HOTDOC 40

80
η ΤΕΥΧΟΣ 40 B' ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013 ΤΙΜΗ 2,5€ 40 40 Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΟΠΩΣ ΕΙΝΑΙ / Η ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΟΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Από τον Κώστα Βαξεβάνη δεη και χαρατσι δεν πληρώνει η νέα τρομοκρα τία Τα περίεργα και οι αντιφάσεις της προκήρυξης τζον πέρκινς Ένας οικονομικός δολοφόνος εξομολογείται ηλεία Αλφειός ποταμός: οι Σκουριές Νο2 αποστολή αρμενία Όταν τα παγωμένα συμφέροντα ξαναζεσταίνονται

description

Authot: Κώστας Βαξεβάνηςissue 40

Transcript of HOTDOC 40

ηη

ΤΕΥΧΟΣ 40B' ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ2013ΤΙΜΗ 2,5€ 40

40

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΟΠΩΣ ΕΙΝΑΙ / Η ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΟΠΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Από τον Κώστα Βαξεβάνη

δεη και χαρατσιδεν πληρώνει

η νέα τρομοκρατία

Τα περίεργα και οι αντιφάσεις της προκήρυξης

τζον πέρκινςΈνας οικονομικός

δολοφόνος εξομολογείται

ηλείαΑλφειός ποταμός:

οι Σκουριές Νο2

αποστολήαρμενία

Όταν τα παγωμένα συμφέροντα

ξαναζεσταίνονται

01 31

* Το επόμενο Hot Doc στα περίπτερακαι στο internet στις 5 Δεκεμβρίουκαι κάθε δεύτερη Πέμπτη

Εκδότης Κώστας ΒαξεβάνηςΑρχισυντάκτρια Βιβή Μπλούτσου

ΑρθρογράφοιΘανάσης ΚαρτερόςΓιάννης Βαρουφάκης

Art Direction gramma

Ατελιέ Τζένη Αναστασοπούλου Διόρθωση Ανδρονίκη Μαστοράκη

Αρχεία Φωτογραφιών Eurokinissi AE Εκτύπωση Χαϊδεμένος ΑΕΒΕ Εταιρία Το Κουτί της Πανδώρας ΕΕ Διεύθυνση Αναχωρητών 8ΑΆνοιξη 14569, Αττική

Τηλέφωνο 210 621 7990Φαξ210 621 7992 E-mail [email protected] ΔιανομήΠρακτορείο ΕΥΡΩΠΗ ΑΕ Υπεύθυνος κυκλοφορίαςΠαναγιώτης Πασπαλιάρης Συνδρομές 210 621 7990

περιεχόμενα21

ΝΟΕ

ΜΒΡ

ΊΟΥ

2013

TΕΥ

ΧΟΣ

40

Η ΝΔ χρωστάει μισό εκατομμύριο στη ΔΕΗ & χαράτσι, εσύ πλήρωνε

12-13 Κομματικά ΦέσιαΝΔ: Να πληρώνουν τα κορόιδα χαράτσι και ΔΕΗ, όχι εμείς

Δεν πληρώνουν ούτε το ΙΚΑ

ReportΛεφτά και στήριξη μόνο για τις τράπεζες Νέα ΤρομοκρατίαΜαχόμενες Λαϊκές Επαναστατικές Δυνάμεις:Το άλλο με τον Τοτό το ξέρεις;

ΠανγαίαΗ Εθνική πουλάει ασημικά στην… Εθνική

Ηλεία Αλφειός ποταμός, οι Σκουριές Νο 2

ΜορέαςΕργολάβοι στις ρήτρες: Ακόμη 68 εκατ. ευρώ για έργο που δεν έγινε

ΑρχαιότητεςΗ αρχαία Ιερά Οδός θυσία στο βωμό του κέρδους;

ΕκπαίδευσηΚάστες στην Παιδεία

Τζον ΠέρκινςΈνας οικονομικός δολοφόνος εξομολογείται

Αποστολή: Ναγκόρνο Καραμπάχ - ΑρμενίαΌταν τα παγωμένα συμφέροντα ξαναζεσταίνονται

14

2224

34

41

51

57

28

38

44

54

6 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

editorialΤου Κώστα Βαξεβάνη

Α ρέσει ή δεν αρέσει σε κάποιους, η τρο-μοκρατία ή ό,τι άλλο είναι αυτό που επιλέγει να σκοτώσει χρησιμοποιώντας πολιτικά επιχειρήματα, κάνει τον Μάκη

Βορίδη και τον Άδωνι Γεωργιάδη να φαντάζουν θύματα. Υπάρχουν πολλά επιχειρήματα για το πώς τελικά η τρομοκρατία βοηθά στη συντηρητικοποί-ηση του κόσμου, δεν απελευθερώνει κανέναν και απλώς δικαιολογεί όσα αυταρχικά συμβαίνουν στο όνομα της ασφάλειας. Αρκετοί Έλληνες που δεν κινδυνεύουν από κανέναν ή, αν θέλετε, δεν κινδυ-νεύουν από κανένα περισσότερο απ’ ό,τι από τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο, είναι έτοιμοι να παραχω-ρήσουν τη δημοκρατία στο όνομα της ασφάλειας. Και ποιος την απειλεί την ασφάλεια; Αυτός που θα επιλέξουν τα κανάλια και οι ιδιοκτήτες των media ότι την απειλεί. Ανήκω στην κατηγορία αυτών που πιστεύουν πως η τρομοκρατία, είτε είναι ιδεολο-γικά καθαρή είτε όχι, είτε αποτελείται από πιστούς ιδεολόγους είτε έχει χειραγωγηθεί, έχει ένα μόνο αποτέλεσμα: Τη χρήση της από το σύστημα. Καμία τρομοκρατική οργάνωση δεν ανέτρεψε τίποτα παραπάνω από την κρίση των ανθρώπων, σπρώχνοντας προς τον ζωώδη φόβο. Ακόμη και αυτός που δεν έχει τίποτα να φοβηθεί, φοβάται. Στην Ελλάδα, η «νέα τρομοκρατία» είναι πραγ-ματικά νέα. Εγκαινιάζει μια νέα αντίληψη που μοιάζει με φονταμενταλισμό μάλλον παρά με πολιτική συγκρότηση. Από τις θεωρίες της Σέχτας Επαναστατών περί εχθρού, που μπορεί να είναι ο μικροαστός, μέχρι τη νέα οργάνωση Μαχόμενες Λαϊκές Επαναστατικές Δυνάμεις, η στοχοποίηση μπορεί να αφορά οποιονδήποτε. Σε καμία από τις παλιές οργανώσεις ο στόχος δεν επιλεγόταν χωρίς ισχυρά αποδεικτικά στοιχεία και πολύ περισσότερο δεν ήταν ο καθένας. Οι νέες οργανώσεις μοιάζουν περισσότερο να εκτε-λούν συμβόλαια, τα οποία δικαιολογούν εκ των υστέρων με ιδεολογικές εφευρέσεις, παρά να τιμω-ρούν. Αυτός θεωρώ πως είναι και ο λόγος που τα κείμενά τους δεν εμφανίζουν ιδεολογική συγκρό-τηση, αλλά μια σύγχυση, και ξεχειλίζουν από

βιαιότητα που απευθύνεται σε πολλά τμήματα της κοινωνίας. Ή πρόκειται για άτομα που κάνουν την προσωπική τους αποτυχία μίσος προς την κοινωνία ή επιδεικνύουν αρκετό μίσος για να συμπεριλάβουν όποιον χρειαστεί, όταν θα χρειαστεί. Η απομάκρυνση της νέας τρομοκρατίας από κανό-νες δεν οφείλεται στην αντικειμενική σκληρότητα των συνθηκών γύρω μας που την δικαιολογεί, αλλά σε υποκειμενικές επιλογές. Το θέμα είναι γιατί τις κάνει κάποιος αυτές τις επιλογές. Γιατί λοιδορεί τους κανόνες που κάποτε ήταν μέχρι και κώδικας τιμής;Μπορεί κάποιος να φανταστεί ότι η 17 Νοέμβρη θα σκότωνε ποτέ ένα μέλος της Χρυσής Αυγής και όχι στέλεχος με αποδεδειγμένη δράση; Μάλλον όχι. Πως ο ΕΛΑ θα σκότωνε δημοσιογράφο με υπονο-ούμενα επιπέδου κουτσομπολιού; Ποτέ. Οι νέες οργανώσεις πυροβολούν χωρίς ενδοιασμό, βαφτί-ζοντας στόχο αυτό που πέτυχαν ως στόχο. Ακόμη και νεαρούς αστυνομικούς.Πρόκειται για ιδεολογική σύγχυση; Γιατί οι νέοι τρομοκράτες μοιάζουν όλο και περισσότερο με ποι-νικούς; Μια απάντηση είναι πως ενδεχομένως όσοι πυροβολούν, μεγαλωμένοι σε μια κοινωνία βίας, απλώς αποτελούν το είδωλό της. Μετατρέπουν το μέσο σε σκοπό. Δεν τους ενδιαφέρει η βία για να πετύχουν κάτι, τους ενδιαφέρει απλώς η βία.Μια άλλη απάντηση είναι πως δεν πρόκειται για τρομοκρατικές οργανώσεις, αλλά για δημι-ουργήματα του συστήματος. Αυτό δεν σημαίνει πως όποιος συμμετέχει σε αυτές είναι συνειδητά προβοκάτορας, αλλά πως εύκολα μπορεί να μανι-πουλαριστεί από αυτούς που είναι.Οργάνωση η οποία στην προκήρυξή της αντι-γράφει κείμενα του Μάκη Τριανταφυλλόπουλου ή που παραδίδει το αντιφασιστικό της μανιφέ-στο στα χέρια του, σίγουρα δεν έχει σχέση με τις οργανώσεις που κάποτε έκαναν παραπο-μπές στον Μπακούνιν και στον Προυντόν. Με τι έχουν σχέση, θα το δείξει η ιστορία. Μέχρι να το δείξει βέβαια, ο Άδωνις θα εμφανίζεται, από θύτης, θύμα.

Φονταμενταλισμός της τρομοκρατίας ή προβοκάτσια;

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 7

8 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Του Μάκη Ανδρονόπουλου

Όταν ο υπουργός Εξωτερικών Ευάγγελος Βενιζέλος διαμήνυε στους δανειστές (που δυστυχώς ακόμη τους φαντασιώνεται ως εταίρους) πως «εμείς δεν ζητάμε πολιτική διαπραγμάτευση, αλλά έγκυρους συνομιλητές για να κάνουμε μια οικονομική διαπραγμάτευση, που να καταλαβαίνουν τα πραγματικά δεδομένα και τη δυναμική των αριθμών», γέλασε και το παρδαλό κατσίκι στις Βρυξέλλες. H ατάκα αυτή δεν αποτελεί μόνο τεκμήριο της ελαφρότητας του κυβερνώντος πολιτικού προσωπικού, αλλά αποκαλύπτει το τεράστιο έλλειμμα στρατηγικής στην εξωτερική μας πολιτική και κυρίως την άγνοια του μοναδικού κανόνα της.

Το έλλειμμα εξωτερικής πολιτικής

Η εξωτερική πολιτική δεν είναι επικοι-νωνία. Μετά την καζούρα που είχε

υποστεί ο Ευάγγελος όταν «έδιωξε» (;) την τρόικα ως υπουργός Οικονομικών, θα έπρεπε να γνωρίζει ότι η εξωτερική πολι-τική είναι για τους λύκους και δεν χωράει βερμπαλιστικούς εξυπνακισμούς. Η εξω-τερική πολιτική είναι συσχετισμοί ισχύος. Δυστυχώς, υπάρχει μια παράδοση στο μετα-Ανδρεϊκό ΠΑΣΟΚ ογκώδους άγνοιας του παιγνίου της εξωτερικής πολιτικής και του βασικού της κανόνα. Τρανό παράδειγμα, η παράδοση από τον Γιώργο Παπανδρέου του ελληνικού «μπα-ζούκας» (πτώχευση με παραμονή στο ευρώ) στους πάλαι ποτέ εταίρους και νυν στυγνούς δανειστές μας και μεθαύριο ιδι-οκτήτες της γης μας. Αλλά ας έρθουμε στο τώρα. Ενώ η «πολιτική διαπραγμάτευση» με τους τροϊ-κανούς που δούλευε επικοινωνιακά το Μαξίμου από το καλοκαίρι κατέρρευσε πολύ πριν από τις γερμανικές εκλογές με τα «δεν-μη-όχι», ενώ η κα Μέρκελ έστειλε για μία ακόμη φορά τον Σαμαρά στην τρόικα, η κυβέρνηση πάλι δεν κατά-λαβε. Δεν αντιλαμβάνεται ότι «πολιτική διαπραγμάτευση» δεν γίνεται ζητώντας ακρόαση από την αυτοκράτειρα. Και δυστυχώς αγνοεί ότι η εξωτερική πολιτική ασκείται μόνο σε πεδία όπου η χώρα μπο-ρεί να ανακαλύψει ανεκμετάλλευτη ισχύ και να δημιουργήσει ισχυρές συμμαχίες. Ανεκμετάλλευτη ευκαιρία στάθηκε η κραυγή αγωνίας για την Ελλάδα από 22 προσωπικότητες του πολιτισμού και των γραμμάτων της Σουηδίας, μεταξύ των οποίων ο νομπελίστας ποιητής Τούμας Τράνστεμερ, ο διεθνούς φήμης καθηγητής ιατρικής Σβεν Μπρίτεν, ο πρώην Πρόεδρος του Διεθνούς PEN και μέλος της σουηδικής ακαδημίας Περ Βέστμπεργκ, το μέλος της σουη-δικής ακαδημίας Γιέσπερ Σβένμπρο, η πασίγνωστη τραγουδίστρια Άργια

Σάγιονμαα κ.ά., που υπέγραψαν ένα φοβερό κείμενο-έκκληση σωτηρίας για την Ελλάδα, όπου εκφράζεται η έντονη αγωνία για την τραγική κατάσταση στην οποία έχουν φέρει την Ελλάδα οι μνημονιακές πολιτικές…Άλλη ανεκμετάλλευτη ευκαιρία, που πέρασε στο ντούκου, ήταν το δημοσίευμα της μεγάλης αυστριακής εφημερίδας Kleine Zeitung, που έγραψε για την πανίσχυρη τρόικα που καθορίζει τις ζωές των ανθρώπων και ότι είναι αμφίβολο εάν αυτό το τρίο έχει γνώση από οικο-νομία, για να καταλήξει: Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέλει να διερευνήσει το έργο της τρόικας και αυτό είναι επιτα-κτικά αναγκαίο, καθώς αυτός ο θεσμός δεν έχει κανέναν ελεγκτικό μηχανισμό, και στην Ελλάδα οι διασώστες του ευρώ έχουν πέσει, μέχρι τώρα, τελείως έξω.Η συγκυρία είναι γεμάτη ευκαιρίες, αλλά δυστυχώς η χώρα στερείται αυτών των δυνατοτήτων επειδή η κυβέρνηση Σαμαρά είναι προσκολλημένη στην ονεί-ρωξη του success story και δεν μπορεί να βγει και να πει πως υπάρχει ανθρωπι-στική κρίση στην Ελλάδα… Αυτό μπορεί να το κάνει μια κυβέρνηση της αριστεράς, όπως και πολλά άλλα…

Παιχνίδια με τον Διάβολο

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 9

10 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Upόψεις

Του Γιάννη Βαρουφάκη

σ ύμφωνα με την άποψη εκείνη, που στηρίχτηκε σε πηγές οι οποίες αργότερα αποτέλεσαν τη βάση της

ταινίας «JFK» του Όλιβερ Στόουν, η ιστο-ρία φαινόταν να γέρνει προς την εξής ερμηνεία. Ο Κέννεντυ είχε δημιουργή-σει θανάσιμους εχθρούς σε δύο μέτωπα: (α) Μεταξύ των κουβανών εμιγκρέδων και της αμερικανικής μαφίας, οι οποίοι δεν του συγχώρησαν ότι αρνήθηκε να στείλει τον αμερικανικό στρατό να πνί-ξει την επανάσταση του Κάστρο (κάτι που κόστισε πολύ στη μαφία, που ξάφ-νου έχασε τα καζίνο της στην Αβάνα), και (β) μεταξύ των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, οι οποίες ήθελαν διακαώς να εισβάλλουν στο Β. Βιετνάμ, κάτι στο οποίο ο πρόεδρος Κέννεντυ αντιστεκό-ταν σθεναρά. Όσο για τον LBJ, σύμφωνα πάντα με την ερμηνεία αυτή, ήταν πιο επιρρεπής

Όταν πριν ένα χρόνο πρωτοήρθα στο Τέξας, για να διδάξω στη Σχολή Δημοσίων Υποθέσεων του Πανεπιστημίου του Τέξας που φέρει την ονομασία του Lyndon Baines Johnson (γνωστού ως LBJ), έφερα μαζί μου μια πολύ συγκεκριμένη άποψη-προκατάληψη για τον άνθρωπο του οποίου το όνομα φέρει η νέα μου σχολή, καθώς και για τον ρόλο του στη δολοφονία του Κέννεντυ, η οποία τον εκτόξευσε στον Λευκό Οίκο εκείνη τη ζοφερή μέρα, σαν σήμερα πριν από πενήντα χρόνια, στο Ντάλλας.

Μια διπλη δολοΦονια;

του JFK, καθώς και στις τραγικές απώ-λειες ανθρώπινης ζωής στο Βιετνάμ (τόσο μεταξύ Βιετναμέζων όσο και μεταξύ αμερικανών φαντάρων) για τις οποίες ευθυνόταν ο LBJ.Αυτή ήταν η άποψη με την οποία κατέ-φτασα στη σχολή LBJ, απ’ όπου σας γράφω τούτες τις γραμμές. Τον χρόνο που μας πέρασε έχω μιλήσει με πολ-λούς ανθρώπους που έχουν στιγματιστεί, έχουν πληγωθεί, από εκείνα τα γεγονότα. Ανθρώπους που τα έζησαν από πολύ κοντά. Από το παράθυρο του γραφείου μου ατενίζω την προεδρική βιβλιοθήκη του LBJ – ένα εντυπωσιακό κτίριο το οποίο περιέχει κάθε ένα χαρτί, επίσημο και ανεπίσημο, που είτε στάλθηκε στον Λευκό Οίκο είτε προήλθε από αυτόν, καθώς και όλες τις μαγνητοφωνημένες συνομιλίες του LBJ από το Οβάλ Γραφείο. Ως μέλος της σχολής LBJ έχω πρόσβαση σε αυτά τα αρχεία, τα οποία βεβαίως δεν έχω προλάβει (κι ούτε θα προλάβω ποτέ) να μελετήσω ενδελεχώς. Από αυτά όμως που έχω δει και έχω ακούσει τους τελευ-ταίους δώδεκα μήνες, μπορώ να σας πω ότι η αρχική μου άποψη, με την οποία ήρθα στο Τέξας, συγκρούεται με μια διαφορετική ερμηνεία, την οποία θα σκι-αγραφήσω, χωρίς να σημαίνει ότι είναι απαραιτήτως η αληθής ερμηνεία, στις ακόλουθες γραμμές. Η εναλλακτική ερμηνεία δεν διαφέρει από την αρχική, σύμφωνα με την οποία ο Κέννεντυ είχε δημιουργήσει εχθρούς μεταξύ της μαφίας, των αντικαστρι-κών Κουβανών και του στρατού που ήθελε επέμβαση στο Βιετνάμ κόντρα στη θέληση του Κέννεντυ. Έτσι ήταν. Μάλιστα, στο Ντάλλας την ώρα της δολο-φονίας του πράγματι υπήρξε μία ομάδα εκτελεστών αποτελούμενη από μαφιό-ζους και Κουβανούς. Δεν ήταν όμως

σε αυτές τις επεμβάσεις, κάτι που απέ-δειξε, αφού έγινε πρόεδρος, εγκρίνοντας την αποστολή εκατοντάδων χιλιάδων στρατιωτών στο Βιετνάμ. Σύμφωνα με αυτή την ερμηνεία, ο LBJ μπορεί και να ήξερε, ή να είχε προειδοποιηθεί, για τη δολοφονία του προέδρου του. Το γεγο-νός ότι επί της προεδρίας του ασκήθηκε η πιο προοδευτική οικονομική και κοι-νωνική πολιτική στην ιστορία των ΗΠΑ, μειώνοντας κατά 50% το ποσοστό της φτώχειας και δίνοντας για πρώτη φορά πραγματικά δικαιώματα στους μαύ-ρους της Αμερικής, ιδίως στον νότο απ’ όπου καταγόταν ο σκληροτράχηλος LBJ και μόνο ένας τεξανός ντόπιος μπο-ρούσε να επιβάλει αυτά τα δικαιώματα στους ρατσιστές νότιους, κρινόταν (από αυτή την ερμηνεία) ως η προσπάθεια του LBJ να αντισταθμίσει τη συμμετοχή του (άμεση ή έμμεση) στη δολοφονία

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 11

η μόνη. Οι πηγές μου αναφέρονται σε τρεις διαφορετικές ομάδες, παραταγ-μένες σχετικά κοντά μεταξύ τους στο μήκος της διαδρομής που ακολούθησε η προεδρική πομπή. Όσο για το κατά πόσο ο Κέννεντυ είχε εναντιωθεί στη μαζική αποστολή στρατευμάτων στο Βιετνάμ, εδώ υπάρχει κάτι το ενδιαφέρον: Για δεκαετίες η επίσημη θέση ήταν πως κάτι τέτοιο ήταν μύθος. Πως ο Κέννεντυ θα δεχόταν, τελικά, να στείλει στρατεύ-ματα, όπως έκανε αργότερα ο LBJ, και πως απλώς μετά τη δολοφονία του επι-κράτησε η ρομαντική άποψη ότι ο JFK θα έκανε κάτι διαφορετικό – ότι θα είχε αποτρέψει τη μετατροπή του Βιετνάμ σε πεδίο σφαγών. Τώρα ξέρουμε ότι αυτό δεν ήταν παρά μια παραποίηση της ιστορίας με στόχο τη μείωση του δολοφο-νημένου προέδρου και την ηθική εξίσωσή του με εκείνες τις δυνάμεις που αιματο-κύλησαν το Βιετνάμ. Ως απόδειξη θα αναφερθώ στο σημείωμα που απέστειλε ο στρατηγός Μάξγουελ Τέιλορ στο αρχηγείο των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ στις 4 Οκτωβρίου 1963, με το οποίο μεταφέρει στους συναδέλφους του την τελεσίδικη απόφαση του προέδρου Κέννεντυ με τα εξής λόγια: «Όλος ο σχεδιασμός σας θα πρέπει να στοχεύει στην προετοιμασία των ενόπλων δυνάμεων για απόσυρση [σημ. από το Βιετνάμ] όλων των ειδικών δυνάμεων και του προσωπικού παροχής βοήθειας μέχρι το τέλος του ημερολογι-ακού έτους 1965». Ως εδώ καλά. Η αρχική ερμηνεία ότι ο JFK δολοφονήθηκε, τουλάχιστον εν μέρει, επειδή, αντίθετα με τον LBJ, θα απέσυρε τον αμερικανικό στρατό από το Βιετνάμ, φαίνεται να επιβεβαιώνε-ται. Εκεί που διαφέρει η νέα ερμηνεία, που σας παρουσιάζω εδώ, αφορά σε ένα ακόμα πιο σοβαρό κίνητρο εκείνων που

τράβηξαν στην σκανδάλη απ’ ό,τι ήταν η καούρα τους να επιτεθούν στον Χο Τσι Μινχ. Η ερευνήτρια Χέδερ Πάρσελ έχει ανακαλύψει ένα σημαντικό ντοκουμέ-ντο επ’ αυτού: Στα αρχεία του LBJ, στην προαναφερόμενη βιβλιοθήκη, βρέθηκε «εμπιστευτικός φάκελος ασφαλείας» με ημερομηνία 1961, όπου προβλέπεται ξαφνικό, απρόκλητο, πυρηνικό χτύπημα εναντίον της ΕΣΣΔ και της Κίνας ταυτό-χρονα, το οποίο θα εξαπολύετο το 1963. Σύμφωνα με άλλα αρχεία, ο Κέννεντυ έγινε έξαλλος όταν έμαθε για αυτό το σχέδιο και διέταξε να σταματήσει αυτός ο προγραμματισμός. [Σημειωτέον ότι τον καιρό εκείνο η ΕΣΣΔ διέθετε περί τα 80 πυρηνικά, την ώρα που η Αμερική διέ-θετε πάνω από 3.000. Έως το τέλος της δεκαετίας του 1960 η ισορροπία είχε επέλθει και το «πρώτο χτύπημα» είχε ξεχαστεί από το Πεντάγωνο.] Σύμφωνα λοιπόν με αυτή την ερμη-νεία, το Πεντάγωνο και η CIA βρέθηκαν αντιμέτωπες με τον JFK για μια σειρά θεμάτων, το κορυφαίο εκ των οποίων δεν ήταν ούτε η Κούβα ούτε το Βιετνάμ, αλλά η απρόκλητη πυρηνική επίθεση εναντίον της ΕΣΣΔ και της Κίνας εν έτει 1963. Βέβαια, τίποτα δεν είναι σίγουρο, καθώς όλα αυτά τα ζητήματα εξακολου-θούν να καλύπτονται από ένα πέπλο σιωπής. Πρέπει όμως να σημειώσω το εξής αναμφισβήτητο γεγονός, το οποίο μου μετέφερε αυτόπτης μάρτυρας: Μετά τη δολοφονία του Κέννεντυ, το πτώμα του μεταφέρθηκε εσπευσμένα στην Ουάσινγκτον με το προεδρικό αεροπλάνο. Μάλιστα, για να χωρέσει από την πόρτα το φέρετρο, αναγκάστηκαν να ξηλώσουν ένα κομμάτι του διαδρόμου και κάποια καθίσματα. Στο αεροπλάνο ταξίδεψαν η Τζάκι, ο LBJ με τη γυναίκα του Lady Bird Τζόνσον, άνδρες της ασφάλειας και,

μεταξύ άλλων, ο Μπιλ Μόγιερς, εκπρό-σωπος Τύπου των JFK και LBJ. Μετά την απογείωση και λίγο πριν ορκιστεί ο LBJ πρόεδρος (ναι, η ορκωμοσία έγινε εν πτήσει), ο Μόγιερς είδε τον LBJ να κοιτά έξω από το παράθυρο του αεροπλάνου με το κάτω χείλος του να τρέμει. Τον ρώτησε τι σκεφτόταν. Τότε ο LBJ του απάντησε το εξής: «Αναρωτιέμαι αν οι πύραυλοι πετάνε αυτή τη στιγμή».Εν κατακλείδι, σύμφωνα με αυτή την ερμηνεία, ο LBJ προέβη στην εξής συμ-φωνία με το Πεντάγωνο – με εκείνους που ουσιαστικά πάτησαν την σκανδάλη: Εσείς δεν θα χρησιμοποιήσετε πυρηνικά εναντίον της ΕΣΣΔ και της Κίνας κι εγώ θα σας επιτρέψω να κάνετε ό,τι θέλετε στο Βιετνάμ. Σύμφωνα με τις πηγές απ’ όπου προκύπτει αυτή η ερμηνεία, ο LBJ γνώριζε πως, αν έσπαγε αυτή τη συμφωνία και σταματούσε τον πόλεμο του Βιετνάμ, θα κατέληγε κι εκείνος σε φέρετρο – όπως οι δύο Κέννεντυ. Οι ίδιες πηγές μου λένε: «Ο LBJ ποτέ δεν ξεπέ-ρασε τις τύψεις για αυτό που επέτρεψε να γίνει στο Βιετνάμ ώστε να γλιτώσει η υφήλιος ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα και, παράλληλα, να τον αφήσουν ελεύθερο να δώσει πολιτικά δικαιώματα στους μαύ-ρους του νότου και να εφαρμόσει την πολιτική του εναντίον της φτώχειας. Για αυτό δεν κατέβηκε ξανά για πρόεδρος το 1968. Για αυτό δεν ξαναχαμογέλασε ποτέ και πέθανε θλιμμένος και απο-καρδιωμένος. Ουσιαστικά την ημέρα που δολοφονήθηκε ο JFK δολοφονήθηκε και ο LBJ». Ποτέ δεν θα ξέρουμε ακριβώς τι συνέβη. Ο Όλιβερ Στόουν, στον οποίο μετέφερα αυτή την ερμηνεία πριν μερικούς μήνες, μου είπε ότι δεν πείθεται. Ότι ο LBJ τους έστειλε στο Βιετνάμ με ενθουσιασμό. Δεν μπορώ να κρίνω, πέραν του να σας πω ότι οι άνθρωποι με τους οποίους συζητώ τα ζητήματα αυτά εδώ στο Τέξας και οι οποίοι γνώριζαν τον LBJ προσωπικά εμμένουν στην εναλλακτική άποψη που παρέθεσα. Μια άλλη άποψη που ρίχνει κάποιο φως στα γεγονότα προ πενήντα ετών. Νομίζω ότι έχει ενδιαφέρον.

12 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Δεν πληρώνουν χαράτσι. Δεν πληρώνουν ρεύμα. Δεν πληρώνουν ΙΚΑ. Πρόκειται για το ίδιο το κόμμα της ΝΔ, που όχι μόνο απαιτεί να πληρώνουν οι άλλοι, αλλά απαιτεί και να εφαρμοστεί η νομιμότητα που επιβάλλουν τα μέτρα και οι νόμοι λιτότητας που η ίδια αποφάσισε, όταν κάποιος δεν έχει να πληρώσει.

Του Κώστα Βαξεβάνη

η νδ χρώσταειΜισο εκατοΜΜΥριοστη δεη & χαρατσι

εσΥ πληρώνε

Κομματικά φέσια

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 13

η ΝΔ χρωστάει μισό εκα-τομμύριο στη ΔΕΗ, για το περίφημο κτίριο της οδού Συγγρού, όπου είναι

τα κεντρικά της γραφεία. Η ΔΕΗ βεβαίως δεν κόβει το ρεύμα, παρότι οι υπηρεσίες της κινούνται με βάση όσα επιβάλει ο νόμος. Κάθε φορά η διοίκηση της επιχείρησης, παρανομώ-ντας, εφευρίσκει μια ρύθμιση για να μην πληρώσουν οι θαμώνες των πολυ-τελών κτιρίων της Συγγρού.Το κυβερνών κόμμα, απ’ ό,τι προκύπτει από τα έγγραφα που απο-καλύπτουμε, δεν πληρώνει ούτε το κατά Βενιζέλο «ασφάλιστρο κινδύ-νου», το χαράτσι. Απέναντι στη ΔΕΗ χρησιμοποιεί ως επιχείρημα πως η οικονομική κρίση δεν επιτρέπει την αποπληρωμή των χρεών του μισού εκατομμυρίου. Αυτό το επιχείρημα ισχύει βέβαια για κάθε καταναλωτή και κυρίως γι' αυτούς που τους έχουν κόψει το ρεύμα, αλλά μόνο για τη ΝΔ είναι αποδεκτό. Όταν σε ολόκληρη τη χώρα έχουν κόψει το ρεύμα σε γηροκομεία, ιδρύματα κοι-νωνικής πρόνοιας, οικογένειες που δεν έχουν τα στοιχειώδη, είναι πρόκληση το κόμμα που κυβερνά, που έχει επι-λέξει δηλαδή αυτές τις πολιτικές, να αυτοεξαιρείται από τις κυρώσεις. Η ΝΔ σπαταλάει εκατομμύρια για επικοινω-νιακές δαπάνες, για ακριβοπληρωμένα στελέχη της, για προπαγανδιστικούς λόγους, αλλά όχι για το δημόσιο, το

οποίο, αφού καταρρεύσει, θα ιδιωτι-κοποιηθεί γιατί ήταν κακό.Οι τζαμπατζήδες της Συγγρού βεβαίως, τα 3 χρόνια που δεν δίνουν σεντς για ΔΕΗ και χαράτσια, αποκαλούν τους άλλους τζαμπατζήδες, ενώ έφτασαν τον προηγούμενο Αύγουστο, όταν ένας 17χρονος σκοτώθηκε καταδιωκόμενος από τον ελεγκτή του τρόλεϊ επειδή δεν είχε να πληρώσει, να μιλούν κυνικά για την ανάγκη να τηρηθεί η νομιμότητα.Αυτή η νομιμότητα δεν έχει ισχύ πάνω τους. Οι ουρές των ταμείων της ΔΕΗ είναι γεμάτες από ανθρώ-πους σε απόγνωση, οι οποίοι δεν είναι τζαμπατζήδες, απλώς δεν έχουν να πληρώσουν. Τους κόβεται όμως το ρεύμα. Σε λίγο θα τους παίρνουν και τα σπίτια.Δεν πρόκειται για την απαίτηση να είναι όπως πρέπει η γυναίκα του Καίσαρα, αλλά για να είναι ο Καίσαρας νόμιμος και όχι υποκριτής. Οι Καίσαρες της ΝΔ δεν κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς ρεύμα, να κρυώσουν ή να ταλαιπωρηθούν επειδή η πολι-τική του κόμματός τους έχει αυτές τις επιπτώσεις σε ολόκληρη τη χώρα. Μπορούν να καταναλώνουν και ρεύμα και ό,τι άλλο θέλουν.Το χειρότερο είναι πως δεν έχουν καν την ευαισθησία να θέλουν να απο-δείξουν πως αυτοί τουλάχιστον είναι τυπικοί στις απαιτήσεις που έχουν από τους άλλους. Με κυνισμό και παλαιο-κομματική αντίληψη δείχνουν απλώς

πόσο κορόιδα είναι οι άλλοι που πλη-ρώνουν ή δεν έχουν να πληρώσουν. Με ηθική μπαγαπόντη, παίζουν με την ταλαιπωρία 11 εκατομμυρίων Ελλήνων.Τα χρέη τους βέβαια δεν περιορίζονται στη ΔΕΗ και το χαράτσι. Χρωστάνε εκατοντάδες εκατομμύρια και στο ΙΚΑ, όπως και το ΠΑΣΟΚ. Κάνουν ρυθμί-σεις χρεών, τις οποίες δεν τηρούν, για να επέλθει μια άλλη ρύθμιση αμέσως μετά. Χρησιμοποιούν το δημόσιο ως παραμάγαζο και κουμπαρά τους. Το δημόσιο που απολύει κόσμο, όχι γιατί του χρωστάει η ΝΔ, αλλά γιατί τεκμαί-ρεται ότι είναι κακό. Σε όλα αυτά πρέπει να προσθέσει κανείς τα εκατοντάδες εκατομμύ-ρια δανείων που έχουν πάρει τα δυο μεγάλα κόμματα, βάζοντας εγγυήσεις μελλοντικές χρηματοδοτήσεις τους από τη Βουλή. Ποια μελλοντική χρη-ματοδότηση θα πάρει άραγε το ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου, που πιθανόν να μην υπάρχει; Ποιος θα πληρώσει τα χρέη στις τράπεζες; Μα φυσικά οι πολίτες αυτής της χώρας. Για να μην ξεχνιόμα-στε, η κυβέρνηση αυτή έχει ψηφίσει πως οι τραπεζίτες που έδωσαν τα θαλασσοδάνεια σε ΠΑΣΟΚ και ΝΔ δεν θα διώκονται για απιστία ακόμη και αν είναι φανερό πως τα έδωσαν χωρίς καμία εγγύηση, παίρνοντας προφανώς ως αντάλλαγμα το δικαίωμα να εγκατα-στήσουν την κλεπτοκρατία. Υποκριτές, ανήθικοι και βέβαια τζαμπατζήδες.

Κομματικά φέσια

14 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

«Το χαράτσι του κ. Βενιζέλου, έβλαψε τις εισπράξεις της ίδιας της ΔΕΗ. Έχουμε μια δημόσια εταιρία ηλεκτρισμού, μονοπώλιο ουσιαστικά, και φτάσαμε στο σημείο να έχει και εκείνη ζημιές και χασούρες». Ο Αντώνης Σαμαράς, παρου-σιάζοντας από το Ζάππειο το οικονομικό πρόγραμμα της ΝΔ πριν από τις τελευταίες εθνικές εκλογές, κατηγορεί τον σημερινό αντιπρόεδρο της κυβέρνησής του για το περιβόητο χαράτσι και δεσμεύεται να το καταργήσει. Ο πρωθυ-πουργός θεωρεί ότι η αδυναμία του κόσμου να το πληρώσει προκαλεί στη ΔΕΗ αδικαιολόγητη ζημιά, δεδομένου ότι εκείνη διατηρεί το μονοπώλιο. Και έχει δίκιο. Το χαράτσι αποτελεί την τελευταία τριετία, έναν ακόμη βραχνά στους τόσους που ταλανίζουν τους πολίτες. Δεδομένων των παραπάνω, η ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά, αποφάσισε να επαναστα-τήσει. Τόσος εις βάρος της πολιτικής που ακολουθεί, όσο και εις βάρος του ελληνικού λαού, ο οποίος βλέπει διαρκώς τα εισοδήματά του να μειώνονται, ελέω των κρατικών αναγκών που πρέπει να καλυφθούν.

Του Μάριου Αραβαντινού

να πληρώνοΥννδ:

τα κοροΪδαχαρατσι και δεηοχι εΜεισ

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 15

Η ΝΔ σε αγαστή συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ του Ευάγγελου Βενιζέλου και την τρόικα και με την πλήρη ανοχή της

ΔΗΜΑΡ συνεχίζει, παρά τις πάμπολ-λες δεσμεύσεις της για το αντίθετο, να επιβάλει μέτρα. Άλλοτε τα ονομάζει οριζόντια και άλλοτε κάθετα, ωστόσο η πραγματικότητα για τον πολίτη που θα κληθεί να συνεισφέρει είναι πάντοτε η ίδια. Μέσα στον κυκλώνα της κρί-σης, ο οποίος τα τελευταία τέσσερα χρόνια ταλανίζει τη χώρα μας, θα περί-μενε κανείς τουλάχιστον από εκείνους οι οποίοι επιβάλουν τη λιτότητα, από τα κόμματα της συμπολίτευσης, να συνει-σφέρουν εξίσου, αν όχι περισσότερο. Στην Ελλάδα της διαφθοράς, όμως, κάποιοι παραμένουν στο απυρόβλητο.

Η ΝΔ ράβει, η ΔΕΗ κόβει Στη λεωφόρο Συγγρού 340, λίγα μέτρα πριν από το δέλτα του Φαλήρου,

βρίσκονται τα γραφεία της ΝΔ. Στο τρι-ώροφο κτίριο παλαιότερα στεγαζόταν η εταιρία «Μπάμπης Βωβός – Διεθνής Τεχνική ΑΕ». Τον Σεπτέμβριο του 2012 η ΝΔ ζήτησε με έγγραφό της τη διαδοχή της παροχής που ηλεκτροδοτεί το κτίριο, αποδεχόμενη να μεταφερθεί στον λογα-ριασμό της χρέος ύψους 275.772 ευρώ από λογαριασμούς που είχαν εκδοθεί για καταναλώσεις από τον Ιανουάριο του 2012 και βάρυναν την εταιρία του Μπάμπη Βωβού. Στο ίδιο έγγραφο ζητούσε τη ρύθμιση της παραπάνω οφειλής σε 24 άτοκες ισόποσες μηνι-αίες δόσεις, δηλαδή να καταβάλει κάθε μήνα ποσό της τάξης των 11.500 ευρώ περίπου. Όπως διαβάζουμε στη σχε-τική επιστολή του κόμματος προς τον Τομέα Μεγάλων Πελατών Αθήνας της ΔΕΗ: «Ζητούμε, μετά τη μεταφορά της ανωτέρω παροχής επ’ ονόματι του κόμ-ματος Νέα Δημοκρατία, τη ρύθμιση

της συνολικής οφειλής σε 24 άτοκες μηνιαίες δόσεις».Το αρχικό αίτημα της ΝΔ, η μεταφορά του χρέους στον δικό της λογαριασμό, έγινε δεκτό λίγες ημέρες μετά, ενώ στις 26 Οκτωβρίου 2012 εγκρίθηκε από τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΔΕΗ και η ρύθμιση της οφειλής σε 24 ισόποσες μηνιαίες δόσεις έντοκες, υπό την προ-ϋπόθεση όμως «ότι θα καταβάλλονται εμπρόθεσμα οι εφεξής λογαριασμοί τρε-χουσών καταναλώσεων». Στην έγκρισή της η ΔΕΗ ενημέρωνε τη ΝΔ ότι «σε περίπτωση μη πιστής τήρησης του εγκεκριμένου διακανονισμού και προς διασφάλιση των δικαιωμάτων της ΔΕΗ, θα βρεθούμε στη δυσάρεστη θέση να εφαρμόσουμε χωρίς άλλη ειδοποί-ηση τα προβλεπόμενα από τον Κώδικα Προμήθειας σε πελάτες και τα οριζόμενα στη μεταξύ μας σύμβαση περί άρσης της εκπροσώπησης του μετρητή σας». Αυτή ήταν η πρώτη παρανομία της

Η ΔΕΗ μεταφέρει το χρέος στη ΝΔ και εγκρίνει την καταβολή της

οφειλής σε 24 δόσεις.

16 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

ΔΕΗ. Κι αυτό γιατί κανένας κανονισμός δεν προβλέπει διακανονισμό 24 δόσεων. Μάλιστα, σύμφωνα με τον ισχύοντα την εποχή εκείνη κανονισμό διακανονισμών προβλεπόταν άμεση καταβολή του 40% του οφειλόμενου ποσού και καταβολή του υπολοίπου σε δύο δόσεις, ενώ σύμ-φωνα με τα ισχύοντα από τον Μάρτιο του 2013 προβλέπεται διακανονισμός από έξι έως δώδεκα μηνιαίες δόσεις, σε περίπτωση συνεπούς πελάτη, και άμεση καταβολή του 20% του χρέους και κατα-βολή του υπολοίπου εντός τεσσάρων μηνών, σε περίπτωση ασυνεπούς πελάτη.

Η ανταρσία της ΝΔ και το άλλοθι της κρίσηςΤον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου κι ενώ οι παραπάνω ρυθμίσεις είναι σε ισχύ, αποκαλύπτεται ότι η ΝΔ δεν έχει απο-πληρώσει κανέναν λογαριασμό. Έτσι, δίνεται από τον αρμόδιο εμπορικό τομέα της ΔΕΗ εντολή άμεσης διακοπής λόγω οφειλής. Η ΝΔ με μια επιστολή, την οποία υπογράφει ο γενικός διευθυντής της Κωνσταντίνος Τσιμάρας, ζητάει από τη ΔΕΗ να της δοθεί παράταση χρόνου για την καταβολή της οφειλής. Το κόμμα, για να στηρίξει το αίτημά του, προβάλλει τον ισχυρισμό της οικονομικής κρίσης

και συγκεκριμένα αναφέρει: «Λόγω της υφιστάμενης οικονομικής κατά-στασης έχει καθυστερήσει η καταβολή της κρατικής επιχορήγησης των κομμά-των. Για τον λόγο αυτό παρακαλούμε όπως μας δοθεί παράταση χρόνου για την καταβολή της οφειλής μας προς την εταιρία σας». Η διακοπή ρεύματος δεν πραγματοποιήθηκε, ωστόσο την επό-μενη κιόλας ημέρα ο Τομέας Μεγάλων Πελατών Αθήνας της ΔΕΗ εξέδωσε νέα εντολή άμεσης διακοπής, μεταξύ άλλων και για τα γραφεία της ΝΔ στη λεωφόρο Συγγρού. Κι ενώ σ’ έναν απλό πολίτη η ΔΕΗ πιθανότατα δεν θα έδειχνε την

ίδια ευαισθησία, με τη ΝΔ αποδείχθηκε υπέρ το δέον ανεκτική και συνέχισε να της παρέχει ρεύμα, παρά την μη κάλυψη των οφειλών. Ακριβώς έναν μήνα μετά, στις 17 Δεκεμβρίου, και εφόσον ακόμη δεν έχει γίνει απολύτως καμία καταβολή, δίνε-ται εκ νέου από τον αρμόδιο τομέα της ΔΕΗ εντολή διακοπής. Είναι η τρίτη τέτοια εντολή για τα γραφεία της ΝΔ σε διάστημα μικρότερο των δύο μηνών. Κατά έναν περίεργο τρόπο, ούτε αυτή η εντολή υλοποιείται, ενώ την ίδια ημέρα στη ΔΕΗ φθάνει νέα επιστολή και πάλι υπογεγραμμένη από τον γενικό διευθυ-ντή της ΝΔ Κωνσταντίνο Τσιμάρα. Από αυτήν προκύπτει για δεύτερη φορά η αδυναμία του κόμματος να αποπληρώσει το χρέος, επειδή «λόγω της υφιστά-μενης οικονομικής κατάστασης έχει καθυστερήσει η καταβολή της κρατικής επιχορήγησης των κομμάτων». Σε αυτή την επιστολή η ΝΔ ζητάει από τη ΔΕΗ να της δοθεί παράταση τριών μηνών για την καταβολή της οφειλής.

Η σιωπηλή αποδοχή και η συνέχιση του σίριαλΑπό το γεγονός ότι καμιά διακοπή της ηλεκτροδότησης των γραφείων της ΝΔ

Τον Νοέμβριο του 2012 κι ενώ οι παραπάνω ρυθμίσεις είναι σε ισχύ, αποκαλύπτεται ότι η ΝΔ δεν έχει αποπληρώσει κανέναν λογαριασμό

Κομματικά φέσια

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 17

δεν πραγματοποιήθηκε προκύπτει ότι η διοίκηση της ΔΕΗ αποδέχθηκε σιω-πηλά, αφού δεν εξέδωσε καμία σχετική ανακοίνωση, το αίτημα της ΝΔ, κατά παρέκκλιση αποφάσεων του διοικητικού συμβουλίου της για ρύθμιση οφειλών πελατών. Κι ενώ σχεδόν έχει παρέλθει η τρίμηνη περίοδος χάρητος που ζήτησε το κόμμα του Αντώνη Σαμαρά, η ΔΕΗ, η οποία ήδη έχει επιδείξει τεράστια ανοχή, κάνει μια απέλπιδα προσπάθεια να της καταβληθούν οι οφειλές, θέτοντας εκ νέου υπόψη της ΝΔ το εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα του συσσωρευ-μένου χρέους από ανεξόφλητους

Η ΔΕΗ απαιτεί τη διακοπή

ηλεκτροδότησης των γραφείων της

ΝΔ, ενώ εκείνη ζητάει παράταση χρόνου λόγω της

υφιστάμενης οικονομικής κατάστασης.

18 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Η ΔΕΗ απαιτεί από τη ΝΔ να εξοφλήσει οφειλή 144.172 ευρώ και επισημαίνει ότι παρείχε συνεχείς διευκολύνσεις στη ΝΔ, λαμβάνοντας υπόψη τον ιδιαίτερο χαρακτήρα ενός κοινοβουλευτικού κόμματος.

Η ΝΔ ζητάει από τη ΔΕΗ νέο διακανονισμό 40 δόσεων και δηλώνει ότι θα προκαταβάλλει 10.000 ευρώ. Η ΔΕΗ παρανομεί και αποδέχεται το αίτημα.

Κομματικά φέσια

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 19

ληξιπρόθεσμους λογαριασμούς. Αυτό, σύμφωνα με επιστολή της ΔΕΗ, ανέρ-χεται στο πόσο των 144.172 ευρώ για καταναλώσεις μέχρι τον Δεκέμβριο του 2012 και είναι ανεξάρτητο από την αρχική οφειλή των 200 και πλέον χιλιάδων. Σε αυτή την επιστολή της, η ΔΕΗ παραδέχεται ότι επανειλημμένως έχει παράσχει διευκολύνσεις στη ΝΔ, λαμβά-νοντας υπόψη τον ιδιαίτερο χαρακτήρα ενός κοινοβουλευτικού κόμματος, και ζητάει την καταβολή των χρημά-των εντός 15 ημερών, διαφορετικά θα προβεί σε όλες τις νόμιμες ενέργειες, δηλαδή στη διακοπή της ηλεκτροδότη-σης και την καταγγελία της σύμβασης προμήθειας. Είναι ενδιαφέρον ότι η επιχείρηση επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι «περαιτέρω ανοχή στην ασυνέπεια πληρωμής των λογαριασμών σας, δεδο-μένης και της γενικότερης οικονομικής κρίσης, είναι βέβαιο ότι θα έχει ως αποτέλεσμα και άλλοι πελάτες να επι-καλούνται ανάλογη αιτιολόγηση και να μην προβαίνουν έγκαιρα στην τακτοποί-ηση των οφειλών τους, γεγονός που θα αποβεί εξαιρετικά δυσμενές για τη λει-τουργία της επιχείρησής μας». Πράγματι, στις 27 Φεβρουαρίου 2013 η ΝΔ πληρώ-νει για πρώτη και μοναδική φορά ποσό 144.172 ευρώ, δείχνοντας επιτέλους διά-θεση να τηρήσει τα νόμιμα, πράγμα το οποίο πάντως δεν έπραξε.

Στρουθοκαμηλισμού και παρανομίας συνέχεια Κι ενώ η ΔΕΗ αποδεικνύεται ολο-ένα και πιο αυστηρή με τους κοινούς

καταναλωτές, οι οποίοι αδυνατούν να αποπληρώσουν το ρεύμα και το χαρά-τσι, διακόπτοντας την παροχή ρεύματος σε πολύτεκνες οικογένειες, αναπή-ρους, ακόμη και στο άσυλο ανιάτων της Κυψέλης επειδή χρωστούσε χαράτσι 600 ευρώ, για την περίπτωση της ΝΔ συνε-χίζει να ποιεί την νήσσαν, να βάζει το κεφάλι κάτω από την άμμο και απλώς να μην αντιμετωπίζει το μείζον πρόβλημα. Η δε ΝΔ, συνεχίζοντας να χρησιμο-ποιεί ως άλλοθι τη δύσκολη οικονομική κατάσταση, εκλιπαρεί για νέους διακα-νονισμούς και παρατάσεις στον χρόνο αποπληρωμής του χρέους που ολο-ένα αυξάνεται. Με νέα της επιστολή προς τον πρόε-δρο της ΔΕΗ, στις 17 του περασμένου Απριλίου, και εφόσον προφανώς ο δια-κανονισμός για μια ακόμη φορά δεν τηρείται, η ΝΔ ζητάει κι άλλη παράταση χρόνου. Το χρέος μόνο από τρέχοντες λογαριασμούς και δόσεις ρύθμισης έχει ανέλθει στο ποσό των 119.521 ευρώ. Το κόμμα του Αντώνη Σαμαρά επικαλείται

ξανά την οικονομική κρίση, εξαιτίας της οποίας έχει καθυστερήσει η κατα-βολή της κρατικής επιχορήγησης των κομμάτων, και αιτείται να της δοθεί «παράταση χρόνου για την καταβολή της οφειλής». Η διοίκηση της ΔΕΗ επιβάλ-λει να βρεθεί κοινά αποδεκτή λύση και το θέμα του χρέους παραπέμπεται ξανά στις καλένδες.Έναν μήνα μετά η ΝΔ επανέρχεται με νέο αίτημα, τόσο παράλογο που δύσκολα θα το ικανοποιούσε ακόμη κι ο ίδιος ο Αντώνης Σαμαράς. Ούτε λίγο ούτε πολύ, ζητάει από τη ΔΕΗ, και πάλι λόγω της καθυστέρησης καταβολής της κρατικής χρηματοδότησης προς τα κόμματα, να δεχθεί νέα πρόταση διακανονισμού της οφειλής, η οποία στο σύνολό της αγγί-ζει πια τις 352.622 ευρώ. Επιπλέον, η ΝΔ προτείνει να προκαταβάλλει το ασύλληπτο ποσό των 10.000 ευρώ και το υπόλοιπο, των περίπου 342.000, να καταβληθεί σε 40 ισόποσες μηνιαίες δόσεις. Η ΝΔ όχι μόνο αδυνατεί ή αρνεί-ται να πληρώσει, αλλά απαιτεί από τη ΔΕΗ να παρανομήσει για δεύτερη φορά σε διάστημα μικρότερο του ενός χρό-νου. Ως εκ θαύματος, η ΔΕΗ της κάνει τη χάρη. Έτσι, στα μέσα Ιουνίου ο διευ-θύνοντας σύμβουλος της επιχείρησης, και πάλι παράνομα, κατά παρέκκλιση των αποφάσεων του διοικητικού συμ-βουλίου για ρύθμιση οφειλών πελατών και των σχετικών οδηγιών, εγκρίνει το παράλογο αίτημα και ρυθμίζει την οφειλή, η οποία πια ανέρχεται στις 365.412 ευρώ, σε 40 ισόποσες μηνιαίες έντοκες δόσεις και αφού καταβληθεί

Η τέταρτη εντολή της ΔΕΗ για διακοπή ηλεκτροδότησης στα γραφεία της ΝΔ, η οποία επίσης δεν υλοποιείται.

Η ΝΔ πληρώνει για πρώτη και μοναδική φορά ποσό 144.172 ευρώ, δείχνοντας επιτέλους διάθεση να τηρήσει τα νόμιμα, πράγμα το οποίο πάντως δεν έπραξε

20 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

το ποσό των 10.000 ευρώ. Στη σχετική έγκριση τίθεται και πάλι ως προϋπόθεση η εμπρόθεσμη καταβολή όλων των επό-μενων λογαριασμών, ενώ διευκρινίζεται για πολλοστή φορά ότι «σε περίπτωση μη πιστής τήρησης του εγκεκριμένου δια-κανονισμού και προς διασφάλιση των δικαιωμάτων της ΔΕΗ, θα βρεθούμε στη δυσάρεστη θέση να εφαρμόσουμε χωρίς άλλη ειδοποίηση τα προβλεπόμενα από τον κώδικα προμήθειας σε πελάτες και τα οριζόμενα στη μεταξύ μας σύμ-βαση περί άρσης της εκπροσώπησης του μετρητή σας». Η ΔΕΗ επιχειρεί να καλύ-ψει την παρανομία της μέσω μια δήθεν απειλής ή προειδοποίησης προς τη ΝΔ, την οποία όμως θα έπρεπε να έχει κάνει πράξη αρκετό καιρό νωρίτερα.

Η ΝΔ δίνει ψίχουλα για τα μάτια του κόσμουΣτις 3 Ιουνίου η ΝΔ καταβάλει 10.000 ευρώ, όπως ακριβώς έχει ζητήσει από τη διοίκηση της ΔΕΗ. Ωστόσο, κι ενώ θα περίμενε κανείς ότι επιτέλους η οφειλή θα αρχίσει να εξοφλείται, μετά από περί-που τρεις μήνες, στις 11 Σεπτεμβρίου, εκδίδεται νέα εντολή άμεσης διακοπής. Η ΝΔ δεν έχει πληρώσει καμία από τις 40 δόσεις που χαριστικά και παράνομα της έχει κάνει η ΔΕΗ, όμως η εντολή διακοπής, συνολικά τέταρτη από τον Νοέμβριο του 2012, δεν υλοποιείται ούτε αυτή τη φορά. Στο διάστημα που ακο-λουθεί η ΝΔ, υπό τη δήθεν απειλή της διακοπής, καταβάλλει ακόμη 30.000 ευρώ σε δύο δόσεις, μία των 20.000 στα τέλη Σεπτεμβρίου και μία των 10.000 στα μέσα Οκτωβρίου. Είναι η τελευταία φορά που πληρώνει.

Στις 30 Οκτωβρίου, απαυδισμένη από τη μη τήρηση της συμφωνίας και προ-φανώς δεσμευμένη από τον νόμο που ήδη έχει παραβιάσει επανειλημμένως, ο αρμόδιος τομέας της ΔΕΗ στέλνει νέα προειδοποίηση, με την οποία ζητάει την καταβολή των οφειλών μόνο από τρέχοντες λογαριασμούς μέχρι τις 5 Νοεμβρίου. Πρόκειται για ποσό 199.540 ευρώ που αφορά καταναλώσεις του κτι-ρίου της Συγγρού από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο και δεν έχει σχέση με τις 320.899 ευρώ, ποσό το οποίο έχει ρυθμι-στεί και εκκρεμεί προς ενσωμάτωση σε επόμενους λογαριασμούς. Στην τελευταία προειδοποιητική επιστο-λής της, η ΔΕΗ αναφέρει: «Όπως ήδη γνωρίζετε, παρά το γεγονός ότι έχουμε

προβεί επανειλημμένα σε κάθε δυνατή διευκόλυνσή σας, εσείς παραμένετε ασυνεπείς, με αποτέλεσμα τη συσσώ-ρευση του ληξιπρόθεσμου χρέους σας. Δεν έχετε τηρήσει ούτε την τελευταία εγκεκριμένη ρύθμιση των οφειλών σας, παρά το γεγονός ότι σας δηλώναμε ρητά πως σε περίπτωση μη τήρησης του δια-κανονισμού η ΔΕΗ ΑΕ θα εφαρμόσει τα προβλεπόμενα από τον κώδικα προ-μήθειας και τα οριζόμενα στη μεταξύ μας σύμβαση περί άρσης της εκπρο-σώπησης του μετρητή σας». Ο Τομέας Μεγάλων Πελατών της Αθήνας ενημε-ρώνει ακόμη ότι σε περίπτωση που δεν καταβληθούν οι 199.540 ευρώ, θα απο-στείλει στον αρμόδιο διαχειριστή του δικτύου εντολή απενεργοποίησης του μετρητή και εφόσον εντός δέκα ημερών από την κοινοποίηση αυτής δεν κατα-βληθεί από τη ΝΔ το σύνολο της οφειλής της, ύψους 520.439,81 ευρώ πλέον των όποιων τόκων υπερημερίας θα αντιστοι-χούν μέχρι την πλήρη εξόφληση, θα προχωρήσει σε καταγγελία της σύμβα-σης και θα υποβάλλει δήλωση παύσης εκπροσώπησης.Η ΝΔ για μια ακόμη φορά αδιαφο-ρεί και αρνείται να πληρώσει. Έτσι, μια ημέρα μετά τη λήξη της προθε-σμίας, στις 6 Νοεμβρίου, η ΔΕΗ με έγγραφό της απαιτεί την άμεση απε-νεργοποίηση του μετρητή της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω της οποίας ηλεκτροδοτούνται κατά 100% οι εγκατα-στάσεις της ΝΔ στη λεωφόρο Συγγρού 340, εντολή η οποία για πολλοστή φορά δεν υλοποιείται.

Η ΔΕΗ απαιτεί την καταβολή του συνόλου του χρέους, το οποίο ανέρχεται στα 520.439 ευρώ μέχρι τις 5 Νοεμβρίου.

Η ΝΔ δεν έχει πληρώσει καμία από τις 40 δόσεις που χαριστικά και παράνομα της έχει κάνει η ΔΕΗ, όμως η εντολή διακοπής, συνολικά τέταρτη από τον Νοέμβριο του 2012, δεν υλοποιείται ούτε αυτή τη φορά

Κομματικά φέσια

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 21

Μισό εκατομμύριο, απλήρωτο και το χαράτσιΣήμερα το χρέος της ΝΔ από τρέχοντες ανεξόφλητους ληξιπρόθεσμους λογαρια-σμούς ανέρχεται σε 255.531 ευρώ, ενώ το υπόλοιπο της οφειλής από την παράνομη ρύθμιση των 40 δόσεων που εκκρεμεί προς ενσωμάτωση σε επόμενους λογα-ριασμούς αγγίζει τις 310.985 ευρώ. Το συνολικό χρέος, εν ολίγοις, ξεπερνά το μισό εκατομμύριο και συγκεκριμένα ανέρχεται σε 566.516 ευρώ. Σε αυτό περιλαμβάνονται και τέσσε-ρις δόσεις Έκτακτου Ειδικού Τέλους Ακινήτων. Πρόκειται για το γνω-στό χαράτσι, το οποίο η ΝΔ, πιστή στις προεκλογικές της φανφάρες ότι δεν προσφέρει απολύτως τίποτα, έχει αρνηθεί επανειλημμένως να πληρώσει. Σημειωτέον ότι, σύμφωνα με πρόσφατο νόμο, «υπόχρεος για την καταβολή του χαρατσιού είναι ο χρήστης του ακινή-του». Κι ενώ ο μέσος καταναλωτής, ακόμη κι αν αρνηθεί ή δηλώσει αδυναμία πληρωμής, θα αναγκαστεί να καταβάλ-λει κάποιο ποσό μέσω της εφορίας, η ΝΔ έχει φθάσει να χρωστά 64.695,12 ευρώ.Κι όλα αυτά ενώ η κυβέρνηση, θέλο-ντας να επιτύχει την αλχημεία και να εμφανίσει πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό του 2014, ο οποίος θα τεθεί προς ψήφιση στο τέλους του έτους, απαιτεί, σύμφωνα με πληροφορίες, από τη ΔΕΗ να προκαταβάλλει την πέμπτη δόση του Έκτακτου Ειδικού Τέλους

Ακινήτων, ύψους περίπου 200 εκατ. ευρώ. Η ΔΕΗ περιμένει να εισπράξει αυτό το πόσο από τους ιδιοκτήτες ακι-νήτων την άνοιξη του 2014, αφού οι φορολογούμενοι θα υποχρεωθούν να εξοφλήσουν το χαράτσι σε πέντε διμη-νιαίες δόσεις.

Ένοχη και προκλητική η σιωπή ΝΔ και ΔΕΗΠροκλητική, παρά τις παρανομίες της η ΔΕΗ, απαντώντας στο Hot Doc δια του εκπροσώπου Τύπου της, Κίμωνα Στεριώτη, αρνήθηκε να σχολιάσει οτι-δήποτε, δηλώνοντας ότι «η Επιχείρηση δεν δίνει στοιχεία για κανέναν πελάτη της, όπως και καμία άλλη εταιρία».

Απέδειξε έτσι για μια ακόμη φορά την ιδιαίτερη ευαισθησία της απέναντι στη ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά, την οποία προ-φανώς δεν θεωρεί απλό πελάτη, αλλά ευνοούμενο, αγνοώντας επιδεικτικά ότι πρόκειται για κοινοβουλευτικό κόμμα και μάλιστα σημαντικό κομμάτι του κυβερνητικού συνασπισμού.Η ΝΔ από την πλευρά της, παρά τις συνεχείς οχλήσεις μας, τόσο προς τον Γραμματέα του κόμματος Ανδρέα Παπαμιμίκο, όσο και προς τον Γενικό Διευθυντή, Κωνσταντίνο Τσιμάρα, μέχρι τη συγγραφή του παρόντος δεν είχε τοποθετηθεί επί του ζητήματος.Ο κ. Παπαμιμίκος σε τηλεφωνική επι-κοινωνία που είχε μαζί του το Hot Doc και γνωρίζοντας την προθεσμία για να απαντήσει μας ενημέρωσε ότι «θα μελε-τήσει το ζήτημα όταν επιστρέψει στο γραφείο του». Στην πραγματικότητα έδειξε να αδιαφορεί για το αίτημά μας, καθώς όπως ενημερωθήκαμε, βρισκό-ταν στη Θεσσαλονίκη. Ο Κωνσταντίνος Τσιμάρας από την πλευρά του, βρισκόταν διαρκώς εκτός γραφείου και δεν έλαβε, όπως μας μεταφέρθηκε, γνώση του ρεπορτάζ, παρότι είναι ο γενικός διευ-θυντής του κόμματος.Είναι πάντως άξιο απορίας πως παρά το γεγονός ότι το Hot Doc είχε στείλει επίσημο ερώτημα αρκετές μέρες νωρί-τερα, κανένα αρμόδιο στέλεχος της ΝΔ δεν ενημερώθηκε για το θέμα, όπως μας μεταφέρθηκε από τους γραμματείς τους. Αν λοιπόν πιστέψουμε ότι υπάρχει τέτοια ανοργανωσιά στο κόμμα που κυβερνάει την Ελλάδα, ώστε να μην ενημερώνονται τα στελέχη του για θέματα που αφορούν τη ΝΔ, εύκολα μπορούμε να εξηγήσουμε την κατάσταση στην οποία έχει οδηγη-θεί η Ελλάδα. Είναι προφανές ότι η ΝΔ αποφεύγει να απαντήσει, αδυνατεί να κρατήσει ακόμη και τα προσχήματα και παρότι υπόλογη, συνεχίζει να εμπαίζει με τη στάση της τον ελληνικό λαό.

Στις 6 Νοεμβρίου 2013 η ΔΕΗ ζητάει για τελευταία φορά, και εφόσον το χρέος της ΝΔ δεν έχει αποπληρωθεί, τη διακοπή της ηλεκτροδότησης. Μέχρι τη συγγραφή του παρόντος δεν έχει συμβεί κάτι τέτοιο.

Το συνολικό χρέος ξεπερνά το μισό εκατομμύριο και συγκεκριμένα ανέρχεται σε 566.516 ευρώ. Σε αυτό περιλαμβάνονται και τέσσερις δόσεις Έκτακτου Ειδικού Τέλους Ακινήτων. Πρόκειται για το γνωστό χαράτσι

22 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

δεν πληρώνοΥνοΥτε το ικα

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 23

ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ακολουθούν την τακτική της βρομιάρας νοικοκυράς. Το σπίτι τους φαίνεται καθαρό μέχρι να ανοίξεις τα ντουλάπια ή να σηκώσεις το χαλί. Οι ίδιοι άνθρωποι που είναι υπεύθυνοι για να συμμαζέψουν το χάος και να εξυγι-άνουν τα ασφαλιστικά ταμεία, καθυστερούν να καταβάλλουν τις εισφορές των εργαζομένων τους στο ΙΚΑ, επιδεινώνοντας το τέλμα στο οποίο έχει περιέλθει ο ασφαλιστικός φορέας. Στη συνέχεια, σε μια έξαρση φαρισαϊσμού, κουνούν το δάχτυλο στους «τζαμπατζήδες» και τους κακοπληρωτές που φεσώνουν το ΙΚΑ και απειλούν με φυλάκιση όσους το πράττουν. Όλους εκτός από τους ίδιους.

Του Νίκου Ανδριόπουλου

Γ ια την περίπτωσή τους και επειδή η γυναίκα του Καίσαρα δεν πρέπει μόνο να είναι αλλά και να φαίνεται τίμια, οι βου-

λευτές του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ το 2012 ψήφισαν τον νόμο 4038/2012, στο 21ο άρθρο του οποίου γίνεται λόγος για ρύθ-μιση των χρεών όσων χρωστούν στο ΙΚΑ. Ο νόμος αυτός παρουσιάστηκε ως ανάσα στους βαλλόμενους από τα απα-νωτά μέτρα επαγγελματίες, αλλά δεν ήταν τίποτε άλλο από κολυμβήθρα του Σιλωάμ για τους κατά τα άλλα «νοικο-κυραίους» τζαμπατζήδες του πολιτικού συστήματος. Τα κόμματα της συγκυβέρ-νησης ΝΔ και ΠΑΣΟΚ τον Σεπτέμβριο του 2012 χρωστούσαν από ασφαλιστικές εισφορές στο ΙΚΑ 1.446.451 και 352.535 ευρώ αντίστοιχα. Ο πραγματικός λόγος όμως που τα δύο κόμματα έσπευσαν να τακτοποιήσουν τις οφειλές τους προς τον ασφαλιστικό φορέα δεν είναι άλλος από την ανάγκη να βάλουν χέρι στην επι-κείμενη κρατική επιχορήγηση. Χωρίς το νομοθετικό ξέπλυμα του 4038/2012 τα δύο κόμματα δεν θα μπορούσαν να πάρουν ασφαλιστική ενημερότητα, γεγονός που με τη σειρά του συνεπά-γεται ότι δεν θα μπορούσαν να λάβουν το κομμάτι της πίτας που τους αναλο-γεί από την κρατική επιχορήγηση των κομμάτων. Λίγο πριν από τις εκλογές λοιπόν του Μαΐου 2012, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ με έναν νόμο ξεπλένουν τα άπλυτά τους και καθιστούν εαυτούς πλήρως έτοι-μους για να χρηματοδοτηθούν από το κράτος. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι για το 2012 το ΠΑΣΟΚ, βάσει των ποσοστών που είχε εξασφαλίσει το 2009 και όχι των σημερινών που το έχουν φέρει λίγο

πάνω από το όριο εισόδου στη Βουλή, έλαβε 6.215.410,12 ευρώ, ενώ η ΝΔ 4.858.939,72 ευρώ. Χρήματα τα οποία δεν θα μπορούσαν να πάρουν σε περί-πτωση που δεν είχαν τακτοποιήσει τις οφειλές τους προς το ΙΚΑ, όπως ακριβώς συμβαίνει και με επιχειρήσεις που έχουν χρέη προς τα ασφαλιστικά τους ταμεία. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο διοι-κητής του ΙΚΑ Ροβέρτος Σπυρόπουλος την επίμαχη περίοδο ήταν και γενι-κός διευθυντής του ΠΑΣΟΚ, καθ’ ύλην αρμόδιος για την καταβολή των ασφαλι-στικών εισφορών των εργαζομένων του ΠΑΣΟΚ στο ΙΚΑ. Τότε ο κ. Σπυρόπουλος, σε ερώτηση που του είχε απευθύνει το Hot Doc για τα χρέη των κομμάτων, είχε αρκεστεί να πει πως «τα κόμματα έχουν προβεί σε ρύθμιση των οφειλών τους προς το ΙΚΑ. Το ακριβές ύψος των οφειλών δεν μπορώ να σας το αναφέρω, γιατί αυτά είναι προσωπικά δεδομένα». Για την περίοδο από την 1η Φεβρουαρίου έως τις 30 Απριλίου 2013, σύμφωνα με έγγραφο που διαβίβασε στη Βουλή ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης, το ΠΑΣΟΚ όφειλε για κύριες εισφορές μαζί με πρόσθετα τέλη ποσό 109.415,40 ευρώ, ενώ η ΝΔ για την ίδια περίοδο δεν είχε καταβάλει 256.061,49 ευρώ. Το γεγονός ότι η δεδομένη περίοδος αφορά μόλις ένα τρίμηνο του 2013 είναι ενδει-κτικό τού πως αντιλαμβάνονται την έννοια των υποχρεώσεων προς τα ασφα-λιστικά ταμεία στα δύο κόμματα. Με το ίδιο έγγραφο γίνεται επίσης γνωστό ότι για το μεν ΠΑΣΟΚ οι προηγούμενες καθυστερούμενες ασφαλιστικές εισφορές μηνών Δεκεμβρίου 2012, Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου 2013, καθώς και το δώρο

Χριστουγέννων 2012, εξοφλήθηκαν ολο-σχερώς με γραμμάτιο είσπραξης ποσού 310.774,55 ευρώ την 17.5.2013, μετά δηλαδή την είσπραξη της κρατικής επι-χορήγησης. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο λειτούργησε και η Συγγρού, καθώς οι προηγούμενες καθυστερούμενες ασφαλι-στικές εισφορές μηνών Δεκεμβρίου 2012, Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου 2013 και το δώρο Χριστουγέννων 2012, εξοφλή-θηκαν με γραμμάτιο είσπραξης ποσού 506.246,82 ευρώ την 14.5.2013.Με λίγα λόγια, μετά τη σκανδαλώδη νομοθετική ρύθμιση των εκκρεμοτήτων τους προς τον μεγαλύτερο ασφαλι-στικό φορέα του κράτους, συνεχίζουν να ακολουθούν την ίδια τακτική και δεν καταβάλλουν –εγκαίρως τουλάχιστον και χωρίς τη μεσολάβηση χαριστικών ρυθμί-σεων– τις εισφορές που τους αναλογούν, αλλά βασίζονται στα χρήματα των φορο-λογούμενων για να πληρώσουν. Σε επικοινωνία που είχε το Hot Doc με τον διοικητή του ΙΚΑ Ροβέρτο Σπυ­ρόπουλο, αναφορικά με τις σημερινές οφειλές των κομμάτων στον ασφαλιστικό οργανισμό, ο τελευταίος σημείωσε πως «το Ίδρυμα έχει γραπτή διαβεβαίωση από τα κόμματα πως την ημέρα καταβολής της κρατικής επιχορήγησης μπορεί να λάβει τις μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές. Κάτι τέτοιο θα γίνει την ερχό-μενη εβδομάδα. Δεν υφίσταται κανένα πρόβλημα». Το ΙΚΑ, με λίγα λόγια, για μία ακόμη φορά υιοθετεί δύο μέτρα και δύο σταθμά. Δείχνει τεράστια ανοχή στις καθυστερήσεις καταβολής των ασφαλι-στικών εισφορών απέναντι στα κόμματα, ενώ τηρεί τελείως διαφορετική στάση απέναντι σε άλλες επιχειρήσεις και απει-λεί με φυλάκιση τους «μπαταχτσήδες». Το μόνο σίγουρο είναι πως, την ώρα που ΝΔ και ΠΑΣΟΚ χρωστούν στον ασφα-λιστικό φορέα, αρνούνται αντίστοιχες ελαφρύνσεις σε επιχειρήσεις που μέχρι πρότινος ουδέποτε είχαν παρανομήσει, εξαπολύουν ανθρωποκυνηγητό για τα μάτια του κόσμου και πετσοκόβουν εκ νέου συντάξεις πείνας και ό,τι είχε απο-μείνει από τα εφάπαξ για να μπορέσουν να επιβιώσουν.

Κομματικά φέσια

24 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

τ ον Οκτώβριο του 2008 η κατά-σταση στην ελληνική οικονομία δεν θύμιζε σε τίποτα τη σημε-ρινή. Η ελληνική οικονομία

βρισκόταν ακόμη σε ρυθμούς ανάπτυ-ξης και τα πρώτα σημάδια της διεθνούς οικονομικής κρίσης έκαναν δειλά δειλά

την εμφάνισή τους στην Ελλάδα. Ο Γιώργος Αλογοσκούφης με δραματι-κούς τόνους ανακοίνωσε ένα πακέτο στήριξης ύψους 28 δισ. ευρώ για το τρα-πεζικό σύστημα. Ο λόγος; Προκειμένου οι τράπεζες να μην αντιμετωπίσουν προ-βλήματα ανταγωνιστικότητας. Ή, πιο

απλά, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τυχόν ζητήματα ρευστότητας και να μπορούν να εγγυηθούν τις καταθέσεις. Δίπλα του στεκόταν ο διοικητής της ΤτΕ Γιώργος Προβόπουλος. Ο άνθρωπος που έπαιξε κομβικό ρόλο στη διαμόρφωση του σημερινού τραπεζικού χάρτη στη χώρα μας και που φέρει την ευθύνη για μια σειρά από τραπεζικά σκάνδαλα που είδαν το φως της δημοσιότητας. Από το πακέτο του κ. Αλογοσκούφη, χρησιμοποιήθηκαν από τις ελληνι-κές τράπεζες μόνο 11 δισ. ευρώ. Δεν ήταν όμως και τα μοναδικά. Το 2010 η κυβέρνηση Παπανδρέου με τον νόμο 3845/2010 ενέκρινε και τα υπόλοιπα 17 δισ. ευρώ. Λίγο μετά, με τον νόμο 3072, θα εγκριθούν και άλλα 25 δισ. ευρώ, από τα οποία χρησιμοποιήθηκαν τελικά τα 21,8 δισ. ευρώ. Το τραπεζικό σύστημα ζητούσε διαρκώς στήριξη. Κορυφαίοι τραπεζίτες έλεγαν σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους με υπουρ-γούς, κορυφαίους και μη, να στηριχθούν

Με δισεκατομμύρια ευρώ που ξεπερνούν το 90% του ΑΕΠ της χώρας έχουν στηριχθεί οι ελληνικές τράπεζες από το 2008 έως σήμερα. Την ώρα που απλοί πολίτες καλούνται να πληρώσουν δυσβάσταχτους φόρους, η ανερ-γία θερίζει την ελληνική κοινωνία, η ελληνική οικονομία έχει βυθιστεί στην ύφεση και οι έλληνες πολίτες στη φτώχεια, οι ελληνικές κυβερνήσεις φαί-νεται ότι έχουν λεφτά, αλλά μόνο για τις τράπεζες. Δισεκατομμύρια ευρώ δόθηκαν, δίχως κανείς να γνωρίζει πού πήγαν τα χρήματα αυτά και πώς αξιοποιήθηκαν. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν πήγαν εκεί που θα έπρεπε να πάνε: Στην πραγματική οικονομία.

Του Βαγγέλη Τριάντη

λεΦτα και στηριΞη

τισ τραπεΖεσΜονο Για

Report

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 25

πάση θυσία. Σε διαφορετική περίπτωση θα κατέρρεε το τραπεζικό σύστημα, κάτι που κατά τους ίδιους θα επέφερε βαρύ-τατο πλήγμα για την ελληνική οικονομία. Η τότε κυβέρνηση Παπανδρέου δεν τους χάλασε χατίρι. Το 2011, με τον νόμο 3965, εγκρίθηκαν και άλλα 30 δισ. ευρώ, αυτή τη φορά με προϋποθέσεις. Το συνολικό ποσό είχε φτάσει από το 2008 στα 49,8 δισ. ευρώ. Ήταν μόνο η αρχή ή καλύ-τερα η μία μόνο όψη της στήριξης προς τις τράπεζες. Το ξέσπασμα της κρίσης στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, οι συνεχείς υπο-βαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας από τους διεθνείς οίκους και ο αποκλεισμός από τις αγορές άλλαξαν τα δεδομένα. Για χρόνια ολόκληρα οι τράπεζες είχαν συνηθίσει στο εύκολο και φτηνό χρήμα. Δανείζονταν φτηνά από την ΕΚΤ και στη συνέχεια χορηγούσαν δάνεια με αρκετά υψηλά επιτόκια στην Ελλάδα. Με τον τρόπο αυτό αποκόμιζαν τεράστια υπερ-κέρδη. Τα πράγματα όμως είχαν αλλάξει

το 2009. Η κρίση είχε χτυπήσει για τα καλά την ελληνική οικονομία. Χιλιάδες καταθέτες άρχισαν να βγάζουν τα χρή-ματά τους στο εξωτερικό. Οι καταθέσεις στις τράπεζες όλο και λιγόστευαν. Ο

κίνδυνος κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος ήταν πλέον ορατός. Ή του-λάχιστον αυτό περνούσαν προς τα έξω οι τραπεζίτες.

Η ΤτΕ και ο ELA Προκειμένου να τονωθεί η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος, δόθηκε η ευχέρεια στην ΤτΕ να παρέχει ρευ-στότητα στις τράπεζες μέσω του ELA (Emergency Liquidity Assistance – Επείγουσα Παροχή Ρευστότητας). Οι τράπεζες, δηλαδή, έδιναν τις εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου και έπαιρναν ρευστό, το οποίο όμως ήταν μικρότερο από την ονομαστική αξία των εγγυή-σεων. Και αυτό διότι τόσο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όσο και ο ELA δεν έδι-ναν, ούτε και τώρα δίνουν, ολόκληρο το ποσοστό της εγγύησης. Από εκεί και μετά δόθηκε η ευχέρεια στην Τράπεζα της Ελλάδος να παρέχει ρευστό-τητα στις τράπεζες, αρχικά μέχρι 15 δισ. ευρώ. Στη συνέχεια δόθηκαν άλλα

λεΦτα και στηριΞη

Για χρόνια ολόκληρα οι τράπεζες είχαν συνηθίσει στο εύκολο και φτηνό χρήμα. Δανείζονταν φτηνά από την ΕΚΤ και στη συνέχεια χορηγούσαν δάνεια με αρκετά υψηλά επιτόκια στην Ελλάδα, αποκόμιζοντας τεράστια υπερκέρδη

26 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

30 δισ., ανεβάζοντας το συνολικό ποσό σε 45 δισ. Με τον νόμο 4031/11 δόθηκαν άλλα 30 δισ. και με τον νόμο 4056/2011 ακόμη 30 δισ., ανεβάζοντας το συνολικό ποσό σε 105 δισ. ευρώ. Πιο απλά, το συνολικό ποσό των κρα-τικών εγγυήσεων που δόθηκε στις ελληνικές τράπεζες από το 2008 έως σήμερα άγγιξε τα 154,8 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ένα πακέτο στήριξης μαμούθ του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Δεν είναι όμως και το μοναδικό. Οι τράπεζες ήταν αδηφάγες. Με βάση τη συμφωνία του PSI, δόθηκαν στις τράπεζες άλλα 50 δισ., από τα 130 του δεύτερου πακέτου στήριξης, για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τρα-πεζών. Το ποσό αυτό, μαζί με τα 154,8 δισ. ευρώ των εγγυήσεων, ανέβασε το συνολικό ποσό εγγυήσεων και δανείων που έχει παράσχει το κράτος σε 204,8 δισ. ευρώ. Ποσό που αντιστοιχεί σε πάνω από το 90% του ΑΕΠ της χώρας.

Πού πήγαν τα λεφτά; Το ερώτημα βέβαια που τίθεται είναι πού πήγαν τα χρήματα αυτά. Πέντε και πλέον χρόνια από το ξέσπασμα της διεθνούς κρίσης οι τράπεζες έχουν εισπράξει ένα πακτωλό χρημάτων με τη μορφή εγγυήσεων και δανείων, δίχως τα αντί-στοιχα αποτελέσματα να φαίνονται στην πραγματική οικονομία. Το τραπεζικό σύστημα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει κλυδωνισμούς. Η χορήγηση τραπεζικών δανείων γίνεται με το σταγονόμετρο. Η αγορά παραμένει περισσότερο παγωμένη από ποτέ. Τα δισεκατομμύρια στήριξης δεν φαίνεται να έχουν περάσει στην πραγματική οικονομία. Το πώς αξιοποι-ήθηκαν τα χρήματα αυτά είναι κάτι που κανείς δεν γνωρίζει και κάτι για το οποίο κανείς δεν απαντά. «Πήραν συνολικά 310 δισ. για να εξασφα-λίσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια, τη ρευστότητα και την κάλυψη των καταθέσεων. Παρ’ όλα αυτά, ακόμη και σήμερα αδυνατούν να εγγυηθούν τις καταθέσεις και εμείς ρωτάμε πού πήγαν αυτά τα λεφτά», επισημαίνει στο Hot Doc ο πρόεδρος του κινήμα-τος Υπέρβαση, Κυριάκος Τόμπρας, και συμπληρώνει ότι «να μας δώσει η ΤτΕ

και το υπουργείο Οικονομικών στοι-χεία για το πού πήγαν τα χρήματα αυτά, διότι αν τα χρήματα αυτά είχαν πάει στην πραγματική οικονομία, τότε θα είχαμε ανάπτυξη». Η αλήθεια είναι ότι με τα χρήματα του ΤΧΣ οι τράπεζες μείωσαν την έκθεσή τους σε ΕΚΤ και ELA, αντί για τη χρημα-τοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Αυτή τη στιγμή η έκθεση των τραπε-ζών σε ΕΚΤ και ELA έχει μειωθεί σε 75 δισ. ευρώ, χωρίς όμως να έχουν αποσυρ-θεί οριστικά οι εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου. Την ίδια ώρα η ΕΚΤ πιέζει για περαιτέρω μείωση της έκθεσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Οι τράπεζες όμως αναφέρουν ότι έχουν ακόμη ομόλογα του EFSF, που μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν αν παρουσια-στεί ανάγκη. Για τον λόγο αυτό θεωρείται ότι οι εγγυήσεις του ελληνικού δημο-σίου για τον σκοπό αυτό εξακολουθούν να ισχύουν.

Καλύφθηκαν τρύπες και ατασθαλίες; Ένα ζήτημα το οποίο χρίζει άμεσης διε-ρεύνησης είναι αν τα χρήματα αυτά χρησιμοποιήθηκαν από τραπεζίτες προκειμένου να καλύψουν δικές τους τρύπες. Ανοίγματα δηλαδή και ζημίες που προέκυψαν είτε από κακοδιοίκηση είτε από κακοδιαχείρηση. Όταν έγιναν τα περίφημα stress test στις ελληνικές τράπεζες, για παράδειγμα, δεν εξετά-στηκαν καθόλου τα χαρτοφυλάκια του εξωτερικού. Εκεί όπου φέρεται να υπάρ-χουν offshore εταιρίες που ανήκαν είτε στους ίδιους τους τραπεζίτες είτε σε δικούς τους ανθρώπους. Η έρευνα του Hot Doc, του ειδησεο-γραφικού πρακτορείου Reuters και της εφημερίδας New York Times έχει φέρει στο φως της δημοσιότητας ουκ ολίγες περιπτώσεις όπου φαίνεται να υπάρχει οσμή σκανδάλου. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Τράπεζα Πειραιώς. Εταιρίες συμφερόντων του προέδρου

Report

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 27

της τράπεζας, Μιχάλη Σάλλα, έπαιρ-ναν δάνεια από τη Marfin­Λαϊκή τα οποία χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να πραγματοποιηθεί αύξηση μετοχι-κού κεφαλαίου στην Τράπεζα Πειραιώς. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το περι-εχόμενο απάντησης της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου προς τη βουλευτή του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου, πρόκειται για τρεις εταιρίες με έδρα την Κύπρο με

τα ονόματα KAEO Enterprises, Shent Enterprises, Benidver Investments. Η KAEO Enterpises είναι μια εταιρία που ανήκει προσωπικά στον κ. Σάλλα. Οι άλλες δύο έχουν πλέον μεταβιβαστεί στα δύο παιδιά του κ. Σάλλα, Μυρτώ και Γιώργο. Οι εταιρίες αυτές έλαβαν δάνεια από την τότε Marfin Egnatia Bank προ-κειμένου να συμμετάσχουν σε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς. Οι οφειλές τους ακόμη και σήμερα ανέρχονται σε 112,5 εκατ. ευρώ συνολικά και για τις τρεις εταιρίες. Για τη λήψη των δανείων δόθηκαν και εγγυ-ήσεις. Μια εγγυητική επιστολή της Τράπεζας Πειραιώς ύψους 7,2 εκατ. ευρώ και ενεχυρίαση 66,2 εκατ. μετοχών της Τράπεζας Πειραιώς. Δεν λήφθηκαν όμως ποτέ οι προσωπικές εγγυήσεις των μετόχων των εταιριών, δηλαδή της οικο-γένειας Σάλλα, ενώ λίγο μετά η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου απαίτησε τη διενέργεια προβλέψεων σχετικά με τις προαναφε-ρόμενες χορηγήσεις συνολικού ύψους 87,8 εκατ. ευρώ.

Proton Bank, ΑΤΕ και Marfin-ΛαϊκήΕκτός όμως από την Τράπεζα Πειραιώς, έντονη δυσοσμία αναδύεται και από την παρουσία της Marfin­Λαϊκής στην Κύπρο. Σύμφωνα με όσα έχουν προκύ-ψει από τις καταθέσεις στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της κυπριακής Βουλής, η τράπεζα χρησιμοποιήθηκε για δανειοδοτήσεις κύκλου επιχειρη-ματιών ή επιχειρήσεων συμφερόντων του κ. Βγενόπουλου, με όρους που δεν ανταποκρίνονταν σε τραπεζικούς κανό-νες. Τα χρήματα χρησιμοποιούνταν στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της MIG και όχι μόνο. Η περίπτωση της Proton Bank και ο επι-χειρηματίας Λαυρέντης Λαυρεντιάδης είναι μία ακόμη περίπτωση. Ο επιχειρη-ματίας φέρεται να χρησιμοποίησε την τράπεζα προκειμένου να χρηματοδοτή-σει εταιρίες δικών του συμφερόντων. Με τον τρόπο αυτό κατόρθωνε να εξασφα-λίσει μια πλασματική εικόνα ευρωστίας, που σε καμία περίπτωση δεν ανταπο-κρινόταν στην πραγματικότητα. Κάτι

που φάνηκε λίγο μετά, όταν έσκασε το σκάνδαλο της Proton Bank. Πολλά ερω-τήματα προκύπτουν και για τη στάση που τήρησε ο διοικητής της ΤτΕ Γιώργος Προβόπουλος στην απόκτηση του ελέγ-χου της Proton από τον Λαυρεντιάδη. Όπως είχε αποκαλύψει το Hot Doc, παρά τις αρνητικές εισηγήσεις στελεχών της ΤτΕ, ο κ. Προβόπουλος ενέκρινε κανονικά την απόκτηση της Proton Bank από τον Λαυρέντη Λαυρεντιάδη. Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή. Η τρά-πεζα κατέρρευσε, ο Λαυρεντιάδης είναι στη φυλακή και το κόστος διάσωσης της Proton Bank το φορτώθηκε ο ελληνικός λαός με νόμο του Ευάγγελου Βενιζέλου. Η περίπτωση της ΑΤΕ είναι ένα ακόμη μεγάλο τραπεζικό σκάνδαλο. Μια τρά-πεζα απαξιώθηκε σκόπιμα προκειμένου να δοθεί έναντι εξευτελιστικού τιμήμα-τος στην Τράπεζα Πειραιώς. Το πλέον παράξενο, ωστόσο, είναι ότι, με εξαί-ρεση τα δάνεια στα κόμματα, κανείς δεν φρόντισε να ελέγξει τα κόκκινα δάνεια της τράπεζας, το πού έχουν δοθεί, με ποια κριτήρια και σε ποιους.

Ο άνθρωπος κλειδί για να τα καλύψει Παρά τα δημοσιεύματα και τις καταγγε-λίες, κανείς δεν έχει φροντίσει να ελέγξει πού πήγαν αυτά τα χρήματα, έστω και με τη μορφή εγγυήσεων. Αντίθετα, η ΕΚΤ φρόντισε να προσλάβει έναν αμε-ρικανό εξπέρ στα χρηματοοικονομικά, τον Όλιβερ Γουάιμαν. Πρόκειται για έναν άνθρωπο κλειδί, ο οποίος έχει βοηθήσει επανειλημμένα τράπεζες και κυβερ-νήσεις να κουκουλώσουν το γεγονός ότι διάφορες τράπεζες της ευρωζώνης ήταν πτωχευμένες. Όπως, για παρά-δειγμα, έκανε πέρυσι στην Ισπανία και πριν από έξι χρόνια στην Ιρλανδία. Το αν θα πράξει το ίδιο και σε διάφορες χώρες της ευρωζώνης, μεταξύ αυτών και στην Ελλάδα, είναι κάτι που κανείς δεν μπο-ρεί να πει με σιγουριά. Το σίγουρο είναι ότι στην Ελλάδα το τραπεζικό σύστημα έχει λάβει ένα πακέτο εγγυήσεων που ανέρχεται στο 90% του ΑΕΠ και παρ’ όλα αυτά οι τράπεζες αδυνατούν να στηρί-ξουν και να ρίξουν τα χρήματα αυτά στην πραγματική οικονομία.

Πέντε και πλέον χρόνια από το ξέσπασμα της διεθνούς κρίσης οι τράπεζες έχουν εισπράξει ένα πακτωλό χρημάτων με τη μορφή εγγυήσεων και δανείων, δίχως τα αντίστοιχα αποτελέσματα να φαίνονται στην πραγματική οικονομία

28 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Θυμάμαι όταν πριν από δεκαετίες, μετά από χτύπημα της 17 Νοέμβρη, δημοσιευόταν η προκήρυξη, διάβαζα –όπως όλοι οι δημοσιογράφοι φαντάζομαι– με αγωνία το περιεχόμενο. Πίσω από κάθε στόχο υπήρχε συνήθως μια αιτιολόγηση που περιλάμβανε άγνωστες λεπτομέρειες για τη δράση του, εντυ-πωσιακές πληροφορίες και πάντα το επιχειρησιακό σχέδιο της οργάνωσης. Οι προκηρύξεις ήταν συνήθως μακροσκελείς, με βαρύ ιδεολογικό φορτίο και απειλές που όλοι έπαιρναν στα σοβαρά. Τα χτυπήματα δεν ήταν τυφλά και εχθρός δεν ήταν όποιος διαφωνούσε με την 17 Νοέμβρη. Στις τρομοκρα-τικές οργανώσεις –αν είναι τελικά τέτοιες– νέας κοπής, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Η εξαφανισμένη Σέχτα Επαναστατών, η οποία εξέπεμπε μίσος και εχθρότητα προς κάθε κατεύθυνση, χάθηκε αμέσως μόλις άρχισαν να γίνονται εμφανείς οι ενδείξεις ότι πρόκειται για πληρωμένους δολοφό-νους. Μπορεί όσοι συμμετείχαν στην οργάνωση να μην ήταν τέτοιοι, αλλά, όπως πάντα στην τρομοκρατία, ένας μπορεί να οδηγήσει την οργάνωση όπου θέλει, αρκεί να φανεί ο ίδιος ως μέτρο της επαναστατικότητας. Η νέα οργάνωση Μαχόμενες Λαϊκές Επαναστατικές Δυνάμεις παρουσίασε έναν τρόπο δρά-σης που μοιάζει πολύ με αυτόν της Σέχτας, αλλά η προκήρυξή της είναι εντελώς διαφορετική. Όσο οι διωκτικές αρχές προ-σπαθούν να ακουμπήσουν το νέο φρούτο αστυνομικά, εμείς επιχειρούμε να σταθούμε σε όσα λέει. Αποκλειστικά σε αυτά και σε μερικές παρατηρήσεις. Αν η νέα οργάνωση δεν υπήρχε, μάλλον έπρεπε να την εφεύρουν.

Του Κώστα Βαξεβάνη

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 29

η οργάνωση Μαχόμενες Λαϊκές Επαναστατικές Δυνάμεις επέλεξε να στείλει την προ-κήρυξη με ένα USB, το οποίο

βρισκόταν σε μια μπλε σακούλα σκου-πιδιών στο Σκοπευτήριο Καισαριανής. Ο συμβολισμός του σημείου εναπόθε-σης μπορεί να πει κάποιος πως είναι εύκολος. «Σκοτώσαμε φασίστες και αφήσαμε την προκήρυξη εκεί όπου οι ναζί σκότωσαν Έλληνες». Η μέθοδος ωστόσο δεν είναι χωρίς απορίες. Γιατί καταρχάς να επιλέξουν ένα USB, το οποίο εκ των πραγμάτων έχει αποθη-κευμένα στοιχεία για τη δημιουργία του και μπορεί στο μέλλον να ταυτοποιηθεί με το κομπιούτερ που το δημιούργησε; Ήθελαν τόσο πολύ να διευκολύνουν τον Μάκη Τριανταφυλλόπουλο που το παρέ-λαβε και το δημοσίευσε στη Ζούγκλα του, νοιάστηκαν δηλαδή μην κουραστεί να αντιγράφει ή να φωτογραφίζει για ανα-παραγωγή το 18σέλιδο κείμενο; Ο ίδιος ο παραλήπτης είναι επίσης μια απορία. Γιατί επέλεξαν τον Μάκη Τριανταφυλλόπουλο και το site του, που επιμένει να καλομεταχειρίζεται τη Χρυσή Αυγή, εμφανίζοντας μάλι-στα γκάλοπ που την παρουσιάζουν ως πρώτη δύναμη; Γιατί αυτοί οι αντιφασί-στες εκτελεστές επέλεξαν τη Ζούγκλα, η οποία φαίνεται να παρέλαβε από την ίδια τη Χρυσή Αυγή το βίντεο της εκτέλεσης το οποίο παρουσίασε; Γιατί, σε τελευταία ανάλυση, επέλεξαν αυτόν που τους έδινε

στο κοινό με τον τρόπο που το έκανε η Αστυνομία; Για κάποιο λόγο που δεν είναι εμφα-νής, οι νέες και αμφισβητούμενες ως τρο μοκρατικές ομάδες εκτέλεσης φαί-νεται να έχουν μια συμπάθεια στον Μάκη Τριανταφυλλόπουλο. Η Σέχτα, για παράδειγμα, στην προκήρυξη που έβγαλε με τά τη δολοφονία του δημο-σιογράφου Σωκράτη Γκιόλια αντιγράφει σε μεγάλο ποσοστό κείμενο του Μάκη Τριανταφυλλόπουλου, το οποίο είχε δημοσιευτεί μέρες πριν στην εφημε-ρίδα του, VETO. Στο κείμενο αυτό περιέγραφε τους λόγους για τους οποί-ους η Σέχτα δολοφόνησε τον Γκιόλια. Ω του θαύματος, μερικές μέρες μετά η οργάνωση στέλνει προκήρυξη περιγρά-φοντας αυτούς ακριβώς τους λόγους, με ίδιο τρόπο και ακόμη και την ίδια σειρά επιχειρημάτων.

Τρομοκρατία με διαμόρφωση κειμένουΤο κείμενο της προκήρυξης είναι άρτιο μορφολογικά. Ο συντάκτης έχει χρησι-μοποιήσει δημοσιογραφική δομή στο κείμενο, βάζοντας μεσότιτλους και τηρώντας όλους τους κανόνες καλής εμφάνισης. Δίνει την εντύπωση επαγ-γελματία γραφιά, ο οποίος τηρεί τα διαστήματα στο κείμενο, τις παραγρά-φους και δεν ξεχνά ποτέ να πατήσει το space μετά από κόμμα ή τελεία. Πρόκειται σχετικά για απλό κείμενο, με λίγες λογοτεχνικές εξάρσεις, με

μόνο μειονέκτημα στην αφομοίωση την έκτασή του. Ίσως αυτός που το έγραψε ήθελε να δώσει τη βαρύτητα της ανάλυσης και να θυμίσει τις παλιές οργα-νώσεις και όχι τις νέες, οι οποίες είναι ακατάστατες στις διατυπώσεις, με βερ-μπαλισμούς και περικοκλάδες.Τα ορθογραφικά λάθη είναι λίγα, αλλά περιέργως ο «αριστερός» συντάκτης δεν ξέρει πως το Τείχος του Βερολίνου γρά-φεται με ει και όχι όπως ο «τοίχος». Η αυτόματη διόρθωση κειμένου προφανώς δεν κοκκίνισε τη λέξη, αφού υπάρχουν και οι δύο φόρμες, αλλά σημαίνουν δια-φορετικά πράγματα.Στο κείμενο γίνεται κατάχρηση της χρήσης εισαγωγικών για να αποδο-θεί η μεταφορική έννοια των λέξεων. Η εισαγωγικολαγνεία είναι μια μοντέρνα ασθένεια, κυρίως του δημο-σιογραφικού επαγγέλματος.

Γνήσια η προκήρυξη, αλλά πώς το ήξεραν; Ο συγγραφέας της προκήρυξης χρειά-στηκε 8.799 λέξεις για να δικαιολογήσει τη διπλή δολοφονία. Περιέργως όμως και ενάντια στη λογική φιλοδοξία των οργα-νώσεων να περιγράψουν την επιτυχία της επίθεσής τους, η νεοεμφανιζόμενη οργάνωση δεν γράφει το παραμικρό για την επιχείρηση και τον τρόπο που έδρασαν τα μέλη της. Ένα σοβαρό ερώ-τημα που μπαίνει εξ αυτού είναι πώς η Αντιτρομοκρατική πήρε θέση περί γνη-σιότητας της προκήρυξης και της

ΜαχοΜενεσ λαΪκεσεπαναστατικεσ δΥναΜειστο αλλο Με τον τοτο το Ξερεισ;

Νέα Τρομοκρατία

30 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

πραγματικής υπόστασης της οργάνω-σης. Γιατί τα μέλη της οργάνωσης δεν θέλουν να περιγράψουν την επιχείρηση που με τόσο κόπο έκαναν, όχι μόνο δίνο-ντας πιστοποίηση ότι αυτοί το έκαναν, αλλά και να δημιουργήσουν εντυπώ-σεις αποφασιστικών εκτελεστών; Είναι θέμα ύψιστης τιμής για τις οργανώσεις να περιγράφουν την επιτυχία των επιχει-ρήσεών τους και συνήθως την αδυναμία του θύματος. Μοιάζει ο συγγραφέας του κειμένου να είναι εντελώς αυτονομημέ-νος από τους εκτελεστές και να έγραψε την προκήρυξη αφού παρακολούθησε τα κανάλια. Κανένας αποτελεσματικός εκτελεστής δεν θα άφηνε χωρίς σχόλιο, για παρά-δειγμα, το περιστατικό όπου ένα από τα θύματα έδειχνε να έχει παγώσει μπρο-στά σε αυτόν που τον πυροβολούσε. Υπήρχε μεγαλύτερη πρόκληση για τους εκτελεστές από το να πουν «αυτός που σκότωνε άνανδρα αλλοδαπούς πάγωσε όταν βρέθηκε μπροστά στον θάνατο»; Το κείμενο είναι γενικόλογο και θα μπο-ρούσε να το έχει γράψει ο καθένας που ήθελε απλώς να σπαταλήσει χρόνο για να γράψει 18 σελίδες. Το πρώτο συμπέρασμα λοιπόν είναι πως η προκήρυξη διαφέρει από αυτές της Σέχτας, οι οποίες ξεχείλιζαν από βία και απειλούσαν τους αστυνομικούς πως θα τους ανοίξουν τρύπες «όπως τα ντόνατς που τρώνε». Η προκήρυξη που έχουν στείλει οι Μαχόμενες Επαναστατικές Λαϊκές Δυνάμεις είναι ένα δημοσιογρα-φικό κείμενο, με πολιτικές αναφορές, αλλά χωρίς χειροπιαστή ιδεολογική υπόσταση. Δηλαδή δεν μπορείς να κατατάξεις τα μέλη ως αναρχικούς, αρι-στεριστές, νατσαγεφικούς ή οτιδήποτε άλλο. Έχει μια γενική αντιφασιστική κατεύθυνση. Ενώ περιγράφεται ως εχθρός η «αντεπανάσταση» που βρίσκε-ται σε εξέλιξη (η λέξη επαναλαμβάνεται 4 φορές) δεν ορίζουν τι ακριβώς είναι η επανάσταση. Η οργάνωση καλεί σε μια αντίσταση, χωρίς να περιγράφει προο-πτική ή στρατηγικό στόχο.Το επίσης πολύ εμφανές είναι πως υπάρχει μια μεγάλη αναντιστοιχία της εν ψυχρώ εκτέλεσης των δύο μελών της Χρυσής Αυγής με την ευγένεια της

προκήρυξης. Οι αστυνομικοί αποκα-λούνται 9 μόνο φορές μπάτσοι και 30 φορές αστυνομικοί. Είναι εντυπωσιακό μάλιστα πως η Χρυσή Αυγή αποκαλεί-ται «μόρφωμα», μια λέξη που της έχει αποδώσει ο Βενιζέλος και το ΠΑΣΟΚ και που σίγουρα εμπεριέχει περισσότερη ευγένεια από οποιονδήποτε άλλο χαρα-κτηρισμό για τους Ναζί. Σε σημείο της προκήρυξης που αναφέρε-ται στον πρώην αρχηγό ΓΕΕΘΑ Φράγκο Φραγκούλη λέει χαρακτηριστικά «από τον στρατηγό Φράγκο Φραγκούλη τις υπόγειες και σκοτεινές συζητήσεις σε συνωμοτικούς κύκλους». Δηλαδή περι-γράφει τη δράση του πρώην αρχηγού και, αντί να τον αποκαλέσει συνωμότη ή οτι-δήποτε υβριστικό, τον αποκαλεί με τον στρατιωτικό τίτλο.

Είναι εντυπωσιακό μάλιστα πως η Χρυσή Αυγή αποκαλείται «μόρφωμα», μια λέξη που της έχει αποδώσει ο Βενιζέλος και το ΠΑΣΟΚ και που σίγουρα εμπεριέχει περισσότερη ευγένεια από οποιονδήποτε άλλο χαρακτηρισμό για τους Ναζί

Νέα Τρομοκρατία

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 31

Οι ψηφοφόροι της Χρυσής Αυγής συγκε-ντρώνουν μεγαλύτερη οργή απ’ ό,τι η ίδια η οργάνωση, αφού τους αποκαλεί «περιπλανώμενους ψηφοφόρους, αυτή η συντηρητική λουμπεναρία με την αστική ηθική». Η επιθετικότητα στο κείμενο είναι γενική και αόριστη, όπως και η πρό-σκληση σε δράση.

Ρατσιστικός αντιρατσισμόςΗ αντιρατσιστική λεκτική κατεύθυνση του κειμένου είναι δεδομένη, αλλά όχι και η σαφής τοποθέτηση του συγγρα-φέα. Εν ολίγοις, υπάρχουν σημεία που δεν συμβαδίζουν με τον αριστερό αντι-ρατσισμό που επικαλείται η οργάνωση. Αναφερόμενη, για παράδειγμα, στη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, γράφει

πως ήταν «η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι», ενώ έχει περιγράψει προη-γουμένως επιθέσεις σε αλλοδαπούς. Κανένας συνειδητοποιημένος αριστερός δεν θα έκανε αυτόν τον διαχωρισμό που παραπέμεπει στην αγανάκτηση επειδή σκοτώθηκε Έλληνας. Μια αγανάκτηση που συγκρίνεται με την αγανάκτηση Δένδια τις ημέρες της δολοφονίας. Ένας αριστερός επίσης δεν θα έγραφε ποτέ «χωρίς να παραγνωρίζουμε ότι αρκετοί μετανάστες έχουν εμπλακεί σε εγκλήματα», ξέροντας πως αυτό είναι η επιχειρηματολογία της άλλης πλευράς. Επίσης εντυπωσιακό είναι πως οι χαρα-κτηρισμοί των φασιστών ως προδοτών ξεκινάει από ιστορικές αναφορές σε παραδείγματα που είναι ξένα στην αρι-στερά. Γράφει «απόγονοι του Εφιάλτη,

Ένας αριστερός δεν θα έγραφε ποτέ «χωρίς να παραγνωρίζουμε ότι αρκετοί μετανάστες έχουν εμπλακεί σε εγκλήματα», ξέροντας πως αυτό είναι η επιχειρηματολογία της άλλης πλευράς

Μάνος Καπελώνης

Γιώργος Φουντούλης

32 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

του Πήλιου Γούση και του Νενέκου». Τα τρία ονόματα έχουν χρησιμοποιηθεί από ακροδεξιούς ως χαρακτηρισμοί προδο-σίας, αλλά ποτέ από αριστερούς.

Ρεπορτάζ μέσω ίντερνετ και στοχοποίησηΗ προκήρυξη αναφέρεται σε αρκετά περιστατικά ρατσιστικής βίας, αλλά κάνει ταυτόχρονα και ιστορικές αναφορές. Όσα αναφέρει, ωστόσο, είναι περιστατικά προσβάσιμα στον καθένα μέσω ίντερ-νετ. Δεν υπάρχει καμιά αποκάλυψη ή κρυφός άσσος, όπως συνέβαινε με την 17 Νοέμβρη. Ο συντάκτης δίνει την εντύ-πωση καλού rewriter κειμένου, ή κακού δημοσιογράφου που κλέβει τη δουλειά των άλλων. Στις γενικές του αναφορές εμφανίζει επιθετικότητα, αλλά όταν ανα-φέρεται σε πρόσωπα είναι επιλεκτικός. Λειτουργεί με αντανακλαστικά δημοσιο-γράφου που χτυπάει ως εκεί που δεν θα κινδυνεύσει με μηνύσεις ή να εκθέσει τους δικούς του χρηματοδότες. Για παρά-δειγμα, η αναφορά του ονόματος του Μαρινάκη ως χρηματοδότη της Χρυσής Αυγής είναι χαρακτηριστική. Είναι αλή-θεια πως το όνομα του εφοπλιστή έχει ακουστεί ως χρηματοδότη της Χρυσής Αυγή, χωρίς ωστόσο να συνοδεύεται από κάποια απόδειξη. Από τη άλλη πλευρά, το όνομα του Αναστάσιου Πάλλη, του μετόχου της εφημερίδα Πρώτο Θέμα, έχει εμπλακεί και μέσα από δικαστικές έρευνες με τη Χρυσή Αυγή, αλλά δεν αναφέρεται. Ο συντάκτης της προκήρυ-ξης παραγνωρίζει το σχεδόν βέβαιο για να υποστηρίξει αυτό για το οποίο δεν παρέχει αποδείξεις. Επίσης, όταν αναφέ-ρει τον αδελφό του Μιχαλολιάκου, Τάκη Μιχαλόλια, ως δικηγόρο διαπλεκόμενων, δείχνει να ξεχνά το όνομα του Μιχάλη Σάλλα ως πελάτη του. Πρόκειται δηλαδή για στοχοποίηση που θυμίζει έντονα τα δημοσιογραφικά μαγαζιά των πιστολέρο της δημοσιογραφίας.

Λογιοτατισμός και νομικές λεκτικές κομψότητεςΠαρά την αμεσότητα του κειμένου, ο συντάκτης καταφεύγει σε λογιοτατι-σμούς και τη χρήση νομικής γλώσσας ή ιδιωματισμών της καθαρεύουσας. Έτσι

γράφει «να βρίσκεται πλησίον τους», «εντός της οικονομικής συγκυρίας», «στην προσπάθεια υφαρπαγής κατ' ιδίων όφελος», «απότοκο του εν δοεξουσιαστ-ικού ανταγωνισμού», «ενεπλάκη από κοινού κατά συρροή και κατ' εξακολού-θηση», «χάραξη επί χάρτου ανατρεπτικού σχεδίου» και άλλα πολλά. Στον αντίποδα των επιρροών της καθαρεύουσας χρησι-μοποιεί το μαλλιαρό «εχτές», το οποίο είναι μάλλον ποιητικό και παλιομοδίτικο. Γενικώς ο συντάκτης δείχνει να έχει επιρροές που δεν έχει κάποιος στην ηλικία των 30 χρόνων. Οι ιστορικές ανα-φορές του και η ανάλυση που κάνει για πραγματικά γεγονότα θα μπορούσαν να έχουν γίνει από οποιονδήποτε αριστερό. Άλλωστε πολλά από αυτά τα συνα-ντά κάποιος κυρίως στο twitter και τα social media. Είναι επιχειρήματα που έχουν χρησιμοποιηθεί και σε τηλεοπτικές συζητήσεις. Αυτό λοιπόν που καταφέρ-νει ο συντάκτης είναι να καταστήσει τη λογική επιχειρηματολογία κάποιου αρι-στερού ως επιχειρηματολογία κάποιου τρομοκράτη. Για όποιον δεν κατάλαβε, δηλαδή, τα άκρα είναι η Χρυσή Αυγή

Ο συντάκτης δίνει την εντύπωση καλού rewriter κειμένου, ή κακού δημοσιογράφου που κλέβει τη δουλειά των άλλων. Στις γενικές του αναφορές εμφανίζει επιθετικότητα, αλλά όταν αναφέρεται σε πρόσωπα είναι επιλεκτικός

Νέα Τρομοκρατία

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 33

και όσοι είναι με τους εκτελεστές. Ποιοι είναι με τους εκτελεστές; Μα αυτοί που έχουν την ίδια επιχειρηματολογία ακόμη και αν καταδικάζουν την τρομοκρατία. Μην σας φανεί λοιπόν παράξενο αν σε κάποιο πάνελ ο Άδωνις Γεωργιάδης πει σε κάποιον πολιτικό «μα αυτά που λέτε τα λένε και οι τρομοκράτες».

Πολιτικές αναφορές και απουσίεςΗ λέξη αριστερά χρησιμοποιείται 13 φορές στο κείμενο. Με τα επίθετα «οπορτουνιστική», «αμέτοχη» και άλλα αντίστοιχα χαρακτηρίζεται αρνητικά η κοινοβουλευτική αριστερά, χωρίς αιχ-μές για κάποιο τμήμα της ιδιαίτερα. Είναι εντυπωσιακό πως, ενώ υπάρ-χουν αναφορές στον Σαμαρά και στον Στουρνάρα, δεν υπάρχει καμιά αναφορά στον Βενιζέλο. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ έχει βγει από το κάδρο του συντάκτη και δεν συνυπολογίζεται ούτε καν ως συνυ-πεύθυνος της πολιτικής της κυβέρνησης. Παρότι ο Βενιζέλος προσφέρεται μέσω της επικαιρότητας και των υποβρυχίων για σχόλια και αναφορές, το όνομά του

δεν υπάρχει πουθενά. Γενικότερα μπορεί κάποιος να πει πως η προκήρυξη προ-σχωρεί στην πασοκική αντίληψη περί αντιπάλου, που είναι η Χρυσή Αυγή και όχι τα οικονομικά μέτρα και οι πολιτικές της κυβέρνησης.Αναφορά γίνεται και στον Απόστολο Βαβύλη, τον οποίο αποκαλεί πράκτορα και συνέταιρο του Παναγιώταρου. Ο Βαβύλης έχει αθωωθεί για τις υποθέ-σεις κατασκοπείας και η σχέση του με τον Παναγιώταρο αφορά μια αγορά καπέλων πριν από αρκετά χρόνια, την οποία ελάχιστοι γνωρίζουν. Η αγορά αυτή είναι γνωστή σε κύκλο ελάχιστων ανθρώπων που σχετίζονται αποκλει-στικά με την Αστυνομία. Η εμπλοκή του ονόματος του Βαβύλη είναι ένα ακόμη ερώτημα, αφού επί χρόνια δεν απασχο-λεί την επικαιρότητα.

Εχθροί και φίλοι των άκρωνΟ συντάκτης της προκήρυξης αναφέ-ρει τον Βορίδη, τον Άδωνι Γεωργιάδη και τον Κρανιδιώτη ως «καραφασίστες», άρα στόχους με βάση τη λογική της Αστυνομίας. Οι τρεις που τοποθετούνται στην αντίληψη της κοινής γνώμης περί ακροδεξιού στοχοποιούνται από το άλλο άκρο. Άρα δεν είναι ακροδεξιοί, αλλά θύματα. Λίγο πιο πάνω ο συγγραφέας αναφέρει πως στόχος τους είναι όποιος κυνηγά μετανάστες, αναρχικούς ή αρι-στερούς. Τα δύο άκρα σχηματίζονται στην προκήρυξη, παρότι η ίδια η οργά-νωση λέει πως η θεωρία των δύο άκρων είναι ένα κατασκεύασμα. Σημασία έχει πως το άλλο άκρο, αυτό που σκοτώνει δηλαδή για τιμωρία, είναι οτιδήποτε ακούγεται ως αντιφασιστικό, και επιχει-ρηματολογεί με βάση ιστορικά γεγονότα ενάντια σε αυτά που συμβαίνουν σε επί-πεδο εφαρμοζόμενης πολιτικής.Για να το πω σχηματικά. Για κάποιον ανίδεο που ακούει σε ένα πάνελ τηλε-όρασης, ο Άδωνις Γεωργιάδης είναι πιθανό θύμα αυτών που σκότωσαν τους δύο της Χρυσής Αυγής και οι οποίοι λένε τα ίδια που λέει και ο αριστερός βου-λευτής στο πάνελ. Αν λοιπόν η νεαρή οργάνωση δεν υπήρχε, έπρεπε απλώς να την εφεύρουν.

Είναι εντυπωσιακό πως, ενώ υπάρχουν αναφορές στον Σαμαρά και στον Στουρνάρα, δεν υπάρχει καμιά αναφορά στον Βενιζέλο. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ έχει βγει από το κάδρο του συντάκτη και δεν συνυπολογίζεται ούτε καν ως συνυπεύθυνος της πολιτικής της κυβέρνησης

34 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

ο σμή πολιτικού και οικονομι-κού σκανδάλου «ευωδιάζει» η περίπτωση της πώλησης της Πανγαία στο ολλανδικό επενδυ-

τικό κεφάλαιο ισραηλινών συμφερόντων, Invel Real Estate. Το μείζον θέμα ήρθε στο φως της δημοσιότητας όταν το μέλος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και μέλος του Επιτροπής Ελέγχου, Ανδρέας Μπερούτσος, μετά από θυελλώδεις διαβουλεύσεις και αντι-δράσεις υπέβαλε την παραίτησή του. Το «πράσινο» φως για την πώληση της Πανγαία δόθηκε με οριακή υπερψή-φιση στο διοικητικό συμβούλιο του ΤΧΣ, καθώς τρία από τα επτά μέλη την κατα-ψήφισαν. Η παραίτηση Μπετρούτσου δεν ήρθε όμως σαν κεραυνός εν αιθρία. Είχαν προηγηθεί η αλλαγή σύσσωμου του διοικητικού συμβουλίου του ΤΧΣ καθώς και άλλες τρεις παραιτήσεις που αποτυ-πώνουν ανάγλυφα τα προβλήματα στη λειτουργία του και τα υπόγεια συμφέρο-ντα εντός του Ταμείου. Μία ενδελεχής μελέτη και σφαιρική επισκόπηση όλων των δεδομένων και «συγκυριών» επιβεβαιώνεται μέχρι κεραίας ό,τι ακού-γεται εδώ και χρόνια στους τραπεζικούς κύκλους για μεθοδευμένο ξεπούλημα

κάθε δημόσιου περιουσιακού στοιχείου προς όφελος συγκεκριμένων ξένων αλλά και εγχώριων συμφερόντων.

Ποιος είναι ο αγοραστής Μπένι ΣτάινμετζΜε βασική ενασχόληση τα αδαμαντωρυ-χεία και το real estate ο ισραηλινός Μπένι Στάινμετζ συγκαταλέγεται στους πλου-σιότερους ανθρώπους παγκοσμίως. Στη λίστα του περιοδικού Forbes βρίσκεται στη θέση 316 των δισεκατομμυριούχων με περιουσία που αγγίζει τα 4,1 δισ. δολάρια. Ο Μπένι Στάινμετζ είναι ο άνθρωπος που βρίσκεται πίσω από το ολλανδικό fund της Invel Real Estate και όπως συμβαίνει με τόσο ισχυρούς οικονομικούς παρά-γοντες έχει ισχυρούς φίλους αλλά και πανίσχυρους εχθρούς. Ένας από αυτούς είναι ο μεγαλοεπενδυτής Τζορτζ Σόρος, ο οποίος σύμφωνα με τα όσα κυκλοφόρη-σαν αναφορικά με το θέμα της Πανγαία, στόχευε στο να κλείσει αυτός την επί-μαχη συμφωνία. Ορισμένες απαντήσεις για τη στάση που τήρησε ο Ανδρέας Μπετρούτσος του ΤΧΣ για την πώληση της Πανγαία στην Invel ενδεχομένως να δίνονται από τις πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας και τον θέλουν

να διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με στελέχη του Σόρος…

Επιχείρηση «προικοδότηση» της ΠανγαίαΣτις 21 Οκτωβρίου το ΤΑΙΠΕΔ ανακοίνωσε την κατακύρωση του διεθνούς διαγωνι-σμού για την πώληση με τη μέθοδο του sale and lease back 28 ακινήτων του Δημοσίου, συνολικού τιμήματος 261,31 εκατ. ευρώ, στις εταιρίες Εθνική Πανγαία ΑΕΕΑΠ (115,5 εκατ. ευρώ) και Eurobank Properties ΑΕΕΑΠ (145,81 εκατ. ευρώ). Οι θυγατρικές δύο πτωχευμένων και ανα-κεφαλαιοποιημένων με τα χρήματα των φορολογουμένων τραπεζών (90% μετείχε το Δημόσιο στην ανακεφαλαιοποίηση της Εθνικής και 100% της Eurobank) αγόρα-σαν ακίνητα του ελληνικού δημοσίου, το οποίο σύμφωνα με τη σχετική σύμβαση που υπεγράφη από εδώ και στο εξής θα καταβάλει εγγυημένο μίσθωμα στις νέες ιδιοκτήτριες εταιρίες ύψους 30 εκατ. ευρώ για 20 χρόνια. Δηλαδή συνολικά 600 εκατ. ευρώ, ασχέτως οικονομικών συνθηκών και τυχόν διακυμάνσεων στην αξία των ακινήτων. Το δημόσιο θα επι-βαρύνεται επιπλέον με την ασφάλιση των κτιρίων και τη συντήρησή τους για

Ένας ακήρυχτος πόλεμος μεταξύ επενδυτικών «κορακιών» των παγκόσμιων αγορών μέσα στο κέντρο της Αθήνας; Πώς στήθηκε ένα συγκρουσιακό παιχνίδι επιρροών από τον μεγαλοεπεν-δυτή Τζορτζ Σόρος και τον πλουσιότερο άνθρωπο του Ισραήλ, Μπένι Στάινμετζ, στην καρδιά της ελληνικής οικονομίας με φόντο τα ελληνικά «ασημικά»; Ποιος ο ρόλος του προσωπικού φίλου του πρωθυπουργού και διοικητή της Εθνικής Τράπεζας, Αλέξανδρου Τουρκολιά στην πώληση της Πανγαία; Η υπόθεση της πώλησης της θυγατρικής της Εθνικής Τράπεζας αποτελεί ένα από τα πολλά ταμπλό, πάνω στα οποία κολοσσιαία οικονομικά συμφέροντα συγκρούονται στο όνομα των ιδιωτικοποιήσεων και της αύξησης της κεφαλαιακής επάρκειας πτωχευμένων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που εδώ και χρόνια παραμένουν «διασωληνωμένες» με τα λεφτά των ελλήνων φορολογουμένων.

Του Νίκου Ανδριόπουλου

Πανγαία

η εθνικη ποΥλαει

στην... εθνικητα ασηΜικα

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 35

ολόκληρη την εικοσαετία, αφήνοντας τους ιδιοκτήτες να απολαμβάνουν με την ησυχία τους τα κέρδη.Μετά το πέρας της 20ετίας το Δημόσιο θα έχει δικαίωμα προαίρεσης αγοράς, δηλαδή δικαίωμα να αγοράσει όποια κτίρια το ενδιαφέρουν, αλλά στην τότε αγοραία τιμή τους. Με άλλα λόγια αν το 2013 το τίμημα πώλησης πάει υπέρ των δανειστών, σε δεύτερη φάση ετοιμάζε-ται και νέα καταβολή υπεραξίας από την πλευρά του ελληνικού λαού υπέρ των σημερινών αγοραστών.

Όλα έτοιμα για το μεγάλο ξεπούλημαΟι ιθύνοντες της Εθνικής Τράπεζας προφανώς είχαν στις βασικές προτεραιό-τητές τους να ξεφορτωθούν τα «βαρίδια» της Πανγαία, η οποία όπως προαναφέρ-θηκε έχει αυξήσει σημαντικά την αξία του χαρτοφυλακίου της μετά από τα «δώρα» του ΤΑΙΠΕΔ. Δεν εξηγείται αλλιώς το όψιμο ενδιαφέρον του διοικητικού συμ-βουλίου της τράπεζας να επισπεύσει τις διαδικασίες πώλησης της θυγατρι-κής της, ανοίγοντας τις επτασφράγιστες στρόφιγγες του δανεισμού με ευνοϊκότα-τους όρους υπέρ του ισραηλινού fund.

Μάλιστα, η πώληση της Πανγαία δεν έγινε ως είθισται σε αυτές τις περιπτώσεις με διεθνή διαγωνισμό, αλλά με απευθείας διαπραγματεύσεις με τους ενδιαφερόμε-νους «επενδυτές», στις οποίες πάντοτε ελλοχεύει ο κίνδυνος αδιαφάνειας και «υπόγειων» συμφωνιών. Σημειώνεται ότι πρόεδρος του ΔΣ της Πανγαία τοπο-θετήθηκε, μετά την αποτυχία του να εκλεγεί, ο πρώην βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Χρήστος Πρωτόπαπας. Ενδεικτική πάντως για τη σημασία του deal των 28 ακινήτων για τις δύο θυγατρι-κές των τραπεζών είναι η ανακοίνωση της Eurobank, στην οποία θριαμβολογεί για το κλείσιμο της συμφωνίας. Προφανώς το ίδιο κερδοφόρα ήταν η συμφωνία και για την Εθνική Πανγαία.H Εθνική λοιπόν δανειοδοτεί την ολλανδική Invel με 418 εκατ. ευρώ με εξαιρετικά χαμηλό επιτόκιο, μικρό-τερο του 3%, την ώρα που τα τελευταία πέντε χρόνια η στήριξή της από το κρά-τος με εγγυήσεις, ανακεφαλαιοποιήσεις και προνομιούχες μετοχές έχει κοστίσει στον έλληνα φορολογούμενο δεκάδες δισεκατομμύρια. Το ύψος του επιτοκίου αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός ακόμα και για τις ελάχιστες επιχειρήσεις που

καταφέρνουν να εξασφαλίσουν κάποια τραπεζική ενίσχυση. Η Invel θα λάβει σε μορφή δανείου τα 2/3 του απαιτούμε-νου ποσού για την εξαγορά του 66% της Πανγαία έναντι του συνολικού τιμήματος των 653 εκατ. ευρώ. Λαμβάνοντας υπόψη τους συγκεκριμένους όρους, η εν λόγω επένδυση στην εταιρία real estate φαντά-ζει πιο προσιτή στον καθένα...Η υπόθεση πώλησης της Πανγαία γίνεται ακόμα πιο σκανδαλώδης και «εριστική», καθώς μία ημέρα πριν διαρρεύσει το deal, στις 15 Νοεμβρίου, ανακοινώθηκε ότι μόλις μία από τις συστημικές τράπεζες κατάφερε να πιάσει το στόχο του 2013 για την ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά μέσα από τη δανειοδότηση επιχειρήσεων που πληρούν τις προϋποθέσεις. Τι σημαί-νει αυτό με απλά λόγια; Ότι η τράπεζα που δεν έχει καταρρεύσει λόγω της υπερ-φορολόγησης μισθωτών και συνταξιούχων δεν ρίχνει «ζεστό» χρήμα στην αγορά που παραπαίει λόγω έλλειψης ρευστότητας και προτιμά να δανειοδοτήσει το fund του πλουσιότερου ανθρώπου του Ισραήλ για να αγοράσει με τη σειρά του έναντι πινα-κίου φακής μία θυγατρική της Εθνικής με περιουσία δισεκατομμυρίων.

36 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Του Θανάση Καρτερού

Masqué. Doc

Είναι λίγο παρανοϊκά όλα αυτά, ενώ ο παραλληλισμός της ηγεσίας του

ΣΥΡΙΖΑ με το πάλαι ποτέ παλάτι έχει και την πλάκα του. Ποια μύγα τους τσίμπησε όμως όλους, κυβερνητικούς και κυβερ-νήτες, και έπαθαν τέτοια κρίση; Πώς θυμήθηκαν την αποστασία παραβλέπο-ντας σοβαρούς κινδύνους, όπως για παράδειγμα να θυμηθεί ο λαός της δεξιάς ότι ο μέγιστος αποστάτης της ΝΔ υπήρξε ο Σαμαράς; Και ο λαός της δημοκρατικής παράταξης ότι οι εφημερίδες που καίγο-νταν από τους διαδηλωτές την εποχή της αποστασίας επειδή ερωτοτροπούσαν με τους αποστάτες ήταν του Συγκροτήματος; Τι τους έπιασε και αποφάσισαν να μπουν σε τέτοιο κίνδυνο γελοιοποίησης;Προφανώς θέλουν να αντιμετωπίσουν ένα μεγαλύτερο κίνδυνο ­τον κίνδυνο να εξαπλωθεί στη συμπολίτευση και ιδίως στο χειμαζόμενο ΠΑΣΟΚ το σύνδρομο Τζάκρη. Που βασικό του σύμπτωμα είναι ένα και μοιραίο για τη συγκυβέρνηση: Εν όψει νέων μέτρων κάποιοι βουλευ-τές, πειθήνιοι μέχρι χτες, μαζεύουν ότι έχει μείνει από την αξιοπρέπειά τους και παίρνουν το δρόμο της Θεοδώρας και των άλλων –κατά των μνημονίων και της κυβέρνησης. Επί της κεφα-λής των κυβερνώντων επικρέμαται δηλαδή ο μέγας κίνδυνος να μετατρα-πεί στο κόμμα του Βενιζέλου η γκρίνια, η απογοήτευση, ο φόβος μπροστά στην εκλογική συντριβή, σε κύμα φυγής. Ο σώζων εαυτόν σωθήτω...Εξ ου και η κατασκευή περί αποστασίας. Η οποία δεν θίγει κατά κανένα τρόπο το ΣΥΡΙΖΑ –αυτοί έχουν ακούσει τόσα, που η κατηγορία ότι καλούν βουλευτές του ΠΑΣΟΚ να αποστατήσουν είναι πταί-σμα. Αφήστε που τους εμφανίζει για πρώτη φορά ως χώρο υποδοχής «απο-στατών», ενώ μέχρι σήμερα ήταν χώρος

τροφοδοσίας του ΠΑΣΟΚ με «αποστά-τες» –μέχρι και τον Μάρκο Βαφειάδη έκανε βουλευτή του ο Ανδρέας. Γιατί το ΠΑΣΟΚ θεωρούσε πάντα τον εαυτό του κληρονόμο της «μεγάλης δημοκρατικής παράταξης» και άρα δεν υπήρχε θέμα αποστασίας όταν από την αριστερά μετα-κόμιζαν εκεί. Ενώ ο Κουρουμπλής για παράδειγμα είναι αποστάτης! Είναι φανερό λοιπόν για ποιους χτυπά η καμπάνα της αποστασίας: Για τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ που σιχάθηκαν να ψηφίζουν μέτρα κι άλλα μέτρα μαζί με τη δεξιά. Βαρέθηκαν να συμπλέ-ουν με τον Σαμαρά, τον Άδωνι και τον Χρύσανθο. Οργίζονται που το κόμμα τους έχει καταντήσει παράρτημα της δεξιάς –και μάλιστα της δεξιάς του Σαμαρά. Και αναρωτιούνται τι μέλ-λον έχουν οι ίδιοι και η παράταξή τους όταν οι δημοσκοπήσεις εμφανίζουν το ΠΑΣΟΚ όχι απλώς τέταρτο ή πέμπτο κόμμα, αλλά και με μονοψήφια και διαρ-κώς μειούμενα ποσοστά. Αυτούς ως μελλοντικούς «αποστάτες» απειλεί η κατασκευή της αποστασίας. Αυτούς καταδικάζουν προκαταβολικά σε ηθικό θάνατο, αν τολμήσουν να πουν ΟΧΙ σε όσα έρχονται ­κι έρχονται δυστυ-χώς πολλά. Το σύνδρομο Τζάκρη, εν ολίγοις, προσπαθούν να αντιμετωπίσουν με φάρμακο το φόβο του στιγματισμού. Αν όμως η επιστροφή στον Τσιριμώκο δεν είναι δείγμα κυβερνητικής απελ-πισίας, τότε οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους...

Ο Τσίπρας κάλεσε τους βουλευτές της συμπολίτευσης να διαφοροποιήσουν τη θέση τους από τα μνημόνια και τα επερχόμενα μέτρα, γιατί μόνο έτσι θα μπορούν να σταθούν απέναντι στους ψηφοφόρους τους. Ο Βενιζέλος είδε στη δήλωση αυτή μια προσπάθεια εξαγοράς βουλευτών του. Τα ΝΕΑ διέπραξαν οχτάστηλο κατά της αποστασίας στη λογική Βενιζέλου. Το ΒΗΜΑ απέδωσε στον Τσίπρα το εμπορικό: ανοίξαμε και σας περιμένουμε. Και ο Κεδίκογλου καταδίκασε τον άθλιο ΣΥΡΙΖΑ που θέλει να εξαγοράσει αποστάτες.

Το σύνδρομο Τζάκρη

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 37

38 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Ηλεία

Ο ι κάτοικοι αποκαλύπτουν στο Hot Doc ότι, από την ημέρα που οι κινητοποιήσεις τους γύρω από τη χωματερή εντά-

θηκαν, οι οθόνες στα κινητά τους τηλέφωνα άρχισαν να ανάβουν μέσα στη νύχτα χωρίς να τα αγγίζουν. Οι συνομι-λίες διακόπτονται ξαφνικά, οι συσκευές τους νεκρώνουν ανεξήγητα, οι συνομι-λίες τους ακούγονται με αντίλαλο και ο ήχος της κλήσης ακούγεται διπλός, λες και το τηλέφωνό τους είναι συνδεμένο με άλλη γραμμή.

Τα τρελά τηλέφωνα Στις 12 Νοέμβρη 2013, το πρωινό που τα ΜΑΤ έκαναν παρέμβαση στη χωμα-τερή της ντροπής συλλαμβάνοντας τους κατοίκους που ήταν εκεί, μεταξύ των οποίων κι ένα άτομο με ειδικές ανάγκες, τα σταθερά τηλέφωνα στα Μακρίσια νεκρώθηκαν μυστηριωδώς για δύο περί-που ώρες, το ίντερνετ έπεσε, ενώ στον ΟΤΕ επίσημα δεν είχε αναγγελθεί κάποια βλάβη. Το ίδιο συνέβη και με τα κινητά τους τηλέφωνα, που άλλοτε έπιαναν και άλλοτε έκλειναν από μόνα τους.«Είμαστε σχεδόν απόλυτα πεπεισμένοι ότι κάτι μας στήνουν εδώ που μοιάζει πολύ με εκείνα που συμβαίνουν στις Σκουριές της Χαλκιδικής. Οι συνομιλίες

μας καταγράφονται για να χρησιμοποι-ηθούν μετά εναντίον μας, ποιος ξέρει με τι τρόπο, από εκείνους που θέλουν να ποινικοποιήσουν τον αγώνα μας και να χαρακτηρίσουν κι εμάς ως εγκληματική οργάνωση», λένε στο Hot Doc οι κάτοι-κοι των Μακρισίων. «Είμαι σίγουρη ότι κάτι συμβαίνει τελευ-ταία με τα τηλέφωνα όσων εμπλέκονται ενεργά στο θέμα της χωματερής των Λιμνών του Αλφειού. Όλοι το γνωρίζουν αυτό. Το δικό μου το τηλέφωνο αλλά και των άλλων δικηγόρων, των κατοίκων και ορισμένων δημοσιογράφων που ασκούν κριτική έχουν μια ανεξήγητη συμπερι-φορά. Άλλοτε δείχνει να μη λειτουργεί για τους άλλους ενώ είναι ανοιχτό και έχω σήμα και άλλοτε διακόπτονται οι συνο-μιλίες», λέει στο Hot Doc η δικηγόρος των κατοίκων Δώρα Καλάκου και μαζί της συμφωνεί και ο Κυριάκος Μπίστας, μέλος της ΝΕ του ΣΥΡΙΖΑ στην Ηλεία.«Τα τηλέφωνά μας έχουν ξαφνικά τρε-λαθεί. Είναι κοινό μυστικό σε όλους τους κατοίκους της περιοχής ότι η ανε-ξήγητη συμπεριφορά των τηλεφωνικών συσκευών προέρχεται ενδεχομένως από τις παρακολουθήσεις τους. Τώρα ποιος παρακολουθεί ποιον και γιατί κανείς δεν μπορεί να ξέρει. Όμως η υπόθεση των Σκουριών Χαλκιδικής και η τρομοκρατία

που ασκείται εδώ από τις δυνάμεις κατα-στολής δείχνει ότι κάτι σοβαρό συμβαίνει και ότι πιθανόν κάτι μαγειρεύουν…», αναφέρει ο κ. Μπίστας. Η Πηνελόπη Γαλανοπούλου, μέλος της Περιβαλλοντικής Δράσης Ηλείας που αντιτίθεται στη λειτουργία της χωματερής, κατήγγειλε δημόσια την παρακολούθηση του κινητού του τηλεφώνου. Παρουσία εκατοντάδων πολιτών και τηλεοπτικών συνεργείων στη διάρκεια σύσκεψης για το θέμα των Λιμνών στο δημαρχείο του Πύργου μίλησε ευθέως για παρακρά-τος και τηλεφωνικές παρακολουθήσεις. «Είμαι σίγουρη, δεν ξέρω ποιοι, ότι παρα-κολουθούν το κινητό μου τηλέφωνο, καθώς τελευταία εμφανίζει μια περίεργη συμπε-ριφορά. Την ημέρα επέμβασης των ΜΑΤ οι 5 τελευταίες κλήσεις που είχα κάνει καθώς και τα μηνύματα χάθηκαν χωρίς να τα έχω διαγράψει, ενώ όταν τηλεφωνώ ακούγο-νται μέσα περίεργοι ήχοι», καταγγέλλει στο Hot Doc η κ. Γαλανοπούλου και απο-καλύπτει ότι αστυνομικοί της Ασφάλειας την παρακολουθούν σε κάθε της βήμα όταν κινείται μέσα στην πόλη του Πύργου κι έξω από αυτή.

Ασφαλίτες Για περίεργες κινήσεις της Ασφάλειας κάνουν λόγο και τα μέλη της ΝΕ του

Παρακρατικοί μηχανισμοί, παρακολουθήσεις, τρομοκρατία και πιθανές καταγραφές τηλεφωνικών συνομιλιών. Déjà vu οι Σκουριές Χαλκιδικής. Στον ποταμό Αλφειό καταγράφονται οι Σκουριές Νο 2.

Του Μάκη Νοδάρου

ΑΛΦΕΙΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣΟΙ ΣΚΟΥΡΙΕΣ ΝΟ 2

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 39

ΣΥΡΙΖΑ στην Ηλεία, που αναφέρουν ότι στη διάρκεια της επίσκεψης στη χωμα-τερή της Ηρώ Διώτη, βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, ένα αυτοκίνητο με συμβατικές πινακίδες είχε γίνει η σκιά τους.Την καταγραφή των αριθμών κυκλοφο-ρίας των οχημάτων από την Ασφάλεια όσων συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις στις Λίμνες του Αλφειού καταγγέλλουν οι κάτοικοι της περιοχής, τονίζοντας ότι αυτό συνέβη μια ημέρα πριν την επέμ-βαση των ΜΑΤ στη περιοχή. Εκτός όμως του φόβου από το ενδεχόμενο των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων, οι κάτοικοι στις Λίμνες του Αλφειού καταγ-γέλλουν και άλλα σοβαρά περιστατικά πρωτοφανούς κρατικής τρομοκρατίας σε βάρος τους.

Απαγωγές Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπως λένε, είναι η «απαγωγή» από την αστυνομία στις 2:30 τα ξημερώματα της 5ης Νοεμβρίου 2013 του αγρότη Χρήστου Βλάχου από το Φλόκα Ηλείας. Ενός από τους πολίτες που συμμετέ-χουν στις κινητοποιήσεις των κατοίκων κατά της χωματερής που προσπαθούν να επαναλειτουργήσουν οι δήμοι Πύργου, Ολυμπίας και Ανδρίτσαινας Κρέστενας.

Ασφάλεια του Πύργου. Στις επίμονες εκκλήσεις του να καλέσει τηλεφωνικώς τη συνήγορό του, του απαντούσαν ότι θα μπορέσει να το κάνει το πρωί. Μάλιστα, για παραδειγματισμό, τον ανάγκασαν να παραμείνει στα κρατητήρια σε έναν μικρό χώρο μαζί με 4 ακόμα κρατούμε-νους. Όλη τη νύχτα φίλοι και συγγενείς του, που αντιλήφθηκαν την απουσία του και το εγκαταλελειμμένο στη γέφυρα αυτοκίνητό του, τον αναζητούσαν, καθώς ανησύχησαν για τη ζωή του. Τελικά το πρωί οι αστυνομικοί του επέ-τρεψαν να τηλεφωνήσει στη συνήγορό του. Την επόμενη ημέρα μεταφέρθηκε στην ανακρίτρια Πύργου, με την κατη-γορία της παρακώλυσης κοινωφελούς εγκατάστασης σε βαθμό κακουργήματος, για να απολογηθεί, δεμένος με χειροπέ-δες, συνοδεία τεράστιας αστυνομικής δύναμης που δημιουργούσε εύλογα την απορία τι ακριβώς περιφρουρούν.

ΤρομοκρατίαΌπως καταγγέλλει η κ. Καλάκου, ο δημοσιογράφος του Hot Doc Μάκης Νοδάρος, που είχε κληθεί ως μάρτυρας υπεράσπισης του αγρότη, εμποδίστηκε με βίαιο τρόπο από την αστυνομία να εισέλθει στο χώρο των δικαστηρίων και

Όπως αποκαλύπτει στο Hot Doc η δικη-γόρος των κατοίκων Δώρα Καλάκου, ο αγρότης κατευθυνόμενος προς το σπίτι του ακινητοποιήθηκε από αστυνομικούς στη γέφυρα του Αλφειού. Οι αστυνομικοί, αφού δεν του επέτρεψαν να ασφαλίσει το αυτοκίνητό του κι αφού τον περιέφεραν άσκοπα σε αγροτικούς δρόμους της περι-οχής, του ανακοίνωσαν μετά από ώρα ότι συλλαμβάνεται και τον οδήγησαν στην

Είναι κοινό μυστικό σε όλους τους κατοίκους της περιοχής ότι η ανεξήγητη συμπεριφορά των τηλεφωνικών συσκευών προέρχεται ενδεχομένως από τις παρακολουθήσεις τους. Τώρα ποιος παρακολουθεί ποιον και γιατί κανείς δεν μπορεί να ξέρει

40 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Ηλεία Το χρονικο ενος εγκλήμαΤος

ειδικότερα στον χώρο της διενέργειας της ανάκρισης. «Μόνο έπειτα από τις εκκλήσεις τις δικές μου και από την προσωπική μάχη του δημοσιογράφου, του επετράπη η είσοδος. Τελικά ο αγρότης αφέθηκε ελεύθερος χωρίς την επιβολή περιοριστικών όρων ή εγγύησης, καθώς το κατηγορητήριο σε βάρος του ουσιαστικά κατέρρευσε». Πολίτες της περιοχής καταγγέλλουν ότι οι αστυνομικές δυνάμεις δεν σεβάστηκαν ούτε μια έγκυο στον 4ο μήνα γυναίκα που έψαχνε μέσα στη βροχή και το κρύο έντρομη να βρει τον σύζυγό της.Πρόκειται για την Ιωάννα Νεοφώτιστου από τα Μακρίσια, η οποία σε κατάσταση σοκ έσπασε μόνη της τον αστυνομικό κλοιό την ημέρα επέμβασης των ΜΑΤ και προχώρησε προς τη χωματερή. Μερικές εκατοντάδες μέτρα μακριά η γυναίκα άρχισε να νιώθει ζάλη και πόνους και ξάπλωσε στην άσφαλτο. Έντρομοι οι συγχωριανοί της ειδοποίησαν τον γυναικολόγο της, ο οποίος μετέβη στην περιοχή, αλλά οι αστυνομικές δυνάμεις του απαγόρευσαν να προχωρήσει και να περιθάλψει την έγκυο.Επίσης ο Χρήστος Γιάνναρος,δημοτικός σύμβουλος του Πύργου και μέλος της ΝΕ του ΚΚΕ στην Ηλεία κατήγγειλε δημόσια ότι η αστυνομία έκανε ερωτήσεις στους μαθητές του Γυμνασίου Πελοπίου που το περασμένο Σάββατο επισκέφθηκαν τις Λίμνες σε ένδειξη συμπαράστασης προς τους κατοίκους.

5 αυγουςΤου 2003Η Ζ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Ολυμπίας, με το υπ. Αριθμ. Πρωτ. 3199 έγγραφό της προς το υπουργείο Πολιτισμού και τις αρμόδιες υπηρεσίες τοπικής αυτοδιοίκησης Ηλείας, επισημαίνει ότι η συγκεκριμένη χωματερή: «Εφάπτεται των ορίων του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου της κοίτης του Αλεφειού ποταμού (ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Α1/Φ07/61245/2286/19.12.85, ΦΕΚ 22/Β/31.1.86) και επομένως δεν είναι δυνατόν να χρησι-μοποιηθεί ως σκουπιδότοπος διότι υπάρχει έμμεση βλάβη του αρχαιολογικού χώρου».

10 ςεπΤεμβριου 2003Το Τμήμα Περιβάλλοντος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ηλείας με την υπ. αριθμ. πρωτ. 957 έκθεση την οποία αποστέλ-λει μεταξύ άλλων και στις δικαστικές αρχές, επισημαίνει τον δασικό χαρακτήρα της περιοχής και το μικρό βάθος του υδροφό-ρου ορίζοντα. «Η ύπαρξη καλλιεργειών οι οποίες αρδεύονται από τα νερά του Αλφειού και από τα νερά αβαθών πηγαδιών σε μικρή απόσταση από τον χώρο διάθεσης των απορριμμάτων εγκυμονεί κινδύνους για τη δημόσια υγεία», αναφέρεται.

16 ιουλιου 2010Η τότε Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηλείας, με βάση το υπ. αριθμ. πρωτ. 4829 έγγραφό της, αποφασίζει την παύση λειτουργίας του ΧΑΔΑ.

18 αυγουςΤου 2010Η Διεύθυνση Πολεοδομίας Ηλείας με την υπ. αριθμ. πρωτ. 5363 απόφασή της επιβάλλει στον δήμο Βώλακος, στον οποίο ανήκε η χωματερή, πρόστιμο 34.020 ευρώ για την παράνομη λειτουργία της.

15 νοεμβριου 2012Ο δασάρχης Ολυμπίας προβαίνει στην αρ. πρωτ. 106628 Πράξη Χαρακτηρισμού της έκτασης όπου βρίσκεται η παράνομη χωματερή και χαρακτηρίζει την περιοχή δασική. Στην έκθεση-εισήγησή του αναφέρει ότι: «Από την εξέταση αεροφωτογραφιών ετών 1945 και 1960 προκύπτει ότι η υπόψη έκταση ανέκαθεν είχε δασική μορφή».

26 ιουνιου 2013Η Πρωτοβάθμια Επιτροπή Επίλυσης Δασικών Αμφισβητήσεων μετά από ένσταση της Διεύθυνσης Δασών Ηλείας ακύρωσε την άνω πράξη χαρακτηρισμού της περιοχής ως δασικής και άνοιξε τον δρόμο για την επαναλειτουργία της παράνομης χωματερής.

31 ιουλιου 2013Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, ερχόμενη σε πλήρη αντίθεση και αντίφαση με προηγούμενες αποφάσεις κρατικών υπηρε-σιών, με απόφασή της ενέκρινε τους περιβαλλοντικούς όρους του έργου «Μονάδα δεματοποίησης με προσωρινή εναπόθεση αστικών απορριμμάτων των Δήμων Πύργου-Αρχαίας Ολυμπίας-Ανδρίτσαινας-Κρεστένων στη θέση “Λίμνες” της T.K. Αλφειούσας του Πύργου, Περ. Ενότητας Ηλείας».

5 νοεμβριου 2013Ο Συνήγορος του Πολίτη με την υπ. αριθμ. 173871/45722/2013 έκθεσή του επισημαίνει τους κινδύνους της δημόσιας υγείας από την παράνομη χωματερή και τις σοβαρότατες ευθύνες των υπη-ρεσιών που επιχειρούν να την επαναλειτουργήσουν.

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 41

Μορέας

ΚΥΑ ήταν απαραίτητη προκειμένου να προχωρήσουν οι εργασίες κατασκευής του έργου. Αν και υπογράφηκε τον Μάιο του 2010, η κοινοποίησή της από τις υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ δεν έγινε νωρίτερα από τον Ιανουάριο του 2011. Το αποτέλεσμα ήταν να καθυστερήσει η πορεία υλοποίησης του έργου και η εταιρία Μορέας ΑΕ να αποζημιωθεί με 68 εκατ. ευρώ, επειδή η υπαιτιότητα της καθυστέρησης βαρύνει το ελληνικό δημόσιο. Σε εκείνο το δημοσίευμα το Hot Doc έθετε συγκεκριμένα ερωτήματα, τα οποία χρίζουν άμεσης παρέμβασης, αναφορικά με το κατά πόσο η πολύμηνη καθυστέρηση από την πλευρά του δημο-σίου ήταν σκόπιμη ή όχι.

Νέα στοιχεία αναφορικά με την εταιρία Μορέας ΑΕ και την κατασκευή του οδικού άξονα Κόρινθος-Τρίπολη-Καλαμάτα-Σπάρτη φέρνει στο φως της δημοσιότητας το Hot Doc. Το ελληνικό δημόσιο αποζημίωσε εκ νέου την εταιρία με ακόμη 68 εκατ. ευρώ, για την καθυστέρηση έναρξης του έργου το 2008, με τη δικαιολογία ότι υπεύθυνος για την καθυστέρηση δεν ήταν ο παραχωρησιούχος, αλλά το ελληνικό δημόσιο. Όπως αποκαλύ-πτει το Hot Doc, η καθυστέρηση δεν ξεπέρασε τις 19 μέρες ώστε η εταιρία συμφερόντων του κ. Μπόμπολα να αποζημιωθεί με ένα τόσο μεγάλο ποσό.

Του Βαγγέλη Τριάντη

σ το τεύχος 33 το Hot Doc είχε απο-καλύψει τον σκανδαλώδη τρόπο με τον οποίο η εταιρία Μορέας ΑΕ είχε καταφέρει να αποζημιω-

θεί από το ελληνικό δημόσιο με 68 εκατ. ευρώ, τα οποία, όπως τελικά αποδεικνύ-εται, δεν ήταν και τα μοναδικά. Η ειδική

υπηρεσία Περιβάλλοντος του υπουργείου Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής είχε καθυστερήσει να κοινοποιήσει Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που αφο-ρούσε την έγκριση της τροποποίησης περιβαλλοντικών όρων για ορισμένα τμήματα του έργου. Η συγκεκριμένη

ερΓολαΒοι στισ ρητρεσακοΜη 68 εκατ. €Για ερΓο ποΥ δεν εΓινε

42 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Μορέας

Ενδεικτικό της καθυστέρησης ήταν το γεγονός ότι μεταξύ των υπουργών που υπέγραφαν την ΚΥΑ ήταν και το όνομα της Κατερίνας Μπατζελή ως υπουρ-γού Αγροτικής Ανάπτυξης. Ωστόσο η κα Μπατζελή είχε εγκαταλείψει την καρέκλα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης από τις 7 Σεπτεμβρίου 2010. Κάτι που επιβεβαιώνει το γεγονός ότι η απόφαση είχε παρθεί πολύ νωρίτερα από τον Ιανουάριο του 2011, όταν και κοινοποιήθηκε. Η υπόθεση έχει φτάσει ήδη, έπειτα από καταγγελίες Κίνησης Πολιτών τον Μάιο του 2011, στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), όπως επίσης και στην ελληνική Βουλή έπειτα από ερώτηση της βουλευτή Κοζάνης Ραχήλ Μακρή. Ήδη η OLAF έχει ξεκινήσει σχετική έρευνα για την υπόθεση και τα αποτελέσματά της ανα-μένονται με μεγάλο ενδιαφέρον.

Και νέο δωράκι στην εταιρία Ωστόσο τα συγκεκριμένα χρήματα δεν ήταν και τα μοναδικά τα οποία έλαβε η εταιρία. Το ελληνικό δημόσιο

αποζημίωσε τον παραχωρησιούχο με ακόμη 68.445.375,92 ευρώ, αυτή τη φορά για την καθυστέρηση έναρξης του έργου το 2008. Όσα προκύπτουν από τη μέχρι τώρα έρευνα της OLAF εγείρουν πολλά ερωτη-ματικά. Η εταιρία εμφανίζεται να έχει αποζημιωθεί με ένα αστρονομικό ποσό για μερικές ημέρες καθυστέρηση, με ευθύνη και πάλι του δημοσίου.Το άρθρο 5.2 της σύμβασης παραχώρη-σης, η οποία κυρώθηκε από την ελληνική Βουλή με τον νόμο 3559/2007, ορίζει ρητά ότι, προκειμένου να ξεκινήσει το έργο, πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μια σειρά από υποχρεώσεις, τόσο από την πλευρά του ελληνικού δημοσίου όσο και από την πλευρά του παραχωρησιούχου.Συγκεκριμένα, ως ημερομηνία έναρ-ξης ορίζεται η ημερομηνία που θα έχουν εκπληρωθεί όλες οι υποχρεώσεις. Μεταξύ των υποχρεώσεων είναι και η καταβολή από την πλευρά του παραχω-ρησιούχου του ποσού που αντιστοιχεί στο αρχικό μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας, ύψους 50 εκατ. ευρώ.

Η εταιρία κατέθεσε το συνολικό ύψος του ποσού του μετοχικού της κεφαλαίου στις 13/02/2008. Το ελληνικό δημόσιο όμως αναγνώρισε ως έναρξη παραχώρη-σης του έργου τις 3/03/2008. Δηλαδή 19 μέρες μετά από την ημερομηνία που η εταιρία κατέθεσε το ποσό. Ως αποτέλε-σμα, η εταιρία αποζημιώθηκε με ακόμη 68.445.375,92 ευρώ. Τα χρήματα της αποζημίωσης δόθηκαν σε τέσσερις δόσεις. Η πρώτη, ύψους 20 εκατ. ευρώ, στις 03/03/2010, ενώ η δεύτερη, ύψους 20 εκατ. ευρώ, στις 03/07/2011. Άλλα 18.445.375,92 ευρώ δόθηκαν στις 03/09/2012, ενώ τα υπό-λοιπα 10 εκατ. ευρώ δόθηκαν στις 30/05/2013. Πιο απλά, σε μια περίοδο που μισθοί και συντάξεις περικόπτονται, οι ελληνικές κυβερνήσεις αποφάσισαν να αποζημιώσουν τον κ. Μπόμπολα με το αστρονομικό ποσό των 68 και πλέον εκατ. ευρώ για μόλις 19 μέρες καθυστέρηση. Τα ερωτήματα που τίθενται είναι πολλά και χρίζουν άμεσης διερεύνησης. Καταρχάς, για ποιο λόγο να αποζημιω-θεί η εταιρία με ένα τόσο υψηλό ποσό για μόλις 19 μέρες καθυστέρηση; Ήταν τόσο

Μια προσεκτικότερη ματιά στα όσα αναφέρει η νέα ΚΥΑ επιβεβαιώνει πλήρως το Hot Doc. Συγκεκριμένα, στο σημείο 6 σελίδα 2 της ορθής επανάληψης αναφέρεται ότι το σχετικό προεδρικό διάταγμα, το οποίο αφορά τον διορισμό υπουργών, είναι το 187/2009. Πρόκειται για το ΠΔ με το οποίο η κα Μπατζελή τοποθετείται στη θέση της υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης. Ανθρώπινο λάθος ή μήπως σκόπιμη παραπλάνηση;

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 43

μεγάλη η ζημία που υπέστη η εταιρία ώστε να δικαιολογείται μια τόσο μεγάλη αποζημίωση; Και αν ναι, τότε για ποιο λόγο οι αρμόδιες υπηρεσίες καθυστέρη-σαν την έναρξη κατασκευής του έργου με αποτέλεσμα να επιβαρυνθεί και πάλι το ελληνικό δημόσιο;

Καταγγελίες στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα ΕπενδύσεωνΗ υπόθεση έφτασε και στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), η οποία συγχρηματοδοτεί το έργο με 150 εκατ. ευρώ. Στις 13/05/2011 έφτασε στα γραφεία τού τότε αντιπροέδρου της, Πλούταρχου Σακελλάρη, μία επιστολή η οποία ανέφερε ότι υπάρχουν συγκεκριμέ-νες διοικητικές, νομικές και οικονομικές ατασθαλίες. Κατά έναν παράξενο τρόπο, όμως, τα ονόματα όσων υπέγραφαν την επιστολή διέρρευσαν, σύμφωνα με απο-κλειστικές πληροφορίες του Hot Doc. Εκτός όμως από τις όποιες ατασθα-λίες, στο στόχαστρο της OLAF έχουν μπει και οι αποζημιώσεις που έδωσε στον παραχωρησιούχο το ελληνικό δημόσιο. Οι σχετικές αποφάσεις με τις

υπογραφές υπουργών χαρακτηρίζουν τις αποζημιώσεις ως «δαπάνες και έξοδα του Παραχωρησιούχου». Με τον τρόπο αυτό εκταμιεύονται χρή-ματα από το ΕΣΠΑ για την αποπληρωμή τους. Κάτι τέτοιο όμως παραβιάζει τους κανόνες του Ευρωπαϊκού Δικαίου. Η ΕΕ χορηγεί τα χρήματα αυτά για την κατασκευή του έργου και όχι για τη χρη-ματοδότηση των αποζημιώσεων του παραχωρησιούχου, με αποτέλεσμα το έργο να μη θεωρείται επιλέξιμο.

Προσπαθούν να συμμαζέψουν τα ασυμμάζευταΤην ίδια ώρα, οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ προσπάθησαν να συμμαζέ-ψουν τα ασυμμάζευτα. Στις 28 Ιουνίου 2013 εξέδωσαν μια ορθή επανάληψη της ΚΥΑ που κοινοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2011, «λόγω λάθους παραλαβής ως προς το όνομα του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων». Η νέα ΚΥΑ ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «το ορθό είναι Κώστας Σκανδαλίδης», αντί για Κατερίνα Μπατζελή που αναγραφόταν. Με τον τρόπο αυτό οι υπηρεσίες του

ΥΠΕΚΑ επιχειρούσαν να διαψεύσουν ότι η ΚΥΑ είχε υπογραφεί μήνες πριν από την ημερομηνία που κοινοποιήθηκε. Μια προσεκτικότερη ματιά όμως στα όσα αναφέρει η νέα ΚΥΑ επιβεβαιώνει πλήρως το Hot Doc. Συγκεκριμένα, στο σημείο 6 σελίδα 2 της ορθής επανάλη-ψης αναφέρεται ότι το σχετικό προεδρικό διάταγμα, το οποίο αφορά τον διορισμό υπουργών, είναι το 187/2009. Πρόκειται για το ΠΔ με το οποίο η κα Μπατζελή τοποθετείται στη θέση της υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης. Ανθρώπινο λάθος ή μήπως σκόπιμη παραπλάνηση;

Και ο Ράιχενμπαχ το βιολί του Στο μεταξύ, μεγάλη εντύπωση προκα-λεί η στάση του επικεφαλής της Task Force, Χορστ Ράιχενμπαχ, σε ό,τι αφορά την περίφημη επανεκκίνηση των μεγά-λων οδικών έργων στην Ελλάδα. Στην 4η τριμηνιαία έκθεσή του, τον Απρίλιο του 2013, ο επικεφαλής της Task Force αναφέρει χαρακτηριστικά ότι τα έργα παραχώρησης έχουν ξεκινήσει και πάλι με τη συνδρομή της TFGR.Δεν ήταν όμως και η μοναδική ανα-φορά, καθώς υποστήριξε τα ίδια και κατά την ακρόασή του στην Επιτροπή Προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στην προκειμένη περίπτωση όμως το έργο «Κόρινθος-Τρίπολη-Καλαμάτα και κλάδος Λεύκτρο Σπάρτη» έχει σταματήσει από τον Νοέμβριο του 2012. Όπως επίσης το ίδιο συμβαίνει με τα έργα και στους υπόλοι-πους οδικούς άξονες.Ο κ. Ράιχενμπαχ είναι πλήρως ενήμερος. Σύμφωνα με πληροφορίες του Hot Doc, τα μέλη της ίδιας Κίνησης Πολιτών που κατήγγειλαν την υπόθεση στην OLAF απέστειλαν και στον ίδιο επιστολή, ενώ παράλληλα ενημέρωσαν και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το ερώτημα που τίθεται είναι για ποιο λόγο ο κ. Ράιχενμπαχ παρουσιά-ζει στις εκθέσεις του μια πλασματική εικόνα για το τι συμβαίνει στα έργα στους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους. Συγκάλυψη ή μήπως παραπλάνηση από τις αρμόδιες υπηρεσίες;

Τα χρήματα της αποζημίωσης δόθηκαν σε τέσσερις δόσεις. Η πρώτη, ύψους 20 εκατ. ευρώ, στις 03/03/2010, ενώ η δεύτερη, ύψους 20 εκατ. ευρώ, στις 03/07/2011. Άλλα 18.445.375,92 ευρώ δόθηκαν στις 03/09/2012, ενώ τα υπόλοιπα 10 εκατ. ευρώ δόθηκαν στις 30/05/2013.

44 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Αρχαιότητες

η αρχαία Ιερά οδός δεν έχει ανα-καλυφθεί ολόκληρη. Μεγάλα της κομμάτια όμως αποτε-λούν ήδη αξιοθέατα, με τα

περισσότερα από αυτά να εκτίθενται στον σταθμό του Μετρό στο Αιγάλεω. Πρόσφατα, πριν από περίπου επτά χρό-νια, κατά της ανασκαφές σε περιοχή του Χαϊδαρίου, όπου θα εγκαθίστατο το πάρκο αναψυχής «Copa Copana», ανακαλύφθηκε ένα νέο κομμάτι της αρχαίας Ιεράς οδού, μήκους σχεδόν 300 μέτρων. Επρόκειτο για το μεγαλύτερο αποκαλυφθέν τμήμα του ιστορικού δρόμου και η αξιοποίησή του θεω-ρήθηκε κάτι παραπάνω από επιβεβλημένη. Όπως άλλωστε προέκυπτε από έγγραφη εντολή της Γ’ Εφορίας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, σε περίπτωση που κατά τις εργασίες ανέγερσης του πάρ-κου, εντοπίζονταν αρχαία, οι απαραίτητες ανασκαφές για την αξιοποίησή τους θα γίνο-νταν από την ιδιωτική εταιρία. Πράγματι, η ανασκαφική έρευνα πραγματοποιήθηκε, διήρκεσε τρία χρόνια και κόστισε στους επενδυτές περίπου 580 χιλιάδες ευρώ.

Θάψιμο με εντολή Τζαβάρα Το καλοκαίρι του 2011 το υπουργείο Πολιτισμού, με μια απόφαση την οποία

υπογράφει ο τότε υπουργός Παύλος Γερουλάνος, αποφασίζει την ανάδειξη των 140 μέτρων της αρχαίας Ιεράς Οδού και την κατάχωση του τμήματος των υπόλοιπων 150 μέτρων, εξαιτίας της αποσπασματικής κατάστασης δια-τήρησής του και για την ασφαλέστερη προστασία του. Ο όρος που έθετε η απόφαση του κ. Γερουλάνου ήταν η δια-τήρηση και ανάδειξη του τμήματος των 140 μέτρων, φυσικά με έξοδα των ιδιο-κτητών του «Copa Copana». Το κόστος θα ανερχόταν περίπου στις 400 χιλιά-δες ευρώ, ποσό το οποίο αδυνατούσε να καταβάλλει η διοίκηση του πάρκου. Ως εκ τούτου ανακοινώθηκε εγγράφως στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) η αδυναμία κάλυψης της δαπάνης. Η αρχαία Ιερά Οδός παρέμενε ανεκμε-τάλλευτη, έρμαιο των επισκεπτών του πάρκου αναψυχής, ενώ από την ανακά-λυψή της είχαν ήδη περάσει επτά χρόνια. Τη λύση στο πρόβλημα έδωσε με από-φασή του, τον Απρίλιο του 2013, ο αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού της ΝΔ Κώστας Τζαβάρας. Ο κ. Τζαβάρας, οπαδός απ’ ό,τι φαίνεται της ρήσης «ό,τι δεν λύνεται κόβεται», έδωσε εντολή να καταχωθεί προσωρινά και το κομμάτι

των 140 μέτρων της αρχαίας Ιεράς Οδού, το οποίο θα μπορούσε κάλλιστα να απο-τελέσει πόλο έλξης ελλήνων και ξένων τουριστών, αλλά και εκπαιδευτικό τόπο συνάντησης για σχολεία. Στο μεταξύ, το πάρκο «Copa Copana» είχε χαρακτη-ριστεί παράνομο από την Πολεοδομία, διότι βρισκόταν σε χαρακτηρισμένη «περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλους, εντός μόνιμου καταφυγίου θηραμά-των και εντός ζώνης χώρων ιστορικού ενδιαφέροντος». Γι’ αυτή την απόφαση εκκρεμούν ασφαλιστικά μέτρα, τα οποία έχει καταθέσει η διεύθυνσή του. Έτσι το έργο έμεινε ανολοκλήρωτο, παρά το γεγονός ότι το δημοτικό συμβούλιο Χαϊδαρίου ζήτησε πρόσφατα την ακύ-ρωση των υπουργικών αποφάσεων, τόσο του Παύλου Γερουλάνου όσο βεβαίως και του Κώστα Τζαβάρα.

Μια αποχέτευση απειλεί την Ιερά Οδό Το μείζον ζήτημα που ανακύπτει από την κατάχωση της ιστορικής Ιεράς Οδού δεν είναι δυστυχώς το μοναδικό. Κι αν στην περίπτωση της απόφασης του κ. Τζαβάρα τα αντανακλαστικά του δήμου Χαϊδαρίου λειτούργησαν, έστω

Αν έπρεπε να εντάξουμε ένα αρχαιολογικό εύρημα στις σημαντικότερες ανα-καλύψεις του 20ου και του 21ου αιώνα, αυτό θα ήταν δίχως αμφιβολία η Ιερά Οδός. Ο δρόμος που πριν από περίπου 2.500 χρόνια ένωνε την Αθήνα με την Ελευσίνα, αποτελώντας ουσιαστικά μια πρώιμη μορφή ενός σύγχρονου εθνικού οδικού δικτύου. Άλλωστε μέχρι τα μέσα τις δεκαετίας του ’50, όταν δημιουργήθηκε η λεωφόρος Αθηνών, η σύγχρονη Ιερά Οδός, σχεδόν στο ίδιο σημείο με την αρχαία, αποτελούσε τον μοναδικό άξονα σύνδεσης της Αθήνας όχι μόνο με την Πελοπόννησο, αλλά και με τη Στερεά Ελλάδα.

Του Μάριου Αραβαντινού

η αρχαια ιερα οδοσθΥσια στο ΒώΜοτοΥ κερδοΥσ;

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 45

και καθυστερημένα –χωρίς αυτό να σημαίνει βεβαίως ότι μέχρι σήμερα έχει αλλάξει κάτι στον αρχαιολογικό χώρο της Ιεράς Οδού–, δεν συμβαίνει το ίδιο με το έργο αποχέτευσης που δρομολο-γείται για την περιοχή. Το έργο αφορά την περιοχή της Αφαίας Σκαραμαγκά, η οποία ανήκει στον δήμο Χαϊδαρίου. Γι’ αυτό το 1997 πραγματοποιήθηκε μελέτη για λογαριασμό της ΕΥΔΑΠ, η οποία επικαιροποιήθηκε το 2006, ωστόσο αποσύρθηκε από την τότε αντιδήμαρχο Ελένη Καμπόλη.Το έργο, αρχικού προϋπολογισμού δύο δισ. δραχμών, δηλαδή περίπου έξι εκατ. ευρώ, περιελάμβανε την κατασκευή αγωγών από την Αφαία προς το Δαφνί. Όπως προκύπτει από επίσημο πρακτικό του δημοτικού συμβουλίου Χαϊδαρίου, η ΕΥΔΑΠ το θεώρησε ασύμφορο, λόγω του μεγάλου κόστους και της μικρής ανταποδοτικότητας, και δήλωσε αδυ-ναμία συμμετοχής, με αποτέλεσμα το έργο να μην έχει ξεκινήσει μέχρι σήμερα, αφού αναζητούνται κεφάλαια τρίτων ή μια γενναία κοινοτική επιχορήγηση. Επιπλέον, όπως επίσης διαβάζουμε στο πρακτικό, «η μελέτη ήταν ανεφάρ-μοστη» διότι μεταξύ άλλων «πρέπει να

προσαρμοστούν οι χαράξεις των αγωγών, ώστε να προστατευθούν και να μη θιγούν τα νέα αρχαιολογικά ευρήματα της περι-οχής». Δεν είναι όμως αυτός ο μόνος λόγος. Όπως προκύπτει από απαντητικές επιστολές της Γ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, μετά την ακύρωση της προηγούμενης περιβαλ-λοντικής μελέτης καμία καινούρια δεν έχει κατατεθεί προς έγκριση. Ως αποτέ-λεσμα η εκκίνηση των εργασιών για τη δημιουργία του αποχετευτικού δικτύου, εκτός των άλλων, δεν θα ήταν σύννομη.

Οι κίνδυνοι από τη δημιουργία αποχέτευσηςΟ δήμος Χαϊδαρίου έχει επιλέξει ως λύση όδευσης του αποχετευτικού αγωγού, εφόσον οι εργασίες ξεκινήσουν, από την Αφαία, η οποία είναι παραλιακή περι-οχή, προς το Δαφνί, το οποίο βρίσκεται ψηλότερα, όπου θα φθάνουν τα λύματα με αντλιοστάσια. Ως αποτέλεσμα το ενεργειακό κόστος θα είναι υψηλό για όλο τον κύκλο ζωής του έργου, πράγμα το οποίο δεν φαίνεται να απασχολεί τη δημοτική αρχή, η οποία, όπως καταγ-γέλλει ο πρώην δημοτικός σύμβουλος και πρώην μέλος της αντιπολιτευόμενης

παράταξης «Πολίτες σε Δραση» Κίμωνας Φουντούλης, προετοιμάζει βιομηχα-νική περιοχή στην Αφαία. Αυτός είναι ο λόγος, σύμφωνα με τον κ. Φουντούλη, για τον οποίο ο δήμος αδιαφορεί για την προστασία της ακτής και δεν εξε-τάζει ως λύση στο αντικειμενικό πρόβλημα του αποχετευτικού δικτύου είτε την αξιοποίηση του υπάρχοντος βιολογικού καθαρισμού των ναυπη-γείων, είτε τη δημιουργία αυτόνομης,

Η Γ' ΕΠΚΑ ενημερώνει ότι καμία νέα μελέτη για τη δημιουργία του αποχετευτικού δικτύου δεν έχει κατατεθεί.

Με την υπογραφή του Κων. Τζαβάρα, αποφασίζεται η κατάχωση και των υπόλοιπων 140 μέτρων της αρχαίας Ιεράς Οδού.

46 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

μικρής μονάδας βιολογικού καθαρισμού στην ακτή του Σκαραμαγκά. Η δημο-τική αρχή, από την πλευρά της, απαντά ότι ως οργανισμός δεν έχει δικαίωμα να προχωρήσει στη δημιουργία βιολο-γικού καθαρισμού, μια αρμοδιότητα αποκλειστικά της ΕΥΔΑΠ. Επιπλέον, επισημαίνει, το κόστος λειτουργίας ενός μικρού βιολογικού καθαρισμού είναι ασύμφορο, δεδομένου ότι είναι πολύ εύκολο να καταστραφεί.Το αποχετευτικό πρόβλημα της περι-οχής, όμως, ξεπερνά τα όρια μιας ενδεχόμενης περιβαλλοντικής ζημίας ή καταστροφής. Κι αυτό γιατί είναι πολύ πιθανό κατά την κατασκευή των αγω-γών να βρεθούν νέα ίχνη της αρχαίας Ιεράς Οδού, χώρος για τον οποίο προ-βλέπεται από το γενικό πολεοδομικό σχέδιο της περιοχής ανάδειξη και προ-βολή. Όπως λέει ο κ. Φουντούλης, «η δημοτική αρχή εμφανίζεται να προωθεί την αναγκαία για την Αφαία αποχέτευση κατά τρόπο που, πρώτον, εγκυμονεί κιν-δύνους για την ανάδειξη και προστασία της αρχαίας Ιεράς Οδού και, δεύτερον, με υψηλό λειτουργικό και κατασκευα-στικό κόστος αλλά και αμφίβολο χρόνο αποπεράτωσης». Το ερώτημα είναι αν υπήρχε δυνατότητα να αποφευχθεί ένα τέτοιο ρίσκο, καθώς, σε περίπτωση που οι εργασίες σταματή-σουν λόγω αρχαίων, το κόστος του έργου είναι πιθανό να εκτοξευτεί τουλάχιστον στο διπλάσιο. Ο κ. Φουντούλης απα-ντά στο σχετικό ερώτημα ότι «ο δήμος αρνήθηκε να μελετήσει οποιαδήποτε άλλη λύση και, σαν να μην έφθανε αυτό, επέλεξε ως διαδρομή από την οποία θα περάσει ο αγωγός ένα σημείο στο οποίο οι πιθανότητες να εντοπιστεί κομμάτι του αρχαίου δρόμου είναι πάρα πολύ μεγά-λες. Αν αυτό συμβεί», συνεχίζει ο κ. Φουντούλης, «θα λειτουργήσει προς όφε-λος του εργολάβου, ο οποίος θα πληρωθεί για τις επιπλέον εργασίες προστασίας των αρχαιολογικού χώρου, με βάση το δημόσιο τιμολόγιο, χωρίς καμιά απολύ-τως έκπτωση, αντίστοιχη με εκείνη που περιλαμβάνεται στην προσφορά του για την ανάληψη του έργου της αποχέτευ-σης». Επιπλέον, εξηγεί ο ίδιος, «ακόμη κι αν ξεπεραστούν τα όποια προβλήματα,

η ανάδειξη του αρχαίου δρόμου θα είναι αδύνατη, αν δίπλα σε αυτόν βρίσκονται αποχετευτικοί αγωγοί.»Η αρμόδια για το μείζον ζήτημα της απο-χέτευσης τεχνική υπηρεσία του δήμου Χαϊδαρίου υποστηρίζει στο Hot Doc ότι «όταν ανακαλύφθηκαν τα ίχνη της Ιεράς Οδού, ζητήθηκε η τροποποίησή

της περιβόητης μελέτης, η αλλαγή στους χώρους των αντλιοστασίων, καθώς και η παρουσίαση εναλλακτικών λύσεων, εφό-σον εντοπιστεί ίχνος του αρχαίου δρόμου. Τα αντλιοστάσια, υποστηρίζει η δημο-τική αρχή, οριοθετήθηκαν σε νέους χώρους, η απόσταση των οποίων ξεπερνά τα 100 μέτρα από το σημείο όπου έχουν βρεθεί τα αρχαία. Ωστόσο, συμπληρώνει, ακόμη κι αν βρεθούν επιπλέον αρχαία, υπάρχει η εναλλακτική να στραφούν οι αγωγοί προς άλλη κατεύθυνση χωρίς επι-πλέον κόστος, εκτός από την περίπτωση που το αρχαιολογικό συμβούλιο δεν θα εγκρίνει την άδεια, έχοντας αποφασί-σει την ανάδειξη του χώρου. Πάντως, διευκρινίζει στο Hot Doc ο δήμαρχος Δημήτρης Μαραβέλιας, για τη δημοτική αρχή η ανάδειξη της αρχαίας Ιεράς Οδού αποτελεί προτεραιότητα.

Η ΕΥΔΑΠ θεώρησε το έργο ασύμφορο και δήλωσε αδυναμία συμμετοχής, ενώ «η μελέτη ήταν ανεφάρμοστη» διότι μεταξύ άλλων «πρέπει να προσαρμοστούν οι χαράξεις των αγωγών, ώστε να προστατευθούν και να μη θιγούν τα νέα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής».

Ακόμη κι αν ξεπεραστούν τα όποια προβλήματα, η ανάδειξη του αρχαίου δρόμου θα είναι αδύνατη, αν δίπλα σε αυτόν βρίσκονται αποχετευτικοί αγωγοί

Αρχαιότητες

Ο μέτοχος μειοψηφίας όπως και ο μικρομέτοχος έχουν σημαντικά δικαιώματα σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Αν είστε μέτοχος μειοψηφίας και πιστεύετε ότι η διοίκηση της εταιρείας:

• καταπατά τα δικαιώματά σας. ΤΗΛΕΦΩΝΗΣΤΕ ΜΑΣ

• απολαμβάνει ασυλία από τις Αρχές και από τα media. ΤΗΛΕΦΩΝΗΣΤΕ ΜΑΣ

• λαμβάνει παχυλούς μισθούς, bonus και προνόμια ενώ η εταιρεία πάει από το κακό στο χειρότερο. ΤΗΛΕΦΩΝΗΣΤΕ ΜΑΣ

Μικρομέτοχος δεν σημαίνει αμέτοχος

Επικοινωνήστε στο: 210 4222072e-mail: [email protected] • www.cerberusandpartners.gr

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 47

Ο μέτοχος μειοψηφίας όπως και ο μικρομέτοχος έχουν σημαντικά δικαιώματα σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Αν είστε μέτοχος μειοψηφίας και πιστεύετε ότι η διοίκηση της εταιρείας:

• καταπατά τα δικαιώματά σας. ΤΗΛΕΦΩΝΗΣΤΕ ΜΑΣ

• απολαμβάνει ασυλία από τις Αρχές και από τα media. ΤΗΛΕΦΩΝΗΣΤΕ ΜΑΣ

• λαμβάνει παχυλούς μισθούς, bonus και προνόμια ενώ η εταιρεία πάει από το κακό στο χειρότερο. ΤΗΛΕΦΩΝΗΣΤΕ ΜΑΣ

Μικρομέτοχος δεν σημαίνει αμέτοχος

Επικοινωνήστε στο: 210 4222072e-mail: [email protected] • www.cerberusandpartners.gr

48 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Της Lady Lilith

Θεωρίες συνωμοσίας

«Μεγάλο δρόμο θα διαβείς. Και για την ακρίβεια, αυτοκινητόδρομο», είναι η οραματική φράση του εξπέρ της χειρομαντείας που ξεκλείδωσε τα αραχνιασμένα εργοτάξια των εθνικών εργολάβων. Οι υπουργοί, αν και δεν το παραδέχονται, καθορίζουν συχνά τα βήματά τους και καταλήγουν σε πολιτικές αποφάσεις καθοδηγούμενοι από προσωπικούς αστρολόγους. Η θέση της σελήνης, άλλωστε, και ο ανάδρομος ή όχι Ερμής παίζουν κεντρικό ρόλο στον εντοπισμό της κατάλληλης στιγμής, όπου το σύμπαν είναι ευνοϊκό για την ανάπτυξη της μνημονιακής πολιτικής.

Η προφητεία της τσιγγάναςΜόνο που ένας υπουργός ξεχωρίζει. Δεν πιστεύει στ΄άστρα, αλλά στη χει-ρομαντεία. Και είναι η προσωπική του τσιγγάνα που βρίσκεται πίσω από τις νέες συμβάσεις παραχώρησης για τους εγκαταλελειμμένους αυτοκινητόδρο-μους. Εκείνη του έδωσε το πράσινο φως, κοιτάζοντας ενδελεχώς τις γραμμές και της αριστερής και της δεξιάς παλάμης του –αφού συχνά ο υπουργός παλα-ντζάρει μεταξύ κεντροαριστεράς και κεντροδεξιάς–, δίνοντάς του την ευχή της με την εμβληματική φράση: «Μεγάλο δρόμο θα διαβείς. Και για την ακρίβεια, αυτοκινητόδρομο» και με την προφητική προειδοποίηση: «Κάποιος σε ζηλεύει και βάζει λόγια».Κάπως έτσι, κάθε υπουργικός δισταγμός ξεπεράστηκε και άρχισαν να ρέουν δισε-κατομμύρια ευρώ για την επανεκκίνηση των αυτοκινητόδρομων που χάσκουν εδώ και τουλάχιστον τρία χρόνια στο κενό. Μόνο που υπάρχει ένα προβληματάκι για τον υπουργό: Πώς θα πείσει ακόμη και τους μνημονιακούς συντρόφους του ότι θα ανοίξει το δημόσιο ταμείο και θα χρηματοδοτήσει έργα, την εκμετάλλευση των οποίων έχουν για 25 χρόνια ιδιώτες!

Παίζουν τα ρέστα μαςΗ αλήθεια είναι ότι ο Μιχάλης Χρυσο-χοΐδης παίζει τα ρέστα μας για την επανεκκίνηση των αυτοκινητόδρομων. Επανεκκίνηση που έχει ανακοινω-θεί τουλάχιστον άλλες τρεις φορές στο πλαίσιο μιας θλιβερής επικοινωνιακής πολιτικής. Μόνο που τώρα οι εργολά-βοι τα κατάφεραν και μαζεύουν όλη τη δημόσια μπάνκα, αφού είναι εξπέρ στο παιχνίδι του εκβιασμού απέναντι σε μια κυβέρνηση που δεν μπορεί να διαπραγ-ματευτεί ούτε για την κατασκευή της Κορίνθου-Πατρών-Πύργου.Μέχρι στιγμής οι εθνικοί εργολά-βοι –κι ενώ έχουν εγκαταλείψει τα

εργοτάξια– έχουν πάρει ως αποζημίωση από τον Κωστή Χατζηδάκη 354 εκατ. ευρώ και παράλληλα την υπόσχεση ότι θα περικοπεί το αντικείμενο των έργων. Έτσι, δεν θα κατασκευαστεί το τμήμα της Ολυμπίας οδού «Πάτρα-Πύργος-Τσακώνα», ενώ ο αυτοκινητόδρομος Ε65 θα μπει στο βιβλίο Γκίνες, αφού θα είναι ο μοναδικός στον κόσμο που δεν θα έχει ούτε αρχή ούτε τέλος, μιας και αντί να ξεκινά από τη Λαμία θα ξεκινά κάπου κοντά στον Δομοκό και θα στα-ματά στα Τρίκαλα!Την ευφυέστατη αυτή συμφωνία έρχεται να ολοκληρώσει ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, προσφέροντας κάπου 350 εκατ. ευρώ από δάνειο που σύνηψε η χώρα με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και κάπου 2,5 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ, αφαιρώντας το ποσό από άλλα έργα και προγράμματα!Εκτός των άλλων, θα μειωθούν και τα έσοδα που έχει να παίρνει το δημόσιο από τα διόδια. Σύμφωνα με τους υπο-λογισμούς που είχαν γίνει στις πρώτες συμβάσεις παραχώρησης, το δημόσιο έπρεπε να πάρει για όλη την περίοδο 22 δισ. ευρώ από τα διόδια και τώρα θα πάρει 8,4 δισ. ευρώ!Η εξήγηση που θα ακουστεί θα αποδίδει το κούρεμα στην κρίση και τη μείωση της κυκλοφορίας. Ο πραγματικός λόγος, όμως, είναι η συμφωνία για να χρημα-τοδοτεί το δημόσιο την κατασκευή των έργων και μέσω των εσόδων του από τα διόδια. Με αυτά και με αυτά, ένα συγ-χρηματοδοτούμενο έργο γίνεται δημόσιο, με τον ιδιώτη όμως να εισπράττει και χρηματοδοτήσεις και έσοδα. Ο υπουργός, βέβαια, θα παρουσιά-σει μια μαγική εικόνα στη Βουλή, και στη σκληρή επίθεση που θα δεχτεί θα απαντήσει με το αφοπλιστικό επιχεί-ρημα της τσιγγάνας του: «Με ζηλεύουν, βάζουν λόγια»!

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 49

210 621 7990

Βρείτε το ηλεκτρονικό Hot Doc στο www.hotdoc.gr

50 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Διεθνή ΠαρασκήνιαΤης Ρένας Ακριτίδου

κάντο όπως το Occupy…

Εκατομμύρια νοικοκυριά είδαν στο εισόδημά τους τη μεγαλύτερη πτώση από την περίοδο του πολέμου

Ένας ηγέτης άκουσεΜε ενθουσιώδεις πανηγυρι-σμούς έγινε δεκτή η ανακοίνω-ση του αλβανού πρωθυπουρ-γού πως απέρριψε το αίτημα των ΗΠΑ για καταστροφή του οπλοστασίου χημικών όπλων της Συρίας στο έδαφος της χώ-ρας του. Όπως ανέφερε στο τηλεοπτικό του διάγγελμα ο Έντι Ράμα, παρότι τα Τίρανα είχαν συμφωνήσει καταρχάς να συμβάλλουν στην καταστροφή χημικών όπλων, αποφάσισαν πως απλώς δεν έχουν τη δυ-νατότητα να το πράξουν. Στην Ουάσιγκτον, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών δήλω-νε ότι η απόφαση των Τιράνων δεν θα πλήξει τις αμερικανο­αλβανικές σχέσεις.

ιστορική συναυλία στο ντιγιαρμπακίρΜετά από 38 χρόνια εξορίας στη Γερμανία επέστρεψε στην Τουρ-κία ο κούρδος μουσικός Σιβάν Περβέρ και μάλιστα τραγούδησε με τον συμπατριώτη του Ιμπραΐμ Τατλισίς ενώπιον του ηγέτη του ιρακινού Κουρδιστάν Μασούντ Μπαρτζανί και του τούρκου πρω-θυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντο-γάν, σε συγκέντρωση στο Ντι-γιαρμπακίρ. «Ήμουν νέος όταν έφυγα, γύρισα γέρος… Κάποιοι από μας σάπισαν στις φυλακές, άλλοι, όπως εμείς, φύγαμε και επιστρέφουμε σιγά σιγά. Τώρα είναι μια νέα εποχή, εποχή φι-λίας, ειρήνης και δημοκρατίας. Αυτή η χώρα, χρειάζεται δημο-κρατία», είπε.

Σε αντίθεση με εταιρίες­βαμπίρ συλ-λογής χρεών, που αγοράζουν φτηνά τα χρέη και κατόπιν προσπαθούν να βγά-λουν επιπλέον κέρδος, το κίνημα Occupy Wall Street κατάφερε να απελευθερώσει χιλιάδες οικογένειες από τα χρέη τους. Σε ανακοίνωση στην ιστοσελίδα τους οι ακτιβιστές ανέφεραν πως πρόκειται για «διάσωση από τον λαό για τον λαό». Και εξηγούσαν ότι οι δανειστές, μην ελπίζο-ντας να αποπληρωθούν, πωλούν το χρέος σε τρίτο μέρος, με χασούρα, δεχόμενοι

λίγα σεντς για κάθε δολάριο. Εκστρατεία του κινήματος κατάφερε την αγορά προ-σωπικών χρεών αμερικανών πολιτών ύψους 15 εκατομμυρίων δολαρίων – αφο-ρούσαν κυρίως ιατρικές δαπάνες, οι οποίες θα έπρεπε να καλύπτονται, αν υπήρχε δωρεάν ιατρική ασφάλιση. Το αντίτιμο για την απελευθέρωση περισσό-τερων από 3.800 οικογενειών από χρέη ήταν μόνο 400.000 δολάρια, τα οποία συγκεντρώθηκαν από ιδιωτικές δωρεές. Στον σχετικό λογαριασμό υπάρχουν άλλα

200.000 δολάρια, τα οποία θα χρησιμο-ποιηθούν για να βοηθηθούν φοιτητές – τα δάνεια σπουδών υπερβαίνουν το 1 τρισ. δολάρια. Στο μεταξύ, «εφιάλτης της Χίλαρι» και «εφιάλτης της Wall Street» χαρακτηρίζεται σε αμερικανικά ΜΜΕ η γερουσιαστής Ελίζαμπεθ Γουόρεν. Η ίδια αρνείται ότι σκοπεύει να επιδιώ-ξει το χρίσμα των Δημοκρατικών για τις προεδρικές του 2016, αλλά η δημοφιλία της αυξάνεται σταθερά, όσο πιο σκληρά καταφέρεται κατά της Wall Street.

ανάκαμψη για ποιον;Ο κυβερνήτης της Τράπεζας της Αγγλίας κερδίζει ετησίως 874.000 λίρες, ως επιβράβευ-ση εικάζουμε, για την ανάλη-ψη μιας τόσο βαριάς ευθύνης. Την περασμένη εβδομάδα ο ίδιος μίλησε για ανάκαμψη της οικονομίας. Βρετανικά ΜΜΕ, ωστόσο, διατύπωναν σημα-ντικές απορίες. Ο Guardian παρατηρούσε μάλιστα ότι δη-μοσκοπήσεις δείχνουν πως η ανάκαμψη αναφέρεται, αλλά δεν βιώνεται. Για τη συντρι-πτική πλειονότητα, συμβαίνει κάπου αλλού, σε κάποιον άλλο. «Η ανάκαμψη ενισχύεται και σύμφωνα σχεδόν με όλες τις προβλέψεις θα επιταχυνθεί τον επόμενο χρόνο. Το ερώτημα είναι: Ποιος κερδίζει;». Μια εικόνα για το ποιοι δεν κερδί-ζουν δίνουν ορισμένα στοιχεία. Ο μέσος μισθός έπεφτε κάθε μήνα επί τέσσερα χρόνια. Η αμοιβή του μέσου εργάτη έπε-σε περίπου στα επίπεδα πριν το 2000. Εκατομμύρια νοικο-κυριά είδαν στο εισόδημά τους τη μεγαλύτερη πτώση από την περίοδο του πολέμου. Στο ερώτημα τι θα συμβεί με τους μισθούς και την ανεργία σε περίοδο ανάκαμψης, οι γνώ-μες διίστανται. Ο κυβερνήτης και οι συν αυτώ αναμένουν να επανακάμψει η παραγωγικότη-τα, οι εταιρίες να παίρνουν πε-ρισσότερα από την υπάρχουσα εργατική δύναμη, οι μισθοί να αρχίσουν να σκαρφαλώνουν, ενώ η ανεργία να μειώνεται με χάρη.

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 51

Εκπαίδευση

καστεσστην παιδεια

Της Δήμητρας Αθανασοπούλου

ο γάλλος στοχαστής μοιάζει περισσότερο από ποτέ επίκαι-ρος μέσα από μια παγκόσμια κρίση εκπαίδευσης που ταυ-

τίζεται στην πραγματικότητα με το ανισομερές μοίρασμα του οικονομικού, του πολιτισμικού και του κοινωνικού κεφαλαίου. Από την Πόλη του Φωτός μέχρι τη χώρα του Ανατέλλοντος Ήλιου, οι σχολικές διακρίσεις, με διαφορετικό πρόσωπο κάθε φορά, ανάλογα το σημείο του χάρτη, που θα ακουμπήσει ο δείκτης στο γύρισμα της σφαίρας, οικοδομούν νέα τείχη στον κόσμο. «Φωτιά στο σχολείο». Με αυτό το εξώ-φυλλο το τεύχος Οκτωβρίου-Νοεμβρίου της Monde Diplomatique έκανε βουτιά στα άδυτα της παγκόσμιας εκπαίδευσης και στην ανισότητα των σχολικών δια-δρομών, χαρτογραφώντας την παιδεία στον κόσμο με άξονα τις διακρίσεις. Το ζήτημα των διακρίσεων στην εκπαίδευση

επανήλθε στο διεθνές προσκήνιο με τις διαδηλώσεις σε όλη τη Γαλλία ενάντια στην απέλαση της 15χρονης μαθήτριας, η οποία επαναπατρίστηκε βίαια στο Κόσοβο με την οικογένειά της. Οι γάλ-λοι μαθητές τάχθηκαν στο πλευρό της μικρής Λεονάρντα Ντιμπράνι και απέ-κλεισαν τις εισόδους σε αρκετά σχολεία της Γαλλίας με αίτημα επιστροφή των απελαθέντων μαθητών λυκείου. Η επι-πρόσθετη απέλαση του Αρμένιου Χατσίκ Κατσατριάν, που φοιτούσε σε σχολείο της γαλλικής πρωτεύουσας, έστρεψε τους γάλλους μαθητές εναντίον του γάλ-λου υπουργού Εσωτερικών Μανουέλ Βαλς, γνωστού πλέον ως «Σαρκοζί της Αριστεράς» εξαιτίας της σκληρής αντι-μεταναστευτικής πολιτικής του. Οι εσωτερικές αντιφάσεις της γαλλικής κοινωνίας για τη μετανάστευση απο-καλύφθηκαν όταν ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ δήλωσε πως «ο νόμος

Υπάρχουν φυλές της εκπαίδευσης; Προφανώς, όπως υπάρ χει και πολι-τισμικό κεφάλαιο. Κάποτε ο γάλλος κοινωνιολόγος Πιερ Μπουρντιέ έκανε λόγο για το περίφημο capital culturel για να αναδείξει το γεγονός ότι η κουλτούρα, αποτι-μώμενη ως πολιτισμικό κεφάλαιο, λειτουργεί διακριτικά ως προς τις κοινωνικές τάξεις, θεμελιώνοντας εξουσιαστικούς διαχωρισμούς ως βάση νομιμοποίησης της συμβο-λικής κυριαρχίας των κυριάρχων έναντι των κυριαρχούμενων.

52 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

πρέπει να εφαρμοστεί, αλλά τα σχο-λεία πρέπει να εξαιρούνται από την κοινωνική σύγκρουση», υπογραμμίζο-ντας πως «εάν η Ντιμπράνι επιθυμούσε να συνεχίσει την εκπαίδευσή της στη Γαλλία, θα της επιτρεπόταν να το κάνει, χωρίς όμως να επιτραπεί η επιστροφή της οικογένειάς της». Την ίδια στιγμή οι Γάλλοι, αν και συνέχιζαν να διατυμπανί-ζουν πως το δικαίωμα στην εκπαίδευση είναι ιερό, δεν έπαψαν να εκδηλώνουν την αγανάκτησή τους για τον μεγάλο αριθμό φτωχών μεταναστών και να υποστηρίζουν την αυστηροποίηση της μεταναστευτικής πολιτικής.Γαλατική σχιζοφρένεια σε μια χώρα που υιοθετεί πια φανερά μια πολιτική που δεν ευνοεί πλέον την επιμειξία και την πολυπολιτισμικότητα, παρόλο που συνεχίζει να φιλοξενεί στις παρυφές της εκατομμύρια μετανάστες. Σε τι αναγνω-ρίζουν άραγε τον εαυτό τους οι σύγχρονοι Γάλλοι; Στα φιλμ του Γκοντάρ, στους στίχους του Μαλαρμέ, στις σελίδες του Ζολά, στη μουσική ραπ που προέρχε-ται από τους εμιγκρέδες των παρισινών προαστίων ή στα λογύδρια της Μαρίν Λεπέν; Η εθνική ταυτότητα των Γάλλων είναι δίχως άλλο σε πλήρη αποδόμηση και χρήζει επαναπροσδιορισμού. Όπως επαναπροσδιορισμού χρήζει και η γαλ-λική εκπαίδευση, η οποία μοιάζει να λειτουργεί είτε σαν καλοκουρδισμένη επιχείρηση, είτε σαν μηχανή αναπαρα-γωγής των ήδη υπαρχουσών κοινωνικών ανισοτήτων – οι οποίες ορίζονται βάσει ταχυδρομικού κώδικα και καταγωγής. Η «Μαμά Γαλλία» –όπως συχνά την αποκαλούν οι Γάλλοι λόγω του αλλοτι-νού πανίσχυρου κράτους πρόνοιας– δεν ενθαρρύνει τους γονείς για να εμπι-στευτούν τα γαλλικά σχολικά ιδρύματα. Ολοένα περισσότερες οικογένειες αρνού-νται να υποταχθούν στην ανεπαρκή γαλλική παιδεία και στον εκπαιδευτικό έλεγχο. Η Σαρλόν Ντιέν, συγγραφέας του βιβλίου «Εκπαίδευση στο σπίτι», ανα-λύει πόσο στρεσογόνα είναι η γαλλική εκπαίδευση, ενώ παράλληλα παραθέτει τα οφέλη της κατ’ οίκον διδασκαλίας. Το φαινόμενο εκτιμάται ως μια ακόμα παράπλευρη συνέπεια της κρίσης, τόσο της οικονομικής όσο και του πολιτισμού.

ΗΠΑ: Σερίφηδες κατά μαθητώνΑπόβαση στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού. Εκεί που ένας «μαύρος πίνα-κας εγκαθίσταται μέσα στα αμερικανικά σαλόνια», όπως σημειώνει σχετικό δημο-σίευμα της Monde Diplomatique. Ο λόγος για τους homeschoolers, τα παι-διά κυρίως έγχρωμων οικογενειών. Στις ΗΠΑ ευδοκιμεί τελευταία η νέα τάση του κατ’ οίκον σχολείου, ή αλλιώς σχολείου εκτός γραμμής. Ο αριθμός των παιδιών που μορφώνονται εντός των προστατευ-μένων οικογενειακών τειχών –έτσι ώστε να μην πέφτουν θύματα ρατσιστικών επιθέσεων– έχει τριπλασιαστεί. Μόνο που, μένοντας μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον, τα παιδιά αποκτούν μια τάση για εκ των προτέρων απόρριψη του διαφορετικού. Για τη μείωση των κοινω-νικών ανισοτήτων, ο μοναδικός δρόμος είναι η βελτίωση της εκπαίδευσης, όπως σημειώνει ο αμερικανός αρθρογράφος Νίκολας Κριστόφ. Σταθμός στη Νέα Υόρκη. Τα σχολεία της μητρόπολης που δεν κοιμάται ποτέ ταυτίστηκαν για χρόνια με την επίσημη αναπαραγωγή βίας και όχι με την ανα-παραγωγή γνώσης. Με άλλα λόγια, σερίφηδες εναντίον ατίθασων μαθητών, ή αλλιώς ασφαλίτικη βία vs σχολική.Συλλήψεις, σωφρονιστικά γρονθοκοπή-ματα, απειλές, εγκατάσταση φόβου… Οι Νεοϋορκέζοι έβαλαν κάποτε την αστυ-νομία στα σχολεία τους και δεν μπορούν πια να την βγάλουν, με αποτέλεσμα το

βασικό αμερικανικό μάθημα να είναι μάθημα υποταγής. Το απόλυτο μεγα-λείο της ψευδαίσθησης της αυτονομίας του σχολείου.

Ιαπωνία: Μόρφωση για πλούσιουςΤόκιο 2013. Παρά τις προσπάθειες εκδη-μοκρατισμού του ιαπωνικού σχολείου, που ξεκίνησαν το 2010 μέσω της δωρεάν δημόσιας εκπαίδευσης, οι Ιάπωνες συνεχίζουν να δυσφορούν μέσα σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα βαθιά άνισο και ανταγωνιστικό. «Η δημόσια εκπαίδευση δεν αρκεί παρά για μια στοιχειώδη μέση κατάρτιση. Για να μπει όμως κανείς στο πανεπιστήμιο πρέπει να είναι πλού-σιος», εξηγεί ο ιάπωνας δημοσιογράφος Γκούντζι Γιασούσι. Οι διακρίσεις στη γη του Ανατέλλοντος Ήλιου διαιωνίζονται καθαρά βάσει εισοδήματος και ψυχι-κών αντοχών. Οι πλούσιες οικογένειες χρηματοδοτούν το μέλλον των παι-διών τους: Ιδιωτικά σχολεία, ιδιαίτερα μαθήματα. Τα περίφημα juku –φρο-ντιστήρια που παραδίδουν μαθήματα για τους διαγωνισμούς– μεγεθύνουν τις ήδη υπάρχουσες ανισότητες. «Η πίεση των διαγωνισμών αποτελεί έναν θεσμό, οι μαθητές δεν έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, αγνοούν πώς μπορούν να χτίσουν το μέλλον τους, και αυτό είναι μια εθνική ντροπή», αναφέρει σχετικά η καθηγήτρια Φουκούντα Χιρόκο, ενώ προσθέτει πως «ολοένα περισσότεροι μαθητές λυκείου εργάζονται παράλληλα

Εκπαίδευση

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 53

με το σχολείο». Ιαπωνικό μάθημα; Οι διακρίσεις δεν είναι φυλετικές. Απλώς οικονομικά ανίσχυροι και ψυχικά ευά-λωτοι περιθωριοποιούνται αυτομάτως στην ιαπωνική γη.

Αίγυπτος: Παράθυρο στον κόσμο κλειστόΟι Αιγύπτιοι, εν μέσω Αραβικής Άνοιξης, έδειξαν να αντιλαμβάνονται βιωματικά πως το σχολείο ήταν μια ακριβής ανα-παραγωγή της κοινωνικής αρχής και πως δεν θα υπήρχε πραγματική άνοιξη στη χώρα τους δίχως την επανίδρυση των σχολικών θεσμών. Με άλλα λόγια, πως «δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατική κοινωνία χωρίς δημοκρατική παιδεία», όπως έλεγε ο Κορνήλιος Καστοριάδης. Όπως δεν μπορεί να υπάρξει ανθρώ-πινη χειραφέτηση δίχως παιδεία. Μόνο που, προς το παρόν, στην αιγυπτιακή γη μόνο τα ιδιωτικά σχολικά ιδρύματα ανοίγουν ένα παράθυρο στον κόσμο. Στα δημόσια σχολεία, εξαιτίας του δημογρα-φικού boom, είναι πιθανή η συνύπαρξη ακόμη και 70 μαθητών μέσα σε μια σχο-λική αίθουσα. Γι’ αυτό οι νέοι της Ταχρίρ –συχνά νοσταλγοί του προέδρου Νάσερ που εκδημοκράτισε την πρόσβαση στο σχολείο– διεκδικούσαν επίμονα μια καλύτερη παιδεία. Κατάλαβαν έστω και αργά πως δίχως ένα νέο εκπαιδευ-τικό σύστημα δεν θα μπορέσουν ποτέ να εγκαθιδρύσουν την πολυπόθητη δημοκρατία. Η ιστορία –το πραξικό-πημα του περασμένου θέρους και το

υπόψη τόσο τη διαφορετικότητα όσο και τις διαφορετικές ανάγκες. Σύμφωνα άλλωστε με τον Πιερ Μπουρντιέ, εκτός από το οικονομικό κεφάλαιο, τα άτομα στις συναλλαγές τους διαχειρίζονται καθημερινά πολιτισμικό κεφάλαιο –απο-κτημένες γνώσεις, δεξιότητες, παιδεία–, συμβολικό κεφάλαιο, γλωσσικό κεφά-λαιο. Το ένα κεφάλαιο μετατρέπεται συχνά σε άλλο, όπως για παράδειγμα η εκπαίδευση παρέχει πολιτισμικό κεφά-λαιο και κύρος, τα οποία μπορούν να εξασφαλίσουν μια καλοπληρωμένη θέση εργασίας.

Εισαγωγαί-εξαγωγαί μυαλών Ανισότητες και διακρίσεις αναπαράγο-νται και μέσω κρατών. Τα πρω τοκλασάτα κράτη υποδέχονται την ελίτ της γνώσης απ’ όλο τον κόσμο, ενώ οι αναπτυσσό-μενες χώρες, ανίκανες να κρατήσουν τους νέους ερευνητές τους, εξάγουν μυαλά. Βασικοί εισαγωγείς μυαλών: ΗΠΑ, Ελβετία, Καναδάς, Αυστραλία, Σουηδία, Ηνωμένο Βασί λειο, Ολλανδία, Γερμανία, Δανία. Συ νήθεις εξαγωγείς μυαλών: Ινδία και Μεσόγειος.Ένα είναι βέβαιο, η μετατόπιση από την πολιτισμική σταθερότητα και ομοιομορ-φία προς διαφοροποιημένα κοινωνικά και πολιτισμικά περιβάλλοντα θα πρέπει να οδηγήσει τα κράτη σε επαναπροσδιο-ρισμό της εκπαιδευτικής πολιτικής, έτσι ώστε οι πολίτες να είναι ικανοί να εντάσ-σονται και να χειρίζονται τη σύγχρονη πολυπολιτισμική πραγματικότητα. Οι πολιτικές, γεωγραφικές και οικονομικές αλλαγές δημιουργούν νέα δημογραφικά δεδομένα και φέρνουν την κοινωνία αντιμέτωπη με διαφορετικές γλώσσες και πολιτισμούς. Η εξέλιξη των κοινω-νιών επιβάλλει τον επαναπροσδιορισμό του ρόλου της εκπαίδευσης σε πλαίσια πολυγλωσσικά και πολυπολιτισμικά, ενώ το άνοιγμα του σχολείου και των προ-γραμμάτων του στις νέες πολιτισμικές πραγματικότητες είναι μονόδρομος για τη συνέχεια της δημοκρατίας. Για να μην κατέχουν μονάχα τα παιδιά των καλών οικογενειών, των ευγενών καταγωγών, και των ορθών κρατών τα πιο βαριά διπλώματα και έχουν στη συνέχεια πρό-σβαση στις θέσεις εξουσίας.

αιματοκύλισμα που ακολούθησε– επα-λήθευσε τους φόβους τους.

Φινλανδία: Όνειρο ισότητας στο ξύπνιοΗ Φινλανδία, η οποία οικοδόμησε το κορυφαίο εκπαιδευτικό της σύστημα τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, συνεχίζει να αποτελεί εκπαιδευτικό υπόδειγμα και να υπηρετεί το όνειρο ισότητας. Εκεί δεν συνυπάρχουν με αρμονία στις ίδιες αίθουσες μονάχα οι μαθητές διαφορε-τικών φυλών, χρωμάτων, κοινωνικών τάξεων, αλλά και οι δυνατοί με τους αδύ-νατους, στο πλαίσιο ενός εκπαιδευτικού συστήματος που έχει μάθει να λαμβάνει

Η εξέλιξη των κοινωνιών επιβάλλει τον επαναπροσδιορισμό του ρόλου της εκπαίδευσης σε πλαίσια πολυγλωσσικά και πολυπολιτισμικά

54 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Στον Μιχάλη Νευραδάκη

ενασ οικονοΜικοσ δολοΦονοσ

εΞοΜολοΓειταιΤζον Πέρκινς

συνέ

ντευ

ξη

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 55

Στο βιβλίο σας γράψατε πως για πολλά χρόνια εργαστήκατε ως οικονομικός δολοφόνος. Ποιοι είναι αυτοί οι οικονομικοί δολοφόνοι και πώς λειτουργούν;Η δουλειά μου ήταν να εντοπίζω χώρες που είχαν πόρους, όπως πετρέλαιο, μεγάλες αγορές και δίκτυα μεταφορών. Μόλις εντοπίζαμε αυτές τις χώρες, τους ετοιμάζαμε υπέρογκα δάνεια, όμως τα λεφτά δεν πήγαιναν ποτέ στις χώρες αυτές, αλλά στις δικές μας εταιρίες για να αναλάβουν την κατασκευή μεγά-λων έργων, που προσέφεραν τεράστια οφέλη τους πλούσιους των χωρών αυτών και τις δικές μας εταιρίες, αλλά όχι στην πλειονότητα του πληθυσμού, ο οποίος φορτωνόταν ένα μεγάλο χρέος. Μόλις είχαν δεσμευτεί με αυτά τα χρέη, επι-στρέφαμε μέσω του ΔΝΤ με τεράστιες απαιτήσεις, όπως αυξήσεις φόρων, μειώσεις δαπανών, την ιδιωτικοποί-ηση μεγάλων δημόσιων επιχειρήσεων. Ουσιαστικά υποδουλώναμε αυτές τις χώρες στα όργανα της κεφαλαιοκρατίας: Στις μεγάλες εταιρίες, στο ΔΝΤ και, στην περίπτωση σας, στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αναφέρατε επίσης στο βιβλίο σας πως παρουσιάζατε υπερβολικά αισιόδοξες προβλέψεις για την οικονομική ανάπτυξη αυτών των χωρών, που δεν είχαν σχέση με την πραγματικότητα.Λέγαμε πως, αν επένδυαν σε αυτά τα μεγάλα έργα, η οικονομία τους θα ανα-πτυσσόταν με ταχείς ρυθμούς, κι έτσι δικαιολογούσαμε αυτά τα οδυνηρά, εξου-θενωτικά δάνεια. Στην πραγματικότητα,

ακολουθούσε μεν η οικονομική ανά-πτυξη, αλλά σχεδόν αποκλειστικά για τους ήδη πλούσιους, που ελέγχουν ένα τεράστιο ποσοστό της οικονομίας, και όχι για την πλειονότητα του πληθυσμού.

Ποια ήταν η αντίδρασή σας όταν μάθατε για την οικονομική κρίση στην Ελλάδα και για τα οικονομικά μέτρα που θα εφάρμοζε η χώρα;Παρακολουθώ την Ελλάδα για πολλά χρόνια, κι επίσης είχα μείνει για πολύ καιρό στην Ισλανδία και στην Ιρλανδία. Με κάλεσαν στην Ισλανδία για να βοη-θήσω στην ενθάρρυνση του πληθυσμού να ψηφίσει όχι στο δημοψήφισμα για την αποπληρωμή του χρέους τους. Τελικά ψήφισαν όχι, και τώρα η οικονομία της Ισλανδίας είναι σε καλύτερη κατάσταση από την υπόλοιπη Ευρώπη. Προσπάθησα να κάνω το ίδιο και στην Ιρλανδία, αλλά εκεί δεν πέρασε το δημοψήφισμα, αν και έχουν ακουστεί πολλά για την εγκυ-ρότητα αυτού του αποτελέσματος. Στην περίπτωση της Ελλάδας, κατάλαβα αμέσως πως οι οικονομικοί δολοφόνοι χτυπούσαν τη χώρα. Σίγουρα η Ελλάδα έκανε λάθη, οι ηγέτες σας έκαναν λάθη, όχι τόσο πολύ ο ελληνικός λαός, αλλά τώρα ο ελληνικός λαός καλείται να πλη-ρώσει αυτά τα λάθη των ηγετών του, που διαπράχθηκαν σε συνεργασία με τις μεγάλες τράπεζες.

Υπάρχει πλέον στην Ελλάδα ένα κοινό αίσθημα αυτοαπαξίωσης, ότι ο ίδιος ο ελληνικός λαός απέτυχε. Επίσης, έχουν ελαττωθεί οι κινητοποιήσεις,

ενώ υπάρχει και μεγάλο κύμα μετανάστευσης από την Ελλάδα. Αυτή η κατάσταση παρομοιάζεται με όσα είδατε στις άλλες χώρες που έπεσαν θύματα των οικονομικών δολοφόνων;Ναι, αυτό είναι μέσα στο σχέδιο, να πει-στεί ο κόσμος πως είναι λάθος, πως είναι κατώτερος. Είναι το παιχνίδι τού διαί-ρει και βασίλευε, ότι εμείς είμαστε οι καλοί, έχουμε πάντα δίκιο, εσείς είσα-στε λάθος. Στην περίπτωση της Ελλάδας, γίνεται μεγάλη προσπάθεια να πειστούν οι Έλληνες ότι είναι τεμπέληδες και ανί-κανοι, ότι δεν ακολούθησαν τις σωστές πολιτικές, ενώ στην πραγματικότητα οι ευθύνες για αυτό πρέπει να αποδοθούν στους οικονομικούς κολοσσούς που ανά-γκασαν την Ελλάδα να ακολουθήσει αυτό τον δρόμο. Κάτι παρόμοιο γίνεται στις ΗΠΑ, όπου προσπαθούν να πείσουν τον κόσμο που βλέπει την κατοικία του να κατάσχεται ότι αυτοί ήταν βλάκες, ότι ζούσαν πέρα από τις δυνατότητές τους.

Στην Ελλάδα οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις υποστηρίζουν πλήρως τις πολιτικές λιτότητας, όπως επίσης και τα μεγάλα επιχειρηματικά και εκδοτικά συμφέροντα. Τι έχετε να πείτε για αυτό;Δεν με ξαφνιάζει, παρόλο που είναι γελοίο, επειδή ξέρουμε πως η λιτό-τητα δεν αποδίδει. Το έχουμε αποδείξει επανειλημμένα, και ίσως η καλύτερη απόδειξη είναι το αντίθετο. Στις ΗΠΑ, κατά τη διάρκεια της μεγάλης οικονο-μικής ύφεσης που ξεκίνησε το 1929, ο πρόεδρος Ρούζβελτ εφάρμοσε πολιτι-κές για την τόνωση της ρευστότητας και την αύξηση της απασχόλησης. Τέτοιες πολιτικές αποδίδουν, όχι τα μέτρα λιτότητας. Στις ΗΠΑ τα τελευταία 40 χρόνια η μεσαία τάξη έχει συρρικνωθεί, το πραγματικό της εισόδημα έχει μει-ωθεί, ενώ η οικονομία αναπτυσσόταν. Αυτό έχει γίνει παγκοσμίως. Η κεφα-λαιοκρατία πρέπει να καταλάβει πως δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα κανενός η συρρίκνωση αυτή. Η μεσαία τάξη

Ε πέβαλε σκληρά οικονομικά μέτρα σε χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας. Απαίτησε τις ιδιωτικοποιήσεις των δημόσιων επιχει-ρήσεων και του ορυκτού πλούτου αυτών των χωρών. Βύθισε δεκάδες χώρες στο χρέος και στην εξαθλίωση. Ήταν οικονομικός δολοφόνος.

Ο Τζον Πέρκινς γύρισε την πλάτη του σε αυτόν τον κόσμο, αποκαλύπτοντας μέσω του βιβλίου του «Η εξομολόγηση ενός οικονομικού δολοφόνου» ακριβώς πώς οι μεγάλοι διεθνείς οργανισμοί και οι πολυεθνικές εταιρίες στοχοποιούν και δολοφονούν τις οικονομίες πολλών χωρών. Ο Πέρκινς στο Hot Doc μίλησε για την Ελλάδα και για το πώς έπεσε θύμα των οικονομικών δολοφόνων.

συνέντευξη

56 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

είναι η αγορά, και αν συνεχιστεί αυτή η συρρίκνωση, στο τέλος η ίδια η κεφα-λαιοκρατία θα χάσει. Κάποτε είχε πει ο Χένρι Φορντ ότι ήθελε να αμείβει τους εργαζόμενούς του με αρκετά μεγάλο μισθό ώστε να μπορούν να αγοράζουν τα αυτοκίνητα που κατασκεύαζαν. Αυτή είναι μια σοφή πολιτική. Η λιτότητα κάνει το αντίθετο, είναι ανόητη.

Όταν γράψατε το βιβλίο σας, το 2004, είχατε εκφράσει την ελπίδα ότι το ευρώ θα έβαζε τέλος στην ηγεμονία της Αμερικής. Θα περιμένατε ποτέ πως θα βλέπατε αυτά που συμβαίνουν σήμερα στην ΕΕ;Αυτό που δεν συνειδητοποίησα τότε είναι πόσο η κεφαλαιοκρατία ήταν αντίθετη με μια ενωμένη Ευρώπη. Μπορεί να είναι ικανοποιημένη με ένα ενιαίο νόμισμα και την ελεύθερη αγορά, αλλά δεν θέλει ενιαία νομοθεσία. Η κεφαλαιοκρατία εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι κάποιες χώρες έχουν ευνοϊκότερη φορολογική νομοθεσία ή ευνοϊκότερους κοινωνι-κούς και περιβαλλοντικούς νόμους από άλλες χώρες. Πώς θα λειτουργούσε η κεφαλαιοκρατία χωρίς να εκμεταλλεύ-εται φορολογικούς παραδείσους όπως η Μάλτα; Ενώ αρχικά η κεφαλαιο-κρατία υποστήριξε τη δημιουργία της ευρωζώνης, είδε στη συνέχεια πως θα δημιουργούταν μια ενιαία, πανευρωπα-ϊκή νομοθεσία. Δεν το ήθελε αυτό, κι έτσι η κρίση στην Ευρώπη οφείλεται σε ένα βαθμό στις προσπάθειες της κεφαλαιο-κρατίας να αποδυναμωθεί η Ευρώπη.

Στο βιβλίο σας αναφερθήκατε στο παράδειγμα του Ισημερινού και άλλων χωρών, που μετά την πτώση στην τιμή του πετρελαίου στα τέλη του ’80 αντιμετώπιζαν ένα υπέρογκο χρέος, με αποτέλεσμα να εφαρμόσουν σκληρά μέτρα λιτότητας. Οι λαοί αυτών των χωρών πώς αντιστάθηκαν σε αυτές τις πολιτικές;O Ισημερινός εξέλεξε έναν εντυπωσι-ακό πρόεδρο, τον Ραφαέλ Κορέα, ο οποίος έχει ολοκληρώσει διδακτορικό

οικονομικών στις ΗΠΑ. Καταλαβαίνει πώς λειτουργεί το σύστημα και κατα-νόησε πως τα χρέη της χώρας του είχαν συσσωρευτεί όσο κυβερνούσε τη χώρα μια στρατιωτική χούντα που ελεγχόταν από τις ΗΠΑ και τη CIA. Ο λαός δεν είχε συμφωνήσει στη συσσώρευση αυτού του χρέους, και ο Κορέα δήλωσε πως δεν θα το αποπληρώσει. Από τότε έχει επανα-διαπραγματευτεί το χρέος, το μείωσε σημαντικά, ενώ έχει δηλώσει ότι ίσως αποπληρωθεί ένα ποσοστό. Αυτή ήταν πολύ έξυπνη κίνηση, και έχουμε δει κάτι παρόμοιο να έχει γίνει στη Βραζιλία, την Αργεντινή και την Ισλανδία. Από τότε ο Κορέα έχει αντιμετωπίσει δυσκολίες λόγω της αντίστασής του στο κατεστη-μένο. Αν δεν είναι ευχαριστημένοι οι οικονομικοί δολοφόνοι, τότε στέλνουν τους εκτελεστές να σε δολοφονήσουν ή να σε ανατρέψουν. Επιχειρήθηκε να γίνει πραξικόπημα εναντίον του Κορέα, κάτι που έγινε τελικά στην Ονδούρα, όπου

επίσης αντιστάθηκαν. Πρέπει να κατα-λάβουμε πως αυτοί οι ηγέτες βρίσκονται σε μια πολύ ευάλωτη θέση και πως τελικά οι ίδιοι οι λαοί πρέπει να αντισταθούν.

Αναφέρατε το παράδειγμα της Ισλανδίας. Εκτός από το δημοψήφισμα που κήρυξαν, ποια άλλα μέτρα εφάρμοσαν για να ξεφύγουν από το αδιέξοδο της κρίσης;Έχουν επενδύσει πολλά χρήματα σε προγράμματα απασχόλησης, ενώ έχουν παραπέμψει σε δίκη πολλούς τραπεζίτες που κατηγορούνται για την οικονομική καταστροφή της χώρας, κάτι που έχει τονώσει το ηθικό του λαού. Έχουν πει όχι στα μέτρα λιτότητας και στην απο-πληρωμή του χρέους και προτίμησαν να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας. Η απασχόληση οδηγεί την οικονομία, και πρέπει να αυξηθεί η απασχόληση για να αυξηθούν και τα εισοδήματα και να τονωθεί η αγορά.

Ποιο μήνυμα θα θέλατε να δώσετε στον ελληνικό λαό;Θέλω να βασιστώ στην ιστορία της Ελλάδας. Είσαστε ένα υπερήφανο, δυνατό έθνος, μια χώρα πολεμιστών. Η μυθολογία του πολεμιστή εν μέρει προ-έρχεται από την Ελλάδα, όπως και η δημοκρατία. Πρέπει λοιπόν να κατα-λάβετε πως η αγορά είναι η δημοκρατία σήμερα, πως οι δαπάνες μας είναι η ψήφος μας. Οι περισσότερες πολιτι-κές δημοκρατίες είναι διεφθαρμένες, επειδή ελέγχονται από τις εταιρίες. Η δημοκρατία, όμως, λειτουργεί με τους κανόνες της αγοράς. Θέλω να ενθαρ-ρύνω τους Έλληνες να αντισταθούν, να μην αποπληρώσουν το χρέος, να οργα-νώσουν δημοψηφίσματα, να βγουν στους δρόμους και να απεργήσουν. Να μη δεχθείτε την κριτική ότι είσαστε ανί-κανοι, ότι εσείς φταίτε, ότι πρέπει να δεχτείτε τη λιτότητα. Αυτό ωφελεί μόνο τους πλούσιους. Τιμήστε την ιστορία σας, υπερασπίσετε τα δικαιώματά σας και γίνετε παράδειγμα προς μίμηση για τον υπόλοιπο κόσμο.

Να μη δεχθείτε την κριτική ότι είσαστε ανίκανοι, ότι εσείς φταίτε, ότι πρέπει να δεχτείτε τη λιτότητα. Αυτό ωφελεί μόνο τους πλούσιους

συνέ

ντευ

ξη

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 57

οταν τα παΓώΜενα

ΞαναΖεσταινονταισΥΜΦεροντα

Γ ια να δώσουμε απλά και με όσο το δυνατό λιγότερα λόγια μια εικόνα, αρκεί να πούμε ότι το Ναγκόρνο Καραμπάχ σήμερα

είναι de facto ανεξάρτητο (όχι όμως ανα-γνωρισμένο), έχει κοινοβούλιο, κάνει εκλογές, αλλά δεν μπορείς να πας εκεί αεροπορικώς, γιατί το Αζερμπαϊτζάν απειλεί να καταρρίψει ακόμη και πολι-τικά αεροπλάνα που θα περάσουν στον εναέριο χώρο του.

Α Π Ο Σ Τ Ο Λ Η : Ν Α γ Κ Ο ρ Ν Ο Κ Α ρ Α Μ Π Α χ – Α ρ Μ Ε Ν ί Α

Για να θυμάται κάποιος τον πόλεμο του Ναγκόρνο Καραμπάχ θα πρέ-πει σήμερα να είναι πάνω από 35 ετών. Η σύγκρουση Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, που συντάραξε τον Καύκασο αμέσως μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, τελείωσε, τουλάχιστον σε στρατιωτικό επίπεδο, το 1994 με επαναχάραξη συνόρων και άφησε πίσω της πληγές, νεκρούς και μια γεω-πολιτική κατάσταση με όλα τα χαρακτηριστικά αυτού που στη γλώσσα της διεθνούς διπλωματίας αποκαλείται frozen conflict (παγωμένη σύγκρουση).

Του Κώστα Πλιάκου

58 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

1

2

Αρμενία

Αυτό που θα αναρωτηθεί κανείς είναι τι νόημα έχει τώρα να ασχολούμαστε με το Καραμπάχ, τη στιγμή που στην Ευρώπη έχουμε τα δικά μας –και όχι λίγα– προβλήματα. Η απάντηση δεν είναι βέβαια ότι απλώς έτυχε να ταξι-δέψουμε εκεί, έστω και αν πολύ σπάνια πατά το πόδι του σ’ αυτή την άκρη της γης έλληνας δημοσιογράφος. Η απά-ντηση είναι ότι, όπως συμβαίνει πάντα, έρχεται μια στιγμή στην ιστορία που τα frozen conflicts ξαναζεσταίνονται, επηρεάζουν ευρύτερες γεωπολιτι-κές συμμαχίες και αναζητούν οριστική λύση. Επίσης αποτελούν μάθημα για το μέλλον και στην πλειονότητα των περι-πτώσεων αποκαλύπτουν την υποκρισία των διεθνών δυνάμεων όταν πρόκειται για συμφέροντα. Σήμερα το θέμα του Ναγκόρνο Κα ραμπάχ επανέρχεται για δύο λόγους: Πρώτος, η ιδιαίτερη σχέση που έχει αρχί-σει να αναπτύσσει η Ευρωπαϊκή Ένωση με το Αζερμπαϊτζάν λόγω του φυσικού αερίου και, δεύτερος, η απομάκρυνση της Αρμενίας από την Ευρώπη, μια Ευρώπη που τείνει να χάσει έναν ακόμη ισχυρό σύνδεσμο στην ευρύτερη περιοχή του Καυκάσου.Πριν όμως προχωρήσουμε στην ανά-λυση των παραπάνω, είναι σκόπιμο να κάνουμε μια σύντομη ιστορική ανα-δρομή –χρήσιμη ακόμη και για τους μυημένους στα διεθνή θέματα–, για να κατανοήσουμε καλύτερα το ζήτημα και τις διαστάσεις του. Τους τελευταίους αιώνες το Ναγκόρνο Καραμπάχ ήταν πάντοτε αυτόνομη περιοχή, ασχέτως αν αποτελούσε επαρ-χία της Ρωσίας ή του Ιράν. Το σημερινό νομικό καθεστώς της περιοχής, όμως, έχει τις ρίζες του στα πρώτα χρόνια της Οκτωβριανής Επανάστασης και συγκεκριμένα στο 1923, όταν ο Στάλιν, προκειμένου να ικανοποιήσει τον Κεμάλ Ατατούρκ που δεν ήθελε ισχυρή Αρμενία, παραχώρησε το Καραμπάχ με μια άκυρη νομότυπα διαδικασία, όπως αποδεί-χτηκε, στο Αζερμπαϊτζάν. Παρά το γεγονός ότι το Καραμπάχ είχε στην συντριπτική του πλειονότητα αρμέ-νικο χριστιανικό πληθυσμό και μιλούσε την αρμένικη γλώσσα, εντάχθηκε στο

Αζερμπαϊτζάν έχοντας μια σχετική αυτο-νομία, την οποία έπειτα το καθεστώς του Μπακού έπαψε να αναγνωρίζει. Το 1989, λίγο πριν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, ξεσπούν οι πρώ-τες διαδηλώσεις κατά της αζερικής κυριαρχίας, που καταλήγουν σε ένο-πλες συγκρούσεις μεταξύ του αρμενικής καταγωγής πληθυσμού και του αζερι-κού στρατού. Στην αρχή η σύγκρουση είχε τα χαρακτηριστικά εξέγερσης, με διαδηλώσεις, γενική ανυπακοή, σαμπο-τάζ κτλ. Με την πτώση της ΕΣΣΔ, ο πόλεμος κλιμακώνεται και η Αρμενία υποστηρίζει ενεργά το αντάρτικο του Καραμπάχ, το οποίο έχει πλέον εξελι-χθεί σε τακτικό στρατό. Το 1994, οι Αρμένιοι όχι μόνο είχαν συντρίψει του Αζέρους, αλλά είχαν φτιά-ξει και μία ζώνη ασφαλείας γύρω από το Καραμπάχ που αντιστοιχούσε στο 14% των εδαφών του. Αυτή η ζώνη εξακο-λουθεί να ελέγχεται και σήμερα από το Καραμπάχ. Από τότε επικρατεί στην περιοχή μια εύθραυστη ανακωχή, με τους Αζέρους να εξοπλίζονται με πολύ ταχύτερο ρυθμό από ό,τι οι Αρμένιοι και το Καραμπάχ να είναι πλέον μια de facto ανεξάρτητη χώρα, στηριζό-μενη όμως οικονομικά και πολιτικά από την Αρμενία. Με απλά λόγια, η Αρμενία είναι η πόρτα του στον έξω κόσμο και ουσιαστικά –αν και κάποιοι ντόπιοι δεν το αποδέχονται– η μητέρα πατρίδα. Η διευθέτηση του προβλήμα-τος όλα αυτά τα χρόνια έχει αφεθεί στον ΟΑΣΕ και συγκεκριμένα στη διαπραγ-ματευτική «ομάδα του Μίνσκ», όπως αποκαλείται, χωρίς ωστόσο να υπάρχει κάποια πρόοδος.Η διαδρομή από το Ερεβάν της Αρμενίας στο Στεπάνακερτ, την πρω-τεύουσα του Καραμπάχ, διαρκεί έξι με επτά ώρες. Αεροδρόμιο υπάρχει, αλλά λόγω των απειλών των Αζέρων δεν γίνονται πτήσεις. Ανοίγουμε μια παρένθεση εδώ για να πούμε ότι πρόσφατα, σε διάσκεψη στις Βρυξέλλες για τη γενοκτονία των Αρμενίων, ο Τζέφρι Ρόμπερτσον, μέλος του Συμβουλίου Δικαιοσύνης του ΟΗΕ και εξέχων νομικός, χαρακτή-ρισε τις απειλές των Αζέρων «διεθνή

τρομοκρατική απειλή». Με αυτή τη χώρα η Ευρώπη πάντως δεν έχει πρό-βλημα, δεν κάνει μπίζνες. Κλείνουμε την παρένθεση.Το Καραμπάχ, στα χρόνια που ακολούθη-σαν το τέλος του πολέμου, τα κατάφερε αρκετά καλά. Το ΑΕΠ του είναι στα 270 εκατ. ευρώ, με το 13,5% να καλύπτεται από την αγροτική παραγωγή. Καθόλου άσχημα για μια περιοχή με πληθυσμό 160.000 κατοίκους. Έχει αναπτύξει υδροηλεκτρικά έργα και σύντομα θα είναι σε θέση να εξάγει ηλεκτρισμό, ενώ διαθέτει και ορυχεία χρυσού και μεταλ-λευμάτων. Το Στεπάνακερτ είναι μια σύγχρονη πόλη, πεντακάθαρη, που αγαπά την τέχνη και όπου μπορείς να

1. Ορυχείο στο Καραμπάχ.2. Αγορά στο Έρεβαν.

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 59

3

4

5

6

8

7

περπατήσεις χωρίς φόβο κάθε ώρα της ημέρας. Τι είναι αυτό που λείπει στο Καραμπάχ; Ασφάλεια, και ασφάλεια μπορεί να βρει μόνο στην αγκαλιά της μητέρας πατρίδας ή ενός ισχυρού προστάτη. Αυτό το τελευ-ταίο αφορά πρωτίστως την Αρμενία, η οποία, μετά από πολλές προσπάθειες προσέγγισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στράφηκε τελικά στη Ρωσία ως λύση ανάγκης, εκφράζοντας πρόσφατα την πρόθεση να συμμετάσχει στην τελω-νειακή ένωση Ρωσίας, Λευκορωσίας, Καζακστάν, που ουσιαστικά είναι ελεγ-χόμενη από τη Μόσχα. Το ερώτημα είναι πού βρίσκεται η ΕΕ; Πώς απαντά σε αυτό το κάλεσμα της Αρμενίας, αλλά και του Καραμπάχ, το

οποίο διά στόματος του προέδρου του, Μπάκο Σαχακιάν, πριν μερικές εβδο-μάδες εξέφρασε την ευχή να γίνει «το ανατολικό σύνορο της Ευρώπης»; Η Ευρώπη μάλλον έχασε την ευκαιρία να αποκτήσει για σύμμαχο στον Καύκασο μια δημοκρατική χώρα όπως η Αρμενία, και αν θέλει να αναστρέψει την κατά-σταση θα πρέπει να κινηθεί γρήγορα. Ο λόγος της ευρωπαϊκής στάσης είναι ότι οι Βρυξέλλες δεν θέλουν να δυσαρεστή-σουν το Αζερμπαϊτζάν λόγω του φυσικού αερίου, που σε λίγο θα ρέει άφθονο στις ευρωπαϊκές χώρες. Υπολογίζεται ότι μέσω του αγωγού που θα ξεκινάει από το Αζερμπαϊτζάν με προορισμό την Ευρώπη θα μεταφέρονται 16 δισ. κυβικά φυσικού αερίου τον χρόνο,

3. O Χαβιέ Φoλεμπούκ, καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Λουβέν του Βελγίου

4. Ο πρωθυπουργός του Καραμπάχ, Αραγίκ Χαρουτιουνιάν

5. Ο Τζέφρι Ρόμπερτσον, μέλος του Συμβουλίου Δικαιοσύνης του ΟΗΕ και εξέχων νομικός

6. Ο πρόεδρος του Καραμπάχ, Μπάκο Σαχακιάν

7. Μνημείο γενοκτονίας στο Έρεβαν8. Το Κοινοβούλιο του Καραμπάχ

Η Ευρώπη μάλλον έχασε την ευκαιρία να αποκτήσει για σύμμαχο στον Καύκασο μια δημοκρατική χώρα όπως η Αρμενία, και αν θέλει να αναστρέψει την κατάσταση θα πρέπει να κινηθεί γρήγορα

60 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Αρμενία

τα 6 από τα οποία θα παραμένουν στην Τουρκία και τα υπόλοιπα 10 θα φτάνουν μέσω του αγωγού TAP –που θα περά-σει και από την Ελλάδα– στην Κεντρική Ευρώπη. Όπως χαρακτηριστικά σημειώ-νει ο Χαβιέ Φολεμπούκ, καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Λουβέν του Βελγίου, «η ΕΕ αναλαμβάνει ρόλο όταν δεν υπάρ-χουν συνθήκες υψηλού ρίσκου ή όταν έχει μεγάλη πιθανότητα επιτυχίας σε κάποιο ζήτημα. Επιπλέον στην προκειμένη περί-πτωση δεν έχει κοινή στάση στο ζήτημα». Την ίδια ώρα το Αζερμπαϊτζάν εξοπλί-ζεται. Τα τελευταία δύο χρόνια μόνο, ο προϋπολογισμός του Αζερμπαϊτζάν για την άμυνα φτάνει τα 8 δισ. δολάρια, όσο δηλαδή το μισό ΑΕΠ της Αρμενίας. «Στο Μπακού πιστεύουν ότι ο χρόνος λειτουργεί προς όφελός τους σε οικονο-μία, εξοπλισμούς, δημογραφικό. Αυτό σημαίνει ότι κάποια στιγμή η Αρμενία θα δεχτεί συμβιβασμό», τονίζει ο Μπρενάρ Φασιέ, γάλλος διπλωμάτης και πρώην μέλος της «ομάδας του Μινσκ».Ποιο είναι το αποτέλεσμα της αποστα-σιοποιημένης στάσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Η Αρμενία συμφώνησε να ενταχθεί στην ευρασιατική τελωνειακή ένωση, να επιστρέψει με λίγα λόγια πιο κοντά στη Ρωσία, παρά τις αντιδράσεις μεγάλης μερίδας του πολιτικού κόσμου. Όμως η κυβέρνηση του Σερζ Σαργσιάν επέλεξε, μεταξύ του να μείνει απομο-νωμένη και του να συνεργαστεί με τη Ρωσία, το μικρότερο κακό. Η κίνηση αυτή επιταχύνθηκε όχι μόνο λόγω της ευρωπαϊκής ολιγωρίας και προσέγγι-σης του Αζερμπαϊτζάν από μέρους της, αλλά και για λόγους που έχουν να κάνουν με την ευρύτερη περιοχή. Ο κυριότερος είναι ότι οι εξελίξεις στο θέμα του Ιράν προχωρούν γρήγορα, με την Ουάσιγκτον και την Τεχεράνη να φαίνεται πως έχουν βρει ένα σημείο επαφής. Επίσης οι Αμερικανοί θεωρούν πολύ πιο σημα-ντικές τις σχέσεις τους με τους Αζέρους παρά με τους Αρμένιους. Ο στρατηγικός διάλογος μεταξύ ΗΠΑ και Αζερμπαϊτζάν γίνεται δύο φορές τον χρόνο με συμμε-τοχή υψηλόβαθμων αξιωματούχων, ενώ ο αντίστοιχος διάλογος με την Αρμενία έχει διακοπεί από το 2005. Η πίεση αυτή από τις ΗΠΑ συνέβαλε στην επιλογή

της Αρμενίας να αναζητήσει βοήθεια στους Ρώσους.Όμως η Ευρωπαική Ένωση, αφήνοντας την Αρμενία να φύγει από την επιρροή της, δίνει χώρο στις ΗΠΑ, που έχουν πολλούς λόγους να ενισχύσουν την επιρ-ροή τους στην περιοχή και που, όπως είπαμε, διατηρούν άριστες σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν. Κι αυτό γιατί, πρώτον, θέλουν να βρίσκονται κοντά στο Ιράν όπου αναμένονται εξελίξεις, δεύτερον, πάντοτε θα αμφισβητούν ότι ο Καύκασος είναι σφαίρα επιρροής της Ρωσίας, και τρίτον, θα έχουν λόγο και επιρροή στη χώρα που θα αποτελέσει έναν από τους βασικούς προμηθευτές της Ευρώπης με φυσικό αέριο. Με λίγα λόγια, η Ευρώπη είναι βασικός στόχος των Αμερικανών και οι Ευρωπαίοι δυστυχώς αφήνουν την Αρμενία, που θα μπορούσε να απο-τελέσει ισχυρό σύμμαχο και αντίβαρο σε μελλοντικές αρνητικές εξελίξεις, στο έλεος της Ρωσίας. Ίσως οι Ευρωπαίοι έχουν την εντύπωση ότι δεν τους αφορά, ή ότι σε μια πιθανή σύγκρουση μεταξύ Αρμενίας-Καραμπάχ με το Αζερμπαϊτζάν θα σταθούν στο πλευρό του Μπακού και θα συνεχί-σουν να παίρνουν το φυσικό αέριο που έχουν συμφωνήσει. Φυσικά είναι ψευ-δαίσθηση να θεωρούν ότι σε περίπτωση σύγκρουσης θα μείνει ο αγωγός όρθιος. Οι Αρμένιοι άλλωστε το έχουν δηλώσει ότι, αν δεχτούν επίθεση, στόχος τους θα είναι μεταξύ άλλων και οι κύριες οικονο-μικές υποδομές του Αζερμπαϊτζάν.Μέσα σε αυτή την ασφυκτική κατάσταση, το Καραμπάχ δεν θα μπορέσει να αντέξει πολύ ακόμη αποκομμένο από το διεθνές περιβάλλον. Αργά ή γρήγορα θα αναζη-τήσει –και ήδη αναζητά, αν και υπάρχουν αντίθετες φωνές εντός την πολιτικής του τάξης– την ασφάλεια που θα του δώσει η ένωση με την Αρμενία, για να μην επα-ναλάβει –όπως αρκετοί ισχυρίζονται– το λάθος της Κύπρου. Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο δρόμος για την ένωση περνά πρώτα μέσα από την ανεξαρτησία, για την οποία, σε αντίθεση με το Κόσοβο ή το ψευδοκράτος, το Καραμπάχ έχει όλες τις προϋποθέσεις και το διεθνές δίκαιο με το μέρος του.

Το Καραμπάχ δεν θα μπορέσει να αντέξει πολύ ακόμη αποκομμένο από το διεθνές περιβάλλον. Θα αναζητήσει την ασφάλεια που θα του δώσει η ένωση με την Αρμενία, για να μην επαναλάβει το λάθος της Κύπρου

Από τον Γιάννη Καρτερό

Tech.doc

Το ξΕΡΑΤΕοΤι...

Ο πρώτος αόρατος μανδύας είναι ελληνικόςΟ αόρατος μανδύας δεν είναι πλέον αποκύημα της φαντασίας. Για αυτό φρόντισαν ο έλληνας καθηγητής του πανεπιστημίου του Τορόντο στο τμήμα Εφαρμοσμένων Επιστημών, Γιώργος Ελευθεριάδης, και ο διδακτορικός φοιτητής Μάικλ Σελβαναγιαγκάμ. Πρόκειται για την πρώτη επιτυχημένη απόπειρα κάλυψης ενός αντικειμένου με τη χρήση ηλεκτρομαγνητισμού. Δεν πρόκειται για μανδύα, αλλά για μια σειρά μικρών κεραιών, οι οποίες περικυκλώνουν το προς εξαφάνιση αντικείμενο και δημιουργούν ένα ηλεκτρομαγνητικό πεδίο γύρω από αυτό, εμποδίζοντας πάσης φύσης ακτίνες να διαφύγουν.

Σύστημα προώθησης με βάση πιγκουίνους

Για τους λάτρεις της οινοποσίας

Μπορεί ο Αυτοκρατορικός πιγκουίνος να προκαλεί γέλιο με το περπάτημά του στην στεριά, όμως στη θάλασσα μετατρέπεται σε πραγματικό πύραυλο, αγγίζοντας τα 25 χλμ/ω από στάση σε κάτω από 1 δευτερόλεπτο. Αυτό ενέπνευσε τον επί πτυχίω φοιτητή του τμήματος Αεροναυπηγικής του πανεπιστημίου του Κάλτεκ, Φλάβιο Νόκα, ο οποίος παρουσίασε ένα νέο σύστημα προώθησης που μιμείται τις κινήσεις ώμου-πτερυγίου των πιγκουίνων. Η προπέλα βασίζεται σε έναν σφαιρικό σύνδεσμο που δίνει τρεις πλευρές κίνησης και παράλληλα ένα σταθερό κέντρο περιστροφής.

Πολλές φορές ένα ή δύο ποτηράκια κρασί αρκούν. Ο μεγαλύτερος φόβος, λοιπόν, έρχεται με το άνοιγμα του μπουκαλιού, όταν αρχίζει η οξείδωση του οίνου. Οι μέρες του από εκεί και πέρα είναι μετρημένες. Ο Γκρεγκ Λάμπερτ είχε το ίδιο πρόβλημα, γι’ αυτό παρουσίασε μια πατέντα ονόματι Coravin, η οποία δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια βελόνα η οποία μπαίνει μέσα στον φελλό και τραβάει κρασί, εμποδίζοντας τον αέρα να εισέλθει στο μπουκάλι. Αξίζει να σημειωθεί πως, σε δοκιμές οινοποσίας, διάσημοι δοκιμαστές δεν κατάλαβαν καμία διαφορά ανάμεσα σε ένα μπουκάλι εξοπλισμένο με Coravin από καιρό και ένα μπουκάλι που μόλις είχαν ανοίξει οι ίδιοι.

Η γαλάζια φάλαινα παράγει ήχους

έντασης μέχρι και 188 db. Πρόκειται για τον δυνατότερο ήχο από

οποιοδήποτε ζώο στη Γη και έχει εντοπιστεί

μέχρι και 530 μίλια μακριά.

Η διάβρωση του βράχου στη βάση των καταρρακτών του Νιαγάρα είναι τόσο μεγάλη, ώστε υπολογίζεται ότι οι καταρράκτες έχουν υποχωρήσει κατά περίπου 7 μίλια τα τελευταία 10.000

χρόνια.

Οι κοσμοναύτες του διαστημικού σταθμού Skylab

ψήλωσαν κατά μέσο όρο 5 εκατοστά κατά την παραμονής τους στον σταθμό, καθώς η σπονδυλική τους

στήλη επιμηκύνθηκε και ίσιωσε από την έλλειψη βαρύτητας.

@tw

eets ακολουθήστε μας

στο twitter@hotdoc_mag

@George_G_Geef

@tbaklavas

@risinggalaxy

@rozageorgia

@giorgoskyritsis

@Antidrasex

@sp_der

@mao_tse_tung

@alepouda

@sheikyerbutti

@dikaih_katara

@vagtsal

@iteaflowers

Η κοιλιά του Πάγκαλου κάνει ξεχωριστή φορολογική δήλωση.

Αιδώ Πολυτεχνείο.

Έκλεισα ένα εισιτήριο τόσο φθηνό που και να πέσει το αεροπλάνο θα τα’ χει βγάλει τα λεφτά του.

Δεξιός σημαίνει να αμφισβητείς ότι το Πολυτεχνείο συνέβη,αλλά να βρίζεις τη Ρεπούση επειδή σου λέει ότι ο χορός του Ζαλόγγου είναι μύθος.

–Ένα κλαμπ σάντουιτς θα ήθελα χωρίς μπέικον,μαγιονέζα και μαρούλι. –Να σας φτιάξω ένα φιδέ καλύτερα να γουστάρετε;

10 λεπτά θέμα για Αυγή και ΣΥΡΙΖΑ το Μέγκα, αλλά δεν μάθαμε ούτε τι είπε ο ΣΥΡΙΖΑ, ούτε τι έγραψε η Αυγή.

Πιο πολύ αγωνία έχεις βλέποντας επανάληψη του Καφέ της Χαράς παρά με τις ψηφοφορίες στη Βουλή.

«Σε κάποιον δείχνανε το μπάτσο στην πόρτα, κι αυτός κοίταζε τη Ραχήλ Μακρή στα κάγκελα» –Ισοκράτης.

–Η γενιά του πολυτεχνείου κατέστρεψε την Ελλάδα. –Ναι,άλλα 40 χρόνια δεξιού παρακράτους, ανελευθερίας και διχασμού και τώρα θα ήμασταν Δανία.

Δεν είναι σωστό, κανονικά θα έπρεπε να γράψουμε όλοι από μια προκήρυξη και να επιλεγεί αυτή με τα πιο πολλά λάικς.

Τα Νέα θεωρούν την κριτική για το σεξιστικό σκίτσο Χαντζόπουλου λογοκρισία. Σαν να λέει ο βιαστής το θύμα που τον καταγγέλλει ρουφιάνα.

Δίκιο έχει ο Ντάνυ ο Τζαμτζής γιά τα 5.400 αν βάλεις κάτω τα έξοδα (κοστούμια Μπρακούλιας, σκυλάδικo, γκόμενα, ΧΧΧ hotel, συνδρομή στο ΠΙΣΤΑ)

Ποιο Πολυτεχνείο; Εδώ πλησιάζει η μέρα που ο @AdonisGeorgiadi θα δηλώσει: «Δεν υπήρξε κανένας νεκρός σε νοσοκομείο».

Εκδόσεις Πεδίο Α.Ε.Συντ. Δαβάκη 10 & Μυλοποτάμου, 11526, Αμπελόκηποι • Τηλ.: 210 3390204-5-6 • Fax: 210 3390209

Κεντρική διάθεση-βιβλιοπωλείο:Στοά του Βιβλίου, Πεσμαζόγλου 5, 10564, Αθήνα • Τηλ.: 210 3229620 • Fax: 210 3390209

e-mail: [email protected] | www.pediobooks.gr

Μόλις κυκλοφόρησε!

Μια επίκαιρη περιγραφή της επιρροής των μειονοτήτων και της εισαγωγής καινοτόμων ιδεών στο ευρύ κοινωνικό σύνολο. Για αναγνώστες που θέλουν

να κατανοήσουν σημαντικά φαινόμενα της σύγχρονης πραγματικότητας.

Εκδόσεις Πεδίο Α.Ε.Συντ. Δαβάκη 10 & Μυλοποτάμου, 11526, Αμπελόκηποι • Τηλ.: 210 3390204-5-6 • Fax: 210 3390209

Κεντρική διάθεση-βιβλιοπωλείο:Στοά του Βιβλίου, Πεσμαζόγλου 5, 10564, Αθήνα • Τηλ.: 210 3229620 • Fax: 210 3390209

e-mail: [email protected] | www.pediobooks.gr

Μόλις κυκλοφόρησε!

Μια επίκαιρη περιγραφή της επιρροής των μειονοτήτων και της εισαγωγής καινοτόμων ιδεών στο ευρύ κοινωνικό σύνολο. Για αναγνώστες που θέλουν

να κατανοήσουν σημαντικά φαινόμενα της σύγχρονης πραγματικότητας.

64 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Hot SportsΑπό τον Μάριο Αραβαντινό

Στην Ελλάδα στοχεύουν οι εγκληματίες του στοιχήματοςΣτα ελληνικά πρωταθλήματα ποδοσφαίρου όλων των κατηγοριών στοχεύουν οι εγκληματίες του στοιχήματος, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία. Όπως αποκάλυψε η εφημερίδα Καθημερινή, η χώρα μας βρίσκεται στη δεύτερη θέση της σχετικής λίστας, πίσω από την Αλβανία και μπροστά από Ρωσία, Μολδαβία, Γεωργία και Εσθονία. Παράλληλα, είναι μία από τις λίγες χώρες που δεν έχουν οργανωμένο δικό τους δίκτυο για ανώνυμες καταγγελίες, κάτι που έχει θεσπίσει η UEFA, η οποία διαθέτει διεθνή τηλεφωνική γραμμή και ειδική διαδικτυακή πλατφόρμα, στις οποίες μπορεί κανείς να καταγγείλει ανώνυμα απόπειρες χειραγώγησης παιχνιδιών. Ειδική επιτροπή κατά του στησίματος παιχνιδιών σύστησε και η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή, η οποία θα επιχειρήσει να χρησιμοποιήσει την τεχνογνωσία της UEFA προκειμένου να αποφύγει φαινόμενα χειραγώγησης, μετά από τον σάλο που είχε προκληθεί στο ολυμπιακό τουρνουά του Μπάντμιντον στους τελευταίους Ολυμπιακούς Αγώνες, όταν εμπλεκόμενες σε στήσιμο παιχνιδιών ομάδες αποκλείστηκαν από τη συνέχεια της διοργάνωσης.

Σ’ έναν πρόσφατο αγώνα μπάσκετ μεταξύ του Άρη και του ΠΑΟΚ, οπαδοί των κιτρίνων ύψωσαν στο Αλεξάνδρειο ή «Nick Galis Hall», όπως πρόσφατα μετονομάστηκε, πανό για τον «ελληνικό ματωμένο χρυσό». Ήθελαν με αυτόν τον τρόπο να εκφράσουν την αντίθεσή τους στην εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές και να πικάρουν τους αντιπάλους τους για τη χορηγία της Ελληνικός Χρυσός στο τμήμα βόλεϊ της ομάδας. Αγνοούσαν ότι η ίδια εταιρία βρίσκεται σε συζητήσεις για τη σύναψη εμπορικής χορηγικής συμφωνίας με το ποδοσφαιρικό τμήμα της δικής τους ομάδας. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας Μακεδονία, στην Κοινωνία Μελών Άρη μεταφέρθηκε η πληροφορία ότι υπήρξε πρόταση της εταιρίας, ύψους 700 χιλιάδων ευρώ, προκειμένου να εμφανίζεται το λογότυπό της στο πίσω μέρος της φανέλας, ενώ υπήρξε αντιπρόταση από τον πρόεδρο της ΠΑΕ Δημήτρη Ηλιάδη να διπλασιαστεί το ποσό προκειμένου το λογότυπο να εμφανίζεται στο εμπρός μέρος των εμφανίσεων. Κύκλοι της ΠΑΕ αναφέρουν ότι το θέμα εξακολουθεί να υφίσταται, ενώ πηγές κάνουν λόγο για πρόταση της Ελληνικός Χρυσός και στον Ερασιτέχνη.

Ελληνικός Χρυσός στα πόδια του Άρη;

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 65

2 δεκεΜΒριοΥ 1979

Όταν ο Θεός κατέβηκε στη γη

Ο Νίκος Γκάλης φοράει τα κιτρινόμαυρα και αγωνίζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Στη νίκη του Άρη επί του Ηρακλή με σκορ 79-78, ο «γκάνγκστερ» σημειώνει 30 πόντους, όμως οι δημοσιογράφοι που καλύπτουν τον αγώνα, κριτικοί απέναντί του, τον χαρακτηρίζουν «ατομιστή». «Προσέξτε τι θα γράψετε, γιατί εδώ που φτύνετε, πολύ σύντομα θα γλείφετε», είχε απαντήσει στα αρνητικά σχόλια ο «πατριάρχης» των κίτρινων, Ανέστης Πεταλίδης. Και είχε δίκιο. Εκείνη τη σεζόν ο Άρης αναδείχθηκε πρώτος στον βόρειο όμιλο του πρωταθλήματος και τρίτος στην Ελλάδα, ενώ τα επόμενα 14 χρόνια κατέκτησε περισσότερους από 15 τίτλους, μεταξύ των οποίων εννέα πρωταθλήματα Ελλάδας και ένα ευρωπαϊκό κύπελλο το 1993. Ο Γκάλης είχε συμβάλλει στην αναγνώριση του ελληνικού μπάσκετ και είχε συνδέσει το όνομά του με τις μεγαλύτερες επιτυχίες του, με αποκορύφωμα την κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος από την εθνική μας το 1987.

«Τουλάχιστον 4 παίκτες της ομάδας μας έστησαν το ματς με τον Ηρακλή που έγινε τον Ιούνιο του 2013». Αυτό κατήγγειλε ο γενικός αρχηγός της Νίκης Βόλου Γιώργος Παπαδόπουλος στην εκπομπή του Κυριάκου Θωμαΐδη στον ΣΚΑΙ. Ο κ. Παπαδόπουλος, ο οποίος έχει ήδη κατονομάσει στον εισαγγελέα τους ποδοσφαιριστές, τρεις από τους οποίους μεταγγράφηκαν στον Ηρακλή, αποκάλυψε ότι ο συγκεκριμένος αγώνας, ο οποίος έληξε με σκορ 4-0 υπέρ του Ηρακλή, είχε στηθεί στο over, έπρεπε δηλαδή να σημειωθούν περισσότερα από δύο τέρματα. Στο μεταξύ ο πρόεδρος της Νίκης Βόλου Ανδρέας Πάτσης δήλωσε ότι «οι παίκτες της ομάδας μου έκαναν “διαβολιά” και σε άλλο παιχνίδι», δεν έδωσε ωστόσο περισσότερες πληροφορίες.

Δυσοσμία στησίματος στη Νέα Ιωνία Βόλου

Εγκληματική οργάνωση στην ΕΠΟ ψάχνουν οι αρχέςΤο ενδεχόμενο λειτουργίας εγκληματικής οργάνωσης στους κόλπους της ΕΠΟ ερευνά η αθλητική Εισαγγελία, η οποία πραγματοποίησε έφοδο στα γραφεία της στη λεωφόρο Συγγρού, παρουσία και κλιμακίου του ΣΔΟΕ. Ο επικεφαλής εισαγγελέας Χάρης Λακαφώσης, ο οποίος ηγήθηκε της εφόδου, έχει, σύμφωνα με την τηλεοπτική «Δίκη», στοιχεία και μαρτυρίες που μπορούν να οδηγήσουν στην άσκηση διώξεων κατά αξιωματούχων, υπαλλήλων και συμβούλων της Ομοσπονδίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, ερευνώνται οι ασφαλιστικές και φορολογικές ενημερότητες των ομάδων από το 2002 έως σήμερα και τα δελτία των ποδοσφαιριστών, αφού όπως φαίνεται το κύκλωμα παρέλειπε να τα ελέγχει, με αποτέλεσμα ακόμη και τη ζημία του δημοσίου, αφού ορισμένα σωματεία άλλαξαν ΑΦΜ και τα πιθανά χρέη τους προς την εφορία και το ΙΚΑ διαγράφηκαν. Για τα παραπάνω, εξετάζεται από την Εισαγγελία ο καταλογισμός ευθυνών σε παράγοντες ΠΑΕ και σε άλλα φυσικά πρόσωπα. Παράλληλα, οι αρχές εξετάζουν το σκάνδαλο των στημένων πινάκων διαιτησίας, την απώλεια 28 εκατ. ευρώ από την κάρτα υγείας ποδοσφαιριστή και τις σοβαρότατες καταγγελίες για εξαγορά ψήφων στις τοπικές ποδοσφαιρικές ενώσεις της Δράμας, της Κορίνθου και της Ρόδου, οι οποίες φαίνεται να επηρέασαν το εκλογικό αποτέλεσμα στην ΕΠΟ.

66 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Από τον Παναγιώτη Πασπαλιάρη

ο μικρός Μαξιμιλιανός δεν ήθελε να φτιάχνει μπίρες. Ήθελε να γίνει δικηγόρος, όπως ο πατέ-ρας του. Ήταν δυνατός στα

γράμματα και, με πρόταση του επισκό-που της πόλης του, πήρε υποτροφία για το λύκειο Luis Le Grand στο Παρίσι. Το 1782 ο νέος βασιλιάς της Γαλλίας, Λουδοβίκος 16ος, επισκέφτηκε το λύκειο του Ροβεσπιέρου. Αυτόν μάλιστα επέλε-ξαν στο σχολείο για να εκφωνήσει τον λόγο υπέρ του θρόνου. Η άμαξα έφτασε στο σχολείο, όμως ο Λουδοβίκος δεν άνοιξε καν την πόρτα, πιθανότατα λόγω της βροχής. Άκουσε τον γεμάτο επαίνους λόγο του 17χρονου μαθητή και έφυγε,

στους πλούσιους. Η φήμη του ως δικη-γόρου και πολιτικού του Αράς μεγάλωνε. Το 1789, έπειτα από παρατεταμένη οικο-νομική κρίση, ο βασιλιάς αναγκάστηκε να συγκαλέσει τη συνέλευση των τριών τάξεων. Οι ευγενείς, ο ανώτερος κλήρος και οι αστοί μαζεύτηκαν στην αίθουσα της εθνοσυνέλευσης. Ο Ροβεσπιέρος εκλέχτηκε μέλος της εθνοσυνέλευσης για να υπερασπίσει τα συμφέροντα της τρί-της τάξης και της γενέτειράς του.

Μετά τη ΒαστίληΓρήγορα τα πράγματα πήραν απρόσμενη τροπή. Οι ιδέες της εποχής και η ακαμ-ψία του δεσποτισμού οδήγησαν τα πλήθη στη Βαστίλη. Οι φυλακές, συνώνυμο

ευχαριστημένος ίσως, αδιάφορος μάλ-λον, για τον επόμενο προορισμό του. Ο Ροβεσπιέρος κυκλοφορούσε με τρύ-πια παπούτσια στο σχολείο, αυτό δεν τον εμπόδισε όμως να μελετά με πάθος Μοντεσκιέ, Ρουσό, Κάτωνα και Κικέρωνα. Γυρίζοντας στο Αράς, και πάλι ο επίσκοπος τον διόρισε ποινικό εισαγγε-λέα. Ο Ροβεσπιέρος γρήγορα κατάλαβε πως η θέση απαιτούσε να συνδιαλλαγεί με τη διεφθαρμένη αριστοκρατία, τον κλήρο και τους μεγαλοαστούς. Επίσης ότι θα έπρεπε να καταδικάζει ανθρώπους στη θανατική ποινή, της οποίας υπήρξε φανατικός πολέμιος στα πρώτα χρόνια της ζωής του. Παραιτήθηκε λοιπόν και ακολούθησε την καριέρα του συνήγορου, και μάλιστα ανελάμβανε υποθέσεις φτωχών ενάντια

της βασιλικής αυθαιρεσίας, έπεσαν και μαζί τους έπεσε και το πανάρχαιο σύστημα διακυβέρνησης της Γαλλίας. Ο Ροβεσπιέρος ήταν με την πλευρά των νικητών. Είχε γίνει μάλιστα μέλος της λέσχης των ιακωβίνων, μιας ριζο-σπαστικής ομάδας που κατέβαινε στην εθνοσυνέλευση με κοινά επιχειρήματα και αιτήματα.Μετά τα γεγονότα της Βαστίλης, συγκλή-θηκε συντακτική συνέλευση. Από τους ιακωβίνους, ή αλλιώς τη λέσχη των Φίλων του Συντάγματος, ξεχώριζε ως ομιλητής ο Ροβεσπιέρος. Στη διάρκεια της πολιτι-κής του καριέρας εκφώνησε πάνω από 900 λόγους. Ο Μιραμπό παρατήρησε την ευγλωττία του. «Αυτός ο νέος θα πάει ψηλά», είπε. «Πιστεύει σε αυτά που λέει». Το 1790, νέα αιματηρά γεγονότα

Στη γαλλική επαρχία του Αρτουά, στην πόλη Αράς, γενήθηκε στις 6 Μαΐου 1758 ο Μαξιμιλιανός Ισίδωρος. Ήταν το μεγαλύτερο από τα 4 παιδιά του δικηγό-ρου Μαξιμιλιανού Βαρθολομαίου Ροβεσπιέρου και της γυναίκας του, Ζακλίν Μαργαρίτας. Λίγα χρόνια αργότερα, η Ζακλίν πέθανε στην τελευταία της γέννα. Ο πατέρας εγκατέλειψε το Αράς και άφησε τα τέσσερα παιδιά του στον ζυθο-ποιό παππού τους.

ανάγκασαν τους παλιούς αρχηγούς των ιακωβίνων να εγκαταλείψουν τη λέσχη. Το 1791 o Ροβεσπιέρος μετακόμισε από μια άνετη κατοικία στο χωρίς ανέσεις σπίτι ενός ξυλουργού και θαυμαστή του, του Μορίς Ντουπλέ. Την ίδια χρο-νιά, αρνήθηκε να εκλεγεί στο νομοθετικό σώμα. Όσοι ήταν μέλη της συντακτικής συνέλευσης, είπε, δεν έπρεπε να διεκδι-κήσουν νέα θητεία. Παρέμεινε πάντως στην πολιτική σκηνή ως αρχηγός των ιακωβίνων, που τότε αριθμούσαν μερι-κές εκατοντάδες χιλιάδες μέλη σε όλη την επικράτεια. Οι συνήθειές του, οι ασήμαντες δαπά-νες διαβίωσης, η αδιαφορία του για τα αξιώματα, το ίδιο το παρουσιαστικό του και η σεμνή φυσιογνωμία του εντυ-πωσίασαν τους σύγχρονούς του. Τον ονόμασαν «ο αδιάφθορος» (μαζί με τον δεύτερο δήμαρχο του Παρισιού Πετιόν), και ήταν αυτό το χαρακτηριστικό του που τον ξεχώριζε ανάμεσα σε πολιτικούς και καιροσκόπους της εποχής του. Το 1792 οι κυρίαρχοι στην εθνοσυνέλευση γιρονδίνοι ώθησαν τη Γαλλία σε πόλεμο με την Αυστρία. Ο Ροβεσπιέρος διακή-ρυξε πώς «ένας επαναστατικός πόλεμος πρέπει να γίνει για να απελευθερωθούν οι δούλοι και οι δουλοπάροικοι από την

Ροβεσπιέρος ο επαναστάτης

ίστορία

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 67

άδικη τυραννία, και όχι για τους παρα-δοσιακούς λόγους της υπεράσπισης μιας δυναστείας ή της εξάπλωσης των συνό-ρων». Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο τον φόβιζε η επικράτηση των στρατιωτι-κών μέσα από τις καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που επιφέρει ο πόλεμος. «Αν είναι Καίσαρες ή Κρόμγουελ θα πάρουν την εξουσία για τον εαυτό τους. Αν είναι ασπόνδυλοι αυλικοί, αδιάφοροι στο να πράττουν το καλό, αλλά πολύ επικίνδυνοι όταν βλάπτουν, θα αποθέσουν την εξου-σία στα πόδια του βασιλιά, με τον όρο να είναι οι ίδιοι οι επικεφαλής υπηρέτες».

Μετά τον βασιλιάΟ πόλεμος έγινε και δεν πήγε καλά για τη Γαλλία. Φάνηκε ξεκάθαρα η επιδίωξη των αντεπαναστατών να εκμεταλλευ-τούν την ήττα και να συντρίψουν την επανάσταση με εξωτερική βοήθεια. Ο Λουδοβίκος είχε χάσει βέβαια τη δύναμη της διοίκησης που ανήκε στους επανα-στάτες. Δεν είχε χάσει όμως τη δύναμη της μυστικής διπλωματίας. Παραχώρησε πόρους στους εχθρούς της Γαλλίας για να επιτεθούν και να τον αποκαταστή-σουν στον θρόνο του με πλήρεις εξουσίες. Τα έγγραφα ανακαλύφθηκαν και η νέα εθνοσυνεύλευση έπρεπε να αποφασίσει για την τύχη του βασιλιά. Σε αυτή τη Βουλή οι πολυπληθείς ιακω-βίνοι κατέλαβαν τα ορεινά έδρανα, πολώνοντας το κλίμα με τις αγορεύσεις

κεφάλια. Είναι η ώρα να τρομοκρα-τηθούν όλοι οι συνωμότες. Γι’ αυτό, νομοθέτες, βάλτε τον Τρόμο στην ημερή-σια διάταξη. Ας είμαστε η επανάσταση, γιατί παντού οι εχθροί μας υφαίνουν την αντεπανάσταση. Η λεπίδα του νόμου θα αιωρηθεί πάνω από όλους τους ενόχους». 200 περίπου πολιτικοί αντίπαλοι των ιακωβίνων συνελήφθησαν και εκτελέ-στηκαν μόνο στο Παρίσι. Στην αρχή, οι αντίπαλοι γιρονδίνοι. Έπειτα, πολι-τικοί όπως ο Εβέρτ και ο Δαντόν. Στη συνέχεια, σύμμαχοι και φίλοι, καθαροί μάλλον επαναστάτες όπως ο Ντεμουλέν. Στις 10 Ιουνίου 1794 ο σύμμαχος του Ροβεσπιέρου, Κουτόν, πέρασε νόμο που επέσπευδε τις δίκες και τις καταδίκες. Δεν αναγνώριζε το δικαίωμα της υπε-ράσπισης στους κατηγορούμενους και είχε δύο μόνο είδη αποφάσεων: Ένοχος ή αθώος. Η τιμωρία όμως ήταν ενός μόνο είδους: Γκιλοτίνα. Ο Τρόμος επιβλήθηκε στη Γαλλία για αρκετούς μήνες. Η ευθύνη αποδόθηκε, αμέσως μετά την αιματηρή λήξη του, στον Ροβεσπιέρο. Είναι γεγονός ότι δεν λείπουν οι λεκτικές εξάρσεις υποστήριξής του. Αυτό που λείπει είναι οι υπογραφές από τις καταδίκες των πολιτικών αντι-πάλων των ιακωβίνων. Ελάχιστες φορές ο Ροβεσπιέρος έβαλε το όνομά του κάτω από μια προγραφή. Ίσως ήταν η συνεί-δησή του που ήταν ακόμα ζωντανή, σε πλήρη πάντως σύγκρουση με τον επανα-στατικό πυρετό. Το πιθανότερο να ίσχυσε στην περίπτωση αυτή μία από τις πιο μεγαλειώδεις σκέψεις του, που έγραψε το 1792: «Η δύναμη της επανάστασής μας με έκανε να νιώσω όλη τη δύναμη του αξιώματος ότι η ιστορία είναι ένα μυθι-στόρημα στην πραγματικότητα. Γιατί από τύχη και από ίντρικες έχουν γίνει περισσότεροι άνθρωποι ήρωες, παρά από αρετή και ανδρεία». Όπου λοιπόν ήρωες, οι νικητές και μετέπειτα τιμητές του Ροβεσπιέρου.

Στο επόμενο: Η πολιτική σκέψη του Ροβεσπιέρου, το Υπέρτατο Ον, το επαναστατικό του πρόγραμμα και το μοιραίο τέλος.

τους εναντίον των κυρίαρχων γιρονδίνων. Στο ζήτημα της στάσης της δημοκρατίας απέναντι στον βασιλιά, η άποψη του Ροβεσπιέρου, κάποτε εχθρού της θανα-τικής ποινής, είχε αλλάξει: «Με μεγάλη μου λύπη ανακοινώνω τη μοιραία αλή-θεια: Ο Λουδοβίκος πρέπει να πεθάνει, ώστε να ζήσει ο λαός της Γαλλίας». Ο Λουδοβίκος αποκεφαλίστηκε στις 21 Ιανουαρίου 1793. Το γεγονός πυροδό-τησε αντιδράσεις στη μοναρχική Ευρώπη. Νέος συνασπισμός κατά της Γαλλίας απειλούσε την Επανάσταση. Στο εσω-τερικό, μαινόταν ο εμφύλιος πόλεμος. Τα λόγια του Ροβεσπιέρου λίγους μήνες πριν αντηχούσαν πιο επίκαιρα από ποτέ. «Πολίτες της Γαλλίας, θέλατε μια επανά-σταση χωρίς επανάσταση;» Την άνοιξη του 1793, μιλώντας στους ιακωβίνους συντρόφους του, ο Ροβεσπιέρος κήρυξε μια «ηθική εξέγερση ενάντια στους διε-φθαρμένους βουλευτές».

Ο τρόμοςΤον Απρίλη μια εννιαμελής επιτροπή ανέλαβε τη διοίκηση του πολέμου και την διακυβέρνηση της χώρας. Τον Ιούλιο εκλέχτηκε σε αυτήν και ο Ροβεσπιέρος. Στο μεταξύ διάστημα μέλη της Κομμούνας του Παρισιού εισέβαλαν στη Βουλή και συνέλαβαν 32 βουλευτές με την κατηγορία της αντεπαναστατι-κής δράσης. «Είναι η ώρα που η ισότητα θα φορέσει το σκουφάκι της σε όλα τα

Λίγοι άνθρωποι στην ιστορία κατάφεραν με 36 χρόνια μόνο ζωής να την αναστατώσουν όσο ο Ροβεσπιέρος.

68 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Του ΔημήτρηΜαρούλη

Χρονολόγιο

18 νοεΜΒριοΥΕφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ. Απόσπασμα από το «Κατευόδιο» του Μάριου Πλωρίτη σε «Δύο Ποιητές», τον Γ.Ρίτσο και τον Αλ.Μινωτή: «Το διπλό δρεπάνι, που θέρισε τον Αλέξη Μινωτή και τον Γιάννη Ρίτσο την περα-σμένη Κυριακή, ένωσε στο θάνατο δυο πρωτολάτες της νεοελληνικής τέχνης, τόσο ανόμοιους σε «επιτήδευμα», σε χαρακτήρα, σε «θέσεις» -κι όμως, τόσο «συγγενικούς» σε άλλα, και γι΄αυτό τόσο ακριβούς (…) Πάνω από μισόν αιώνα, πάλεψαν για την τέχνη τους, κατά την τέχνη τους, με την τέχνη τους, για να δώσουν τη σάρκα του λόγου στη ρωμέικη, την ανθρώπινη, την καλλιτεχνική οδύσσεια κι απαντοχή, οδύνη και προσ-δοκία, βασανισμό και λύτρωση (…) Ωκεανοί, λόγω και έργω, έγιναν κι οι δυο –χιλιάδες στίχους πύργωσε ο ένας, εκατοντάδες ρόλους ο άλλος–, όσο διαφορετικές κι αν στάθηκαν οι προσωπικές πορείες τους. Τεχνίτες ακατάβλητοι, δεν έπαψαν να “σκάπτουν ένδον”, να πελεκάνε στο ανε-ξάντλητο λατομείο της ποίησης - γιατί ποίηση είναι και του σπουδαίου ηθοποιού η σκηνική πράξη (…) Τώρα, έφυγαν κι οι δυο, βαθύπλουτοι σε ημέρες και τιμή. Έφυγαν όρθιοι, δίκαιοι και δικαιωμένοι, αφού όχι μόνο μας πλούτισαν με τα έμβια δωρήματά τους, αλλά και μας άφησαν το μέγα “καταπίστευμα”, το μέγα δίδαγμα της πίστης και του έρωτα για την τέχνη και, συνακόλουθα, για την πιο ευγενική, “ιερή” ουσία του ανθρώπου. Κι εμείς, τώρα “θα κάτσουμε στην πέτρα να διαβάσουμε την καρδιά μας, σα να διαβάζουμε πρώτη φορά την ιστορία του κόσμου”».

09 νοεΜΒριοΥΠεριοδικό «το ́ 74». Αρ.φύλλου 1. Διευθυντής: Μανώλης Γλέζος. Αναδημοσίευση μέρους του ανυπόγραφου άρθρου της 3ης σελίδας, με τίτλο «Τι εκφράζει το κάθε κόμμα»: «Βρισκόμαστε μια βδομάδα πριν απ΄τις εκλογές και τα 4 μεγάλα κόμματα εντείνουν τον προεκλογικό τους αγώνα και συναγωνίζονται με προεκλογικά τεχνάσματα ποιο θα αποκτήσει την εμπιστοσύνη του ελληνικού Λαού (…) Ο λαός στη Λάρισσα φώναζε στον Κ. Καραμανλή: “Κώστα, προχώρα, σώσε τη χώρα”. Στη Θεσσαλονίκη, φώναζε στον αρχηγό της Ένωσης Κέντρου Νέες Δυνάμεις: “Δώστε τη χούντα στο λαό”. Στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Α. Παπαν-δρέου (Θεσ/νίκη) το σύνθημα “Δώστε τη χούντα στο λαό” επικράτησε ενώ ακούστηκαν ακόμα: “Έξω οι Αμερικά-νοι” και “Είσαι ο πρωθυπουργός”. Στην Κρήτη οι συγκε-ντρωμένοι που άκουγαν τους λόγους των εκπροσώπων της “Ενωμένης Αριστεράς”, Κ. Φιλίνη, Μ. Θεοδωράκη και Χ. Φλωράκη, προχώρησαν πιο πολύ. Εκτός από το κομματικό σύνθημα “Ενωμένη Αριστερά”, ακούστηκε συχνά και το “Κάτω το κεφάλαιο”. Η αξία της εντόπισης της διαφοροποίησης των συνθημάτων είναι αναγκαία να σημειωθεί γιατί έτσι φαίνεται το τι εκφράζει το κάθε κόμ-μα και από ποιους ακολουθείται. Από 'κει και πέρα ο κάθε πολίτης είναι ελεύθερος να κρίνει για την ορθότητα, για την επικαιρότητα, για τη σκοπιμότητα των συνθημάτων».

2004

1990

19 νοεΜΒριοΥ Με αφορμή τους ισχυρισμούς του Κ. Μητσοτάκη στο δελτίο ειδήσεων του ALPHA TV (Ν. Χατζηνικολάου, 10/11/2004) σύμφωνα με τους οποίους την κυβέρνησή του το 1993 «την ανέτρεψε ο κ. Σαµαράς λόγω ΟΤΕ και οικονοµικών συµφερόντων», ο «Ντεληκανής», στη 15η σελίδα του περιοδικού ΑΝΤΙ (τ.830), έγραφε: «Ποιοι τον ανέτρεψαν επιτέλους: Ο Κόκκαλης; Ο Μπακατσέλος; Ο Κο-πελούζος; Ο Συγγελίδης; Ο Νάνος; Η παράθεση των ονομάτων δεν είναι καθόλου τυχαία (…) Διότι ποιος ήταν εκείνος που επί οικουμενικής κυβέρνησης έδωσε στον Σ.Κόκκαλη τις περιβόητες πλέον 400.000 ψηφιακές παροχές; Ποιος ήταν ο στενότερος φίλος του Θεσσαλονικιού μεγαλοεπιχειρηματία, ο οποίος ενδιαφέ-ρεται ιδιαίτερα για την οικονομική ανάπτυξη των Σκοπίων; Ποιος υποστηρίζει με κάθε τρόπο έναν άλλο επιχειρηματία που χρηματοδοτεί εφημερίδες οι οποίες “υποστηρίζουν” τη ΝΔ και ταυτόχρονα επιτυγχάνουν φορολογικές ελαφρύνσεις που διευκολύνουν την ανάπτυξη του φυσικού αερίου στα νοικοκυριά; Ποιανού ο στενότερος φίλος ήταν “προσωπάρχης” του Λάτση, αν δεν είναι ακόμα; Γιατί κάποιος, αγνώστων λοιπών στοιχείων, μοίραζε χρυσά ρολόγια όταν έκλεισε η συμφωνία με την Καλτσεστρούτσι; Αλλά και γιατί ο “θαλαμηπόλος” κάποτε της οικογένειας Μητσοτάκη, ο Δ. Αβραμόπουλος, αναδείχθηκε κατακόρυφα; Μόνο χάρις στην ευλύγιστη μέση του ή μήπως επειδή ήταν παρών στη συνάντηση με κάποιους στο Κόμο, το 1991, πάλι για την ΑΓΕΤ; (…) Έγκυροι παρατηρητές διαψεύδουν κατηγορηματικά ότι ο Κ. Μητσοτάκης έχει οποιαδήποτε σχέση με τα ανωτέρω. Ο Επίτιμος είναι ένας έντιμος και κυρίως αδέκαστος πολιτικός».

1974

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 69

18 νοεΜΒριοΥΟ, κατά δήλωσή του, Γιουγκοσλάβος εραστής του ποδοσφαίρου και τότε προπονητής του Παναθηναϊκού Ίβιτσα Όσιμ, μιλούσε στον Γιάννη Τζούστα (ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, αρ.47), για τις αρχές της φιλοσοφίας του και για τη διαλυμένη πατρίδα του: «Η φιλοσοφία μου έχει τα θεμέλιά της στην αρχαία Ελλάδα. Εφαρμόζω στη ζωή μου αυτά που μάθαινα από μικρό παιδί για την αρχαία Ελλάδα. Προσπαθώ να πω τα πράγματα με το όνομά τους, έτσι όπως εγώ τα βλέπω τουλάχιστον. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι εγώ έχω πάντα δίκιο, αλλά ότι αισθάνομαι το λέω, το βγάζω, αν και στην Ελλάδα (…) παρατήρησα ότι πολλές φορές η αλήθεια ενοχλεί μερικούς. Προτιμούν να τους ειπωθεί η ίδια αλήθεια τετ-α-τετ παρά δη-μοσίως (…) Η χώρα μου, όπως την ξέραμε κάποτε, έχει πεθάνει. Σε καμμία περίπτωση δεν πρόκειται να αναστηθεί ξανά. Το μόνο που εύχομαι είναι να σταματήσει αυτός ο φοβερός πόλεμος, οι σκοτωμοί, οι σφαγές (…) Εγώ βέβαια θεωρώ τον εαυτό μου Γιουγκοσλάβο αλλά αυτό μπορεί να χαρακτηριστεί πια ουτοπία. Παρ΄όλα αυτά δεν αλλάζω τις ιδέες μου που δεν έχουν καμμία σχέση με την πολιτική. Απλά είναι οι ιδέες ενός ανθρώπου που ήθελε να ζουν όλοι οι λαοί ενωμένοι και ειρηνικά. Λαοί με διαφορετικές ιδέες και χαρακτηριστικά μπορούν να συνυπάρξουν παρ΄όλα όσα συμβαίνουν στα Βαλκάνια. Είμαι πεπεισμένος γι΄αυτό».

νοεΜΒριοσ Μηνιαία Έκδοση Πνευματικού Προβληματισμού και Γενικής Παιδείας «ΕΠΟΧΕΣ»(ν. 31). Διευ-θυντής: Άγγελος Τερζάκης. Σύμβουλοι: Γ. Σεφέρης, Κ.Θ. Δημαράς, Γ. Θεοτοκάς, Κ. Σκαλιόρας, Λ.Β. Καραπαναγιώτης. Στη στήλη του κινηματογράφου, ο Γ. Μπακογιαννόπουλος, κατέθετε την άποψή του για τη μικρού μήκους ταινία «Ο κλέφτης», η οποία σε σενάριο και σκηνοθεσία Παντελή Βούλγαρη, είχε προβληθεί στην 6η Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου (20-26/09/1965): «Ποτέ δεν είδαμε έναν αστυνομικό στον κινηματογράφο μας σαν κι αυτόν που υποδύεται ο Αλέξης Δαμιανός. Ένα περιστατικό μας τον αποκάλυψε με πολυεδρικό τρόπο. Κι αυτό πολύ λιγώτερο χάρη στο σενάριο και στο διάλογο και πολύ περισσότερο χάρη στην αποκαλυπτικότητα των εικόνων, στην λεπτότατη ανταπόκριση των πλάνων. Επί τέλους να ένας Έλληνας σκηνοθέτης που προωθεί δραματικά το έργο του με τη βοήθεια των ανθρωπίνων αντιδράσεων, κίνηση του κορμιού, στην κίνηση του κορμιού, του χεριού στο χέρι, της ματιάς στη ματιά. Η παρακολούθηση του κλέφτη από τον αστυνομικό, από την ουρά στο λεωφορείο και μετά πάλι στους δρόμους του Περάματος είναι υποδειγματική. Η μελέτη των απαλών χεριών του κλέφτη την ώρα που “ξαφρί-ζει” την τσάντα, συναγωνίζεται σχεδόν τις ανάλογες σκηνές του “Pick up on South Street”του Σάμιουελ Φούλλερ. Το ευλύγιστο ντεκουπάζ της καταδίωξης με το ελαφρύ ελαστικό τρέξιμο του κλέφτη και την άτολμη βαρειά μετακίνηση του Δαμιανού, αναδεικνύει και τον χώρο χωρίς καμμιά υπογράμμιση (…) Το φίλμ, με τις σύνθετες απαιτήσεις της κατασκευής του (σενάριο, σκηνοθεσία, διεύθυνση ηθοποιών, ντεκουπάζ χώρου, αφήγηση, μοντάζ) προσφέρει κι όλας τα εχέγγυα ότι ο σκηνοθέτης είναι ώριμος για την ταινία μεγάλου μήκους».

1992

1965

70 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Ένας για 10Από τον Γιάννη Καρτερό

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Idra Kayne

Χάνεις τη φωνή σου αύριο. Τι κάνεις;Ασχολούμαι με τον χορό που πάντα αγαπούσα.

Βίωσες ρατσισμό, πριν το τραγούδι ή και σήμερα;Τον ρατσισμό τον βιώνω σχεδόν καθημερινά. Πριν το τραγούδι πολύ περισσότερο, αλλά και σήμερα.

Ομοιότητες Ουγκάντας-Ελλάδας;Δεν έχω πάει ποτέ στην Ουγκάντα, γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Ελλάδα, οπότε αδυνατώ να απαντήσω σ’ αυτό. Στο μέλλον εύχομαι να είμαι σε θέση να δώσω μια απάντηση.

Οι ΗΠΑ έβγαλαν μαύρο πρόεδρο. Η Ελλάδα θα το άντεχε;Σε καμία περίπτωση.

Ξέρεις από κρίση;Την βιώνω καθημερινά.

Idra Kayne. Σημαίνει κάτι;Idra (Ίντρα) σημαίνει το παιδί που γεννήθηκε νεκρό και η καρδιά του άρχισε να χτυπάει ξαφνικά αμέσως μετά.

Θα έφευγες στο εξωτερικό για καριέρα;Αν είχα την ευκαιρία, χωρίς δεύτερη σκέψη.

Σε τρομάζουν οι παρακολουθήσεις κινητών και e-mails;Φυσικά. Η έλλειψη ιδιωτικότητας και προσωπικής ελευθερίας είναι μεγάλη μου φοβία.

Χειραψία με ένα είδωλό σου. Ποιον διαλέγεις;Τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, δεν νομίζω ότι χρειάζεται να επεκταθώ...

Τι θα άλλαζες, προσωπικά και μη, αν γυρνούσες για μία φορά πίσω τον χρόνο;Θα άλλαζα μονάχα την εικόνα που είχα για τον εαυτό μου, την αυτοεκτίμηση μου. Δεν θα άλλαζα κανένα γεγονός, γιατί ό,τι έχω ζήσει –ευχάριστο και δυσάρεστο– μ’ έχει φέρει εδώ που είμαι αυτή τη στιγμή.

Ο πρώτος της δίσκος κυκλοφόρησε το 2011. Ήταν το μεγάλο στοίχημα, το οποίο η Idra Kayne κέρδισε. Δύο χρόνια μετά, η φωνή της εξιστορεί μια jazz, soul και funk διαδρομή, την οποία ακολουθείς με κλειστά τα μάτια.

2011 Kυκλοφορία του πρώτου μου άλμπουμ με τίτλο “Don’t walk away”από την ΕΜΙ.

Μάρτιος 2012 Η πρώτη φορά που άκουσα τραγούδι μου στο ραδιόφωνο ενώ οδηγούσα και όταν το συνειδητοποίησα κόντεψα να τρακάρω χαχαχα!

νοέμβριος 2012 Jumping Fish Festival στο Fuzz με headliners τους The Heavy. Η υποδοχή του κόσμου, το χειροκρότημα, αλλά και η προτροπή των The Heavy να πάμε στην Αγγλία για live, συνθέτουν μία από τις πιο ωραίες βραδιές της ζωής μου.

2013 Live στον κήπο του Μεγάρου Μουσικής, αλλά και τα γενέθλιά μου! Η απόλυτη συγκίνηση όταν εκατοντάδες κόσμου μου τραγούδησαν το “Happy Birthday” και χόρεψαν μέχρι τελικής πτώσεως.

www.grammabooks.gr ΜΙΧ. ΚΑΡΑΟΛΗ 69, 16121 ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΤΗΛ.: 210 7299745

Επιμέλειακαι σχεδιασμός

ΠάνοςΚωνσταντόπουλος

Ολοκληρωμένα σχολικά βοηθήματαΕλληνική ΜυθολογίαΓεωγραφία ΕλλάδαςΓεωγραφία Ευρώπης & Κόσμου

Aναδιπλούμενοι χάρτες , διπλής όψης, 70 x 100 τυπωμένοι σε οικολογικό χαρτί, με σκληρή θήκη

5€

2€

13€ 10€

Χάρτης Ελλάδας, Χάρτης Ευρώπης & Κόσμου

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

REKLAMA HOTDOC.pdf 1 03/09/2012 12:41 π.µ.

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 71www.grammabooks.gr ΜΙΧ. ΚΑΡΑΟΛΗ 69, 16121 ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΤΗΛ.: 210 7299745

Επιμέλειακαι σχεδιασμός

ΠάνοςΚωνσταντόπουλος

Ολοκληρωμένα σχολικά βοηθήματαΕλληνική ΜυθολογίαΓεωγραφία ΕλλάδαςΓεωγραφία Ευρώπης & Κόσμου

Aναδιπλούμενοι χάρτες , διπλής όψης, 70 x 100 τυπωμένοι σε οικολογικό χαρτί, με σκληρή θήκη

5€

2€

13€ 10€

Χάρτης Ελλάδας, Χάρτης Ευρώπης & Κόσμου

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

REKLAMA HOTDOC.pdf 1 03/09/2012 12:41 π.µ.

Hot Doculture

72 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

η τ

έλει

α ομ

ορφι

ά

Tabac Rouge

Ένας 65χρονος εργένης κοσμικο-γράφος –και συγγραφέας του ενός βιβλίου, που είχε γνωρίσει σχετι-κή επιτυχία προ αμνημονεύτων ετών– περιφέρει το καλοντυμένο σαρκίον του από πάρτι σε γκαλά και από δεξίωση σε κάθε τύπου κοσμική συνεύρεση στη σύγχρονη Ρώμη, ψάχνοντας να βρει κάποιο νόημα στο λυκόφως της ζωής του... Ο σημαντικότερος σύγχρονος Ιτα-λός σκηνοθέτης, ο Πάολο Σορεντί-νο («Il Divo») καταπιάνεται με ένα φιλόδοξο εγχείρημα και κυριολε-κτικά μεγαλουργεί. Η οπερατική αποδόμηση της φελινικής «Γλυκιάς Ζωής» χρησιμεύει ως πρόσχημα για μια μετωπική –δίχως συμβιβασμό και χωρίς υποχωρήσεις– σύγκρου-ση με την παρακμιακή εικόνα της αγαπημένης του πόλης. Τούτη η γκροτέσκα τοιχογραφία της Ρώμης, με τις διανοουμενίστικες δηθενιές, την κιτς αισθητική και την ηδονι-στική καθημερινότητα, έχει μια βαριά θλίψη που κρέμεται πάνω από κάθε καρέ. Ο υπέροχος Τόνι Σερβίλο είναι ένας άλλος Μαρτσέ-λο Μαστρογιάνι του «81/2» –ή μή-πως είναι ο Φελίνι;–, μια τραγική περσόνα, που επιχειρεί τον ύστατο απολογισμό στη ζωή του, για να συ-νειδητοποιήσει ότι ο επιτηδευμέ-νος κυνισμός του δεν είναι τίποτε άλλο από τη μάσκα του θλιμμένου κλόουν. Σκηνοθεσία: Πάολο Σορεντίνο. Πρω-ταγωνιστούν: Τόνι Σερβίλο, Κάρλο Βερντόνε, Σαμπρίνα Φερίλι, Κάρλο Μπουκιρόσο, Πάμελα Βιλορέζι.

ΠΡΕΜιΕΡΑ 28 ΝοΕΜΒΡιοΥ

Μια παράσταση-βουτιά σε όνειρο, όπου το τσίρκο, ο χορός και η μουσική κερδίζουν κάθε κύτ-ταρο του θεατή. Ο Τζέιμς Τιερέε, που ενθουσίασε το κοινό όταν πρωτοεμφανίστηκε πριν από τρία χρόνια στο Φεστιβάλ Αθηνών, επιστρέφει στην Αθήνα με την εντυπωσιακή τελευταία του δουλειά, που συνδυάζει χορευτές, ακροβάτες και μουσικούς σε ένα σαγηνευτικό θέαμα. Σε ένα θεαματικό σκηνικό, όπου μια μηχανή από καθρέφτες κινείται διαρκώς και πολλαπλασιάζει τον χώρο, εκτυλίσσεται η ιστορία ενός απογοητευμένου και κακομαθημένου βασιλιά, που έχει βαρεθεί το σύστημα που εξουσιάζει, όμως οι υπήκοοί του δεν τον αφήνουν να παραιτηθεί. Ο βασιλιάς περιστοιχίζεται από χορευτές και ακροβάτες παγιδευμένους σε ένα χορό τελετουργικό, με τον οποίο προσπαθούν να ξορκίσουν την απόγνωση της μικρής κοινωνίας τους που προσπαθεί να οραματιστεί ένα μέλλον. Επινοητής ενός δικού του είδους θεάτρου ο Τζέιμς Τιερέε, δημιουργεί παραστάσεις-θέματα συζήτησης.

ΣΤΕΓΗ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ & ΤΕΧΝΩΝ, 22-24 ΝοΕΜΒΡιοΥ

Η L’Arpeggiata, υπό τη διεύθυνση της Christina Pluhar, είναι από τα κορυφαία σύ-νολα πρώιμης και μπαρόκ μουσικής. Το πρόγραμμα της συναυλίας περιλαμβάνει τα τραγούδια και τα οργανικά κομμάτια που κυκλοφόρησαν τον Απρίλιο του 2013 στον δίσκο «Mediterraneo». Η εκφραστική φωνή της Misia στα πορτογαλέζικα φάδος, η εξαίσια φωνή της σοπράνο Nuria Rial στα αναγεννησιακά ισπανικά τραγούδια και οι συναρπαστικές φωνές του Vincenzo Capezzuto και της Κατερίνας Παπαδοπούλου στις ταραντέλες και τα νανουρίσματα της Κάτω Ιταλίας και της Ελλάδας, καθώς και η μοναδική χορευτική ερμηνεία της Anna Dego, εγγυώνται μία εξαιρετική συναυλία. Μία πλειάδα από εξαιρετικούς μουσικούς, όπως οι Πορτογάλοι Sandro Daniel Costa και Daniel Pinto, οι Έλληνες σολίστ της λύρας και της λάφτας Σωκράτης Σινόπουλος και Νίκος Μέρμηγκας, καθώς και οι Τούρκοι δεξιοτέχνες στο κανονάκι και στο σάζι Aytac Dogan και Ismail Tuncbileck συμμετέχουν και ανταλλάσσουν τους αυτοσχεδιασμούς τους με τους μουσικούς της L’ Arpeggiata, που κυριολεκτικά «συνομιλούν» με ένα μο-ναδικό τρόπο, με τον ήχο του τσέμπαλου, της άρπας, του ψαλτηριού και της θεόρβης.

ΜΕΓΑΡο ΜοΥΣιΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ, 29 ΝοΕΜΒΡιοΥ

L’Arpeggiata: Mediterraneo

Από τουςΚωνσταντίνο Καϊμάκη, Παναγιώτη Φρούντζο

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 73

Ο Κινεζικός Καλλιτεχνικός Θίασος Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες (China Disabled People’s Performing Art Troupe - CDPPAT), έρχεται για δύο βραδιές στην Αθήνα, για να προσφέ-ρει ένα θέαμα βαθιά συγκινητικό και ουσια-στικά ψυχαγωγικό. Εξαιρετικοί καλλιτέχνες, με αφοπλιστική ικανότητα να υπερβαίνουν τις δυσκολίες, μεταδίδουν τη μαγεία τους με μοναδικό τρόπο και στέλνουν ένα μήνυμα αι-σιοδοξίας και σθένους. Οι παραστάσεις τους είναι μια δήλωση για το δημιουργικό δυναμικό που κρύβεται μέσα σε κάθε άνθρωπο, για τον πλούσιο εσωτερικό κόσμο των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες. Νεαροί καλλιτέχνες που δεν ακούνε μιλάνε με αρμονικές και ζωηρές κι-νήσεις, άλλοι που δεν βλέπουν, ξεδιπλώνουν τον δικό τους κόσμο με υπέροχα τραγούδια και εντυπωσιακούς χορούς και άλλοι με άλλες φυσικές δυσκολίες εκφράζουν την εμπιστοσύ-νη τους στη ζωή, με υψηλής τέχνης κίνηση και γοητευτικές μελωδίες.

ΜΕΓΑΡο ΜοΥΣιΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ, 27-28 ΝοΕΜΒΡιοΥ

26ο πανόραμα ευρωπαϊκού κινηματογράφουιντεαλ, λαΪσ, CAPITOL, Μεχρι τισ 27 νοεΜΒριοΥΣυνεχίζεται και ολοκληρώνεται αυτή την εβδομάδα η παραδοσιακή γιορτή του σινεμά στην Αθήνα. Αναλυτικά το πρό-γραμμα στο www.panoramafest.org.

Γκόλφωεθνικο θεατρο (κεντρικη σκηνη), Μεχρι τισ 28 νοεΜΒριοΥΤελευταία ευκαιρία για να δείτε την παράσταση του Νίκου Καραθάνου, που πήρε τέσσερα Θεατρικά Βραβεία Κοινού 2013.

ΨαραντώνηςGAGARIN 205, 22 νοεΜΒριοΥΤο ετήσιο ραντεβού του «άγριου» λυ-ράρη στον πιο ροκ χώρο της Αθήνας. Μια διαστημική βραδιά για όλους όσοι αναζητούν μυσταγωγικές εμπειρίες.

ο Ήχος της Ζυγιάς ΜοΥσειο ελληνικών λαΪκών ΜοΥ-σικών ορΓανών, 24 νοεΜΒριοΥΓια όσους θέλουν να βάλουν λίγη μου-σική σε μια κυριακάτικη βόλτα στην Πλάκα, η γνωριμία με τα μουσικά όργανα της παράδοσής μας, με ξενα-γούς ορισμένους από τους σημαντι-κότερους δεξιοτέχνες τους, φαντάζει ιδανική πρόταση. Την Κυριακή 24 Νοεμβρίου, «ξεναγοί» είναι ο Πανα-γιώτης Κοτσώνης (βιολί) και ο Νίκος Αγγελόπουλος (λαούτο). Επιμέλεια: Χάρης Σαρρής.

Lucky Peterson Band feat. Tamara Peterson HALF NOTE JAZZ CLUB, 1-4 δεκεΜΒριοΥ O Lucky Peterson είναι η μεγαλύτερη τριπλή «απειλή» που δρα στον χώρο του σύγχρονου μπουζ. Ξεχωριστή περίπτωση, ως πρώτος κιθαρίστας, καταπληκτικός οργανίστας και σπου-δαίος τραγουδιστής.

My Dream

Μπαλέτο σε δύο πράξεις του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι. O «Καρυοθραύστης», μπα-λέτο του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι σε δύο πράξεις, σε χορογραφία Ρενάτο Τζανέλα, επιστρέφει στην Εθνική Λυρική Σκηνή από τις 23 Νοεμβρίου και για δεκαπέντε παραστάσεις έως τις 5 Ιανουαρίου. Η παράσταση που «έσπασε τα ταμεία» πέρυσι τον Νοέμβριο και έγινε θέμα συζήτησης, αλλά και θετική είδηση ακόμα και στις ειδήσεις του BBC, θα παρουσιαστεί στο θέατρο Ολύμπια με το Μπαλέτο και την Ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, υπό τη διεύθυνση των Γιώργου Βράνου και Στέφανου Τσιαλή. Πρόκειται για μια λαμπερή παραγωγή με θεαματικά σκηνικά και πλούσια κοστούμια που μεταφέρει το κοινό στον κόσμο του παραμυθιού. Στον «Κα-ρυοθραύστη» αναδεικνύονται οι σπουδαίες δυνατότητες των διαπρεπών χορευτών του Μπαλέτου της ΕΛΣ, ενώ χάρη στις τέσσερις διαφορετικές διανομές, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει και να απολαύσει τους καταξιωμένους αλλά και νεότερους χορευτές του συνόλου.Μουσική διεύθυνση: Γιώργος Βράνος, Στέφανος Τσιαλής. Χορογραφία: Ρενάτο Τζανέλα. Χορεύουν: Μαρία Κουσουνή, Βαγγέλης Μπίκος, Ευρυδίκη Ισαακίδου, Αλεξάντερ Νέσκοβ κ.ά.

ΘΕΑΤΡο οΛΥΜΠιΑ, 23 ΝοΕΜΒΡιοΥ-5 ιΑΝοΥΑΡιοΥ

Ο Καρυοθραύστης

74 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Βιβλιοπροτάσεις

Από τη Δήμητρα Αθανασοπούλου

θάνος δραγούμης

«Απλά τα υλικά της λύσης για την Ελλάδα»

χαθεί το μέτρο, έχει χαθεί και η κοινή λογική. Βαδίζουμε στα τυφλά, παρα-ληρώντας συλλογικά. Και αυτό είναι το χειρότερο όλων.

Δίχως φυσικά να μας αποκαλύψετε στοιχεία που θα εκθέσουν την ταυτότητά σας, ποιος κρύβεται πίσω από τον Θάνο Δραγούμη; Αναφέρομαι στην ιδεολογία σας, στα πιστεύω σας, στις επιθυμίες σας. Ένας μέσος άνθρωπος. Λογικός ελπίζω. Που προσπαθεί να μείνει ψύχραιμος μέσα σε μια κατάσταση παραλογισμού. Ιδεολογία; Σήμερα που ζούμε την τελική κατάρρευση των ιδεολογιών αμφιβάλλω κι εγώ για τη δική μου. Βιώνουμε ένα απίστευτο τουρλουμπούκι, για να το πω στην απλή γλώσσα του λαού μας. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, το μόνο σταθερό στην ιδεολογία του κόμμα στην Ελλάδα είναι το ΚΚΕ, αν και προσωπικά απε-χθάνομαι και την ιδεολογία του και τη σταθερότητά του. Πιστεύω στην απλή λογική και στις αποτελεσματικές λύσεις. Πιστεύω στην ψυχραιμία, στη μεθο-δικότητα και στην εργατικότητα. Αν έρθει η λύση για τη χώρα μας, θα έρθει με αυτά τα απλά υλικά. Και μόνο από κάτω προς τα πάνω. Από τον αγώνα των απλών ανθρώπων, όχι από τους πολιτι-καντισμούς των εξουσιαστικών ιερατείων ένθεν κακείθεν.

Έχετε δημοσιεύσει δώδεκα μυθιστορήματα για μεγάλους και τρία για παιδιά με το πραγματικό σας όνομα. Τι γράφετε όταν είστε ο «εαυτός» σας; Συνήθως για θέματα που αγαπώ ή με ενδιαφέρουν προσωπικά ή που θεωρώ ότι στο θέμα υπάρχει ένα συγγραφικό κενό, εννοώ ως προς το μυθιστόρημα. Το τελευταίο μου μυθιστόρημα αφορούσε τον Κ.Π. Καβάφη. Αλλά όλα τα προηγού-μενα ήταν ιστορικά μυθιστορήματα με σημεία αναφοράς την πρόσφατη Ιστορία μας. Μικρασία, Κατοχή, Εμφύλιος.

Συγγραφέας με ψευδώνυμο και δίχως πρόσωπο. Θα μπορούσατε να μας μιλήσετε για τους φόβους σας; Ελπίζω πως η λέξη «φόβοι» δεν ανα-φέρεται στο ψευδώνυμο, το οποίο υπαγορεύτηκε για λόγους συγγραφικής αναφοράς. Τα υπόλοιπα βιβλία μου δεν είναι αστυνομικά και, πολύ περισσό-τερο, το ύφος τους διαφέρει παρασάγγας από τη «Μαύρη Αυγή». Δεν ήθελα να εμπλέξω τους αναγνώστες μου, πιθανόν και να τους εξαπατήσω υπό μία έννοια, εφόσον άλλου είδους μυθιστόρημα θα ανέμεναν και ένα εντελώς διαφορετικό, και το εννοώ κυριολεκτικά, θα κρατού-σαν στα χέρια τους. Είναι μία συνήθης πρακτική στο εξωτερικό, δεν είναι κάτι πρωτότυπο ή ιδιαίτερο.

Η «Μαύρη Αυγή» είναι η σύγχρονη Ελλάδα: Ανεργία, εξαθλίωση και ουρές για συσσίτια με φόντο την ακροδεξιά βία. Ποιο είναι το προγνωστικό σας για την πολιτικοκοινωνική κατάσταση της χώρας μας στο προσεχές μέλλον; Μάλλον ζοφερό. Προσώρας τουλάχιστον. Είμαστε επί τέσσερα σχεδόν χρόνια στην εντατική με υποβοηθούμενες λειτουρ-γίες. Απλώς διαιωνίζουμε την επιβίωσή μας και μάλιστα με εξωτερική βοήθεια, αν τα δάνεια μπορούν να χαρακτηρι-στούν βοήθεια. Το θετικό είναι πως ακόμη αναπνέουμε ως χώρα. Το αρνη-τικό δυστυχώς δεν το ξέρουμε σε όλη του την έκταση. Αυτό ακριβώς με φοβί-ζει. Κι ακόμη περισσότερο από αυτό, η σύγχυση που έχει επέλθει στην ελληνική κοινωνία με την απότομη καταβαρά-θρωση ενός ανήθικου και διεφθαρμένου κράτους. Διότι μόνο ως σύγχυση μπορώ να εξηγήσω τα ποσοστά που λαμβάνουν από τον λαό μας οι κάθε λογής καρα-γκιόζηδες που διακηρύττουν πως μας ψεκάζουν και γίνονται πιστευτοί, οι κάθε λογής φασίστες που αλωνίζουν στις γει-τονιές μαχαιρώνοντας και οι κάθε λογής επαναστάτες που θερίζουν σαν μαφιόζοι εκτελεστές στα τυφλά. Δυστυχώς, έχει

Ο Θάνος Δραγούμης έχει υπο-γράψει δώδεκα μυθιστορήματα για μεγάλους και τρία για παιδιά με το πραγματικό του όνομα. Τη «Μαύρη Αυγή» επέλεξε να την υπογράψει με ψευδώνυμο. Όπως έκανε πριν από δύο χρόνια και με το «Σφαγείο Σαλονίκης», ένα πολύ σκληρό αστυνομικό μυθι-στόρημα που διαδραματίζεται τον καιρό της Κατοχής, το 1943, στη Θεσσαλονίκη. Ο συγγραφέας δίχως πρόσωπο σκόπευε να συνεχίσει με ένα δεύτερο βιβλίο και μέρος μια τριλογίας με ιστορίες για τα Δεκεμβριανά και τον Εμφύλιο. Η επικαιρότητα του άλλαξε τα σχέδια. Τότε άφησε στην άκρη την Ιστορία και έπιασε τη «Μαύρη Αυγή», το πρώτο ελληνικό μυθιστόρημα με θέμα τη νεοναζιστική οργάνωση.

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 75

Μαύρη ΑυγήΈνα αστυνομικό μυθι-στόρημα για τη σύγχρονη Ελλάδα, της κρίσης, της παράνοιας, του διχασμού. Με φόντο τις συγκρούσεις στους δρόμους, τις πυρ-πολημένες τράπεζες, τις αυτοκτονίες των πολιτών, την ανεργία και τις ουρές για συσσίτια, ο αστυνόμος Βερέμης και η ντετέκτιβ Μάρογλου αναλαμβάνουν την εξιχνίαση εγκλημάτων εν μέσω στυγνών επιχειρη-ματιών, εμπόρων όπλων, διεφθαρμένων αστυνο-μικών, χρηματιζόμενων, οφσόρ εταιριών, ακροα-ριστερών τρομοκρατών, πρώην πολιτικών προσφύ-γων στις ανατολικές χώρες που εμπλέκονται σε παράνο-μες ενέργειες.

Συγγραφέας: Θάνος ΔραγούμηςΕκδότης: ΨυχογιόςISBN: 978-618-010-454-7Σελ. 518 | Τιμή: 17,70 €

8 ώρες και 35 λεπτάΣυγγραφείς: Φωτεινή ΤσαλίκογλουΕκδότης: ΚαστανιώτηςISBN: 978-960-035-579-6Σελ. 120 | Τιμή: 9,00 €

Μια παράξενα οικεία ιστορία ενός αιώνα –η οποία ξεκινά από τη Μικρασιατική Καταστροφή, διαπερνά πολέμους, Χούντα και Μεταπολίτευση, και φτάνει έως τις μέρες της μεγάλης κρίσης. Ιούλιος του 1940, λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος… H οικογένεια Αργυρίου μεταναστεύει στην Αμερική. Σαράντα χρόνια αργότερα, η Φρόσω, θυγατέρα του Μενέλαου και της Ερασμίας Αργυρίου, φέρνει στον κόσμο δυο παιδιά αγνώστου πατρός, τον Τζόναθαν και την Αμαλία. Όταν ο Τζόναθαν ταξιδεύει στον τόπο καταγωγής του, εκτυλίσσονται και οι ιστορίες των δυο τραυματισμένων μέσα του πλασμάτων: Της οικογένειάς του και της Ελλάδας.

γιατί αποτυγχάνουν τα έθνηΣυγγραφέας: Ντάρον Ατζέμογλου, Τζέιμς Ρόμπινσον Εκδότης: Λιβάνης ISBN: 978-960-142-741-6Σελ. 519 | Τιμή: 18,50 €

Πρόκειται για ένα βιβλίο προϊόν δεκαπέντε χρόνων πρωτότυπων ερευνών των δύο καθηγητών, το οποίο απαντάει στο ερώτημα που προβληματίζει εδώ και αιώνες τους ειδικούς: «Για ποιους λόγους μερικά έθνη είναι πλούσια και κάποια άλλα φτωχά, για ποιους λόγους η ευημερία και η ένδεια, η υγεία και οι ασθένειες, η σίτιση και οι σιτοδείες χωρίζουν τα έθνη;» Οι συγγραφείς παραθέτουν ιστορικά τεκμήρια από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, τις πόλεις-κράτη των Μάγια, τη μεσαιωνική Βενετία, τη Σοβιετική Ένωση, τη Λατινική Αμερική, την Αγγλία, την Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Αφρική, προκειμένου να θεμελιώσουν μια νέα θεωρία πολιτικής οικονομίας .

Καφέ ΑυγήΣυγγραφέας: Φρανκ ΠαβλόφΕκδότης: ΑΙΩΡΑISBN: 978-618-504-809-9Σελ. 40 | Τιμή: 7,70 €

Το αλληγορικό παραμύθι του Φρανκ Παβλόφ γράφτηκε μετά την ξαφνική άνοδο του ακροδεξιού κόμματος του Λεπέν FRONT NATIONAL στη Γαλλία κι έγινε μπεστ σέλερ σε όλη την Ευρώπη. «Ζεις μια ήσυχη ζωή. Διαβάζεις την εφημερίδα σου, πίνεις μπύρες και βλέπεις ποδόσφαιρο με τους φίλους σου. Σταδιακά όμως τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν. Σου λένε ότι το καφέ είναι το μόνο αποδεκτό χρώμα: Αν έχεις μαύρο σκύλο, να του κάνεις ευθανασία και ν’ αποκτήσεις έναν καφέ. Η λέξη καφέ επιβάλλεται να μπαίνει σε κάθε σου πρόταση. Εκπέμπει μόνο το Ράδιο Kαφέ και κυκλοφορούν μόνο τα Kαφέ Νέα. Απαγορεύονται βιβλία. Αλλά εσύ δεν δίνεις σημασία. Δεν θέλεις μπλεξίματα…»

Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύοΜε το αυτοβιογραφικό «Μολύβι φάμπερ νούμερο δύο» η Άλκη Ζέη μας ταξιδεύει στα πρώτα χρόνια της ζωής της. Τότε που άρχισε να παραδίνεται στην απόλαυση της συγγραφής με ένα σχολικό μολύβι στην κουζίνα ενός διαμερίσματος της προπολεμικής Αθήνας. Όσοι έχουμε υπάρξει αναγνώστες της ως παιδιά παίρνουμε ένα βιβλίο-εισιτήριο για το σύμπαν από το οποίο προήλθε η αγαπημένη μας συγγραφέας. «Μνήμη και πολλή αγάπη χρειάστηκε για να γράψω την ιστορία της ζωής μου. Στο μυθιστόρημα μπορείς να λες ό,τι φαντάζεσαι, να κινείς τους ήρωές σου όπως θέλεις, να τους βάζεις να λένε ό,τι σκέφτεσαι εσύ. Όταν όμως τα πρόσωπα είναι αληθινά, δεν γίνεται ούτε τοσοδά να λαθέψεις, μια και κανείς τους δεν μπορεί πια να σε επιβεβαιώσει ή να σε διαψεύσει»…

Συγγραφέας: Άλκη Ζέη Εκδότης: ΜεταίχμιοISBN: 978-960-566-190-8Σελ. 392 | Τιμή: 16,60€

ΑΠοΤΥΠΟΜΑΤΑ

76 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

Της Ματίνας Παπαχριστούδη ΚΡΑΤΙΚΗ TV ΑΠΟ ΙΔΙώΤΕΣΤο μοντέλο παραχώρησης των λειτουργιών δημόσιων υπηρεσιών σε ιδιωτικά συμφέροντα ακολουθείται πιστά και στη λειτουργία, ίδρυση του νέου κρατικού καναλιού, της ΔΤ αρχικά, που εκπέμπει, και της ΝΕΡΙΤ, που φτιάχνεται ως εταιρία. Ήδη για τη λειτουργία της ΔΤ σχεδόν καθημερινά εγκρίνονται αναθέσεις σε ιδιω-τικές εταιρίες, όπως για παράδειγμα η δημιουργία και λειτουργία ιντερνετικού ιστότοπου. Το μεγάλο κόλπο ωστόσο στήνεται για τη ΝΕΡΙΤ. Ήδη στον νόμο για την ενέργεια πέρασε η διάταξη της ανάθεσης έργου για τις ανάγκες της τηλεόρασης σε κοινοπραξίες. Αυτούς τους ιδιώτες θα πληρώνουν απευθείας οι πολίτες μέσω του ανταποδοτικού τέλους για την υποτιθέμενη δημόσια τηλεόραση.

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΚΟΛΠΟ ΤΗΣ ψΗΦΙΑΚΗΣ TVΣωρηδόν κλαίνε στον τηλεοπτικό αέρα τα ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια για τον φόρο ακίνητης περιου-σίας που καλούνται να πληρώσουν οι έχοντες. Και είναι αυτά τα κανάλια που ως μέτοχοι μιας άλλης εταιρίας ετοιμάζονται να καρπωθούν τη μεγάλη περιουσία των ψηφιακών τηλεοπτικών συχνοτήτων, πληρώνοντας ένα αστείο ποσό στο κράτος. Ως ιδιοκτήτες πια των συχνο-τήτων θα πρέπει όλοι όσοι εκπέμπουν τηλεοπτικό περιεχόμενο να τους πληρώνουν για τον χώρο που θα τους δίνουν.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣΤρεις μήνες μετά την πλήρη εφαρμογή του νόμου για την κατάργηση των ισολογισμών στον έντυπο Τύπο, προσπαθήσαμε να βρούμε δημοσιευμένα στοι-χεία επιχειρήσεων στο ΓΕΜΗ, την ιστοσελίδα του Επιμελητηρίου η οποία, σύμφωνα με τους τροϊκα-νούς και τα εν Ελλάδι όργανά τους στο υπουργείο Οικονομικών, εγγυάται τη διαφάνεια των οικονομικών εταιρικών πράξεων. Άδικος κόπος. Στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει αναρτημένη η βεβαίωση κατάθε-σης του ισολογισμού, όχι όμως και ο ισολογισμός! Και προφανώς δεν υπάρχει κανείς έλεγχος και ούτε πρόκει-ται να υπάρξει. Η αγορά καθορίζει τη διαφάνεια και στην παρούσα φάση η αγορά δεν θέλει να βγει ούτε ένα στοιχείο στη δημοσιότητα.

Η ΣΥΡΡΙΚΝώΣΗ ΤΟΥ ΔΟΛΈως το τέλος του 2013, όπως όλα δείχνουν, ο άλλοτε κραταιός Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη θα ολοκληρώσει τις διαδικασίες συρρίκνωσής του. Ο στό-χος διατήρησης προσωπικού μόλις 500 εργαζομένων και η ενοποίηση των εκδοτικών δραστηριοτήτων σε μια εταιρεία είναι το τελευταίο σχέδιο επιβίωσης του ΔΟΛ. Οι κακές γλώσσες επιμένουν πως, αν και αυτό το σχέδιο δεν στεφθεί με επιτυχία, τότε υπάρχει το κακό σενάριο. Να σωθεί το «κερδοφόρο» δημοσιογραφικό μαγαζί υπό άλλη εταιρία και να βουλιάξει ο «κακός» ΔΟΛ.

Η εικόνα της βουλευτή των ΑΝΕΛ Ραχήλ Μακρή, καθισμένης στα κάγκελα του ραδιομεγάρου της ΕΡΤ τη μέρα της παράνομης εισβολής των ΜΑΤ στο Ραδιομέγαρο, παρέπεμπε απευθείας στην εικόνα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Φοιτητές σκαρ-φαλωμένοι στα κάγκελα του ΕΜΠ πριν από την εισβολή του τανκ της χούντας. Παρέπεμπε, πριν από την επιχείρηση εξευτελισμού του φωτογραφι-κού στιγμιοτύπου από τις κυρίαρχες εφημερίδες των εκδοτικών συγκροτημάτων που διαχειρίζονται την τροϊκανή πολιτική και των ενσωματωμένων σε αυτά δημοσιογραφικών γραφίδων. Η βουλευτής παρουσιάστηκε σχεδόν ως γραφική παιδούλα πάνω σε μυτερά κάγκελα. Προφανώς αυτοί οι ίδιοι που υιο-θέτησαν και μετέφεραν τις γελοιότητες Πάγκαλου δεν έμαθαν ή δεν ήθελαν να ξέρουν πως η βουλευ-τής έχει καταθέσει ερώτηση στη Βουλή για τα δάνεια του Mega. Σύμπτωση πως κυρίως το Έθνος του Γιώργου Μπόμπολα πρωτοστάτησε στον ευτελισμό της βουλευτή, η εφημερίδα του εκδότη που είναι και ο βασικός μέτοχος με το υψηλότερο ποσοστό μετο-χών στο Mega. Πριν από περίπου ένα μήνα, ειδησεογραφικό site που πρόσκειται με θέρμη υπέρ της επένδυσης της Ελληνικός Χρυσός στον δήμο Αριστοτέλη του Χρήστου Πάχτα είχε καταγγείλει την αυτοδιαχειριζόμενη ΕΡΤ 3, στην οποία οι απολυμένοι εργαζόμενοι της ΕΡΤ έδι-ναν τη μάχη της ανεξάρτητης ενημέρωσης, επειδή μετέδωσε τη μεγάλη συναυλία στη Θεσσαλονίκη ενά-ντια στην εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές. Πριν από μόλις λίγες μέρες μάθαμε πως ο δήμος Αριστοτέλη επιχορηγήθηκε από την Ελληνικός Χρυσός με το ποσό των 500 χιλιάδων ευρώ. Το εν λόγω site δηλώνει πως εκφράζει τον δήμο Αριστοτέλη.Είναι φανερό πια. Τα Μέσα Ενημέρωσης ξεκάθαρα και χωρίς καμία ενοχή παραδέχονται πως άφησαν στην άκρη την ενημέρωση και πληροφόρηση του κοινού προς χάριν εξυπηρέτησης και μετάδοσης της προπαγάνδας, με στόχο τη χειραγώγηση. Οι ειδήσεις, τα ρεπορτάζ, τα σκίτσα, οι φωτογραφίες, τα άρθρα δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με την πραγματικό-τητα έξω στην κοινωνία. Προβάλλουν και εκπέμπουν, επιλέγοντας ακόμη και την εμφανή διαστρέβλωση, μόνο όσα εξυπηρετούν ευθέως τα στενά επιχειρημα-τικά και πολιτικά συμφέροντα των ιδιοκτητών τους.

Η κάστα των ενσωματωμένων ΜΜΕ

HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013 • 77

78 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013

80 • HOTDOC. • 21 ΝΟΕΜΒΡΊΟΥ 2013