και ζητούν επειγόντως τρόφιμαγια να ανθέξουν στην πείνα. Διε-τάχθη λοιπόν η Μοίρα μας να πετάξεινύχτα και να ρίξει στα στρατεύματααυτά τρόφιμα. Μάλιστα τα στρατιω-τικά αυτοκίνητα είχαν φτάσει στοαεροδρόμιο φορτωμένα και περίμε-ναν να τα ξεφορτώσουν στα αερο-πλάνα. Δεν υπήρχε λόγος οΔιοικητής να εκφωνήσει λόγους εν-θαρρυντικούς ή πατριωτικούς. Αυτάήσαν αρκετά. Σε ένα τέταρτο τα αε-ροπλάνα ήσαν φορτωμένα και τοπο-θετημένα στις κατάλληλεςγια νυχτερινή απογείωσηθέσεις περιμένοντας τοσύνθημα.

Όλοι μαζί και καθέ-νας ξεχωριστά οι Αξ/κοί καιΥπαξ/κοί της Μοίρας -οιΣμηνίται και οι έφεδροιΑξ/κοί είχαν απολυθεί-προσευχόμαστε. Και στηνπροσευχή μας δεν είχαμεμεγάλες αξιώσεις. Θέλαμενα φτάσουν τα αεροπλάναστον προορισμό τουςμόνον, να ρίξουν τα τρόφιμα και γιατην επιστροφή δεν κάναμε λόγο.

Αλλά τι λόγο να κάνει κανείςόταν η πανίσχυρος τότε λουφτβάφεήταν παντού και πάντοτε.

Αυτό το βράδυ δεν κλείσαμεμάτι, ώσπου ήλθε τρεις η ώρα μετάτα μεσάνυχτα.

Ώρα απογειώσεως. Ο με λάμ-πες καταιγίδος φωτεινός ας πούμεδιάδρομος απογειώσεως ήταν έτοι-μος. Τα πληρώματα των αεροπλά-νων ήσαν ελλιπή. Αλλά γι’ αυτό ηΔιοίκησις δεν νοιάσθηκε, γιατί προ-τού μάθει ότι ήσαν ελλιπή έγινανυπεράριθμα, ενισχυθέντα από μηχα-

νικούς εθελοντάς στο θάνατο για ναζήσουν οι περισσότεροι.

Τα πληρώματα με αυτοπεποί-θηση, γιατί άλλωστε εκτελούσαν τηνευγενέστερη αποστολή, γελαστά καιχαρούμενα, πήδησαν στα παραγεμι-σμένα σαν γαλοπούλα αεροπλάνατους και ύστερα από λίγα λεπτά βρί-σκονταν στον αέρα.

Τους συνόδεψαν οι ευχές τωνσυναδέλφων και τους έδινε θάρροςη αποστολή τους.

Σε λίγο βρισκότανε χωρίς κα-νένα δυσάρεστο πάνω από τα απο-κλεισμένα αδέρφια. Και τα σακιάγρήγορα, γρήγορα έπεφταν το έναπίσω από το άλλο με τη σκέψη καιτη βεβαιότητα πως κάθε ένα από

αυτά ήταν η ζωή πολλών. Και γρή-γορα μήπως μας προλάβουν οι Γερ-μανοί και δεν έχουν ριχθεί όλα. Νακαι το τελευταίο. Και «Καλό Πάσχα»αδέλφια μας. Ένας αναστεναγμόςανακουφίσεως, δύο δάκρυα χαράςκαι ένας αποχαιρετισμός, ίσως ο τε-λευταίος.

-Καλό Πάσχα Παιδιά. Τα χείληέτρεμαν από συγκίνηση, από χαρά,από ικανοποίηση, μα η καρδιά κτύ-παγε σταθερά. Δεν έχει σημασία ανπεθάνομε εμείς όταν πρόκειται ναζήσουν αυτοί οι πολλοί.

-Γεια σας Παιδιά!Ο θεός βοηθά τους τολμη-

ρούς. Και χωρίς πάλι δυσάρεστοεκτός από μία δύο αντιαεροπορικέςοβίδες, Ελληνικές και αυτές –κατάλάθος- στα Ιωάννινα, εγύρισαν σώακαι αβλαβή πάλι στην Τανάγρα. Μετο μέτωπο ψηλά και την καρδιάπλημμυρισμένη από χαρά τα πληρώ-ματα κατέβηκαν από τα αεροπλάνακαι με σεμνότητα ανέφεραν στο Δι-οικητή την εκτέλεσιν της ευγενεστέ-ρας αποστολής.

Ύστερα τα γεγονότα επηκο-λούθησαν ραγδαία ως την ημέραπου οι Γερμανοί έμπαιναν στηνΑθήνα για να βρομίσουν με τηνμπότα τους τον ιερό χώρο της Ακρο-πόλεως.

Και μια μέρα διαβάζω σε μιαεφημερίδα.

«Ευγενής χειρονομίατου γερμανικού στρατού».

-Γερμανικά αερο-πλάνα έρριψαν τρόφιμα ειςαπεκλεισμένα Ελληνικάστρατεύματα, στην πε-ριοχή της Σαμαρίνας.

Οι ευγενείς χοίροιτου Χίτλερ είχαν αναί-σχυντα οικειοποιηθεί τοναλτρουϊσμό των Ελλήνων,βέβαιοι ότι δεν θα τους ζη-

τούσε κανείς το λόγο γιατην πράξη τους.

Αυτό ασφαλώς θα το πίστε-ψαν πολλοί, γιατί άλλωστε πώς ήτανδυνατό να φθάσει Ελληνικό αερο-πλάνο κοντά στη φωλιά της λου-φτβάφε;

Ένιωσα σιχαμό και έσφιξα ταδόντια μου. Υποσχέθηκα στον εαυτόμου μια μέρα σαν έλθει η ώρα ναφανερώσω την αλήθεια. Είναι τοελάχιστο χρέος προς τους ηρωικούςάνδρας, τους Ανώνυμους της τελευ-ταίας εκείνης αποστολής.

ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ ΝΕΑ, 1947

Αεροσκάφος τύπου Blenhei m με το οποίο επιχειρούσε η

32η Μοίρα Βομβαρδισμού

10

ΝΕΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΤΟΣ 2009-2010

Με την καθιερωμένη τελετήαγιασμού, που φέτος έγινεστο αμφιθέατρο της

Σχολής Ικάρων άρχισε το νέο εκπαι-δευτικό έτος 2009-2010. Την Πέμ-πτη 10 Σεπτεμβρίου, παρουσία τουΔιοικητή της Σχολής Υποπτεράρχου (Ι)Γρηγορίου Πρεζεράκου,του Υποδιοι-κητή Τξχου (Ι) Γεωργίου Γερούλη,του Προέδρου Ακαδημαϊκών Θεμά-των Καθηγητή κ. Πέτρου Κωτσιώ-πουλου, του Διευθυντή Αεροπορικήςκαι Στρατιωτικής Εκπαίδευσης Τξχου(Ι) Γεωργίου Ούτσιου, του στρατιω-τικού και εκπαιδευτικού προσωπικούκαι φυσικά των Ικάρων, πραγματο-ποιήθηκε η εν λόγω τελετή, στηνοποία ανακοινώθηκαν οι προαχθέν-τες και μη Ίκαροι και οι διακριθέντεςΊκαροι όλων των ετών. Επιπλέον επι-δόθηκαν τα διακριτικά στους βαθμο-φόρους Ικάρους της Διοικούσαςτάξης καθώς επίσης στους αρχηγούςτων ειδικοτήτων των άλλων τάξεων.

Το νέο έτος ξεκίνησε ομαλά,ωστόσο αναμένεται ιδιαίτερα απαι-τητικό καθώς έχουν επέλθει αρκετέςαλλαγές στη Στρατιωτική Εκπαί-δευση, όπως για παράδειγμα η εισα-γωγή του Στίβου Μάχης στα υπόεκπαίδευση πεδία. Επιπλέον, η διεύ-ρυνση των εργαστηριών και ο ανα-μενόμενος μεγαλύτερος αριθμόςεκπόνησης εργασιών καθιστά περισ-σότερο προκλητική την ΑκαδημαϊκήΕκπαίδευση.

Να ευχηθούμε ένα επιτυχη-μένο και δίχως προβλήματα έτος,στο οποίο όλοι θα προσπαθήσουμενα επαληθεύσουμε τα λόγια τουΟμήρου από την Ιλιάδα «Αίεν Αρι-στεύειν υπείροχον έμμεναι άλλων»,που σημαίνει «Πάντα να αριστεύειςκαι να υπερέχεις από τους άλλους»!

11

Οι βαθμοφόροι Ίκαροι ΙV, που διακρίθηκαν στοπροηγούμενο έτος –ως τριτοετείς- και στους οποίουςέχουν ανατεθεί σημαντικά διοικητικά καθήκοντα, είναι οι:

ΑΡΧΗΓΟΣ ΣΧΟΛΗΣΑΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Ι) ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΕΣΜΙΑΣ 1ης ΜΟΙΡΑΣ ΙΚ ΙV (Ι) ΒΛΑΧΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣΕΣΜΙΑΣ 2ης ΜΟΙΡΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΔΡΙΖΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣΕΣΜΙΑΣ 3ης ΜΟΙΡΑΣ ΙΚ ΙV (Ι) ΒΕΡΝΤΕΣ ΑΝΤΟΝΕΣΜΙΑΣ 4ης ΜΟΙΡΑΣ ΙΚ ΙV (ΕΑ) ΚΑΦΕΤΖΟΠΟΥΛΟΣ

ΘΕΟΦΑΝΗΣ

ΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΠΑΠΑΡΙΖΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΣΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΒΑΛΙΑΔΗ ΣΟΦΙΑΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (ΕΑ) ΣΕΡΒΙΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΠΑΥΛΟΥ ΚΩΝ/ΝΟΣΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Ι) ΧΑΤΖΗΧΑΡΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΛΥΓΚΟΥΡΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (ΕΑ) ΘΕΟΔΟΥΛΟΥ ΣΑΒΒΑΣΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Ι) ΒΛΑΓΚΟΥΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΝΑΝΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (ΕΑ) ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΗΛΙΑΣΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΣΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Ι) ΜΠΑΡΜΠΙΤΣΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΝΙΚΗΤΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Ι) ΠΑΤΟΥΛΙΔΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (ΕΑ) ΠΕΤΡΟΥΣΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΒΙΔΑΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Ι) ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΟΛΥΞΕΝΗ

Οι πρωτεύσαντες Ίκαροι των άλλων τάξεων,στους οποίους επιδόθηκε –και φέρουν- το τιμητικό αστέριτου αρχηγού της ειδικότητας τους, είναι οι εξής:

Ίκαροι ΙΙΙΤμήμα Ιπταμένων: ΙΚ ΙΙΙ ΠΑΠΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣΤμήμα Μηχανικών: ΙΚ ΙΙΙ ΦΡΑΓΚΟΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣΤμήμα Ελεγκτών Αεραμύνης: ΙΚ ΙΙΙ ΣΟΥΛΤΑΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣΊκαροι ΙΙΤμήμα Ιπταμένων: ΙΚ ΙΙ ΚΟΤΖΑΜΑΝΙΔΗΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣΤμήμα Μηχανικών: ΙΚ ΙΙ ΚΑΡΚΟΥΛΙΑΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ

ΙΚ ΙΙΙ (ΜΗΧ) ΖΥΓΟΥΡΗ ΕΛΕΟΥΣΑ-ΒΑΣΙΛΙΚΗ

ΕΠΙΣΜΗΝΙΕΣ ΜΟΙΡΩΝ

ΣΜΗΝΙΕΣ ΜΟΙΡΩΝ

ΥΠΟΣΜΗΝΙΕΣ ΜΟΙΡΩΝ

Ο ΙΚ ΙV Ασμιας Φωτόπουλος Παναγιώτης παραλαμβάνει ταδιακριτικά του Αρχηγού απο το Διοικητή της Σχολής

Στον ΙK ΙΙ Κοτζαμανίδη Παντελή απονέμεται το τιμητικόαστέρι του αρχηγού της ειδικότητας

Στον ΙK ΙΙI Φραγκογιό Αντώνιο απονέμεται το τιμητικό αστέρι του αρχηγού της ειδικότητας

12

ΟΡΚΩΜΟΣΙΑ ΕΠΙΚΟΥΡΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ

Την 28/09/2009 στο χώρο τουαμφιθεάτρου της Σχολής Ικάρωνέγινε ενώπιον του Διοικητή της Σχο-λής Ικάρων Υποπτεράρχου (Ι) Γ.Πρεζεράκου, η τελετή ορκωμοσίαςτων οκτώ μελών του ΔιδακτικούΕρευνητικού Προσωπικού της Σχο-λής που εξελίχθηκαν από τη βαθμίδατου Λέκτορα στη βαθμίδα του Επί-κουρου Καθηγητή.

Στην τελετή παραβρέθηκανο Υποδιοικητής της Σχολής, ο Διευ-θυντής Στρατιωτικής Εκπαίδευσης, οΠρόεδρος Ακαδημαϊκών Θεμάτων,μέλη του Διδακτικού ΕκπαιδευτικούΠροσωπικού οι Διοικητές ΣΜΑΕΚ,ΣΜΙΚ, αξιωματικοί, πολιτικό προσω-πικό και Ίκαροι.

Οι εξελίξεις των λεκτόρων έγι-ναν για πρώτη φορά στη Σχολήσύμφωνα με τις διαδικασίες πουπροβλέπονται στο Ν. 3187/2003περί ΑΣΕΙ, με ανοιχτή προκήρυξη

κάθε θέσης και κρίση από το Συμ-βούλιο Επιλογής και Εξέλιξης τοοποίο απαρτίζεται από τον ΑρχηγόΓΕΑ, τον Υπαρχηγό, τον Διοικητή τηςΣχολής, τον Διευθυντή Αεροπορικής– Στρατιωτικής Εκπαίδευσης, τονΠρόεδρο Ακαδημαϊκών Θεμάτων καιέξι καθηγητές των ΑΣΕΙ ή των Πανε-πιστημίων και Πολυτεχνείων τηςχώρας με γνωστικό αντικείμενο συ-ναφές με αυτό της υπό προκήρυξηθέσης.

Απευθυνόμενοι στους παρι-σταμένους τόσο ο Διοικητής τηςΣχολής Υποπτέραρχος (Ι) Γ. Πρεζε-ράκος όσο και ο Πρόεδρος Ακαδη-μαϊκών Θεμάτων καθηγητής ΠέτροςΚωτσιόπουλος, τόνισαν ότι οι εξελί-ξεις απετέλεσαν μια μοναδική ευκαι-ρία προβολής για τη Σχολή Ίκαρων.Στις επιτροπές κρίσεων συμμετείχανκαθηγητές από άλλα ΑΣΕΙ, Πανεπι-στήμια και Πολυτεχνεία της χώρας οι

οποίοι εξέφρασαν το θαυμασμό τουςγια τις σύγχρονες εγκαταστάσεις τηςΣχολής, και εξήραν τόσο την πολύκαλή οργάνωση, το συντονισμό καιτο αδιάβλητο των διαδικασιών όσοκαι το πολύ υψηλό επιστημονικό–ερευνητικό επίπεδο των εκλεγέντωνΕπικούρων Καθηγητών.

Επισημαίνεται ότι τα τυπικάκαι ουσιαστικά προσόντα εκλογήςτων μελών ΔΕΠ των ΑΣΕΙ είναι ταίδια με αυτά που προβλέπονται γιατα μέλη του Διδακτικού ΕρευνητικούΠροσωπικού των Πανεπιστημίωντης χώρας, με την ουσιαστική δια-φορά ότι για τη λήψη απόφασης δεναπαιτείται το 50% συν 1 των ψήφωντου εκλεκτορικού σώματος όπωςστα άλλα ΑΕΙ, αλλά απαιτούνται 8θετικές ψήφοι από τα 11 μέλη τουΣυμβουλίου Επιλογής και Εκλογής,γεγονός που καθιστά την εκλογήακόμα πιο δύσκολη.

13

Οι οκτώ εκλεγέντες ΕπίκουροιΚαθηγητές είναι:

Επίκουρη Καθηγήτρια, Ευ-φροσύνη Ευθυμιάδου, στο γνω-στικό αντικείμενο «Γαλλική Γλώσσαμε έμφαση στην τεχνική εκμάθησηςως Ξένης Γλώσσας», στον ΤομέαΗγετικής-Διοικητικής ΑνθρωπιστικώνΕπιστημών και Φυσιολογίας.

Επίκουρη Καθηγήτρια, Ουρα-νία Χατζηδάκη, στο γνωστικό αντικεί-μενο «Αγγλική Γλώσσα και Γλωσσολογίαμε έμφαση στην Υπολογιστική Λεξικολο-γία-Φρασεολογία», στον Τομέα Ηγετικής-Διοικητικής Ανθρωπιστικών Επιστημών καιΦυσιολογίας.

Επίκουρος Καθηγητής, Αλέ-ξανδρος Πατσουράκος, στο γνωστικόαντικείμενο «Θεωρητικά Μαθηματικά μεέμφαση στις Άλγεβρες Lie και Εφαρμο-γές», στον Τομέα Μαθηματικών-Φυσι-κών Επιστημών.

Επίκουρη Καθηγήτρια, Γε-ωργία Κωστάκη, στο γνωστικό

αντικείμενο «Φυσική με έμφαση στηΜηχανική του Στερεού Σώματος»,στον Τομέα Μαθηματικών-ΦυσικώνΕπιστημών

Επίκουρος Καθηγητής, Γε-ώργιος Κλήρος, στο γνωστικό αντι-κείμενο «Θεωρία ΗλεκτρομαγνητικώνΠεδίων και Ηλεκτρονικών ΣτοιχείωνΣτερεάς Κατάστασης –Εφαρμογέςτους στην Κβαντική Ηλεκτρονική»,στον Τομέα Ηλεκτρονικών, Ηλεκτρο-νικής Ισχύος και Τηλεπικοινωνιών.

Επίκουρος Καθηγητής, Θε-όδωρος Λέκας, στο γνωστικό αντι-κείμενο «Αεροδυναμική ΥποηχητικώνΤαχυτήτων με έμφαση στη μελέτηπτητικών δοκιμών σε συνθήκες δια-ταραγμένης ροής», στον Τομέα Αε-ροδυναμικής και Μηχανικής Πτήσης.

Επίκουρος Καθηγητής,Ρούσσος Παπαγιανννάκης, στογνωστικό αντικείμενο «Αεροκινητή-ρες με έμφαση στη ΜοντελοποίησηΚαύσης και Ρύπων με εφαρμογές σεΠροωθητικά Καύσιμα», στον ΤομέαΘερμοδυναμικής Προωθητικών και

Ενεργειακών Συστημάτων. Επίκουρος Καθηγητής,

Άγγελος Κουτσομιχάλης, στογνωστικό αντικείμενο «ΤεχνολογίαΥλικών με έμφαση στην ΤεχνολογίαΕπικαλύψεων», στον Τομέα Μηχανο-λογικών Κατασκευών Τεχνολογίατων Υλικών –Οργάνωσης Παραγω-γής.

Στις 23/10/2009 οι επίκουροικαθηγητές παρέθεσαν στο ΜουσείοΙστορίας της Πολεμικής Αεροπορίαςδείπνο, στο οποίο παρευρέθησαν ταμόνιμα μέλη του ΣΕΕ, όσοι συμμε-τείχαν και συνέβαλαν στην ολοκλή-ρωση της διαδικασίας, το μόνιμοΔιδακτικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό,αξιωματικοί της Σχολής και αντιπρο-σωπεία Ικάρων. Την εκδήλωση τί-μησαν με την παρουσία τους ο Υπαρχηγός του ΓΕΑ Υποπτέραρχος(Ι) Γεώργιος Δούμου και ο πρώηνΔιοικητής της Σχολής Ικάρων και νυνΔιοικητής ΔΑΥ Υποπτέραρχος (Ι)Κων/νος Ιατρίδης. Σε μια ιδιαίτεραευχάριστη ατμόσφαιρα, όλοι εξέ-φρασαν τη σιγουριά τους ότι με τέ-τοιο καλό κλίμα συνεργασίας καισυνθήκες ποιοτικής αναβάθμισης, ηΣχολή Ικάρων θα κατατάσσεται όλοκαι ψηλότερα μεταξύ των Ανωτά-των Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων.

Θερμά συγχαρητήρια στουςνέους Επίκουρους Καθηγητές.

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣΠΕΤΡΟΣ ΚΩΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣΠΡΟΕΔΡΟΣΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΙΚΑΡΩΝ

Στις εικόνες εμφανίζονται οι

νεοορκισθέντες Επίκουροι Καθηγη-

τές οι οποίοι φωτογραφίζονται με

τη Διοίκηση της Σχολής και τον

Πρόεδρο Ακαδημαϊκών θεμάτων.

14

Τους τελευταίους μήνες όντες μαθητές της Σχολής Ικάρων, γινόμαστεκοινωνοί μεγάλων εξελίξεων. Εξελίξεις, οι οποίες εντοπίζονται σεποικίλους τομείς, όπως στην παραλαβή ολοκαίνουργιων κτιρίων και στη

χρησιμοποίηση νέων τεχνολογιών.Η Σχολή «χτυπημένη» από το μεγάλο σεισμό, που σημειώθηκε στην Αθήνα το

έτος 1999, έκανε πολλές προσπάθειες ώστε να συνεχίσει να λειτουργεί κανονικά. Ο«Εγκέλαδος» έπληξε μεγάλο αριθμό κτιρίων μεταξύ των οποίων την παλιά ΣμηναρχίαΑκαδημαϊκής Εκπαίδευσης (ΣΜ.Α.ΕΚ.), οι εκτεταμένες καταστροφές της οποίας τηνκατέστησαν κατεδαφιστέα. Για να αντιμετωπιστεί η δυσμενής κατάσταση που είχεπροκύψει αποφασίστηκε η μεταφορά της Σ.Τ.Υ.Α. στο Καβούρι, ώστε να φιλοξενηθείη ΣΜ.Α.ΕΚ. στα κτίρια εκπαίδευσης της Σ.Τ.Υ.Α. και να συνεχιστεί με αυτόν τον τρόποη εκπαίδευση των Ικάρων.1

Την επομένη, όμως, του σεισμού γεννήθηκε ένα όραμα, το οποίο παρέμεινεζωντανό και τροφοδότησε έναν πολύ δύσκολο αγώνα. Ο αγώνας αυτός ήταν ηανέγερση νέων κτιρίων τελευταίας τεχνολογίας, που θα ήταν πλήρως αντισεισμικά καιασφαλή από όλες τις απόψεις, ώστε να μην αντιμετωπίσουμε στο μέλλον λάθη τουπαρελθόντος. Οι εγκαταστάσεις αυτές θα συνέβαλαν στην προώθηση τηςΑκαδημαϊκής Εκπαίδευσης των Ικάρων, με την ταυτόχρονη «επανένωση» της Σχολήςμας, καθώς η ΣΜ.Α.ΕΚ. θα επανερχόταν στο φυσικό της χώρο, κοντά στη ΣμηναρχίαΙκάρων. Επίσης, θα χρησίμευαν για τη στέγαση του Προσωπικού και της Διοίκησης.

Ο χρόνος πέρασε και ήρθαν τα Χριστούγεννα του έτους 2007, ημερομηνία τηνοποία όλοι οι Ίκαροι που φοιτούσαν τότε θα έχουν χαραγμένη για πάντα μέσα τους,καθώς βίωσαν ένα γεγονός, που θα άλλαζε την μέχρι τότε ζωή τους στη Σχολή, καιιδιαίτερα την ακαδημαϊκή της πτυχή. Οι εκπαιδευτικές λειτουργίες της Σχολής πουμέχρι τότε εξυπηρετούνταν στην κτιριακή υποδομή της ΣΤΥΑ μεταφέρθηκαν στο νέοκτίριο των Διδακτηρίων, στη νέα ΣΜ.Α.ΕΚ., που βρίσκεται νότια από την 1η ΜοίραΙκάρων, στην άλλη πλευρά του υπάρχοντος δρόμου. Μαθητές και εμείς εκείνης τηςχρονικής περιόδου, ικανοποιηθήκαμε και χαρήκαμε, που είδαμε τη Σχολή να περνάεισε μια νέα φάση, να εκσυγχρονίζεται. Η διαφορά του μεγάλου, νέου και ασφαλούςκτιρίου των Διδακτηρίων από τα μικρά και παλιά κτίρια της Σ.Τ.Υ.Α. ήταν μεγάλη καιεντυπωσιακή. Όλοι τότε αντικρίζαμε ένα χώρο, ο οποίος ήμασταν σίγουροι ότι θαπροσέφερε πολλές δυνατότητες στους Ικάρους, όπως εξάλλου άρμοζε στο φυτώριοανάπτυξης της Πολεμικής μας Αεροπορίας.

Μεγάλο βάρος δόθηκε στην ασφάλεια των Διδακτηρίων. Κάθε διάδρομος καιαίθουσα έχει προηγμένο σύστημα συναγερμού και αυτόματης πυρόσβεσης σεπερίπτωση πυρκαγιάς. Το κτίριο εφοδιάζεται ακόμα με σύστημα εξαερισμού, ψύξηςκαι θέρμανσης τελευταίας τεχνολογίας, με δυνατότητα επιλογής αυτόματης καιχειροκίνητης λειτουργίας. Σημειώνεται ότι όλα αυτά τα συστήματα ενεργητικής καιπαθητικής προστασίας και κλιματισμού έχουν χρησιμοποιηθεί σε όλες τις νέες κτιριακέςεγκαταστάσεις της Σχολής, οι οποίες έχουν κατασκευαστεί και με προηγμένηαντισεισμική προστασία.

Ο ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΙΚΑΡΩΝ1999

2009

(io Μέρος)

ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΑΠΟΤΙΣ ΣΤΑΧΤΕΣ

Δέκα χρόνια πέρασαν

από το 1999 και όμως μόνο

οι αναμνήσεις έχουν μείνει

να θυμίζουν τον τρομερό

σεισμό που χτύπησε και

σχεδόν κατέστρεψε τη Σχολή

μας. Η Σχολή Ικάρων άλλαξε

και συνεχίζει να αλλάζει.

Εκσυγχρονίζεται...

16

Τα Διδακτήρια προσφέρουν χώρους πολλαπλών χρήσεων. Σε κάθε τμήμαΙκάρων διατίθεται μία μεγάλη αίθουσα, όπου γίνεται το μάθημα. Όλες οι αίθουσεςφωτίζονται από φυσικό φως και αερίζονται επαρκώς. Σε αυτό συντελεί το γεγονός ότισε κάθε μία υπάρχει, ένα τουλάχιστον, μεγάλο παράθυρο. Οι καθηγητές σε αυτόν τοχώρο έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν αναβαθμισμένη εκπαίδευση στους Ικάρους.Προς αυτήν την κατεύθυνση βοηθούν και οι νέες τεχνολογίες που έχουνχρησιμοποιηθεί. Κάθε αίθουσα εξοπλίζεται με ένα φορητό υπολογιστή και έναπροβολικό, που συντελούν στην καλύτερη παρουσίαση των μαθημάτων και εμπέδωσητης διδασκόμενης ύλης. Οι φορητοί υπολογιστές, με τη σειρά τους, συνδέονταιασύρματα με το διαδίκτυο σε υψηλές ταχύτητες, μέσω του δικτύου Wi-Fi της Σχολής.Έτσι, κάθε στιγμή ο καθηγητής μπορεί να μεταδώσει διαδραστικά, σε περιβάλλονπραγματικού χρόνου, εξειδικευμένες γνώσεις στους Ικάρους, οι οποίες είναιαπαραίτητες για την εκπαίδευσή τους. Επιπλέον, οι Ίκαροι μπορούν να χρησιμοποιούντον προσωπικό τους φορητό υπολογιστή για να λαμβάνουν πληροφορίες από τοδιαδίκτυο, για να ανταποκριθούν σε όποια εργασία τους ανατεθεί.

Η κεντρική είσοδος των Διδακτηρίων εντοπίζεται στα νότια τουσυγκροτήματος, ενώ σε κάθε μία από τις υπόλοιπες πλευρές του κτιρίου υπάρχουντουλάχιστον δύο έξοδοι κινδύνου. Καθώς ο επισκέπτης εισέρχεται στο κτίριο από τηνκεντρική είσοδο βρίσκεται στο ισόγειο των Διδακτηρίων, στο κεντρικό τμήμα τουοποίου στεγάζονται οι εποπτείες εκπαίδευσης όλων των ειδικοτήτων. Στον υπόλοιποισόγειο χώρο, καθώς και στον 1ο όροφο βρίσκονται οι αίθουσες διδασκαλίας τωνΙκάρων. Συνεχίζοντας την περιήγηση κατεβαίνουμε στο υπόγειο, όπου φιλοξενούνταιτα εργαστήρια φυσικής και μικροηλεκτρονικής, στο ανατολικό και δυτικό τμήμααντίστοιχα ενώ το κέντο καταλαμβάνουν οι αίθουσες-εργαστήρια των υπολογιστών.Επιπλέον, στο κεντρικό τμήμα των υπογείων υπάρχουν και οι χώροι προαυλισμού τωνΙκάρων σε περίπτωση κακοκαιρίας.

Αν και το συγκρότημα των Διδακτηρίων αποτελεί το επίκεντρο της ΑκαδημαϊκήςΕκπαίδευσης, το σημείο αναφοράς της αναδημιουργημένης Σχολής μας είναι το νέοτης Αμφιθέατρο. Το μεγαλειώδες αυτό αρχιτεκτονικό δημιούργημα αποτελεί μίαπινελιά ενός μεγάλου ζωγράφου στον πίνακα του τοπίου της Σχολής. Τα διαφορετικάτου επίπεδα μορφώνουν εξωτερικά μία κατασκευή, που όμοιά της δεν έχεις ξαναδεί.Η μορφή της παραπέμπει το νου σε μία εσωτερική αναζήτηση. Αναζήτηση για τηνεπαναφορά στα μάτια σου εικόνας από κάποιο ταξίδι στο εξωτερικό, καθώς τοσύγχρονο κτίριο αγκαλιάζει τον οπτικό περίγυρο με φυσικότητα. Από μακριά μπορείςνα διακρίνεις τις ακμές και τις κορυφές των απλών γεωμετρικών σχημάτων που έχουναρχιτεκτονικά ακολουθηθεί, καταλαβαίνοντας την οπτική απλότητα της κατασκευήςτου. Όσο πλησιάζεις αντιλαμβάνεσαι το μέγεθος του. Διασχίζοντας τις κολόνες στοβόρειο τμήμα του, αρχίζοντας την πορεία σου από τα δυτικά προς τα ανατολικά,αισθάνεσαι ότι αντικρίζεις μέσα από τα μάτια ενός μικρού παιδιού ένα γίγαντα, πουστέκεται δίπλα σου. Η κεντρική είσοδος βρίσκεται στα δυτικά, ενώ διαθέτει άλλεςτέσσερις δευτερεύουσες εισόδους στα βορειοανατολικά, στα νοτιοανατολικά, στανότια και στα νοτιοδυτικά της κατασκευής. Εισερχόμενος στο Αμφιθέατρο από τηνκεντρική είσοδο βρίσκεσαι στο φουαγιέ. Το ξύλο του μπαρ και των καθισμάτωναγκαλιάζει με αρμονία το μαύρο μάρμαρο του δαπέδου, δημιουργώντας μία ευχάριστηαίσθηση, που σε προϊδεάζει θετικά για την κυρίως αίθουσα.

17

Πράγματι, με την είσοδό σου στον κυρίως χώρο μπαίνεις σε έναν άλλο κόσμοκαθώς μία μεγαλειώδης εικόνα απλώνεται μπροστά σου. Στα δεξιά βρίσκεται η μεγάλησκηνή, που είναι επενδυμένη με παρκέ, ενώ στα αριστερά η ματιά σου χάνεται στούψος και στην απεραντοσύνη του αμφιθεάτρου. Τα εκατοντάδες καθίσματαστοιχίζονται με μαθηματική ακρίβεια συμπληρώνοντας την εξωπραγματική αρμονικήατμόσφαιρα. Όσο πιο ψηλά κάθεσαι, τόσο νιώθεις ότι απομακρύνεσαι από τηνπραγματικότητα και ταξιδεύεις… Νομίζεις ότι είσαι αρχαίος Έλληνας και βρίσκεσαι στοΑρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, έτοιμος να παρακολουθήσεις μία τραγωδία. Ότανεγκαταλείπεις το χώρο, το δέος σε οδηγεί στο να κοιτάζεις συνέχεια πίσω σου, μημπορώντας να πιστέψεις ότι αποτέλεσες για κάποια στιγμή, έστω και μικρή, κομμάτιτου Αμφιθεάτρου της Σχολής Ικάρων.

Δυτικά του Αμφιθεάτρου, το κτίριο της Βιβλιοθήκης είναι πραγματικάμεγαλόπρεπο. Κοιτάζοντας εξωτερικά τη Βιβλιοθήκη αντικρίζεις έναν ‘‘κλώνο’’ τουΑμφιθεάτρου της Σχολής Ικάρων. Εσωτερικά, όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά:το οπλισμένο σκυρόδεμα σε συνδυασμό με το ατσάλι συνθέτουν μία αρχιτεκτονικήπανδαισία, η οποία δεν σε αφήνει αδιάφορο. Η χαλύβδινη κατασκευή, που χρησιμεύειγια τη στήριξη της στέγης, διεγείρει το μάτι του επισκέπτη και το ωθεί σε μία πορείααπό πάνω προς τα κάτω και από αριστερά προς τα δεξιά, ώστε να μπορέσει νακατανοήσει την κατασκευαστική τελειότητα. Τα απλά γεωμετρικά σχήματα, που είναιτα πρωτογενή αρχιτεκτονικά στοιχεία της κατασκευής, δομούν αθροιστικά έναντεράστιο χώρο πολλαπλών χρήσεων. Στο βόρειο τμήμα της, είναι τοποθετημένεςδεκάδες σειρές γραφείων ανάγνωσης με τις καρέκλες τους. Στα ανατολικά μπορούμενα αντικρίσουμε τις αίθουσες των υπολογιστών, που δίνουν τη δυνατότητα στουςχρήστες τους να πλοηγηθούν στο διαδίκτυο με υψηλή ταχύτητα. Σε εκείνο το σημείουπάρχει μια σκάλα που οδηγεί στον επόμενο όροφο, όπου υπάρχουν και άλλοιυπολογιστές, γραφεία μελέτης και δεκάδες σειρές βιβλιοθηκών με χιλιάδες τίτλους.Συμπερασματικά, η μορφή της βιβλιοθήκης -εξωτερική και εσωτερική- συμβάλλει στηδημιουργία πνευματικής επικοινωνίας των Ικάρων με το χώρο, προάγοντας τη μελέτηκαι τη δημιουργική σκέψη.

Τελειώνοντας το σύντομο οδοιπορικό μας, αντιλαμβάνεται κανείς ότι η ΣχολήΙκάρων εκσυγχρονίζεται. Γίνεται πρωτοπόρος στο δρόμο για την παροχή καλύτερηςΑκαδημαϊκής Εκπαίδευσης στους μελλοντικούς αξιωματικούς της χώρας μας,διαθέτοντας χώρους που δημιουργούν τις προϋποθέσεις ατομικής και συλλογικήςανάπτυξης.

Σ’ αυτήν την κατεύθυνση οφείλει να προσανατολιστεί και η στάση μας. Όλοιοι Ίκαροι έχουμε χρέος να διατηρήσουμε για τις μελλοντικές γενιές των Ικάρων τιςκτιριακές εγκαταστάσεις όπως ακριβώς μας παραδόθηκαν, ώστε οι Ίκαροι που θαακολουθήσουν να μπορούν να επικεντρωθούν στον αγώνα για την επιδίωξη τουαπώτερου στόχου κάθε Ικάρου, που θα πρέπει να είναι και στόχος κάθε ανθρώπου,να γίνουν δηλαδή καλύτεροι από εμάς ή αλλιώς ‘‘ΑΜΕΣ ΔΕ Γ’ΕΣΣΟΜΕΘΑ ΠΟΛΛΩΚΑΡΡΟΝΕΣ’’, όπως αναγράφεται και στο θυρεό της ΣΧΟΛΗΣ μας, της ΣΧΟΛΗΣΙΚΑΡΩΝ.

1 Περισσότερες λεπτομέρειες για την έκταση της καταστροφής και το

χρονικό της μεταστέγασης της Σχολής Ικάρων στις νέες της εγκαταστάσεις βλ. Π.

Κρίκης και Π. Βατάκης «2008-09. Μεταστέγαση της Σχολής Ικάρων στις νέες

εγκαταστάσεις», Ίκαρος, Τεύχος 3ο, σελ. 9-11.

18

Συμμετοχή Ικάρων στο πρόγραμμα Military Εrasmus

Επίσκεψη Ικάρων στην Τσεχία

Στo πλαίσιο του προγράμμα-τος ανταλλαγής σπουδαστών ευρω-παϊκών στρατιωτικών σχολών,Military Erasmus, πραγματοποιήθηκεσεμινάριο με θέμα «Ευρωπαϊκή Πο-λιτική Ασφάλειας και Άμυνας» στηΛισσαβόνα της Πορτογαλίας. Το σε-μινάριο έλαβε χώρα στο χρονικόδιάστημα μεταξύ 7 και 11 Σεπτεμ-βρίου 2009 και σ’αυτό συμμετείχανοι ΙΚ ΙV Υσμίας Παναγιώτου Χρίστοςκαιι Δημητρίου Χαράλαμπος εκπρο-σωπώντας τα ευρωπαΙκά κράτη τηςΚύπρου και της Ελλάδας αντίστοιχα.Τη διοργάνωση του σεμιναρίου ανέ-λαβαν από κοινού οι στρατιωτικέςσχολές της Πορτογαλίας καθώς καιτο Ευρωπαϊκό Κολέγιο Ασφάλειας καιΆμυνας. Στο πρόγραμμα συμμετεί-χαν επίσης άλλα 16 κράτη-μέλη τηςΕυρωπαϊκής Ένωσης, εκπροσωπού-μενα από δύο δόκιμους αξιωματι-κούς έκαστο. Τα 18 κράτη-μέλη πουέλαβαν μέρος στο πρόγραμμα ήταν:Ελλάδα, Κύπρος, Πορτογαλία, Γερ-μανία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Φιν-λανδία, Εσθονία, Τσεχία, Πολωνία,Ολλανδία, Μάλτα, Σλοβενία, Ρουμα-

νία, Αυστρία, Βέλγιο, Ουγγαρία. Τοπρόγραμμα περιελάμβανε διαλέξειςοι οποίες είχαν την εξής θεματολο-γία: Η ιστορική εξέλιξη της Ευρωπαϊ-κής Ένωσης, της Κοινής Εξωτερικής

Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας(ΚΕΠΠΑ) και κατ’επέκταση της Ευ-ρωπαϊκής Πολιτικής Ασφάλειας καιΆμυνας (ΕΠΑΑ), Ευρωπαϊκή Στρατη-γική Ασφαλείας (ΕΣΑ), Αποστολέςκαι Επιχειρήσεις της ΕΠΑΑ, Προοπτι-κές και Δυνατότητες της ΕΠΑΑ, τομέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης-Συνθήκη της Λισσαβόνας. Κατά τηδιάρκεια της παραμονής μας στηΛισσαβόνα πραγματοποιήθηκαν επι-

σκέψεις στις πορτογαλικές στρατιω-τικές σχολές, σε ιστορικά μνημείατης Λισσαβόνας, καθώς και ξενάγησηστην παλαιά και σύγχρονη πόλη. Συ-νολικά, η συμμετοχή στο πρόγραμμαMilitary Erasmus χαρακτηρίζεται ωςιδιαίτερα εποικοδομητική, αφούέδωσε την ευκαιρία στους συμμετέ-χοντες να δραστηριοποιηθούν με ταευρωπαϊκά κοινά, να έρθουν σ’επαφή με Ευρωπαίους συναδέλ-φους τους και ν’ αποκομίσουν ση-μαντική συνεδριακή εμπειρία. Αξίζεινα σημειωθεί ότι το σεμινάριο στηΛισσαβόνα πραγματοποιήθηκε σεπιλοτικό πλαίσιο, σε μια προσπάθειατου Ευρωπαϊκού Κολεγίου Ασφά-λειας και Άμυνας να προωθήσει τηνανταλλαγή δόκιμων αξιωματικών με-ταξύ ευρωπαϊκών στρατιωτικώνιδρυμάτων, ενώ για πρώτη φοράπραγματοποιήθηκε διαδραστικό προ-παρασκευαστικό στάδιο μέσω τουΔιαδικτύου, το οποίο στόχευε στηνπροετοιμασία των συμμετεχόντωνγια το επικείμενο σεμινάριο.

ΙΚ ΙV ΥΣΜΙΑΣ (ΜΗΧ) ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ

Στο πλαίσιο της EUAFA οι IKIV Υσμίας Νάνος Νικόλαος και Λέκ-κας Παναγιώτης επισκέφθηκαν τοΜπρνο της Τσεχίας, από τις 4 έωςτις 10 Οκτωβρίου 2009, για να συμ-μετάσχουν σε εκπαιδευτικό πρό-γραμμα που διοργάνωσε τοΠανεπιστήμιο Αμύνης της Τσεχίας.Στο πρόγραμμα συμμετείχαν επίσηςμαθητές των παραγωγικών σχολώντης Γαλλίας, Γερμανίας και Δανίας.Το πρόγραμμα περιελάμβανε διαλέ-ξεις και εκπαιδευτικές-πολιτιστικέςεπισκέψεις κατά τη διάρκεια της ημέ-ρας. Συγκεκριμένα, έγιναν επισκέ-

ψεις στα τμήματα του Πανεπιστη-μίου, σε μια αεροπορική βάση, στο

κέντρο βασικής εκπαίδευσης καθώςκαι στο κέντρο εκπαίδευσης ελεγ-

κτών αεράμυνας που βρίσκεται στηνΠράγα. Η συνεργασία με τους Τσέ-χους Αξιωματικούς και Δόκιμουςήταν άψογη και η φιλοξενία άριστη.Κάθε μέρα μετά το πέρας των δρα-στηριοτήτων του προγράμματος οιμαθητές είχαν την ευκαιρία να έρ-θουν σε επαφή με τον αρκετάδιαφορετικό, για τα ελληνικά δε-δομένα, τρόπο ζωής του τσέχικουλαού, να επικοινωνήσουν με τουςντόπιους, κυρίως συνομήλικούςτους, και να ανταλλάξουν πολλά πο-λιτιστικά στοιχεία με όσους συμμε-τείχαν στο ίδιο πρόγραμμα.

ΙΚ ΙV ΥΣΜΙΑΣ (ΜΗΧ) ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ

19

Επίσκεψη Ικάρων στην Ιταλία

Ο «ΜΑΓΙΚΟΣ ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ» του Γιάννη Νίκου

Στον επίλογο των εκπαιδευτι-κών επισκέψεων της EUAFA πραγμα-τοποιήθηκε το ταξίδι στη Νάπολητης γειτονικής Ιταλίας, από 18 έως24 Οκτωβρίου. Στο πρόγραμμα συμ-μετείχαν οι ΙΚ ΙV Ασμίας Φωτόπου-λος Παναγιώτης και Σμίας ΠαπαρίζοςΣτέργιος μαζί με δύο Γερμανούς καιδύο Γάλλους σπουδαστές των Αερο-πορικών Σχολών των χωρών τους.Οι μαθητές φιλοξενήθηκαν στις εγ-καταστάσεις της ιστορικής Αεροπο-ρικής Ακαδημίας της Ιταλίας, η οποίαεδρεύει στη Νάπολη.

Η πρώτη μέρα περιελάμβανεξενάγηση στις άρτιες εγκαταστάσειςτης Σχολής καθώς και γνωριμία μετους Ιταλούς Ικάρους. Στις επόμενεςμέρες ακολούθησαν επισκέψεις σεμουσεία και αρχαιολογικούς χώρους(Πομπηία). Ιδιαίτερο ενδιαφέρονείχε η επίσκεψη στο ηφαίστειο Sol-fatara, το οποίο είναι ένα από τατρία ενεργά ηφαίστεια της περιοχής

της Νάπολης. Εξαίρετη ήταν και ηπεριήγηση που πραγματοποιήθηκεγύρω από το λιμάνι της Νάπολης μεσκάφος της Ιταλικής Ακαδημίας.

Επιπρόσθετα, πραγματοποι-ήθηκε επίσκεψη στο κέντρο ερευνώντης Ιταλικής Αεροπορίας που εδρεύειστη Ρώμη, καθώς και στο 22 GruppoRadar (μονάδα ραντάρ). Πρέπει νασημειωθεί επίσης ότι καθημερινάστον ελεύθερο χρόνο γινόταν ξενά-γηση από τους Ιταλούς Ικάρους στο

κέντρο της ιστορικής πόλης της Νά-πολης.

Εν κατακλείδι, αξίζει να ση-μειωθεί ότι η φιλοξενία και η συνερ-γασία με τους Ιταλούς σπουδαστέςήταν υποδειγματική, θέτοντας τιςβάσεις για εποικοδομητική επικοινω-νία αλλά και ανταλλαγή απόψεων καιγνώσεων, που στην ουσία αποτελείκαι το σκοπό των ταξιδιών στο πλαί-σιο της EUAFA.

IK IV AΣΜΙΑΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Το Σάββατο 7 Νοεμβρίου,αντιπροσωπεία Ικάρων παρευρέθηκεστα εγκαίνια της έκθεσης τουγνωστού ζωγράφου Γιάννη Νίκου,στην Τεχνόπολη του ΔήμουΑθηναίων, ανταποκρινόμενοι στηνπρόσκληση που ο ίδιος ο δημιουργόςαπέστειλε στη Σχολή.

Την έναρξη της έκθεσης,κήρυξε ο δήμαρχος Αθηναίων κ.Νικήτας Κακλαμάνης, παρουσία

πλήθους κόσμου που θαύμασε απόκοντά το «Μαγικό Ρεαλισμό» τωνέργων του διάσημου δημιουργού.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οκ. Νίκου είναι γνωστός ζωγράφοςτης Σχολής μας, καθώς τριάντα έξιαντίγραφα έργων του κοσμούν τιςνεόδμητες αλλά και παλαιότερεςεγκαταστάσεις της, συμβάλλοντας

στην αισθητική τους αναβάθμιση. Εξοικειωμένοι έως ενός

σημείου, οι Ίκαροι, με τηντεχνοτροπία του καλλιτέχνη, είχαντην ευκαιρία να «ξαφνιαστούν»ευχάριστα, παρατηρώντας απόκοντά νέα του έργα, καθώς η ευρείαέκταση της θεματολογίας του, τουεπιτρέπει να εκφράζεται με ευχέρειασε διαφορετικές σχηματικέςενότητες.

ΑΣΜΧΟΣ (Ι) ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΡΙΚΗΣ

20

Ο “ΓΗΤΕΥΤΗΣ” ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ

Στις 16 Οκτωβρίου 2009, στοπλαίσιο της επετείου της συμπλήρω-σης 60 χρόνων από την ίδρυση τηςΣ.Τ.Υ.Α., επισκέφθηκε το Στρατό-πεδο Τατοΐου ο Ρώσος κοσμοναύτηςΑλέξανδρος Βολκώφ, μια σπουδαίαπροσωπικότητα της διεθνούς αερο-διαστημικής κοινότητας. Μέσα στουςπροσωπικούς άθλους του συγκατα-λέγονται 391 ημέρες, 11 ώρες και 52λεπτά παραμονής στο διάστημα,αλλά και μερικές χιλιάδες ώρες στηρωσική πολεμική αεροπορία, με μα-χητικά αεροπλάνα. Μετά από την πε-ριήγησή του στους χώρους τουΣτρατοπέδου, παρατέθηκε διάλεξηαπό τον ίδιο στο Αμφιθέατρο τηςΣχολής Ικάρων. Το Αμφιθέατρο ήτανασφυκτικά γεμάτο, καθώς εκτός απότους Ικάρους, την εκδήλωση παρα-κολουθούσαν και οι σπουδαστές τηςΣ.Τ.Υ.Α.. Ο Ρώσος ‘‘γητευτής τουδιαστήματος’’, υποβοηθούμενος από

μία διερμηνέα, μας ανέφερε διά-φορα στοιχεία για τον εαυτό του.Αρχικά, μας εξήγησε πως κατάφερενα γίνει μέσα από το δικό του προ-σωπικό αγώνα, ο κοσμοναύτης,που μιλούσε εκείνη τη στιγμή ενώ-πιων των μελλοντικών στελεχώντης Πολεμικής Αεροπορίας. Στη συ-νέχεια, μας παρουσίασε το βίντεο,μιας εκ των πολλών διαστημικώναποστολών του στο Διεθνή Διαστη-μικό Σταθμό MIR. Τα σχόλια και οιεπεξηγήσεις του ήταν ιδιαίτερα κα-τατοπιστικές, όσον αφορά τους νό-μους που διέπουν την επιβίωση στοδιάστημα, τη διαβίωση μέσα στοσταθμό, αλλά και τις εργασίες, πουόφειλαν να κάνουν κατά τη διάρκειατης παραμονής τους εκεί. Η δυσκο-λία της επικοινωνίας δεν αποτέλεσετροχοπέδη για τον κ. Βολκώφ,καθώς ήταν γεμάτος χαρά και αστεί-ρευτο χιούμορ. Στο τέλος της διάλε-

ξης, απάντησε σε πολλές ερωτήσειςτου ακροατηρίου, ενώ ακολούθησεη βράβευση του Ρώσου κοσμοναύτηαπό τον Υποδιοικητή της ΣχολήςΙκάρων Τξχο (Ι) κ. Γεώργιο Γερούληκαι από τον Διοικητή της Σ.Τ.Υ.Α.Επγό (Τ-Η) Ανδρέα Αλεξόπουλο

ΙΚ ΙΙΙ (ΜΑΕ) ΤΣΑΝΤΗΛΑΣ ΛΟΥΙΖΟΣ

Την Τρίτη 13 Οκτωβρίου2009, αντιπροσωπεία Ικάρων, απο-τελούμενη από δύο τριτοετείς καιτρεις δευτεροετείς παρευρέθηκε στηδιάλεξη, που οργάνωσε ο Σύλλογοςτου Πολεμικού Μουσείου Αθηνών,με κεντρικό ομιλητή τον Σεβασμιό-τατο Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης κ.

κ. Άνθιμο. Το θέμα της ήταν ο ρόλοςπου καλούνται να διαδραματίσουντα αμιγώς ελληνικά χαρακτηριστικάστην πολιορκούμενη ελληνική κοι-νωνία. Τη διάλεξη προλόγισε ο Πρό-εδρος του Πολεμικού ΜουσείουΑθηνών, με μία σύντομη ομιλία τουγύρω από τη ζωή και το πολυσχιδέςέργο του Σεβασμιότατου Μητροπο-λίτη. Στη συνέχεια, παρέδωσε τοβήμα στον κ. κ. Άνθιμο, ο οποίοςάρχισε το λόγο του εντοπίζοντας τααμιγώς ελληνικά χαρακτηριστικάστην ελληνική γλώσσα, στην ελλη-νική ιστορία και στον ορθόδοξο χρι-στιανισμό. Μέσα από ποικίλαπαραδείγματα και με τη βοήθεια τουαξιοθαύμαστου συλλογισμού του, οΣεβασμιότατος τόνισε πως παρου-σιάζεται επιτακτικά η ανάγκη διατή-

ρησης της πίστης μας, της γλώσσαςμας και της ιστορίας μας. Μέσα απόαυτό το δρόμο και μόνο με το συν-δυασμό αυτών, καθίσταται δυνατή ηαντιμετώπιση των κάθε είδους προ-κλήσεων, που δοκιμάζουμε καθημε-ρινά, τόσο σε διεθνές, όσο και σεκοινωνικό επίπεδο. Η διαύγεια τουπνεύματός του, σε συνδυασμό με τοπάθος του, άγγιξε όλο το ακροατή-ριο και οδήγησε το σύνολο των προ-σκεκλημένων να ξεσπάσουν σεχειροκροτήματα στο τέλος της ομι-λίας του. Οι Ίκαροι της αντιπροσω-πείας χαιρέτησαν από κοντά τονΣεβασμιότατο Μητροπολίτη κ. κ. Άν-θιμο, ο οποίος χάρηκε πολύ και τουςέδωσε τις ευχές του.

ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΙΚ ΙΙΙ (ΜΑΕ) ΤΣΑΝΤΗΛΑΣ ΛΟΥΙΖΟΣ

21

ΠΑΡΕΛΑΣΗ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΒΟΛΕΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΟΣ 2009

Τη Δευτέρα 26 Οκτωβρίουάγημα Ικάρων μετέβη με μεταγωγικόαεροσκάφος C-130 από την 112 ΠΜτης Ελευσίνας στο αεροδρόμιο Μακε-δονία για τη στρατιωτική παρέλασητης 28ης Οκτωβρίου στη Θεσσαλο-νίκη. Εκεί φιλοξενήθηκε από τη Στρα-τιωτική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων,και την Τρίτη 27 Οκτωβρίου έγινε ηγενική δοκιμαστική στο αεροδρόμιοΜακεδονία. Την Τετάρτη 28 Οκτω-βρίου, ημέρα της επετείου του ΟΧΙτου 1940, το άγημα της Σχολής συμ-μετείχε στη μεγαλειώδη στρατιωτικήπαρέλαση που πραγματοποιήθηκεστην παραλιακή οδό της πόλης ενώ-πιον της Α.Ε. του Προέδρου της Ελ-ληνικής Δημοκρατίας κ. ΚάρολουΠαπούλια. Η Σχολή Ικάρων απέσπασετο θερμό χειροκρότημα του κόσμου, οοποίος ήταν ενθουσιασμένος από τηνάψογη διέλευση του αγήματος και απ’τις εντυπωσιακές διελεύσεις των μα-

χητικών αεροσκαφών πάνω από τοχώρο της παρέλασης. Από την πλευράτους οι Ίκαροι έδωσαν υπόσχεση στονκόσμο ότι θα κάνουν πράξη το ρητότης Σχολής «ΑΜΕΣ ΔΕ Γ’ΕΣΣΟΜΕΘΑΠΟΛΛΩ ΚΑΡΡΟΝΕΣ» και ότι θα υπε-ρασπιστούν «μέχρι της τελευταίας ρα-νίδος του αίματός τους» την εθνικήακεραιότητα της πατρίδας μας, ανποτέ χρειαστεί. Η στρατιωτική παρέ-λαση της 28ης Οκτωβρίου γίνεται κάθε

χρόνο στη Θεσσαλονίκη σε ανάμνησητης απελευθέρωσης της πόλης από τονελληνικό στρατό στις 26 Οκτωβρίου1912, και αποτελεί ευκαιρία για τουςΙκάρους να γνωρίσουν από κοντά τηγοητεία της κόρης του Θερμαϊκού.Μετά το πέρας της παρέλασης, με C-130, μέσω του αεροδρομίου Μακεδο-νία και της 112 ΠΜ στην Ελευσίνα, ηΣχολή επέστρεψε στην έδρα της.

ΙΚ ΙΙΙ (ΜΗΧ) ΦΡΑΓΚΟΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ

Την Τρίτη 20 Οκτωβρίου 2009 καιτη Δευτέρα 2 Νοεμβρίου 2009, πραγμα-τοποιήθηκαν βολές σε πρηνή θέση μετυφέκιο G3-A3, στοπεδίο βολής της Στρα-τιωτικής Σχολής Ευελ-πίδων, στo πλαίσιoτου ετήσιου προγράμ-ματος στρατιωτικήςεκπαίδευσης των Ικά-ρων. Οι ΙΚ ΙV και ΙΚ Ιήταν οι πρώτοι πουεκπαιδεύτηκαν ενώ οιΙΚ ΙΙΙ και ΙΚ ΙΙ ολοκλή-ρωσαν τη διαδικασίαστη δεύτερη φάση του προγράμματος.Μετά την άφιξή τους στο πεδίο βολής, οιΊκαροι ενημερώθηκαν από τους στρα-τιωτικούς εκπαιδευτές για τα μέτραασφαλείας που έπρεπε ν’ ακολουθήσουν,

ώστε η κίνηση να διεξαχθεί σε ομαλάπλαίσια. Στη συνέχεια, χωρίστηκαν σεομάδες των δέκα ατόμων και ακολούθη-

σαν τη διαδικασία βολής η οποία είχε ωςεξής: Η πρώτη δεκάδα τοποθέτησε στησφαιροθήκη δέκα σφαίρες και μετέβεικατευθείαν στη γραμμή βολής, ενώ ηδεύτερη ομάδα, αφού γέμισε τις σφαιρο-

θήκες της, μετέβει στη γραμμή αναμο-νής. Όταν η πρώτη ομάδα ολοκλήρωσετη βολή, λαμβάνοντας όλα τ’απαραίτητα

μέτρα ασφαλείας, ηδεύτερη ομάδα προ-χώρησε στη θέσηβολής, ενώ η τρίτηομάδα, η οποία είχεήδη τοποθετήσεισφαίρες στις σφαι-ροθήκες της, μετέβειστη γραμμή αναμο-νής. Ακολουθώνταςτην ανωτέρω διαδι-κασία, όλοι οι Ίκαροι

ολοκλήρωσαν τη βολή χωρίς να παρατη-ρηθεί κανένα πρόβλημα και επομένως ηδραστηριότητα χαρακτηρίστηκε επιτυχήςκαι στις δύο μέρες του προγράμματος.

ΙΚ ΙV ΥΣΜΙΑΣ (ΜΗΧ) ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ

Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου 2009.Η Σχολή Ικάρων, όπως και κάθεχρόνο τα τελευταία 78 χρόνια, ήτανέτοιμη να υποδεχτεί τους νέους Ικά-ρους. Τους νέους και τις νέες, που μεκόπο και θυσίες κατάφεραν να φτά-σουν στο στόχο τους. Αυτούς πουκατόρθωσαν, περνώντας τις πανελ-λήνιες αλλά και τις ψυχοτεχνικές καιιατρικές εξετάσεις, να βρεθούν στιςαγκαλιές της αεροπορίας.

Φυσικά, όπως γίνεται κάθεχρόνο, τους πρώτους που συνάντη-σαν οι νέοι μόλις έφτασαν στην αε-ροπορική βάση της Δεκέλειας ήταν οι

τεταρτοετείς Ίκαροι, η ΔιοικούσαΤάξη. Έτσι, εκπρόσωποι των τεταρ-τοετών παρέλαβαν τους νέους Ικάρουςαπό την πύλη που τους συνόδευαν οιγονείς τους και τους μετέφεραν μέσαστη Σχολή, στο Νότιο Μέρος, έναμέρος ιερό για κάθε Ίκαρο. Εκεί, πε-ρίμεναν οι υπόλοιποι τεταρτοετείς γιανα υποδεχτούν τους νέους μέσα σεφιλικό κλίμα. Εξάλλου η μετάβασηαπό την αθώα ζωή του λυκείου στηζωή ενός δόκιμου αξιωματικού τηςαεροπορίας είναι αρκετά δύσκολη καιοι πρώτες εντυπώσεις είναι αυτές πουσε σημαδεύουν για μια ζωή. Για τη

μετάβαση αυτή απαιτούνται θυσίες.Οι τεταρτοετείς όμως, έχοντας περά-σει και οι ίδιοι από αυτήν τη θέσηπριν από 3 περίπου χρόνια, και γνω-ρίζοντας τις δυσκολίες που έχει η δια-δικασία αυτή, ήταν έτοιμοι νααντιμετωπίσουν τη νέα πρόκληση…Την εκπαίδευση των νέων Ικάρων.

Μετά τις πρώτες αθώες στιγμέςγνωριμίας, οι νέοι δόκιμοι οδηγήθη-καν στο αμφιθέατρο και αφού συμ-πλήρωσαν όλα τα απαραίτηταέγγραφα, μετέβησαν στο κουρείοόπου, για λόγους υγιεινής, κουρεύτη-καν, ενώ αμέσως μετά ακολούθησαν

ΕΙΣΟΔΟΣ ΠΡΩΤΟΕΤΩΝ ΣΤΗ ΣΧΟΛΗ ΙΚΑΡΩΝ

οι απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις καιο εμβολιασμός. Σειρά είχε το ραφείοόπου εξειδικευμένο πήραν τα μέτρατων νέων Ικάρων για το ράψιμο τωνεπίσημων στολών και έπειτα οι νέοιδόκιμοι οδηγήθηκαν στο χώρο τουεφοδιασμού για να χρεωθούν τοναπαραίτητο, για τη διαβίωσή τουςστη Σχολή, εξοπλισμό. Οι παραπάνωδιαδικασίες κράτησαν μέχρι τις μεση-μεριανές ώρες, και φυσικά ο επόμε-νος σταθμός ήταν το εστιατόριο γιατο πρώτο γεύμα των νέων στηΣχολή. Όντας το παραδοσιακό γεύματων Ελλήνων και με δεδομένη τη

στήριξη των εθίμων από τη ΣχολήΙκάρων, το πρώτο γεύμα, το άριστον,αποτελούνταν από την πατροπαρά-δοτη φασολάδα συνοδευόμενη απόσαλάτα εποχής και φρούτο. Η φασο-λάδα της πρώτης μέρας αποτελείθεσμό για τη Σχολή και τη θυμούνταιακόμη και σήμερα αξιωματικοί πουφοίτησαν στη Σχολή τα προηγούμεναχρόνια.

Στο ίδιο κλίμα συνεχίστηκε καιη υπόλοιπη ημέρα που περιελάμβανετακτοποίηση στους θαλάμους, γνωρι-μία των νέων με τους Ικάρους τωνυπολοίπων ετών αλλά και γνωριμία με

το αμφιθέατρο. Σ’ αυτόν το χώροσυγκεντρώθηκαν οι νέοι Ίκαροι μαζίμε τους τεταρτοετείς τους. Εκεί, γιαπρώτη φορά άκουσαν τα δικαιώματακαι τις υποχρεώσεις τους. Εκεί ουσια-στικά ξεκίνησε το έργο της Διοικού-σας, που δεν ήταν άλλο από τηνεκπαίδευση των πρωτοετών. Η παρα-μονή των Ικάρων στο χώρο του αμ-φιθεάτρου διήρκησε περίπου μίαώρα. Αμέσως μετά όλοι οι Ίκαροι με-τέβησαν στους θαλάμους γιατί μετάαπό μια τόσο δύσκολη ημέρα ο ύπνοςφάνταζε για όλους πολυτέλεια…

ΕΙΣΟΔΟΣ ΠΡΩΤΟΕΤΩΝ ΣΤΗ ΣΧΟΛΗ ΙΚΑΡΩΝ

ΒΑΣΙΚΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 2009

Έγερσις! Το σύνθημααντηχεί στα αυτιά των νέων Ικάρων.Η πρώτη ημέρα της Βασικής Στρα-τιωτικής Εκπαίδευσης έχει και ουσια-στικά αρχίσει. Οι νέοι Ίκαροι έχουναφήσει πίσω τους τη ζωή τωναπλών πολιτών και μπροστά τουςβρίσκονται 4 δύσκολες εβδομάδες,οι οποίες απαιτούν δύναμη -σωμα-τική και ψυχική- θάρρος, υπομονή

και συνέπεια. Συνέπεια απέναντι στιςπροσπάθειες που έχουν καταβάλλειμέχρι τώρα και στις προσδοκίες τουςνα κυριαρχήσουν στους αιθέρες τηςχώρας μας. Η πρώτη εβδομάδα λοι-πόν, μόλις είχε αρχίσει. Αυτή περιε-λάμβανε εκπαίδευση σε όλους τουςτομείς: σωματική, ψυχική, νοητικήαλλά και διαμόρφωση χαρακτήρα.Όλα αυτά επιτυγχάνονται μέσα απόομαδικές ασκήσεις, τη μελέτη του

εγκολπίου του Ικάρου, τη φυσικήενδυνάμωση και τις διαλέξεις. Ακο-λουθώντας, οι νέοι Ίκαροι, το καθη-μερινό πρόγραμμα εκπαίδευσηςέμαθαν να στέκονται περήφανα, νααπευθύνονται σε αρχαιοτέρους με τοδέοντα σεβασμό και στην προβλεπό-μενη στάση, να χαιρετάνε τη Σημαίααλλά και τους ανωτέρους τους μετον κατάλληλο τρόπο. Το πρό-γραμμα ήταν απαιτητικό και δεν

υπήρχε πολυτέλεια χαλάρωσης. Μετη συνεχή παρότρυνση και καθοδή-γηση από τους Ικάρους της Διοικού-σας τάξης και την επίβλεψη τωνστρατιωτικών εκπαιδευτών τα πεδίατης εκπαίδευσής τους αυξάνοντανδιαρκώς. Σταδιακά οι νέοι Ίκαροιέμαθαν βασικούς κανονισμούς καιδιαταγές που διέπουν τη Σχολή μας,χρήσιμες διατάξεις που αφορούν τηνΠΑ, αεροπορικά εμβατήρια, καθώς

και τα δικαιώματα μαζί με τις υπο-χρεώσεις τους. Ιδιαίτερη έμφασηδώθηκε στη βελτίωση της φυσικήςκατάστασης που εκτελούνταν καθη-μερινά με την επίβλεψη καθηγητών-γυμναστών και αποσκοπούσε στημυϊκή ενδυνάμωση. Φυσικά, υπήρ-ξαν και τροποποιήσεις στο πρό-γραμμα ανάλογα με τις περιστάσεις.

Στην αρχική φάση της εκ-παίδευσής τους οι νέοι Ίκαροι οδη-

γήθηκαν στα νέα, υπερσύγχρονα δι-δακτήρια της Σχολής για να εξετα-στούν στην Αγγλική γλώσσα. Ανάλογαμε την επίδοσή τους διαχωρίστηκανσε τμήματα παρόμοιου επιπέδου αγ-γλικών έτσι ώστε να είναι περισσότεροαποτελεσματική η διδασκαλία της γλώσ-σας. Οι νέοι δόκιμοι, με τη συνοδείατων τεταρτοετών τους ξεναγήθηκανκαι στο Μουσείο της Πολεμικής Αε-ροπορίας που βρίσκεται στην αεροπο-

ρική βάση της Δεκέλειας. Μετά τοΜουσείο, σειρά είχε η επίσκεψη στην360 ΜΕΑ, στην οποία γίνεται το πτη-τικό Στάδιο Επιλογής με αεροσκάφηΤ-41D. Στο μέσο περίπου της εκπαί-δευσής τους ακολούθησε μια ευχάρι-στη έκπληξη. Οι πρωτοετείςεπισκέφθηκαν τη φωλιά των Mirageστην Τανάγρα. Αυτό αποτέλεσε το-νωτική ένεση για το ηθικό τους αλλάκαι ευκαιρία χαλάρωσης καθώς το

πρόγραμμα που θα ακολουθούσε θαγινόταν όλο και περισσότερο απαιτη-τικό.

Σταδιακά η εκπάιδευση εμ-πλουτίστηκε με νέα αντικείμενα στοθεωρητικό και πρακτικό κομμάτι της.Οι ασκήσεις ήταν όλο και πιο σύνθε-τες και επιπλέον παρακολουθούσανδιαλέξεις σχετικά με το φορητό οπλι-σμό και ειδικά με τη λύση και άρμοσητου G-3 A3 που αποτελεί τον ατομικό

οπλισμό του Ικάρου. Αποκορύφωμαόλων αυτών ήταν η μετάβαση στοπεδίο βολής της Στρατιωτικής ΣχολήςΕυελπίδων, όπου οι πρωτοετείς εξα-σκήθηκαν στις βολές με το προανα-φερθέν όπλο.

Παρά την κούραση όμως, κάθεπρωί ένιωθαν να πλησιάζουν όλο και πιοκοντά στην επίτευξη του στόχου τουςπου δεν ήταν άλλος από την ορκωμοσία.Το μαρτυρούσε αυτό η έναρξη των

δοκιμαστικών τελετών ορκωμοσίαςαλλά και οι γενικότερες προετοιμασίεςπου δεν περνούσαν απαρατήρητες.Ήταν γεγονός. Ο σημαντικότεροςσταθμός της ζωής τους, που οι ίδιοιεπέλεξαν, ήταν πλέον ορατός.

Ασυνήθιστο διάλειμμα στην πε-ρίοδο της Βασικής Στρατιωτικής Εκ-παίδευσης αποτέλεσε η έξοδος τωννέων Ικάρων (αλλά και όλων τωνυπολοίπων Ικάρων) με σκοπό τη με-

τάβαση στις ιδιαίτερες πατρίδες τουςγια συμμετοχή στις εθνικές εκλογές.Ευχάριστο διάλειμμα για όλους και σί-γουρα πρωτόγνωρο για τους πρωτο-ετείς Ικάρους. Οι νέοι μετέβησαν στιςπόλεις τους και επέστρεψαν με ανα-πτερωμένο το ηθικό, έτοιμοι για τηντελική ευθεία της δοκιμασίας τους.

Η τελευταία φάση της εκπαί-δευσής τους ήταν εστιασμένη στιςπροετοιμασίες που αφορούσαν την

ορκωμοσία. Δοκιμαστικές το πρωίαλλά και το απόγευμα και γενική δο-κιμαστική την παραμονή της ορκωμο-σίας, με συμμετοχή των πρωτοετώνΙκάρων αλλά και του αγήματος τοοποίο αποτελούνταν από αξιωματι-κούς και Ικάρους όλων των τάξεων,με σκοπό την άψογη εμφάνιση όλωνστη μεγάλη ημέρα της ορκωμοσίαςπου σηματοδοτεί την ένταξη των πρω-τοετών στην οικογένεια των Ικάρων.

ΒΑΣΙΚΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 2009

ΟΡΚΩΜΟΣΙΑ ΠΡΩΤΟΕΤΩΝ ΙΚΑΡΩΝ 2009

Το μεγαλύτερο, αναμφίβολα,γεγονός του φθινοπώρου γιατη Σχολή Ικάρων είναι η ορ-

κωμοσία των νέων Ικάρων. Για πρώτηφορά φέτος, η τελετή έλαβε χώρα στονέο Νότιο Μέρος, στο χώρο μπροστά απότο νέο Διοικητήριο της Σχολής. Από νωρίςτο πρωί οι συγγενείς των ορκισθέντωνάρχισαν να καταφτάνουν στη Σχολή. Ηανυπομονησία να αντικρύσουν τα παιδιά,τα αδέρφια, τα εγγόνια και τους φίλουςτους με την ολόλευκη στολή του Ικάρουήταν μεγάλη. Αλλά και οι νέοι Ίκαροι, κοι-

τάζοντας πίσω από τα τζάμια των θαλά-μων τους γονείς να καταφθάνουν, χαμο-γελούσαν με ικανοποίηση. Η χαρά και ηυπερηφάνεια που ένιωθαν γι’ αυτή τηστιγμή της ζωής τους ήταν αδύνατον νακρυφτεί. Όταν ήρθε η προγραμματισμένηώρα το άγημα και οι ορκισθέντες πήραντη θέση τους απέναντι από το πλήθος. Ηλαμπρή τελετή που ακολούθησε, παρου-σία του κυρίου Αρχηγού Αντιπτεράρχου(Ι) Βασιλείου Κλόκοζα περιλάμβανε τηνορκωμοσία των Ελλήνων και των Ελλη-νοκύπριων πρωτοετών καθώς και την

υπόσχεση των αλλοδαπών νέων Ικάρων.Η τελετή ολοκληρώθηκε με την ανά-γνωση της ημερήσιας διαταγής από τονΔιοικητή της Σχολής Ικάρων Υποπτέ-ραρχο (Ι) Γρηγόριο Πρεζεράκο και τηνπαρέλαση του αγήματος και των πρωτο-ετών μπροστά στα δακρυσμένα από τησυγκίνηση μάτια των συγγενών τους.Μετά το πέρας της τελετής ακολούθησεδεξίωση στο χώρο του εστιατορίου τηςΣχολής κατά την οποία στους νέους Ικά-ρους επιδόθηκε αναμνηστικό δώρο απότον κύριο Αρχηγό.

ΕΜΕΙΣ ΘΑ ΓΙΝΟΥΜΕ ΚΑΛΥΤΕΡΟΙ ΑΠΟ ΕΣΑΣΤο ρητό το οποίο κοσμεί το θυρεό της Σχολής Ικάρων. Ένα βαθύτερο μήνυμα για το οποίο, γε-

νιές και γενιές ανδρειωμένων Ικάρων και αξιωματικών, έχυσαν το αίμα τους. Γιατί εξάλλου, το μεγαλύ-τερο ευτύχημα για όλους μας είναι οι νεότερες γενιές Ικάρων να γίνονται καλύτερες από εμάς.

ΠΡΩΤΟΕΤΕΙΣ…βάλτε ψηλότερα τον πήχη που βρήκατε από εμάς, και να θυμάστε ότι με προσπάθεια, επιμονή και

υπομονή ακόμη και οι πιο δύσκολοι στόχοι επιτυγχάνονται.

ΙΚ ΙV ΥΣΜΙΑΣ (ΕΑ) ΠΕΤΡΟΥΣΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ

«ΑΜΕΣ ΔΕ Γ’ ΕΣΣΟΜΕΘΑ ΠΟΛΛΩ ΚΑΡΡΟΝΕΣ»

ΟΡΚΩΜΟΣΙΑ ΠΡΩΤΟΕΤΩΝ ΙΚΑΡΩΝ 2009

Περνώντας από την πύλη της Σχολής Ικάρων, ο καθένας ως πρωτοετής νιώθει πρωταρχικά την ικανοποί-ηση για την επίτευξη των στόχων του, καθώς επίσης περιμένει με ανυπομονησία και άγχος αυτά που έπονται καιπιο συγκεκριμένα την περίοδο της Βασικής Εκπαίδευσης. Την περίοδο αυτή ο νέος Ίκαρος μαθαίνει να κινείταικαι να αναφέρεται με τον προβλεπόμενο τρόπο εντός αλλά και εκτός της Σχολής και πως θα απευθύνεταιστους ανωτέρους του. Επίσης μαθαίνει τον τρόπο με τον οποίο κάθε μέρα θα γίνεται όλο και πιο δυνατός, σο-βαρός, επιμελής αλλά και τυπικός απέναντι στους συναδέλφους, τους εκπαιδευτές και τους ανωτέρους του.Επιβράβευση όλων αυτών των προσπαθειών αποτελεί η ορκωμοσία ενώπιων των γονιών, σημείο το οποίο λα-χταρά κάθε νέος Ίκαρος. Αυτή η ημέρα αποτελεί επιβράβευση των κόπων των νέων Ικάρων αλλά και τρόπο νααποδείξει πως μέσα από την περίοδο της Βασικής Στρατιωτικής Εκπαίδευσης έχει αγαπήσει τη Σχολή, έχειαποκτήσει θέληση και ακόμη περισσότερη δύναμη ούτως ώστε να προχωρήσει στον γεμάτο προκλήσεις κόσμοτης Πολεμικής Αεροπορίας.

Η πρώτη πρόκληση που συναντά κανείς με την εί-σοδό του ως πρωτοετής στη Σχολή Ικάρων είναι ηΒασική Στρατιωτική Εκπαίδευση. Κατά τη διάρκεια τηςεκπαίδευσης, ο νέος Ίκαρος μυείται στη στρατιωτικήαγωγή, η οποία συμπεριλαμβάνει την πειθαρχία, την ει-λικρίνεια, το θάρρος. Με τη βοήθεια των ανωτέρωντάξεων και κυρίως της διοικούσας, ο νέος δόκιμοςμαθαίνει να συμπεριφέρεται, όχι μόνο κατά την παρα-μονή του στη Σχολή αλλά και στη μετέπειτα καριέρατου στην Πολεμική Αεροπορία.

Η πρώτη ημέρα, η ημέρα της εισόδου μας στηΣχολή Ικάρων που με κόπο και θυσίες καταφέραμε,χαρακτηρίζεται από περίεργα συναισθήματα. Ενώ απο-χωριστήκαμε την οικογένειά μας και την καθημερινό-τητα, κάναμε αποφασιστικά ένα βήμα μπροστάαλλάζοντας ουσιαστικά τρόπο ζωής. Μετά τις πρώτες,δύσκολες από πλευράς εγκλιματισμού ώρες, η εκπαί-δευση άρχισε. Ουσιαστικά η πρώτη μας επαφή με τηναεροπορία ήταν όταν ντυθήκαμε με τις στολές μαςκαι πήγαμε στο αμφιθέατρο όπου και μας ανακοινώθη-καν τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις μας. Πάντα θαθυμόμαστε το πρώτο μας γεύμα και το πρώτο μαςπρωινό ξύπνημα.

Η είσοδός μας στη Σχολή κατακλύστηκε από πληθώρα συναισθημάτων. Για πρώτη φορά αποχωριστήκαμετην οικογένειά μας για αρκετό καιρό. Η είσοδός μας στη Σχολή αποτέλεσε και μια νέα σελίδα της ζωής μας.Μετά την πρώτη εβδομάδα προσαρμογής, αρχίσαμε να συνηθίζουμε το πρόγραμμα της Σχολής το οποίο φυσικάδιέφερε από αυτό που ακολουθούσαμε ως πολίτες. Πεζικές ασκήσεις, μελέτη του εγκολπίου του Ικάρου, φυσικήενδυνάμωση ήταν τα βασικά μέρη του προγράμματός μας. Μέσα από όλες αυτές τις διαδικασίες φτάσαμε στηντέταρτη εβδομάδα, την εβδομάδα της παραλαβής του ξιφιδίου αλλά και της ορκωμοσίας. Στην εβδομάδα της επι-βράβευσης των προσπαθειών μας. ΙΚ Ι ΤΣΙΓΚΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΙΚ Ι ΜΑΧΑΙΡΙΔΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΙΚ Ι ΜΑΝΤΑΛΙΑ ΕΙΡΗΝΗ

ΙΚ Ι ΖΕΙΚΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ

Η ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΕΤΩΝ

28

Στο πλαίσιο των Μέτρων Οικοδό-μησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) μεταξύ Ελ-λάδας και Τουρκίας, από το 2007καθιερώθηκαν αθλητικοί αγώνες μεταξύτων αντίστοιχων Στρατιωτικών Σχολώντων χωρών, οι οποίοι διεξάγονται δύοφορές το χρόνο, εναλλάξ σε κάθε Σχολή.Κατά τη διάρκεια των αγώνων οι απο-στολές των μαθητών και των συνοδώντους φιλοξενούνται στις εγκαταστάσειςτης οικοδέσποινας Σχολής. Επίσης, στιςαποστολές δίνεται η ευκαιρία να επισκε-φθούν ιστορικά μνημεία και χώρους τηςδιοργανώτριας χώρας.

Στις 2 Νοεμβρίου 2009, στο πλαί-σιο αυτής της δραστηριότητας, η ομάδαστίβου της Σχολής Ικάρων αναχώρησεαπό το αεροδρόμιο της Ελευσίνας μεπροορισμό την αντίστοιχη τούρκικηΣχολή, η οποία βρίσκεται στην πόλη τηςΚωνσταντινούπολης. Εκεί, τους Έλ-ληνες Ικάρους υποδέχτηκε αντι-

προσωπία Τούρκων μαθητών.Οι αγώνες μεταξύ των δύο Σχολών περι-λάμβαναν κυρίως αγωνίσματα δρόμου,μικρών και μεγάλων αποστάσεων. Πιοσυγκεκριμένα, το απόγευμα της Τρίτηςέγιναν αγώνες 100μ, 400μ, 1500μ καισκυταλοδρομία 4Χ100μ ανδρών, 800μγυναικών, καθώς επίσης ακόντιο καιτριπλούν. Τα μέλη των δύο Σχολών έδω-σαν τον καλύτερο τους εαυτό αποκομί-ζοντας σημαντικές εμπειρίες για τομέλλον. Μετά το τέλος των αγώνων έγι-ναν οι απονομές αφήνοντας μια γεύσηικανοποίησης και στις δύο πλευρές.Όσον αφορά την ελληνική αποστολή,αυτή αποτελούνταν από 16 Ικάρους μεεπικεφαλής της ομάδας τον ΤμηματάρχηΣτρατιωτικής Εκπαίδευσης Ασμχο (Ι)Επαμεινώνδα Σκαρπαλέζο.

Εκτός όμως από τη συμμετοχήτης στους αγώνες, η ελληνική αποστολήεπισκέφτηκε το Πατριαρχείο και την

Αγιά Σοφιά και ξεναγήθηκε στο λεγόμενο“Μικρό Παλάτι” και στο “Τοπ Καπί” -πα-λάτι του Μωάμεθ. Στις 5 Νοεμβρίου, τε-λευταία μέρα του ταξιδιού, οι δύο Σχολέςεπισκέφτηκαν από κοινού το “ΜεγάλοΠαζάρι”, την αγορά της Κωνσταντινού-πολης και στη συνέχεια η ελληνική απο-στολή πήρε το δρόμο της επιστροφήςγια την Αθήνα.

Έπειτα από τέσσερις μέρες, στις9 Νοεμβρίου του 2009, στο πλαίσιο αν-ταπόδοσης της φιλοξενίας, 19 Τούρκοιμαθητές και 3 συνοδοί αξιωματικοί τουςέφθασαν στην Αθήνα με στόχο τη συμ-μετοχή σε αγώνες κολύμβησης και τένιςμε τις αντίστοιχες ομάδες της ΣχολήςΙκάρων. Πιο συγκεκριμένα, πραγματο-ποιήθηκαν αγώνες 50μ ελεύθερο, 100μελεύθερο, 100μ πρόσθιο, 100μ πετα-λούδα, και 4Χ100μ ελεύθερο ανδρών,50μ γυναικών, καθώς και τουρνουάτένις. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονι-

ΜΕΤΡΑ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ(ΜΟΕ)

29

στεί ότι οι φιλοξενούμενοι μαθητές συ-νέβαλαν αποτελεσματικά στη διεξαγωγήόμορφων αγώνων, σε φιλικό πλαίσιο,χωρίς την παρουσία άγχους για κάποιομετάλλιο.

Βέβαια, όπως και στην Τουρκία,πέρα από τους αγώνες το πρόγραμμα πε-ριελάμβανε επίσκεψη στο μουσείο τηςΠ.Α., περιήγηση στην πόλη της Αθήναςκαι ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο

της Ακρόπολης καθώς επίσης στο πανέ-μορφο και αξιομνημόνευτο ομώνυμομουσείο. Σημαντικό γεγονός αποτέλεσεη μουσική βραδιά που διοργανώθηκεστο εστιατόριο της Σχολής μας στις 12Νοεμβρίου - τελευταίο βράδυ παραμονήςτης τούρκικης αποστολής- σαν μια άτυπητελετή λήξης των αγώνων. Στην επιτυχίατης συνέβαλε αποφασιστικά η ορχήστρατης Σχολής, που απαρτίζεται από Ικά-

ρους, οι οποίοι μέσα από το πλούσιο ρε-περτόριό τους φρόντισαν ώστε το κέφινα διατηρηθεί στα ύψη. Ευχάριστη έκ-πληξη αποτέλεσαν οι πρωτοετείς Ίκαροιτης ορχήστρας που κέρδισαν τις εντυπώ-σεις, καθώς απέδειξαν ότι δεν στερούν-ται ταλέντου και άφησαν σημαντικέςυποσχέσεις για το μέλλον. Καθοριστικήήταν και η συνεισφορά των επαγγελμα-τιών μουσικών της Πολεμικής Αεροπο-ρίας οι οποίοι με τις ξεχωριστές τουςικανότητες έδωσαν άλλο τόνο στη δια-σκέδαση.

Τελικά, το ταξίδι στην Τουρκία,όπως κι η φιλοξενία της αντίστοιχης Σχο-λής στην Αθήνα, έδωσε τη δυνατότηταανταλλαγής απόψεων με έναν διαφορε-τικό πολιτισμό, τη σύσφιξη των σχέσεωνμεταξύ των μαθητών των δύο χωρών καιτην άριστη εκπροσώπηση της Σχολήςμας.

ΙΚ ΙΙ (Τ-Η) ΣΚΟΝΔΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

30

8Νοεμβρίου, οι Ορθό-δοξοι Χριστιανοί και ηΠολεμική Αεροπορία

γιορτάζουμε από κοινού τη Σύ-ναξη των Παμμεγίστων Ταξιαρ-χών και Πασών των ΑσωμάτωνΔυνάμεων. Τιμώνται οι Ουρά-νιες Δυνάμεις που έχουν υπό τησκέπη τους τούς υπερασπιστέςτης πατρίδας του σήμερα καιταυτόχρονα τους εγγυητές τηςσυνέχειας της ύπαρξής της στοαύριο. Η ίδια μέρα όμως αποτε-λεί από σύμπτωση… και χρονικόσημείο σταθμό για τη διασφά-λιση της ιστορικής ενότητας τηςΠατρίδας μας. Πριν από 32 χρό-νια, την ίδια μέρα ακριβώς πουτιμάται ο Αρχάγγελος Μιχαήλ,προστάτης αυτών που αγωνιζό-μενοι στο παρόν εξασφαλίζουντο μέλλον, ο Μανόλης Ανδρόνι-κος εφοδίασε το οπλοστάσιοτης ελληνικότητας της Μακεδο-νίας μας με αδιάψευστα ιστο-ρικά στοιχεία που ανέσυρε απότο παρελθόν.

Το άρθρο που ακολουθεί είναιτου Τζίνο Πολέζε* και δημοσιεύτηκεστην εφημερίδα «Ελευθερία» της Λάρι-σας την Κυριακή, 8 Νοεμβρίου 2009. Ευ-χαριστούμε τη σύνταξη της εφημερίδαςγια την άδεια αναδημοσίευσης.

Εδώ και 4.000 χρόνια η Μακεδο-νία είναι ελληνική.

Ο Ιων. Δραγούμης πριν από ένανπερίπου αιώνα, προέτρεπε τους Έλληνεςνα σπεύσουν να σώσουν τη Μακεδονία,ώστε η Μακεδονία να μας σώσει. Η προ-τροπή του παραμένει επίκαιρη.

Η διεκδίκηση της Μακεδονίας απόδιάφορους βόρειους γείτονές μας άρχισετο 1870 όταν οι Ρώσοι δημιουργούν τη«βουλγαρική εξαρχία». Οι Βούλγαροι κα-τασκευάζουν το μύθευμα περί «μακεδο-νικού έθνους» και προσπαθούν με τονδεύτερο βαλκανικό πόλεμο του 1912 -

1913, τον οποίον προκάλεσαν, να απο-σπάσουν από την Ελλάδα τη Μακεδονία.

Οι ίδιοι και πάλι, κατά τη βουλγα-ρική κατοχή το 1941 - 1945, επιχειρούννα εκβουλγαρίσουν την Ανατολική Μα-κεδονία.

Εν συνεχεία, ο Στάλιν στηρίζει τονΤίτο στη δημιουργία του ομόσπονδουκράτους της «Μακεδονίας», με απώτεροστόχο ενός «κουμουνιστικού μακεδονι-κού κράτους» το οποίο θα περιλάμβανεκαι ελληνικές περιοχές.

Μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλα-βίας το 1991, το κρατίδιο με πρω-τεύουσα τα Σκόπια, αυτοανακηρύσσεται«Δημοκρατία της Μακεδονίας» και απότότε η ελληνική διπλωματία δοκιμάζεταιμε τις αυθαιρεσίες και τις αλυτρωτικέςθέσεις του, ενώ συστηματικά και επίμοναπροσπαθεί να δημιουργήσει ένα ιστορικόιδεολόγημα.

Καθιέρωσε ένα γλωσσικό ιδίωμαως επίσημη γλώσσα, την ονόμασε μακε-δονική και τέλος αναζήτησε μία εθνικήταυτότητα με ιστορικό παρελθόν.

Ο λαός, του οποίου τα Σκόπια θέ-λουν να οικειοποιηθούν την ιστορία,έζησε πριν από 2.500 χρόνια, όταν οιΣλάβοι πρόγονοί τους βρίσκονταν στιςμακρινές στέπες της Ασίας.

Απαραίτητη όμως προϋπόθεσηγια την οικειοποίηση αυτή, ήταν να απο-κοπεί η ιστορία των Μακεδόνων απόεκείνη των Ελλήνων. Το ισχυρότερο ίσωςόπλο τους το πρόσφερε ο φανατικός καιθανάσιμος εχθρός του Φιλίππου του ΙΙ,ο Δημοσθένης, ο οποίος αδίστακτα απο-καλεί τον Μακεδόνα βασιλιά «βάρβαρο».

Αυτός ο «βάρβαρος» όμως πήρετον Αριστοτέλη για δάσκαλο του γιουτου, ανέθεσε στον Λεωχάρη, λαμπρόγλύπτη του 4ου αι. π.Χ., να κάνει τα πορ-τρέτα της οικογένειάς του και να τα στή-σει στην Ολυμπία, ενώ μουσικοί,

ποιητές, γλύπτες και ζωγράφοι διάσημοιτότε, ζούσαν και εργάζονταν στη μακε-δονική πρωτεύουσα. Ο ίδιος ο Φίλιπποςαλληλογραφούσε με τον Σπεύσιππο, διά-δοχο τον Πλάτωνα στην Ακαδημία. ΟΕυριπίδης έγραψε και παρουσίασε στηΜακεδονία όπου πέθανε και θάφτηκε, τοπιο λαμπρό του έργο : τις «Βάκχες»,αλήθεια σε ποιο κοινό «βαρβάρων»απευθυνόταν;

Η πολιτιστική παράδοση των Μα-κεδόνων δημιούργησε την ελληνιστικήλάμψη σε όλη την Ανατολή, από τηνΑλεξάνδρεια στην Πέργαμο, από την Αν-τιόχεια στη Βακτριανή.

Οι ανασκαφές στα μέρη αυτά μαςαποκάλυψαν ότι εκεί που έφτασαν θέλη-σαν να ξαναστήσουν έναν κόσμο πουείχαν αφήσει πίσω τους, στη Μακεδονία,στις Αιγές, στο Δίον, στην Πέλλα καιαλλού, όπου μόλις τώρα η αρχαιολογικήσκαπάνη ξεσκεπάζει.

Ο Γάλλος αρχαιολόγος Leon Heu-zey επισημαίνει πρώτος τις αρχαιότητεςτης Βεργίνας το 1855 και το 1861, αρχί-ζει τις ανασκαφές του ανακτόρου.

Το 1937 - 38, οι έρευνες ξανάρχι-σαν από τον Α. Ρωμαίο, ο οποίος από το1954 έως το 1959 συνεργάστηκε με τον

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΣΜΧΟΣ (Ι) ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΡΙΚΗΣ

Ευχαριστούμε Ανδρόνικε... (08-11-1977)

31

Χ. Μακαρόνα.Από το 1951 έως το θάνατό του

το 1992, ο Μανώλης Ανδρόνικος έκανεανασκαφές στο νεκροταφείο των τύμ-βων.

Σήμερα, 8 Νοεμβρίου, οι ορθόδο-ξοι γιορτάζουν τους Ταξιάρχες Αρχαγγέ-λους Μιχαήλ και Γαβριήλ. Αυτή τη μέραέλαχε στο Μανόλη Ανδρόνικο πριν από32 χρόνια (8-11-1977), να ανοίξει στηΒεργίνα έναν ασύλητο τάφο, αυτόν πουανήκε (τώρα πια είναι βέβαιο) στον Φί-λιππο τον ΙΙ, τον ξακουστό βασιλιά τηςΜακεδονίας και πατέρα του Μεγαλέξαν-δρου.

Με την ευκαιρία που μας προ-σφέρει η ημερολογιακή σύμπτωση τηςεπετείου, θα ήθελα να επισημάνω πόσοεπίκαιρη είναι η σημασία της ανακάλυ-ψης αυτής και να στείλω ένα μεγάλο ευ-χαριστώ στον Μανόλη Ανδρόνικο. Εάν ηΜακεδονία έδειξε το αληθινό της πρό-σωπο, σε αυτόν το χρωστάμε. Με τονπιο αδιάψευστο τρόπο τα ευρήματααυτά βεβαιώνουν τη ρήση του Στρά-βωνα (67 π.Χ. - 23 μ.Χ): «Έστιν ουνΕλλάς και η Μακεδονία» (είναι λοιπόνΕλλάδα και η Μακεδονία).

Η ιστορία, η γλώσσα, ο πολιτι-σμός δηλώνουν την ελληνικότητα τουχώρου. Μερικά στοιχεία αποφασιστικάγια την αβίαστη κρίση μας, αποτελούντα ακόλουθα ευρήματα στη Βεργίνα:

- Η ύπαρξη του τεράστιου

τύμβου, μοναδικού σε διαστά-

σεις κατασκευής σε όλη τη Μακε-

δονία.

- Το μέγεθος του Τάφου

του Φιλίππου , ο οποίος είναι ο

μεγαλύτερος από όλους τους

γνωστούς ως σήμερα, υπόλοιπους

μακεδονικούς τάφους.

- Οι δύο βαρύτιμες χρυσές

λάρνακες με τα οστά και το χα-

ρακτηριστικό αστέρι των ακτί-

νων στο κάλυμμα.

- Ο λαμπρός σιδερένιος θώ-

ρακας.

- Η χρυσελεφάντινη

ασπίδα.

- Η τεράστια ποιοτική δια-

φορά της ζωγραφικής.

- Ο πλούτος και η απαρά-

μιλλη ποιότητα των αντικειμέ-

νων στεφάνια με φύλλα

βελανιδιάς: τα βαρυτιμότερα που

διασώζονται .

- Το μοναδικό κυκλικό διά-

δημα.

- Οι επίχρυσες κνημίδες με

το διαφορετικό ύψος ο Φίλιππος

ο ΙΙ είχε τραυματιστεί δύο φορές

στο πόδι, πράγμα που δικαιολο-

γεί τη χωλότητά του .

- Τα ονόματα των επιτύμ-

βων στηλών της Βεργίνας : Άλκι-

μος, Δρύκελος, Πευκόλαος,

Πιερίων, Θεόκριτος, Φιλώτας κ.ά.

- Η επιγραφή στον Πατρώο

Ηρακλή μέσα στο ανάκτορο.

- Ο μικρός ναός με την επι-

γραφή της Ευρυδίκης, της μητέρας

του Φιλίππου κ.ά.

Σε ανακοίνωσή του στη Θεσσαλο-νίκη το 1968, με καθαρή σκέψη και επι-στημονική τόλμη, ο N.G.L. Hammondτόνισε ότι οι Αιγές, η πρωτεύουσα τωνΜακεδόνων, τοποθετείται στη Βεργίναμε το λαμπρό ανάκτορο, τον μακεδονικότάφο και τον επιβλητικό μαρμάρινοθρόνο.

Σήμερα, όλοι σχεδόν οι ιστορικοίκαι αρχαιολόγοι δέχονται την άποψηαυτή για την κοιτίδα των αρχαίων Μα-κεδόνων.

Σήμερα, μετά από 148 χρόνια (L.Heuzey, 1861), τα μνημεία μιλάνε μόνατους.

Η ανεύρεση για πρώτη φορά τουασύλητου τάφου ενός από τα πιο ση-μαντικά πρόσωπα της αρχαίας ελληνι-κής ιστορίας, πρέπει να θεωρηθεί ωςεξαιρετική εύνοια της τύχης. Χάρη όμωςστη γνώση και την επιμονή του Καθη-γητή - Αρχαιολόγου Μανόλη Ανδρόνι-κου, σήμερα εμείς βλέπουμε στιςπροθήκες του Μουσείου της Θεσσαλο-νίκης και της Βεργίνας, το ίδιο το σώματου Φίλιππου του ΙΙ, βασιλιά της Μακε-δονίας, που δολοφονήθηκε στις Αιγέςτο 336 π.Χ. και φανταζόμαστε την αφήτου πάνω στα ξίφη του, στα δόρατάτου, πάνω στις κύλικες που έπινε κρασί.

Έτσι, στη Βεργίνα, τα αρχαιολο-γικά ευρήματα συνετέλεσαν στην τόσο

πολύτιμη και συχνά ελλιπή ιστορικήγνώση. Ευχαριστούμε Ανδρόνικε.

* Ο Τζίνο Πολέζε είναι ΚαθηγητήςΕλληνικής – Γαλλικής και Ιταλικής Φιλο-λογίας – Μεταφραστής, πρώην Διευθυν-τής του Γαλλικού Ινστιτούτου Λάρισας

32

Η Πολεμική Αεροπορία τίμησεκαι φέτος τον προστάτη της Αρχάγ-γελο Μιχαήλ με μια σειρά εορταστικώνεκδηλώσεων, οι οποίες πραγματοποι-ήθηκαν από τις 8 έως τις 11 Νοεμβρίου2009 σε όλες τις Μονάδες της. Όπωςκάθε χρόνο, το επίκεντρο των εορτα-σμών ήταν η Αεροπορική Βάση Δεκέ-λειας. Ειδικότερα, η Δοξολογίατελέστηκε στη Σχολή Ικάρων την Κυ-ριακή 8 Νοεμβρίου 2009 παρουσία τουΥπουργού Εθνικής Άμυνας κ. Ευάγγε-λου Βενιζέλου και του ΑναπληρωτήΥπουργού Εθνικής Άμυνας κ. ΠάνουΜπεγλίτη. Την εκδήλωση τίμησαν μετην παρουσία τους ο Υφυπουργός

Εξωτερικών κ. Σπύρος Κουβέλης, οβουλευτής κ. Ιωάννης Τραγάκης εκ-πρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας, οπρέσβης κ. Γεώργιος Γεωργίου εκπρό-σωπος του ΛΑΟΣ και ο βουλευτής κ.Δημήτριος Παπαδημούλης εκπρόσω-πος του ΣΥΡΙΖΑ. Στην τελετή επίσηςπαραβρέθηκαν ο Αρχηγός ΓενικούΕπιτελείου Εθνικής Άμυνας Πτέραρ-χος (Ι) Ιωάννης Γιάγκος, ο ΑρχηγόςΓενικού Επιτελείου Ναυτικού Αντι-ναύαρχος Γεώργιος Καραμαλίκηςκαθώς και άλλοι ανώτατοι και ανώτε-ροι αξιωματικοί των τριών κλάδωντων Ενόπλων Δυνάμεων και των Σω-μάτων Ασφαλείας. Ιδιαίτερα συγκινη-τική και τιμητική ήταν η παρουσία τωναπόστρατων αξιωματικών όλων τωνβαθμών. Την ημερήσια διαταγή διά-βασε ο Αρχηγός Γενικού ΕπιτελείουΑεροπορίας Αντιπτέραρχος (Ι) Βασί-λειος Κλόκοζας.

Όμως, αν και είχαν γίνει όλες οιδέουσες προετοιμασίες ώστε να τιμή-σουμε τον προστάτη μας με την πρέ-πουσα λιτή μεγαλοπρέπεια στονπροαύλιο χώρο του νέου Διοικητη-ρίου της Σχολής, στο «Νότιο Μέρος»,ο καιρός δεν αποδείχτηκε σύμμαχός

μας το πρωί της Κυριακής, με κύριασυνέπεια την πραγματοποίηση της τε-λετής στο εσωτερικό του υποστέγουΔαίδαλος της Σχολής μας. Εξαιτίας επί-σης των κακών καιρικών συνθηκώνματαιώθηκαν και οι διελεύσεις των μα-χητικών αεροσκαφών που είχαν προ-γραμματισθεί για την περίσταση. Μετο πέρας της τελετής ακολούθησε δε-ξίωση και στη συνέχεια οι προσκεκλη-μένοι επισκέφτηκαν τη στατική καιφωτογραφική έκθεση που λειτουρ-γούσε στο χώρο του Μουσείου τηςΠολεμικής Αεροπορίας.

ΙΚ ΙΙΙ (ΜΑΕ) ΤΣΑΝΤΗΛΑΣ ΛΟΥΙΖΟΣ

ΕΟΡΤΗ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ

33

Νομίζετε πώς παρακολουθείτετις τεχνολογικές εξελίξεις; Ποια είναιη πιο πρωτότυπη εφεύρεση πουέχετε ακούσει; Ύστερα από μια επί-σκεψη σε διάφορα site και αρκετόψάξιμο, τότε θα μπορείτε να πείτεπως παρακολουθείτε την τεχνολο-γία… ή πιο απλά διαβάστε το παρα-κάτω άρθρο..!

Ρομπότ «ντυμένα» σαν αλη-θινά ζώα για αποκωδικοποίηση τηςσυμπεριφοράς και της επικοινωνίαςτους. Τέτοιες προσπάθειες έχουνγίνει για μέλισσες, σκίουρους, σαύ-

ρες.Μια γυροσκοπική σφαίρα με

μέγιστη ταχύτητα 9km/h μπορεί νακινηθεί πάνω από λάσπη, χιόνι, άμμοακόμα και σε νερό, με αυτονομία 16ωρών, για την εξερεύνηση άλλωνπλανητών ή για μεταφορά στρατιω-τών σε περίοδο πολέμου.

Συνεχώς γίνονται προσπάθειεςγια τη δημιουργία ολοένα και μικρό-τερων κατασκευών όπως κτίρια ήπλοία που χωράνε σε ένα μπουκάλιή και ακόμα και μικρότερων (με μέ-γεθος τρίχας)!! Όμως η επανάστασηστη νανοτεχνολογία ήρθε με τηνανάπτυξη εκτυπωτών όπου χρησιμο-ποιώντας σχεδιαστικά προγράμματακαι αντί για μελάνι ένα είδος σιλικό-νης κάνει 3D εκτυπώσεις. Αυτή είναιμια μεγάλη επανάσταση στη βιομη-

χανία και την ηλεκτρονική, ενώ εν-δέχεται να βοηθήσει και την ιατρική,καθώς ο χρήστης θα μπορεί με μιασταγόνα αίματος να κάνει πλήρη αι-

ματολογική εξέταση μέσω του εκτυ-πωτή του!

Αεροσκάφη με καύσιμο 100%υδρογόνο καλύπτουν απόσταση 725km ή χωρίς καύσιμο, απλά με ηλιακήενέργεια θα μένουν στον αέρα για 5έως 10 χρόνια (από 9 ημέρες πουείναι το μέγιστο μέχρι στιγμής)!

Με τη χρήση μόνο του inter-net μπορεί κάποιος πλέον να γράψειτο όνομά του στη σελήνη ή να ονο-μάσει ένα άστρο έναντι ενός συμβο-λικού ποσού!

Φωτογραφική μνήμη σε χάπι!Επιστήμονες απομόνωσαν μια πρω-τεΐνη που σχετίζεται με τη μνήμη,και έρευνες μέχρι τώρα σε ποντίκια

έδειξαν ότι αύξησε μέχρι και 1500φορές τη μνήμη τους!

Ελικόπτερο με τεχνητή νοημο-σύνη! Προγραμματιστές κωδικοποί-

ησαν τις κινήσεις ενός πιλότου επι-δείξεων και τώρα το ελικόπτερο μπο-ρεί να εκτελέσει πλήθος πολύπλοκωνκινήσεων πολύ πιο αξιόπιστα από

τον πιλότο-δάσκαλό του!Πυροσβεστικό αεροσκάφος

κάνει άφεση 77,600 λίτρων νερού σε

περίπου 10 δευτερόλεπτα! Σημει-ωτέων το δικό μας Canadair μπορείνα γεμίσει μέχρι 6,000 λίτρα νερού.

Φτάσαμε ένα βήμα πιο κοντάστον «αόρατο μανδύα» του HarryPotter με κάποια υλικά, κυρίως ασήμικαι μαγνήσιο, που ανακλούν το φώςκαι προβάλουν ό,τι βρίσκεται γύρωτους.

Τέλος… Θέλετε κι άλλα; Μάλ-λον στέρεψαν οι επιστήμονες απόιδέες… Ίσως μέχρι το επόμενο τεύ-χος να έχουν σκεφτεί κάτι καινούριο.

ΙΚ ΙΙΙ (ΜΗΧ) ΚΕΦΑΛΑΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ

Νομίζετε πώς παρακολουθείτετις τεχνολογικές εξελίξεις;

34

«Η αγάπη θα σε βρειόπου και να’ σαι»

Τρία χρόνια μετά τηντελευταία της

δισκογραφική δουλειά«Βύσσινο και νεράντζι»,

η Χάρις Αλεξίουεπανέρχεται στο

προσκήνιο με έναν άκρωςπροσωπικό και

αυτοβιογραφικό δίσκο, οοποίος τιτλοφορείται «Ηαγάπη θα σε βρει όπου

και να’ σαι». Δέκαασπρόμαυρες μουσικές

στιγμές, δέκααποτυπώματα ψυχής

καταθέτονται σ’ αυτή τημουσική δημιουργία,

όπου η Χάρις Αλεξίου έχειτο ρόλο της δημιουργούκαι της ερμηνεύτριας. Με

καινούργιο ήχο καιδιάθεση πειραματισμού

μας καλεί να ταξιδέψουμεμε όχημα τη φωνή της

στα στιγμιότυπα της ζωήςτης. Ο δίσκος κυκλοφορεί

από την Estia.

«Συμπέρασμα ένα»

Στον καινούργιο τουδίσκο με τίτλο

«Συμπέρασμα ένα», οΓιάννης Πάριος μας

παρουσιάζει 14ολοκαίνουργια τραγούδια

στα οποία ο ίδιοςυπογράφει τους στίχους,

ενώ τη μουσική έχειεμπιστευθεί στο νέο,

αλλά ταλαντούχο ΓιάννηΧριστοδουλόπουλου.

Τραγούδια γραμμένα γιατην αγάπη από τον«τραγουδιστή του

έρωτα» έρχονται να μαςσυγκινήσουν και να μαςταξιδέψουν, έχοντας ωςοδηγό την ευαισθησία

του Γιάννη Πάριου και τηφρεσκάδα του Γιάννη

Χριστοδουλόπουλου. Οδίσκος κυκλοφορεί από

την MINOS-EMI.

«Reality Killed theVideo Star»

Μετά από τρία χρόνιααποχής, ο Robbie

Williams επανέρχεταιδυναμικά στη

δισκογραφία πιοανανεωμένος από ποτέ.Ο δίσκος τιτλοφορείται«Reality Killed the VideoStar» και σκοπό έχει να

κάνει το κοινό ναξεσηκωθεί και να χορέψει

στους ρυθμούς τωντραγουδιών του.

Δεκατρία τραγούδιαανάμεσα στα οποία καιένα κομμάτι-αφιέρωσηστη μνήμη του Michael

Jackson θα μαςκρατήσουν παρέα για 50περίπου λεπτά. Ο δίσκοςκυκλοφορεί από την EMI.

«Resistance»

Το πέμπτο τους άλμπουμμε τίτλο «Resistance»

έρχονται να μαςπαρουσιάσουν οι Muse.Το άλμπουμ από την

πρώτη στιγμή τηςκυκλοφορίας του έγινε

νούμερο ένα στα charts.Αμφισβητίες και ροκάδες

μέχρι το κόκκαλο,ξεφεύγουν εντελώς απόοποιαδήποτε μουσικάπρότυπα και αφήνουν

στην άκρη όλες τιςσυμβατικές φόρμες. Τοάλμπουμ είναι αρκετάπολιτικοποιημένο όσοναφορά το στίχο, όμωςταιριάζει απόλυτα με το

κλίμα των ημερών.Κυκλοφορεί από την

Warner.

ΙΚ ΙΙΙ (ΜΗΧ) ΖΥΓΟΥΡΗ ΕΛΕΟΥΣΑ-ΒΑΣΙΛΙΚΗ

Robbie Williams

Muse Γιάννης Πάριος

Χάρις Αλεξίου

ΑΚΟΥΣΑΜΕ ΚΑΙ ΣΑΣΑΚΟΥΣΑΜΕ ΚΑΙ ΣΑΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ

35

Πέρυσι κυκλοφόρησε το βιβλίο “The Flying Greek” του κ. Σπύρου Πισάνουαπό τις γνωστές εκδόσεις Potomoc της Washington DC στις ΗΠΑ 300σελίδων. Πρόκειται για την αυτοβιογραφία του συγγραφέα, ο οποίος είναι

Συνταγματάρχης ε.α. της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ. Η ιστορία του κ. Πισάνουείναι απίστευτη και ένα παράδειγμα πως τα πιο απίθανα ανθρώπινα σενάρια δεν ταβλέπουμε στην τέχνη (μυθιστόρημα, κινηματογράφο ή τηλεόραση) αλλά στηνπραγματική ζωή. Συνοπτικά, η ιστορία περιγράφει την οδύσσεια ενός φτωχούελληνόπουλου από τον Κολωνό της Αθήνας που ήταν τόσο αποφασισμένος να γίνειαεροπόρος ώστε το 1938 και σε ηλικία 18 χρονών έφυγε από την Ελλάδα και εισήλθεως λαθρομετανάστης στις ΗΠΑ. Δεν ήξερε καθόλου Αγγλικά, δεν είχε κανένα γνωστόστη χώρα και δεν είχε παρά ελάχιστα χρήματα μόνο. Έξι χρόνια αργότερα, το 1945,ήταν λοχαγός (σμηναγός) της Αμερικανικής Αεροπορίας, ένας από τους πιο γνωστούςτης άσσους έχοντας πετύχει 10 βεβαιωμένες καταρρίψεις εχθρικών αεροσκαφών στηδιάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Επιπλέον, πετούσε με τα πρώτα πειραματικάαεριωθούμενα των ΗΠΑ. Στο μεταξύ είχε μάθει αγγλικά, αλλά τα μιλούσε με μίαχαρακτηριστική βαριά ελληνική προφορά που διατήρησε και αργότερα στη ζωή του.

Στους συναδέλφους και αμερικάνους φίλους του ήταν γνωστός απλά ως «ο Έλληνας». Το βιβλίο πραγματεύεται καιτην πορεία του κ. Πισάνου μέχρι το 1973 που αποστρατεύτηκε, όμως οι περισσότερες σελίδες του βιβλίου και τοβασικό ενδιαφέρον του αναγνώστη επικεντρώνεται στο πως κατάφερε να εκπληρώσει το όνειρο του και να γίνειπιλότος. Στα μεγάλα θετικά του βιβλίου είναι και η εξαιρετική αφηγητική ικανότητα του συγγραφέα, που με τον έντονορεαλισμό του και την παράθεση πολλών λεπτομερειών δεν κουράζει τον αναγνώστη αλλά του λύνει απορίες πουτυχόν του δημιουργούνται. Έτσι για παράδειγμα, ο Έλληνας αναγνώστης θα διαπιστώσει ότι οι πολλές λεπτομέρειεςαπό τη ζωή του στην Αθήνα μέχρι και το 1938 είναι σωστές και άκρως διαφωτιστικές.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΓΟΣ

Για μία ακόμαφορά πρωταγω-νιστής του μυθι-στορήματος θαείναι ο καθηγη-τής του Χάρ-βαρντ ΡόμπερτΛάνγκτον, πουθα κληθεί να

λύσει ένα μυστήριο κρυμμένο πίσωαπό κώδικες, σύμβολα και μυστικά,αναζητώντας την απάντηση στηνιστορία και την καθημερινότητα. Τοβιβλίο διαδραματίζεται μέσα σε 12ώρες: καθαρή αδρεναλίνη για τουςλάτρεις του είδους. Όπως σε όλα ταβιβλία του Νταν Μπράουν, τίποταδεν είναι όπως φαίνεται με τηνπρώτη ματιά. Το Χαμένο Σύμβολοείναι γεμάτο εκπλήξεις!!!

Το χαμένο σύμμβολοΣυγγραφέας : Dan BrownΕκδόσεις : Λιβάνη

Πρόκειται γιαένα σύγχρονομυθιστόρημα γιατις ανθρώπινεςσχέσεις, τη φιλίακαι τον έρωτα.Μια νύχτα μεβροχή, τέσσεριςοδηγοί, τέσσερις

άγνωστοι μεταξύ τους μετά από ένααπότομο φρενάρισμα και μια καραμ-πόλα συναντιούνται, αλληλοκατηγο-ρούνται και από εκεί άρχισαν όλα.Έρχεται κοντά ο ένας με τον άλλο,γεύονται τη ζωή, τις δυσκολίες, τιςχαρές, ξεπερνούν τους εαυτούς τουςκαι γίνονται φίλοι για πάντα. Δώδεκαμήνες δέθηκαν μαζί σαν τους δώ-δεκα θεούς του Ολύμπου που κά-ποτε καθόριζαν τις ζωές τωνανθρώπων.

Βαλς με δώδεκα θεούςΣυγγραφέας: Λένα ΜαντάΕκδόσεις: Ψυχογιός

Το βιβλίο πραγ-ματεύεται τα γε-γονότα πουσυνέβησαν κατάτη δεκαετία1964-1974 στομαρτυρικό νησίτης Κύπρου καιοδήγησαν στην

τουρκική εισβολή το καλοκαίρι του1974. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στηναποστολή “Νίκη”, δηλαδή την επιχεί-ρηση μεταφοράς Ελλήνων καταδρο-μέων. Η διήγηση βασίζεται σεμαρτυρίες των πρωταγωνιστών τηςδύσκολης αυτής περιόδου και κατάσυνέπεια αποτελεί ανεκτίμητη πηγήάντλησης σημαντικών πληροφοριώνγια το σύγχρονο αναγνώστη και με-λετητή.

Ελληνικά φτερά στηνΚύπρο

Υποπτεράρχου ε.α Γεωργίου Δ.Μήτσαινα

ΙΚ Ι (ΜΗΧ) ΠΑΝΑΓΥΦΤΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΒΙΒΛΙΩΝ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

36

Η φωτογραφία (φως +γράφω) είναι μια τέχνη που αναφέ-ρεται στην αποτύπωση οπτικών ει-κόνων στο χαρτί. Η πρώτηπροσπάθεια έγινε από τους αρχαίουςΑιγυπτίους, επαναλήφθηκε τον 6οαιώνα και τέλος ολοκληρώθηκε τον16ο αιώνα με το όνομα camera ob-scura, που παρείχε τη δυνατότητααναπαράστασης ενός ειδώλου, τοοποίο στη συνέχεια το ζωγράφιζαν.

Στη συνέχεια έχουμε την ανά-πτυξη της χημικής φωτογραφίας(18ος αιώνας), αρχικά χωρίς επιτυ-χία, καθώς δεν γινόταν δυνατή ηστερέωση της εικόνας, ενώ λίγα χρό-νια μετά η πρώτη φωτογραφία πάρ-θηκε με μία έκθεση 8 ωρών στονήλιο (ηλιοφωτογραφία).

Τον 19ο αιώνα άρχισαν ναδιαδίδονται διάφορες μέθοδοι λήψηςκαι εμφάνισης φωτογραφίας όπωςcarte-de-visite, dry plate, color sepa-ration, half-tone με την πρώτηKodak να κάνει την εμφάνισή της το1888 περιέχοντας 6,096 μέτραχαρτί, αρκετά για 100 κυκλικές φω-

τογραφίες διαστάσεων 6.35 εκατο-στών. Ένα χρόνο μετά, το χαρτί αν-τικαθίσταται από το γνωστό«τυλιγμένο» φιλμ.

Το 1907 οι αδερφοί Lumiereεισάγουν την πρώτη έγχρωμη φωτο-γραφία για διαφημιστικούς σκοπούς.(Το 2000 η εταιρεία Lumiere χρεω-κοπεί).

Από το 1914 και ύστερα γί-νονται διάφορες τροποποιήσεις στιςφωτογραφικές μηχανές, εκδίδονταιαρκετά άλμπουμ και καλλιεργούνταινέες τεχνικές φωτογράφισης και γε-νικά έχουμε μια επανάσταση στηνεξέλιξη της φωτογραφίας.

Το 1990 εκδίδεται το Photo-shop, το 1999 τα πρώτα 2.47 Mpαξίζουν 6000$.

Είναι όμως η φωτογρα-φία μια τέχνη σαν τις άλλες;

Δίνει τη δυνατότητα στον φω-τογράφο να αποτυπώνει την πραγ-ματικότητα, όχι να δημιουργεί κάτιδικό του όπως ο ζωγράφος ή ο μου-σικός αλλά να αποτυπώνει στο χαρτί

απευθείας αυτό που βλέπει. Άρα δενείναι δημιουργική τέχνη σαν τιςάλλες.

Από την άλλη, δεν μπορεί οκαθένας να βγάλει αξιόλογες φωτο-γραφίες και ο φωτογράφος συνδυά-ζει έτσι τα χρώματα τουπεριβάλλοντος, την οπτική γωνία καιτο φωτισμό για να δημιουργήσει μιαθαυμάσια εικόνα, η οποία θα συγκρί-νεται με έναν πίνακα ζωγραφικής.

Ένα όμως είναι σίγουρο. Ηφωτογραφία μας δίνει τη δυνα-τότητα να «κρατήσουμε» γιαπάντα ζωντανές κάποιες αξέχα-στες στιγμές μας, ενώ έχει συμ-βάλλει επιτυχώς σε διάφορουςτομείς όπως η ασφάλεια (ταυτό-τητες, διαβατήρια) και η διαφή-μιση.

ΙΚ ΙΙΙ (ΜΗΧ) ΚΕΦΑΛΑΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ

ΗΗ ΤΤΕΕΧΧΝΝΗΗ ΤΤΗΗΣΣ ΦΦΩΩΤΤΟΟΓΓΡΡΑΑΦΦΙΙΑΑΣΣ

37

Ο κ. Ανδρέας Παυλίδης είναι έναςαπό τους πρώτους μαθητές του «ΤμήματοςΜηχανικών» της Σχολής Αεροπορίας (ση-μερινή Σχολή Ικάρων) και η μετέπειτα κα-ριέρα του στην Π.Α. συνδέθηκε άρρηκτα μετην πρόοδο της αερομηχανικής στην Ελ-λάδα. Γι’ αυτόν το λόγο κέρδισε το προσω-νύμιο «Πατριάρχης» των Ελλήνωνμηχανικών της Αεροπορίας. Ο κ. Παυλίδηςτίμησε τον «Ίκαρο» παραχωρώντας μας τησυνέντευξη που θ’ ακολουθήσει. Είναι δειδιαίτερα συγκινητικό ότι οι Ίκαροι πουπήραν τη συνέντευξη από τον κ. Παυλίδηείναι σημερινοί μαθητές της ΣΜΑ.

Όταν το 1931 ιδρύθηκε η Σχολή Αε-ροπορίας εκτός από ιπταμένους είχε προ-βλεφθεί να γίνει και εκπαίδευση μηχανικώναεροσκαφών σε χωριστό τμήμα. Όμως ηέλλειψη τεχνικών μέσων και η υποχρημα-τοδότηση της Σ.Α. στα πρώτα της χρόνια,είχαν ως αποτέλεσμα να αναβληθεί το ξε-κίνημα του τμήματος των μηχανικών. Έτσιστα μέσα της δεκαετίας του 1930 η Πολε-μική Αεροπορία απέκτησε τους πρώτουςμηχανικούς της μέσω της Σχολής ΝαυτικώνΔοκίμων. Δύο σειρές δοκίμων μηχανικώνφοίτησαν «αερομηχανική» στη Σ.Ν.Δ. καιμετά την αποφοίτησή τους εντάχθηκανστην Π.Α. Όμως προς το τέλος της δεκαε-τίας ήταν πια επιτακτική ανάγκη οι μηχανι-κοί της Αεροπορίας να είναι απόφοιτοι τηςΣ.Α. Οι επαναστατικές εξελίξεις στην αερο-πορική τεχνολογία από τα μέσα της δεκαε-τίας του 1930 και εξής, και το γεγονός ότιο πόλεμος φαινόταν αναπόφευκτος υπο-χρέωσαν τις ελληνικές κυβερνήσεις της πε-ριόδου να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στηνΠ.Α. και να αυξήσουν κατακόρυφα τα κον-δύλια της. Το 1938 ιδρύθηκε στη Σ.Α. το«Τμήμα Μηχανικών» και προκηρύχθηκανεξετάσεις για την εισαγωγή των πρώτωνμαθητών της. Εν αντιθέσει με το ΤμήμαΙπταμένων, οι υποψήφιοι θα έπρεπε να

είχαν ήδη τελειώσει το Πολυτεχνείο ή τοΠανεπιστήμιο. Το γεγονός αυτό είχε ωςαποτέλεσμα το τμήμα ήδη από το ξεκίνημάτου να είναι ιδιαιτέρου υψηλού επιπέδου.Η πρώτη σειρά μηχανικών εισήχθη στηΣχολή Αεροπορίας το Φεβρουάριο του1939. Ανάμεσα στους 11 εισαχθέντες ήτανκαι ο κ. Παυλίδης.

Οι πρώτοι μαθητές του Τμήματος

Μηχανικών δεν πρόλαβαν να ολοκληρώ-σουν τη φοίτησή τους λόγω της έκρηξηςτου πολέμου. Όπως μας αποκάλυψε ο κ.Παυλίδης, στη διάρκεια της Κατοχής ο ίδιοςκαι οι περισσότεροι συνάδελφοί του παρέ-μειναν στην Ελλάδα και υποχρεώθηκαν απότους Γερμανούς να εργαστούν στα πολε-μικά αεροδρόμια τους. Όμως, η πρόσβασήτους στο πολύτιμο αεροπορικό υλικό τούςέδωσε τη δυνατότητα να προβούν σε ενέρ-γειες δολιοφθοράς και κατασκοπείας κατάτων δυνάμεων του Άξονα, με άμεσο κίν-δυνο των ζωών τους. Ο κ. Παυλίδης μαςανέφερε ότι για τις ενέργειες αυτές των Ελ-λήνων μηχανικών έπαιρναν οδηγίες μέσωασυρμάτου από το Συμμαχικό Αρχηγείοστη Μέση Ανατολή. Επίσης ότι είχαν επαφήμε την οργάνωση Π.Ε.Α.Ν., του ήρωα τηςΕθνικής Αντίστασης, Ασμχου ΚωνσταντίνουΠερρίκου. Μετά τον πόλεμο, ο κ. Παυλίδηςβοήθησε στην ανάπτυξη της ελληνικής αε-ρομηχανικής σε οργανωτικό και εκπαιδευ-

τικό επίπεδο. Η ίδρυση της Σχολής Μηχα-νικών Αεροπορίας (Σ.Μ.Α.) το 1949 οφείλε-ται εν πολλοίς σε ενέργειές του. Ηαναβάθμιση της εκπαίδευσης των μηχανι-κών από τμήμα σε χωριστή σχολή είχε σαναποτέλεσμα να αναπτυχθεί ραγδαία ταεπόμενα χρόνια. Ο αριθμός των μαθητώνπολλαπλασιάστηκε και άρχισαν να γίνονταιδεκτοί και αλλοδαποί. Στη Σ.Μ.Α. ο κ. Παυ-λίδης δίδασκε κατά καιρούς και ως καθη-γητής. Το 1950 ήταν από τους πρώτουςΈλληνες μηχανικούς που μετέβησαν στιςΗΠΑ και εκπαιδεύθηκαν στους κινητήρεςτων αεριωθούμενων. Στις ΗΠΑ αυτός καιοι άλλοι Έλληνες μηχανικοί αεροσκαφώνεντυπωσίασαν τους Αμερικανούς καθηγη-τές τους με το επίπεδο των γνώσεών τους.Αν και η τεχνολογία των jet ήταν επανα-στατική, οι Έλληνες μηχανικοί μπόρεσαννα την υιοθετήσουν πολύ σύντομα και έτσιπέρασε στην Π.Α. Για τις επόμενες δύο δε-καετίες ο κ. Παυλίδης συνέχισε να αγωνί-ζεται για την περαιτέρω ανάπτυξη τηςαερομηχανικής στην Ελλάδα και συνέβαλλεστην εξαιρετική φήμη που χαίρουν διεθνώςοι σημερινοί συνεχιστές του έργου του.

Το παρακάτω κείμενο απο-τελεί συνέντευξη του κ. Παυλίδηστους εξής Ικάρους:

ΙΚ ΙV ΥΣΜΙΑ ΠΕΤΡΟΥΣΗ ΑΝΔΡΕΑ

ΙΚ ΙΙΙ ΤΣΑΝΤΙΛΑ ΛΟΥΙΖΟΙΚ ΙΙΙ ΖΥΓΟΥΡΗ ΕΛΕΟΥΣΑΗ επιμέλεια του κειμένου

ανήκει στον Καθηγητή της Σ.Ι.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΛΑΓΟ, ο οποίοςσυνέβαλε σημαντικά με τις ιστο-ρικές του γνώσεις στην εξέλιξητης συνέντευξης.

Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΥΛΙΔΗΣ

Εικόνα 1

38

Κύριε Παυλίδη πότε και πούγεννηθήκατε;

Γεννήθηκα στην Οδησσό τηςΡωσίας το 1914. Ως 10 ετών έμεναστην Οδησσό και μετά ήρθα στην Ελ-λάδα. Το 1924 δηλαδή ήρθα στην Ελ-λάδα, μαζί με τους άλλους πρόσφυγεςεκ Ρωσίας.

Πείτε μας για τη ζωή σαςμετά από τον ερχομό σας στην Ελ-λάδα. Τι θυμάστε από τότε;

Λοιπόν, έκανα τις τέσσερις τά-ξεις του γυμνασίου στο ιδιωτικό σχο-λείο της Ζερβού-Λαζαροπούλου στηνΚαλλιθέα. Η Ζερβού-Λαζαροπούλουήτο αδερφή του καθηγητού του Πανε-πιστημίου στη Μαθηματική Σχολή, τουΠαναγιώτη Ζερβού και τότε όλη η Καλ-λιθέα περνούσε από το σχολείο τηςΛαζαροπούλου, διότι δεν υπήρχε τότεδημόσιο σχολείο. Το 1ο δημόσιο σχο-λείο έγινε το ΄27-΄28.

Στη συνέχεια πήγατε στοΠανεπιστήμιο; Σε ποια Σχολή;

Λοιπόν, τέλειωσα τις υπόλοιπεςτάξεις του γυμνασίου στο ΓυμνάσιοΠαλαιού Φαλήρου και έδωσα εξετάσειςκαι πέτυχα αμέσως στο Πανεπιστήμιο,στη Φυσικομαθηματική Σχολή το1932.

Τι σχέση είχατε με την Αε-ροπορία;

Προηγουμένως δεν είχα καμίασχέση. Την αγαπούσα την Αεροπορία,σαν την Αεροπορία δεν είχα άλληκαμία! Τότε η Αεροπορία ήταν το νέοόπλο και μάζευε όλους τους νέους επι-στήμονες. Ως Μηχανικοί Αεροσκαφώνμας πήραν με τη σειρά εγγραφής μαςκαι ήμασταν όλοι το ίδιο μέσα στησχολή.

Εσείς είχατε τελειώσει τοπανεπιστήμιο, ήσασταν φυσικο-μαθηματικός. Τι σας τράβηξε ναδώσετε εξετάσεις για να μπείτεστη Σχολή Αεροπορίας (σημερινήΣχολή Ικάρων); Γιατί ήδη είχατεένα καλό πτυχίο, θα είχατε έναπολύ καλό επάγγελμα ως καθηγη-τής. Γιατί πήγατε στην Αεροπορία;

Πήγαμε στην Αεροπορία, γιατίόπως σας είπα τότε η Αεροπορία ήτονέο όπλο και υπέσχετο πολλά. Υπέ-σχετο εκπαίδευση στο εξωτερικό, γρή-γορες προαγωγές, καλές θέσεις καικαλή σταδιοδρομία.

Η Σχολή ιδρύθηκε το ΄31.Μήπως νωρίτερα, όταν ήσαστανπιο νέος, θέλατε να γίνετε Ιπτάμε-νος; Σας είχε περάσει από τομυαλό;

Όχι, δεν ήθελα να γίνω Ιπτάμε-νος. Μάλιστα η μητέρα μου δεν ήθελεούτε να υπογράψει το χαρτί για ναδώσω εξετάσεις και το υπέγραψε ο με-

γαλύτερος αδερφός μου.Πριν από εσάς, είχαν βγει

άλλοι μηχανικοί από τη ΣχολήΝαυτικών Δοκίμων ή από κάπουαλλού ή ήσασταν οι πρώτοι;

Είχαν βγει μία σειρά από τηΝαυτικών Δοκίμων. Αυτοί ήσανε τηςΑεροπορίας, και φοιτούσαν στη ΣχολήΝαυτικών Δοκίμων για λογαριασμό τηςΑεροπορίας, και φορούσαν στολέςΝαυτικών Δοκίμων.

Και αυτό έγινε γιατί δεν είχετο Τατόι εγκαταστάσεις για μηχα-νικούς;

Ναι, δεν είχε.Μπορείτε να μας εξηγήσετε

τους λόγους γιατί το ΄38 η ΣχολήΑεροπορίας είχε εγκαταστάσεις,ενώ πριν δεν είχε;

Είχαν αποφασίσει ότι έπρεπε ηΕλλάδα να αποκτήσει μηχανικούς εξει-δικευμένους στους αεροκινητήρες καιστα αεροσκάφη νέου τύπου.

Θυμάστε ποιοι ήταν αυτοί οινέοι τύποι;

Η Ελλάδα εκείνη την εποχή είχεαγοράσει τα Pezetel (PZL P.24) απότην Πολωνία.

Ποια είναι η πρώτη ανά-μνηση από τη Σχολή, που σας έρ-χεται στο μυαλό;

Η πρώτη ανάμνηση από τηΣχολή είναι η νίλα που μας έκανανόταν μπήκαμε στη Σχολή. Τα καψόνια!

Από ό, τι έχουμε μάθει οιτριτοετείς έκαναν τα καψόνια.

Βέβαια, οι τριτοετείς μας, η δι-οικούσα μας τάξη, όπως λέγαμε.

Ξέρετε ότι στις μέρες μας ηφοίτηση είναι τέσσερα έτη;

Α! Τότε ήταν τρία χρόνια η φοί-τηση και κάποια χρονιά ήταν δύο χρό-νια.

Τα καψόνια σας τα έκανανοι Ιπτάμενοι;

Οι Ιπτάμενοι, καθώς εμείς δενείχαμε άλλους Μηχανικούς προηγούμε-νων ετών. Υπήρχε μια σειρά, όπως σας

Εικόνα 2

39

προείπα, που βγήκε από τη ΣχολήΝαυτικών Δοκίμων για λογαριασμό τηςΑεροπορίας, αλλά αυτοί είχαν γίνειΥποσμηναγοί, δεν έμπαιναν μέσαστους θαλάμους για να κάνουν καψό-νια.

Εσείς όμως κατά τη διάρκειατης εκπαίδευσης ήσασταν επιστή-μονες και μεγάλοι άνθρωποι σεσχέση με τους τριτοετείς σας οιοποίοι ήταν μικρότεροι σε ηλικία.Δεν υπήρχε κάποιος σεβασμός γιαεσάς;

Όχι , κανένας σεβασμός. Περ-νούσαμε τα ίδια και χειρότερα ακόμηκαι από αυτούς που είχαν μπει την ίδιαχρονιά αλλά ήταν νεότεροι από εμάς.

Από τη στιγμή που μπήκε ηδική σας σειρά σταμάτησε η Πολε-μική Αεροπορία να δέχεται μηχα-νικούς από το Ναυτικό. Οιμηχανικοί πλέον ανήκαν αποκλει-στικά στην Πολεμική Αεροπορία.Οι ιπτάμενοι πως σας αντιμετώπι-ζαν τότε;

Μας αντιμετώπιζαν με επιφυλα-κτικότητα γιατί αφενός μεν καμαρώ-νανε για εμάς τους νέους μηχανικούςκαι το επίπεδο που είχαμε, αφετέρουδε είχαν και μια ζήλια λόγω της πνευ-ματικής μας διαφοράς.

Εσείς τότε γράψατε κι έναποίημα, το οποίο είναι πολύ γνω-

στό στην Αεροπορία. Μπορείτε ναμας το θυμίσετε;

Ήρθαμε στη Σχολή με ιδανικάτου Δαίδαλου να χνάρια να διαβούμεμα απ’ τον καιρό που μπήκαμε εδώσκουπίζουμε, μαζεύουμε, πηδούμε

Από το πρωί ως το βράδυ ορθοτρε-χάλα

και η καρπαζιά που πέφτει βροχηδόνδε μας αφήνει να ησυχάσουμε μια

στάλαως το βράδυ, αρχή νέων δεινώνΩς μούλοι, όλοι χ και ψ μαζίορθό και ανάστροφο λουμπίνι

και δωσ’ του να κουτρουβαλούμε σανχαζοί

κι η νύστα μας την κούραση να σβήνει

Εσείς μπήκατε στη Σχολή το1939 και ένα χρόνο αργότερα ενέ-σκηψε ο πόλεμος. Μετά τι έγινε;

Στον πόλεμο πήγαμε στις Μονά-δες. Μας κράτησαν εκεί πέρα, ζήσαμετην Πολεμική Αεροπορία σε καιρό πο-λέμου και πήραμε τις πρώτες αναμνή-σεις μας από την Πολεμική Αεροπορία.

Σε ποιες Μονάδες πήγατεόταν άρχισε ο πόλεμος;

Στο Τατόι, ΤΕΚΑ λεγόταν τότε,Σχολή Τεχνικών Αεροπορίας.

Την 28η Οκτωβρίου 1940 οιΙταλοί βομβάρδισαν το Τατόι.Μπορείτε να μας πείτε τι θυμάστε

από αυτό τον βομβαρδισμό;Θυμάμαι ότι προηγουμένως κά-

ναμε συνέχεια ασκήσεις για περίπτωσηβομβαρδισμού. Μας είχαν ταράξει στιςασκήσεις! Μπαίναμε στους θαλάμουςκαι σε 10 λεπτά ξαναβγαίναμε πάλι καιτρέχαμε στα χαρακώματα, εκεί σε έναποτάμι, που το χρησιμοποιούσαν γιαχαράκωμα. Εκεί στο ποτάμι (τον Πο-δονίφτη) συναντούσαμε τους παλιούςκαθηγητάς, συμμαθητάς μας.

Λίγο πριν ξεκινήσει ο βομ-βαρδισμός του Αεροδρομίου ποιαήταν η κατάσταση που επικρα-τούσε εκεί; Δηλαδή, γνώριζαναυτοί που ήταν μέσα στο Αερο-δρόμιο ότι επίκειται βομβαρδι-σμός;

Βεβαίως! Το γνωρίζαμε και τολέγαμε και κάναμε ασκήσεις, ακριβώςγια να ξέρουμε τι θα κάνουμε ότανγίνει ο πραγματικός βομβαρδισμός.

Το ηθικό που επικρατούσεεκείνες τις στιγμές;

Το ηθικό ήτο πολύ υψηλό, πολύακμαίο και όλοι μαζί ζητούσαμε ναπάμε στις μονάδες. Θυμάμαι, και εμείςβγήκαμε στην αναφορά για να πάμεστις μονάδες αλλά μας τιμωρήσανε μεστέρηση 2 εβδομάδων με το κατηγο-ρητικό που λέγανε: «έκαστος εφ΄ ωετάχθη».

Εσείς όμως ήσασταν Μηχα-νικός. Πέρα από τα τρεξίματα πουείχατε πριν από τον πόλεμο, τιάλλο κάνατε εκεί; Δηλαδή όσοναφορά τα αεροπλάνα, τα συντη-ρούσατε για τον πόλεμο;

Εμείς τα βρήκαμε έτοιμα και ωςέτοιμα τα συντηρούσαμε.

Όταν μπήκαν οι Γερμανοίστον πόλεμο και κατέρρευσε τοΜέτωπο, τον Απρίλιο του ΄41,εσείς πού βρισκόσασταν; Σε ποιαΜονάδα;

Βρισκόμουν στο Τατόι, σταΤΕΚΑ, στη Σχολή Τεχνικών Αεροπο-ρίας.

Εικόνα 3

40

Έγινε εκκένωση του Τα-τοΐου, όπως έρχονταν οι Γερμα-νοί;

Ναι, έγινε εκκένωση κι εμείς πή-γαμε στα γύρω υψώματα.

Στη συνέχεια, έχουμε τηνΚατοχή στην Ελλάδα. Εσείς δια-φύγατε στη Μέση Ανατολή;

Όχι, έμεινα εδώ στην Ελλάδα.Στην Κατοχή είχατε αναλά-

βει κάποια δράση;Βέβαια! Όλοι είχαμε, κρυφά,

αναλάβει κάποια αποστολή να κά-νουμε.

Από το Αρχηγείο της ΜέσηςΑνατολής σας είχαν αναθέσει κά-ποιο ρόλο;

Βέβαια! Είχαμε αναλάβει να κα-θυστερούμε και να σαμποτάρουμεκάθε πολεμική ενέργεια των Γερμα-νών, των Ιταλών και των Ελλήνων συ-νεργατών τους.

Δουλεύατε οργανωμένα ή οκαθένας ατομικά;

Όχι, οργανωμένα. Πάντοτε κοι-τάζαμε να μπαίνουμε σε μονάδες,όπου υπήρχε αεροπορικό υλικό, για ναδικαιολογούμε τη θέση που μας είχαν.

Οπότε προσποιούσαστανότι εργαζόσασταν για τους Γερμα-νούς, αλλά από πίσω τους κάνατεσαμποτάζ;

Ακριβώς!Ήσασταν, όμως, πολίτης.

Δηλαδή στις θέσεις που είχατε,δουλεύατε σαν πολίτης, υποτίθε-ται, για τους Γερμανούς, αλλάενεργούσατε ως σαμποτέρ!

Έτσι!Σε αυτό το πλαίσιο του ερ-

γάτη-σαμποτέρ βρεθήκατε καιστο Τατόι;

Ναι, ήμουν στο Τατόι μέχρι καιτο ’44 που έφυγαν οι Γερμανοί.

Μπορείτε να μας πείτε καιάλλα ονόματα συναδέλφων σαςπου συνεργαστήκατε, που ήσα-σταν μαζί;

Ναι! Παπαδημητρίου Νικόλαος…Ήταν Μηχανικός;Ναι! Κούλης Τηλέμαχος, Τομπό-

πουλος Μιχαήλ, Αναστασίου Ιωάννης,Βέρης Παναγιώτης, Καρδερίνης Μι-χαήλ, Χρυσεΐδης Δημήτριος, ΜωραΐτηςΣωτήρης, Βάνης Κωνσταντίνος, ΛιόσηςΓρηγόριος, Πλιβέρης Παρασκευάς καιΠαππάς Νικόλαος.

Αυτοί ήταν συνάδελφοί σαςαπό την 1η σειρά Μηχανικών;

Από την 1η σειρά.Δεν έφυγε κανένας να πάει

στη Μέση Ανατολή; Παραμείνατεόλοι στην Ελλάδα;

Όχι. Μείνανε στην Ελλάδα οιπερισσότεροι. Οι λιγότεροι είχαν πάειστη Μέση Ανατολή.

Στο πλαίσιο αυτής σας τηςδράσης, είπατε ότι κλέβατε καικαταστρέφατε αεροπορικό υλικό.Αυτό προφανώς μπορούσατε νατο κάνετε επειδή σας είχαν σε κά-ποιες αποθήκες;

Ναι, ήμασταν σε κάποιες μονά-δες.

Θυμάστε τους τύπους τωνγερμανικών αεροσκαφών που εί-χατε εσείς πρόσβαση;

Ήταν τα Dornier, τα Messer-

smith.Η οργάνωσή σας είχε κάποιο

όνομα; Από πού παίρνατε διατα-γές;

Όχι, δεν είχε κάποιο όνομα.Παίρναμε διαταγές από ασύρματο, απόΜέση Ανατολή.

Τον Αντισμήναρχο Κων-σταντίνο Περρίκο τον γνωρίζατε;Η οργάνωσή σας, είχε σχέση με τηδική του (πρόκειται για τηνΠΕΑΝ);

Τον γνώριζα. Είχε άμεση σχέση.Δηλαδή, για την επιχείρηση

που έγινε στην οδό Πατησίων καιανατίναξε το αρχηγείο της οργά-νωσης (ΕΣΠΟ) που ήθελε να στεί-λει Έλληνες στη Ρωσία, ήσαστανκαι εσείς ενήμεροι;

Ήμασταν ενήμεροι και επιπλέονήμασταν γραμμένοι στους καταλόγουςγια να μας στείλουν πρώτους-πρώτουςστη Ρωσία αλλά ευτυχώς μας έσωσε οΠερρίκος.

Είχατε κάποια επαφή με τονΠαναγιώτη Κανελλόπουλο;

Ήταν Υπουργός Αεροπορίαςτότε και αυτός ήταν που εξέδιδε τιςδιαταγές για τα σαμποτάζ.

Στη διάρκεια της Κατοχής οι

Εικόνα 4

Εικόνα 4

41

Σύμμαχοι βομβάρδιζαν τα αερο-δρόμια στην Ελλάδα. Είχατε βρε-θεί και εσείς σε τέτοιοβομβαρδισμό;

Ναι, στο Τατόι. Αυτοί οι βομ-βαρδισμοί ήταν πιο καταστρεπτικοίαπό τους Ιταλικούς. Έτσι λοιπόν το1943 καταστράφηκαν όλα τα κτίριακαι τα ξαναέφτιαξαν οι Έλληνες μετάτον πόλεμο.

Ποια ήταν τα συναισθήματάσας για το τέλος του πολέμου;

Νιώσαμε όλοι μας πολύ αισιόδο-ξοι και υπερήφανοι για τηνπατρίδα.Επιπλέον με το τέλος του πο-λέμου, περίπου στο τέλος του 1944ονομαστήκαμε και ανθυποσμηναγοί.

Η οικογενειακή σας κατά-σταση τότε;

Δεν ήμασταν παντρεμένοι, ήμα-σταν ελεύθερα πουλιά! Εγώ παντρεύ-τηκα το 1946.

Λοιπόν, τελειώνει ο πόλε-μος, φεύγουν οι Γερμανοί καιέχουμε πάλι ελεύθερη την Ελ-λάδα. Εσείς, με το που έφυγαν οιΓερμανοί, ήσασταν πάλι στην Ελ-ληνική Αεροπορία;

Πάντοτε. Βέβαια το ’44 συνέ-χισα να προσφέρω τις υπηρεσίες μουστο Τατόι αλλά και ως καθηγητής στιςτεχνικές αεροπορικές σχολές. Μάλι-στα, το ’49 που μπήκε η πρώτη, επί-σημη μπορούμε να πούμε σειράΜηχανικών ήμουν καθηγητής στηΣχολή και δίδασκα Θερμοδυναμική.

Τώρα για την ίδρυση τηςΣΜΑ, επειδή εσείς είστε που τηνιδρύσατε, είστε ο «Πατριάρχης»της ΣΜΑ. Ήταν μία πρωτοβουλίαπου και εσείς πιέσατε για να γίνειη Σχολή ή σας διέταξαν να τηφτιάξετε;

Η πρωτοβουλία ξεκίνησε το ’48.Πίεσα, πίεσα, πολύ μάλιστα πίεσα! Δενήθελαν να την κάνουν… ακόμη και οισυμμαθητές μου δεν ήθελαν να τηνκάνουν, γιατί σου λένε… καλά είμαστε,

που είμαστε εδώ τώρα, έτσι. Είμαστεοι φοιτητές, είμαστε οι εκπαιδευτές, εί-μαστε οι πρώτοι που σε έχουνανάγκη…

Πώς ήταν τα πρώτα χρόνιαστη Σχολή;

Είχα έξι μαθητές στην 1η σειράκαι οκτώ στη 2η. Οι συνθήκες ήτανπάρα πολύ δύσκολες διότι τα κτίριαήταν κατεστραμμένα κι έτσι κάναμεμάθημα σε παράγκες.

Για πόσα χρόνια μετά ήσα-σταν εσείς ο υπεύθυνος στη ΣΜΑ;

Α, έφευγα και ξαναερχόμουν!Πήγα σε άλλες Μονάδες και συγχρό-νως είχα και τη ΣΜΑ. ήμουν ανεπίσημαο άνθρωπος που κρατούσε τη Σχολή.

Τι διδακτικό προσωπικό είχεη ΣΜΑ τότε ;

Υπήρχαν πολλοί καθηγητές οιοποίοι ήταν πολιτικό προσωπικό απόδιάφορα πανεπιστήμια αλλά και ένστο-λοι.

Από τον Κύριο Κελαϊδή τιαναμνήσεις έχετε ;

Α! Ο Κύριος Κελαϊδής ήταν ο πιοκαλός Αρχηγός που γνώρισα εγώ του-λάχιστον. Ήταν και αυτός που μεέστειλε στην Αμερική. Ο Κελαϊδής ήτανο πρώτος που έδειξε θετική στάση(στη ΣΜΑ). Την αγάπησε πάρα πολύτη ΣΜΑ και τη θεωρούσε τόσο υψηλόπόστο ώστε έστειλε και το γιο του ο

οποίος δυστυχώς σκοτώθηκε σε τρο-χαίο ατύχημα.

Πάμε τώρα λίγο πιο μετά,στο πέρασμα από τα ελικοφόραστα αεριωθούμενα αεροσκάφη.Πείτε μας πώς έγινε αυτό το πέρα-σμα; Ομαλά; Ξαφνικά; Έπρεπε ναπάτε στην Αμερική για να εκπαι-δευτείτε;

Το πέρασμα έγινε ομαλά. Πή-γαμε στην Αμερική και εκπαιδευτή-καμε, δυο-τρεις Σειρές Μηχανικών.Εκεί μείναμε περίπου 2 χρόνια και ηεκπαίδευση στα F-104 γινόταν σε διά-φορα στρατόπεδα. Οι σχέσεις μας μετους Αμερικάνους ήταν πάρα πολύκαλές, ήταν αγαπητοί μας συνάδελφοι,δάσκαλοι και εκπαιδευτές!

Πώς αισθανθήκατε, που φύ-γατε από την «Ελλάδα του πολέ-μου» και πήγατε στην «Αμερικήτης ευημερίας»;

Τα συναισθήματά μας ήταν πα-τριωτικά! Εκεί νιώθαμε σαν άγιοι άν-θρωποι και η κατάσταση βέβαια εκείπέρα ήταν καλύτερη από την Ελλάδα.Δυστυχώς δεν ξέραμε πολύ καλά αγ-γλικά αλλά τα καταφέρναμε. Πολλέςφορές η αγγλική αεροπορική ορολογίαήταν δύσκολη, αλλά η επιθυμία μας καιοι ανάγκες μας ήταν ακόμη μεγαλύτε-ρες. Εκεί είδα και για πρώτη φορά jet,αφού στην Ελλάδα δεν είχαμε ακόμη.

Εικόνα 5

42

Αντιμετωπίσατε μεγάλη δυ-σκολία κατά την παραμονή σαςστην Αμερική για την εκπαίδευσηστα καινούργια τότε αεριωθού-μενα jet ;

Δεν αντιμετωπίσαμε πολλές δυ-σκολίες. Εξοικειωθήκαμε πολύ γρή-γορα στο νέο τύπο αεροσκαφών και σ’αυτό συνέβαλε η πολύ υψηλή εκπαι-δευτική στάθμη. Βέβαια υπήρχε τερά-στια διάφορα ανάμεσα στα ελικοφόρακαι στα αεριωθούμενα αεροσκάφη.Αυτή τη νέα τεχνολογία είχαν φέρειστην Ελλάδα κάποιοι Αμερικανοί εκπαι-δευτές.

Σας είχαν σε μεγάλη εκτί-μηση όμως και οι ξένοι συνάδελ-φοί σας. Ο τότε διοικητής τουΝάτο, Στρατηγός Αϊζενχάουερ,δήλωνε ότι οι Έλληνες μηχανικοίέχουν πολύ υψηλό μορφωτικό καιπνευματικό επίπεδο. Πώς το εξη-γείτε αυτό;

Αυτό συνέβαινε γιατί, όπως σαςείπα, η δική μας σειρά είχε πολύ υψηλόμορφωτικό επίπεδο, αφού όλοι ήμα-σταν απόφοιτοι πανεπιστημίου και επι-πλέον είχαμε μεγάλη εξοικείωση με τοαεροπορικό υλικό και τα αεροπλάνα.

Όταν πήγατε στην Αμερικήσε ποιες βάσεις εκπαιδευτήκατε;

Πέρασα από πολλές βάσεις.Ανάμεσα σε αυτές είναι και η βάσηκοντά στο Σικάγο και στην Αλαμπάμα.

Όταν γυρίσατε στην Ελλάδαπού τοποθετηθήκατε;

Ήμουν σε διάφορες μονάδεςανά την Ελλάδα, όπως στην 110 ΠΜ,στην 111 ΠΜ, στην 115 ΠΜ αλλά συγ-χρόνως και στη ΣΜΑ. Αυτός ο συνδυα-σμός ήταν αρκετά δύσκολος αλλά τακατάφερνα.

Σε ποια μονάδα ζήσατε τιςπιο δύσκολες αλλά και ποιοωραίες στιγμές σας;

Στην Ελευσίνα ήταν η ζωή πολύδύσκολη, διότι το 1952, με την αντικα-τάσταση των ελικοφόρων αεροσκαφών

από αεριωθούμενα η μετεκπαίδευση γι-νόταν εκεί. Γινόταν πάρα πολλά ατυχή-ματα και έπρεπε να είμαστε όλοι πολύυπεύθυνοι έτσι ώστε να μειώνεται οαριθμός αυτών.

Όπως μας είπε και ο γιοςτου μία μεγάλη στιγμή που έζησεο κύριος Παυλίδης ήταν όταν στηνΕλευσίνα κατάφερε να διαλευκά-νει το αίτιο που προκάλεσε τηνπτώση ενός αεροσκάφους με συ-νέπεια το θάνατο ενός πιλότου,χρησιμοποιώντας τις γνώσεις τουως μηχανικός αλλά και ως φυσι-κός. Γι’ αυτό το λόγο του δόθηκεεύφημος μνεία! Στην Ελευσίναακόμη είχε καταφέρει να διασώ-σει έναν πιλότο του οποίου το αε-ροσκάφος φλέγονταν.

Το 1947 τον έστειλαν οισυμμαχικές δυνάμεις στην Γερμα-νία για να εκτιμήσει ποια υλικάήταν σε καλή κατάσταση ώστε νατα πάρουν από τους Γερμανούςκαι να τα φέρουν στην Ελλάδα.Μάλιστα, κάποιοι Γερμανοί προ-σπάθησαν να τον οδηγήσουν σεαπόμερο μέρος για να τον σκοτώ-σουν αλλά τον έσωσε ο οδηγόςτου.

Ποίημα το οποίο έγραψε ότανδώρισε στο γιο του το βιβλίο «Οι τρειςσωματοφύλακες»

Του Άθω σου εύχομαι να πάρειςπνεύμα, ευγένεια και ιπποσύνηκαι του Αρτανιάν το θάρρος

την ορμή και λεβεντιά του Άραμη το μεγαλείο μα και

την μπερμπαντοσύνη και του Πόθου τα@#$#^$# και τη δυνατή γροθιά

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ:

Εικόνα 1: Δεκαετία 1920. Ο Αν-δρέας Παυλίδης διακρίνεται όρθιος καιτρίτος από αριστερά, ως μαθητής γυμνα-σίου μαζί με φίλους και συμμαθητές του,λίγο καιρό αφότου η οικογένεια του ήρθεστην Ελλάδα από την Οδησσό.

Εικόνα 2: Φωτογραφία που ελή-φθη κατά τη διάρκεια παράδοσης μαθή-ματος Παλαιοντολογίας, από τονκαθηγητή Θ.Σκούφο το 1936 στο τμήμαΦυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών,. ΟΑνδρέας Παυλίδης βρίσκεται στο πρώτοθρανίο, τρίτος από αριστερά. Προφανώςτο μάθημα ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον,καθώς ένα μεγάλο ποσοστό φοιτητώνπαρακολουθούν όρθιοι και με μεγάληπροσοχή τον Καθηγητή.

Εικόνα 3: Η σπάνια αυτή φωτο-γραφία ελήφθη εν ώρα μαθήματος τωνπρώτων μαθητών του Τμήματος Μηχα-νικών της Σχολής Αεροπορίας, το Ακαδη-μαϊκό Έτος 1939-1940. Ο ΑνδρέαςΠαυλίδης διακρίνεται πρώτος από αρι-στερά.

Εικόνα 4:Ο Ανδρέας Παυλίδηςήταν από τους πρώτους Έλληνες αξιω-ματικούς που εκπαιδεύτηκαν στην τε-χνολογία των αεριωθουμένων στιςΗ.Π.Α. Στη συγκεκριμένη αναμνηστικήφωτογραφία η οποία ελήφθη στην αερο-πορική βάση Chanute των Η.Π.Α., ο κ.Παυλίδης είναι με άλλους Έλληνες καιΑμερικανούς συναδέλφους του, πουαποτελούσαν την τάξη 06141Α και οιοποίοι ειδικεύθηκαν στους αεροκινητή-ρες P.P.-J 35 στις αρχές του 1950.

Εικόνα 5: Φωτογραφία του1950, στη Σχολή Αεροπορίας μπροστάστο κτίριο που στέγαζε τότε τη Διεύ-θυνση Σπουδών. Εκείνη την εποχή οκ.Παυλίδης οργάνωνε τη Σχολή Μηχανι-κών Αεροπορίας (ΣΜΑ) Μαζί του (δεύ-τερος από δεξιά) διακρίνονται και άλλαστελέχη της Σχολής.

43

«Ζητήματα προσαρμογής της ηλεκτρονικής στα Ελληνικάεξοπλιστικά προγράμματα: η περίπτωση της GBU-24 σε συνδυασμόμε το Σύστημα Ελέγχου Πυρός του F-4E AUP»

ΙΚ ΙV ΑΣΜΙΑΣ ΤΖΑΛΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΑΣΜΧΟΣ (Ι) ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΒΑΤΑΚΗΣ

Αυτό που διακρίνει τον επαγγελματία από τον ερασιτέχνη είναι τα στοιχεία.George V. Higgins

Διπλωματικές εργασίες Ικάρων

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: ΕΠΓΟΣ ε.α ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΖΙΑΚΚΑΣΣΓΟΣ (Ι) ΣΠΥΡΟΣ ΑΝΑΔΙΩΤΗΣ

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πό-λεμο η Ελληνική Πολεμική Αεροπο-ρία αναδιοργανώθηκε με βάση ταπρότυπα της Αμερικανικής Αεροπο-ρίας. Στις πρώτες μεταπολεμικές δε-καετίες και στο πλαίσιο τουκλιμακούμενου Ψυχρού Πολέμου, οιΕλληνικές Ένοπλες Δυνάμεις έγιναναποδέκτες τεχνολογίας μέσω τηςπρομήθειας αμερικάνικου πολεμικούεξοπλισμού. Έτσι, την περίοδο αυτήενσωματώθηκαν στην Ελληνική Πο-λεμική Αεροπορία πολλά και εξελιγ-μένα τεχνολογικά για την εποχήαμυντικά συστήματα. Όμως, οι Ένο-πλες Δυνάμεις της χώρας παρέμειναναπλοί χρήστες των συστημάτωναυτών και δεν ενεργοποιήθηκανάλλες παραγωγικές δυνάμεις οι

οποίες θα μπορούσαν να δημιουργή-σουν τις κατάλληλες συνθήκες εκ-συγχρονισμού της βιομηχανίας, τηςοικονομίας αλλά και της κοινωνίας.Το μέγεθος των εξοπλιστικών προ-γραμμάτων της χώρας τη μεταπολε-μική περίοδο ήταν τέτοιο, που οισυμφωνίες Α/Ο που θα μπορούσαννα έχουν γίνει, θα προσέφεραν ση-μαντικά έργα υποδομής και οικονο-μικά οφέλη. Ο θεσμός καθυστέρησενα εφαρμοστεί (άρχισε μόλις το1988). Γενικότερα, η Ελληνική Πολε-μική Αεροπορία κινήθηκε κυρίως ωςχρήστης και όχι ως συμμέτοχος στηνανάπτυξη της τεχνολογίας με αποτέ-λεσμα να χάνονται ευκαιρίες περαι-τέρω ανάπτυξης και συνεργασίας μεάλλους φορείς. Συγκεκριμένα, δεν

εμφανίστηκπερίπτωση συνεργασίαςμε τους υπό ανάπτυξη πανεπιστημια-κούς φορείς, με σκοπό την έρευνασε θέματα νέας τεχνολογίας. Έτσι ταπανεπιστήμια συνέχισαν μόνα τουςνα υποστηρίζουν τη θεωρητική τουςεκπαίδευση με ανάλογης κλίμακαςπειραματική έρευνα, ενώ το πεδίοτης στρατιωτικής τεχνολογίας απο-τελούσε απροσπέλαστο μονοπάτι. Ηπανεπιστημιακή κοινότητα και τοερευνητικό πρόγραμμα της ΣχολήςΙκάρων δεν εμφανίστηκαν σε κανένασημείο των εξοπλιστικών προγραμ-μάτων της χώρας, αν και οι υποδο-μές της, την καθιστούν τονκαταλληλότερο χώρο για την έρευνακαι μελέτη ζητημάτων που σχετίζον-ται με την προσαρμογή νέων τεχνο-λογιών στην Π.Α. Οι ιδιωτικοί φορείςκαι κυρίως η βιομηχανία της χώραςδεν είχαν το μέγεθος και τη γνώσηνα ασχοληθούν με τέτοια θέματα, μεαποτέλεσμα ο μόνος φορέας πουασχολούνταν ήταν το κράτος καιαυτό κυρίως σε επισκευαστικό επί-πεδο.

Η έρευνα του θέματος στηνπαρούσα διπλωματική (πτυχιακή)εργασία, ανέδειξε τη στενή σχέσηπου παρουσιάζει η εξέλιξη της τεχνο-λογίας των ηλεκτρονικών με την πο-ρεία των Ελληνικών ΑμυντικώνΕξοπλιστικών Προγραμμάτων τηςΕικόνα 1: Οι εγκαταστάσεις της ΕΑΒ

44

αεροπορίας μεταπολεμικά, μέσω τηςδοκιμής και χρήσης όλων των μέχριτότε διαδεδομένων στη Δύση αντι-λήψεων περί αεροπορικής στρατιω-τικής τεχνολογίας. Επιχειρήθηκε νατοποθετηθούν στην πραγματικήτους διάσταση οι υπάρχουσες από-ψεις περί τεχνολογικής υστέρησης,ενώ αναδείχθηκε μια διαφορετικήπροσέγγιση μελέτης των συγκεκρι-μένων θεμάτων, που η αξία τους ωςδημόσια οικονομικά μεγέθη είναι τε-ράστια, αφού επηρεάζει όλους τουςτομείς της κοινωνικής ζωής όλωντων χωρών που προμηθεύονται προ-ηγμένη τεχνολογία. Σημαντικά ζητή-ματα που αποτελούν θέματαπροβληματισμού σε όλα τα εξοπλι-στικά προγράμματα όλων τωνχωρών είναι η εισαγωγή ηλεκτρονι-κής τεχνολογίας και οπλικών συστη-μάτων που δεν ανταποκρίνονται σευπαρκτές ανάγκες, η διαδικασία πα-ραγγελίας, εισαγωγής και αφομοίωσηςτης τεχνολογίας, οι προϋποθέσεις πλή-ρους εκμετάλλευσης των δυνατοτή-των των συστημάτων καθώς και οισχέσεις των χρηστών με την επιστη-μονική κοινότητα.

Η Π.Α. παρακολουθεί πλέοναπό κοντά τις εξελίξεις στον τομέατων νέων τεχνολογιών και γίνεταιπροσπάθεια για προμήθεια τωνπλέον προηγμένων αμυντικών συ-στημάτων. Έτσι, ενσωμάτωσε μέσω

των μεταπολεμικών εξοπλιστικώνπρογραμμάτων τα συστήματα ελέγ-χου πυρός (FCS-fire control system)και τα κατευθυνόμενα από laserακτινοβολία όπλα (LGB’s- laser gui-ding bombs).

Tο πρόγραμμα Peace Icarus2000, όπως ονομάστηκε η αναβάθ-μιση των F-4E, αφορούσε σημαντι-κές βελτιώσεις και προσθήκες στοντομέα των αβιονικών συστημάτωντου αεροσκάφους. Το αποτέλεσματων μετατροπών είναι ότι τα F-4Eέχουν τη δυνατότητα να μεταφέ-ρουν σύγχρονα οπλικά συστήματαόπως τους AIM-120 AMRAAM γιααναχαίτιση, τα βλήματα AGM-65GMaverick και ΑGΜ-130 για προσβο-λές επιγείων στόχων, αλλά και ατρα-κτίδια κατάδειξης στόχων. Με τηναναβάθμιση αυτή τα ελληνικά Phan-tom εξακολουθούν να είναι αερο-σκάφη πολλαπλών ρόλων μεδυνατότητες άμεσα συγκρινόμενεςπρος αυτές των αεροσκαφών 3ης γε-νιάς.

Παρ’ όλα αυτά, κατά τη διάρ-κεια προμήθειας των LGBs παρου-σιάστηκαν διάφορα προβλήματα στησυνεργασία τους με το FCS του F-4EAUP. Η εγκατάσταση σ’ αυτά τουνέου συστήματος ελέγχου πυρόςMMRC (Modular Multi Role Compu-ter), αν και έδωσε στους χειριστές τηδυνατότητα να διεκπεραιώνουν με

επιτυχία πολλά είδη αποστολών Δ/Β,οι οποίες εκτελούνται κατά κύριολόγο σε συνδυασμό με LGBs, η απο-τελεσματικότητά τους περιορίζονταναπό την μη ύπαρξη του ολοκληρω-μένου λογισμικού πτήσης τωνόπλων. Επειδή η GBU-24 είναι όπλοπου απαιτεί ειδικές καιρικές συνθή-κες και η χρήση του είναι απαγορευ-τική σε περιπτώσεις νεφών ήκατακρημνίσεων (βροχή, χιόνι, χα-λάζι κλπ.), η ύπαρξη ενός διπλού αι-σθητήρα Laser – GPS, θα παρέχειστο όπλο ευελιξία, καθώς η καθοδή-γηση μέσω GPS δεν επηρεάζεταιαπό μετεωρολογικά φαινόμενα.

Στην περίπτωση των F-4EAUP, δεν παρατηρήθηκαν περιπτώ-σεις που θα μπορούσαν να θεωρη-θούν ως ζητήματα προσαρμογήςτων νέων α/φων στο ελληνικό οπλο-στάσιο. Στον αντίποδα, ο συνδυασμόςF-4E AUP και GBU-24 αναδεικνύει τηνεκπαίδευση ως πρωταρχικό παρά-γοντα επιχειρησιακής τους αξιοποί-ησης. Γενικότερα μπορούμε ναπούμε ότι το κόστος εκπαίδευσηςτων χειριστών, ο διαθέσιμος αριθ-μός εκπαιδευτικών μονάδων τουόπλου (Blue Laser Bombs) και ηύπαρξη κατάλληλων πεδίων βολής,επιδρούν καθοριστικά στην εκπαί-δευση του προσωπικού.

Στην περίπτωση της αναβάθ-μισης των αβιονικών συστημάτων

Εικόνα 2: Τρία F-4E AUP πετούν σε κλειστό σχηματισμό.

45

1 Σε αρκετές περιπτώσεις, ηεισαγωγή τεχνολογίας δεν γίνεταιαντιληπτή από τους χρήστες με την

των F-4 Ε, η ΕΑΒ έκανε ένα μεγάλοβήμα, αποκομίζοντας τεχνογνωσίαμέσω της συμπαραγωγής τους στηνΕλλάδα, ενώ αντίθετα η εγχώρια πα-ραγωγή κατευθυνόμενων όπλων δενκατέστη δυνατή και η προμήθεια τέ-τοιων όπλων έγινε αποκλειστικά απόαμερικάνικες εταιρείες.

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣΗ ανάλυση αποδοτικότητας-

κόστους μεταξύ εναλλακτικών χρή-σεων των αμυντικών οικονομικώνπόρων είναι χρήσιμη για να διασφα-λιστεί ότι μια χώρα θα προμηθευτείτα καλύτερα δυνατά οπλικά συστή-ματα και θα επιτευχθούν οι δεδομέ-νοι σε κάθε περίπτωση στόχοι (π.χ.προμήθεια και ανάπτυξη του συστή-ματος ελέγχου πυρός των laserόπλων, συνεργασία με πανεπιστη-μιακούς φορείς, συμπαραγωγή μετην εγχώρια αμυντική βιομηχανίακ.α.). Κατά την αξιολόγηση εναλλα-κτικών αμυντικών προγραμμάτων,είναι σημαντικό να εστιαστεί η προ-σοχή στο πρόσθετο όφελος που επι-τυγχάνεται από μια επιπλέον δαπάνη– δηλαδή με άλλα λόγια , είναι ση-μαντικό να εφαρμοστεί η μαρτζιναλι-στική ανάλυση, - λαμβάνοντας υπόψητην υιοθέτηση της φιλοσοφίας τηςτεχνολογίας και των προοπτικών πουσηματοδοτεί. Μέσα από μια τέτοιαπροοπτική η διαδικασία προσαρμο-γής της τεχνολογίας θα προκαλείανάπτυξη σε όλους τους τομείς τηςδημόσιας ζωής της χώρας. Πρέπειλοιπόν, να εξακριβώνεται ποιο είναιτο οριακό όφελος των επιπρόσθε-των χρηματικών πόρων που δαπα-νώνται με διάφορους τρόπους,υιοθετώντας διάφορα σενάρια καιδιαφορετικούς στόχους, ενώ κατάτην αξιολόγηση εναλλακτικών οπλι-κών συστημάτων, είναι σημαντικόνα λαμβάνεται πλήρως υπόψη το μα-κροχρόνιο κόστος (συμπεριλαμβανο-

έννοια ότι αδυνατούν να αφομοι-ώσουν τη φιλοσοφία των νέων συ-στημάτων. Την περίοδο αυτήυιοθετήθηκε η καρτεσιανή λογική,δηλαδή η μετάβαση από το απλόπρος το σύνθετο στην πορεία χρησι-μοποίησης και εκμετάλλευσης τωννέων συστημάτων. ΑριστοτέληςΤύμπας, “What have we been sincewe have never been modern?”,ICON, Vol.8, (2002).

2 Bugos, E.Glenn, (1996):“Engineering the F-4 Phantom II.Parts into Systems”, Annapolis, Ma-ryland: Naval Institute Pressσελ.198,199

3 D. Mackenzie, “InventingAccuracy” , MIT Press, (Cambridge,Massachusetts, 1990).

4 M.A. Dennis, “Οur first lineof defense :two university laborato-ries on postwar American state” ISIS85.3 (1992), σελ. 427-455

5 D. Hounshell, “ From theAmerican System to Mass Produc-tion: The development of manufac-turing technology in the UnitedStates” The John Hopkins UniversityPress, (Baltimore, Maryland,1985).

6 Τσώνος, Μέγας και Νταλού-μης, Ηλίας (2000): «F-4 το McDon-nell Douglas F-4E και RF-4EPhantom II στην Ελληνική Αεροπο-ρία», Αθήνα: Finatec Α.Ε σελ.67-68

7 Μια τεχνική χρησιμοποιείταιστην Μικροοικονομία, με την οποίαμελετούνται πολύ μικρές αλλαγές σεσυγκεκριμένες μεταβλητές και ανα-λύεται το αποτέλεσμα που επέρχεταιγια τις μεταβλητές αυτές και το σύ-στημα συνολικά.

8 Οριακό όφελος είναι το μέ-γιστο κέρδος που μπορούμε ναέχουμε, αν αυξήσουμε οριακά τις δα-πάνες.

9 Joseph Stiglitz, «Οικονομικήτου Δημόσιου Τομέα», Εκδόσεις Κρι-τική Επιστημονική Βιβλιοθήκη,(Αθήνα, 1996), σελ.372-390..

μένου του προσωπικού και της συν-τήρησης ) που σχετίζεται με κάθεοπλικό σύστημα. Θα ήταν επίσηςσκόπιμο, να επανεξεταστεί το σύ-στημα προμηθειών που χρησιμοποι-είται από τους στρατιωτικούςπρομηθευτές, το οποίο ενδέχεται ναέχει συμβάλει σημαντικά στο υψηλόκόστος.

Η περίπτωση της αναβάθμισηςτου FCS και της προμήθειας των

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:

LGBS των F-4E, μπορεί να αποτελέ-σει αφορμή μελέτης αντιμετώπισηςάλλων ζητημάτων προσαρμογής τε-χνολογίας και πλήρους αξιοποίησηςτων αμυντικών οικονομικών πόρωνσε μελλοντικά εξοπλιστικά προγράμ-ματα που αναπόφευκτα θα ακολου-θήσουν.

Εικόνα 1: Προσβολή στόχου

με GBU-24

46

«Επιπτώσεις της Υγρής Συμπίεσης με Καύσιμο στη Γεωμετρία καιστις Λειτουργικές Επιδόσεις στο Σημείο Σχεδίασης Αξονικού Συμπιε-στή»

ΙΚ ΙV ΣΜΙΑΣ ΑΝΤΩΝΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ

ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΤΕΜΠΛΑΛΕΞΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Η χρήση του νερού για τηνψύξη του εργαζόμενου μέσου στοσυμπιεστή, δημιουργεί αρκετά τε-χνικά προβλήματα. Τα κυριότεραείναι η ανάγκη αποθήκευσης σε ξε-χωριστή δεξαμενή, το πρόσθετοβάρος (δεξαμενής και νερού) και οπρόσθετος όγκος της δεξαμενής.Στην ερώτηση του ποιο ψυκτικόείναι απαλλαγμένο από αυτά τα προ-βλήματα, η απάντηση είναι μόνο τοκαύσιμο.

Η χρήση καυσίμου (σε σχέσημε το νερό) θα απλοποιήσει την υπο-στήριξη και την τροφοδοσία του αε-ροσκάφους ενώ θα μειώσει τηνπολυπλοκότητα και άρα την αναξιο-πιστία. Από την στιγμή που το καύ-σιμο χρησιμοποιείται σε όλη τη φάσηλειτουργίας του κινητήρα, είναι δυ-νατή η συνεχής χρήση της υγρήςσυμπίεσης ακόμα και στο έδαφος καιόχι απλά σε κάποιες φάσεις της πτή-σης όπως είναι η απογείωση. Ουσια-στικά η υγρή συμπίεση παύει νααποτελεί ένα σύστημα επαύξησηςτης ώσης και αποτελεί πλέον ένα σύ-στημα μείωσης της κατανάλωσηςκαυσίμου. Ακόμα στα πλεονεκτή-ματα του καυσίμου έναντι τουνερού, συγκαταλέγεται το ότι δεν θαέχουμε μείωση της απόδοσης τηςκαύσης από την παρουσία τουνερού. Επίσης ο χρόνος που θα βρί-σκεται το καύσιμο στο συμπιεστή

είναι ευεργετικός όσον αφορά τηνπροετοιμασία του μίγματος πριν τηνείσοδο στο θάλαμο καύσης. Το γε-γονός αυτό ίσως μας επιτρέψει ενμέρη να απαλλαγούμε από τις διατά-ξεις που στροβιλίζουν το μίγμα μέσαστο θάλαμο καύσης για την καλύ-τερη ανάμιξη του καυσίμου με τοναέρα και οι οποίες προκαλούν πτώσητης ολικής πίεσης. Η καλή προετοι-μασία του μίγματος πιθανώς να αυ-ξήσει το εύρος των καυσίμων πουμπορούν να χρησιμοποιηθούν δίνον-τας τη δυνατότητα χρήσης πιο πα-χύρρευστων και λιγότερο πτητικώνκαυσίμων ( π.χ. βιοκαυσίμων ) σεσχέση με την κηροζίνη. Αύξηση τουεύρους των χρησιμοποιούμενωνκαυσίμων σημαίνει αύξηση της ευε-λιξίας για τις ένοπλες δυνάμεις καιμείωση του κόστους μέσω της καλύ-τερης δυνατής διαχείρισης των δια-θέσιμων τύπων καυσίμου. Όσοαφορά την ασφάλεια, ένα μη πτη-τικό καύσιμο, εφ' όσον δεν τίθονταιθέματα παγοποίησης, είναι λιγότεροεπικίνδυνο. Επιπρόσθετα λόγω τηςπολύ καλής προανάμιξης, ίσως μπο-ρέσουν να χρησιμοποιηθούν πτωχάμίγματα για τη μείωση των NOxχωρίς την αύξηση των CO και UHC ήτην χρήση προαναμικτήρων πριν τοθάλαμο καύσης ή ακόμα και τηχρήση τεχνολογίας SCR.

Στα μειονεκτήματα του καυ-

σίμου έναντι του νερού, πρώτα απ'όλα πρέπει να αναφερθεί η αναφλε-ξιμότητα. Σε περίπτωση αυτανάφλε-ξης ακόμα κι αν δεν διατηρηθεί ηκαύση, θα έχουμε μείωση της από-δοσης, φθορά και δονήσεις. Στηναναφλεξιμότητα του καυσίμου οφεί-λεται και ο κίνδυνος για μετάδοσητης φλόγας από το θάλαμο καύσηςπρος τα πίσω (οπως άλλωστε συμ-βαίνει και στους προαναμικτήρεςκαυσίμου). Το πρόβλημα της αυτα-νάφλεξης θα είναι ιδιαίτερα έντονοστις περιοχές εμφάνισης κρουστικώνκυμάτων. Θέματα αναφλεξιμότηταςτου καυσίμου όσο ο κινητήρας είναιαπενεργοποιημένος δεν υφίστανταικαθώς χωρίς τη χρήση κάποιου συ-στήματος αποστράγγισης και απλάμε τη χρήση ξηρής συμπίεσης λίγοπριν απενεργοποιηθεί ο κινητήραςείναι εφικτή η απομάκρυνση τουκαυσίμου από το συμπιεστή. Προ-βλήματα λειτουργίας και φθοράς θαπροκαλέσει η πιθανή οξείδωση τουκαυσίμου. Θα δημιουργηθούν ενα-ποθέσεις οι οποίες θα αυξήσουν τηντραχύτητα των πτερυγίων, τη διά-βρωση τους (σε συνδυασμό με ου-σίες του καυσίμου όπως είναι τοθείο) και θα μεταβάλλουν τη γεωμε-τρία. Η περίσσεια οξυγόνου, οι ακα-θαρσίες και τα ρινίσματα ενισχύουντη θερμική οξείδωση ενώ τα επικα-θισμένα εξανθρακώματα θα αυξή-

47

σουν την ικανότητα του καυσίμου νααυταναφλέγεται. Μειονέκτημα απο-τελεί και η μειωμένη ψυκτική ικανό-τητα του καυσίμου έναντι τουνερού, η οποία οφείλεται στη μει-ωμένη ενθαλπία εξάτμισης και ειδικήθερμοχωρητικότητα. Έτσι οι όποιεςεφαρμογές του ψεκασμού καυσίμουσε ρεύματα παράκαμψης, θα έχουννόημα σε κινητήρες μαχητικών αερο-σκαφών για καλύτερη ίσως ανάμιξητου καυσίμου όταν επιθυμείται ηχρήση μετάκαυσης. Ειδική μέριμναόσον αφορά το θάλαμο καύσης πρέ-πει να δοθεί και στο γεγονός ότι ηπαροχή του αέρα που διέρχεται απότον πυρήνα του κινητήρα είναι ανα-μεμιγμένη με καύσιμο και άρα θαπρέπει να συμμετάσχει στην καύσηόλη η ποσότητα του αέρα. Ειδάλλωςθα έχουμε άκαυστο καύσιμο μετά τοθάλαμο καύσης, πράγμα που ίσωςοδηγήσει στην ανάπτυξη φλόγας καιυψηλών θερμοκρασιών στα πτερύ-για του στροβίλου.

Για τις ανάγκες της μελέτηςχρησιμοποιήθηκε ένας αλγόριθμοςυπολογισμού μιας διάστασης της γε-ωμετρίας και των λειτουργικών επι-δόσεων στο σημείο σχεδίασης ενόςαξονικού συμπιεστή, που λειτουργείμε ξηρή συμπίεση. Για την περί-πτωση της υγρής συμπίεσης, ο αλ-γόριθμος τροποποιήθηκε με βάσηκατάλληλες μοντελοποιήσεις και πα-ραδοχές.

Στο γεωμετρικό υπολογισμό,αρχικά, θα εισαχθούν οι προδιαγρα-φές του συμπιεστή (παροχή μάζας,στροφές, λόγος συμπίεσης κ.α.), κά-ποιες αρχικές εκτιμήσεις, οι οποίεςβέβαια θα επανυπολογιστούν απότον αλγόριθμο (πολυτροπικός βαθ-μός απόδοσης κ.α.), οι συνθήκες τουπεριβάλλοντος (θερμοκρασία, πίεση)και ο τρόπος σχεδίασης που θέλουμενα ακολουθήσουμε (σταθερής εξω-τερικής ακτίνας, free vortex κ.α.).

Ακολουθεί ο θερμοδυναμικός υπολο-γισμός των θερμοκρασιών, των πιέ-σεων και των ειδικών ενεργειών τουρευστού. Πρώτα, πρέπει να προσ-διοριστεί τι ακριβώς λόγο πίεσης θέ-λουμε να επιτύχουμε σε κάθεστάδιο, από τους λόγους πίεσης ναβρούμε τους λόγους αύξησης τηςθερμοκρασίας που αντιστοιχούν σεαυτούς και να μπορέσουμε με βάσητις θερμοκρασίες να βρούμε τις ειδι-κές ενέργειες που αντιστοιχούν σεαυτές τις θερμοκρασίες. Με γνωστέςτις θερμοκρασίες και τις ειδικές ενέρ-γειες του ρευστού, μπορούν να βρε-θούν στη μέση ακτίνα κάθε σταδίουοι αριθμοί Mach, η συνάρτηση ροήςκαι το απαραίτητο εμβαδόν διατο-μής. Έτσι, επιτυγχάνεται ο υπολογισμόςτου εμβαδού του δακτυλιοειδούς τουσυμπιεστή στην είσοδο και στηνέξοδο κάθε σταδίου. Κατόπιν, γίνε-ται έλεγχος στους αριθμούς Machτης ροής πάλι στη μέση ακτίνα κάθεσταδίου, ώστε να μην υπερβεί ηροή ακραίες τιμές ταχύτητας. Χρη-σιμοποιώντας τα εμβαδά αυτά, αλλάκαι δεδομένα από τις προδιαγραφές,όπως για παράδειγμα τους λόγουςτων ακτινών βάσης-ακροπτερυγίουκαι τη μέθοδο σχεδίασης του περι-βλήματος του συμπιεστή, μπορούννα υπολογιστούν τα ύψη, οι ακτίνεςκαι τα εμβαδά διατομής σε διάφορεςθέσεις στα διάφορα στάδια και καθ’ύψος των πτερυγίων. Με γνωστέςτις ταχύτητες, υπολογίζονται γιακάθε στάδιο στη μέση ακτίνα τα τρί-γωνα ταχυτήτων. Πιο συγκεκριμένα,υπολογίζονται για την είσοδο και τηνέξοδο του στροφέα, για την είσοδοτου στάτη και για την έξοδο τουσταδίου. Κατόπιν, θα υπολογισθεί οαριθμός και ορισμένα γεωμετρικάχαρακτηριστικά των πτερυγίων. Σεαυτόν τον υπολογισμό, σημαντικόρόλο διαδραματίζει το είδος της αε-ροτομής των πτερυγίων που έχει

επιλεχθεί. Ξέροντας πλέον τη γεωμε-τρία και τις γωνίες με τις οποίες είναιτοποθετημένα ως προς τον διαμήκηάξονα, μπορούμε να υπολογίσουμεμεγέθη που περιγράφουν την προ-βολή των πτερυγίων πάνω στο επί-πεδο που προσδιορίζεται από τοδιαμήκη και τον κατακόρυφο άξονα.Έχοντας υπολογίσει αυτά τα μεγέθη,που αναφέρονται κυρίως σε μήκη,είναι εφικτός ο υπολογισμός του μή-κους του συμπιεστή. Τα παραπάνωφαίνονται στο παρακάτω σχήμα.

Για ένα συμπιεστή με παρα-πλήσιες προδιαγραφές με αυτές πουέχει ο J85, υπολογίσθηκε η γεωμε-τρία του συμπιεστή και οι λειτουργι-κές του επιδόσεις στο σημείοσχεδίασης τόσο για την ξηρή όσο καιγια την υγρή συμπίεση με ψεκασμόκαυσίμου. Η ποσότητα του καυσίμουπου ψεκάστηκε αντιστοιχεί στο 2%της μάζας του αέρα. Τα χαρακτηρι-στικά του καυσίμου ήταν ίδια με ταχαρακτηριστικά του JP-8. Χρησιμο-

48

ποιώντας έναν αλγόριθμο υπολογι-σμού σε μία διάσταση, προέκυψαντα εξής συμπεράσματα:

-ΓεωμετρίαΔεν εμφανίστηκαν ιδιαίτερες

διαφορές. Η μέγιστη διαφορά στιςγωνίες ήταν 2 περίπου μοίρες, ενώσυνολικά ο συμπιεστής στην υγρήσυμπίεση είχε 1,2% μικρότερομήκος σε σχέση με το μήκος που είχεστην ξηρή συμπίεση.

-ΤαχύτητεςΟι διαφορές δεν ήταν ιδιαί-

τερα μεγάλες, με τη μέγιστη να κυ-μαίνεται στο 6%.

-ΦόρτισηΓενικά η φόρτιση των σταδίων

ήταν μικρότερη για την υγρή συμ-πίεση.

-Αεροδυναμικές απώλειεςΟι αεροδυναμικές απώλειες

ήταν μεγαλύτερες για την υγρή συμ-πίεση.

-Απαιτούμενο έργο συμ-πίεσης

Το απαιτούμενο έργο συμπίε-σης ήταν μικρότερο για την υγρήσυμπίεση κατά 0,9% περίπου σεσχέση με το απαιτούμενο έργο γιατην ξηρή συμπίεση.

-ΑπόδοσηΟ πολυτροπικός βαθμός από-

δοσης προέκυψε μεγαλύτερος γιατην υγρή συμπίεση κατά 3,89 μονά-δες παρά τις μεγαλύτερες αεροδυνα-μικές απώλειες. Αυτό οφείλεται στοότι ο αέρας απαιτεί λιγότερο έργο γιατην ίδια συμπίεση λόγω μείωσης τουειδικού του όγκου.

-Ολική θερμοκρασία εξό-δου από τον συμπιεστή

Μείωση από τους 544,3 Kστους 519,3 K ( -25 Κ ).

Από την μείωση της κατανά-λωσης καυσίμου μπορεί να προκύψειένας πρόχειρος υπολογισμός για τοοικονομικό όφελος της ΠολεμικήςΑεροπορίας από την καθολική υιοθέ-τηση της μεθόδου της υγρής συμπίε-σης. Ο J85 έχει κατανάλωσηκαυσίμου 0,3925 kg/s. Η κατώτερηθερμογόνος δύναμη του JP-8 είναιίση με 42,8 MJ/kg. Άρα, παρέχονταιαπό το καύσιμο 16799 KW. Η δια-φορά στην απαιτούμενη ισχύ συμ-πίεσης μεταξύ υγρής και ξηρήςσυμπίεσης, προέκυψε από τους υπο-λογισμούς ίση με 46,04 KW. Αυτή ηεξοικονόμηση ενέργειας αντιστοιχείσε 3,2499 kg καυσίμου σε μια ώραπτήσης. Εάν το JP-8 έχει πυκνότητα800 kg/m3=0,8 kg/l (στους 288 Κ ),τότε η εξοικονόμηση καυσίμου σεμια ώρα πτήσης είναι 4,062375 litre

που αντιστοιχεί σε 15,437025 U.S. li-quid gallon (≈ 3.8 litres). Αν το JP-8κοστίζει 3,13 $/gallon τότε σε μιαώρα πτήσης εξοικονομούνται 48,317$. Αν η αεροπορία έχει κάθε χρόνο100.000 ώρες πτήσεων (με αεριο-στρόβιλους), τότε το κέρδος είναι4831788,825 $ τον χρόνο. Βέβαιαεκτός από τις ώρες πτήσεων θα μπο-ρούσαμε να λάβουμε υπ' όψιν τιςώρες που είναι σε λειτουργία αλλάόχι σε πτήση ο κινητήρας (π.χ. τρο-χοδρόμηση, αναμονή έγκρισης απο-γείωσης κ.α.), οι οποίες, εκτός τουότι αποτελούν ένα σεβαστό αριθμόωρών, χαρακτηρίζονται από μεγάλησχετικά κατανάλωση, καθότι μπορείοι στροφές να είναι λίγες, όμως σεαυτές τις χαμηλές στροφές ο κινητή-ρας δεν λειτουργεί αποδοτικά μεαποτέλεσμα να καταναλώνει αρκετόκαύσιμο. Επίσης, σε αυτή την πε-ρίοδο που είναι στο έδαφος το αερο-σκάφος οι συνθήκες είναι πιοσταθερές οπότε μπορούμε να εφαρ-μόσουμε τον ψεκασμό καυσίμου μεπερισσότερη ευχέρεια (δεν υπάρ-χουν μεγάλες ταχύτητες, η απαιτού-μενη συμπίεση είναι μικρή και δεντίθεται θέμα ασφάλειας) και άρα ναέχουμε αναλογικά περισσότερο κέρ-δος καυσίμου.

Εικόνα: Σύστημα Υδροροής