1

1.1 Standard Eurobarometer EuropeanCommission

Sta

ndar

d E

urob

arom

eter

63.

4 / S

prin

g 20

05 –

TN

S O

pini

on &

Soc

ial

Standard Eurobarometer

ΕΥΡΩΒΑΡΟΜΕΤΡΟ 64 ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ 2005

ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΕΛΛΑ∆Α

Stan

dard

Eur

obar

omet

er 6

4 / Φ

θινόπωρο

200

5 –

TNS

Opi

nion

& S

ocia

l

Η έρευνα αυτή έγινε κατόπιν αιτήµατος και υπό τον συντονισµό της Γενικής ∆ιεύθυνσης Τύπου και Επικοινωνίας. Η ανάλυση αυτή έγινε για την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα. Το κείµενο αυτό δεν εκφράζει αναγκαστικά τις θέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι ερµηνείες ή τοποθετήσεις της παρούσας ανάλυσης εκφράζουν αποκλειστικά και µόνο την άποψη του συντάκτη.

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

2

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1 Περίληψη κυριότερων συµπερασµάτων .......................................................................................3 2 Προοίµιο...........................................................................................................................................12 3 Προεπισκόπηση της ελληνικής κοινής γνώµης..........................................................................13

3.1 Προκαταρκτική προσέγγιση της ελληνικής κοινής γνώµης.............................................13 3.2 Προσωπική κατάσταση και προσδοκίες ............................................................................14 3.3 Βαθµός εµπιστοσύνης στους θεσµούς .............................................................................20 3.4 Σηµαντικά προβλήµατα που αντιµετωπίζει η Ελλάδα .......................................................23 3.5 Στόχοι – προτεραιότητες Ελλάδας και Ευρωπαϊκής Ένωσης...........................................24 3.6 ∆ιαδικασία αποφάσεων .......................................................................................................25

4 Ελληνική αίσθηση για την Ε.Ε........................................................................................................28 4.1 Αίσθηση ταυτότητας: εθνική ή/και ευρωπαϊκή..................................................................28 4.2 Η εικόνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης......................................................................................30 4.3 Οικοδόµηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ..............................................................................32 4.4 Η άποψή µου µετράει στην Ευρωπαϊκή Ένωση.................................................................36 4.5 Αίσθηση συµµετοχής στις ευρωπαϊκές υποθέσεις ...........................................................37 4.6 ∆ιεθνής ρόλος των Η.Π.Α και της Ευρωπαϊκής Ένωσης .................................................37

5 Αποτίµηση της συµµετοχής της Ελλάδας στην Ε.Ε....................................................................40 5.1 Η Ελληνική θέση για τη συµµετοχή στην Ε.Ε.......................................................................40 5.2 Όφελος από τη συµµετοχή της Ελλάδας στην Ε.Ε............................................................41

6 Θεσµικά όργανα της Ε.Ε................................................................................................................43 6.1 Η γνώση των Ελλήνων για τους θεσµούς και τα όργανα της Ε.Ε. .................................43 6.2 Εµπιστοσύνη στα θεσµικά όργανα της Ε.Ε........................................................................44 6.3 Επίπεδο γνώσης των θεσµών / πολιτικών / την Ευρωπαϊκή Ένωση..............................46

7 Πληροφόρηση για την Ευρωπαϊκή Ένωση .................................................................................48 7.1 Θέµατα ή τοµείς πληροφόρησης ενδιαφέροντος ............................................................48 7.2 Πηγές πληροφόρησης..........................................................................................................49

8 Κύριες διαστάσεις της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης...................................................................54 8.1 Υποστήριξη κοινών πολιτικών της Ε.Ε.................................................................................54 8.2 Το Σύνταγµα της Ε.Ε...............................................................................................................55 8.3 Η διεύρυνση της Ε.Ε. ..............................................................................................................57

9 ∆ηµογραφικά Στοιχεία Ελληνικού ∆είγµατος ..............................................................................61 Παράρτηµα Ι: Τεχνικές Προδιαγραφές ..................................................................................................64 Παράρτηµα IΙ: Ελληνικό ερωτηµατόλιο.................................................................................................67

3

1 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΩΝ1 Προσωπική κατάσταση και προσδοκίες

Παραµένουν ιδιαίτερα χαµηλές οι προσδοκίες των ελλήνων ερωτηθέντων για τη χρονιά που έρχεται, καθώς αβεβαιότητα και απαισιοδοξία διαφαίνονται στις τοποθετήσεις τους όσον αφορά στην οικονοµική κατάσταση καθώς και την εργασιακή απασχόληση στην Ελλάδα.

· Ποσοστό 63% προβλέπει χειρότερες οικονοµικές εξελίξεις για τη χώρα τη χρονιά που έρχεται. Σηµειώνεται δε, ότι οι έλληνες πολίτες παραµένουν –όπως και στην προηγούµενη έρευνα του Ευρωβαροµέτρου- από τους πλέον απαισιόδοξους του ευρωπαϊκού δείγµατος µετά τους Πορτογάλους (66%). Ο ευρωπαϊκός µέσος όρος διαµορφώνεται σε αισθητά χαµηλότερα επίπεδα (EU25: 39%).

· Επιδείνωση της εργασιακής απασχόλησης στην Ελλάδα εκτιµά υψηλό ποσοστό 64% (ΕΒ62.0: 57% - EB63.4: 63%). Το ελληνικό αρνητικό ποσοστό είναι το δεύτερο υψηλότερο του συνολικού δείγµατος της παρούσας έρευνας, µετά από αυτό των Πορτογάλων (67%) και, συνεπώς, ο ευρωπαϊκός µέσος όρος εµφανίζεται χαµηλότερος (EU25: 40%).

· Σχετικά µε τις προσδοκίες τους σε θέµατα που αφορούν στην οικονοµική κατάσταση των οικογενειών τους για τους επόµενους 12 µήνες, 1 στους 2 έλληνες πολίτες (50%) εκτιµά οικονοµική στασιµότητα των νοικοκυριών τους για τη νέα χρονιά. Στάσιµη εκτιµά ότι θα παραµείνει, επίσης, η επαγγελµατική κατάσταση του έλληνα πολίτη, σε προσωπικό επίπεδο, ποσοστό 58% των ερωτηθέντων.

Το 42% των ελλήνων πολιτών (ΕΒ62.0: 32% - ΕB63.4: 40%), θεωρεί ότι η κατάστασή τους έχει µεταβληθεί αρνητικά κατά τα τελευταία πέντε έτη. Σηµειώνεται ότι οι έλληνες πολίτες εµφανίζονται από τους πλέον δυσαρεστηµένους συγκεντρώνοντας από τα υψηλότερα αρνητικά ποσοστά του συνολικού δείγµατος της παρούσας έρευνας (Βούλγαροι 48%, Πορτογάλοι 43% και Ούγγροι 42%). Παρόλα αυτά, 1 στους 2 έλληνες πολίτες (51%) δηλώνει «αρκετά ικανοποιηµένος» από την καθηµερινή του ζωή (EU25: 59%).

Ποσοστό 33% (EU25: 41%) προβλέπει βελτίωση της προσωπικής του κατάστασης, ενώ ποσοστό 29% (ΕΒ63.4: 25%) εκφράζει ανησυχία ότι η προσωπική του κατάσταση θα χειροτερέψει κατά τα επόµενα πέντε χρόνια.

Έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες συµφωνούν ότι το επίπεδο της ποιότητας ζωής στην Ευρώπη είναι υψηλότερο από αυτό των Ηνωµένων Πολιτειών (EL: 53% - EU25: 51%), της Ιαπωνίας (EL: 52% - EU25: 46%), της Κίνας (EL: 83% - EU25: 74%) και της Ινδίας (EL: 90% - EU25: 79%).

1 Όλα τα ποσοστά έχουν στρογγυλοποιηθεί. Από 0.1 έως 0.4 προς την κατώτερη µονάδα και από 0.5 έως 0.9 προς την ανώτερη µονάδα του δεκαδικού συστήµατος.

4

Βαθµός εµπιστοσύνης στους θεσµούς

6 στους 10 έλληνες πολίτες (62%) εκφράζουν εµπιστοσύνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση όπως και στη Βουλή των Ελλήνων (57%), ενώ δυσπιστία εκφράζεται για την ελληνική κυβέρνηση (56%). Ο θεσµός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην παρούσα έρευνα –όπως και στις προηγούµενες του Ευρωβαροµέτρου (ΕΒ60.1, ΕΒ61.0, ΕΒ62.0 και 63.4)– συγκεντρώνει υψηλό ποσοστό προτίµησης, επιβεβαιώνοντας πλέον την επίδειξη εµπιστοσύνης από σηµαντική µερίδα των ελλήνων ερωτηθέντων προς το θεσµό. Σηµειώνεται ότι σε ακόµη παλαιότερη έκδοση του Ευρωβαροµέτρου (έρευνα EB59.1) η Ευρωπαϊκή Ένωση κατείχε την έβδοµη θέση στη σειρά προτίµησης µε ποσοστό 55%, ενώ στην παρούσα κατέχει την τρίτη. Σηµειώνεται, επίσης, πως το ποσοστό αυτό (62%) είναι σηµαντικά µεγαλύτερο από τον ευρωπαϊκό µέσο όρο (45%).

Παρατίθενται οι θεσµοί, µε σειρά εµπιστοσύνης/δυσπιστίας:

Εµπιστοσύνη:

· Στρατός [EL: 76% - EU25: 68%] - Αστυνοµία [EL: 65% - EU25: 65%] - Ευρωπαϊκή Ένωση [EL: 62% - EU25: 45%] - Φιλανθρωπικές ή εθελοντικές οργανώσεις [EL: 61% - EU25: 66%] - ∆ικαιοσύνη [EL: 59% - ΕU25: 47%] - Βουλή των Ελλήνων [EL: 57% - ΕU25: 35%]

∆ιισταµένες απόψεις:

· Ραδιόφωνο [EL: 50% - EU25: 61%]. Ωστόσο, τάση δυσπιστίας διαπιστώνεται από την τοποθέτηση υψηλού ποσοστού 48% των ελλήνων ερωτηθέντων (EU25: 30%). Το αρνητικό ποσοστό της ελληνικής κοινής γνώµης είναι το υψηλότερο του συνολικού δείγµατος της παρούσας έρευνας.

· Εκκλησιαστικά ιδρύµατα [EL: 50% - EU25: 47%]. ∆υσπιστία εκφράζεται από ίδιο ποσοστό (50%) του ελληνικού δείγµατος (ΕU25: 43%).

∆υσπιστία:

· Τύπος: H πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώµης (55%) εκφράζει δυσπιστία απέναντι στον τύπο (EU25: 49%). Το 43% των ελλήνων, όπως και το 45% των ευρωπαίων, πολιτών φαίνεται να εµπιστεύεται τον θεσµό.

· Ελληνική κυβέρνηση: Ποσοστό 56% των ελλήνων πολιτών δεν εµπιστεύονται την ελληνική κυβέρνηση (EU25: 62%). Ποσοστό 43% των ελλήνων πολιτών δηλώνει ότι εµπιστεύεται την εθνική κυβέρνηση [EU25: 31%].

· Τηλεόραση: Το υψηλότερο αρνητικό ποσοστό του συνολικού δείγµατος της παρούσας έρευνας συγκεντρώνουν οι έλληνες πολίτες εκφράζοντας δυσπιστία στο θεσµό της τηλεόρασης (EL: 58% - EU25: 42%). Εµπιστοσύνη στην τηλεόραση εκφράζει το 42% του ελληνικού δείγµατος (EU25: 53%).

· Εργατικά σωµατεία / συνδικάτα: Η ελληνική κοινή γνώµη σε ποσοστό 42% (EU25: 38%) τείνει να εµπιστεύεται τα εργατικά σωµατεία / συνδικάτα, ενώ ποσοστό 54% (EU25: 48%) εκφράζει δυσπιστία στο θεσµό.

· Ηνωµένα Έθνη: Tάση δυσπιστίας της ελληνικής κοινής γνώµης αναφορικά µε τα Ηνωµένα Έθνη καταγράφεται σε ποσοστό 56%, µε µεγάλη απόκλιση από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό µέσο όρο (ΕU25: 34%). Σηµειώνεται ότι τόσο οι έλληνες πολίτες όσο και οι Κύπριοι (56%) συγκεντρώνουν το υψηλότερο αρνητικό ποσοστό του συνολικού δείγµατος της έρευνας. Εµπιστοσύνη στο διεθνή θεσµό εκφράζει το 41% (ενισχυµένο σε σχέση µε την προηγούµενη έρευνα ΕΒ63.4: 30%) του ελληνικού δείγµατος (EU25: 52%).

· Μεγάλες εταιρείες: ∆υσπιστία απέναντι στις µεγάλες εταιρείες εκφράζει ποσοστό 73% της ελληνικής κοινής γνώµης (EU25: 57%).

· Πολιτικά κόµµατα: 3 στους 4 Έλληνες δεν εµπιστεύονται τα πολιτικά κόµµατα (EL: 77% - EU25: 76%).

5

Σηµαντικά προβλήµατα που αντιµετωπίζει η Ελλάδα

Όπως και στις προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου που έθεταν το ίδιο ερώτηµα, οι έλληνες πολίτες συνεχίζουν να θεωρούν ότι η ανεργία συνιστά πρόβληµα µείζονος σηµασίας (EL: 60% - EU25: 44%). Προβληµατισµός εκφράζεται από σηµαντική µερίδα της ελληνικής κοινής γνώµης για την οικονοµική κατάσταση της χώρας (EL: 42% - EU25: 26% - ΕΒ63.4: 42%), καθώς και για την άνοδο των τιµών / πληθωρισµό (EL: 36% - EU25: 17% - ΕΒ63.4: 33%). Ανησυχία για την εγκληµατικότητα εκδηλώνει το 15% των ελλήνων ερωτηθέντων(EU25: 24%), ενώ 1 στους 10 προβληµατίζεται για τις συντάξεις (EL: 10% - EU25: 10%).

Οι έλληνες πολίτες σε ποσοστό 61% θεωρούν ως πλέον υψηλή προτεραιότητα την καταπολέµηση της ανεργίας (EU25: 43%). Εξίσου σηµαντική προτεραιότητα για την πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώµης συνιστά και η καταπολέµηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού συγκεντρώνοντας ποσοστό 52% (ΕΒ63.4: 64%).

∆ιαδικασία αποφάσεων Στους τοµείς της φορολογίας, του εκπαιδευτικού συστήµατος και των συντάξεων οι έλληνες πολίτες τοποθετούνται πλειοψηφικά υπέρ της λήψης αποφάσεων από µόνη την ελληνική κυβέρνηση, και όχι από κοινού µε την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στους υπόλοιπους τοµείς που παραθέτει η έρευνα, είναι σαφής η θετική τοποθέτηση της ελληνικής κοινής γνώµης, και µάλιστα µε ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά, στη διαµόρφωση κοινών πολιτικών της Ε.Ε. και στη συνακόλουθη από κοινού λήψη αποφάσεων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συγκεκριµένα, υπέρ της λήψης αποφάσεων στα πλαίσια της Ε.Ε. τάσσονται οι έλληνες ερωτηθέντες για τους παρακάτω τοµείς:

- Επιστηµονική και τεχνολογική έρευνα, 79% (EU25: 69%) - Καταπολέµηση της τροµοκρατίας, 73% (EU25: 78%) - Προστασία του περιβάλλοντος, 71% (EU25: 66%) - Ενεργειακή πολιτική, 70% (EU25: 59%) - Υποστήριξη σε περιοχές που αντιµετωπίζουν οικονοµικές δυσκολίες, 68% (EU25: 57%) - Καταπολέµηση του εγκλήµατος, 62% (EU25: 59%) - Προστασία του καταναλωτή, 62% (EU25: 48%) - Άµυνα και εξωτερικές υποθέσεις, 60% (EU25: 63%) - Πολιτική ανταγωνισµού, 60% (EU25: 56%) - Αντικείµενο κοινής απόφασης θεωρεί ότι πρέπει να είναι η καταπολέµηση της ανεργίας

ποσοστό (57%) της ελληνικής κοινής γνώµης. Αντιθέτως, ο µέσος ευρωπαίος πολίτης (EU25: 57%) προκρίνει τη λήψη αποφάσεων σε επίπεδο κράτους-µέλους.

- 57% των ελλήνων πολιτών θεωρεί την αγροτική και αλιευτική πολιτική, αντικείµενο λήψης αποφάσεων στα πλαίσια κοινής πολιτικής της Ε.Ε. (EU25: 51%).

- Μετανάστευση, 53% (EU25: 57%) - Η υγεία και η κοινωνική πρόνοια, αποτελεί τοµέα τον οποίο οι έλληνες πολίτες φαίνονται

διατεθειµένοι να αποδεχτούν τη λήψη αποφάσεων από κοινού µε την Ε.Ε. (52%), σε αντίθεση µε τους ευρωπαίους πολίτες οι οποίοι επιµένουν στη λήψη αποφάσεων από την εθνική κυβέρνηση της εκάστοτε χώρας (EU25: 67%).

Σαφής είναι η τοποθέτηση των ελλήνων πολιτών (62%), σε θέµατα που αφορούν στην ευρωπαϊκή αµυντική πολιτική, ότι οι σχετικές αποφάσεις πρέπει να λαµβάνονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τη λήψη αποφάσεων από την εθνική κυβέρνηση προτείνει το 31% των ερωτηθέντων, ενώ πολύ µικρό ποσοστό (3%) επιµερίζεται στο ΝΑΤΟ.

6

Αίσθηση ταυτότητας: εθνική ή/και ευρωπαϊκή Εξετάζοντας την αίσθηση της ταυτότητας ή της συνείδησης στο ελληνικό δείγµα, σε µια πρόβλεψη στο προσεχές µέλλον, φαίνεται η αίσθηση αυτή να παραµένει ελληνική για ποσοστό 47%. Σηµειώνεται µείωση κατά δέκα ποσοστιαίες µονάδες σε σχέση µε το ποσοστό που συγκέντρωσε το ελληνικό δείγµα σε προηγούµενη έρευνα του Ευρωβαροµέτρου (ΕΒ62.0: 57%). Αντίστοιχα, σηµειώνεται αύξηση κατά εννέα ποσοστιαίες µονάδες του ποσοστού που εκτιµά ότι θα έχει διαµορφώσει µια διπλή ταυτότητα-συνείδηση, η οποία θα είναι κυρίως ελληνική και δευτερογενώς ευρωπαϊκή από 37% στην προηγούµενη έρευνα σε 46% στην παρούσα.

Ελάχιστοι είναι οι έλληνες (7%), όπως και οι υπόλοιποι ευρωπαίοι πολίτες (7%), που πιστεύουν ότι στο άµεσο µέλλον θα διαµορφώσουν µια ταυτότητα πρωτίστως ευρωπαϊκή και δευτερογενώς εθνική και ακόµη λιγότεροι, καθώς µόνο πέντε στους χίλιους έλληνες πολίτες είναι αυτοί που διαβλέπουν τη διαµόρφωση µιας αµιγώς ευρωπαϊκής ταυτότητας (EL: 0% - EU25: 2%).

Οι έλληνες πολίτες, σχεδόν στο σύνολό τους (80%), δηλώνουν πολύ υπερήφανοι για την εθνικότητά τους, µε τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό µέσο όρο να κυµαίνεται σε αισθητά χαµηλότερα επίπεδα (EU25: 46%). Σε µια συγκριτική θεώρηση, οι έλληνες πολίτες φέρονται να είναι οι πλέον υπερήφανοι, µετά τους Τούρκους (85%) µεταξύ όλων των ερωτηθέντων χωρών της έρευνας, για την εθνικότητά τους.

Η ευρωπαϊκή ταυτότητα φαίνεται να δηµιουργεί αίσθηµα εξαιρετικής υπερηφάνειας σε ποσοστό 16% της ελληνικής κοινής γνώµης (EU25: 12%). Αρκετά υπερήφανοι για την ευρωπαϊκή τους ταυτότητα δηλώνουν οι περισσότεροι Έλληνες (46%), όπως και οι περισσότεροι πολίτες των άλλων κρατών-µελών (ΕU25: 51%).

Η εικόνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Θετική εικόνα έχει η πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώµης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς 1 στους 10 έλληνες πολίτες (10%) εκφράζεται κατηγορηµατικά υπέρ µίας θετικής εικόνας για την Ε.Ε. (EU25: 7%) και το 41% θεωρεί ότι η Ε.Ε. προβάλει µία αρκετά θετική εικόνα (EU25: 37%).

Για ποσοστό 60% της ελληνικής κοινής γνώµης, η Ευρωπαϊκή Ένωση σηµαίνει την ελευθερία να ταξιδεύεις, να σπουδάζεις και να δουλεύεις οπουδήποτε στα κράτη-µέλη της (EU25: 50%), από το 42% ερµηνεύεται ως διασφάλιση της ειρήνης (EU25: 32%) και για το 38% των ελλήνων και των ευρωπαίων πολιτών, η Ευρωπαϊκή Ένωση σηµαίνει το Ευρώ. Σηµειώνεται ότι 33% των ελλήνων πολιτών (EU25: 20%) αποδίδει στην Ε.Ε. την έννοια της ανεργίας.

Η έρευνα προσπαθεί να διαγνώσει το συναίσθηµα που γεννάται στον Έλληνα κατά την πρόσληψη της εικόνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και παρατηρείται ότι την αίσθηση της ελπίδας διατυπώνει 1 στους 2 έλληνες πολίτες (EL: 53% - EU25: 42%).

7

Οικοδόµηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Oι έλληνες πολίτες εκτιµούν ότι η Ευρώπη οικοδοµείται µε µία µέση ταχύτητα ενώ διάχυτη είναι η επιθυµία των Ελλήνων πολιτών για υψηλότερη ταχύτητα στην οικοδόµηση της Ε.Ε. (46%). Σηµειώνεται δε ότι οι Έλληνες (46%) περισσότερο από όλους τους ερωτηθέντες του συνολικού δείγµατος της έρευνας ζητούν τη µέγιστη επιτάχυνση του ρυθµού οικοδόµησης της Ευρώπης, παρουσιάζοντας το υψηλότερο ποσοστό µεταξύ των χωρών που έλαβαν µέρος στην παρούσα έρευνα και µάλιστα τριπλάσιο από τον ευρωπαϊκό µέσο όρο (EU25: 14%). Ο κυριότερος φόβος των ελλήνων πολιτών -που ενδεχοµένως προκαλεί η οικοδόµηση της Ευρώπης στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης- αφορά στη µεταφορά εργασίας προς άλλα κράτη-µέλη όπου η παραγωγή είναι φθηνότερη (EB64.2: 85% - ΕB63.4: 87%), όπως επίσης στο ενδεχόµενο η οικοδόµηση της Ευρώπης να προκαλέσει περισσότερες δυσκολίες στους αγρότες φαίνεται να είναι κοινός για 7 στους 10 Έλληνες (EL: 72% - EU25: 65%).

Όπως και στην προηγούµενη έρευνα του Ευρωβαροµέτρου (EB63.4), έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες συνεχίζουν να έχουν αντίθετη άποψη όσον αφορά στις οικονοµικές δυνατότητες που θα έπρεπε να έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση µε σκοπό την υλοποίηση των πολιτικών στόχων που έχει θέσει. Σηµειώνεται ότι το ποσοστό των ελλήνων πολιτών που υποστηρίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να έχει περισσότερα οικονοµικά µέσα έχει αυξηθεί από 50% στην προηγούµενη έρευνα (ΕΒ63.4), σε 59% στην παρούσα (ΕΒ64.2). Αντίστοιχα, το ποσοστό που θεωρεί ότι οι πολιτικοί της στόχοι δεν δικαιολογούν αύξηση του προϋπολογισµού της έχει µειωθεί από 29% (ΕΒ63.4) σε 23% στην παρούσα. Και στις δύο περιπτώσεις ο ευρωπαϊκός µέσος όρος διαµορφώνεται στα ίδια επίπεδα µε την προηγούµενη έρευνα (ΕΒ63.4: 32% και 50% αντίστοιχα).

Αίσθηση συµµετοχής στις ευρωπαϊκές υποθέσεις

7 στους 10 έλληνες πολίτες (71%) δεν πιστεύουν ότι η προσωπική τους άποψη µετράει στην Ευρωπαϊκή Ένωση (EU25: 59%).

To 83% των ελλήνων και το 72% των ευρωπαίων πολιτών δεν αισθάνεται ότι συµµετέχει πάρα πολύ στις ευρωπαϊκές υποθέσεις. Σε συνέχεια, το 71% των ελλήνων και µόνο το 47% των ευρωπαίων πολιτών εκφράζει την επιθυµία να συµµετάσχει περισσότερο στις ευρωπαϊκές υποθέσεις αλλά ταυτόχρονα εκφράζει και άγνοια για τον τρόπο µε τον οποίο µπορεί να επιτευχθεί αυτό.

Η πλειοψηφία της ελληνικής (89%), καθώς και της ευρωπαϊκής (78%) κοινής γνώµης θεωρεί ότι τα ευρωπαϊκά θεσµικά όργανα θα έπρεπε να καταβάλλουν περισσότερες προσπάθειες να παρακινήσουν τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συµµετέχουν περισσότερο στις ευρωπαϊκές υποθέσεις. Το ίδιο ισχυρίζονται όσον αφορά τόσο στην ελληνική κυβέρνηση (EL: 91% - EU25: 81% - εθνική κυβέρνηση) όσο και στην τοπική αυτοδιοίκηση (EL: 89% - EU25: 76%).

8

∆ιεθνής ρόλος των Η.Π.Α και της Ευρωπαϊκής Ένωσης Παρόµοια αποτελέσµατα, αν και τα αρνητικά ποσοστά είναι ακόµα πιο ενισχυµένα, µε αυτά της προηγούµενης έρευνας του Ευρωβαροµέτρου που έθετε το ίδιο ερώτηµα καταγράφονται και στην παρούσα, καθώς έντονα αρνητική παραµένει η στάση της πλειονότητας της ελληνικής κοινής γνώµης, απέναντι στο διεθνή ρόλο των Η.Π.Α., ενώ θετική στάση φαίνεται να τηρεί η πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώµης για το διεθνή ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέµατα ειρήνης, καταπολέµησης της τροµοκρατίας, παγκόσµιας οικονοµικής ανάπτυξης, καταπολέµησης της φτώχειας και προστασίας του περιβάλλοντος.

Σηµειώνεται ότι τα «αρνητικά» ποσοστά του ελληνικού δείγµατος για τον ρόλο των Η.Π.Α., σχεδόν σε όλες τις παρακάτω περιπτώσεις, είναι τα υψηλότερα του συνολικού δείγµατος. Συγκεκριµένα, οι έλληνες πολίτες θεωρούν ότι ο ρόλος των Η.Π.Α. στην παγκόσµια ειρήνη (EL: 90% - EU25: 53%), στον αγώνα κατά της τροµοκρατίας (EL: 83% - EU25: 40%), στην παγκόσµια οικονοµική ανάπτυξη (EL: 76% - ΕU25: 33%), στην καταπολέµηση της φτώχειας διεθνώς (EL: 83% - EU25: 51%) και στην προστασία του περιβάλλοντος (EL: 78% - EU25: 60%) είναι αρνητικός.

Ενώ κρίνουν ως θετικό το ρόλο που διαδραµατίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά τη συµβολή της στην ειρήνη στον κόσµο (56%), την καταπολέµηση της τροµοκρατίας (EL: 53% -ΕU25: 61%), την παγκόσµια οικονοµική ανάπτυξη (EL: 45% - EU25: 49%) και στην προστασία του περιβάλλοντος (EL: 55% - EU25: 61%). Όσον αφορά στην καταπολέµηση της φτώχειας στον κόσµο, θετικό ρόλο της Ε.Ε. διακρίνει το 41% (EU25: 49%).

Αποτίµηση της συµµετοχής της Ελλάδας στην Ε.Ε.

Η πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώµης (54%) θεωρεί ότι η συµµετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνιστά θετική πράξη (EU25: 50%). Ποσοστό 12% των ελλήνων και 16% των ευρωπαίων πολιτών διακρίνει «κάτι κακό». Τέλος, το 34% της ελληνικής κοινής γνώµης, και το 30% της ευρωπαϊκής, τοποθετείται ουδέτερα («ούτε καλό ούτε κακό»).

Σηµαντική πλειονότητα των ελλήνων πολιτών (67%) θεωρεί ότι η Ελλάδα έχει ωφεληθεί από τη συµµετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός µέσος όρος (EU25) διαµορφώνεται στο 52%, ήτοι 15 ποσοστιαίες µονάδες χαµηλότερα. Σηµειώνεται ότι οι Έλληνες (67%) εµφανίζονται να είναι από τους πλέον ικανοποιηµένους ευρωπαίους πολίτες αναφορικά µε τη συµµετοχή της χώρας τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι έλληνες πολίτες επισηµαίνουν τα πλεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατα του να ανήκει η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκεκριµένα, τα πλεονεκτήµατα αναφέρονται στην ασφάλεια της χώρας (EL: 78% - EU25: 67%), τον τοµέα των υπηρεσιών (EL: 65% - EU25: 54%), το βιοτικό επίπεδό τους (EL: 61% - EU25: 53%), καθώς και τις εξαγωγές της Ελλάδας (EL: 56% - EU25: 64%).

Αντίστοιχα, οι έλληνες πολίτες θεωρούν ότι το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει αρνητική επίδραση στην απασχόληση (EL: 61% - EU25: 54%), στη γεωργία (EL: 52% - EU25: 48%) και στη βιοµηχανία της Ελλάδας (EL: 51% - EU25: 37%).

9

Γνώση και Πληροφόρηση για την Ευρωπαϊκή Ένωση Το 61% των ελλήνων ερωτηθέντων –από τα υψηλότερα ποσοστά του συνολικού δείγµατος γνωρίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελείται από 25 κράτη-µέλη (EU25: 44%).

Oι έλληνες ερωτηθέντες, συγκεντρώνοντας το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό µετά από αυτό των πολιτών της Μάλτας (80%), εµφανίζονται να γνωρίζουν, καλύτερα από όλους τους υπόλοιπους ερωτηθέντες του συνολικού δείγµατος, ότι τα µέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκλέγονται απευθείας από τους πολίτες της Ε.E. (EL: 74% - EU25: 50%).

Το 33% αγνοεί ότι η Ε.E. έχει τον δικό της ύµνο (EU25: 28%), καθώς απαντά «δε γνωρίζω» στο σχετικό ερώτηµα. Το 28% (EU25: 33%) γνωρίζει ότι η Ε.Ε. διαθέτει το δικό της ύµνο, ενώ το 39% (EU25: 39%) πιστεύει ότι η Ε.Ε. δεν έχει δικό της ύµνο. Τέλος, η πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώµης (EL: 50% - EU25: 39%), λανθασµένα θεωρεί ότι οι τελευταίες εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έγιναν τον Ιούνιο του 2002.

Οι έλληνες πολίτες εκφράζουν τόσο την επιθυµία (EL: 43% - EU25: 48%) όσο και την ανάγκη (EL: 42% - EU25: 18%) για περισσότερη ενηµέρωση και γνώση όσον αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, ζητούν περισσότερη πληροφόρηση όσον αφορά στα δικαιώµατά τους ως ευρωπαίοι πολίτες (71%), την πολιτική για την απασχόληση (43%) καθώς και για την υγεία και την κοινωνική πολιτική (42%).

Πηγές πληροφόρησης

Η πλειοψηφία των Ελλήνων (79%) χρησιµοποιεί την τηλεόραση προκειµένου να συγκεντρώσει πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις πολιτικές και τους θεσµούς της (EU25: 66%). Οι καθηµερινές εφηµερίδες (22%) αποτελούν επίσης σηµαντική πηγή πληροφόρησης των ελλήνων ερωτηθέντων. Σε σχέση, βέβαια, µε τις τοποθετήσεις των άλλων ευρωπαίων πολιτών και γενικότερα του συνολικού δείγµατος της έρευνας, οι έλληνες πολίτες εµφανίζουν το χαµηλότερο ποσοστό στην ανάγνωση των εφηµερίδων, προκειµένου για τη λήψη πληροφόρησης αναφορικά µε την Ευρωπαϊκή Ένωση (EU25: 42%).

1 στους 5 έλληνες ερωτηθέντες (20%) αξιοποιεί το ραδιόφωνο ως µέσο πληροφόρησης για θέµατα που αφορούν στην Ε.Ε. (EU25: 30%). Συγκριτικά µε τους υπόλοιπους ευρωπαίους πολίτες, οι έλληνες πολίτες συγκεντρώνουν από τα χαµηλότερα ποσοστά.

Το ∆ιαδίκτυο εµφανίζεται µε χαµηλά ποσοστά προτίµησης µεταξύ των πηγών πληροφόρησης για ευρωπαϊκά θέµατα, καθώς φαίνεται να αξιοποιείται µόνο από το 9% των ερωτηθέντων ελλήνων. Σηµειώνεται ότι οι έλληνες πολίτες συγκεντρώνουν το δεύτερο χαµηλότερο ποσοστό χρήσης του διαδικτύου, µετά από αυτό των πολιτών της Βουλγαρίας και της Τουρκίας (8%), ενώ ο ευρωπαϊκός µέσος όρος διαµορφώνεται σε υψηλότερα επίπεδα (EU25: 22%).

Η πλειοψηφία τόσο της ελληνικής όσο και της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης αξιολογεί ως αντικειµενική την πληροφόρηση που λαµβάνει από τα ελληνικά µέσα µαζικής ενηµέρωσης όσον αφορά στην παρουσίαση θεµάτων σχετικά µε την Ε.Ε. (τηλεόραση 48%, ραδιόφωνο 49% και τύπος 49%). Τα ποσοστά που αφορούν στην αντικειµενική πληροφόρηση από τa ελληνικά ΜΜΕ έχουν αυξηθεί συγκρινόµενα µε την προηγούµενη έρευνα του Ευρωβαροµέτρου που έθετε το ίδιο ερώτηµα (ΕΒ63.4: τηλεόραση 44%, ραδιόφωνο 37%, τύπος 43%). Έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες επιλέγουν την τηλεόραση ως το κυριότερο µέσο ειδησεογραφικής ενηµέρωσής τους, καθώς δηλώνουν σε ποσοστά 61% και 66% αντίστοιχα ότι παρακολουθούν τις ειδήσεις στην τηλεόραση σε καθηµερινή βάση. Αξιοσηµείωτο είναι ότι οι Έλληνες συγκεντρώνουν τα υψηλότερα αρνητικά ποσοστά του συνολικού δείγµατος, δηλώνοντας τόσο ότι δεν διαβάζουν ποτέ τις ειδήσεις στις καθηµερινές εφηµερίδες (EL: 33% - EU25: 15%), όσο ότι δεν τις ακούν ποτέ από το ραδιόφωνο, όπως και οι τούρκοι πολίτες (EL: 37% - EU25: 16%).

10

Υποστήριξη κοινών πολιτικών της Ε.Ε. Όπως προκύπτει από τα αποτελέσµατα της έρευνας οι έλληνες πολίτες παραµένουν ένθερµοι υποστηρικτές µίας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής, καθώς το 68% (ΕΒ63.4: 67% - ΕΒ62.0: 71%) τάσσεται υπέρ µίας τέτοιας εξέλιξης (EU25: 55%). Αντίθετο στην εξέλιξη προς µία κοινή ευρωπαϊκή πολιτική φέρεται να είναι το 29% της ελληνικής κοινής γνώµης (ΕU25: 31%).

Εµφανής είναι η απογοήτευση των ελλήνων πολιτών από τη χρήση του ευρώ, καθώς σε προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου όπου ετέθη το ίδιο ερώτηµα, η πλειονότητα της ελληνικής κοινής γνώµης µε υψηλά ποσοστά (ΕΒ62.0: 62%) εµφανιζόταν υπέρ µίας Ευρωπαϊκής Νοµισµατικής Ένωσης, µε ένα µοναδικό νόµισµα, ενώ τόσο στην αµέσως προηγούµενη (EB63.4: 49%) όσο και στην παρούσα έρευνα το θετικό ποσοστό έχει µειωθεί σηµαντικά (46%). Αντίστοιχα το ποσοστό που τάσσεται κατά έχει αυξηθεί συγκρινόµενο µε τις προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου (53%). Σηµειώνεται ότι το ποσοστό που συγκεντρώνουν οι έλληνες ερωτηθέντες που φέρονται κατά της Νοµισµατικής Ένωσης είναι το δεύτερο υψηλότερο µαζί µε αυτό των Σουηδών, µετά από αυτό των πολιτών του Ηνωµένου Βασιλείου (64%).

Όπως και στις προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου όπου ετέθη το ίδιο ερώτηµα, η πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώµης τάσσεται υπέρ µίας κοινής πολιτικής άµυνας και ασφάλειας (EL: 78% - EU25: 77%) και µίας κοινής εξωτερικής πολιτικής των κρατών-µελών της Ε.Ε. έναντι άλλων χωρών (EL: 74% - EU25: 68%).

Το Σύνταγµα της Ε.Ε. Την αναγκαιότητα απόκτησης ενός Συντάγµατος για την Ευρωπαϊκή Ένωση εκφράζει ποσοστό 68% των ελλήνων πολιτών (ΕΒ63.4: 60% - EU25: 63%). Αντίθετη άποψη εµφανίζεται να έχει το 29% των ελλήνων ερωτηθέντων (EU25: 21%).

Έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες εκτιµούν ότι η υιοθέτηση της Συνθήκης που καθιερώνει ένα Σύνταγµα για την Ευρώπη θα βοηθήσει ώστε η λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καταστεί πιο δηµοκρατική (EL: 69% - EU25: 64%), πιο αποτελεσµατική (EL: 69% - EU25: 61%), καθώς και πιο διαφανής (EL: 61% - EU25: 56%).

Έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες πιστεύουν ότι, εάν όλα τα κράτη-µέλη υιοθετήσουν τη Συνθήκη που καθιερώνει ένα Σύνταγµα για την Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα καταστεί ισχυρότερη στον κόσµο (EL: 72% - EU25: 69%), περισσότερο ανταγωνιστική στον οικονοµικό τοµέα (EL: 70% - EU25: 64%), καθώς και ότι θα την ευαισθητοποιήσει να «σκέφτεται» πιο κοινωνικά (EL: 63% - EU25: 54%).

Η πλειοψηφία τόσο της ελληνικής όσο και της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης (49%) πιστεύει ότι πρέπει να γίνει επαναδιαπραγµάτευση του Ευρωπαϊκού Συντάγµατος εφόσον δύο κράτη-µέλη –Γαλλία και Ολλανδία- τάχθηκαν µε τη ψήφο τους “κατά” του προτεινόµενου Ευρωπαϊκού Συντάγµατος. Ποσοστό 28% των ελλήνων και 22% των ευρωπαίων πολιτών υποστηρίζει ότι τα κράτη-µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να συνεχίσουν τη διαδικασία επικύρωσης του Ευρωπαϊκού Συντάγµατος ανεξάρτητα από τα αρνητικά αποτελέσµατα της Γαλλίας και της Ολλανδίας. Τέλος, 13% τόσο της ελληνικής όσο και της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης προτείνει την εγκατάλειψη του Ευρωπαϊκού Συντάγµατος.

Έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες στην πλειονότητά τους (EL: 64% - EU25: 60%) ισχυρίζονται ότι το Ευρωπαϊκό Σύνταγµα είναι απαραίτητο για να διασφαλιστεί ότι οι ευρωπαϊκοί θεσµοί λειτουργούν σωστά. Αντίθετη άποψη εκφράζεται από το 26% των ελλήνων και το 25% των ευρωπαίων πολιτών.

11

Η διεύρυνση της Ε.Ε.

Οι Έλληνες παραµένουν οι πλέον ένθερµοι υποστηρικτές της διεύρυνσης, καθώς τάσσονται έκδηλα υπέρ της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην προοπτική µίας νέας διεύρυνσης µε την ένταξη κι άλλων χωρών τα επόµενα χρόνια (EL: 74% - EU25: 49%). Το θετικό ποσοστό που συγκεντρώνει η ελληνική κοινή γνώµη είναι το υψηλότερο –µαζί µε αυτό των πολιτών της Σλοβενίας- του συνολικού δείγµατος της έρευνας.

Οι έλληνες πολίτες διακρίνουν την ετοιµότητα χωρών όπως η Ελβετία (88%), η Νορβηγία (86%) και η Ισλανδία (80%) προκειµένου να ενταχθούν ως πλήρη µέλη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ αρνητικοί φαίνονται να είναι έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες σχετικά µε το ενδεχόµενο ένταξης της Τουρκίας (EL: 79% - EU25: 55%) και της Αλβανίας (EL: 61% - EU25: 50%). Όσον αφορά στη FYROM, ποσοστό 46% (EU25: 41%) τάσσεται υπέρ της µελλοντικής της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ ποσοστό 52% (EU25: 42%) τάσσεται κατά.

Η είσοδος της Τουρκίας στην Ε.Ε.

Έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες φαίνεται να µη διακρίνουν κάποιο θετικό αποτέλεσµα από την είσοδο της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

· Οι έλληνες πολίτες δεν πιστεύουν ότι η Τουρκία ανήκει µερικώς στην Ευρώπη τόσο λόγω της γεωγραφικής της θέσης (EL: 57% - EU25: 35%) όσο και της ιστορίας της (84% - EU25: 45%).

· Αν και οι τούρκοι πολίτες στη µεγάλη πλειονότητά τους (61%) υποστηρίζουν ότι η είσοδος της χώρας τους στην Ε.Ε. θα ενίσχυε την ασφάλεια στην περιοχή, οι έλληνες ερωτηθέντες εµφανίζονται να έχουν αντίθετη άποψη, καθώς διαφωνούν µε αυτή την υπόθεση σε ποσοστό 68% (ΕΒ63.4: 55% - EU25: 48%). Σηµειώνεται ότι το ελληνικό αρνητικό ποσοστό είναι το δεύτερο υψηλότερο του συνολικού δείγµατος µετά από αυτό της Αυστρίας (72%).

· Οι έλληνες πολίτες, συγκεντρώνοντας το υψηλότερο αρνητικό ποσοστό του δείγµατος (74%), δεν πιστεύουν ότι η είσοδος της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα προαγάγει την αµοιβαία κατανόηση των ευρωπαϊκών και των µουσουλµανικών αξιών (EU25: 47%).

· 7 στους 10 Έλληνες (EL: 73% - EU25: 55%) πιστεύουν ότι οι πολιτισµικές διαφορές µεταξύ της Τουρκίας και των κρατών-µελών της Ε.E. είναι ιδιαίτερα σηµαντικές για να επιτραπεί η είσοδος της Τουρκίας στην Ε.Ε. Αξιοσηµείωτο είναι ότι την ίδια άποψη συµµερίζονται και στην τουρκοκυπριακή κοινότητα (64%), όπως επίσης ότι το αντίστοιχο ποσοστό του τουρκικού δείγµατος εµφανίζεται σχετικά υψηλό (46%).

· 8 στους 10 Έλληνες (EL: 80% - EU25: 63%) πιστεύουν ότι η ένταξη της Τουρκίας πιθανώς να εµπεριέχει τον κίνδυνο ενθάρρυνσης της µετανάστευσης προς τις περισσότερο αναπτυγµένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σηµειώνεται ότι την ίδια άποψη εκφράζουν και οι τούρκοι πολίτες σε ποσοστό 56%.

Έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες φαίνονται να κατανοούν τα βασικά κριτήρια που πρέπει να πληροί µία χώρα για να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς στην πλειονότητά τους, µε ποσοστά 95% και 83% αντίστοιχα, θεωρούν ότι για να ενταχθεί η Τουρκία στην Ε.Ε. σε περίπου 10 χρόνια, θα πρέπει να δείξει συστηµατικά ότι σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώµατα. Σύµφωνη µε αυτή την προϋπόθεση εµφανίζεται σε ποσοστό 69% και η τουρκική κοινή γνώµη. Επίσης, σηµαντικό κριτήριο για την ένταξη της Τουρκίας φαίνεται να είναι η οικονοµία της χώρας, καθώς 9 στους 10 Έλληνες (EL: 92% - EU25: 76%) θεωρούν απαραιτήτως ότι η Τουρκία για να ενταχθεί στην Ε.Ε. θα χρειαστεί να βελτιώσει σηµαντικά την κατάσταση της οικονοµίας της. Οι τούρκοι πολίτες εκφράζουν την ίδια άποψη σε ποσοστό 70%.

12

2 ΠΡΟΟΙΜΙΟ Το τακτικό Ευρωβαρόµετρο 64.2 διεξήχθη από την TNS Opinion & Social, µία κοινοπραξία των φορέων Taylor Nelson Sofres και EOS Gallup Europe, στο διάστηµα µεταξύ της 11ης Οκτωβρίου και 15ης Νοεµβρίου 2005, κατόπιν αιτήµατος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Γενική ∆ιεύθυνση Τύπου και Επικοινωνίας, Σφυγµοµέτρηση Γνώµης).

Η έρευνα διεξήχθη στα 25 κράτη-µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις δύο υπό ένταξη χώρες (Βουλγαρία και Ρουµανία) καθώς και στις δύο υποψήφιες για ένταξη χώρες (Κροατία και Τουρκία) και «στην περιοχή όχι υπό τον άµεσο έλεγχο της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας (Τουρκοκυπριακή Κοινότητα)»2, καλύπτοντας δειγµατοληπτικά τον πληθυσµό των χωρών, ηλικίας 15 ετών και άνω. Για τους σκοπούς της έρευνας χρησιµοποιήθηκε αντιπροσωπευτικά τυχαίο δείγµα, αναλογικό του µεγέθους του πληθυσµού και της πληθυσµιακής πυκνότητας της κάθε χώρας.

Όσον αφορά στο ελληνικό τµήµα της έρευνας, στο τυχαία επιλεγµένο δείγµα συµµετείχαν 1000 έλληνες πολίτες, από αντιπροσωπευτικές περιοχές της ελληνικής επικράτειας, εκ των οποίων 993 δήλωσαν ελληνική εθνικότητα. Για τη λήψη των στοιχείων χρησιµοποιήθηκαν τυποποιηµένα ερωτηµατολόγια, ενώ η επικοινωνία µε τους συµµετέχοντες είχε τη µορφή της προσωπικής συνέντευξης.

Στην ανάλυση που ακολουθεί παρουσιάζονται περιφραστικά, και όπου κρίνεται σκόπιµο απεικονιστικά, οι θέσεις / τοποθετήσεις / απαντήσεις του ελληνικού δείγµατος, ενώ σε σηµεία µε εξαιρετικό ενδιαφέρον επιχειρούνται συµπεράσµατα, εµβαθύνσεις και συγκριτικές θεωρήσεις.

Τέλος, στο βαθµό που τα θεµατικά πεδία συµπίπτουν, η παρούσα έκθεση καταγράφει και αποτυπώνει συγκρίσεις της ίδιας της ελληνικής κοινής γνώµης στα πλαίσια διαφορετικών χρονικά ερευνών. Ειδικότερα, παρουσιάζεται και αξιολογείται συγκριτικά η τοποθέτηση της ελληνικής κοινής γνώµης, όπως καταγράφεται στο πλαίσιο κοινών και επαναλαµβανόµενων ερωτηµάτων των τελευταίων ερευνών του Ευρωβαροµέτρου.

2 Ο ευρωπαϊκός µέσος όρος (EU25) που παρατίθεται στα αποτελέσµατα της παρούσας έρευνας αφορά στα αποτελέσµατα που καταγράφηκαν στα 25 κράτη-µέλη.

13

3 ΠΡΟΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ Σε µία σειρά εισαγωγικών, διερευνητικών και διαγνωστικών ερωτηµάτων που θέτει η έρευνα του Ευρωβαροµέτρου 64.2, οι έλληνες πολίτες εκφράζουν απόψεις και προσδοκίες, διατυπώνουν θέσεις και εκτιµήσεις οι οποίες µας επιτρέπουν να προσεγγίσουµε την οπτική του µέσου Έλληνα πολίτη, τόσο σε ό,τι αφορά θέµατα ατοµικού-καθηµερινού ενδιαφέροντος, όσο και σε ζητήµατα ευρύτερου κοινωνικο-πολιτικού ενδιαφέροντος.

3.1 Προκαταρκτική προσέγγιση της ελληνικής κοινής γνώµης Ερ. 1 Όταν είστε µεταξύ φίλων, θα λέγατε ότι συζητάτε πολιτικά θέµατα συχνά,

περιστασιακά, ή ποτέ;

Συχνά Περιστασιακά Ποτέ EL EU25 EL EU25 EL EU25

22% 16% 46% 55% 32% 29% Όπως και στις προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου, η πλειονότητα των ελλήνων πολιτών (46%) φαίνεται να συζητά περιστασιακά περί πολιτικής µε τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό µέσο όρο (Ευρώπη των 25) να παρουσιάζεται υψηλότερος (EU25: 55%). Το σχετικά υψηλό έλλειµµα ενδιαφέροντος για συζητήσεις πολιτικού περιεχοµένου επιβεβαιώνεται από την ένδειξη ότι το 32% των ελλήνων ερωτηθέντων (ΕΒ63.0: 31%) δεν αναπτύσσει ποτέ πολιτικές συζητήσεις όταν συναντάται µε φίλους (EU25: 29%). Τέλος, το 22% των Ελλήνων δηλώνει ότι αναπτύσσει «συχνά» συζητήσεις πολιτικού περιεχοµένου µεταξύ φίλων (EU25: 16%). ∆ιακρίνοντας τις τοποθετήσεις των ελλήνων ερωτηθέντων µε βάση το φύλο, παρατηρούµε µία διαφοροποίηση µεταξύ ανδρών (22%) και γυναικών (41%) -όπως και στις προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου- που δηλώνουν ότι δεν συζητούν «ποτέ» για θέµατα πολιτικού περιεχοµένου. Λαµβάνοντας υπόψη επιµέρους χαρακτηριστικά του δείγµατος –ειδικότερα εκείνο της ηλικίας– διαπιστώνουµε ότι εκείνοι που κυρίως συζητούν «συχνά» για πολιτική είναι τα άτοµα ηλικίας άνω των 40 ετών, ειδικότερα µεταξύ 40 - 54 (29%).

Ερ. 2 Όταν έχετε κάποια γνώµη την οποία υποστηρίζετε έντονα, σας συµβαίνει ποτέ να πείθετε τους φίλους, τους συγγενείς ή τους συναδέλφους σας να υιoθετήσουν τις απόψεις σας; Θα λέγατε ότι αυτό σας συµβαίνει . . . ;

Συχνά Μερικές φορές Σπάνια Ποτέ ∆.Γ.

EL EU25 EL EU25 EL EU25 EL EU25 EL EU25 19% 11% 42% 37% 21% 28% 19% 23% 0% 1%

Όπως και στις προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου, το ποσοστό των ερωτηθέντων Ελλήνων που απαντά ότι µόνο «µερικές φορές» καταφέρνει να πείθει για τις απόψεις του το οικογενειακό και επαγγελµατικό του περιβάλλον κυµαίνεται στα ίδια επίπεδα, 42% (ΕΒ63.4 : 44%). «Σπάνια», όπως και «ποτέ», δηλώνει 1 στους 5 έλληνες πολίτες ότι καταφέρνει να πείσει φίλους, συγγενείς και συναδέλφους να υιοθετήσουν τις απόψεις του. Ποσοστό 19% των ελλήνων ερωτηθέντων δηλώνει ότι του συµβαίνει «συχνά» να πείθει την οικογενειακή και επαγγελµατική οµήγυρη.

14

3.2 Προσωπική κατάσταση και προσδοκίες

Ερ. 3 Γενικά, είστε πολύ ικανοποιηµένος/η, αρκετά ικανοποιηµένος/η, όχι και τόσο ικανοποιηµένος/η, ή καθόλου ικανοποιηµένος/η από τη ζωή που ζείτε; Θα λέγατε ότι είστε . . .;

Πολύ Αρκετά Όχι και τόσο Καθόλου EL EU25 EL EU25 EL EU25 EL EU25

14% 21% 51% 59% 25% 16% 10% 4%

Ένας στους δύο έλληνες πολίτες (51%) δηλώνει «αρκετά ικανοποιηµένος» από την καθηµερινή του ζωή. Αντίστοιχα ο µέσος ευρωπαϊκός όρος διαµορφώνεται σε σχετικά υψηλότερο επίπεδο (59%). «Πολύ ικανοποιηµένος» φαίνεται να αισθάνεται ποσοστό 14% από τη ζωή που ζει, ποσοστό συγκριτικά χαµηλότερο του µέσου ευρωπαϊκού όρου (EU25: 21%). Ιδιαίτερα υψηλό εµφανίζεται το ποσοστό των Ελλήνων (25%) οι οποίοι δηλώνουν όχι και τόσο ικανοποιηµένοι από την καθηµερινή τους ζωή (EU25: 16%). Ένας στους δέκα ερωτηθέντες έλληνες εµφανίζεται να µην είναι καθόλου ικανοποιηµένος από την καθηµερινή του ζωή. Ο µέσος ευρωπαίος πολίτης τοποθετείται αντίστοιχα σε ποσοστό 4%. Παρατηρείται ότι τόσο τα ποσοστά των ελλήνων, όσο και των ευρωπαίων πολιτών, στο σύνολό τους, κινούνται σε σχεδόν παρόµοια επίπεδα µε αυτά των προηγούµενων ερευνών του Ευρωβαροµέτρου (ΕΒ62.0 & ΕΒ63.4) που έθετε το ίδιο ερώτηµα.

Στο γράφηµα που ακολουθεί απεικονίζονται τα συνολικά ποσοστά (αθροιστικά: «πολύ ικανοποιηµένοι + αρκετά ικανοποιηµένοι», καθώς και «όχι και τόσο ικανοποιηµένοι + καθόλου ικανοποιηµένοι») όλων των χωρών που έλαβαν µέρος στην έρευνα. Αξιοσηµείωτο είναι ότι το ελληνικό ποσοστό ικανοποίησης είναι από τα χαµηλότερα του συνολικού δείγµατος, µε τον ευρωπαϊκό µέσο όρο να εµφανίζεται υψηλότερος κατά δεκαπέντε ποσοστιαίες µονάδες.

15

Ικανοποιηµένος/η Όχι ικανοποιηµένος/η

DK 96% 3% SE 96% 3% NL 95% 5% FI 93% 7% LU 92% 7% IE 91% 7% UK 89% 11% BE 88% 11% SI 87% 13%

CY 86% 14% AT 85% 15% ES 84% 15% FR 81% 18% CZ 81% 19%

D-W 80% 20% MT 80% 20%

EU25 80% 20% DE 79% 21%

CY(tcc) 79% 20% IT 76% 23%

D-E 74% 26% TR 73% 26% EE 71% 28% HR 71% 29% PL 70% 29% EL 65% 35% SK 64% 36% LV 60% 39% LT 58% 41% PT 57% 42% HU 56% 44% RO 47% 53% BG 29% 70%

ΠΟΣΟ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ

ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ΠΟΥ ΖΟΥΝ;

Ερ. 3 / ΕΒ64.2

14

51

25

10

21

59

16

4

Πολύ Αρκετά Όχι τόσο Καθόλου

EL EU25

16

Ερ. 4 Ποιες είναι οι προσδοκίες σας για τους επόµενους 12 µήνες; Οι επόµενοι 12 µήνες

θα είναι καλύτεροι, χειρότεροι ή ίδιοι, όσον αφορά . . .; ΚΑΛΥΤΕΡΟΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟΙ Ι∆ΙΟΙ ∆.Γ. EL EU25 EL EU25 EL EU25 EL EU25

Για τη ζωή σας γενικά 35% 35% 25% 13% 39% 49% 1% 3% Για την οικονοµική κατάσταση στη

χώρα σας (Ελλάδα) 12% 19% 63% 39% 24% 37% 1% 5%

Για την οικονοµική κατάσταση της οικογενείας σας 20% 25% 30% 19% 50% 53% 0% 3%

Για την εργασιακή απασχόληση στη χώρα σας (Ελλάδα) 11% 20% 64% 40% 23% 35% 1% 5%

Για την προσωπική σας επαγγελµατική κατάσταση 18% 22% 19% 9% 58% 60% 5% 9%

Ιδιαίτερα χαµηλές είναι οι προσδοκίες των ερωτηθέντων για τους επόµενους 12 µήνες. Τα ποσοστά κυµαίνονται σε σχεδόν παρόµοια επίπεδα µε τα αντίστοιχα των προηγούµενων ερευνών του Ευρωβαροµέτρου (ΕΒ62.0 & ΕΒ63.4). Εξίσου χαµηλές διαγράφονται οι προσδοκίες των Ελλήνων για τη ζωή τους γενικά σε σχέση µε αυτές που είχαν εκφράσει σε προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου (ΕΒ62.0 & ΕΒ63.4). - Βελτίωση των συνθηκών ζωής για τους επόµενους 12 µήνες προσδοκά το 35% (ΕΒ62.0: 37% -

ΕΒ63.4: 33%) των ελλήνων πολιτών. Σηµειώνεται ότι πιο αισιόδοξα για βελτίωση της ζωής τους παρουσιάζονται τα άτοµα ηλικίας 15-24 (61% αυτών) και 25-39 ετών (40%), ενώ λιγότερο αισιόδοξα εµφανίζονται τα άτοµα ηλικίας 40-54 (27%) και τα άτοµα άνω των 55 ετών (23%).

- Το 25% των ερωτηθέντων Ελλήνων (ΕΒ62.0 & EB63.4: 22%) προβλέπει χειρότερες εξελίξεις για τη ζωή τους τη χρονιά που έρχεται. Σηµειώνεται ότι το ποσοστό παραµένει –όπως και στις προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου- από τα υψηλότερα αρνητικά του συνολικού δείγµατος της παρούσας έρευνας, µετά από αυτά των Πορτογάλων (36%) και των Βούλγαρων (27%). Ο ευρωπαϊκός µέσος όρος διαµορφώνεται σε χαµηλότερα επίπεδα (EU25: 13%).

- Αµετάβλητες παραµένουν οι προσδοκίες για τους επόµενους 12 µήνες, όσον αφορά τη ζωή τους γενικά, για το 39% των ελλήνων πολιτών (ΕΒ62.0: 38% - ΕΒ63.4: 42%) και το 49% των Ευρωπαίων.

Αβεβαιότητα και απαισιοδοξία διαφαίνονται στις τοποθετήσεις των ελλήνων πολιτών όσον αφορά στην οικονοµική κατάσταση της χώρας τους και στην εργασιακή απασχόληση στην Ελλάδα. Συγκεκριµένα, όσον αφορά την οικονοµική κατάσταση της χώρας: - Μόνο το 12% των ελλήνων πολιτών (ΕΒ63.4: 11% - ΕΒ62.0: 14%) προσδοκά βελτίωση των

συνθηκών για την ελληνική οικονοµία τους επόµενους 12 µήνες. - Πλέον των έξι στους δέκα έλληνες πολίτες (ΕΒ64.2: 63% - ΕΒ63.4: 59% - ΕΒ62.0: 58%)

προβλέπουν χειρότερες οικονοµικές εξελίξεις για τη χώρα τη χρονιά που έρχεται. Σηµειώνεται δε, ότι οι έλληνες πολίτες παραµένουν –όπως και στην προηγούµενη έρευνα του Ευρωβαροµέτρου- από τους πλέον απαισιόδοξους του ευρωπαϊκού δείγµατος µετά τους

17

Πορτογάλους (66%). Ο ευρωπαϊκός µέσος όρος διαµορφώνεται σε αισθητά χαµηλότερα επίπεδα (EU25: 39%).

- Ένας στους τέσσερις έλληνες πολίτες (24%) προβλέπει στασιµότητα της εθνικής οικονοµίας (EU25: 37%).

Οικονοµική κατάσταση της Ελλάδας

56%

23%

58% 59%63%

Οκτ-Νοε.03 Φεβ-Μαρ.04 Οκτ-Νοε.04 Μαι-Ιουν .05 Οκτ-Νοε.05

ΕΒ60.1 EB61.0 EB62.0 EB63.4 EB64.2

Παρουσίαση αποτελεσµάτων (%) προηγούµενων ερευνών των ελλήνων πολιτών που προβλέπουν επιδείνωση της οικονοµικής

κατάστασης καθώς και της εργασιακής απασχόλησης στην Ελλάδα

Εργασιακή απασχόληση στην Ελλάδα

63%57%

28%

64%55%

Οκτ-Νοε.03 Φεβ-Μαρ.04 Οκτ-Νοε.04 Μαι-Ιουν .05 Οκτ-Νοε.05

ΕΒ60.1 EB61.0 EB62.0 EB63.4 EB64.2

18

Σε ερώτηση σχετικά µε τις προσδοκίες τους σε θέµατα που αφορούν στην οικονοµική κατάσταση των οικογενειών τους για τους επόµενους 12 µήνες, προέκυψαν τα εξής: - Ένας στους δύο έλληνες πολίτες (50%) - (ΕΒ62.0: 49% - ΕΒ63.4: 54%) προσδοκά οικονοµική

στασιµότητα του νοικοκυριού του για τη νέα χρονιά. - Ένας στους πέντε (20%) - (ΕΒ62.0: 22% - ΕΒ63.4: 19%) έλληνες ερωτηθέντες προσδοκά

βελτίωση της οικονοµικής κατάστασης των οικογενειών τους. - Ποσοστό 30% (ΕΒ62.0: 27% - ΕΒ63.4: 25%) των ελλήνων ερωτηθέντων πιστεύει ότι η

οικονοµική κατάσταση των οικογενειών τους θα είναι χειρότερη τους επόµενους 12 µήνες. O ευρωπαϊκός µέσος όρος διαµορφώνεται σε χαµηλότερα επίπεδα (19%).

Αρκετά απαισιόδοξοι φαίνονται οι έλληνες πολίτες για τα θέµατα εργασίας και απασχόλησης –σε εθνικό επίπεδο– για τους επόµενους 12 µήνες. - Μόνο ένας στους 10 έλληνες πολίτες (11%) εκφράζει αισιόδοξες προσδοκίες για τη βελτίωση

της αγοράς εργασίας (ΕΒ62.0: 12% - ΕΒ63.4: 8%). Πιο αισιόδοξοι εµφανίζονται οι ευρωπαίοι πολίτες µε ποσοστό 20% (EU25).

- Υψηλό ποσοστό (64%) – (ΕΒ62.0: 57% - EB63.4: 63%) αναµένει επιδείνωση της εργασιακής απασχόλησης στην Ελλάδα. Σηµειώνεται ότι το ελληνικό αρνητικό ποσοστό είναι το δεύτερο υψηλότερο του συνολικού δείγµατος της παρούσας έρευνας, µετά από αυτό των Πορτογάλων (67%). Ο ευρωπαϊκός µέσος όρος εµφανίζεται χαµηλότερος κατά 24 ποσοστιαίες µονάδες (EU25: 40%).

- Στάσιµη εκτιµάται, από το 23% των ελλήνων ερωτηθέντων (EB63.4: 25% - ΕΒ62.0: 28%), ότι θα παραµείνει η εργασιακή απασχόληση στην Ελλάδα τους επόµενους 12 µήνες.

Οι προσδοκίες των ελλήνων πολιτών για τους επόµενους 12 µήνες, σε θέµατα που αφορούν στην προσωπική τους επαγγελµατική κατάσταση, καταγράφονται ως εξής: - Το 58% (ΕΒ62.0: 57% - ΕΒ63.4: 61%) των ελλήνων και το 60% των ευρωπαίων πολιτών πιστεύει

ότι η επαγγελµατική του κατάσταση, σε προσωπικό επίπεδο, θα παραµείνει στάσιµη. - Το 18% (ΕΒ62.0: 22% - EB63.4: 17%) των ερωτηθέντων προσδοκά βελτίωση της

επαγγελµατικής κατάστασης σε προσωπικό επίπεδο (EU25: 22%). - Ποσοστό 19% των ελλήνων πολιτών θεωρεί ότι η χρονιά που έρχεται θα είναι χειρότερη

επαγγελµατικά (EU25: 9%).

Ερ. 5 Αν συγκρίνετε τη σηµερινή σας κατάσταση µε τα προηγούµενα 5 χρόνια, θα λέγατε ότι έχει βελτιωθεί, έχει παραµείνει περίπου ίδια ή έχει χειροτερέψει;

Έχει βελτιωθεί Έχει παραµείνει περίπου ίδια Έχει χειροτερέψει ∆.Γ.

EL EU25 EL EU25 EL EU25 EL EU25

26% 37% 32% 33% 42% 29% 1% 1% Αξιοσηµείωτο είναι το γεγονός ότι το 42% των ελλήνων πολιτών (ΕΒ62.0: 32% - ΕB63.4: 40%), θεωρεί ότι η κατάστασή τους έχει µεταβληθεί αρνητικά κατά τα τελευταία πέντε έτη. Σηµειώνεται ότι οι έλληνες πολίτες εµφανίζονται από τους πλέον δυσαρεστηµένους συγκεντρώνοντας ένα από τα υψηλότερα αρνητικά ποσοστά του συνολικού δείγµατος της παρούσας έρευνας (Βούλγαροι 48%, Πορτογάλοι 43% και Ούγγροι 42%). Αντίθετη άποψη εκφράζει ποσοστό 26% (ΕΒ62.0: 38% - ΕΒ63.4: 32%), καθώς τοποθετείται θετικά, διαπιστώνοντας βελτίωση, ενώ ποσοστό 32% (ΕΒ62.0: 30% - EB63.4: 28%) δεν διακρίνει αισθητή βελτίωση, δηλώνοντας ότι η κατάστασή του έχει παραµείνει περίπου η ίδια.

19

Ερ. 6 Στο διάστηµα των επόµενων 5 χρόνων, πιστεύετε ότι η προσωπική σας κατάσταση θα βελτιωθεί, θα παραµείνει περίπου ίδια ή θα χειροτερέψει;

Θα βελτιωθεί Θα παραµείνει περίπου ίδια Θα χειροτερέψει ∆.Γ.

EL EU25 EL EU25 EL EU25 EL EU25

33% 41% 31% 38% 29% 16% 6% 5% Σε ερώτηση σχετικά µε τις εκτιµήσεις των ερωτηθέντων για την προσωπική τους κατάσταση εντός της επόµενης πενταετίας, οι Έλληνες εκφράζουν συγκρατηµένη αισιοδοξία, καθώς το 33% (EU25: 41%) προβλέπει βελτίωση της προσωπικής του κατάστασης, ενώ ποσοστό 29% (ΕΒ63.4: 25%) εκφράζει ανησυχία ότι η προσωπική του κατάσταση θα χειροτερέψει κατά τα επόµενα πέντε χρόνια. Σηµειώνεται ότι οι έλληνες πολίτες εµφανίζονται ως οι πλέον απαισιόδοξοι του συνολικού ευρωπαϊκού δείγµατος µε το υψηλότερο αρνητικό ποσοστό, ενώ ο ευρωπαϊκός µέσος όρος περιορίζεται στο 16%. Τέλος, σύµφωνα µε τις τοποθετήσεις τους, το 31% των ελλήνων πολιτών εκτιµά ότι η προσωπική τους κατάσταση θα παραµείνει περίπου η ίδια κατά τα επόµενα πέντε χρόνια.

Ιδιαίτερα αισιόδοξοι, µεταξύ των ελλήνων ερωτηθέντων, για τις προοπτικές της προσωπικής τους κατάστασης εµφανίζονται οι νέοι ηλικίας 15-24 ετών (ποσοστό 65% αυτών), οι σπουδαστές (ποσοστό 67% αυτών), όπως και οι ερωτηθέντες που δήλωσαν άνεργοι (ποσοστό 47% αυτών). Συγκριτικά µε την προηγούµενη έρευνα του Ευρωβαροµέτρου σηµειώνεται ότι οι ερωτηθέντες που δήλωσαν άνεργοι εµφανίζονται πιο αισιόδοξοι για τη βελτίωση της προσωπικής τους κατάστασης, καθώς το θετικό ποσοστό έχει αυξηθεί από 39% (ΕΒ63.4) σε 47% στην παρούσα έρευνα. Ερ. 51 Γενικά, θα λέγατε ότι η ποιότητα ζωής στην Ευρώπη αυτή τη στιγµή είναι καλύτερη

ή λιγότερο καλή από...; Έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες συµφωνούν ότι το επίπεδο της ποιότητας ζωής στην Ευρώπη είναι υψηλότερο από αυτό των Ηνωµένων Πολιτειών (EL: 53% - EU25: 51%), της Ιαπωνίας (EL: 52% - EU25: 46%), της Κίνας (EL: 83% - EU25: 74%) και της Ινδίας (EL: 90% - EU25: 79%). Ερ. 52 Θα λέγατε ότι η ευρωπαϊκή οικονοµία λειτουργεί καλύτερα, λειτουργεί χειρότερα ή

ότι λειτουργεί το ίδιο καλά µε την οικονοµία της...; Οι έλληνες πολίτες εκτιµούν ότι η ευρωπαϊκή οικονοµία λειτουργεί χειρότερα από την οικονοµία τόσο των Ηνωµένων Πολιτειών (EL: 38% - EU25: 37%) όσο και της Ιαπωνίας (EL: 43% - EU25: 45%). Το 29% όσον αφορά στις Ηνωµένες Πολιτείες και το 19% όσον αφορά στην Ιαπωνία εκτιµά ότι η ευρωπαϊκή οικονοµία λειτουργεί το ίδιο καλά, ενώ το 29% (όσον αφορά στις ΗΠΑ) και το 30% (όσον αφορά στην Ιαπωνία) κρίνει ως καλύτερη τη λειτουργία της ευρωπαϊκής οικονοµίας. Συγκρινόµενη η ευρωπαϊκή οικονοµία µε αυτή τόσο της Κίνας (EL: 68% - EU25: 40%) όσο και της Ινδίας (EL: 82% - EU25: 60%), και στις δύο περιπτώσεις, οι έλληνες ερωτηθέντες πιστεύουν ότι λειτουργεί καλύτερα.

20

Ερ. 53 Για καθένα από τα ακόλουθα, πείτε µου εάν κατά τη γνώµη σας η Ευρωπαϊκή

Ένωση είναι µπροστά, πίσω ή στο ίδιο επίπεδο µε τις Ηνωµένες Πολιτείες; Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται, µε τη σειρά που ιεραρχήθηκαν από την ελληνική κοινή γνώµη, οι τοµείς στους οποίους οι έλληνες και οι ευρωπαίοι πολίτες θεωρούν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση υπερτερεί ή υστερεί σε σχέση µε τις Ηνωµένες Πολιτείες.

ΜΠΡΟΣΤΑ ΠΙΣΩ ΣΤΟ Ι∆ΙΟ ΕΠΙΠΕ∆Ο ∆.Γ.

EL EU25 EL EU25 EL EU25 EL EU25

Καταπολέµηση των κοινωνικών ανισοτήτων 58% 53% 16% 13% 21% 20% 4% 13%

Καταπολέµηση των διακρίσεων 58% 47% 17% 16% 20% 23% 4% 14%

Προστασία του περιβάλλοντος 57% 59% 17% 13% 24% 18% 3% 11%

Εκπαίδευση 41% 42% 26% 20% 29% 24% 3% 13%

Σύστηµα υγείας 38% 51% 30% 21% 28% 16% 5% 12%

Καταπολέµηση της ανεργίας 31% 32% 31% 26% 34% 27% 4% 16%

Ιατρική έρευνα 25% 16% 45% 46% 28% 27% 2% 10%

∆ηµιουργία επιχειρήσεων 24% 15% 43% 43% 28% 22% 5% 21%

Καινοτόµο τεχνολογία 18% 16% 43% 43% 32% 27% 7% 14%

Επιστηµονική έρευνα 21% 13% 48% 50% 28% 26% 3% 11%

3.3 Βαθµός εµπιστοσύνης στους θεσµούς

Ερ. 7 Για κάθε έναν από τους ακόλουθους θεσµούς, πείτε µου αν τείνετε να τον εµπιστεύεστε ή να µην τον εµπιστεύεστε.

Η συντριπτική πλειοψηφία των ελλήνων πολιτών (76%) εκφράζει την εµπιστοσύνη της στο θεσµό του στρατού.

Στρατός: Η ελληνική κοινή γνώµη, στη συντριπτική της πλειοψηφία, εµφανίζεται να εµπιστεύεται το θεσµό του στρατού, καταγράφοντας υψηλό ποσοστό (76%). Το ποσοστό τόσο των ελλήνων όσο και των ευρωπαίων πολιτών που τείνουν να µην εµπιστεύονται τον στρατό της χώρας τους ανέρχεται σε ποσοστό 22%.

Αστυνοµία: Η Αστυνοµία φαίνεται να απολαµβάνει την εµπιστοσύνη της πλειοψηφίας της ελληνικής κοινής γνώµης (65%). Θετικά τοποθετούνται και οι περισσότεροι ευρωπαίοι πολίτες, µε τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό µέσο όρο να διαµορφώνεται στο ίδιο ποσοστό (65%). Τάση δυσπιστίας απέναντι στο θεσµό εκφράζει το 34% των ελλήνων ερωτηθέντων (EU25: 30%).

Ευρωπαϊκή Ένωση: Οι έλληνες πολίτες, σε ποσοστό 62% εκφράζουν εµπιστοσύνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ποσοστό είναι από τα υψηλότερα του συνολικού δείγµατος της έρευνας µαζί µε αυτά των Ρουµάνων (64%) και των Πορτογάλων (62%) - (EU25: 45%). ∆υσπιστία

21

77 22

73 24

56 41

54 42

58 42

56 43

55 43

50 50

48 50

42 57

40 59

38 61

37 62

34 65

22 76Στρατός

Αστυνοµία

Ευρωπαϊκή Ένωση

Φιλανθρωπικές / εθελοντικές οργανώσεις

∆ικαιοσύνη

Βουλή των Ελλήνων

Ραδιόφωνο

Εκκλησιαστικά ιδρύµατα

Τύπος

Ελληνική κυβέρνηση

Τηλεόραση

Εργατικά σωµατεία / συνδικάτα

Ηνωµένα Έθνη

Μεγάλες εταιρείες

Πολιτικά κόµµατα

∆εν εµπιστεύοµαι Εµπιστεύοµαι

Ποιους θεσµούς εµπιστεύονται οι έλληνες πολίτες;

Ερ. 7 / ΕΒ64.2

απέναντι στο θεσµό εκφράζει ποσοστό 37% της ελληνικής κοινής γνώµης (EU25: 43%). Σηµαντικό είναι το ποσοστό των ευρωπαίων πολιτών (EU25: 12%) που αποφεύγει να τοποθετηθεί σχετικά («δεν γνωρίζω»).

Ο θεσµός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην παρούσα έρευνα -όπως και στις προηγούµενες του Ευρωβαροµέτρου- συγκεντρώνει υψηλό ποσοστό προτίµησης επιβεβαιώνοντας πλέον την επίδειξη εµπιστοσύνης από σηµαντική µερίδα των ελλήνων ερωτηθέντων προς το θεσµό. Σηµειώνεται ότι σε ακόµη παλαιότερη έκδοση του Ευρωβαροµέτρου (έρευνα EB59.1) η Ευρωπαϊκή Ένωση κατείχε την έβδοµη θέση στη σειρά προτίµησης µε ποσοστό 55%.

22

Φιλανθρωπικές ή εθελοντικές οργανώσεις: Εµπιστοσύνη στο θεσµό εκφράζει η πλειοψηφία της ελληνικής (61%) και της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης (66%), ενώ δυσπιστία εκφράζει ποσοστό 38% των ελλήνων και 26% των ευρωπαίων πολιτών.

∆ικαιοσύνη: 6 στους 10 Έλληνες συνεχίζει να εµπιστεύεται την ελληνική δικαιοσύνη. Με θετική γνώµη τοποθετείται το 59% (ΕΒ63.4: 53%) των ελλήνων ερωτηθέντων, αρκετά υψηλότερα από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό µέσο όρο (ΕU25: 47%). Σηµαντική µερίδα της ελληνικής (40%), όπως και της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης (47%) τείνει να µην εµπιστεύεται το θεσµό της εθνικής δικαιοσύνης.

Βουλή των Ελλήνων: Σχεδόν 6 στους 10 Έλληνες να εµπιστεύεται την Βουλή των Ελλήνων. Οι έλληνες πολίτες συγκεντρώνοντας από τα υψηλότερα ποσοστά του συνολικού δείγµατος της έρευνας εκφράζουν εµπιστοσύνη στη Βουλή της χώρας τους (EL: 57% - ΕU25: 35%). Παρατηρείται σηµαντική αύξηση του ελληνικού ποσοστού που εξέφρασε εµπιστοσύνη στη Βουλή της χώρας τους από 47% στην προηγούµενη έρευνα του Ευρωβαροµέτρου (ΕΒ63.4) σε 57% στην παρούσα. Στα ίδια πλαίσια παρατηρείται µείωση του ποσοστού των ελλήνων ερωτηθέντων που εκφράζει δυσπιστία, από 51% στην προηγούµενη έρευνα σε 42% στην παρούσα (ΕU25: 56%).

Ραδιοφωνία: Ένας στους δύο έλληνες πολίτες (EL: 50% - EU25: 61%) εκφράζει εµπιστοσύνη στο θεσµό της ραδιοφωνίας. Ωστόσο, τάση δυσπιστίας διαπιστώνεται από την τοποθέτηση υψηλού ποσοστού 48% των ελλήνων ερωτηθέντων (EU25: 30%). Το αρνητικό ποσοστό της ελληνικής κοινής γνώµης είναι το υψηλότερο του συνολικού δείγµατος της παρούσας έρευνας.

Εκκλησιαστικά ιδρύµατα: Eµπιστοσύνη εκφράζουν 1 στους 2 έλληνες πολίτες (50%) απέναντι στα εκκλησιαστικά ιδρύµατα, ενώ λιγότεροι συνολικά ευρωπαίοι πολίτες (47%) τοποθετούνται θετικά. Αντίθετη άποψη έχει ίδιο ποσοστό (50%) του ελληνικού δείγµατος (ΕU25: 43%).

Τύπος: Όπως και στις προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου, οι έλληνες πολίτες εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις για τον τύπο. Τα αποτελέσµατα της έρευνας αποκαλύπτουν ότι η πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώµης σε ποσοστό 55% (ΕΒ61.0: 51% - EB62.0: 56%) εκφράζει δυσπιστία απέναντι στον τύπο (EU25: 49%). Το 43% των ελλήνων, όπως και το 45% των ευρωπαίων, πολιτών φαίνεται να εµπιστεύεται τον θεσµό.

Ελληνική κυβέρνηση: Ποσοστό 56% των ελλήνων πολιτών δεν εµπιστεύονται την ελληνική κυβέρνηση. Ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός µέσος όρος τοποθετείται στο 62%. Ποσοστό 43% των ελλήνων πολιτών δηλώνει ότι εµπιστεύεται την εθνική κυβέρνηση, ενώ ο ευρωπαϊκός µέσος όρος διαµορφώνεται σε αισθητά χαµηλότερο ποσοστό (31%).

Τηλεόραση: Το υψηλότερο αρνητικό ποσοστό του συνολικού δείγµατος της παρούσας έρευνας συγκεντρώνουν οι έλληνες πολίτες εκφράζοντας δυσπιστία στο θεσµό της τηλεόρασης (EL: 58% - EU25: 42%). Εµπιστοσύνη στην τηλεόραση εκφράζει το 42% του ελληνικού δείγµατος (EU25: 53%).

Εργατικά σωµατεία / συνδικάτα: Η ελληνική κοινή γνώµη σε ποσοστό 42% (EU25: 38%) τείνει να εµπιστεύεται τα εργατικά σωµατεία / συνδικάτα, ενώ ποσοστό 54% (EU25: 48%) εκφράζει δυσπιστία στο θεσµό.

Ηνωµένα Έθνη: Το 56% των ελλήνων πολιτών συνεχίζει να µην εµπιστεύονται τα Ηνωµένα Έθνη. Έντονη τάση δυσπιστίας της ελληνικής κοινής γνώµης αναφορικά µε τα Ηνωµένα Έθνη, όπως είχε παρατηρηθεί και στις προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου που έθεταν το ίδιο ερώτηµα, καταγράφεται σε ποσοστό 56%, µε µεγάλη απόκλιση από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό µέσο όρο (ΕU25: 34%). Σηµειώνεται ότι τόσο οι έλληνες πολίτες όσο και οι Κύπριοι (56%) συγκεντρώνουν το υψηλότερο αρνητικό ποσοστό του συνολικού δείγµατος της έρευνας. Την εµπιστοσύνη του στο διεθνή θεσµό εκφράζει το 41% (ενισχυµένο σε σχέση µε την προηγούµενη έρευνα του Ευρωβαροµέτρου, ΕΒ63.4: 30%) του ελληνικού δείγµατος, µε τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό µέσο όρο να τοποθετείται αρκετά υψηλότερα (52%).

Μεγάλες εταιρείες: ∆υσπιστία απέναντι στις µεγάλες εταιρείες εκφράζει ποσοστό 73% της ελληνικής κοινής γνώµης (EU25: 57%). Αντίθετα ποσοστό 24% των ελλήνων πολιτών δηλώνει ότι τείνει να εµπιστεύεται τις µεγάλες εταιρείες, όπως και το 32% της συνολικής ευρωπαϊκής κοινής γνώµης.

23

60%

42%

36%

10%

8%

7%

2%

1%

1%

24%

10%

15%

7%

15%

2%

2%

14%

4%

1%

5%

1%

0%

1%

3%

9%

15%

44%

17%

26%

7%

Ανεργία

Οικονοµική κατάσταση

Άνοδος τιµών / πληθωρισµός

Εγκληµατικότητα

Συντάξεις

Σύστηµα υγείας

Φορολογία

Εκπαιδευτικό σύστηµα

Μετανάστευση

Άµυνα / Εξωτερική πολιτική

Μέσα µαζικής µεταφοράς

Τροµοκρατία

Προστασία περιβάλλοντος

Άλλα

Στέγαση

EL EU25

Ποια θεωρούν οι Έλληνες ως τα σηµαντικότερα

προβλήµατα που αντιµετωπίζει η Ελλάδα

αυτή τη στιγµή; Ερ. 30 / ΕΒ64.2

Πολιτικά κόµµατα: 3 στους 4 Έλληνες δεν εµπιστεύονται τα πολιτικά κόµµατα (77%). Υψηλά ποσοστά δυσπιστίας καταγράφονται τόσο από τους έλληνες (77%) όσο και από τους ευρωπαίους (76%) ερωτηθέντες που τοποθετούνται αρνητικά απέναντι στο θεσµό των πολιτικών κοµµάτων. Ιδιαίτερα χαµηλό είναι το ποσοστό των ελλήνων (22%), όπως και των ευρωπαίων πολιτών (17%) που εµπιστεύονται τα πολιτικά κόµµατα.

3.4 Σηµαντικά προβλήµατα που αντιµετωπίζει η Ελλάδα

Ερ. 30 Κατά τη γνώµη σας, ποια είναι τα δύο σηµαντικότερα προβλήµατα που αντιµετωπίζει η Ελλάδα αυτή τη στιγµή;

Όπως και στις προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου που έθεταν το ίδιο ερώτηµα, οι έλληνες πολίτες συνεχίζουν να θεωρούν ότι η ανεργία συνιστά πρόβληµα µείζονος σηµασίας, καθώς ποσοστό 60% την τοποθετεί αξιολογικά στην κορυφή των προβληµάτων που αντιµετωπίζει η χώρα παρ’όλη τη µείωση του ποσοστού σε σχέση µε προηγούµενα Ευρωβαρόµετρα (EB62.0: 69% - EB63.4: 64%). Ο ευρωπαϊκός µέσος όρος κυµαίνεται σε αισθητά χαµηλότερα επίπεδα (EU25: 44%).

24

Προβληµατισµός εκφράζεται από σηµαντική µερίδα της ελληνικής κοινής γνώµης για την οικονοµική κατάσταση της χώρας (EL: 42% - EU25: 26% - ΕΒ63.4: 42%), καθώς και για την άνοδο των τιµών / πληθωρισµό (EL: 36% - EU25: 17% - ΕΒ63.4: 33%). Ανησυχία για την εγκληµατικότητα εκδηλώνει το 15% των ελλήνων ερωτηθέντων(EU25: 24%), ενώ 1 στους 10 προβληµατίζεται για τις συντάξεις (EL: 10% - EU25: 10%). Θέµατα που φαίνεται να µην προβληµατίζουν ιδιαίτερα ή/και καθόλου τους έλληνες, όπως και τους ευρωπαίους πολίτες –αν και οι τελευταίοι εκφράζουν σχετικά µεγαλύτερη ανησυχία– είναι: το σύστηµα υγείας (EL: 9% - EU25: 15%), η φορολογία (EL: 8% - EU25: 7%), το εκπαιδευτικό σύστηµα (EL: 7% - EU25: 7%), η µετανάστευση (EL: 3% - EU25: 15%), η άµυνα και η εξωτερική πολιτική (EL: 2% - EU25: 2%), τα µέσα µαζικής µεταφοράς (EL: 1% - EU25: 2%), η τροµοκρατία (EL: 1% - EU25: 14%), η προστασία του περιβάλλοντος (EL: 1% - EU25: 4%) και η στέγαση (EL: 0% - EU25: 5%).

3.5 Στόχοι – προτεραιότητες Ελλάδας και Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ερ. 33 Α) Γίνεται πολύ συζήτηση αυτές τις ηµέρες για το ποιοι θα έπρεπε να είναι οι στόχοι της Ελλάδας για τα επόµενα δέκα ή δεκαπέντε χρόνια. Σε αυτή την κάρτα καταγράφονται µερικοί από τους στόχους στους οποίους διαφορετικοί άνθρωποι λένε ότι θα έπρεπε να δοθεί ύψιστη προτεραιότητα. Ποιος από αυτούς θεωρείται ότι είναι ο πιο σηµαντικός µακροπρόθεσµα; Β) Και ποιος θα ήταν η δεύτερη επιλογή σας;

EL EU25

Καταπολέµηση της αύξησης των τιµών 56% 29%

Να δοθεί στο λαό περισσότερος λόγος σε σηµαντικές κυβερνητικές αποφάσεις 22% 26%

∆ιατήρηση της τάξης στη χώρα 18% 32%

Προστασία της ελευθερίας του λόγου 4% 11%

Ερ. 34 Από τις ακόλουθες δραστηριότητες, ποιες θα ήταν, για εσάς, οι τρεις δραστηριότητες στις οποίες η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα;

Όπως και στην προηγούµενη έρευνα του Ευρωβαροµέτρου 63.4, οι έλληνες πολίτες σε ποσοστό 61% θεωρούν ως πλέον υψηλή προτεραιότητα την καταπολέµηση της ανεργίας. O ευρωπαϊκός µέσος όρος διαµορφώνεται σε αισθητά χαµηλότερα επίπεδα (EU25: 43%). Σηµειώνεται ότι το ποσοστό που συγκεντρώνουν οι έλληνες ερωτηθέντες για τη συγκεκριµένη δραστηριότητα είναι το τρίτο υψηλότερο του συνολικού δείγµατος της έρευνας µετά από αυτό των Πολωνών (73%) και των Σλοβένων (62%).

Εξίσου σηµαντική προτεραιότητα για την πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώµης συνιστά και η καταπολέµηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού συγκεντρώνοντας ποσοστό 52% (ΕΒ63.4: 64%).

25

Παρατίθεται πίνακας µε τα ποσοστά που συγκέντρωσαν οι προτεινόµενες δράσεις στις οποίες θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα η Ε.Ε.:

EL EU25

Η καταπολέµηση της ανεργίας 61 43 Η καταπολέµηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού 52 44

Η διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας στην Ευρώπη 34 28 Η διασφάλιση της ποιότητας των τροφίµων 26 11

Η καταπολέµηση του οργανωµένου εγκλήµατος και της διακίνησης ναρκωτικών 17 25

Η προστασία του περιβάλλοντος 15 20 Η επιτυχής εφαρµογή του Ευρώ 15 8

Η καταπολέµηση της παράνοµης µετανάστευσης 14 15 Η προσέγγιση των ευρωπαίων πολιτών

π.χ. παρέχοντάς τους πληροφορίες για την Ε.Ε. 12 17

Η διασφάλιση των δικαιωµάτων του ατόµου και σεβασµός αρχών της δηµοκρατίας στην Ευρώπη 9 12

Η καταπολέµηση της τροµοκρατίας 9 23 Η προστασία των καταναλωτών

και η διασφάλιση της ποιότητας άλλων προϊόντων 7 8

Η επικύρωση της πολιτικής και διπλωµατικής σηµασίας της Ε.Ε. παγκοσµίως 5 4

Η αναθεώρηση των θεσµών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του τρόπου λειτουργίας τους 3 5

Να καλωσορίσει νέα κράτη-µέλη 2 4 Αξίζει να επισηµάνουµε ότι, αν και σχετικά χαµηλής προτεραιότητας για τους Έλληνες, η διατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας στην Ευρώπη (34%), η διασφάλιση της ποιότητας των τροφίµων (26% - ΕΒ63.4: 16%), καθώς και η καταπολέµηση του οργανωµένου εγκλήµατος και της διακίνησης ναρκωτικών (17%) αναγνωρίζονται από σηµαντική µερίδα ελλήνων πολιτών ως προτεραιότητες που πρέπει να αντιµετωπιστούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

3.6 ∆ιαδικασία αποφάσεων Ερ. 31 Για κάθε ένα από τους ακόλουθους τοµείς, πιστεύετε ότι οι αποφάσεις θα πρέπει να

λαµβάνονται από την Ελληνική κυβέρνηση ή να λαµβάνονται από κοινού στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Στο συγκεκριµένο ερώτηµα η ελληνική κοινή γνώµη εκφράζει την τοποθέτησή της αναφορικά µε την αρµοδιότητα λήψης αποφάσεων σε 16 επιµέρους πολιτικές, στις οποίες ασκείται πολιτική είτε µεµονωµένα από την ελληνική κυβέρνηση είτε από κοινού µε την Ε.Ε. Είναι αξιοσηµείωτο το γεγονός ότι µόνο σε 3 από τους 16 τοµείς που παραθέτει η έρευνα, στους τοµείς της φορολογίας, του εκπαιδευτικού συστήµατος και των συντάξεων οι έλληνες πολίτες τοποθετούνται πλειοψηφικά υπέρ της λήψης αποφάσεων από µόνη την ελληνική κυβέρνηση, και όχι από κοινού µε την Ευρωπαϊκή Ένωση.

26

59

54

54

48

45

42

40

38

38

37

32

28

28

26

20

52

53

57

57

60

62

62

60

68

71

70

73

79

42

45

45

41Φορολογία

Εκπαιδευτικό σύστηµα

Συντάξεις

Υγεία και κοινωνική πρόνοια

Μετανάστευση προς τη χώρα

Καταπολέµηση της ανεργίας

Αγροτική και αλιευτική πολιτική

Άµυνα και εξωτερικές υποθέσεις

Καταπολέµηση του εγκλήµατος

Προστασία του καταναλωτή

Πολιτική ανταγωνισµού

Υποστήριξη σε περιοχές που αντιµετωπίζουνοικονοµικές δυσκολίες

Προστασία του περιβάλλοντος

Ενεργειακή πολιτική

Καταπολέµηση της τροµοκρατίας

Επιστηµονική & Τεχνολογική έρευνα

Ελληνική κυβέρνηση Από κοινού µε την Ε.Ε.

Ελληνική Κυβέρνηση - Ευρωπαϊκή Ένωση Ποιος πρέπει να αποφασίζει για τους ακόλουθους τοµείς;

Ερ. 31 / EB64.2

Στους υπόλοιπους τοµείς, η ελληνική κοινή γνώµη τάσσεται υπέρ µίας κοινής πολιτικής της οποίας οι αποφάσεις θα λαµβάνονται από κοινού µε την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πλειοψηφία του ελληνικού αντιπροσωπευτικού δείγµατος, τείνει να ενθαρρύνει την ενίσχυση των αρµοδιοτήτων

27

της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ό,τι αφορά τη λήψη διαρθρωτικών µέτρων κοινωνικό-οικονοµικής πολιτικής. Συγκεκριµένα, υπέρ της λήψης αποφάσεων στα πλαίσια της Ε.Ε. τάσσονται οι έλληνες πολίτες για τους παρακάτω τοµείς:

- Επιστηµονική και τεχνολογική έρευνα, 79% (EU25: 69%) - Καταπολέµηση της τροµοκρατίας, 73% (EU25: 78%) - Προστασία του περιβάλλοντος, 71% (EU25: 66%) - Ενεργειακή πολιτική, 70% (EU25: 59%) - Υποστήριξη σε περιοχές που αντιµετωπίζουν οικονοµικές δυσκολίες, 68% (EU25: 57%) - Καταπολέµηση του εγκλήµατος, 62% (EU25: 59%) - Προστασία του καταναλωτή, 62% (EU25: 48%) - Άµυνα και εξωτερικές υποθέσεις, 60% (EU25: 63%) - Πολιτική ανταγωνισµού, 60% (EU25: 56%) - Αντικείµενο κοινής απόφασης στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης θεωρεί ότι πρέπει να

είναι η καταπολέµηση της ανεργίας αξιοσηµείωτο ποσοστό (57%) της ελληνικής κοινής γνώµης. Αντιθέτως, ο µέσος ευρωπαίος πολίτης (EU25: 57%) προκρίνει την αντιµετώπιση και τη λήψη αποφάσεων σε επίπεδο κράτους-µέλους.

- Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι οι έλληνες πολίτες, σε ποσοστό 57%, θεωρούν την αγροτική και αλιευτική πολιτική, αντικείµενο λήψης αποφάσεων στα πλαίσια κοινής πολιτικής της Ε.Ε. (EU25: 51%).

- Μετανάστευση, 53% (EU25: 57%) - Η υγεία και η κοινωνική πρόνοια, αποτελεί τοµέα τον οποίο οι έλληνες πολίτες φαίνονται

διατεθειµένοι να αποδεχτούν τη µεταφορά αρµοδιοτήτων και για τη λήψη αποφάσεων από κοινού µε την Ε.Ε. (52%), σε αντίθεση µε τους ευρωπαίους πολίτες οι οποίοι επιφυλάσσονται να εκχωρήσουν στην Ε.Ε. τη λήψη αποφάσεων στο συγκεκριµένο τοµέα και φαίνονται να επιµένουν στη λήψη αποφάσεων από την εθνική κυβέρνηση της εκάστοτε χώρας (EU25: 67%).

Είναι σαφής η θετική τοποθέτηση της ελληνικής κοινής γνώµης, και µάλιστα µε ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά, στη διαµόρφωση κοινών πολιτικών της Ε.Ε. και στη συνακόλουθη από κοινού λήψη αποφάσεων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ερ. 35 Κατά τη γνώµη σας, οι αποφάσεις που αφορούν την ευρωπαϊκή αµυντική πολιτική,

θα πρέπει να λαµβάνονται από τις Εθνικές κυβερνήσεις, το ΝΑΤΟ, ή την Ευρωπαϊκή Ένωση;

Σαφής είναι η τοποθέτηση των ελλήνων πολιτών (62%), σε θέµατα που αφορούν στην ευρωπαϊκή αµυντική πολιτική, ότι οι σχετικές αποφάσεις πρέπει να λαµβάνονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τη λήψη αποφάσεων από την εθνική κυβέρνηση προτείνει το 31% των ερωτηθέντων, ενώ πολύ µικρό ποσοστό (3%) επιµερίζεται στο ΝΑΤΟ. Το ποσοστό των ελλήνων πολιτών, µαζί µε αυτό των Φινλανδών (3%) που επιθυµεί νατοϊκή απόφαση σε θέµατα που σχετίζονται µε την ευρωπαϊκή αµυντική πολιτική, είναι το δεύτερο χαµηλότερο του συνολικού δείγµατος της παρούσας έρευνας µετά από αυτό που συγκεντρώνουν οι Κύπριοι πολίτες (1%) - (EU25: 18%). Ο µέσος ευρωπαίος πολίτης θεωρεί, µε ποσοστό 48%, ότι σε θέµατα ευρωπαϊκής αµυντικής πολιτικής η λήψη αποφάσεων πρέπει να είναι αρµοδιότητα της Ε.Ε., ενώ το 23% της συνολικής ευρωπαϊκής κοινής γνώµης πιστεύει ότι οι αποφάσεις πρέπει να λαµβάνονται από τις εθνικές κυβερνήσεις. ∆εν παρατηρείται διαφοροποίηση, ούτε για το ελληνικό ούτε για το ευρωπαϊκό δείγµα, συγκριτικά µε την προηγούµενη έρευνα του Ευρωβαροµέτρου που έθεσε το ίδιο ερώτηµα.

28

4 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΙΣΘΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Ε.Ε.

4.1 Αίσθηση ταυτότητας: εθνική ή/και ευρωπαϊκή

Ερ. 39 Σκέφτεστε ποτέ τον εαυτό σας όχι µόνο ως Έλληνα/ιδα αλλά επίσης ως Ευρωπαίο; Αυτό συµβαίνει συχνά, µερικές φορές ή ποτέ;

Συχνά Μερικές φορές Ποτέ ∆.Γ. EL EU25 EL EU25 EL EU25 EL EU25

25% 17% 38% 38% 37% 42% 0% 2%

Ερ. 40 Στο προσεχές µέλλον βλέπετε τον εαυτό σας ως …:

Έλληνα /-ίδα µόνο

Έλληνα /-ίδα & Ευρωπαίο / -α

Ευρωπαίο /-α & Έλληνα /-ίδα

Ευρωπαίο /-α µόνο

∆.Γ.

EL EU25 EL EU25 EL EU25 EL EU25 EL EU25 47% 41% 46% 48% 7% 7% 0% 2% 0% 2%

Εξετάζοντας την αίσθηση της ταυτότητας ή της συνείδησης στο ελληνικό δείγµα, σε µια πρόβλεψη στο προσεχές µέλλον, φαίνεται η αίσθηση αυτή να παραµένει ελληνική για ποσοστό 47%. Σηµειώνεται µείωση κατά δέκα ποσοστιαίες µονάδες σε σχέση µε το ποσοστό που συγκέντρωσε το ελληνικό δείγµα σε προηγούµενη έρευνα του Ευρωβαροµέτρου (ΕΒ62.0: 57%). Αντίστοιχα, σηµειώνεται αύξηση κατά εννέα ποσοστιαίες µονάδες του ποσοστού που εκτιµά ότι θα έχει διαµορφώσει µια διπλή ταυτότητα-συνείδηση, η οποία θα είναι κυρίως ελληνική και δευτερογενώς ευρωπαϊκή από 37% σε προηγούµενη έρευνα, που είχε θέσει το ίδιο ερώτηµα (ΕΒ62.0), σε 46% στην παρούσα.

Ελάχιστοι είναι οι έλληνες (7%), όπως και οι υπόλοιποι ευρωπαίοι πολίτες (7%), που πιστεύουν ότι στο άµεσο µέλλον θα διαµορφώσουν µια ταυτότητα πρωτίστως ευρωπαϊκή και δευτερογενώς εθνική και ακόµη λιγότεροι, καθώς µόνο πέντε στους χίλιους έλληνες πολίτες είναι αυτοί που διαβλέπουν τη διαµόρφωση µιας αµιγώς ευρωπαϊκής ταυτότητας (EL: 0% - EU25: 2%). Ερ. 41&42 Θα λέγατε ότι είστε πολύ υπερήφανος/η, αρκετά υπερήφανος/η, καθόλου

υπερήφανος/η που είστε Έλληνας/Ελληνίδα; Και θα λέγατε ότι είστε πολύ υπερήφανος/η, αρκετά υπερήφανος/η, καθόλου υπερήφανος/η που είστε Ευρωπαίος/α;

Οι έλληνες πολίτες, σχεδόν στο σύνολό τους (80%), δηλώνουν πολύ υπερήφανοι για την εθνικότητά τους, µε τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό µέσο όρο να κυµαίνεται σε αισθητά χαµηλότερα επίπεδα (EU25: 46%). Σε µια συγκριτική θεώρηση, οι έλληνες πολίτες φέρονται να είναι οι πλέον υπερήφανοι, µετά τους Τούρκους (85%) µεταξύ όλων των ερωτηθέντων χωρών της έρευνας, για την εθνικότητά τους. «Αρκετά υπερήφανοι» για την εθνικότητά τους φέρονται να είναι οι έλληνες ερωτηθέντες σε ποσοστό 16%, ενώ το ίδιο ισχύει για το 41% των ερωτηθέντων πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ποσοστό του ελληνικού δείγµατος που δηλώνει «ελάχιστα υπερήφανο»

29

για την εθνικότητά του εµφανίζεται ιδιαίτερα χαµηλό (EL: 3% - EU25: 8%). «Καθόλου υπερήφανος» φέρεται να νιώθει µόλις 1 στους 100 έλληνες πολίτες (EU25: 2%).

Η ευρωπαϊκή ταυτότητα φαίνεται να δηµιουργεί αίσθηµα εξαιρετικής υπερηφάνειας σε ποσοστό 16% της ελληνικής κοινής γνώµης (EU25: 12%). Αρκετά υπερήφανοι για την ευρωπαϊκή τους ταυτότητα δηλώνουν οι περισσότεροι Έλληνες (46%), όπως και οι περισσότεροι πολίτες των άλλων κρατών-µελών (ΕU25: 51%). Υψηλότερα κατά 4 ποσοστιαίες µονάδες από εκείνο του ευρωπαϊκού µέσου όρου διαµορφώνεται το ποσοστό της ελληνικής κοινής γνώµης που δηλώνει ότι αισθάνεται ελάχιστα υπερήφανο για την ευρωπαϊκή του ταυτότητα (22% έναντι του 18% του ευρωπαϊκού µέσου όρου). Τέλος, δυσαρέσκεια για την ευρωπαϊκή του ταυτότητα φέρεται να εκφράζει ποσοστό 14% της ελληνικής (EU25: 9%). Στον παρακάτω χάρτη παρουσιάζονται τα ποσοστά αθροιστικά, ήτοι ΥΠΕΡΗΦΑΝΟΣ/Η = «πολύ υπερήφανος / η» + «αρκετά υπερήφανος / η».

30

4.2 Η εικόνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ερ. 11 Γενικά, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει για εσάς µία πολύ θετική, αρκετά θετική, ουδέτερη, αρκετά αρνητική ή πολύ αρνητική εικόνα;

Πολύ θετική Αρκετά

θετική Ουδέτερη Αρκετά

αρνητική Πολύ

αρνητική ∆.Γ.

EL EU25 EL EU25 EL EU25 EL EU25 EL EU25 EL EU25 10% 7% 41% 37% 33% 34% 11% 15% 5% 5% 1% 2%

Λαµβάνοντας υπόψη και τις προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου που έθεταν το ίδιο ερώτηµα, παρατηρείται ότι η πλειονότητα της ελληνικής κοινής γνώµης συνεχίζει να έχει θετική εικόνα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. 1 στους 10 έλληνες πολίτες (10%) εκφράζεται κατηγορηµατικά υπέρ µιας θετικής εικόνας

για την Ευρωπαϊκή Ένωση (EU25: 7%).

Το 41% της ελληνικής κοινής γνώµης θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση προβάλλει µία αρκετά θετική εικόνα (EU25: 37%).

Το 33% τόσο των ελλήνων, και το 34% των ευρωπαίων ερωτηθέντων εκφράζεται ουδέτερα για την εικόνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

1 στους 10 έλληνες πολίτες (11%) προσλαµβάνει µία αρκετά αρνητική εικόνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EU25: 15%).

Τέλος, µόνο το 5% τόσο της ελληνικής όσο και της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης έχει µία πολύ αρνητική εικόνα για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ερ. 13 Τι σηµαίνει για εσάς προσωπικά η Ευρωπαϊκή Ένωση; Σε µία σηµασιολογική ερµηνεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι Έλληνες φαίνονται να διακρίνουν, στην πλειονότητα τους, τις θετικές πτυχές της Ε.Ε., χωρίς να παραλείπουν την επισήµανση εκείνων που θεωρούν (σύµφωνα µε τη γνώµη τους) ως αρνητικές συνέπειες. Για το 60% (EB63.4: 55% - ΕΒ62.0: 56%) της ελληνικής κοινής γνώµης, η Ευρωπαϊκή Ένωση

σηµαίνει την ελευθερία να ταξιδεύεις, να σπουδάζεις και να δουλεύεις οπουδήποτε στα κράτη-µέλη της (EU25: 50%).

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ερµηνεύεται ως διασφάλιση της ειρήνης από µερίδα Ελλήνων που αντιστοιχεί σε ποσοστό 42% (EB63.4: 48% - EB62.0: 49%) της ελληνικής κοινής γνώµης (EU25: 32%).

Για το 38% (EB63.4: 37% - EB62.0: 44%) των ελλήνων, όπως και των ευρωπαίων πολιτών, η Ευρωπαϊκή Ένωση σηµαίνει το Ευρώ.

Ισχυρότερο λόγο στον κόσµο σηµαίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση για ποσοστό 35% (EB63.4: 30% - EB62.0: 36%) της ελληνικής κοινής γνώµης, µε τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό µέσο όρο να τοποθετείται στο 28%.

Το 33% (EB63.4: 30% - EB62.0: 28%) των ελλήνων και το 20% των ευρωπαίων πολιτών αποδίδει στην Ευρωπαϊκή Ένωση την έννοια της ανεργίας.

31

Πολιτιστική πολυµορφία σηµαίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση, για ποσοστό 28% (EB63.4: 19% - ΕΒ62.0: 29%) της ελληνικής και της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης.

Για το 26% (ΕΒ63.4: 21% - EB62.0: 19%) των ελλήνων ερωτηθέντων, η Ευρωπαϊκή Ένωση σηµαίνει την απώλεια ελέγχου στα εξωτερικά σύνορα της χώρας (ΕU25: 23%).

Με τη διασφάλιση της δηµοκρατίας φαίνεται να ταυτίζει την Ευρωπαϊκή Ένωση το 22% (EB63.4: 26% - EB62.0: 32%) τόσο της ελληνικής όσο και της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης.

Σπατάλη χρήµατος σηµαίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση για το 19% (ΕΒ63.4: 16% - EB62.0: 11%) των Ελλήνων, ενώ την ίδια σηµασία της αποδίδει το 24% των ευρωπαίων πολιτών.

Ποσοστό 17% φαίνεται να ταυτίζει την Ευρωπαϊκή Ένωση µε την απώλεια της πολιτισµικής τους ταυτότητας (EU25: 14%).

Ποσοστό 16% των ελλήνων πολιτών (ΕΒ63.4: 20% - EB62.0: 28%) ταυτίζει την Ευρωπαϊκή Ένωση µε την οικονοµική ευηµερία µε τον ευρωπαϊκό µέσο όρο να διαµορφώνεται στο 18%. Παροµοίως, ποσοστό 17% (ΕΒ63.4: 20% - ΕΒ62.0: 25%) των ελλήνων πολιτών, ποσοστό υψηλότερο κατά επτά ποσοστιαίες µονάδες από αυτό του ευρωπαϊκού µέσου όρου που διαµορφώνεται στο 10%, ταυτίζει συνειρµικά την Ευρωπαϊκή Ένωση µε την κοινωνική προστασία.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ταυτίζεται µε την αύξηση της εγκληµατικότητας από το 15% των Ελλήνων (EU25: 18%).

Ως γραφειοκρατία θεωρεί την Ε.Ε. µόνο το 9% της ελληνικής κοινής γνώµης, ενώ την ίδια άποψη εκφράζει υψηλότερο ποσοστό της συνολικής ευρωπαϊκής (EU25: 23%).

Ερ. 14 Σας δίνει προσωπικά η Ευρωπαϊκή Ένωση το αίσθηµα...;

% EB57.1

(05/2002) EB60.1

(11/2003) EB62.0

(11/2004) EB63.4

(05/2005) EB64.2

(11/2005) της ελπίδας 58 50 57 50 53 της ανησυχίας 24 17 21 27 29 της εµπιστοσύνης 28 27 32 21 25 της δυσπιστίας 15 9 17 14 16 της αδιαφορίας 11 15 15 11 13 της απόρριψης 2 2 4 3 6 του ενθουσιασµού 11 5 5 3 6 ∆.Γ. 3 3 2 3 1

Η έρευνα προσπαθεί να διαγνώσει το συναίσθηµα που γεννάται στον έλληνα πολίτη κατά την πρόσληψη της εικόνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

- Την αίσθηση της ελπίδας διατυπώνει τουλάχιστον 1 στους 2 πολίτες (53%) των ελλήνων ερωτηθέντων, µε τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό µέσο όρο να τοποθετείται στο 42%.

- Ανησυχία εκδηλώνει το 29% των ελλήνων ερωτηθέντων(EU25: 21%). - Ποσοστό 25% των ελλήνων πολιτών εκφράζει αίσθηµα εµπιστοσύνης προς την

Ευρωπαϊκή Ένωση (EU25: 22%). - Το 13% των ελλήνων και το 19% των ευρωπαίων πολιτών δηλώνουν αδιαφορία. - ∆υσπιστία απέναντι στην Ε.Ε. οµολογεί το 16% της ελληνικής και το 20% της ευρωπαϊκής

κοινής γνώµης.

32

- Μόλις το 6% τόσο των ελλήνων όσο και των ευρωπαίων πολιτών δηλώνει ενθουσιασµένο µε την Ευρωπαϊκή Ένωση.

- Τέλος, το 6% του ελληνικού δείγµατος δηλώνει ότι η Ε.Ε. του δίνει την αίσθηση της απόρριψης, µε τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό µέσο όρο να διαµορφώνεται στα ίδια επίπεδα (EU25: 5%).

Σε σχέση µε προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου που έθεταν το συγκεκριµένο ερώτηµα, διαπιστώνουµε ότι οι έλληνες όσο και οι ευρωπαίοι πολίτες, στην πλειονότητα τους, εξακολουθούν να εκδηλώνουν θετικά αισθήµατα, όπως αυτό της ελπίδας και της εµπιστοσύνης, απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, συνεχίζουν να εκφράζουν σχετική ανησυχία.

4.3 Οικοδόµηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ερ. 17α&β α) Κατά τη γνώµη σας, ποιος είναι ο σηµερινός ρυθµός που «οικοδοµείται η Ευρώπη»; β) Και ποιος αριθµός ταιριάζει καλύτερα µε το ρυθµό που εσείς θα επιθυµούσατε;

Τοποθετούµενη αναφορικά µε το ρυθµό οικοδόµησης της Ευρώπης, σε µια κλίµακα ταχύτητας από το 1 έως το 7, η πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώµης κατατάσσεται µεταξύ των τιµών 3 και 4, µε ποσοστά 27% και 28% αντίστοιχα. Αυτό σηµαίνει ότι οι έλληνες πολίτες εκτιµούν ότι η Ευρώπη οικοδοµείται µε µία µέση ταχύτητα. Ποσοστό 2% θεωρεί ότι η Ευρώπη εξελίσσεται µε τη µέγιστη δυνατή ταχύτητα, ενώ το 5% πιστεύει ότι η οικοδόµηση της Ευρώπης έχει παραµείνει στάσιµη.

Σε σχετική τοποθέτηση, είναι διάχυτη η επιθυµία των Ελλήνων πολιτών για υψηλότερη ταχύτητα στην οικοδόµηση της Ε.Ε. (46%), καθώς οι απόψεις συγκεντρώνονται πλειοψηφικά στο σηµείο 7 της κλίµακας. Σηµειώνεται δε ότι οι Έλληνες (46%) περισσότερο από όλους τους ερωτηθέντες του συνολικού δείγµατος της έρευνας ζητούν τη µέγιστη επιτάχυνση του ρυθµού οικοδόµησης της Ευρώπης, παρουσιάζοντας το υψηλότερο ποσοστό µεταξύ των χωρών που έλαβαν µέρος στην παρούσα έρευνα και µάλιστα υπερτριπλάσιο από τον ευρωπαϊκό µέσο όρο (EU25: 14%). Ακολουθεί σχετικό γράφηµα.

33

5%

16%

14%

4%

2%

3%

5%

5%

4%

8%

28%

27%

27%

12%

24%

14%

Ακίνητος [1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Τρέχει όσο πιο γρήγορα µπορεί [7]

∆Γ

EL EU25

1%

1%

8%

16%

25%

46%

2%

5%

5%

12%

18%

22%

9%

1%

14%

15%

Ακίνητος [1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Τρέχει όσο πιο γρήγορα µπορεί [7]

∆Γ

EL EU25

Ποιος αριθµός [1-7] ταιριάζει καλύτερα µε το ρυθµό που επιθυµούν οι

έλληνες πολίτες;

Ποιος είναι ο σηµερινός ρυθµός [1-7] που

οικοδοµείται η Ευρώπη κατά την άποψη των ελλήνων πολιτών;

Ερ. 17a&b / ΕΒ64.2

34

Ερ. 18 Μερικοί άνθρωποι πιθανόν να έχουν κάποιους φόβους σχετικά µε την οικοδόµηση

της Ευρώπης, την Ευρωπαϊκή Ένωση. Εδώ υπάρχει µια λίστα µε πράγµατα που µερικοί άνθρωποι λένε ότι φοβούνται. Για κάθε ένα από αυτά, πείτε µου αν εσείς προσωπικά το φοβάστε τώρα ή όχι;

Τους φόβους που ενδεχοµένως προκαλεί η οικοδόµηση της Ευρώπης στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης διατυπώνουν οι Έλληνες, απαντώντας σε σχετικό ερώτηµα.

ΦΟΒΑΜΑΙ

EL EU25

Τη µεταφορά εργασίας προς άλλα κράτη-µέλη, όπου η παραγωγή είναι φθηνότερη 85 73

Περισσότερες δυσκολίες για τους Έλληνες αγρότες 72 65

Η χώρα µας θα πληρώνει όλο και περισσότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση 67 65

Μια οικονοµική κρίση 61 52

Την αύξηση της διακίνησης των ναρκωτικών και του διεθνούς οργανωµένου εγκλήµατος 60 65

Την απώλεια δύναµης µικρότερων κρατών-µελών 55 43

Την απώλεια κοινωνικών παροχών 53 53

Η γλώσσα µας θα χρησιµοποιείται όλο και λιγότερο 52 38

Την απώλεια της εθνικής µας ταυτότητας και πολιτισµού 45 41 Ο κυριότερος φόβος των ελλήνων πολιτών αφορά στη µεταφορά εργασίας προς άλλα κράτη-µέλη όπου η παραγωγή είναι φθηνότερη (EB64.2: 85% - ΕB63.4: 87%), όπως επίσης στο ενδεχόµενο η οικοδόµηση της Ευρώπης να προκαλέσει περισσότερες δυσκολίες στους αγρότες φαίνεται να είναι κοινός για 7 στους 10 Έλληνες (EL: 72% - EU25: 65%). - Η πλειοψηφία, τόσο της ελληνικής κοινής γνώµης (EB64.2: 67% - EB63.4: 66%) όσο και

εκείνης της Ευρώπης των 25 (65%), εκφράζει έντονη ανησυχία ότι οι εισφορές των κρατών-µελών προς την Ευρωπαϊκή Ένωση θα αυξηθούν.

- Ο φόβος µιας οικονοµικής κρίσης στα πλαίσια οικοδόµησης της Ευρώπης φαίνεται να απασχολεί το 61% (EU25: 52%). Παρατηρείται αύξηση του ποσοστού συγκρινόµενο µε αυτό της προηγούµενης έρευνας του Ευρωβαροµέτρου (ΕΒ63.4: 54%).

- Η αύξηση της διακίνησης των ναρκωτικών και του διεθνούς οργανωµένου εγκλήµατος συνιστά εξ’ ίσου σηµαντικό φόβο για 6 στους 10 Έλληνες ερωτηθέντες (60%).

- Επίσης, ανησυχία εκδηλώνεται για πιθανή απώλεια δύναµης των µικρότερων κρατών-µελών (55%), για την πιθανότητα απώλειας των κοινωνικών παροχών (53%), καθώς και για το ενδεχόµενο η ελληνική γλώσσα να χρησιµοποιείται όλο και λιγότερο στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (52%).

Οι έλληνες πολίτες, σε ποσοστό 54%, δεν εκτιµούν ότι η απώλεια της εθνικής µας ταυτότητας και πολιτισµού συνιστά λόγο ανησυχίας. Σχετική ανησυχία εκφράζεται από το 45% της ελληνικής κοινής γνώµης.

35

Ερ. 32/6 Είστε υπέρ ή κατά: Η ταχύτητα οικοδόµησης της Ευρώπης να είναι µεγαλύτερη για µία οµάδα χωρών σε σχέση µε τις άλλες χώρες;

ΕΒ62.0 ΕΒ63.4 ΕΒ64.2 ΥΠΕΡ 54% 48% 44% ΚΑΤΑ 34% 40% 48%

Παρατηρείται σχετική διαφοροποίηση των ποσοστών συγκρινόµενα µε αυτά της προηγούµενης έρευνας του Ευρωβαροµέτρου (ΕΒ63.4) που έθετε το ίδιο ερώτηµα. Επισηµαίνεται ότι οι έλληνες πολίτες (44%) πιστεύουν ότι η ταχύτητα οικοδόµησης της Ευρώπης πρέπει να είναι µεγαλύτερη για µία οµάδα χωρών σε σχέση µε τις άλλες χώρες (EU25: 39%). Το 48% των ελλήνων και το 44% των ευρωπαίων πολιτών διαφωνεί µε αυτή την τοποθέτηση, ενώ το 8% αδυνατεί να εκφράσει άποψη επί του θέµατος («δεν γνωρίζω», EU25: 17%).

Ερ. 36 Με ποια από τις ακόλουθες δύο προτάσεις συµφωνείτε περισσότερο;

EL EU25

∆εδοµένων των πολιτικών της στόχων η Ε.Ε. θα έπρεπε να έχει περισσότερα οικονοµικά µέσα 59% 32%

Οι πολιτικοί στόχοι της Ε.Ε. δε δικαιολογούν αύξηση στον προϋπολογισµό της Ένωσης 23% 49%

∆.Γ. 17% 19% Όπως και στην προηγούµενη έρευνα του Ευρωβαροµέτρου (EB63.4), έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες συνεχίζουν να έχουν αντίθετη άποψη όσον αφορά στις οικονοµικές δυνατότητες που θα έπρεπε να έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση µε σκοπό την υλοποίηση των πολιτικών στόχων που έχει θέσει. Σηµειώνεται ότι το ποσοστό των ελλήνων πολιτών που υποστηρίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να έχει περισσότερα οικονοµικά µέσα έχει αυξηθεί από 50% στην προηγούµενη έρευνα (ΕΒ63.4), σε 59% στην παρούσα (ΕΒ64.2). Αντίστοιχα, το ποσοστό που θεωρεί ότι οι πολιτικοί της στόχοι δεν δικαιολογούν αύξηση του προϋπολογισµού της έχει µειωθεί από 29% (ΕΒ63.4) σε 23% στην παρούσα. Και στις δύο περιπτώσεις ο ευρωπαϊκός µέσος όρος διαµορφώνεται στα ίδια επίπεδα µε την προηγούµενη έρευνα (ΕΒ63.4: 32% και 50% αντίστοιχα).

Ερ. 37 Σε ποιο από τα παρακάτω πιστεύετε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δαπανά το µεγαλύτερο µέρος του προϋπολογισµού της;

Οι έλληνες και οι ευρωπαίοι πολίτες εκτιµούν ότι ο τοµέας που αφορά στις διοικητικές δαπάνες (υποδοµή - ανθρώπινο δυναµικό) απορροφά το µεγαλύτερο µέρος3 του προϋπολογισµού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 3 Πρόκειται, βεβαίως, για έναν ευρύτατα διαδεδοµένο Ευρωµύθο. Οι συνολικές διοικητικές δαπάνες δεν ξεπερνούν το 6% του κοινοτικού προϋπολογισµού.

36

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται, µε τη σειρά που ιεραρχήθηκαν από την ελληνική και την ευρωπαϊκή κοινή γνώµη, οι τοµείς στους οποίους εκτιµάται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει το µεγαλύτερο µέρος του προϋπολογισµού της. Παρατηρούνται µικρές διαφοροποιήσεις µεταξύ των εκτιµήσεων των ελλήνων πολιτών και αυτών των Ευρωπαίων. Σηµειώνεται δε, ότι υψηλά είναι τα ποσοστά τόσο των ελλήνων όσο και των ευρωπαίων πολιτών που αδυνατούν να τοποθετηθούν σχετικά, απαντώντας «δεν γνωρίζω».

EL EU25

Έξοδα διοίκησης και υπαλλήλων, κτίρια 25 31

Εξωτερική πολιτική και βοήθεια προς χώρες εκτός Ε.Ε. 17 13

Περιφερειακή βοήθεια 13 8

Επιστηµονική έρευνα 11 6

Γεωργία 7 17

Εργασία και κοινωνικές σχέσεις 7 8

Άλλα 1 1

∆Γ 19 17

4.4 Η άποψή µου µετράει στην Ευρωπαϊκή Ένωση Ερ. 15/1 Παρακαλώ πείτε µου για την παρακάτω φράση, αν τείνετε να συµφωνείτε ή τείνετε

να διαφωνείτε;

ΣΥΜΦΩΝΩ ∆ΙΑΦΩΝΩ EL EU25 EL EU25

Η άποψη µου µετράει στην Ε.Ε. 27 34 71 59

7 στους 10 έλληνες πολίτες (71%) δεν πιστεύουν ότι η προσωπική τους άποψη µετράει στην Ευρωπαϊκή Ένωση (EU25: 59%). Σηµειώνεται ότι το ποσοστό έχει αυξηθεί αισθητά -έντεκα ποσοστιαίες µονάδες- συγκρινόµενο µε αυτό της προηγούµενης έρευνας του Ευρωβαροµέτρου (ΕΒ63.4/ EL: 58% - EU25: 53%).

Το αντίθετο, αναφορικά µε την επιρροή της προσωπικής του άποψης, πιστεύει το 27% (EB63.4: 34%) της ελληνικής, όπως και το 34% (EB63.4: 38%) της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης.

37

4.5 Αίσθηση συµµετοχής στις ευρωπαϊκές υποθέσεις

Ερ. 16 Σε ποιο βαθµό συµφωνείτε ή διαφωνείτε µε καθένα από τα ακόλουθα;

To 83% των ελλήνων και το 72% των ευρωπαίων πολιτών δεν αισθάνεται ότι συµµετέχει πάρα πολύ στις ευρωπαϊκές υποθέσεις. Σε συνέχεια, το 71% των ελλήνων και µόνο το 47% των ευρωπαίων πολιτών εκφράζει την επιθυµία να συµµετάσχει περισσότερο στις ευρωπαϊκές υποθέσεις αλλά ταυτόχρονα εκφράζει και άγνοια για τον τρόπο µε τον οποίο µπορεί να επιτευχθεί αυτό.

Η πλειοψηφία της ελληνικής (89%), καθώς και της ευρωπαϊκής (78%) κοινής γνώµης θεωρεί ότι τα ευρωπαϊκά θεσµικά όργανα θα έπρεπε να καταβάλλουν περισσότερες προσπάθειες να παρακινήσουν τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συµµετέχουν περισσότερο στις ευρωπαϊκές υποθέσεις. Το ίδιο ισχυρίζονται όσον αφορά τόσο στην ελληνική κυβέρνηση (EL: 91% - EU25: 81% - εθνική κυβέρνηση) όσο και την τοπική αυτοδιοίκηση (EL: 89% - EU25: 76%).

4.6 ∆ιεθνής ρόλος των Η.Π.Α και της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ερ. 38α Κατά τη γνώµη σας, θα λέγατε ότι οι Η.Π.Α. παίζουν κυρίως ένα ρόλο θετικό, ένα ρόλο αρνητικό ή ούτε θετικό ούτε αρνητικό σε ότι αφορά…:

Ερ. 38β Κατά τη γνώµη σας, η Ευρωπαϊκή Ένωση τείνει να παίζει ένα θετικό ρόλο, αρνητικό ρόλο ή κανένα από τα δύο σε ότι αφορά…:

Παρόµοια αποτελέσµατα, αν και τα αρνητικά ποσοστά είναι ακόµα πιο ενισχυµένα, µε αυτά της προηγούµενης έρευνας του Ευρωβαροµέτρου που έθετε το ίδιο ερώτηµα καταγράφονται και στην παρούσα, καθώς έντονα αρνητική παραµένει η στάση της πλειονότητας της ελληνικής κοινής γνώµης, απέναντι στο διεθνή ρόλο των Η.Π.Α., ενώ θετική στάση φαίνεται να τηρεί η πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώµης για το διεθνή ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέµατα ειρήνης, καταπολέµησης της τροµοκρατίας, παγκόσµιας οικονοµικής ανάπτυξης, καταπολέµησης της φτώχειας και προστασίας του περιβάλλοντος. Σηµειώνεται ότι τα «αρνητικά» ποσοστά του ελληνικού δείγµατος για τον ρόλο των Η.Π.Α., σχεδόν σε όλες τις παρακάτω περιπτώσεις, είναι τα υψηλότερα του συνολικού δείγµατος.

- Όπως και στην προηγούµενη έρευνα του Ευρωβαροµέτρου που έθετε το ίδιο ερώτηµα, οι Έλληνες, περισσότερο από κάθε ευρωπαίο πολίτη, θεωρούν σε ποσοστό 90% (το υψηλότερο του συνολικού δείγµατος της έρευνας – EU25: 53%) ότι ο ρόλος των Η.Π.Α. στην παγκόσµια ειρήνη είναι αρνητικός. Μόλις το 4% κρίνει ότι οι Η.Π.Α. συµβάλλουν θετικά, ποσοστό κατά πολύ διαφοροποιηµένο από τον ευρωπαϊκό µέσο όρο (ΕU25: 24%). Ούτε θετικός ούτε αρνητικός είναι ο ρόλος των Η.Π.Α. για το 6% των ελλήνων και για το 19% των ευρωπαίων πολιτών. Στο ερώτηµα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Έλληνες κρίνουν σε ποσοστό 56% (EU25: 63%) ότι η Ε.Ε. διαδραµατίζει θετικό ρόλο όσον αφορά την ειρήνη στον κόσµο. Αρνητικό ρόλο της Ε.Ε. βλέπει µόνο το 11% (EU25: 10%) και ουδέτερα τοποθετείται το 33% της ελληνικής και το 22% της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης.

38

Ποσοστά όσων απάντησαν ότι ο διεθνής ρόλος των Η.Π.Α. είναι αρνητικός

Ερ. 38 / ΕΒ64.2

9083 83

78 76

53 51

40

60

33

Παγκόσµιαειρήνη

Καταπολέµησηφτώχειας

Καταπολέµησητροµοκρατίας

Προστασίαπεριβάλλοντος

Παγκόσµιαοικονοµικήανάπτυξη

EL EU25

Ποσοστά των ελλήνων πολιτών που εκτιµούν ότι ο διεθνής ρόλος της Ε.Ε. και των Η.Π.Α. είναι θετικός

Ερ. Α38 / ΕΒ64.2

56

41

53 55

45

4 37 8 8

Παγκόσµιαειρήνη

Καταπολέµησηφτώχειας

Καταπολέµησητροµοκρατίας

Προστασίαπεριβάλλοντος

Παγκόσµιαοικονοµικήανάπτυξη

EU USA

39

- Σχετικά µε το ρόλο των Η.Π.Α. στον αγώνα κατά της τροµοκρατίας, το 83% των ελλήνων ερωτηθέντων πιστεύει ότι οι Η.Π.Α. διαδραµατίζουν αρνητικό ρόλο. Το ποσοστό είναι το υψηλότερο του συνολικού δείγµατος της έρευνας και µάλιστα διπλάσιο του ευρωπαϊκού µέσου όρου (ΕU25: 40%). Σε αντίθεση µε την ευρωπαϊκή κοινή γνώµη (EU25: 38%), λίγοι είναι οι έλληνες πολίτες που κρίνουν θετικά το ρόλο των Η.Π.Α. στον αγώνα κατά της τροµοκρατίας, συγκεντρώνοντας το χαµηλότερο ποσοστό του συνολικού δείγµατος της έρευνας (7%). «Ούτε θετικός ούτε αρνητικός» κρίνεται από το 10% των ελλήνων ερωτηθέντων και από το 16% των ευρωπαίων πολιτών ο συγκεκριµένος ρόλος των Η.Π.Α. Σε σχέση µε την Ε.Ε., η πλειονότητα των Ελλήνων σε ποσοστό 53% (ΕU25: 61%) πιστεύει ότι η Ε.Ε. παίζει θετικό ρόλο στην καταπολέµηση της τροµοκρατίας. Αρνητικό ρόλο της Ε.Ε. διακρίνει το 14% του ελληνικού και το 10% του ευρωπαϊκού δείγµατος. Ούτε θετικό ούτε αρνητικό κρίνει το ρόλο της Ε.Ε. το 33% των ερωτηθέντων Ελλήνων και το 23% των Ευρωπαίων.

- Το 76% των ελλήνων πολιτών κρίνει ότι οι Η.Π.Α. συµβάλλουν αρνητικά στην παγκόσµια οικονοµική ανάπτυξη, ποσοστό πλέον του διπλάσιου του ευρωπαϊκού µέσου όρου (ΕU25: 33%), καθώς και το υψηλότερο του συνολικού δείγµατος της έρευνας. Το θετικό ρόλο των Η.Π.Α. στην παγκόσµια οικονοµία αναγνωρίζει το 8% των ερωτηθέντων Ελλήνων, ποσοστό που αποκλίνει σηµαντικά από τον ευρωπαϊκό µέσο όρο (ΕU25: 37%). Ουδέτερα τοποθετείται το 14% του ελληνικού δείγµατος (ΕU25: 21%). Όσον αφορά τη συµβολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην παγκόσµια οικονοµική ανάπτυξη, αυτή κρίνεται θετική από το 45% των ελλήνων και από το 49% των ευρωπαίων πολιτών. Αρνητικό ρόλο τείνει να παίζει η Ε.Ε. για ποσοστό 17% των ελλήνων και 13% των ευρωπαίων πολιτών, ενώ ουδέτερα τοποθετείται ποσοστό 37% του ελληνικού και 29% του ευρωπαϊκού δείγµατος (ΕU25).

- Σηµαντική είναι, επίσης, η διαφοροποίηση της ελληνικής κοινής γνώµης (83%, το υψηλότερο ποσοστό του συνολικού δείγµατος) σε σχέση µε τον ευρωπαϊκό µέσο όρο (ΕU25: 51%) ως προς τον αρνητικό ρόλο των Η.Π.Α. στην καταπολέµηση της φτώχειας διεθνώς. Μόνο το 3% του ελληνικού δείγµατος κρίνει θετικά το ρόλο των Η.Π.Α., το χαµηλότερο ποσοστό του συνολικού δείγµατος και σηµαντικά διαφοροποιηµένο από τον ευρωπαϊκό µέσο όρο (ΕU25: 20%). Ουδέτερα δε τοποθετείται το 13% των ελλήνων ερωτηθέντων και το 22% των ευρωπαίων. Όσον αφορά στην καταπολέµηση της φτώχειας στον κόσµο, θετικό ρόλο της Ε.Ε. διακρίνει το 41% (το χαµηλότερο ποσοστό µαζί µε αυτό της Κροατίας) της ελληνικής κοινής γνώµης (EU25: 49%). Αρνητικό ρόλο θεωρεί ότι τείνει να παίζει η Ε.Ε. το 18% των ελλήνων ερωτηθέντων και το 16% των ευρωπαίων, ενώ ουδέτερα τοποθετείται το 40% των ελλήνων, όπως και το 28% των ευρωπαίων πολιτών.

- Απόκλιση απόψεων των ελλήνων από εκείνες των ευρωπαίων πολιτών παρατηρείται στην ερώτηση για το ρόλο των Η.Π.Α. στην προστασία του περιβάλλοντος. Ως αρνητικός εκλαµβάνεται ο ρόλος των Η.Π.Α. για το 78%, µε τον ευρωπαϊκό µέσο όρο να διαµορφώνεται σε αισθητά χαµηλότερα επίπεδα (EU25: 60%). Θετικός είναι ο ρόλος των Η.Π.Α. για το 8% (ΕU25: 17%), ούτε αρνητικός ούτε θετικός για το 12% (ΕU25: 16%). Όσον αφορά στο ρόλο της Ε.Ε., το 55% των ελλήνων ερωτηθέντων πιστεύει ότι είναι θετικός. Το ίδιο πιστεύει και το 61% των ευρωπαίων πολιτών, ενώ αρνητικό ρόλο διακρίνει τόσο το 12% του ελληνικού όσο και του ευρωπαϊκού δείγµατος. Ούτε αρνητικός ούτε θετικός κρίνεται ο ρόλος της Ε.Ε. από το 31% των ελλήνων ερωτηθέντων και από το 21% των ευρωπαίων.

40

545661716261626468

57616159

EB52.0 EB53.0 EB54.1 EB55.1 EB56.2 EB57.1 EB58.1 EB59.1 EB60.1 EB61.0 EB62.0 EB63.4 EB64.2

Παρουσίαση αποτελεσµάτων (%) προηγούµενων ερευνών των ελλήνων πολιτών που πιστεύουν ότι η συµµετοχή της χώρας στην Ε.Ε. είναι «κάτι καλό».

5 ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑ∆ΑΣ ΣΤΗΝ Ε.Ε.

5.1 Η Ελληνική θέση για τη συµµετοχή στην Ε.Ε.

Ερ. 8a Σε γενικές γραµµές, νοµίζετε ότι η συµµετοχή της Ελλάδας στην Ε.Ε. είναι ….;

Το γράφηµα που ακολουθεί απεικονίζει το βαθµό ικανοποίησης τόσο των ελλήνων όσο και των ευρωπαίων πολιτών από τη συµµετοχή της χώρας τους στην Ε.Ε. Η πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώµης (54%) θεωρεί ότι η συµµετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνιστά θετική πράξη (EU25: 50%). Ποσοστό 12% των ελλήνων και 16% των ευρωπαίων πολιτών διακρίνει «κάτι κακό». Τέλος, το 34% της ελληνικής κοινής γνώµης, και το 30% της ευρωπαϊκής, τοποθετείται ουδέτερα («ούτε καλό ούτε κακό»). Σηµειώνεται ότι το ποσοστό των ελλήνων ερωτηθέντων που θεωρεί ότι η συµµετοχή της χώρας τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση συνιστά θετική πράξη παρουσιάζει πτωτική τάση συγκρινόµενο µε αυτά των προηγούµενων ερευνών οι οποίες έθεταν το ίδιο ερώτηµα. Ακολουθεί σχετικό γράφηµα.

54%

12%

34%

50%

16%

30%

Κάτι καλό

Κάτι κακό

Ούτε καλό, ούτεκακό

EL EU25

41

6769768275747472

EB57.1 EB58.1 EB59.1 EB60.1 EB61.0 EB62.0 EB63.4 EB64.2

Παρουσίαση αποτελεσµάτων (%) προηγούµενων ερευνών των ελλήνων πολιτών που πιστεύουν ότι η Ελλάδα έχει ωφεληθεί από το να είναι µέλος της Ε.Ε.

5.2 Όφελος από τη συµµετοχή της Ελλάδας στην Ε.Ε.

Ερ. 9α Συνολικά, θα λέγατε ότι η Ελλάδα έχει ωφεληθεί ή όχι από το να είναι µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Έχει ωφεληθεί ∆εν έχει ωφεληθεί ∆.Γ.

EL EU25 EL EU25 EL EU25 67% 52% 31% 36% 2% 12%

Σηµαντική πλειονότητα των ελλήνων πολιτών (67%) θεωρεί ότι η Ελλάδα έχει ωφεληθεί από τη συµµετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός µέσος όρος (EU25) διαµορφώνεται στο 52%, ήτοι 15 ποσοστιαίες µονάδες χαµηλότερα. Αντίθετη άποψη φαίνεται να έχει ποσοστό 31% (ΕΒ63.4: 24% - ΕΒ62.0: 18%) της ελληνικής κοινής γνώµης (EU25: 36%). Μόνο 2% του ελληνικού δείγµατος απάντησε ότι δε γνωρίζει αν η Ελλάδα έχει ωφεληθεί ή όχι από τη συµµετοχή της στην Ε.Ε., ενώ το αντίστοιχο ποσοστό του κοινοτικού µέσου όρου είναι 12%. Συγκρίνοντας αυτά τα αποτελέσµατα µε εκείνα των αµέσως τριών προηγούµενων ερευνών, παρατηρείται σηµαντική και σταδιακή µείωση του ποσοστού των ελλήνων πολιτών που διακρίνουν ωφέλεια για τη χώρα τους από το γεγονός ότι είναι µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης από 82% (EB61.0) σε 67% στην παρούσα έρευνα. Όπως απεικονίζεται στο γράφηµα που ακολουθεί, οι Έλληνες (67%) εµφανίζονται να είναι από τους πλέον ικανοποιηµένους ευρωπαίους πολίτες αναφορικά µε τη συµµετοχή της χώρας τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

42

86%

75%70% 69% 69% 67% 65% 65% 63% 62% 61%

57% 56% 55% 55%52% 51% 50% 49% 47% 46% 46% 45%

41% 39% 37% 35%32%

IE LU LT DK ES EL BE PT PL SK NL SI EE CZ MT EU25 FR LV IT D-W DE D-E FI HU CY UK AT SE

ΠΟΣΟΣΤΑ ΟΣΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΑΝ ΟΤΙ Η ΧΩΡΑ ΤΟΥΣ ΕΧΕΙ ΩΦΕΛΗΘΕΙ από το να είναι µέλος της Ε.Ε. Ερ. 9α / ΕΒ64.2

43

Ερ. 10 Ο κόσµος διαφωνεί ως προς τα πλεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατα του να

ανήκει η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα σας διαβάσω µερικές θέσεις και, για καθεµία, θα ήθελα να µου πείτε εάν το να είναι η Ελλάδα στην Ε.Ε. έχει πολύ καλή, αρκετά καλή, αρκετά κακή ή πολύ κακή επίδραση.

Οι έλληνες πολίτες επισηµαίνουν τα πλεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατα του να ανήκει η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκεκριµένα, τα πλεονεκτήµατα αναφέρονται στην ασφάλεια της χώρας (EL: 78% - EU25: 67%), τον τοµέα των υπηρεσιών (EL: 65% - EU25: 54%), το βιοτικό επίπεδό τους (EL: 61% - EU25: 53%), καθώς και τις εξαγωγές της Ελλάδας (EL: 56% - EU25: 64%).

Αντίστοιχα, οι έλληνες πολίτες θεωρούν ότι το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει αρνητική επίδραση στην απασχόληση (EL: 61% - EU25: 54%), στη γεωργία (EL: 52% - EU25: 48%) και στη βιοµηχανία της Ελλάδας (EL: 51% - EU25: 37%).

6 ΘΕΣΜΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ Ε.Ε.

6.1 Η γνώση των Ελλήνων για τους θεσµούς και τα όργανα της Ε.Ε.

Ερ. 26 Έχετε ποτέ ακούσει για . . .; Οι Έλληνες αισθάνονται, στην πλειοψηφία τους, ότι γνωρίζουν σε αρκετά ικανοποιητικό βαθµό την ύπαρξη και τη λειτουργία των θεσµικών και «λειτουργικών» οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σηµειώνεται ότι οι τοποθετήσεις, τόσο του ελληνικού όσο και του ευρωπαϊκού δείγµατος, δεν µεταβάλλονται (ποσοστιαία / αριθµητικά) σε σχέση µε αυτές που κατεγράφησαν στις προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου όπου ετέθη το ίδιο ερώτηµα. - Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο φαίνεται να είναι το δηµοφιλέστερο όργανο της Ε.Ε. για τους

Έλληνες, καθώς το 91% (ΕU25: 89%) των ερωτηθέντων φαίνεται να έχει ακούσει κάτι σχετικά µε αυτό. Ποσοστό 9% των ελλήνων και 10% των ευρωπαίων πολιτών δηλώνει ότι δεν έχει ακούσει κάτι σχετικά µε το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο.

- Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δηλώνει πως έχει ακούσει ποσοστό 85% της ελληνικής και το 79% της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης. Άγνοια δηλώνει το 15% των ελλήνων και το 19% των ευρωπαίων πολιτών.

- Το Συµβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης φαίνεται να γνωρίζει το 80% των ελλήνων ερωτηθέντων (από τα υψηλότερα ποσοστά του συνολικού δείγµατος), ενώ ο ευρωπαϊκός µέσος όρος βρίσκεται στο 62%. Το ποσοστό των Ελλήνων που δεν έχουν ακούσει για το θεσµό διαµορφώνεται στο 20%, ενώ των Ευρωπαίων συνολικά (EU25) στο 36%.

- Για το ∆ικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων δηλώνει ότι έχει ακούσει το 81% των Ελλήνων, ενώ ο ευρωπαϊκός µέσος όρος διαµορφώνεται σε αισθητά χαµηλότερα επίπεδα (65%). Το θεσµό αυτό φαίνεται να αγνοεί το 19% των ελλήνων και το 33% των ευρωπαίων ερωτηθέντων.

- Έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες φαίνονται ενηµερωµένοι σχετικά µε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σε ποσοστό 72% και 68% αντίστοιχα. Ποσοστό 28% των ελλήνων ερωτηθέντων δηλώνει άγνοια, µε τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό µέσο όρο να τοποθετείται στο 30%.

- Το θεσµό του Ευρωπαίου ∆ιαµεσολαβητή φαίνεται να γνωρίζει το 59% των Ελλήνων µε τον ευρωπαϊκό µέσο όρο να διαµορφώνεται σε αισθητά χαµηλότερα επίπεδα (ΕU25: 37%).

44

Υψηλό ποσοστό της ελληνικής κοινής γνώµης (40%) δηλώνει ότι δεν έχει ακούσει σχετικά, όπως και 6 στους 10 Ευρωπαίους πολίτες (60%).

- Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο φαίνεται να γνωρίζει ποσοστό 57% του ελληνικού και 44% του ευρωπαϊκού δείγµατος. Υψηλά είναι τα ποσοστά, τόσο της ελληνικής κοινής γνώµης (43%) όσο και της συνολικής ευρωπαϊκής (EU25: 54%), που µαρτυρούν άγνοια των πολιτών για το συγκεκριµένο θεσµό.

- Οι Έλληνες, σε µεγαλύτερο ποσοστό από τον ευρωπαϊκό µέσο όρο (52% έναντι 33%), φαίνονται να έχουν ακούσει σχετικά µε την Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αξιοσηµείωτο είναι το γεγονός ότι η πλειοψηφία της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης, σε ποσοστό 64%, δηλώνει άγνοια σχετικά µε το συγκεκριµένο όργανο, όπως και το 47% των ελλήνων πολιτών.

- Άγνοια δηλώνει το 56% των ελλήνων και το 72% των ευρωπαίων πολιτών για την Επιτροπή Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ποσοστό 43% των ελλήνων και µόλις 25% των ευρωπαίων πολιτών φαίνονται να έχουν ακούσει σχετικά.

6.2 Εµπιστοσύνη στα θεσµικά όργανα της Ε.Ε.

Ερ. 27 Για κάθε ένα από αυτά, πείτε µας αν τείνετε να το εµπιστεύεστε ή όχι; Αξιολογώντας τους θεσµούς και τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως προς την αίσθηση εµπιστοσύνης των ελλήνων πολιτών απέναντι σε αυτά, προκύπτουν οι ακόλουθες τοποθετήσεις: - Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τείνει να εµπιστεύεται η πλειονότητα της ελληνικής κοινής

γνώµης (62%), ενώ ποσοστό 35% εκφράζει δυσπιστία απέναντι στο συγκεκριµένο όργανο. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τον ευρωπαϊκό µέσο όρο (EU25) διαµορφώνονται σε 51% και 34%.

- Την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εµπιστεύεται το 58% των ελλήνων πολιτών, ενώ ο ευρωπαϊκός µέσος όρος διαµορφώνεται σε χαµηλότερα επίπεδα (EU25: 46%). ∆ύσπιστο εµφανίζεται το 38% του ελληνικού δείγµατος (EU25: 33%).

- Το ∆ικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων φαίνεται να εµπιστεύεται η πλειονότητα των ελλήνων πολιτών (63%) ενώ ποσοστό 32% απαντά ότι τείνει να µην εµπιστεύεται το συγκεκριµένο όργανο. Τα αντίστοιχα (εµπιστοσύνη / δυσπιστία) ποσοστά που αφορούν την ευρωπαϊκή κοινή γνώµη (EU25) είναι 48% και 25%. Υψηλό είναι το ποσοστό των ευρωπαίων πολιτών που αδυνατούν να τοποθετηθούν σχετικά απαντώντας «δεν γνωρίζω» (EU25: 27% - EL: 5%).

- Το Συµβούλιο της Ε.Ε. εµπιστεύεται το 56% των ελλήνων πολιτών, ενώ ποσοστό 39% εκφράζει δυσπιστία ως προς το θεσµό. Τα αντίστοιχα (εµπιστοσύνη / δυσπιστία) ποσοστά που αφορούν την ευρωπαϊκή κοινή γνώµη (EU25) είναι 40% και 30%. Υψηλό είναι το ποσοστό των ευρωπαίων πολιτών που αδυνατούν να τοποθετηθούν σχετικά απαντώντας «δεν γνωρίζω» (EU25: 29% - EL: 5%).

- Την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τείνει να εµπιστεύεται το 54% της ελληνικής κοινής γνώµης (EU25: 44%), το 28% των ευρωπαίων πολιτών δε γνωρίζει ποια θέση να εκφράσει σχετικά (EL: 7%), ενώ ποσοστό 39% του ελληνικού δείγµατος δηλώνει ότι δεν εµπιστεύεται το θεσµό (EU25: 28%).

- Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο τείνει να εµπιστεύεται το 50% των ελλήνων πολιτών (EU25: 33%), ενώ ιδιαίτερα υψηλό είναι το ποσοστό των ευρωπαίων ερωτηθέντων (40%) που αδυνατεί να απαντήσει σχετικά (EL: 11%). Ποσοστό 38% του ελληνικού δείγµατος (EU25: 27%) εκφράζει δυσπιστία απέναντι στο θεσµό.

45

- Για την Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή της Ε.Ε., η ελληνική κοινή γνώµη εκφράζει σε ποσοστό 47% την εµπιστοσύνη της απέναντι στο θεσµό (EU25: 28%). ∆υσπιστία εκφράζεται από το 41% των ελλήνων και το 26% των ευρωπαίων πολιτών. Αξιοσηµείωτο είναι ότι το 46% της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης αδυνατεί να τοποθετηθεί σχετικά (EL: 12%).

- Εµπιστοσύνη στο θεσµό του Ευρωπαίου ∆ιαµεσολαβητή εκφράζει ποσοστό 47% του ελληνικού δείγµατος (EU25: 32%), ενώ δυσπιστία στο θεσµό εκφράζεται από το 42% των ελλήνων πολιτών (EU25: 25%). Υψηλό είναι το ποσοστό των ευρωπαίων πολιτών που αδυνατούν να τοποθετηθούν σχετικά απαντώντας «δεν γνωρίζω» (EU25: 43% - EL: 10%).

- Εµπιστοσύνη στην Επιτροπή Περιφερειών της Ε.Ε. εκφράζει το 45% των ελλήνων πολιτών, δυσπιστία το 40%, ενώ 15% της ελληνικής κοινής γνώµης δηλώνει αδυναµία τοποθέτησης. Ο ευρωπαϊκός µέσος όρος είναι 26%, 25% και 49% αντίστοιχα.

Ερ. 32/7 Είστε υπέρ ή κατά της διδασκαλίας των παιδιών στο σχολείο για τον τρόπο που

λειτουργούν οι θεσµοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Όπως και στις προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου που έθετε το ίδιο ερώτηµα, το 86% τόσο του ελληνικού όσο και του ευρωπαϊκού δείγµατος υποστηρίζει τη διδασκαλία στο σχολείο µαθηµάτων για τον τρόπο µε τον οποίο λειτουργούν οι θεσµοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αντίρρηση διατυπώνει µόλις το 11% του ελληνικού και το 8% του ευρωπαϊκού δείγµατος.

Ερ. 15/2 Παρακαλώ πείτε µου για καθεµία από τις παρακάτω φράσεις, αν τείνετε να συµφωνείτε ή τείνετε να διαφωνείτε;

Αναφορικά µε την κατανόηση της λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι έλληνες πολίτες συναντούν δυσκολία σε ποσοστό 54%, ενώ ποσοστό 44% του ελληνικού δείγµατος δηλώνει το αντίθετο ότι κατανοεί τη λειτουργία της Ε.Ε.

ΣΥΜΦΩΝΩ ∆ΙΑΦΩΝΩ

EL EU25 EL EU25

Κατανοώ τη λειτουργία της Ε.Ε. 44 41 54 52

46

Πόσα αισθάνονται ότι γνωρίζουν οι έλληνες πολίτες γύρω από την Ε.E., τις πολιτικές της, τους θεσµούς της.

Ερ. 20 / ΕΒ64.2

9%

12%

19%

17%

19%

11%

7%

4%

1%

1%

10%

14%

17%

19%

7%

1%

1%

18%

9%

3%

∆ε γνωρίζω τίποτα απολύτως [1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Γνωρίζω πάρα πολλά [10]

EU25 EL

6.3 Επίπεδο γνώσης των θεσµών / πολιτικών / την Ευρωπαϊκή Ένωση

Ερ. 20 Με βάση αυτή την κλίµακα, πείτε µου πόσα αισθάνεστε ότι γνωρίζετε γύρω από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις πολιτικές της, τους θεσµούς της . . . ;

Η αίσθηση γνώσης που διατυπώνει η ελληνική κοινή γνώµη αναφορικά µε την Ευρωπαϊκή Ένωση χαρακτηρίζεται επιεικώς ικανοποιητική, καθώς τοποθετείται σε ένα µέσο επίπεδο [EL: 4 – EU25: 4,2] της βαθµονοµικής δεκαδικής κλίµακας (από 1 έως 10, µε ανοδική φορά). Έτσι η ελληνική κοινή γνώµη (19%) τοποθετεί πλειοψηφικά το επίπεδο γνώσης της στην πέµπτη βαθµίδα της δεκαδικής κλίµακας, µε τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό µέσο όρο να διαµορφώνεται στο ίδιο ποσοστό. Σηµειώνεται ότι το 78% των ελλήνων καθώς και το 76% των ευρωπαίων ερωτηθέντων κυµαίνεται από την πρώτη έως και την πέµπτη βαθµίδα της δεκαδικής κλίµακας. Είναι προφανές ότι οι ερωτηθέντες δεν αισθάνονται ότι γνωρίζουν πολλά γύρω από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις πολιτικές και τους θεσµούς της.

47

Ερ. 28 Για κάθε µία από τις παρακάτω φράσεις που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση, πείτε µου παρακαλώ αν πιστεύετε ότι είναι αληθής ή ψευδής;

Όπως προκύπτει από τις σωστές απαντήσεις που έδωσαν οι ερωτηθέντες σε σχετικό κουίζ, το επίπεδο γνώσεων των ελλήνων πολιτών αξιολογείται ως ικανοποιητικό σε ειδικά θέµατα που σχετίζονται µε την Ευρωπαϊκή Ένωση, ειδικά συγκρινόµενο µε αυτό των υπόλοιπων ερωτηθέντων του συνολικού δείγµατος της έρευνας.

ΑΛΗΘΗΣ ΨΕΥ∆ΗΣ ∆.Γ.

EL EU25 EL EU25 EL EU25

Η Ε.E. αποτελείται σήµερα από 15 κράτη-µέλη 30 35 61 44 8 21

Οι Ευρωβουλευτές εκλέγονται απευθείας από τους πολίτες της Ε.E. 74 50 20 30 6 20

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει το δικό της ύµνο 28 33 39 39 33 28

Οι τελευταίες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έγιναν τον Ιούνιο του 2002 50 39 28 24 22 37

- Το 61% (EB63.4: 62% - ΕΒ62.0: 70%) των ελλήνων ερωτηθέντων –από τα υψηλότερα ποσοστά του συνολικού δείγµατος– φαίνεται να γνωρίζει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελείται από 25 κράτη-µέλη, καθώς έκρινε ως ψευδή τη φράση ότι «η Ε.Ε. αποτελείται σήµερα από 15 κράτη-µέλη», ενώ ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός µέσος όρος διαµορφώνεται σε αισθητά χαµηλότερα επίπεδα (44%). Σηµειώνουµε ότι σε παλαιότερη έρευνα του Ευρωβαροµέτρου (ΕΒ61.0) το 40% των ελλήνων ερωτηθέντων αγνοούσε το σωστό αριθµό των κρατών-µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

- Oι έλληνες ερωτηθέντες, συγκεντρώνοντας το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό µετά από αυτό των πολιτών της Μάλτας (80%), εµφανίζονται να γνωρίζουν, καλύτερα από όλους τους υπόλοιπους ερωτηθέντες του συνολικού δείγµατος (όλες οι χώρες) της παρούσας έρευνας, ότι τα µέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκλέγονται απευθείας από τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EL: 74% - EU25: 50%).

- Το 33% (ΕΒ63.4: 47% - ΕΒ62.0: 45%) των ελλήνων ερωτηθέντων αγνοεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τον δικό της ύµνο (EU25: 28%), καθώς απαντά «δε γνωρίζω» στο σχετικό ερώτηµα. Το 28% (EU25: 33%) των ελλήνων πολιτών φαίνεται να γνωρίζει ότι η Ε.Ε. διαθέτει το δικό της ύµνο, ενώ το 39% (EU25: 39%) πιστεύει ότι η Ε.Ε. δεν έχει δικό της ύµνο.

- Η πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώµης (EL: 50% - EU25: 39%), λανθασµένα θεωρεί ότι οι τελευταίες εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έγιναν τον Ιούνιο του 2002. Ποσοστό 22% των ελλήνων ερωτηθέντων δεν γνωρίζει να απαντήσει σχετικά (EU25: 37%), ενώ ποσοστό 28% (EU25: 24%) φαίνεται να θυµάται / γνωρίζει ότι οι τελευταίες ευρωπαϊκές εκλογές έλαβαν χώρα τον Ιούνιο του 2004.

48

7 ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΈΝΩΣΗ

7.1 Θέµατα ή τοµείς πληροφόρησης ενδιαφέροντος

Ερ. 21 Ποια από τις ακόλουθες δηλώσεις είναι πιο κοντά στην άποψή σας . . . ; Οι έλληνες πολίτες εκφράζουν τόσο την επιθυµία όσο και την ανάγκη για περισσότερη ενηµέρωση και γνώση όσον αφορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκεκριµένα, ποσοστό 43% (EU25: 48%) δηλώνει ότι θα ήθελε να έχει περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το 42% των ελλήνων πολιτών, το δεύτερο υψηλότερο του συνολικού δείγµατος της έρευνας µετά από αυτό των πολιτών της Τουρκίας (45%) εκφράζουν την ανάγκη τους να γνωρίζουν πολύ περισσότερα για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο ευρωπαϊκός µέσος όρος διαµορφώνεται σε αισθητά χαµηλότερα επίπεδα (18%). Τέλος, λίγοι είναι οι έλληνες ερωτηθέντες (15%, το τρίτο χαµηλότερο του συνολικού δείγµατος µετά από αυτό των πολιτών της Τουρκίας, 9% και της Κύπρου, 11%) που φαίνονται ικανοποιηµένοι µε όσα ήδη γνωρίζουν σχετικά µε την Ευρωπαϊκή Ένωση (EU25: 31%).

Ερ. 22 Για ποια θέµατα ή τοµείς πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα θέλατε περισσότερη πληροφόρηση;

Παρατίθεται πίνακας µε τα ποσοστά που συγκέντρωσαν τα προτεινόµενα θέµατα ή τοµείς πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα οποία οι έλληνες και οι ευρωπαίοι πολίτες εκφράζουν επιθυµία για περισσότερη πληροφόρηση.

EL EU25 Τα δικαιώµατά σας ως Ευρωπαίου πολίτη 71% 48%

Την πολιτική για την απασχόληση 43% 39% Την πολιτική για την υγεία και την κοινωνική πολιτική 42% 39% Τα µέτρα για την εκπαίδευση, κατάρτιση και νεότητα 37% 32%

Την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά 34% 20% Τον τρόπο που λειτουργούν τα ευρωπαϊκά θεσµικά όργανα 29% 29%

Την καταναλωτική πολιτική 29% 21% Την αγροτική και την αλιευτική πολιτική 24% 16%

Την πολιτική περιβαλλοντικής και πυρηνικής ασφάλειας 24% 27% Την εξωτερική πολιτική / εξωτερικές υποθέσεις 23% 18%

Την πολιτική για τις επιστήµες, την έρευνα και την ανάπτυξη 21% 22% Το ευρωπαϊκό νόµισµα 18% 13%

Την πολιτική συνεργασίας και αναπτυξιακής βοήθειας, ανθρωπιστικής βοήθειας 16% 20% Την περιφερειακή πολιτική, τη βοήθεια προς τις λιγότερο αναπτυγµένες περιοχές 16% 20%

Την πολιτιστική πολιτική 16% 13% Τις χώρες και τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης 14% 17%

Τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να συµπεριλάβει νέες χώρες 14% 21% Την πολιτική για την τηλεόραση και τον κινηµατογράφο 6% 6%

49

79%

30%

22%

20%

13%

9%

8%

7%

7%

1%

42%

30%

19%

22%

11%

4%

14%

1%

1%0%

24%

66%Τηλεόραση

Συζητήσεις µε συγγενείς, φίλους, κλπ

Καθηµερινές εφηµερίδες

Ραδιόφωνο

Άλλες εφηµερίδες, περιοδικά

Ιντερνετ

∆εν αναζητώ ποτέ τέτοιες πληροφορίες

Συσκέψεις, οµιλίες, συγκεντρώσεις

Βιβλία, µπροσούρες, ενηµερωτικά φυλλάδια

Τηλέφωνο [Europe Direct κλπ]

Άλλα

EL EU25

Ποιες πηγές χρησιµοποιούν οι έλληνες & ευρωπαίοι πολίτες για να συγκεντρώσουν πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις πολιτικές και τους θεσµούς της Ερ. 23 / ΕΒ64.2

7.2 Πηγές πληροφόρησης

Ερ. 23 Όταν θέλετε να συγκεντρώσετε πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις πολιτικές και τους θεσµούς της, ποιες από τις παρακάτω πηγές χρησιµοποιείτε;

Ίδιες παραµένουν οι προτιµήσεις των ελλήνων, όπως και των ευρωπαίων πολιτών, µε αυτές των προηγούµενων ερευνών του Ευρωβαροµέτρου που έχουν θέσει το ίδιο ερώτηµα. Η πλειοψηφία των Ελλήνων (79%) χρησιµοποιεί την τηλεόραση προκειµένου να συγκεντρώσει πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις πολιτικές και τους θεσµούς της. Οµοίως το κυριότερο µέσο πληροφόρησης φαίνεται να συνιστά η τηλεόραση και για το 66% των ευρωπαίων πολιτών.

50

- Σηµαντικό ποσοστό της ελληνικής κοινής γνώµης (30%) καταφεύγει στις συζητήσεις µε πρόσωπα του οικείου περιβάλλοντος (συγγενείς, φίλους, συνάδελφους) προκειµένου να συγκεντρώσει πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση (EU25: 24%).

- Οι καθηµερινές εφηµερίδες, µε ποσοστό προτίµησης 22% (ΕΒ62.0: 37%), αποτελούν επίσης σηµαντική πηγή πληροφόρησης των ελλήνων ερωτηθέντων. Σε σχέση, βέβαια, µε τις τοποθετήσεις των άλλων ευρωπαίων πολιτών και γενικότερα του συνολικού δείγµατος της έρευνας, οι έλληνες πολίτες εµφανίζουν το χαµηλότερο ποσοστό στην ανάγνωση των εφηµερίδων, προκειµένου για τη λήψη πληροφόρησης αναφορικά µε την Ευρωπαϊκή Ένωση (EU25: 42%).

- 1 στους 5 έλληνες ερωτηθέντες (20%) αξιοποιεί το ραδιόφωνο ως µέσο πληροφόρησης για θέµατα που αφορούν στην Ε.Ε. (EU25: 30%). Συγκριτικά µε τους υπόλοιπους ευρωπαίους πολίτες και γενικότερα το συνολικό δείγµα της έρευνας, οι έλληνες πολίτες συγκεντρώνουν από τα χαµηλότερα ποσοστά.

- Άλλες εφηµερίδες και περιοδικά χρησιµοποιεί το 13% της ελληνικής κοινής γνώµης (EU25: 19%).

- Το ∆ιαδίκτυο εµφανίζεται µε χαµηλά ποσοστά προτίµησης µεταξύ των πηγών πληροφόρησης για ευρωπαϊκά θέµατα, καθώς φαίνεται να αξιοποιείται µόνο από το 9% των ερωτηθέντων ελλήνων. Σηµειώνεται ότι οι έλληνες πολίτες συγκεντρώνουν το δεύτερο χαµηλότερο ποσοστό χρήσης του διαδικτύου, µετά από αυτό των πολιτών της Βουλγαρίας και της Τουρκίας (8%), ενώ ο ευρωπαϊκός µέσος όρος διαµορφώνεται σε υψηλότερα επίπεδα (EU25: 22%).

- Ποσοστό 8% της ελληνικής κοινής γνώµης φαίνεται να µην αναζητά ποτέ πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση (EU25: 11%).

- Λίγοι είναι εκείνοι που στρέφονται σε συσκέψεις και συγκεντρώσεις (EL: 7% - EU25: 4%), καθώς και σε βιβλία και τα διάφορα ενηµερωτικά έντυπα για σχετική πληροφόρηση (EL: 7% - EU25: 14%).

- Εξαιρετικά χαµηλή ανταπόκριση τόσο της ελληνικής όσο και της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης φαίνεται να συγκεντρώνουν οι τηλεφωνικές γραµµές πληροφοριών (τηλέφωνο, γραµµές πληροφοριών, Europe Direct: 1%).

Ερ. 24 Σε γενικές γραµµές, πιστεύετε ότι η/το/ο Ελληνική/ό/ός ... αναφέρεται πιο πολύ

από όσο πρέπει, όσο πρέπει ή λιγότερο από όσο πρέπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση;

Πιο πολύ Όσο πρέπει Λιγότερο ∆.Γ. EL EU25 EL EU25 EL EU25 EL EU25 Τηλεόραση 14% 7% 34% 46% 50% 40% 2% 7%

Ραδιόφωνο 7% 4% 34% 40% 46% 35% 13% 21%

Τύπος 10% 7% 40% 49% 39% 28% 11% 17% Στο ερώτηµα σχετικά µε την αναφορά των εθνικών µέσων µαζικής ενηµέρωσης (τηλεόραση, ραδιόφωνο και τύπος) στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η ελληνική κοινή γνώµη εµφανίζεται σχετικά διαφοροποιηµένη από τη συνολική ευρωπαϊκή.

Η τηλεόραση, αν και συνιστά το κυριότερο µέσο πληροφόρησης του έλληνα πολίτη προκειµένου να συγκεντρώσει πληροφορίες για την Ε.Ε., αναφέρεται «λιγότερο από όσο πρέπει» στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως υποστηρίζει 1 στους 2 έλληνες πολίτες (50%), από τα υψηλότερα αρνητικά του συνολικού δείγµατος της έρευνας. ∆ιαφοροποιηµένη εµφανίζεται

51

η άποψη της συνολικής ευρωπαϊκής κοινής γνώµης, η οποία φαίνεται να εκτιµά ότι η τηλεόραση αναφέρεται «όσο πρέπει» στην Ε.Ε. (EL: 34% - EU25: 46%).

Σχετικά µε το ραδιόφωνο, οι έλληνες ερωτηθέντες εκτιµούν σε ποσοστό 46% (ΕΒ63.4: 39%) ότι δεν αναφέρεται όσο πρέπει στην Ε.Ε. Αντίθετη άποψη εκφράζει ποσοστό 34% που εκτιµά ότι γίνεται επαρκής αναφορά στην Ε.Ε. από το ραδιόφωνο. Το ίδιο υποστηρίζει και η ευρωπαϊκή κοινή γνώµη σε ποσοστό 40%.

Όσον αφορά στον τύπο, παρατηρούνται διισταµένες απόψεις, µε 39% των ελλήνων πολιτών να µην θεωρούν επαρκή την αναφορά του στην Ε.Ε., ενώ 40% του ελληνικού δείγµατος, όπως και η πλειονότητα του ευρωπαϊκού (49%), φαίνονται ικανοποιηµένοι µε τη σχετική αναφορά, καθώς υποστηρίζουν ότι γίνεται «τόση όσο πρέπει».

Ερ. 25 Και πιστεύετε ότι η/το/ο Ελληνική/ό/ός ... παρουσιάζει την Ευρωπαϊκή Ένωση πιο θετικά από όσο πρέπει, αντικειµενικά ή πιο αρνητικά από όσο πρέπει;;

Πιο θετικά Αντικειµενικά Πιο αρνητικά ∆.Γ. EL EU25 EL EU25 EL EU25 EL EU25 Τηλεόραση 33% 24% 48% 49% 16% 12% 2% 15%

Ραδιόφωνο 23% 15% 49% 47% 14% 8% 14% 29%

Τύπος 25% 17% 49% 47% 14% 12% 12% 25%

Η πλειοψηφία τόσο της ελληνικής όσο και της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης αξιολογεί ως αντικειµενική την πληροφόρηση που λαµβάνει από τα ελληνικά µέσα µαζικής ενηµέρωσης όσον αφορά στην παρουσίαση θεµάτων σχετικά µε την Ε.Ε. (τηλεόραση 48%, ραδιόφωνο 49% και τύπος 49%). Σηµειώνεται ότι τα ποσοστά που αφορούν στην αντικειµενική πληροφόρηση από τa ελληνικά ΜΜΕ έχουν αυξηθεί συγκρινόµενα µε την προηγούµενη έρευνα του Ευρωβαροµέτρου που έθετε το ίδιο ερώτηµα (ΕΒ63.4: τηλεόραση 44%, ραδιόφωνο 37%, τύπος 43%).

Σηµαντική µερίδα του ελληνικού δείγµατος φέρει αντίθετη άποψη όσον αφορά στην τηλεόραση θεωρώντας ότι παρουσιάζει πιο θετικά από όσο πρέπει την Ευρωπαϊκή Ένωση (33%). Χαµηλότερα είναι τα ποσοστά που υποστηρίζουν την ίδια άποψη όσον αφορά το ραδιόφωνο (23%) και τον τύπο (25%). Λίγοι είναι οι έλληνες, καθώς και οι ευρωπαίοι, πολίτες που κρίνουν ότι τα εθνικά ΜΜΕ αναφέρονται «πιο αρνητικά από όσο πρέπει» στην Ε.Ε. (EL: τηλεόραση 16%, ραδιόφωνο 14% και τύπος 14%).

52

Ερ. 19 Περίπου πόσο συχνά εσείς...;

Καθηµερινά

Αρκετές φορές την εβδοµάδα

Μία µε δύο φορές την εβδοµάδα

Λιγότερο συχνά Ποτέ

Παρακολουθείτε τις ειδήσεις στην τηλεόραση

EL: 61% EU25: 66%

EL: 25% EU25: 21%

EL: 8% EU25: 7%

EL: 5% EU25: 4%

EL: 1% EU25: 2%

∆ιαβάζετε τις ειδήσεις στις καθηµερινές εφηµερίδες

EL: 13% EU25: 36%

EL: 14% EU25: 18%

EL: 16% EU25: 15%

EL: 25% EU25: 15%

EL: 33% EU25: 15%

Ακούτε τις ειδήσεις από το ραδιόφωνο

EL: 14% EU25: 42%

EL: 15% EU25: 17%

EL: 8% EU25: 10%

EL: 26% EU25: 15%

EL: 37% EU25: 16%

Έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες επιλέγουν την τηλεόραση ως το κυριότερο µέσο ειδησεογραφικής ενηµέρωσής τους, καθώς δηλώνουν σε ποσοστά 61% και 66% αντίστοιχα ότι παρακολουθούν τις ειδήσεις στην τηλεόραση σε καθηµερινή βάση. Αξιοσηµείωτο είναι ότι οι Έλληνες συγκεντρώνουν τα υψηλότερα αρνητικά ποσοστά του συνολικού δείγµατος, δηλώνοντας τόσο ότι δεν διαβάζουν ποτέ τις ειδήσεις στις καθηµερινές εφηµερίδες (EL: 33% - EU25: 15%), όσο ότι δεν τις ακούν ποτέ από το ραδιόφωνο, όπως και οι τούρκοι πολίτες (EL: 37% - EU25: 16%). Ακολουθεί σχετικό γράφηµα.

53

28%26% 26%

24% 23% 22% 22% 22% 21%

18% 17%15%

13% 12% 12% 12% 11%9% 9% 8% 7% 7% 7% 7% 7%

4% 4%2% 2% 2% 2%

33%

15%

EL MT PL PT CY ES BE FR TR BG HU ROEU

25 IT HR LT LU UK LV EE NL SK CZ DKD-W DE

D-E SICY (t

cc) IE AT FI SE

37%

27%24%

22% 22% 21%19% 19% 19%

16%14% 14% 13% 13% 13% 13% 12%

10%8% 8% 8% 8% 7% 7% 7% 6% 5% 5% 5%

3% 3%

16%

37%

EL TR ES BG FR MTCY IT PT

CY (tcc)EU

25 UK BE HR LT NL PL RO HU CZ LV LU SK FI DKD-W EE DE

D-E SI SE IE AT

Ποσοστά όσων απάντησαν ότι δεν διαβάζουν ποτέ τις ειδήσεις στις καθηµερινές εφηµερίδες

Ποσοστά όσων απάντησαν ότι δεν ακούν ποτέ τις ειδήσεις από το ραδιόφωνο

Ερ. 19 / ΕΒ64.2

54

Υποστήριξη κοινών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ποσοστά όσων τάσσονται υπέρ σε τρία θέµατα που απασχολούν την Ε.Ε.

Ερ. 32_1,2,3 / ΕΒ64.2

78 74

46

7768

60

Κοινή πολιτική άµυνας &ασφάλειας µεταξύκρατών -µελών ΕΕ

Κοινή εξωτερική πολιτικήµεταξύ κρατών -µελών ΕΕέναντι των άλλων χωρών

Ευρωπαϊκή ΝοµισµατικήΈνωση, µ' ένα µοναδικό

νόµισµα, το Ευρώ

EL EU25

8 ΚΥΡΙΕΣ ∆ΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ

8.1 Υποστήριξη κοινών πολιτικών της Ε.Ε.

Ερ. 12 Είστε υπέρ ή κατά της εξέλιξης προς µία κοινή Ευρωπαϊκή πολιτική; Όπως προκύπτει από τα αποτελέσµατα της έρευνας οι έλληνες πολίτες παραµένουν ένθερµοι υποστηρικτές µίας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής, καθώς το 68% (ΕΒ63.4: 67% - ΕΒ62.0: 71%) τάσσεται υπέρ µίας τέτοιας εξέλιξης. Το ίδιο ισχύει και για τους ευρωπαίους πολίτες, αλλά σε χαµηλότερο ποσοστό (55%). Αντίθετο στην εξέλιξη προς µία κοινή ευρωπαϊκή πολιτική φέρεται να είναι το 29% της ελληνικής κοινής γνώµης (ΕU25: 31%).

Ερ. 32 Ποια είναι η γνώµη σας για κάθε ένα από τα παρακάτω θέµατα; Πείτε µου για το καθένα αν είστε υπέρ ή κατά.

A) Μίας Ευρωπαϊκής Νοµισµατικής Ένωσης µε ένα µοναδικό νόµισµα, το ευρώ· B) Μίας κοινής εξωτερικής πολιτικής µεταξύ των κρατών-µελών της Ε.Ε. έναντι των άλλων χωρών· Γ) Μίας κοινής πολιτικής άµυνας και ασφάλειας µεταξύ των κρατών-µελών της Ε.Ε.· ∆) Μεγαλύτερης διεύρυνσης της Ε.Ε. µε την ένταξη άλλων χωρών µέσα στα επόµενα χρόνια.

Εµφανής είναι η απογοήτευση των ελλήνων πολιτών από τη χρήση του ευρώ, καθώς σε προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου όπου ετέθη το ίδιο ερώτηµα, η πλειονότητα της ελληνικής κοινής γνώµης µε υψηλά ποσοστά (ΕΒ62.0: 62%) εµφανιζόταν υπέρ µίας Ευρωπαϊκής Νοµισµατικής Ένωσης, µε ένα µοναδικό νόµισµα, ενώ τόσο στην αµέσως προηγούµενη (EB63.4: 49%) όσο και στην παρούσα έρευνα το θετικό ποσοστό έχει µειωθεί σηµαντικά (46%).

55

Αντίστοιχα το ποσοστό που τάσσεται κατά έχει αυξηθεί συγκρινόµενο µε τις προηγούµενες έρευνες του Ευρωβαροµέτρου (53%).

Σηµειώνεται ότι το ποσοστό που συγκεντρώνουν οι έλληνες ερωτηθέντες που φέρονται κατά της Νοµισµατικής Ένωσης είναι το δεύτερο υψηλότερο µαζί µε αυτό των Σουηδών, µετά από αυτό των πολιτών του Ηνωµένου Βασιλείου (64%).

Υπέρ µίας κοινής πολιτικής άµυνας και ασφάλειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση τάσσεται το 78% των ελλήνων ερωτηθέντων, όπως και το 77% της Ευρώπης των 25. Αντίθετο σε µία τέτοια πολιτική φαίνεται να είναι το 19% της ελληνικής κοινής γνώµης και το 15% της συνολικής ευρωπαϊκής.

Η πλειονότητα της ελληνικής κοινής γνώµης φαίνεται να ενθαρρύνει, σε ποσοστό 74%, την ανάπτυξη µίας κοινής εξωτερικής πολιτικής των κρατών-µελών της Ε.Ε. έναντι άλλων χωρών, ενώ αντίθετο σε αυτή την εξέλιξη είναι το 23% των ερωτηθέντων. Τα αντίστοιχα ποσοστά σε επίπεδο ευρωπαϊκής κοινής γνώµης διαµορφώνονται σε 68% και 21%.

8.2 Το Σύνταγµα της Ε.Ε. Ερ. 32/5 Πείτε µου αν είστε υπέρ ή κατά ενός Συντάγµατος για την Ε.Ε.;

Την αναγκαιότητα απόκτησης ενός Συντάγµατος για την Ευρωπαϊκή Ένωση εκφράζει ποσοστό 68% των ελλήνων πολιτών (ΕΒ63.4: 60% - EU25: 63%). Αντίθετη άποψη εµφανίζεται να έχει το 29% των ελλήνων ερωτηθέντων (EU25: 21%). Σηµειώνεται ότι τα αποτελέσµατα που παρατίθενται στην παρούσα ανάλυση αντανακλούν µόνο την άποψη του δείγµατος ως προς την ιδέα απόκτησης ενός Συντάγµατος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν αφορούν στην αξιολόγηση του περιεχοµένου του. Ερ. 47 Για καθένα από τα ακόλουθα πείτε µου εάν συµφωνείτε απόλυτα, τείνετε να

συµφωνείτε, τείνετε να διαφωνείτε ή διαφωνείτε απόλυτα. Εάν όλα τα κράτη-µέλη υιοθετήσουν τη Συνθήκη που καθιερώνει ένα Σύνταγµα για την Ευρώπη, αυτό θα κάνει τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης...

Ερ. 48 Για καθένα από τα ακόλουθα πείτε µου εάν συµφωνείτε απόλυτα, τείνετε να συµφωνείτε, τείνετε να διαφωνείτε ή διαφωνείτε απόλυτα. Εάν όλα τα κράτη-µέλη υιοθετήσουν τη Συνθήκη που καθιερώνει ένα Σύνταγµα για την Ευρώπη, αυτό θα κάνει την Ευρωπαϊκή Ένωση...

Τις θετικές πτυχές της υιοθέτησης, από όλα τα κράτη-µέλη, της Συνθήκης που καθιερώνει ένα Σύνταγµα για την Ευρώπη επισηµαίνει τόσο η πλειονότητα της ελληνικής όσο και της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης.

Έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες εκτιµούν ότι η υιοθέτηση της Συνθήκης που καθιερώνει ένα Σύνταγµα για την Ευρώπη θα βοηθήσει ώστε η λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καταστεί πιο δηµοκρατική (EL: 69% - EU25: 64%), πιο αποτελεσµατική (EL: 69% - EU25: 61%), καθώς και πιο διαφανής (EL: 61% - EU25: 56%).

Έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες πιστεύουν ότι, εάν όλα τα κράτη-µέλη υιοθετήσουν τη Συνθήκη που καθιερώνει ένα Σύνταγµα για την Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα καταστεί ισχυρότερη στον κόσµο (EL: 72% - EU25: 69%), περισσότερο ανταγωνιστική στον οικονοµικό τοµέα (EL: 70% - EU25: 64%), καθώς και ότι θα την ευαισθητοποιήσει να «σκέφτεται» πιο κοινωνικά (EL: 63% - EU25: 54%).

56

Ερ. 49 13 χώρες έχουν επικυρώσει το Ευρωπαϊκό Σύνταγµα, αλλά η Γαλλία και η Ολλανδία ψήφισαν «όχι». Ποιο από τα ακόλουθα περιγράφει καλύτερα την άποψή σας;

Η σχετική πλειοψηφία τόσο της ελληνικής όσο και της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης (49%) πιστεύει ότι πρέπει να γίνει επαναδιαπραγµάτευση του Ευρωπαϊκού Συντάγµατος εφόσον δύο κράτη-µέλη –Γαλλία και Ολλανδία- τάχθηκαν µε τη ψήφο τους κατά του προτεινόµενου Ευρωπαϊκού Συντάγµατος. Ποσοστό 28% των ελλήνων και 22% των ευρωπαίων πολιτών υποστηρίζει ότι τα κράτη-µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να συνεχίσουν τη διαδικασία επικύρωσης του Ευρωπαϊκού Συντάγµατος ανεξάρτητα από τα αρνητικά αποτελέσµατα της Γαλλίας και της Ολλανδίας.

Τέλος, 13% τόσο της ελληνικής όσο και της ευρωπαϊκής κοινής γνώµης προτείνει την εγκατάλειψη του Ευρωπαϊκού Συντάγµατος.

Ερ. 50 Ποια από τις ακόλουθες δύο δηλώσεις περιγράφει καλύτερα την άποψή σας;

Έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες στην πλειονότητά τους (EL: 64% - EU25: 60%) ισχυρίζονται ότι το Ευρωπαϊκό Σύνταγµα είναι απαραίτητο για να διασφαλιστεί ότι οι ευρωπαϊκοί θεσµοί λειτουργούν σωστά. Αντίθετη άποψη εκφράζεται από το 26% των ελλήνων και το 25% των ευρωπαίων πολιτών.

57

8.3 Η διεύρυνση της Ε.Ε. Ερ. 32/4 Πείτε µου αν είστε υπέρ ή κατά µίας µεγαλύτερης διεύρυνσης της Ε.Ε. µε την ένταξη

άλλων χωρών µέσα στα επόµενα χρόνια;

Οι Έλληνες παραµένουν οι πλέον ένθερµοι υποστηρικτές της διεύρυνσης, καθώς τάσσονται έκδηλα υπέρ της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην προοπτική µίας νέας διεύρυνσης µε την ένταξη κι άλλων χωρών τα επόµενα χρόνια (EL: 74% - EU25: 49%). Το θετικό ποσοστό που συγκεντρώνει η ελληνική κοινή γνώµη είναι το υψηλότερο –µαζί µε αυτό των πολιτών της Σλοβενίας- του συνολικού δείγµατος της έρευνας. Αρνητικά τοποθετείται το 24% των ελλήνων ερωτηθέντων όπως και σηµαντική µερίδα των ευρωπαίων πολιτών στο ενδεχόµενο µιας νέας διεύρυνσης µε την ένταξη κι άλλων χωρών τα επόµενα χρόνια (κατά: 39%).

74% 72% 70% 69% 69% 69% 67% 67% 66% 65%62% 61%

57% 55% 55% 54% 53% 52% 51%48% 48% 47% 46% 45% 43%

40%36% 35%

31% 31% 29%

74%

49%

EL SI PL RO LT BG HR CY SK HU CZ LVCY (t

cc) MT ES PT IE IT TR EEEU

25 NL SE BE DK FI UKD-E DED-W FR LU AT

Ποσοστά όσων τάσσονται υπέρ µιας µεγαλύτερης διεύρυνσης της Ε.Ε. µε την ένταξη άλλων χωρών µέσα στα επόµενα χρόνια

Ερ. 32_4 / ΕΒ64.2

58

Ερ. 44 Για κάθε µία από τις ακόλουθες χώρες θα ήσασταν υπέρ ή κατά της ένταξής τους

στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο µέλλον;

Σε επίπεδο προσωπικής τοποθέτησης των ερωτηθέντων Ελλήνων για το ποιες από τις χώρες που αναφέρονται στην παρούσα έρευνα προκρίνουν για ένταξη στην Ε.Ε., διαπιστώνεται ότι είναι θετικοί για τις περισσότερες, αλλά φαίνονται να διακρίνουν την ετοιµότητα χωρών όπως η Ελβετία (88%), η Νορβηγία (86%) και η Ισλανδία (80%) προκειµένου να ενταχθούν ως πλήρη µέλη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Γενικά οι Έλληνες, στην πλειονότητά τους (ποσοστά άνω του 64%), υποστηρίζουν την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση των περισσοτέρων χωρών. Αρνητικοί φαίνονται να είναι έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες σχετικά µε το ενδεχόµενο ένταξης της Τουρκίας (EL: 79% - EU25: 55%) και της Αλβανίας (EL: 61% - EU25: 50%).

Οι έλληνες ερωτηθέντες όσον αφορά στη FYROM, σε ποσοστό 46% (EU25: 41%) τάσσονται υπέρ της µελλοντικής της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ σε ποσοστό 52% (EU25: 42%) τάσσονται κατά.

Τα ποσοστά του ελληνικού δείγµατος συγκρινόµενα µε αυτά του ευρωπαϊκού συµφωνούν µόνο ως προς τη σειρά επιλογής των χωρών, καθώς διαφοροποιούνται σηµαντικά, µιας και οι έλληνες πολίτες σε όλες τις περιπτώσεις, εκτός της Τουρκίας, συγκεντρώνουν υψηλότερα ποσοστά από τα αντίστοιχα του ευρωπαϊκού µέσου όρου. Στον πίνακα που ακολουθεί αποτυπώνονται αριθµητικά οι προτιµήσεις (υπέρ της ένταξης) των ελλήνων και των ευρωπαίων πολιτών (µόνο όσων απάντησαν) για όλες τις χώρες που παρατίθενται στην έρευνα.

EL EU25 Ελβετία 88% 77%

Νορβηγία 86% 77% Ισλανδία 80% 68%

Σερβία και Μαυροβούνιο 74% 39% Κροατία 70% 51%

Ουκρανία 69% 42% Ρουµανία 68% 43%

Βοσνία - Ερζεγοβίνη 67% 40% Βουλγαρία 64% 48%

FYROM 46% 41% Αλβανία 37% 33% Τουρκία 20% 31%

59

Ερ. 45 Για κάθε ένα από τα ακόλουθα πείτε µου αν συµφωνείτε απόλυτα, τείνετε να

συµφωνείτε, τείνετε να διαφωνείτε ή διαφωνείτε απόλυτα;

Συµφωνώ απολύτως

Τείνω να συµφωνώ

Τείνω να διαφωνώ

∆ιαφωνώ απολύτως

Η Τουρκία ανήκει µερικώς στην Ευρώπη λόγω της γεωγραφικής της θέσης

EL: 10%

EU25: 18%

EL: 31%

EU25: 36%

EL: 25%

EU25: 20%

EL: 32%

EU25: 14%

Η Τουρκία ανήκει µερικώς στην Ευρώπη λόγω της ιστορίας της

EL: 2%

EU25: 11%

EL: 11%

EU25: 30%

EL: 28%

EU25: 27%

EL: 56% EU25: 19%

Η είσοδος της Τουρκίας στην Ε.Ε. θα ενίσχυε την ασφάλεια σε αυτή την περιοχή

EL: 7%

EU25: 9%

EL: 23%

EU25: 26%

EL: 33%

EU25: 27%

EL: 34%

EU25: 21%

Η είσοδος της Τουρκίας στην Ε.Ε. θα προήγαγε την αµοιβαία κατανόηση των

Ευρωπαϊκών και των Μουσουλµανικών αξιών

EL: 5%

EU25: 9%

EL: 17%

EU25: 28%

EL: 37%

EU25: 26%

EL: 37%

EU25: 21%

Οι πολιτισµικές διαφορές µεταξύ της Τουρκίας και των κρατών-µελών της Ε.Ε. είναι πάρα πολύ

σηµαντικές για να επιτραπεί η είσοδος αυτή

EL: 38%

EU25: 27%

EL: 35%

EU25: 28%

EL: 17%

EU25: 22%

EL: 5%

EU25: 9%

Η είσοδος της Τουρκίας θα ευνοούσε την ανανέωση του

Ευρωπαϊκού πληθυσµού που γερνάει

EL: 5%

EU25: 6%

EL: 19%

EU25: 23%

EL: 35%

EU25: 29%

EL: 38% EU25: 21%

Η ένταξη της Τουρκίας θα µπορούσε να εµπεριέχει τον κίνδυνο ενθάρρυνσης της

µετανάστευσης προς τις περισσότερο αναπτυγµένες χώρες της Ε.Ε.

EL: 43% EU25: 28%

EL: 37%

EU25: 35%

EL: 11%

EU25: 16%

EL: 5%

EU25: 7%

Για να ενταχθεί στην Ε.Ε. σε περίπου 10 χρόνια, η Τουρκία θα πρέπει να δείξει συστηµατικά

ότι σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώµατα

EL: 76% EU25: 60%

EL: 19%

EU25: 23%

EL: 2%

EU25: 4%

EL: 2%

EU25: 3%

Για να ενταχθεί στην Ε.Ε. σε περίπου 10 χρόνια, η Τουρκία θα χρειαστεί να βελτιώσει

σηµαντικά την κατάσταση της οικονοµίας της

EL: 65% EU25: 44%

EL: 27%

EU25: 32%

EL: 4%

EU25: 7%

EL: 2%

EU25: 3%

Σε συνέχεια προηγούµενου αποτελέσµατος της παρούσας έρευνας όπου η ελληνική κοινή γνώµη, στη συντριπτική πλειονότητά της, τάσσεται κατά της ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρατηρείται ότι οι έλληνες πολίτες, όπως και οι ευρωπαίοι, τεκµηριώνουν την άρνησή τους, καθώς όχι µόνο εντοπίζουν τις αρνητικές συνέπειες µίας τέτοιας πιθανότητας, αλλά επίσης φαίνεται να µη διακρίνουν κανένα θετικό αποτέλεσµα από την είσοδο της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σηµειώνεται ότι τα ποσοστά δεν διαφοροποιούνται από αυτά της προηγούµενης έρευνας που έθετε τα ίδια ερωτήµατα (ΕΒ63.4).

Σε έναν αθροιστικό απολογισµό, ήτοι ΣΥΜΦΩΝΩ = «συµφωνώ απόλυτα» + «τείνω να συµφωνώ» καθώς και ∆ΙΑΦΩΝΩ: = «διαφωνώ απόλυτα» + «τείνω να διαφωνώ», παρατηρούνται τα ακόλουθα: Ποσοστό 57% (EU25: 35%) της ελληνικής κοινής γνώµης διαφωνεί µε τη δήλωση ότι η

Τουρκία ανήκει µερικώς στην Ευρώπη λόγω της γεωγραφικής της θέσης. Σηµειώνεται ότι η Ελλάδα (57%) µετά την Κύπρο (59%) συγκεντρώνει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό του συνολικού δείγµατος. Σηµειώνεται ότι σηµαντική µερίδα του ελληνικού δείγµατος (40%),

60

όπως και η πλειονότητα του ευρωπαϊκού (54%) συµφωνεί µε τη σχετική δήλωση. Οι τούρκοι πολίτες, σε ποσοστό 59% (ΕΒ63.4: 63%), πιστεύουν ότι η γεωγραφική θέση της χώρας τους αποδεικνύει ότι ανήκει µερικώς στην Ευρώπη.

Έλληνες και κύπριοι πολίτες (84%), συγκεντρώνοντας τα υψηλότερα ποσοστά εκφράζουν την έντονη διαφωνία τους, καθώς δεν πιστεύουν ότι η Τουρκία ανήκει µερικώς στην Ευρώπη λόγω της ιστορίας της, ενώ ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός µέσος όρος διαµορφώνεται σε αισθητά χαµηλότερα επίπεδα (45%). Σηµειώνεται ότι οι τούρκοι ερωτηθέντες σε ποσοστό 49% (ΕΒ63.4: 58%) υποστηρίζουν ότι η χώρα τους ανήκει µερικώς στην Ευρώπη λόγω της ιστορίας της.

Αν και οι τούρκοι πολίτες στη µεγάλη πλειονότητά τους (61%, ποσοστό δεύτερο υψηλότερο του συνολικού δείγµατος µετά από αυτό της τουρκοκυπριακής κοινότητας: 70%) υποστηρίζουν ότι η είσοδος της χώρας τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα ενίσχυε την ασφάλεια στην περιοχή, οι έλληνες ερωτηθέντες εµφανίζονται να έχουν αντίθετη άποψη, καθώς διαφωνούν µε αυτή την υπόθεση σε ποσοστό 68% (ΕΒ63.4: 55% - EU25: 48%). Σηµειώνεται ότι το ελληνικό αρνητικό ποσοστό είναι το δεύτερο υψηλότερο του συνολικού δείγµατος µετά από αυτό της Αυστρίας (72%).

Οι έλληνες πολίτες, συγκεντρώνοντας το υψηλότερο αρνητικό ποσοστό του δείγµατος (74%), δεν πιστεύουν ότι η είσοδος της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα προαγάγει την αµοιβαία κατανόηση των ευρωπαϊκών και των µουσουλµανικών αξιών (EU25: 47%). Σηµειώνεται ότι οι ερωτηθέντες της τουρκοκυπριακής κοινότητας (64%) και της ενδιαφερόµενης Τουρκίας (61%), συγκεντρώνουν τα υψηλότερα ποσοστά του συνολικού δείγµατος θεωρώντας ότι η πλήρης ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα ενισχύσει την αµοιβαία κατανόηση µεταξύ των ευρωπαϊκών και των µουσουλµανικών αξιών.

7 στους 10 Έλληνες (73%) πιστεύουν ότι οι πολιτισµικές διαφορές µεταξύ της Τουρκίας και των κρατών-µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πάρα πολύ σηµαντικές για να επιτραπεί η είσοδος της Τουρκίας στην Ε.Ε. Αξιοσηµείωτο είναι ότι την ίδια άποψη συµµερίζονται, συγκεντρώνοντας από τα υψηλότερα ποσοστά του δείγµατος, και οι ερωτηθέντες της τουρκοκυπριακής κοινότητας (64%), όπως επίσης ότι το αντίστοιχο ποσοστό του τουρκικού δείγµατος είναι σχετικά υψηλό (46%). Ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός µέσος όρος διαµορφώνεται στο 55%.

Οµοίως, 7 στους 10 Έλληνες (73%) πολίτες δεν πιστεύουν ότι η είσοδος της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα ευνοούσε την ανανέωση του Ευρωπαϊκού πληθυσµού που γερνάει. Την ίδια άποψη εκφράζει και ο µέσος ευρωπαίος πολίτης µε ποσοστό 50%. Η άποψη της ελληνικής, καθώς και της ευρωπαϊκής, κοινής γνώµης διαφοροποιείται απόλυτα από αυτή που εκφράζει η τουρκική κοινή γνώµη ισχυριζόµενη σε ποσοστό 69% ότι η είσοδος της χώρας τους στην Ε.Ε. θα ενισχύσει την ανανέωση του ευρωπαϊκού πληθυσµού.

8 στους 10 Έλληνες (EL: 80% - EU25: 63%) πιστεύουν ότι η ένταξη της Τουρκίας πιθανώς να εµπεριέχει τον κίνδυνο ενθάρρυνσης της µετανάστευσης προς τις περισσότερο αναπτυγµένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σηµειώνεται ότι την ίδια άποψη εκφράζουν και οι τούρκοι πολίτες σε ποσοστό 56%.

Έλληνες και ευρωπαίοι πολίτες φαίνονται να κατανοούν τα βασικά κριτήρια που πρέπει να πληροί µία χώρα για να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς στην πλειονότητά τους, µε ποσοστά 95% και 83% αντίστοιχα, θεωρούν ότι για να ενταχθεί η Τουρκία στην Ε.Ε. σε περίπου 10 χρόνια, θα πρέπει να δείξει συστηµατικά ότι σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώµατα. Σύµφωνη µε αυτή την προϋπόθεση εµφανίζεται σε ποσοστό 69% και η τουρκική κοινή γνώµη. Επίσης, σηµαντικό κριτήριο για την ένταξη της Τουρκίας φαίνεται να είναι η οικονοµία της χώρας, καθώς 9 στους 10 Έλληνες (EL: 92% - EU25: 76%) θεωρούν απαραιτήτως ότι η Τουρκία για να ενταχθεί στην Ε.Ε. θα χρειαστεί να βελτιώσει σηµαντικά την κατάσταση της οικονοµίας της. Οι τούρκοι πολίτες εκφράζουν την ίδια άποψη σε ποσοστό 70%.

61

9 ∆ΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ∆ΕΙΓΜΑΤΟΣ ΦΥΛΟ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ Άνδρες: 49% [491] Γυναίκες: 51% [509] ΗΛΙΚΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ

15-24 17%

25-34 17%

35-44 19%

45-54 15%

55-64 13%

65+ 20%

Μέσος όρος 44,8 ΘΑ ΛΕΓΑΤΕ ΟΤΙ ΖΕΙΤΕ ΣΕ... Αγροτική περιοχή ή χωριό 32% Μικρού ή µεσαίου µεγέθους πόλη 19% Μεγάλη πόλη 47% ∆Γ 1%

62

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ ΧΩΡΙΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ % - άτοµα Υπεύθυνος/ η για τα συνήθη ψώνια και φροντίδα του σπιτιού, ή χωρίς επαγγελµατική απασχόληση/ δεν εργάζεται

16% [162]

Μαθητής/τρια – Φοιτητής/τρια 12% [120] Άνεργος ή προσωρινά δεν εργάζεται 4% [42] Συνταξιούχος ή ανίκανος για εργασία λόγω ασθένειας 19% [189] ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ Αγρότης 5% [50] Ψαράς 0% [0] Επαγγελµατίας (δικηγόρος, γιατρός, λογιστής, αρχιτέκτων, . . . ) 3% [30] Ιδιοκτήτης καταστήµατος, τεχνίτης, άλλος ελεύθερος επαγγελµατίας, έµπορος 9% [95] Επιχειρηµατίας, ιδιοκτήτης (ολόκληρης ή συνέταιρος) Εταιρείας 1% [5] ΜΙΣΘΩΤΟΙ Μισθωτός επαγγελµατίας (γιατρός, δικηγόρος, λογιστής, αρχιτέκτων) 0% [3] Γενική διοίκηση, διευθυντής ή υψηλά διευθυντικά στελέχη (διευθύνοντες σύµβουλοι, γενικοί διευθυντές, άλλοι διευθυντές)

0% [4]

Μεσαία βαθµίδα διοίκησης, άλλη διοίκηση (τµηµατάρχης, κατώτεροι διευθυντές, εκπαιδευτικοί, τεχνικοί)

4% [41]

Υπάλληλος, κυρίως δουλειά γραφείου 10% [96] Υπάλληλος, δουλειά όχι γραφείου αλλά ταξιδεύοντας 4% [36] Υπάλληλος, δουλειά όχι γραφείου αλλά σε υπηρεσία (νοσοκοµείο, εστιατόριο, αστυνοµία, πυροσβεστική, . . . )

4% [41]

Επόπτες 0% [2] Ειδικευµένοι εργάτες που ασχολούνται µε χειρωνακτική εργασία 6% [63] Άλλοι (ανειδίκευτοι) εργάτες που ασχολούνται µε χειρωνακτική εργασία, υπηρετικό προσωπικό

2% [22]

Ερ. D15a ΕΧΕΤΕ ΣΤΑΘΕΡΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΣΤΟ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΟ ΣΑΣ;

EU25 EL ΝΑΙ 80% 86% ΟΧΙ 20% 14%

ΕΧΕΤΕ ΚΙΝΗΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΕΣΕΙΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ;

EU25 EL ΝΑΙ 77% 69% ΟΧΙ 23% 31%

63

ΓΙΑ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΕ ΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΤΗΝ ΕΒ∆ΟΜΑ∆Α;

EU25 EL Αναζήτηση πληροφοριών (χρησιµοποιώντας µηχανή αναζήτησης) 35% 18% Ανάγνωση εφηµερίδας 9% 2% Ακρόαση ραδιοφώνου 4% 1% Παρακολούθηση τηλεόρασης 3% 1% Πρόσβαση σε διαδικτυακά ηµερολόγια 2% 1% Πρόσβαση σε forums 5% 2% Πρόσβαση σε συζητήσεις 7% 3% Αγορές on line 10% 2% Πρόσβαση σε ιστοσελίδες διασκέδασης (αθλήµατα, αυτοκίνητα) 12% 6% Πρόσβαση στην τράπεζά σας on line 15% 1% Πρόσβαση σε κυβερνητικές ιστοσελίδες 4% 2% Αναζήτηση πρακτικών πληροφοριών (δελτίο καιρού, αναχωρήσεις) 20% 4% ∆εν χρησιµοποιώ το Ίντερνετ / ∆εν έχω πρόσβαση στο Ίντερνετ 44% 71% Χρησιµοποιώ το Ίντερνετ λιγότερο συχνά 6% 4% ΑΛΛΟ 3% 0% ∆Γ 4% 3%

64

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι: ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟ∆ΙΑΓΡΑΦΕΣ EUROBAROMETER SPECIAL « STANDARD» - TECHNICAL SPECIFICATIONS Between the 11st of October and the 15th of November 2005, TNS Opinion & Social, a consortium created between Taylor Nelson Sofres and EOS Gallup Europe, carried out wave 64.2 of the EUROBAROMETER, on request of the EUROPEAN COMMISSION, Directorate-General Press and Communication, Opinion Polls. The EUROBAROMETER SPECIAL « STANDARD » is part of wave 64.2 and covers the population of the respective nationalities of the European Union Member States, resident in each of the Member States and aged 15 years and over. The EUROBAROMETER 64.2 has also been conducted in the two acceding countries (Bulgaria and Romania) and in the two candidate countries (Croatia and Turkey) and in the Turkish Cypriot Community. In these countries, the survey covers the national population of citizens of the respective nationalities and the population of citizens of all the European Union Member States that are residents in those countries and have a sufficient command of one of the respective national language(s) to answer the questionnaire. The basic sample design applied in all states is a multi-stage, random (probability) one. In each country, a number of sampling points was drawn with probability proportional to population size (for a total coverage of the country) and to population density. In order to do so, the sampling points were drawn systematically from each of the "administrative regional units", after stratification by individual unit and type of area. They thus represent the whole territory of the countries surveyed according to the EUROSTAT NUTS II (or equivalent) and according to the distribution of the resident population of the respective nationalities in terms of metropolitan, urban and rural areas. In each of the selected sampling points, a starting address was drawn, at random. Further addresses (every Nth address) were selected by standard "random route" procedures, from the initial address. In each household, the respondent was drawn, at random (following the "closest birthday rule"). All interviews were conducted face-to-face in people's homes and in the appropriate national language. As far as the data capture is concerned, CAPI (Computer Assisted Personal Interview) was used in those countries where this technique was available.

65

ABREVIATIONS COUNTRIES INSTITUTES N°

INTERVIEWS FIELDWORK DATES POPULATION 15+

BE Belgium TNS Dimarso 1.024 13/10/2005 06/11/2005 8.598.982 CZ Czech Rep. TNS Aisa 1.161 14/10/2005 05/11/2005 8.571.710 DK Denmark TNS Gallup DK 1.032 16/10/2005 13/11/2005 4.380.063 DE Germany TNS Infratest 1.534 14/10/2005 08/11/2005 64.174.295 EE Estonia Emor 1.000 14/10/2005 06/11/2005 887.094 EL Greece TNS ICAP 1.000 17/10/2005 05/11/2005 8.674.230 ES Spain TNS Demoscopia 1.015 15/10/2005 05/11/2005 35.882.820 FR France TNS Sofres 1.009 11/10/2005 07/11/2005 44.010.619 IE Ireland TNS MRBI 1.009 13/10/2005 13/11/2005 3.089.775 IT Italy TNS Abacus 1.000 19/10/2005 10/11/2005 49.208.000 CY Rep. of Cyprus Synovate 502 17/10/2005 06/11/2005 552.213 LV Latvia TNS Latvia 1.033 14/10/2005 07/11/2005 1.394.351 LT Lithuania TNS Gallup Lithuania 1.020 15/10/2005 04/11/2005 2.803.661 LU Luxembourg TNS ILReS 510 12/10/2005 05/11/2005 367.199 HU Hungary TNS Hungary 1.000 18/10/2005 06/11/2005 8.503.379 MT Malta MISCO 500 14/10/2005 05/11/2005 322.917 NL Netherlands TNS NIPO 1.041 21/10/2005 13/11/2005 13.242.328

AT Austria Österreichisches Gallup-Institute 1.020 14/10/2005 03/11/2005 6.679.444

PL Poland TNS OBOP 1.000 17/10/2005 07/11/2005 31.610.437 PT Portugal TNS EUROTESTE 1.003 17/10/2005 08/11/2005 8.080.915 SI Slovenia RM PLUS 1.034 11/10/2005 07/11/2005 1.663.869 SK Slovakia TNS AISA SK 1.096 17/10/2005 02/11/2005 4.316.438 FI Finland TNS Gallup Oy 1.028 13/10/2005 09/11/2005 4.279.286 SE Sweden TNS GALLUP 1.033 14/10/2005 06/11/2005 7.376.680 UK United Kingdom TNS UK 1.320 12/10/2005 15/11/2005 47.685.578 BG Bulgaria TNS BBSS 1.001 19/10/2005 31/10/2005 6.695.512 HR Croatia Puls 1.000 13/10/2005 06/11/2005 3.682.826 RO Romania TNS CSOP 1.000 13/10/2005 31/10/2005 18.145.036 TR Turkey TNS PIAR 1.005 14/10/2005 07/11/2005 47.583.830

CY (tcc) Turkish Cypriot Community KADEM 500 14/10/2005 29/10/2005 157.101 TOTAL 29.430 11/10/2005 15/11/2005 442.620.588

66

For each country a comparison between the sample and the universe was carried out. The Universe description was derived from Eurostat population data or from national statistics offices. For all countries surveyed, a national weighting procedure, using marginal and intercellular weighting, was carried out based on this Universe description. In all countries, gender, age, region and size of locality were introduced in the iteration procedure. For international weighting (i.e. EU averages), TNS Opinion & Social applies the official population figures as provided by EUROSTAT or national statistic offices. The total population figures for input in this post-weighting procedure are listed above. Readers are reminded that survey results are estimations, the accuracy of which, everything being equal, rests upon the sample size and upon the observed percentage. With samples of about 1,000 interviews, the real percentages vary within the following confidence limits:

Observed percentages 10% or 90% 20% or 80% 30% or 70% 40% or 60% 50%

Confidence limits ± 1.9 points ± 2.5 points ± 2.7 points ± 3.0 points ± 3.1 points

67

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IΙ: ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΙΟ

A Νούµερο έρευνας

EB64.1 A

B Κωδικός χώρας

EB64.1 B

C Κωδικός έρευνας

EB64.1 C

D Αριθµός ερωτηµατολογίου

EB64.1 D

E ∆είγµα

∆είγµα Α 1 ∆είγµα Β 2 EB63.1 E

68

Q1 Ποια είναι η υπηκοότητά σας; Παρακαλώ πείτε µου την χώρα (ή τις χώρες) που ταιριάζουν

(ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ).

Βέλγιο 1, ∆ανία 2, Γερµανία 3, Ελλάδα 4, Ισπανία 5, Γαλλία 6, Ιρλανδία 7, Ιταλία 8, Λουξεµβούργο 9, Ολλανδία 10, Πορτογαλία 11, Ηνωµένο Βασίλειο (Μεγ. Βρετανία, Β. Ιρλανδία) 12, Αυστρία 13, Σουηδία 14, Φινλανδία 15, Κύπρος (Νότια) 16, Τσεχική δηµοκρατία 17, Εσθονία 18, Ουγγαρία 19, Λετονία 20, Λιθουανία 21, Μάλτα 22, Πολωνία 23, Σλοβακία 24, Σλοβενία 25, Άλλες χώρες 31, ∆.Γ. 32, EB64.1 Q1 TREND MODIFIED

ΕΑΝ «ΑΛΛΕΣ» Ή «∆Γ», ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

69

(ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΗ 15Β, ΕΑΝ ∆ΕΝ ΕΧΕΙ ΤΩΡΑ ΑΜΕΙΒΟΜΕΝΗ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΚΩ∆. 1 ΕΩΣ 4 ΣΤΗΝ ∆15α).

D15a Ποιο είναι τώρα το επάγγελµά σας, δηλ. µε τι ασχολείστε;

D15b Είχατε ποτέ κάποια αµειβόµενη εργασία στο παρελθόν; Ποια ήταν η τελευταία σας επαγγελµατική δραστηριότητα;

D15aD15b

ΧΩΡΙΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Υπεύθυνος/ η για τα συνήθη ψώνια και φροντίδα του σπιτιού, ή χωρίς επαγγελµατική απασχόληση/ δεν εργάζεται 1 1

Μαθητής/τρια – Φοιτητής/τρια 2 2

Άνεργος ή προσωρινά δεν εργάζεται 3 3

Συνταξιούχος ή ανίκανος για εργασία λόγω ασθένειας 4 4

ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ Αγρότης 5 5

Ψαράς 6 6

Επαγγελµατίας (δικηγόρος, γιατρός, λογιστής, αρχιτέκτων, . . . ) 7 7

Ιδιοκτήτης καταστήµατος, τεχνίτης, άλλος ελεύθερος επαγγελµατίας, έµπορος 8 8

Επιχειρηµατίας, ιδιοκτήτης (ολόκληρης ή συνέταιρος) εταιρείας 9 9

ΜΙΣΘΩΤΟΙ Μισθωτός επαγγελµατίας (γιατρός, δικηγόρος, λογιστής, αρχιτέκτων) 10 10

Γενική διοίκηση, διευθυντής ή υψηλά διευθυντικά στελέχη (διευθύνοντες σύµβουλοι, γενικοί διευθυντές, άλλοι διευθυντές) 11 11

Μεσαία βαθµίδα διοίκησης, άλλη διοίκηση (τµηµατάρχης, κατώτεροι διευθυντές, εκπαιδευτικοί, τεχνικοί) 12 12

Υπάλληλος, κυρίως δουλειά γραφείου 13 13

Υπάλληλος, δουλειά όχι γραφείου αλλά ταξιδεύοντας (πωλητής, οδηγός, κλπ. ) 14 14

Υπάλληλος, δουλειά όχι γραφείου αλλά σε υπηρεσία (νοσοκοµείο, εστιατόριο, αστυνοµία, πυροσβεστική, . . . ) 15 15

Επόπτες 16 16

Ειδικευµένοι εργάτες που ασχολούνται µε χειρωνακτική εργασία 17 17

Άλλοι (ανειδίκευτοι) εργάτες που ασχολούνται µε χειρωνακτική εργασία, υπηρετικό προσωπικό 18 18

∆ΕΝ ΕΚΑΝΕ ΠΟΤΕ ΚΑΠΟΙΑ ΑΜEIΒΟΜΕΝΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 19 19

EB63.4 D15a D15b

QA1 Όταν είστε µεταξύ φίλων, θα λέγατε ότι συζητάτε πολιτικά θέµατα συχνά, περιστασιακά, ή ποτέ;

Συχνά 1 Περιστασιακά 2

70

Ποτέ 3 ∆.Γ. 4 EB63.4 QA1

QA2 Όταν έχετε κάποια γνώµη την οποία υποστηρίζετε έντονα, σας συµβαίνει ποτέ να πείθετε τους φίλους, τους συγγενείς ή τους συναδέλφους σας να

υιoθετήσουν τις απόψεις σας; Θα λέγατε ότι αυτό σας συµβαίνει . . . ; (∆ΙΑΒΑΣΤΕ).

Συχνά 1 Μερικές φορές 2 Σπάνια 3 Ποτέ 4 ∆.Γ. 5 EB63.4 QA2

QA3 Γενικά, είστε πολύ ικανοποιηµένος/η, αρκετά ικανοποιηµένος/η , όχι και τόσο ικανοποιηµένος/η, ή καθόλου ικανοποιηµένος/η από τη ζωή που ζείτε; Θα λέγατε ότι είστε ......; (∆ΙΑΒΑΣΤΕ). Πολύ ικανοποιηµένος/η 1 Αρκετά ικανοποιηµένος/η 2 Όχι και τόσο ικανοποιηµένος/η 3 Καθόλου ικανοποιηµένος/η 4 ∆.Γ. 5 EB63.4 QA3 QA4 Ποιες είναι οι προσδοκίες σας για τους επόµενους 12 µήνες; Οι επόµενοι 12 µήνες θα είναι καλύτεροι, χειρότεροι ή ίδιοι, όσον αφορά . . .; ∆ΙΑΒΑΣΤΕ ΚΑΛΥΤΕΡΟΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟΙ Ι∆ΙΟΙ ∆.Γ. 1 τη ζωή σας γενικά 1 2 3 4 2 την οικονοµική κατάσταση στην Ελλάδα 1 2 3 4 3 την οικονοµική κατάσταση της οικογενείας σας 1 2 3 4 4 την εργασιακή απασχόληση στην Ελλάδα 1 2 3 4 5 την προσωπική σας επαγγελµατική κατάσταση 1 2 3 4 EB63.4 QA4 QA5 Αν συγκρίνετε τη σηµερινή σας κατάσταση µε τα προηγούµενα 5 χρόνια, θα λέγατε ότι έχει βελτιωθεί, έχει παραµείνει περίπου ίδια ή έχει χειροτερέψει;

71

Έχει βελτιωθεί 1 Έχει παραµείνει περίπου ίδια 2 Έχει χειροτερέψει 3 ∆.Γ. 4 EB63.4 QA5 QA6 Στο διάστηµα των επόµενων 5 χρόνων, πιστεύετε ότι η προσωπική σας κατάσταση θα βελτιωθεί, θα παραµείνει περίπου ίδια ή θα χειροτερέψει; Θα βελτιωθεί 1 Θα παραµείνει περίπου ίδια 2 Θα χειροτερέψει 3 ∆.Γ. 4 EB63.4 QA6 QA7 Θα ήθελα τώρα να σας κάνω µία ερώτηση σχετικά µε το πόση εµπιστοσύνη έχετε σε ορισµένους θεσµούς. Για κάθε έναν από τους ακόλουθους θεσµούς, σας παρακαλώ

πείτε µου αν τείνετε να τον εµπιστεύεστε ή να µην τον εµπιστεύεστε.

∆ΙΑΒΑΣΤΕ ΤΕΙΝΩ ΝΑ ΕΜΠΙΣΤΕΥΟΜΑΙ

ΤΕΙΝΩ ΝΑ ΜΗΝΕΜΠΙΣΤΕΥΟΜΑ

Ι

∆.Γ.

1 Τον Τύπο 1 2 3 2 Το ραδιόφωνο 1 2 3 3 Την τηλεόραση 1 2 3 4 Τη δικαιοσύνη/το ελληνικό νοµικό σύστηµα 1 2 3 5 Την αστυνοµία 1 2 3 6 Το στρατό 1 2 3 7 Τα εκκλησιαστικά ιδρύµατα 1 2 3 8 Τα εργατικά σωµατεία/συνδικάτα 1 2 3 9 Τα πολιτικά κόµµατα 1 2 3 10 Τις µεγάλες εταιρείες 1 2 3 11 Την ελληνική κυβέρνηση 1 2 3 12 Τη Βουλή των Ελλήνων 1 2 3 13 Την Ευρωπαϊκή Ένωση 1 2 3 14 Τα Ηνωµένα Έθνη 1 2 3 15 Τις φιλανθρωπικές ή εθελοντικές οργανώσεις 1 2 3

72

EB63.4 QA7 (4-9-11-12-13-14) - EB62.0 Q10 (1-2-3-5-6-7-8-10-15) ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΙΣ 8α ΕΩΣ 10α ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ, ΡΟΥΜΑΝΙΑ, ΤΟΥΡΚΙΑ, ΚΡΟΑΤΙΑ και ΚΥΠΡΟ QA8a

Σε γενικές γραµµές, νοµίζετε ότι η συµµετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ….;

(∆ΙΑΒΑΣΤΕ). Κάτι καλό 1 Κάτι κακό 2 Ούτε καλό ούτε κακό 3 ∆.Γ. 4 EB63.4 QA8a QA9a

Συνολικά, θα λέγατε ότι η Ελλάδα έχει ωφεληθεί ή όχι από το να είναι µέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Έχει ωφεληθεί 1 ∆εν έχει ωφεληθεί 2 ∆.Γ. 3 EB63.4 QA9a

QA10a Ο κόσµος διαφωνεί ως προς τα πλεονεκτήµατα και τα µειονεκτήµατα του να ανήκει η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Θα σας διαβάσω µερικές

θέσεις και, για καθεµία, θα ήθελα να µου πείτε εάν το να είναι η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πολύ καλή, αρκετά καλή, αρκετά κακή ή πολύ κακή επίδραση.

(∆ΕΙΞΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΚΑ - ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΝΑ ΓΡΑΜΜΗ)

(∆ΙΑΒΑΣΤΕ). Πολύ καλή

επίδραση

Αρκετά καλή επίδραση

Αρκετά κακή

επίδραση

Πολύ κακή επίδραση ∆.Γ.

1 Στην ασφάλεια της χώρας µας 1 2 3 4 5 2 Στις εξαγωγές µας 1 2 3 4 5 3 Στο βιοτικό µας επίπεδο 1 2 3 4 5 4 Στην γεωργία µας 1 2 3 4 5 5 Στη βιοµηχανία µας 1 2 3 4 5 6 Στις υπηρεσίες µας 1 2 3 4 5

7 Στην απασχόληση στη χώρα

µας 1 2 3 4 5

73

EB19 TREND MODIFIED ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΙΣ Α8β ΕΩΣ 10β ΜΟΝΟ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ, ΡΟΥΜΑΝΙΑ, ΤΟΥΡΚΙΑ, ΚΡΟΑΤΙΑ και ΚΥΠΡΟ ΡΩΤΗΣΤΕ ΟΛΟΥΣ QA11 Γενικά, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει για εσάς µία πολύ θετική, αρκετά θετική, ουδέτερη, αρκετά αρνητική ή πολύ αρνητική εικόνα; Πολύ θετική 1 Αρκετά θετική 2 Ουδέτερη 3 Αρκετά αρνητική 4 Πολύ αρνητική 5 ∆Γ 6 EB63.4 QA10 QA12 Είστε υπέρ ή κατά της εξέλιξης προς µία κοινή Ευρωπαϊκή πολιτική; Υπέρ 1 Κατά 2 ∆.Γ. 3 EB63.4 QA11 QA13 Τι σηµαίνει για εσάς προσωπικά η Ευρωπαϊκή Ένωση; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ – ∆ΙΑΒΑΣΤΕ – ΠΟΛΛΑΠΛΟΤΗΤΑ ∆ΕΚΤΗ – ΕΝΑΛΛΑΓΗ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ/ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ). Ειρήνη 1, Οικονοµική ευηµερία 2, ∆ηµοκρατία 3, Κοινωνική προστασία 4, Ελευθερία να ταξιδεύεις, να σπουδάζεις, να δουλεύεις οπουδήποτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση 5, Πολιτιστική ποικιλία 6, Ισχυρότερος λόγος στον κόσµο 7, Ευρώ 8, Ανεργία 9, Γραφειοκρατία 10, Σπατάλη χρήµατος 11, Απώλεια της πολιτιστικής µας ταυτότητας 12,

74

Περισσότερη εγκληµατικότητα 13, Όχι αρκετός έλεγχος στα εξωτερικά σύνορα 14, Άλλο (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 15, ∆εν γνωρίζω 16, EB63.4 QA12 QA14 Σας δίνει προσωπικά η Ευρωπαϊκή Ένωση το αίσθηµα …; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ – ∆ΙΑΒΑΣΕ – ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ). του ενθουσιασµού 1, της ελπίδας 2, της εµπιστοσύνης 3, της αδιαφορίας 4, της ανησυχίας 5, της δυσπιστίας 6, της απόρριψης 7, ∆.Γ. 8, EB63.4 QA13 QA15 Παρακαλώ πείτε µου για καθεµία από τις παρακάτω φράσεις, αν τείνετε να συµφωνείτε ή τείνετε να διαφωνείτε;

∆ΙΑΒΑΣΤΕ ΤΕΙΝΩ ΝΑ

ΣΥΜΦΩΝΩ ΤΕΙΝΩ ΝΑ ∆ΙΑΦΩΝΩ ∆.Γ.

1 Η άποψή µου µετράει στην Ευρωπαϊκή Ένωση 1 2 3 2 Κατανοώ τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1 2 3 EB63.4 QA14a&b TREND MODIFIED QA16 Σε ποιο βαθµό συµφωνείτε ή διαφωνείτε µε καθένα από τα ακόλουθα; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ - ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΝΑ ΦΡΑΣΗ)

(∆ΙΑΒΑΣΤΕ). Συµφωνώ

απόλυτα Τείνω να συµφωνώ

Τείνω να διαφωνώ

∆ιαφωνώ απόλυτα ∆.Γ.

1 Αισθάνοµαι ότι συµµετέχω πάρα πολύ στις

ευρωπαϊκές υποθέσεις 1 2 3 4 5

2 Θα ήθελα να συµµετέχω περισσότερο στις ευρωπαϊκές υποθέσεις αλλά δε γνωρίζω πώς να το κάνω

1 2 3 4 5

75

3 Τα ευρωπαϊκά θεσµικά όργανα θα έπρεπε να καταβάλλουν περισσότερες προσπάθειες να παρακινήσουν τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συµµετέχουν περισσότερο στις ευρωπαϊκές υποθέσεις

1 2 3 4 5

4 Η ελληνική κυβέρνηση θα έπρεπε να καταβάλλει περισσότερες προσπάθειες να παρακινήσει τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συµµετέχουν περισσότερο στις ευρωπαϊκές υποθέσεις

1 2 3 4 5

5 Η τοπική αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα θα έπρεπε να καταβάλλει περισσότερες προσπάθειες να παρακινήσει τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συµµετέχουν περισσότερο στις ευρωπαϊκές υποθέσεις

1 2 3 4 5

EB64.2 NEW QA17a Κατά τη γνώµη σας, ποιος είναι ο σηµερινός ρυθµός που «οικοδοµείται η Ευρώπη»; Παρακαλώ κοιτάξτε αυτούς τους αριθµούς στην κάρτα (∆ΕΙΞΤΕ

ΚΑΡΤΑ ΜΕ ΚΛΙΜΑΚΑ). Ο άνθρωπος στον αριθµό «1» είναι ακίνητος, ενώ στον αριθµό «7» τρέχει όσο πιο γρήγορα µπορεί. ∆ιαλέξτε αυτόν που ταιριάζεικαλύτερα µε την άποψή σας, σχετικά µε το ρυθµό που «οικοδοµείται» η Ευρώπη.

QA17b Και ποιος αριθµός ταιριάζει καλύτερα µε το ρυθµό που εσείς θα επιθυµούσατε; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ ΜΕ ΚΛΙΜΑΚΑ.) ∆ΙΑΒΑΣΤΕ QA17a QA17b ΣΗΜΕΡΙΝΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΕΠΙΘΥΜΗΤΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΑΚΙΝΗΤΟΣ 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 ΤΡΕΧΕΙ ΟΣΟ ΠΙΟ ΓΡΗΓΟΡΑ ΜΠΟΡΕΙ 7 7 ∆.Γ. 8 8 EB62.0 Q19a&b TREND

ΜΗ ΡΩΤΗΣΕΤΕ ΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ 10 ΣΤΟ ΒΕΛΓΙΟ, ΓΕΡΜΑΝΙΑ, ΕΛΛΑ∆Α, ΙΣΠΑΝΙΑ, ΓΑΛΛΙΑ, ΙΡΛΑΝ∆ΙΑ, ΙΤΑΛΙΑ, ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ, ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ, ΑΥΣΤΡΙΑ, ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ και ΦΙΝΛΑΝ∆ΙΑ (ΖΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ)

QA18 Μερικοί άνθρωποι πιθανόν να έχουν κάποιους φόβους σχετικά µε το κτίσιµο της Ευρώπης, την Ευρωπαϊκή Ένωση. Εδώ υπάρχει µια λίστα µε πράγµατα που µερικοί άνθρωποι λένε ότι φοβούνται. Για κάθε ένα από αυτά, σας παρακαλώ πείτε µου αν εσείς προσωπικά το φοβάστε τώρα ή όχι;

76

∆ΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΦΟΒΑΜΑΙ ΤΩΡΑ ∆ΕΝ ΤΟ ΦΟΒΑΜΑΙ

ΤΩΡΑ ∆.Γ.

1 Την απώλεια δύναµης µικρότερων κρατών-µελών 1 2 3

2 Την αύξηση της διακίνησης των ναρκωτικών και του

διεθνούς οργανωµένου εγκλήµατος 1 2 3

3 Η γλώσσα µας θα χρησιµοποιείται όλο και λιγότερο 1 2 3

4 Η χώρα µας θα πληρώνει όλο και περισσότερα στην

Ευρωπαϊκή Ένωση 1 2 3

5 Απώλεια κοινωνικών παροχών 1 2 3 6 Απώλεια της Εθνικής µας ταυτότητας και πολιτισµού 1 2 3 7 Μια οικονοµική κρίση 1 2 3

8 Η µεταφορά εργασίας προς άλλα κράτη-µέλη, όπου η

παραγωγή είναι φθηνότερη 1 2 3

9 Περισσότερες δυσκολίες για τους Έλληνες αγρότες 1 2 3 EB63.4 QA16 ΡΩΤΗΣΤΕ ΟΛΟΥΣ QA19 Περίπου πόσο συχνά εσείς .... (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ)

(∆ΙΑΒΑΣΤΕ) Καθηµερινά Αρκετές φορές την εβδοµάδα

Μια µε δυοφορές την εβδοµάδα

Λιγότερο συχνά Ποτέ ∆Γ

1 Παρακολουθείτε τις ειδήσεις στην τηλεόραση 1 2 3 4 5 6 2 ∆ιαβάζετε τις ειδήσεις στις καθηµερινές εφηµερίδες 1 2 3 4 5 6 3 Ακούτε τις ειδήσεις από το ραδιόφωνο 1 2 3 4 5 6 EB63.4 QA17 QA20 Με βάση αυτή την κλίµακα, πείτε µου πόσα αισθάνεστε ότι γνωρίζετε γύρω από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις πολιτικές της, τους θεσµούς της . . . ; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ ΜΕ ΚΛΙΜΑΚΑ).

∆ΕΝ ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΙΠΟΤΑ ΑΠΟΛΥΤΩΣ

ΓΝΩΡΙΖΩ ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΑ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

77

∆.Γ. 11 EB63.4 QA18 QA21 Ποια από τις ακόλουθες δηλώσεις είναι πιο κοντά στην άποψή σας; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ - ∆ΙΑΒΑΣΤΕ- ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) Πραγµατικά έχω ανάγκη να γνωρίζω πολύ περισσότερα για την Ευρωπαϊκή Ένωση 1 Θα ήθελα να έχω λίγες περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση 2 Σε ό,τι µε αφορά είµαι ευχαριστηµένος/η µε αυτά που ήδη γνωρίζω 3 ∆.Γ. 4 EB49.0 Q8 QA22 Για ποια θέµατα ή τοµείς πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα θέλατε περισσότερη πληροφόρηση; Για .... (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ - ∆ΙΑΒΑΣΤΕ - ΠΙΘΑΝΗ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ) Τις χώρες και τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1, Το ευρωπαϊκό νόµισµα 2, Τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να συµπεριλάβει νέες χώρες 3, Τα δικαιώµατά σας ως Ευρωπαίου πολίτη 4, Τον τρόπο που λειτουργούν τα ευρωπαϊκά θεσµικά όργανα 5, Την εξωτερική πολιτική/ Εξωτερικές υποθέσεις 6, Την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά 7, Την πολιτική για την απασχόληση 8, Την αγροτική και την αλιευτική πολιτική 9, Την πολιτική συνεργασίας και αναπτυξιακής βοήθειας, ανθρωπιστικής βοήθειας 10, Την πολιτική περιβαλλοντικής και πυρηνικής ασφάλειας 11, Την πολιτική για τις επιστήµες, την έρευνα και την ανάπτυξη 12, Την περιφερειακή πολιτική, τη βοήθεια προς τις λιγότερο αναπτυγµένες περιοχές 13, Τα µέτρα για την εκπαίδευση, κατάρτιση και νεότητα 14, Την πολιτική για την τηλεόραση και τον κινηµατογράφο 15, Την πολιτιστική πολιτική 16, Την καταναλωτική πολιτική 17, Την πολιτική για την υγεία και την κοινωνική πολιτική 18, ∆.Γ. 19, EB49.0 Q9

78

QA23 Όταν θέλετε να συγκεντρώσετε πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις πολιτικές και τους θεσµούς της, ποιες από τις παρακάτω πηγές

χρησιµοποιείτε; Κάποια άλλη; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ – ∆ΙΑΒΑΣΤΕ – ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ). Παρακολουθείτε συσκέψεις, οµιλίες, συγκεντρώσεις 1, Συζητήσεις µε συγγενείς, φίλους, συναδέλφους 2, Καθηµερινές εφηµερίδες 3, Άλλες εφηµερίδες, περιοδικά 4, Τηλεόραση 5, Ραδιόφωνο 6, Internet (Ίντερνετ) 7, Βιβλία, µπροσούρες, ενηµερωτικά φυλλάδια 8, Τηλέφωνο (γραµµές πληροφοριών, Europe Direct κλπ) 9, ∆εν αναζητώ ποτέ τέτοιες πληροφορίες / δεν ενδιαφέροµαι (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 10, Άλλα (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 11, ∆.Γ. 12, EB63.4 QA19 TREND SLIGHTLY MODIFIED QA24 Σε γενικές γραµµές, πιστεύετε ότι η/το/ο Ελληνική/ό/ός .... αναφέρεται πιο πολύ από όσο πρέπει, όσο πρέπει ή λιγότερο από όσο πρέπει στην

Ευρωπαϊκή Ένωση; (ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΝΑ ΦΡΑΣΗ)

(∆ΙΑΒΑΣΤΕ) Πιο πολύ από όσο πρέπει

Όσο πρέπει Λιγότερο από όσο πρέπει

∆Γ

1 Τηλεόραση 1 2 3 4 2 Ραδιόφωνο 1 2 3 4 3 Τύπος 1 2 3 4 EB63.4 QA20a QA25 Και πιστεύετε ότι η/το/ο Ελληνική/ό/ός .... παρουσιάζει την Ευρωπαϊκή Ένωση πιο θετικά από όσο πρέπει, αντικειµενικά ή πιο αρνητικά από όσο

πρέπει; (ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΝΑ ΦΡΑΣΗ)

(∆ΙΑΒΑΣΤΕ) Πιο θετικά από όσο πρέπει

Αντικειµενικά Πιο αρνητικά από όσο πρέπει

∆Γ

79

1 Τηλεόραση 1 2 3 4 2 Ραδιόφωνο 1 2 3 4 3 Τύπος 1 2 3 4 EB63.4 QA20b QA26 Έχετε ποτέ ακούσει για . . .; ∆ΙΑΒΑΣΤΕ ΝΑΙ ΟΧΙ ∆.Γ. 1 Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 1 2 3 2 Την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κοµισιόν) 1 2 3 3 Το Συµβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1 2 3 4 Το ∆ικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων 1 2 3 5 Τον Ευρωπαίο ∆ιαµεσολαβητή 1 2 3 6 Την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα 1 2 3 7 Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο 1 2 3 8 Την Επιτροπή Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1 2 3

9 Την Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής

Ένωσης 1 2 3

EB63.4 QA21 (1-2-3-4-6) - EB62.0 Q27 (5-7-8-9) QA27 Και για κάθε ένα από αυτά, πείτε µου αν τείνετε να το εµπιστεύεστε ή όχι;

∆ΙΑΒΑΣΤΕ ΤΕΙΝΩ ΝΑ ΕΜΠΙΣΤΕΥΟΜΑΙ ΤΕΙΝΩ ΝΑ ΜΗΝ

ΕΜΠΙΣΤΕΥΟΜΑΙ ∆.Γ.

1 Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 1 2 3 2 Την Ευρωπαϊκή Επιτροπή 1 2 3 3 Το Συµβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1 2 3 4 Το ∆ικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων 1 2 3 5 Τον Ευρωπαίο ∆ιαµεσολαβητή 1 2 3 6 Την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα 1 2 3 7 Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο 1 2 3 8 Την Επιτροπή Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1 2 3 9 Την Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1 2 3 EB63.4 QA23 (1-2-3-4-6) - EB62.0 Q29 (5-7-8-9)

80

QA28 Για κάθε µία από τις παρακάτω φράσεις που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση, πείτε µου παρακαλώ αν πιστεύετε ότι είναι αληθής ή ψευδής; ∆ΙΑΒΑΣΤΕ ΑΛΗΘΗΣ ΨΕΥ∆ΗΣ ∆.Γ. 1 Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελείται σήµερα από 15 χώρες-µέλη 1 2 3

2 Οι Ευρωβουλευτές εκλέγονται απευθείας από τους πολίτες της Ευρωπαϊκής

Ένωσης 1 2 3

3 Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει το δικό της ύµνο 1 2 3 4 Οι τελευταίες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έγιναν τον Ιούνιο του 2002 1 2 3 EB63.4 QA24 ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΗΝ 29α ΚΑΙ 29β ΜΟΝΟ ΣΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΗΝ 29γ ΚΑΙ 29δ ΜΟΝΟ ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΙΑ ΡΩΤΗΣΤΕ ΟΛΟΥΣ QA30 Κατά τη γνώµη σας, ποια είναι τα 2 σηµαντικότερα προβλήµατα που αντιµετωπίζει η Ελλάδα αυτή τη στιγµή; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ – ∆ΙΑΒΑΣΤΕ – ΜΕΧΡΙ 2 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ). Η εγκληµατικότητα 1, Τα µέσα µαζικής µεταφοράς 2, Η οικονοµική κατάσταση 3, Η άνοδος των τιµών / ο πληθωρισµός 4, Η φορολογία 5, Η ανεργία 6, Η τροµοκρατία 7, Η άµυνα / εξωτερική πολιτική 8, Η στέγαση 9, Η µετανάστευση 10, Το σύστηµα υγείας 11, Το εκπαιδευτικό σύστηµα 12, Οι συντάξεις 13, Η προστασία του περιβάλλοντος 14, Άλλο (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 15, ∆.Γ. 16, EB63.4 QA26

81

QA31 Για κάθε έναν από τους ακόλουθους τοµείς, πιστεύετε ότι οι αποφάσεις θα πρέπει να λαµβάνονται από την Ελληνική Κυβέρνηση, ή

να λαµβάνονται από κοινού στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

∆ΙΑΒΑΣΤΕ – ΑΛΛΑΖΕΤΕ ΤΗ ΣΕΙΡΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΠΟ ΚΟΙΝΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ

ΕΝΩΣΗ

∆.Γ.

1 Καταπολέµηση εγκλήµατος 1 2 3 2 Φορολογία 1 2 3 3 Καταπολέµηση της ανεργίας 1 2 3 4 Καταπολέµηση τροµοκρατίας 1 2 3 5 Άµυνα και εξωτερικές υποθέσεις 1 2 3 6 Μετανάστευση προς τη χώρα 1 2 3 7 Εκπαιδευτικό σύστηµα 1 2 3 8 Συντάξεις 1 2 3 9 Προστασία του περιβάλλοντος 1 2 3 10 Υγεία και κοινωνική πρόνοια 1 2 3 11 Αγροτική και αλιευτική πολιτική 1 2 3 12 Προστασία του καταναλωτή 1 2 3 13 Επιστηµονική και τεχνολογική έρευνα 1 2 3

14 Υποστήριξη σε περιοχές που αντιµετωπίζουν οικονοµικές

δυσκολίες 1 2 3

15 Ενεργειακή πολιτική 1 2 3 16 Πολιτική ανταγωνισµού 1 2 3 EB62.0 Q35a TREND MODIFIED QA32 Ποια είναι η γνώµη σας για κάθε ένα από τα παρακάτω θέµατα; Σας παρακαλώ πείτε µου για το καθένα αν είστε υπέρ ή κατά. ∆ΙΑΒΑΣΤΕ – ΑΛΛΑΖΕΤΕ ΤΗ ΣΕΙΡΑ ΥΠΕΡ ΚΑΤΑ ∆.Γ. 1 Μία Ευρωπαϊκή Νοµισµατική Ένωση, µε ένα µοναδικό νόµισµα, το Ευρώ 1 2 3

2 Μια κοινή εξωτερική πολιτική µεταξύ των κρατών-µελών της Ευρωπαϊκής

Ένωσης έναντι των άλλων χωρών 1 2 3

3 Μία κοινή πολιτική άµυνας και ασφάλειας µεταξύ των κρατών-µελών της

Ευρωπαϊκής Ένωσης 1 2 3

4 Μεγαλύτερη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης µε την ένταξη άλλων

χωρών µέσα στα επόµενα χρόνια 1 2 3

82

5 Ένα Σύνταγµα για την Ευρωπαϊκή Ένωση 1 2 3

6 Η ταχύτητα οικοδόµησης της Ευρώπης να είναι µεγαλύτερη για µια

οµάδα χωρών σε σχέση µε τις άλλες χώρες 1 2 3

7 Η διδασκαλία των παιδιών στο σχολείο για τον τρόπο που λειτουργούν οι

θεσµοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1 2 3

EB63.4 QA28 QA33aΓίνεται πολλή συζήτηση αυτές τις ηµέρες για το ποιοι θα έπρεπε να είναι οι στόχοι της Ελλάδας για τα επόµενα δέκα ή δεκαπέντε

χρόνια. Σε αυτή την κάρτα καταγράφονται µερικοί από τους στόχους στους οποίους διαφορετικοί άνθρωποι λένε ότι θα έπρεπε να δοθεί ύψιστη προτεραιότητα. Θα µπορούσατε παρακαλώ να πείτε ποιος από αυτούς εσείς ο/η ίδιος/α θεωρείτε ότι είναι ο πιο σηµαντικός µακροπρόθεσµα;

QA33bΚαι ποιος θα ήταν η δεύτερη επιλογή σας; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ- ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) (∆ΙΑΒΑΣΤΕ). QA33a QA33b Πρώτη ∆εύτερη ∆ιατήρηση της τάξης στη χώρα 1 1

Να δοθεί στο λαό περισσότερος λόγος σε σηµαντικές κυβερνητικές αποφάσεις

2 2

Καταπολέµηση της αύξησης των τιµών 3 3 Προστασία της ελευθερίας του λόγου 4 4 ∆.Γ. 5 5 EB52.1 Q12a&b QA34 Από τις ακόλουθες δραστηριότητες, µπορείτε να µου πείτε ποιες θα ήταν, για εσάς, οι τρεις δραστηριότητες στις οποίες η

Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ- ∆ΙΑΒΑΣΤΕ- ΜΕΧΡΙ 3 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ) Να καλωσορίσει νέα κράτη µέλη 1,

Να πλησιάσει περισσότερο τους Ευρωπαίους πολίτες, π. χ. παρέχοντάς τους περισσότερες πληροφορίες σχετικά µε την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις πολιτικές της και τους θεσµούς της 2,

Να εφαρµόσει µε επιτυχία το ενιαίο Ευρωπαϊκό νόµισµα, το Ευρώ 3, Καταπολέµηση της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισµού 4, Προστασία του περιβάλλοντος 5, ∆ιασφάλιση της ποιότητας των τροφίµων 6, Προστασία των καταναλωτών και διασφάλιση της ποιότητας άλλων προϊόντων 7, Καταπολέµηση της ανεργίας 8,

83

Αναθεώρηση των θεσµών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του τρόπου λειτουργίας τους 9, Καταπολέµηση του οργανωµένου εγκλήµατος και της διακίνησης ναρκωτικών 10, Επικύρωση της πολιτικής και διπλωµατικής σηµασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης παγκοσµίως 11, ∆ιατήρηση της ειρήνης και της ασφάλειας στην Ευρώπη 12, ∆ιασφάλιση των δικαιωµάτων του ατόµου και σεβασµός των αρχών της ∆ηµοκρατίας στην Ευρώπη 13, Καταπολέµηση της τροµοκρατίας 14, Καταπολέµηση της παράνοµης µετανάστευσης 15, Άλλο (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 16, Κανένα από αυτά (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 17, ∆Γ 18, EB63.4 QA29 QA35 Κατά τη γνώµη σας, οι αποφάσεις που αφορούν την ευρωπαϊκή αµυντική πολιτική, θα πρέπει να λαµβάνονται από τις Εθνικές

κυβερνήσεις, το ΝΑΤΟ ή την Ευρωπαϊκή Ένωση; (ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΜΟΝΟ) Εθνικές κυβερνήσεις 1 ΝΑΤΟ 2 Ευρωπαϊκή Ένωση 3 Άλλο (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 4 ∆.Γ. 5 EB61 Q31 QA36 Με ποια από τις ακόλουθες δυο προτάσεις συµφωνείτε περισσότερο; (∆ΙΑΒΑΣΤΕ - ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) ∆εδοµένων των πολιτικών της στόχων η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε να έχει περισσότερα οικονοµικά µέσα 1 Οι πολιτικοί στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης δε δικαιολογούν αύξηση στον προϋπολογισµό της Ένωσης 2 ∆Γ 3 EB63.4 QA30 QA37 Σε ποιό από τα παρακάτω πιστεύετε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δαπανά το µεγαλύτερο µέρος του προϋπολογισµού της; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ -∆ΙΑΒΑΣΤΕ -ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) Εργασία και κοινωνικές σχέσεις 1 Γεωργία 2 Επιστηµονική έρευνα 3

84

Περιφερειακή βοήθεια 4 Εξωτερική πολιτική και βοήθεια προς χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης 5 Έξοδα διοίκησης και υπαλλήλων, κτίρια 6 Άλλα (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 7 ∆.Γ. 8 EB63.4 QA31 QA38aΚατά τη γνώµη σας, θα λέγατε ότι οι Η.Π.Α. παίζουν κυρίως ένα ρόλο θετικό, ένα ρόλο αρνητικό ή ούτε θετικό ούτε αρνητικό σε ότι

αφορά …:

∆ΙΑΒΑΣΤΕ ΘΕΤΙΚΟ ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΟΥΤΕ ΘΕΤΙΚΟ ΟΥΤΕ

ΑΡΝΗΤΙΚΟ ∆.Γ.

1 Την ειρήνη στον κόσµο 1 2 3 4 2 Τον αγώνα κατά της τροµοκρατίας 1 2 3 4 3 Την ανάπτυξη της παγκόσµιας οικονοµίας 1 2 3 4 4 Την καταπολέµηση της φτώχειας στον κόσµο 1 2 3 4 5 Την προστασία του περιβάλλοντος 1 2 3 4 EB63.4 QA33a QA38bΚαι κατά τη γνώµη σας, η Ευρωπαϊκή Ένωση τείνει να παίζει ένα θετικό ρόλο, αρνητικό ρόλο ή ούτε θετικό ούτε αρνητικό σε ότι

αφορά …:

∆ΙΑΒΑΣΤΕ ΘΕΤΙΚΟ ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΟΥΤΕ ΘΕΤΙΚΟ ΟΥΤΕ

ΑΡΝΗΤΙΚΟ ∆.Γ.

1 Την ειρήνη στον κόσµο 1 2 3 4 2 Τον αγώνα κατά της τροµοκρατίας 1 2 3 4 3 Την ανάπτυξη της παγκόσµιας οικονοµίας 1 2 3 4 4 Την καταπολέµηση της φτώχειας στον κόσµο 1 2 3 4 5 Την προστασία του περιβάλλοντος 1 2 3 4 EB63.4 QA33b QA39 Σκέφτεστε ποτέ τον εαυτό σας όχι µόνο ως (ΥΠΗΚΟΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΑΝΕΦΕΡΕ ΣΤΗΝ ΕΡ.1 ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ), αλλά επίσης ως

Ευρωπαίο; Αυτό συµβαίνει συχνά, µερικές φορές ή ποτέ; (ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΜΟΝΟ) Συχνά 1 Μερικές φορές 2 Ποτέ 3

85

∆.Γ. 4 EB37.0 QA40 Στο προσεχές µέλλον βλέπετε τον εαυτό σας ως …: (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ – ∆ΙΑΒΑΣΤΕ – ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ). (ΥΠΗΚΟΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΑΝΕΦΕΡΕ ΣΤΗΝ ΕΡ.1 ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ) µόνο 1 (ΥΠΗΚΟΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΑΝΕΦΕΡΕ ΣΤΗΝ ΕΡ.1 ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ)και Ευρωπαίο/α 2 Ευρωπαίο/α και (ΥΠΗΚΟΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΑΝΕΦΕΡΕ ΣΤΗΝ ΕΡ.1 ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ) 3 Ευρωπαίο/α µόνο 4 ∆.Γ. 5 EB62.0 Q43a ballot A QA41 Θα λέγατε ότι είστε πολύ υπερήφανος/ η, αρκετά υπερήφανος/ η, όχι τόσο υπερήφανος/ η, καθόλου υπερήφανος/ η που είστε ....

(ΥΠΗΚΟΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΑΝΕΦΕΡΕ ΣΤΗΝ ΕΡ.1 ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ); (ΕΘΝΙΚΟΤΗΤΑ ΟΠΩΣ ΠΡΟΣ∆ΙΟΡΙΣΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΡ.1 ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ- ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΜΟΝΟ) Πολύ υπερήφανος/η 1 Αρκετά υπερήφανος/η 2 Όχι τόσο υπερήφανος/η 3 Καθόλου υπερήφανος/η 4 ∆.Γ. 5 EB62.0 Q45 QA42 Και θα λέγατε ότι είστε πολύ υπερήφανος/ η, αρκετά υπερήφανος/ η, όχι τόσο υπερήφανος/ η, καθόλου υπερήφανος/ η που είστε Ευρωπαίος; (ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ). Πολύ υπερήφανος/η 1 Αρκετά υπερήφανος/η 2 Όχι τόσο υπερήφανος/η 3 Καθόλου υπερήφανος/η 4 ∆.Γ. 6 EB62.0 Q46 QA43 Και σκέφτεστε ποτέ τον εαυτό σας ως πολίτη του κόσµου; Αυτό συµβαίνει συχνά, µερικές φορές ή ποτέ; (ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΜΟΝΟ) Συχνά 1

86

Μερικές φορές 2 Ποτέ 3 ∆.Γ. 4 EB64.2 NEW QA44 Για κάθε µία από τις ακόλουθες χώρες θα ήσασταν υπέρ ή κατά της ένταξής τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο µέλλον; (ΚΑΝΕΤΕ ΕΝΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΣΕΙΡΑ) (∆ΙΑΒΑΣΤΕ) Υπέρ Κατά ∆Γ 1 Ελβετία 1 2 3 2 Νορβηγία 1 2 3 3 Βοσνία -Ερζεγοβίνη 1 2 3 4 Κροατία 1 2 3 5 Πρώην Γιουγκοσλαβική ∆ηµοκρατία της Μακεδονίας (FYROM) 1 2 3 6 Σερβία και Μαυροβούνιο 1 2 3 7 Ισλανδία 1 2 3 8 Αλβανία 1 2 3 9 Βουλγαρία 1 2 3 10 Ρουµανία 1 2 3 11 Ουκρανία 1 2 3 12 Τουρκία 1 2 3 EB63.4 QB2 QA45 Για καθένα από τα ακόλουθα παρακαλώ πείτε µου εάν συµφωνείτε απόλυτα, τείνετε να συµφωνείτε, τείνετε να διαφωνείτε ή διαφωνείτε απόλυτα. . (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ)

Συµφωνώ

απολύτως Τείνω να συµφωνώ

Τείνω να διαφωνώ ∆ιαφωνώ απολύτως

∆Γ

1 Η Τουρκία ανήκει µερικώς στην Ευρώπη λόγω της

γεωγραφικής της θέσης 1 2 3 4 5

2 Η Tουρκία ανήκει µερικώς στην Ευρώπη λόγω της

ιστορίας της 1 2 3 4 5

3 Η είσοδος της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα

ενίσχυε την ασφάλεια σε αυτή την περιοχή 1 2 3 4 5

4 Η είσοδος της Tουρκίας στην Ευρωπαϊκή ένωση θα προήγαγε την αµοιβαία κατανόηση των Ευρωπαϊκών και των Μουσουλµανικών αξιών

1 2 3 4 5

87

5 Οι πολιτισµικές διαφορές µεταξύ της Τουρκίας και των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πάρα πολύ σηµαντικές για να επιτραπεί η είσοδος αυτή

1 2 3 4 5

6 Η είσοδος της Tουρκίας θα ευνοούσε την ανανέωση

του Ευρωπαϊκού πληθυσµού που γερνάει 1 2 3 4 5

7 Η ένταξη της Tουρκίας θα µπορούσε να εµπεριέχει τον κίνδυνο ενθάρρυνσης της µετανάστευσης προς τις περισσότερο αναπτυγµένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

1 2 3 4 5

8 Για να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε περίπου δέκα χρόνια, η Τουρκία θα πρέπει να δείξει συστηµατικά ότι σέβεται τα Ανθρώπινα ∆ικαιώµατα

1 2 3 4 5

9 Για να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε περίπου δέκα χρόνια, η Τουρκία θα χρειαστεί να βελτιώσει σηµαντικά την κατάσταση της οικονοµίας της

1 2 3 4 5

EB63.4 QB3 ΜΗ ΡΩΤΗΣΕΤΕ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ, ΕΛΛΑ∆Α, ΙΤΑΛΙΑ, ΣΛΟΒΕΝΙΑ, ΟΥΓΓΑΡΙΑ, ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ, ΜΑΛΤΑ, ΣΛΟΒΑΚΙΑ, ΛΕΤΤΟΝΙΑ, ΑΥΣΤΡΙΑ, ΓΕΡΜΑΝΙΑ και ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ ΡΩΤΗΣΤΕ ΟΛΟΥΣ QA47 Για καθένα από τα ακόλουθα παρακαλώ πείτε µου εάν συµφωνείτε απόλυτα, τείνετε να συµφωνείτε, τείνετε να διαφωνείτε ή διαφωνείτε απόλυτα. Εάν όλα τα

Κράτη Μέλη υιοθετήσουν τη Συνθήκη που καθιερώνει ένα Σύνταγµα για την Ευρώπη, αυτό θα κάνει την λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης .... (ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΝΑ ΦΡΑΣΗ)

(∆ΙΑΒΑΣΤΕ) Συµφωνώ

απόλυτα Τείνω να συµφωνώ

Τείνω να διαφωνώ ∆ιαφωνώ απόλυτα ∆Γ

1 Πιο δηµοκρατική 1 2 3 4 5 2 Πιο αποτελεσµατική 1 2 3 4 5 3 Πιο "διάφανη", πιο φανερή 1 2 3 4 5 EB63.4 QC8 QA48 Για καθένα από τα ακόλουθα παρακαλώ πείτε µου εάν συµφωνείτε απόλυτα, τείνετε να συµφωνείτε, τείνετε να διαφωνείτε ή διαφωνείτε απόλυτα. Εάν όλα τα

Κράτη Μέλη υιοθετήσουν τη Συνθήκη που καθιερώνει ένα Σύνταγµα για την Ευρώπη, αυτό θα κάνει τη Ευρωπαϊκή Ένωση .... (ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΝΑ ΦΡΑΣΗ)

(∆ΙΑΒΑΣΤΕ) Συµφωνώ

απόλυτα Τείνω να συµφωνώ

Τείνω να διαφωνώ ∆ιαφωνώ απόλυτα ∆Γ

1 Ισχυρότερη στον κόσµο 1 2 3 4 5 2 Περισσότερο ανταγωνιστική στον οικονοµικό τοµέα 1 2 3 4 5

88

3 Να σκέφτεται πιο κοινωνικά 1 2 3 4 5 EB63.4 QC9 ΡΩΤΗΣΤΕ ΜΟΝΟ ΣΤΑ 25 ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΕΕ QA49 13 χώρες έχουν επικυρώσει το Ευρωπαϊκό Σύνταγµα, αλλά η Γαλλία και η Ολλανδία ψήφισαν "όχι". Ποιο από τα ακόλουθα περιγράφει καλύτερα την άποψη

σας; (∆ΙΑΒΑΣΤΕ - ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΜΟΝΟ) Τα κράτη µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να συνεχίσουν τη διαδικασία επικύρωσης του Ευρωπαϊκού Συντάγµατος 1 Θα πρέπει να γίνει επαναδιαπραγµάτευση του Ευρωπαϊκού Συντάγµατος 2 Το Ευρωπαϊκό Σύνταγµα θα πρέπει να εγκαταληφθεί 3 ∆.Γ. 4 EB64.2 NEW ΡΩΤΗΣΤΕ ΟΛΟΥΣ QA50 Ποια από τις ακόλουθες δυο δηλώσεις, περιγράφει καλύτερα την άποψή σας; (∆ΙΑΒΑΣΤΕ - ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΜΟΝΟ) Ένα Ευρωπαϊκό Σύνταγµα είναι απαραίτητο για να διασφαλιστεί ότι οι Ευρωπαϊκοί θεσµοί λειτουργούν καλά 1 Ένα Ευρωπαϊκό Σύνταγµα δεν είναι απαραίτητο για να διασφαλιστεί ότι οι Ευρωπαϊκοί θεσµοί λειτουργούν καλά 2 ∆.Γ. 3 EB64.2 NEW QA51 Γενικά, θα λέγατε ότι η ποιότητα ζωής στην Ευρώπη αυτή τη στιγµή είναι καλύτερη ή λιγότερο καλή από ...; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ)

(∆ΙΑΒΑΣΤΕ) ΠΟΛΥ ΚΑΛΥΤΕΡΗ

ΚΑΠΩΣ ΚΑΛΥΤΕΡΗ

ΚΑΠΩΣ ΛΙΓΟΤΕΡΟΚΑΛΗ

ΠΟΛΥ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΚΑΛΗ

Ι∆ΙΑ (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ)

∆Γ

1 τις Ηνωµένες Πολιτείες 1 2 3 4 5 6 2 την Ιαπωνία 1 2 3 4 5 6 3 την Κίνα 1 2 3 4 5 6 4 την Ινδία 1 2 3 4 5 6 EB63.4 QD4 TREND SLIGHTLY MODIFIED

89

QA52 Θα λέγατε ότι η ευρωπαϊκή οικονοµία λειτουργεί καλύτερα, λειτουργεί χειρότερα ή ότι λειτουργεί το ίδιο καλά µε την οικονοµία της ....; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ)

(∆ΙΑΒΑΣΤΕ) ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ

ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΤΟ Ι∆ΙΟ

ΚΑΛΑ ∆Γ

1 Αµερικής 1 2 3 4 2 Ιαπωνίας 1 2 3 4 3 Κίνας 1 2 3 4 4 Ινδίας 1 2 3 4 EB63.4 QD5a QA53 Για καθένα από τα ακόλουθα, παρακαλώ πείτε µου εάν κατά τη γνώµη σας η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι µπροστά, πίσω ή στο ίδιο επίπεδο µε τις Ηνωµένες

Πολιτείες. (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ - ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΝΑ ΦΡΑΣΗ) (∆ΙΑΒΑΣΤΕ) Μπροστά Πίσω Στο ίδιο επίπεδο ∆Γ 1 Επιστηµονική έρευνα 1 2 3 4 2 Ιατρική έρευνα 1 2 3 4 3 Προστασία του περιβάλλοντος 1 2 3 4 4 Καινοτόµο τεχνολογία 1 2 3 4 5 Σύστηµα υγείας 1 2 3 4 6 Εκπαίδευση 1 2 3 4 7 Καταπολέµηση των κοινωνικών ανισοτήτων 1 2 3 4 8 Καταπολέµηση της ανεργίας 1 2 3 4 9 Καταπολέµηση των διακρίσεων 1 2 3 4 10 ∆ηµιουργία επιχειρήσεων 1 2 3 4 EB63.4 QD5b QA54 Η ενιαία αγορά αύξησε τον ανταγωνισµό σε αρκετούς τοµείς όπως οι µεταφορές, οι υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών, οι τραπεζικές και ασφαλιστικές υπηρεσίες.

Γενικά, θα λέγατε ότι αυτό έχει µια ..... επίδραση; (∆ΙΑΒΑΣΤΕ- ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) Πολύ θετική 1 Αρκετά θετική 2 Αρκετά αρνητική 3 Πολύ αρνητική 4

90

Ούτε θετική ούτε αρνητική (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 5 ∆Γ 6 EB62.1 QB6 QA55 Υπάρχουν πολλαπλές συνέπειες από την παγκοσµιοποίηση του εµπορίου. Όταν ακούτε τη λέξη «παγκοσµιοποίηση» τι σας έρχεται πρώτα στο µυαλό; (∆ΙΑΒΑΣΤΕ- ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) Ευκαιρίες εξάπλωσης των ελληνικών επιχειρήσεων σε νέες αγορές 1 Ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα 2 Μετεγκατάσταση κάποιων επιχειρήσεων σε χώρες µε φθηνό εργατικό δυναµικό 3 Αυξανόµενος ανταγωνισµός για ελληνικές επιχειρήσεις 4 Άλλη (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 5 ∆Γ 6 EB63.4 QD6 TREND SLIGHTLY MODIFIED QA56 Σε ποιο βαθµό συµφωνείτε ή διαφωνείτε µε την ακόλουθη δήλωση: Η Ευρωπαϊκή Ένωση µας προστατεύει από τις αρνητικές συνέπειες της

παγκοσµιοποίησης. (∆ΙΑΒΑΣΤΕ - ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) Συµφωνώ απόλυτα 1 Τείνω να συµφωνώ 2 Τείνω να διαφωνώ 3 ∆ιαφωνώ απόλυτα 4 ∆.Γ. 5 EB64.2 NEW QA57 Ποια από τις ακόλουθες δύο απόψεις είναι πιο κοντά στη δική σας; Γενικά οι επιχειρήσεις που µετακινούνται σε άλλες χώρες .... (∆ΙΑΒΑΣΤΕ - ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) ∆εν έχουν άλλη επιλογή εάν θέλουν να µη βάλλουν λουκέτο 1 Το κάνουν για να αυξήσουν τα κέρδη τους 2 ∆Γ 3 EB63.4 QD7 QA58 Για καθεµία από τις ακόλουθες προτάσεις, πείτε µου εάν εσείς ...; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ) (∆ΙΑΒΑΣΤΕ) ΣΥΜΦΩΝΕΙΤΕ ΤΕΙΝΕΤΕ ΝΑ ΤΕΙΝΕΤΕ ΝΑ ∆ΙΑΦΩΝΕΙΤΕ ∆Γ

91

ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΣΥΜΦΩΝΗΣΕΤΕ ∆ΙΑΦΩΝΗΣΕΤΕ ΑΠΟΛΥΤΩΣ

1 Χρειαζόµαστε µετανάστες για εργασία σε

συγκεκριµένους κλάδους της οικονοµίας µας 1 2 3 4 5

2 Η άφιξη µεταναστών στην Ευρώπη µπορεί να ρυθµίσει αποτελεσµατικά το πρόβληµα της γήρανσης τους ευρωπαικού πληθυσµού

1 2 3 4 5

EB62.1 QB9 ΕΑΝ "ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΤΩΡΑ", ΚΩ∆ΙΚΟΣ 5 ΕΩΣ 18 ΣΤΗΝ D15α QA59 Θα λέγατε ότι είστε πολύ βέβαιος/η, αρκετά βέβαιος/η, όχι και τόσο βέβαιος/η ή καθόλου βέβαιος/η για την ικανότητά σας να κρατήσετε τη δουλειά σας

τους προσεχείς µήνες; (∆ΙΑΒΑΣΤΕ- ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) Πολύ βέβαιος /η 1 Αρκετά βέβαιος /η 2 Όχι και τόσο βέβαιος /η 3 Καθόλου βέβαιος /η 4 ∆Γ 5 EB62.1 QB15 ΡΩΤΗΣΤΕ ΟΛΟΥΣ QA60 Αυτή τη στιγµή, όταν σκέφτεστε το µέλλον των συντάξεων, θα λέγατε ότι είστε ....; (∆ΙΑΒΑΣΤΕ- ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) Πολύ βέβαιος /η 1 Αρκετά βέβαιος /η 2 Όχι και τόσο βέβαιος /η 3 Καθόλου βέβαιος /η 4 ∆Γ 5 EB62.1 QB17 ΕΑΝ "ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΤΩΡΑ",ΚΩ∆ΙΚΟΣ 5 ΕΩΣ 18 ΣΤΗΝ D15a QA61 Εάν είχατε να επιλέξετε µία από τις ακόλουθες δυνατότητες που στοχεύουν στο να διασφαλίσουν τη χρηµατοδότηση του συνταξιοδοτικού συστήµατος στην

Ελλάδα, ποια θα ήταν περισσότερο αποδεκτή από εσάς;

92

(∆ΙΑΒΑΣΤΕ- ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) Παράταση χρόνου εργασίας και καταβολής εισφορών 1 ∆ιατήρηση της ηλικίας συνταξιοδότησης και αύξηση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης 2 ∆ιατήρηση της τωρινής ηλικίας συνταξιοδότησης και µειωµένες αποδοχές 3 Κανένα από αυτά (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 4 Ένας συνδυασµός των τριών (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 5 ∆Γ 6 EB62.1 QB18a ΕΑΝ "∆ΕΝ ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΤΩΡΑ", ΚΩ∆ΙΚΟΣ 1 ΕΩΣ 4 ΣΤΗΝ D15a QA62 Σύµφωνα µε εσάς, ποια από τις ακόλουθες δυνατότητες που στοχεύουν στο να διασφαλίσουν τη χρηµατοδότηση του συνταξιοδοτικού συστήµατος στην

Ελλάδα, θα ήταν περισσότερο αποδεκτή από κάποιον που εργάζεται; (∆ΙΑΒΑΣΤΕ- ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) Παράταση χρόνου εργασίας και καταβολής εισφορών 1 ∆ιατήρηση της ηλικίας συνταξιοδότησης και αύξηση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης 2 ∆ιατήρηση της τωρινής ηλικίας συνταξιοδότησης και µειωµένες αποδοχές 3 Κανένα από αυτά (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 4 Ένας συνδυασµός των τριών (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 5 ∆Γ 6 EB62.1 QB18b ΡΩΤΗΣΤΕ ΟΛΟΥΣ QA63 Σε ποιες από τις ακόλουθες προτάσεις θα δίνατε προτεραιότητα για τη βελτίωση της απόδοσης της ευρωπαικής οικονοµίας; (∆ΙΑΒΑΣΤΕ - ΕΩΣ 3 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ) Αύξηση του νοµίµου αριθµού των εργασιακών ωρών 1, Βελτίωση της παιδείας και της επαγγελµατικής εκπαίδευσης 2, Επένδυση στην έρευνα και στην καινοτοµία 3, ∆ιευκόλυνση της δηµιουργίας επιχειρήσεων 4, Πιο αποτελεσµατική χρήση της ενέργειας 5, Επένδυση σε υποδοµές µεταφορών (αυτοκινητόδροµοι, σιδηροδρόµοι κλπ) 6, Άλλη (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 7, ∆Γ 8,

93

EB63.4 QD8 QA64 Λαµβάνοντας υπόψη τις υψηλές τιµές ενέργειας, µερικοί προτείνουν να ληφθούν νέα µέτρα που θα βοηθήσουν τους ανθρώπους να µειώσουν την

κατανάλωση τους όσον αφορά στην ενέργεια. Κατά την άποψή σας, ποια θα έπρεπε να είναι η προτεραιότητα των δηµοσίων αρχών για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να µειώσουν την κατανάλωση όσον αφορά στην ενέργεια;

(∆ΙΑΒΑΣΤΕ - ΕΩΣ 2 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ) Να παρέχουν περισσότερη πληροφόρηση για την αποδοτική χρήση της ενέργειας 1, Να αναπτύξουν φορολογικά κίνητρα για να προάγουν την αποδοτική χρήση της ενέργειας 2, Να υιοθετήσουν υψηλότερα πρότυπα απόδοσης για τις συσκευές που καταναλώνουν ενέργεια 3, Να ελέγχουν πιο αυστηρά την εφαρµογή των υπαρχόντων ενεργειακών προτύπων απόδοσης 4, Άλλο (ΟΡΙΣΤΕ - ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 5, ∆.Γ. 6, EB64.2 NEW QA65 Για να µειώσουµε την εξάρτησή µας από τους εισαγώµενους ενεργειακούς πόρους, οι κυβερνήσεις πρέπει να επιλέξουν µερικές φορές από µια λίστα

εναλλακτικών δαπανηρών λύσεων. Σε ποιες από τις ακόλουθες θα έπρεπε η Ελληνική Κυβέρνηση κυρίως να εστιάσει στα χρόνια που έρχονται; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ- ∆ΙΑΒΑΣΤΕ - ΕΩΣ 2 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ) Προώθηση της προηγµένης έρευνας για νέες τεχνολογίες ενέργειας (υδρογόνο, καθαρός άνθρακας, κλπ) 1, Ρυθµίσεις για να µειώσει την εξάρτησή µας από το πετρέλαιο 2, Ανάπτυξη της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας 3, Ανάπτυξη της χρήσης της ηλιακής ενέργειας 4, Ανάπτυξη της χρήσης της αιολικής ενέργειας 5, Καµία από αυτές (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 6, Άλλη (ΟΡΙΣΤΕ - ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 7, ∆.Γ. 8, EB64.2 NEW ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟ ∆ΕΙΓΜΑ Α QA66aΘα ήσασταν διατεθειµένος να πληρώσετε περισσότερα για την ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιµες πηγές απ΄όσα για την ενέργεια που παράγεται

από άλλες πηγές; (ΑΝ ΝΑΙ) Πόσα περισσότερα θα ήσασταν διατεθειµένος να πληρώσετε; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ- ∆ΙΑΒΑΣΤΕ- ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) Όχι, δεν θα ήµουν διατεθειµένος να πληρώσω περισσότερο 1 Ναι, θα πλήρωνα µέχρι και 5% περισσότερο 2

94

Ναι, θα πλήρωνα από 6% µέχρι και 10% περισσότερο 3 Ναι, θα πλήρωνα 11% µέχρι και 25% περισσότερο 4 Ναι, θα πλήρωνα πάνω από 25% περισσότερο 5 ∆.Γ. 6 EB57.0 Q26 ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΟ ∆ΕΙΓΜΑ Β QA66bΌπως ίσως γνωρίζετε, αντιµετωπίζουµε τώρα νέες ενεργειακές προκλήσεις (όπως υψηλές τιµές ενέργειας, διεθνείς υποχρεώσεις να µειωθούν οι εκποµπές

του διοξειδίου του άνθρακα) που ενδεχοµένως προϋποθέτουν προσπάθειες από τους πολίτες. Με ποια από τις ακόλουθες προτάσεις συµφωνείτε περισσότερο;

(∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ- ∆ΙΑΒΑΣΤΕ- ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ)

Επειδή δεν σκοπεύω να αλλάξω τις συνήθειές µου σε σχέση µε την κατανάλωση ενέργειας, θα ήµουν διατεθειµένος/η να πληρώσω περισσότερο 1

Επειδή σκοπεύω να µειώσω την κατανάλωση ενέργειας, δεν θα ήµουν διατεθειµένος/η να πληρώσω περισσότερο 2 Καµία από αυτές (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 3

∆εν σκοπεύω να αλλάξω τις συνήθειές µου σε σχέση µε την κατανάλωση ενέργειας και δε θα ήµουν διατεθειµένος/η να πληρώσω περισσότερο (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 4

Σκοπεύω να µειώσω την κατανάλωση ενέργειας και θα ήµουν διατεθειµένος/η να πληρώσω περισσότερο (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 5 Άλλο (ΟΡΙΣΤΕ- ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 6 ∆.Γ. 7 EB64.2 NEW ΡΩΤΗΣΤΕ ΟΛΟΥΣ QA67 Για να ανταποκριθούµε στις νέες ενεργειακές προκλήσεις που έχουµε να αντιµετωπίσουµε στα χρόνια που έρχονται, ποιο είναι, κατά την άποψή σας, το πιο

κατάλληλο επίπεδο για να ληφθούν αποφάσεις; (∆ΙΑΒΑΣΤΕ - ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) Το Ευρωπαϊκό επίπεδο 1 Το εθνικό επίπεδο 2 Το τοπικό επίπεδο 3 ∆.Γ. 4 EB64.2 NEW

95

QA68 Θα σας δείξω µια λίστα µε προϊόντα ή συσκευές. Όταν αποφασίσετε να αγοράσετε κάτι καινούργιο, πείτε µου παρακαλώ εάν δίνετε πολύ προσοχή, λίγη προσοχή ή καθόλου προσοχή στην ενέργεια που καταναλώνει ή όχι;

(ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΝΑ ΦΡΑΣΗ)

(∆ΙΑΒΑΣΤΕ). Πολύ

προσοχή Λίγη προσοχή Καθόλου προσοχή ∆.Γ.

1 Ηλεκτρικό λαµπτήρα 1 2 3 4 2 Ψυγείο 1 2 3 4 3 Αυτοκίνητο 1 2 3 4 EB57.0 Q27 TREND MODIFIED QA69 Ας υποθέσουµε ότι η τιµή για το λίτρο των αµόλυβδων καυσίµων/ πετρελαίου φθάνει τα 1,30 ευρώ. Θα χρησιµοποιούσατε το αυτοκίνητό σας πολύ λιγότερο

συχνά, λίγο λιγότερο συχνά ή το ίδιο συχνά; (∆ΙΑΒΑΣΤΕ - ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) Πολύ λιγότερο συχνά 1 Λίγο λιγότερο συχνά 2 Το ίδιο συχνά 3 ∆εν ισχύει (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 4 ∆.Γ. 5 EB64.2 NEW ΕΑΝ "ΠΟΛΥ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΣΥΧΝΑ" Ή "ΛΙΓΟ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΣΥΧΝΑ", ΚΩ∆ΙΚΟΣ 1 Ή 2 ΣΤΗΝ Α69 QA70 Τι θα κάνατε πρώτα για να µειώσετε τη χρήση τους αυτοκινήτου σας; (∆ΙΑΒΑΣΤΕ - ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) Θα χρησιµοποιούσατε περισσότερο τα µέσα µαζικής µεταφοράς 1 Θα µετακοµίζατε πιο κοντά στο χώρο εργασίας σας 2 Θα µοιραζόσασταν ένα αυτοκίνητο µε τους συγγενείς σας/ φίλους/ γειτόνους 3 Θα περπατούσατε περισσότερο 4 Θα χρησιµοποιούσατε µοτοσυκλέτα 5 Άλλο (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 6 ∆.Γ. 7 EB64.2 NEW Ας προχωρήσουµε σε άλλο θέµα

96

ΡΩΤΗΣΤΕ ΤΗΝ Β ΜΟΝΟ ΣΤΑ 25 ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΕΕ QB1 Η αγροτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει στόχο να ωφελήσει τόσο τους αγρότες όσο και τους καταναλωτές. Με ποιες από τις παρακάτω απόψεις

είστε σύµφωνοι; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ– ∆ΙΑΒΑΣΤΕ – ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ). ∆ιασφαλίζει ότι τα τρόφιµα που αγοράζετε µπορούν να φαγωθούν χωρίς κίνδυνο 1, ∆ιασφαλίζει ότι τα τρόφιµα που αγοράζετε είναι καλής ποιότητας 2, ∆ιασφαλίζει ότι τα τρόφιµα που αγοράζετε είναι υγιεινά 3, ∆ιασφαλίζει ότι τα τρόφιµα που αγοράζετε έχουν µια λογική τιµή 4, ∆ιασφαλίζει ότι έχετε αρκετές πληροφορίες για τη γεωγραφική προέλευση των τροφίµων 5, ∆ιασφαλίζει ότι έχετε αρκετές πληροφορίες για τον τρόπο που τα τρόφιµα παράγονται και επεξεργάζονται 6, ∆ιασφαλίζει ότι τα ζώα στις φάρµες έχουν καλή µεταχείριση 7, Ευνοεί περισσότερο τους καταναλωτές από τους αγρότες 8, Ευνοεί περισσότερο τους αγρότες από τους καταναλωτές 9, Ευνοεί το ίδιο τους αγρότες και τους καταναλωτές 10, Κανένα από αυτά (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 11, ∆Γ 12, EB62.2 QB1 QB2 Κατά τη γνώµη σας, ποια από τα ακόλουθα πρέπει να είναι οι 3 κύριες προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αγροτική πολιτική; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ Β2- ∆ΙΑΒΑΣΤΕ - ΕΩΣ 3 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ) Να διασφαλίσει σταθερό και πλήρες εισόδηµα για τους αγρότες 1, Να κάνει την Ευρωπαϊκή γεωργία περισσότερο ανταγωνιστική στις παγκόσµιες αγορές 2, Να βοηθήσει τους αγρότες να προσαρµόσουν την παραγωγή τους στις προσδοκίες των καταναλωτών 3, Να ευνοήσει και να βελτιώσει τη ζωή στην ύπαιθρο 4, Να µειώσει τις διαφορές στην ανάπτυξη µεταξύ των περιοχών 5, Να ενθαρρύνει την ποικιλία των αγροτικών προϊόντων και δραστηριοτήτων 6, Να ενθαρρύνει τις µεθόδους βιολογικής παραγωγής 7, Να ενισχύσει το σεβασµό του περιβάλλοντος 8, Να προστατεύσει την ιδιαιτερότητα και τη γεύση των Ευρωπαϊκών γεωργικών προϊόντων 9, Να προστατεύσει τα µικρά ή τα µεσαία αγροκτήµατα 10, Να διασφαλίσει ότι τα αγροτικά προϊόντα είναι υγιεινά και ασφαλή 11, Να προστατεύσει την ευηµερία των ζώων στα αγροκτήµατα 12, Κανένα από αυτά (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 13,

97

∆Γ 14, EB62.2 QB2 QB3 Και πιστεύετε οι τωρινές επεµβάσεις της Αγροτικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης παίζουν µάλλον καλά ή µάλλον άσχηµα το ρόλο τους στο να …: (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ Β3) (∆ΙΑΒΑΣΤΕ) ΜΑΛΛΟΝ ΚΑΛΑ ΜΑΛΛΟΝ ΑΣΧΗΜΑ ∆Γ 1 διασφαλίσουν σταθερό και πλήρες εισόδηµα για τους αγρότες 1 2 3 2 κάνουν την Ευρωπαϊκή γεωργία περισσότερο ανταγωνιστική στις παγκόσµιες αγορές 1 2 3

3 βοηθήσουν τους αγρότες να προσαρµόσουν την παραγωγή τους στις προσδοκίες

των καταναλωτών 1 2 3

4 ευνοήσουν και να βελτιώσουν τη ζωή στην ύπαιθρο 1 2 3 5 µειώσουν τις διαφορές στην ανάπτυξη µεταξύ των περιοχών 1 2 3 6 ενθαρρύνουν την ποικιλία των αγροτικών προϊόντων και δραστηριοτήτων 1 2 3 7 ενθαρρύνουν τις µεθόδους βιολογικής παραγωγής 1 2 3 8 ενισχύσουν το σεβασµό του περιβάλλοντος 1 2 3 9 προστατεύσουν την εξειδίκευση και τη γεύση των Ευρωπαϊκών γεωργικών προϊόντων 1 2 3 10 προστατεύσουν τα µικρά ή τα µεσαία αγροκτήµατα 1 2 3 11 βεβαιώσουν ότι τα γεωργικά προιόντα είναι υγιεινά και ασφαλή 1 2 3 12 προστατεύσουν την ευηµερία των ζώων στα αγροκτήµατα 1 2 3 EB62.2 QB3 QB4 Η Αγροτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιδοτεί όλο και λιγότερο τα γεωργικά προϊόντα. Από την άλλη µεριά χορηγεί περισσότερα χρήµατα για την

προστασία και την ανάπτυξη της συνολικής αγροτικής οικονοµίας και στην απ’ ευθείας ενίσχυση των αγροτών. Πιστεύετε ότι αυτή η εξέλιξη είναι κάτι…: (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ Β4 – ∆ΙΑΒΑΣΤΕ – ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ). Πολύ καλό 1 Κάπως καλό 2 Κάπως κακό 3 Πολύ κακό 4 Ούτε καλό, ούτε κακό (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 5 ∆Γ 6 EB62.2 QB4

98

∆ΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΡΩΤΗΣΤΕ ΟΛΟΥΣ D1 Σε πολιτικά θέµατα οι άνθρωποι µιλούν για «αριστερά» και «δεξιά». Εσείς που θα τοποθετούσατε τις απόψεις σας πάνω σε αυτή την κλίµακα; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ ∆1– ΜΗ ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ. ΑΝ Ο/Η ΕΡΩΤΩΜΕΝΟΣ/Η ∆ΙΣΤΑΖΕΙ, ΖΗΤΗΣΤΕ ΝΑ ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΕΙ ΠΑΛΙ). ΑΡΙΣΤΕΡΑ ∆ΕΞΙΑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ΑΡΝΗΣΗ (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 11 ∆.Γ. 12 EB63.4 D1 ΟΧΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ D2 ΕΩΣ D6 D7 Μπορείτε να µου πείτε ποιο από τα παρακάτω αντιστοιχεί καλύτερα στη σηµερινή σας οικογενειακή κατάσταση; (∆ΕΙΞΤΕ ΚΑΡΤΑ - ∆ΙΑΒΑΣΤΕ - ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) Παντρεµένος/η 1 Παντρεµένος/η ξανά 2 Ανύπαντρος/ η. Αυτή τη στιγµή συζώ µε κάποιον/ α σύντροφο 3 Ανύπαντρος/ η. ∆εν έχω συζήσει ποτέ µε κανένα/ καµία σύντροφο 4 Ανύπαντρος/ η. Έχω συζήσει στο παρελθόν µε κάποιον/ α σύντροφο, αλλά τώρα ζω µόνος/ η 5 Χωρισµένος/ η 6 Σε διάσταση 7 Χήρος/ α 8 Άλλο (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 9 Άρνηση (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 10 EB63.4 D7 D8 Πόσων ετών ήσασταν όταν ολοκληρώσατε τις σπουδές σας; (ΑΝ ΣΠΟΥ∆ΑΖΕΙ ΑΚΟΜΑ, ΚΩ∆. 00 - ΑΝ ∆ΕΝ ΕΧΕΙ ΚΑΝΕΙ ΣΠΟΥ∆ΕΣ, ΚΩ∆. 98 - ΑΝ ∆Γ ΚΩ∆. 99) EB63.4 D8

99

ΟΧΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ D9 D10 ΦΥΛΟ ΕΡΩΤΩΜΕΝΟΥ ΑΤΟΜΟΥ Άνδρας 1 Γυναίκα 2 EB63.4 D10 D11 Τι ηλικία έχετε; EB63.4 D11 ΟΧΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ D12 ΕΩΣ D14 Η D15 α&β ΝΑ ΕΡΩΤΗΘΕΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ 1 ΟΧΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ D16 ΕΩΣ D24 D25 Θα λέγατε ότι ζείτε σε . . . (∆ΙΑΒΑΣΤΕ) Αγροτική περιοχή ή χωριό 1 Μικρού ή µεσαίου µεγέθους πόλη 2 Μεγάλη πόλη 3 ∆.Γ. 4 EB63.4 D25 ΟΧΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ D26 ΕΩΣ D39 D40a Μπορείτε να µου πείτε πόσα άτοµα ηλικίας 15 ετών και άνω ζουν στο σπίτι σας, συµπεριλαµβανοµένου και του εαυτού σας; (∆ΙΑΒΑΣΤΕ – ΚΑΤΑΓΡΑΨΤΕ) EB63.4 D40a

100

D40b Μπορείτε να µου πείτε πόσα παιδιά µικρότερα από 10 ετών ζουν στο σπίτι σας; (∆ΙΑΒΑΣΤΕ – ΚΑΤΑΓΡΑΨΤΕ- ΕΑΝ ΚΑΝΕΝΑ ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΚΩ∆ΙΚΟΠΟΙΗΣΤΕ 00) EB63.4 D40b D40c Μπορείτε να µου πείτε πόσα παιδιά ηλικίας 10 έως 14 ετών ζουν στο σπίτι σας (∆ΙΑΒΑΣΤΕ – ΚΑΤΑΓΡΑΨΤΕ- ΕΑΝ ΚΑΝΕΝΑ ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΚΩ∆ΙΚΟΠΟΙΗΣΤΕ 00) EB63.4 D40c Η D41 ΚΑΙ D42 ΕΧΟΥΝ ΚΑΤΑΡΓΗΘΕΙ D43a Έχετε σταθερό τηλέφωνο στο νοικοκυριό σας; D43b Έχετε κινητό τηλέφωνο εσείς προσωπικά; D43a D43b σταθερό κινητό ΝΑΙ 1 1 ΟΧΙ 2 2 EB63.4 D43a D43b Η D46 ΚΑΙ D47 ΕΧΟΥΝ ΚΑΤΑΡΓΗΘΕΙ ∆ΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΡΩΤΗΣΗ D48

(ΜΗΝ ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΕ - ΕΠΑΝΑΚΩ∆ΙΚΟΠΟΙΗΣΤΕ - ∆ΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ) - (ΕΙΣΑΓΕΤΕ ΤΟΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΩΝ ΚΑΝΑΛΙΩΝ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ∆ΙΑΘΕΣΙΜΟΙ ΣΤΗ ΧΩΡΑ + ΑΛΛΟ)

D49a Μπορείτε να µου πείτε τα τηλεοπτικά κανάλια, αν υπάρχουν κάποια, που παρακολουθείτε τακτικά, δηλαδή τουλάχιστον 5 φορές την εβδοµάδα; ΚΩ∆ΙΚΟΙ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΩΝ ΚΑΝΑΛΙΩΝ (ΕΘΝΙΚΟΙ ΚΩ∆ΙΚΟΙ)

101

EB64.2 NEW

(ΜΗΝ ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΕ - ΕΠΑΝΑΚΩ∆ΙΚΟΠΟΙΗΣΤΕ - ∆ΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ) - (ΕΙΣΑΓΕΤΕ ΤΟΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΡΑ∆ΙΟΦΩΝΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ∆ΙΑΘΕΣΙΜΟΙ ΣΤΗ ΧΩΡΑ + ΑΛΛΟ)

D49b Μπορείτε να µου πείτε τους ραδιοφωνικούς σταθµούς, εάν υπάρχουν κάποιοι, που ακούτε τακτικά, δηλαδή τουλάχιστον πέντε φορές την εβδοµάδα; ΚΩ∆ΙΚΟΙ ΡΑ∆ΙΟΦΩΝΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ (ΕΘΝΙΚΟΙ ΚΩ∆ΙΚΟΙ) EB64.2 NEW

(ΜΗΝ ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΕ - ΕΠΑΝΑΚΩ∆ΙΚΟΠΟΙΗΣΤΕ - ∆ΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ) - (ΕΙΣΑΓΕΤΕ ΤΟΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙ∆ΩΝ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ∆ΙΑΘΕΣΙΜΕΣ ΣΤΗ ΧΩΡΑ + ΑΛΛΟ)

D49c Μπορείτε να µου πείτε τις καθηµερινές εφηµερίδες, εάν υπάρχουν κάποιες, που διαβάζετε τακτικά, δηλαδή τουλάχιστον τρεις φορές την εβδοµάδα; ΚΩ∆ΙΚΟΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙ∆ΩΝ (ΕΘΝΙΚΟΙ ΚΩ∆ΙΚΟΙ) EB64.2 NEW D50 Για ποιους από τους ακόλουθους σκοπούς χρησιµοποιείτε το Ιντερνετ τουλάχιστον µια φορά την εβδοµάδα; (∆ΙΑΒΑΣΤΕ - ΠΙΘΑΝΗ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ) Αναζήτηση πληροφοριών (χρησιµοποιώντας µηχανή αναζήτησης) 1, Ανάγνωση εφηµερίδας 2, Ακρόαση ραδιοφώνου 3, Παρακολούθηση τηλεόρασης 4, Πρόσβαση σε διαδικτυακά ηµερολόγια (blogs- µπλόγκς) 5, Πρόσβαση σε forums (φόρουµς) 6, Πρόσβαση σε συζητήσεις (chats- τσάτς) 7, Αγορές on line (ον λάιν) 8,

102

Πρόσβαση σε ιστοσελίδες διασκέδασης (site -σάιτ) διασκέδασης (αθλήµατα, αυτοκίνητα κλπ) 9, Πρόσβαση στην τράπεζα σας on line (ον λάιν) 10, Πρόσβαση σε κυβερνητικές ιστοσελίδες (site-σάιτ) 11, Αναζήτηση πρακτικών πληροφοριών (δελτίο καιρού, αναχωρήσεις κλπ) 12, ∆ε χρησιµοποιώ το Ιντερνετ/∆εν έχω πρόσβαση στο Ιντερνετ 13, Χρησιµοποιώ το Ιντερνετ λιγότερο συχνά (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 14, Άλλο (ΑΥΘΟΡΜΗΤΑ) 15, ∆.Γ. 16, EB64.2 NEW ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ P1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΗΜΕΡΑ ΜΗΝΑΣ EB63.4 P1 P2 ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΣΤΕ 24ΩΡΗ ΒΑΣΗ ΩΡΑ ΛΕΠΤΑ EB63.4 P2 P3 ΠΟΣΗ ΩΡΑ ∆ΙΗΡΚΗΣΕ Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΛΕΠΤΑ EB63.4 P3 P4 Πόσα άτοµα ήταν παρόντα κατά τη διάρκεια της συνέντευξης συµπεριλαµβανοµένου του ερευνητή; ∆ύο (ο ερευνητής και το ερωτώµενο άτοµο) 1 Τρία 2 Τέσσερα 3 Πέντε ή περισσότερα 4 EB63.4 P4 P5 Βαθµός συνεργασίας του ερωτώµενου ατόµου; Τέλεια 1

103

Καλή 2 Μέτρια 3 Κακή 4 EB63.4 P5 P6 Μέγεθος πόλης (ΤΟΠΙΚΟΙ ΚΩ∆ΙΚΟΙ) EB63.4 P6 P7 Γεωγραφικό διαµέρισµα (ΤΟΠΙΚΟΙ ΚΩ∆ΙΚΟΙ) EB63.4 P7 P8 Ταχυδροµικός κώδικας EB63.4 P8 P9 Αριθµός σηµείου EB63.4 P9 P10 Κωδικός ερευνητού EB63.4 P10 P11 Σταθµιστικός παράγοντας EB63.4 P11 POSER UNIQUEMENT en LU, BE, ES, FI, EE, LV et MT