Ιμπρεσιονισμός -...

23
Ιμπρεσιονισμός Ο ιμπρεσιονισμός είναι καλλιτεχνικό ρεύμα που αναπτύχθηκε στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Αν και αρχικά καλλιεργήθηκε στο χώρο της ζωγραφικής, επηρέασε τόσο τη λογοτεχνία όσο και τη μουσική. Ο όρος ιμπρεσιονισμός (Impressionism) πιθανόν προήλθε από το έργο του Κλωντ Μονέ Impression, Sunrise. Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού στη ζωγραφική είναι τα ζωντανά χρώματα (κυρίως με χρήση των βασικών χρωμάτων), οι συνθέσεις σε εξωτερικούς χώρους, συχνά υπό ασυνήθιστες οπτικές γωνίες και η έμφαση στην αναπαράσταση του φωτός. Οι ιμπρεσιονιστές ζωγράφοι θέλησαν να αποτυπώσουν την άμεση εντύπωση (impression) που προκαλεί ένα αντικείμενο ή μια καθημερινή εικόνα. Η γέννηση του Ιμπρεσιονισμού Ο Ιμπρεσιονισμός αναπτύχθηκε στη Γαλλία και ειδικότερα στην περίοδο της αυτοκρατορίας του Ναπολέοντα Γ', σε μια εποχή που η Ακαδημία Καλών Τεχνών καθόριζε με τρόπο απόλυτο τα όρια της τέχνης. Συγκεκριμένα η Ακαδημία υπαγόρευε όχι μόνο τη θεματολογία (στη ζωγραφική κυρίως ιστορικά, θρησκευτικά θέματα και πορτραίτα) αλλά και τις τεχνικές που όφειλαν να ακολουθούν οι ζωγράφοι της εποχής (συντηρητικά χρώματα, αφανείς πινελιές), με απώτερο στόχο με την προσθήκη και άλλων ζωγράφων όπως την απομόνωση του θέματος από την ιδιαίτερη προσωπικότητα και ιδιοσυγκρασία του δημιουργού. Ο Ιμπρεσιονισμός θεωρείται πως ξεκίνησε ουσιαστικά από τρεις μαθητές του ζωγράφου Μαρκ Γκλαιρ (Mark Gleyre), τους Κλωντ Μονέ, Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ και Άλφρεντ Σίσλεϋ, οι οποίοι συνδέονταν μεταξύ τους φιλικά. Η μικρή αυτή αρχική ομάδα, επεκτάθηκε σταδιακά με τον Εντουάρ Μανέ και τον Εντγκάρ Ντεγκά. Ο Πωλ Σεζάν είχε επίσης επιδράσεις από τους ιμπρεσιονιστές και αργότερα ο ίδιος αποτέλεσε τον κορυφαίο ίσως εκπρόσωπο της αποκαλούμενης και μετα-ιμπρεσσιονιστικής περιόδου. Η ομάδα των ιμπρεσιονιστών αρνείτο τους περιορισμούς της Ακαδημίας αλλά ταυτόχρονα απέρριπτε και τον ρομαντισμό, ο οποίος εστίαζε υπερβολικά στο συναίσθημα. Η πρώτη δημόσια έκθεση ιμπρεσιονιστικού έργου πρέπει να αποτέλεσε ετήσια έκθεση της Ακαδημίας Καλών Τεχνών. Η Ακαδημία διοργάνωνε έκθεση έργων με απονομή βραβείων, στην οποία συμμετείχαν μόνο έργα που είχαν γίνει αποδεκτά από ειδική επιτροπή και τα οποία προφανώς ακολουθούσαν την επιβαλλόμενη τεχνοτροπία. Το 1863 η επιτροπή αυτή απέρριψε τον πίνακα Le déjeuner sur l'herbe (ελλ. μφ. Γεύμα πάνω στη χλόη) του Εντουάρ Μανέ, με την αιτιολογία ότι περιείχε ένα γυμνό γυναικείο σώμα, κάτι που ήταν αποδεκτό μόνο σε αλληγορίες, όχι όμως σε θέματα από την καθημερινότητα. Την ίδια χρονιά ωστόσο καθιερώθηκε παράλληλη έκθεση που περιείχε όλα τα έργα που είχαν απορριφθεί από την επιτροπή, με αποτέλεσμα να εκτεθεί δημόσια και το έργο του Μανέ. Το γεγονός αυτό συνέβη έπειτα από παρέμβαση του ίδιου του Ναπολέοντα. Τα απορριφθέντα έργα μπορούσαν έτσι να τεθούν στην κρίση του κοινού, χωρίς ωστόσο να μπορούν να τιμηθούν με κάποιο έπαθλο. Το 1874 η ομάδα των ιμπρεσιονιστών διοργάνωσε δική της έκθεση, η οποία αντιμετώπισε την αυστηρή και σκωπτική κριτική. Ο ζωγράφος και κριτικός Λουί Λερουά ονόμασε την έκθεση αυτή "Η Έκθεση των Ιμπρεσιονιστών", γεγονός που πιθανόν

Transcript of Ιμπρεσιονισμός -...

Page 1: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

Ιμπρεσιονισμός

Ο ιμπρεσιονισμός είναι καλλιτεχνικό ρεύμα που αναπτύχθηκε στο δεύτερο μισό του 19ου

αιώνα. Αν και αρχικά καλλιεργήθηκε στο χώρο της ζωγραφικής, επηρέασε τόσο τη λογοτεχνία

όσο και τη μουσική. Ο όρος ιμπρεσιονισμός (Impressionism) πιθανόν προήλθε από το έργο του

Κλωντ Μονέ Impression, Sunrise. Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού στη ζωγραφική

είναι τα ζωντανά χρώματα (κυρίως με χρήση των βασικών χρωμάτων), οι συνθέσεις σε

εξωτερικούς χώρους, συχνά υπό ασυνήθιστες οπτικές γωνίες και η έμφαση στην αναπαράσταση

του φωτός. Οι ιμπρεσιονιστές ζωγράφοι θέλησαν να αποτυπώσουν την άμεση εντύπωση

(impression) που προκαλεί ένα αντικείμενο ή μια καθημερινή εικόνα.

Η γέννηση του Ιμπρεσιονισμού

Ο Ιμπρεσιονισμός αναπτύχθηκε στη Γαλλία και ειδικότερα στην περίοδο της αυτοκρατορίας του

Ναπολέοντα Γ', σε μια εποχή που η Ακαδημία Καλών Τεχνών καθόριζε με τρόπο απόλυτο τα

όρια της τέχνης. Συγκεκριμένα η Ακαδημία υπαγόρευε όχι μόνο τη θεματολογία (στη ζωγραφική

κυρίως ιστορικά, θρησκευτικά θέματα και πορτραίτα) αλλά και τις τεχνικές που όφειλαν να

ακολουθούν οι ζωγράφοι της εποχής (συντηρητικά χρώματα, αφανείς πινελιές), με απώτερο

στόχο με την προσθήκη και άλλων ζωγράφων όπως την απομόνωση του θέματος από την

ιδιαίτερη προσωπικότητα και ιδιοσυγκρασία του δημιουργού. Ο Ιμπρεσιονισμός θεωρείται πως

ξεκίνησε ουσιαστικά από τρεις μαθητές του ζωγράφου Μαρκ Γκλαιρ (Mark Gleyre), τους

Κλωντ Μονέ, Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ και Άλφρεντ Σίσλεϋ, οι οποίοι συνδέονταν μεταξύ τους

φιλικά. Η μικρή αυτή αρχική ομάδα, επεκτάθηκε σταδιακά με τον Εντουάρ Μανέ και τον

Εντγκάρ Ντεγκά. Ο Πωλ Σεζάν είχε επίσης επιδράσεις από τους ιμπρεσιονιστές και αργότερα ο

ίδιος αποτέλεσε τον κορυφαίο ίσως εκπρόσωπο της αποκαλούμενης και μετα-ιμπρεσσιονιστικής

περιόδου.

Η ομάδα των ιμπρεσιονιστών αρνείτο τους περιορισμούς της Ακαδημίας αλλά ταυτόχρονα

απέρριπτε και τον ρομαντισμό, ο οποίος εστίαζε υπερβολικά στο συναίσθημα. Η πρώτη δημόσια

έκθεση ιμπρεσιονιστικού έργου πρέπει να αποτέλεσε ετήσια έκθεση της Ακαδημίας Καλών

Τεχνών. Η Ακαδημία διοργάνωνε έκθεση έργων με απονομή βραβείων, στην οποία συμμετείχαν

μόνο έργα που είχαν γίνει αποδεκτά από ειδική επιτροπή και τα οποία προφανώς ακολουθούσαν

την επιβαλλόμενη τεχνοτροπία. Το 1863 η επιτροπή αυτή απέρριψε τον πίνακα Le déjeuner sur

l'herbe (ελλ. μφ. Γεύμα πάνω στη χλόη) του Εντουάρ Μανέ, με την αιτιολογία ότι περιείχε ένα

γυμνό γυναικείο σώμα, κάτι που ήταν αποδεκτό μόνο σε αλληγορίες, όχι όμως σε θέματα από

την καθημερινότητα. Την ίδια χρονιά ωστόσο καθιερώθηκε παράλληλη έκθεση που περιείχε όλα

τα έργα που είχαν απορριφθεί από την επιτροπή, με αποτέλεσμα να εκτεθεί δημόσια και το έργο

του Μανέ. Το γεγονός αυτό συνέβη έπειτα από παρέμβαση του ίδιου του Ναπολέοντα. Τα

απορριφθέντα έργα μπορούσαν έτσι να τεθούν στην κρίση του κοινού, χωρίς ωστόσο να

μπορούν να τιμηθούν με κάποιο έπαθλο. Το 1874 η ομάδα των ιμπρεσιονιστών διοργάνωσε δική

της έκθεση, η οποία αντιμετώπισε την αυστηρή και σκωπτική κριτική. Ο ζωγράφος και κριτικός

Λουί Λερουά ονόμασε την έκθεση αυτή "Η Έκθεση των Ιμπρεσιονιστών", γεγονός που πιθανόν

Page 2: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

καθιέρωσε και τον όρο "Ιμπρεσιονισμός". Παρά την αρνητική κριτική, οι νέες τεχνικές των

ιμπρεσιονιστών είχαν θετικό αντίκτυπο σε άλλους καλλιτέχνες της εποχής, οι οποίοι

ακολούθησαν το κίνημα του ιμπρεσιονισμού.

Τεχνικές του Ιμπρεσιονισμού

Ο ιμπρεσιονισμός στη ζωγραφική χαρακτηρίζεται από τις παρακάτω βασικές τεχνικές:

Μικρές και συχνά εμφανείς πινελιές που δημιουργούν ένα χαρακτηριστικά παχύ στρώμα

μπογιάς στον καμβά. Με αυτό τον τρόπο δεν μπορούν να αποτυπωθούν πολλές

λεπτομέρειες του θέματος αλλά γενικά χαρακτηριστικά του.

Χρήση κυρίως των βασικών χρωμάτων, με μικρή ανάμειξη μεταξύ τους (η διαδικασία

της ανάμειξης αυτής γίνεται από τον ίδιο τον θεατή του έργου).

Σπάνια χρήση του μαύρου χρώματος, μόνο στις περιπτώσεις που αποτελεί μέρος του

θέματος. Οι ιμπρεσιονιστές δεν χρησιμοποιούσαν το μαύρο χρώμα προκειμένου να

επιτύχουν σκιάσεις ούτε το αναμείγνύαν με τα βασικά χρώματα.

Απουσία διαδοχικών επιστρώσεων χρώματος. Οι ιμπρεσιονιστές ζωγράφιζαν πιο

γρήγορα, χωρίς να περιμένουν απαραίτητα το χρώμα να στεγνώσει.

Έμφαση στον τρόπο που το φως ανακλάται πάνω στα αντικείμενα, αποτύπωση του

θέματος με ένα είδος επιστημονικού ενδιαφέροντος.

Ζωγραφική κυρίως σε ανοιχτούς χώρους, συνήθως με φωτεινά και έντονα χρώματα.

Θα πρέπει να τονίσουμε ότι οι τεχνικές αυτές συναντώνται και σε προγενέστερους ζωγράφους,

όμως οι ιμπρεσιονιστές τις χρησιμοποίησαν συστηματικά. Οι ιμπρεσιονιστές ευνοήθηκαν και

από την ανακάλυψη των προ-επεξεργασμένων χρωμάτων (παρόμοια με αυτά που

χρησιμοποιούνται και σήμερα), γεγονός που εκμεταλλεύτηκαν για να ζωγραφίζουν σε ανοιχτούς

χώρους. Παλαιότερα κάθε ζωγράφος ήταν αναγκασμένος να δημιουργήσει ο ίδιος τα χρώματα

αναμειγνύοντας τα διάφορα υλικά.

Κατάλογος ιμπρεσιονιστών ζωγράφων

Φρεντερίκ Μπαζίλ

Ζαν Μπερώ

Gustave Caillebotte

Εντγκάρ Ντεγκά

George Wharton Edwards

Frederick Carl Frieseke

Eva Gonzalès

Armand Guillaumin

Childe Hassam

Johan Jongkind

Laura Muntz Lyall

Εντουάρ Μανέ

Willard Metcalf

Κλωντ Μονέ

Page 4: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

Βίνσεντ βαν Γκογκ (Vincent Willem van Gogh)

Ο Βίνσεντ βαν Γκογκ (Vincent Willem van Gogh, προφορά στα ολλανδικά: Βίνσεντ φαν Χοχ)

(30 Μαρτίου 1853 – 29 Ιουλίου 1890) ήταν Ολλανδός ζωγράφος. Εν ζωή, το έργο του δεν

σημείωσε επιτυχία ούτε ο ίδιος αναγνωρίστηκε ως σημαντικός καλλιτέχνης. Ωστόσο, μετά το

θάνατό του, η φήμη του εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα και σήμερα αναγνωρίζεται ως ένας από τους

σημαντικότερους ζωγράφους όλων των εποχών.

Η επίδραση του στα μεταγενέστερα κινήματα του εξπρεσιονισμού, του φωβισμού αλλά και εν

γένει της αφηρημένης τέχνης, θεωρείται καταλυτική.

Ζωή και έργο

Ο Βίνσεντ βαν Γκογκ γεννήθηκε στο ολλανδικό χωριό Ζούντερτ (Zundert) και ήταν ο

μεγαλύτερος από τα συνολικά οκτώ παιδιά της οικογένειάς του, γιος του πάστορα Θεόδωρου

βαν Γκογκ. Στον Βίνσεντ δόθηκε το όνομα του παππού του, το οποίο είχε δοθεί και στο

πρωτότοκο παιδί της οικογένειας, το οποίο είχε πεθάνει σε βρεφική ηλικία. Ήδη από τα πολύ

νεανικά του χρόνια παρουσίασε τάσεις μελαγχολίας και πρώιμα ψυχολογικά προβλήματα.

Σε ηλικία 16 ετών και αφού είχε ήδη καταπιαστεί χωρίς επιτυχία με αρκετά επαγγέλματα,

ασχολήθηκε για ένα διάστημα με το εμπόριο έργων τέχνης, στην εταιρεία Goupilator &

Company, όπου τον επόμενο χρόνο προσελήφθη και ο αδελφός του Τεό βαν Γκογκ (Theo van

Gogh). Το 1873, η εταιρεία τον μεταθέτει στο Λονδίνο και αργότερα στο Παρίσι. Την περίοδο

αυτή, εντείνεται το ενδιαφέρον του για τη θρησκεία, επηρεασμένος εμφανώς και από την

ιδιότητα του πατέρα του. Αφού απολύεται από την εργασία του το 1876, επιστρέφει στο

Άμστερνταμ για να σπουδάσει θεολογία. Οι σπουδές του διαρκούν για περίπου ένα έτος και το

1878 του ανατίθεται μία θέση ιεροκήρυκα στο Βέλγιο και συγκεκριμένα στην υποβαθμισμένη

περιοχή Μπορινάζ, όπου λειτουργεί ορυχείο. Ο βαν Γκογκ κηρύττει για περίπου έξι μήνες

επιδεικνύοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ένδεια των ανθρώπων της περιοχής. Αυτή είναι και

η περίοδος κατά την οποία ξεκινά να σχεδιάζει μικρά έργα και πιθανόν αποφασίζει να ασχοληθεί

με την τέχνη.

Το 1880, σε ηλικία 27 ετών, ξεκινά να παρακολουθεί τα πρώτα του μαθήματα ζωγραφικής,

ωστόσο σύντομα έρχεται σε ρήξη με τον δάσκαλό του, Αντόν Μωβ (Anton Mauve), γύρω από

καλλιτεχνικά ζητήματα. Τα επόμενα χρόνια δημιουργεί έργα κυρίως επηρεασμένα από τη

ζωγραφική του Ζαν Φρανσουά Μιγέ (Jean-François Millet), ενώ ταξιδεύει στην ολλανδική

επαρχία ζωγραφίζοντας θέματα που εμπνέεται από αυτή. Το χειμώνα του 1885, παρακολουθεί

μαθήματα στην Ακαδημία της Αμβέρσας, τα οποία όμως διακόπτονται πολύ σύντομα αφού

αποβάλλεται από τον καθηγητή της ακαδημίας Ευγένιο Σιμπέρ (Eugene Siberdt). Παρά το

γεγονός αυτό, ο βαν Γκογκ προλαβαίνει να έρθει σε επαφή με την ιαπωνική τέχνη από την οποία

και δανείζεται στοιχεία ή πολλές φορές μιμείται την τεχνοτροπία της. Αρκετές από τις

προσωπογραφίες του, περιλαμβάνουν επίσης σε δεύτερο πλάνο κάποιο έργο ιαπωνικής τέχνης.

Page 5: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

Την άνοιξη του 1886 επισκέπτεται το Παρίσι όπου ζει με τον αδελφό του — επιτυχημένο πλέον

έμπορο τέχνης — στην περιοχή της Μονμάρτης, κέντρο της καλλιτεχνικής δραστηριότητας.

Κατά την παραμονή του, έρχεται σε επαφή με τους ιμπρεσιονιστές Εντγκάρ Ντεγκά, Καμίλ

Πισαρό, Πωλ Γκωγκέν και Τουλούζ Λωτρέκ. Επηρεάζεται σημαντικά από το κίνημα του

ιμπρεσιονισμού και ειδικότερα σε ότι αφορά τη χρήση του χρώματος. Ο ίδιος ο βαν Γκογκ

κατατάσσεται περισσότερο στους μετα-ιμπρεσιονιστές ζωγράφους. Χρησιμοποίησε συχνά

τεχνικές των ιμπρεσιονιστών αλλά διαμόρφωσε παράλληλα και ένα προσωπικό ύφος, το οποίο

διακρίνεται από την χρήση συμπληρωματικών χρωμάτων που οι ιμπρεσιονιστές αποφεύγουν.

Δύο χρόνια αργότερα, το 1888, ο βαν Γκογκ εγκαταλείπει τη γαλλική πρωτεύουσα και

επισκέπτεται τη νότια Γαλλία και την περιοχή της Προβηγκίας. Υπάρχουν αναφορές πως εκεί

εμπνέεται από το τοπίο καθώς και την αγροτική ζωή των κατοίκων, θέματα τα οποία προσπαθεί

να αποδώσει και στη ζωγραφική του. Την περίοδο αυτή, επινοεί και μία ιδιαίτερη τεχνική των

στροβιλισμάτων με το πινέλο ενώ στους πίνακές του κυριαρχούν έντονα χρώματα, όπως κίτρινο,

πράσινο και μπλε, με χαρακτηριστικά δείγματα τα έργα Έναστρη νύχτα' και μία σειρά πινάκων

που απεικονίζουν ηλιοτρόπια. Το έργο Κόκκινο αμπέλι αυτής της περιόδου είναι επίσης το

μοναδικό έργο που κατάφερε να πουλήσει ο βαν Γκογκ εν ζωή. Κατά το διάστημα της

παραμονής του στην Αρλ, δέχεται και την επίσκεψη του ζωγράφου Γκωγκέν. Ωστόσο, μετά από

λίγους μήνες, οι δυο τους διαφωνούν έντονα και λόγω της ασταθούς ψυχικής του υγείας, ο βαν

Γκογκ κόβει μέρος του αριστερού του αυτιού καταλήγοντας στο νοσοκομείο της περιοχής.

Υπάρχουν ισχυρισμοί πως ο βαν Γκογκ είχε απειλήσει να σκοτώσει τον Γκωγκέν και προέβη στο

κόψιμο του αυτιού του αναζητώντας ένα είδος κάθαρσης από τις τύψεις του.

Το 1889 εισάγεται στο ψυχιατρικό κέντρο του μοναστηριού του Αγίου Παύλου στον Σαιν Ρεμύ,

όπου και παραμένει συνολικά για ένα περίπου χρόνο πάσχοντας από κατάθλιψη. Κατά την

παραμονή του εκεί, συνεχίζει να ζωγραφίζει. Τον Μάιο του 1890 εγκαταλείπει την ψυχιατρική

κλινική και ζει για ένα διάστημα σε μία περιοχή κοντά στο Παρίσι, όπου παρακολουθείται από

τον γιατρό Πωλ Γκασέ, στον οποίο είχε συστήσει τον βαν Γκογκ ο ζωγράφος Καμίλ Πισαρό.

Στο διάστημα που παρακολουθείται ιατρικά, ο βαν Γκογκ παράγει ένα μόνο έργο, που αποτελεί

προσωπογραφία του Γκασέ.

Τον Ιούλιο του 1890, ο βαν Γκογκ εμφανίζει συμπτώματα έντονης κατάθλιψης και τελικά

αυτοπυροβολείται στο στήθος στις 27 Ιουλίου ενώ πεθαίνει δύο ημέρες αργότερα. Δεν είναι

απολύτως βέβαιο ποιο ήταν το τελευταίο του έργο, αλλά πρόκειται πιθανά για το έργο με τον

τίτλο Ο κήπος του Ντωμπινύ ή για τον πίνακα Σιτοχώραφο με κοράκια.

Μετά το θάνατο του βαν Γκογκ, η φήμη του εξαπλώθηκε ραγδαία, με αποκορύφωμα μεγάλες

εκθέσεις έργων του που πραγματοποιήθηκαν στο Παρίσι (1901), το Άμστερνταμ (1905), την

Κολωνία (1912), τη Νέα Υόρκη (1913) και το Βερολίνο (1914).

Συνολικά δημιούργησε σε διάστημα περίπου δέκα ετών περισσότερα από 800 πίνακες και 1000

μικρότερα σχέδια. Σώζεται ακόμα εκτενής αλληλογραφία του με τον αδελφό του, που

Page 6: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

περιλαμβάνει περισσότερα από 700 γράμματα. Επίσης ο βαν Γκογκ είναι διάσημος για τις

πινελιές του οι οποίες πολλές φορές παρουσιάζουν μια κίνηση.

Vincent van Gogh, Τα ηλιοτρόπια

Vincent van Gogh, Έναστρη νύχτα

Page 7: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

Iμπρεσιονισμός και Έλληνες ζωγράφοι

Ιμπρεσιονισμός & Έλληνες ζωγράφοι. Ελληνική ζωγραφική: Έλληνες ζωγράφοι &

επίδραση του ιμπρεσιονισμού

Κατά το τέλος του 19ου αιώνα, το Παρίσι αρχίζει να υποκαθιστά το Μόναχο στις προτιμήσεις

των Ελλήνων καλλιτεχνών, καθώς έβαζε σε προτεραιότητα την υποκειμενικότητα του

καλλιτέχνη και την ελευθερία των χειρισμών του.

Αρχή των μεταβολών αποτέλεσε η είσοδος του ιμπρεσιονισμού, η μεταφύτευση του οποίου στην

Ελλάδα, παρά τα εγγενή προβλήματα, είχε ευρύτατη διάδοση και μακρόχρονη διάρκεια.

Η αλλαγή που θα επέλθει στη διδασκαλία της Σχολής Καλών Τεχνών οφείλεται κυρίως στον

Νικόλαο Λύτρα (1883-1927), γιο του Νικηφόρου Λύτρα, και τον Κωνσταντίνο Παρθένη (1878-

1967). Ο πρώτος εισήγαγε ένα ελεύθερο εκφραστικό σχέδιο, επενδεδυμένο με παχύ στρώμα

χρώματος που παραπέμπει στους Fauves και τους Γερμανούς εξπρεσιονιστές, ο δεύτερος,

γνώστης της ελληνικής παράδοσης και μέτοχος των γαλλικών κινημάτων της καμπής του αιώνα,

αφομοίωσε την πρωτοπορία διατηρώντας εκπληκτική ισορροπία μεταξύ των εξωγενών

επιδράσεων και της προσωπικής έκφρασης.

To στιβαρό και λιτό ύφος του Κωνσταντίνου Μαλέα (1879-1928),

η τάση του να συμπτύσσει λεπτομέρειες σε

μεγάλες επιφάνειες, περικλειόμενες από βαρύ περίγραμμα, τα επίπεδα χρώματα και η

ποιητικότητα των συνθέσεών του τον κατέστησαν, μαζί με τον Παρθένη και τον Παπαλουκά

(1892-1957), ηγετική μορφή της ζωγραφικής του 20ού αιώνα.

Page 8: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

Ο Σπύρος Παπαλουκάς, τοπιογράφος, αγιογράφος

αλλά και σπουδαστής της τέχνης των Nabis, συνέδεσε με τόλμη και πειστικότητα τη βυζαντινή

αγιογραφία και τα μεταϊμπρεσιονιστικά ρεύματα.

Επίσης, η ελληνική παράδοση, από την αρχαιότητα έως τη νεώτερη εκδοχή της, η λαϊκή τέχνη,

αλλά και η γαλλική πρωτοπορία των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα, συμβιούν, θαυμάσια

αφομοιωμένες, στο έργο του Αγήνορα Αστεριάδη (1898-1977).

Οι καλλιτέχνες που γεννήθηκαν κατά την καμπή του αιώνα και τα πρώτα χρόνια του 20ού είναι

γνωστοί ως η «Γενιά του ’30». Ανδρώθηκαν κατά την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου,

μερικοί έλαβαν μέρος στην ατυχή για την Ελλάδα εκστρατεία στη Μικρά Ασία και βίωσαν τη

Μικρασιατική Καταστροφή (1922). Όσον αφορά τον καλλιτεχνικό προσανατολισμό τους, είναι

σαφές ότι αποδέχονται τις νέες ευρωπαϊκές τάσεις. Χάρη σ’ αυτούς, ένα πλήθος νέων ρευμάτων

(φωβισμός, εξπρεσιονισμός, κυβισμός, μεταφυσική ζωγραφική, αφαίρεση, σουρεαλισμός κ.ά.)

εισδύει στη χώρα και επηρεάζει την τέχνη. Τα ρεύματα αυτά, αφού διέλθουν μια περίοδο

προσαρμογής, θα αποβούν εικαστικά ιδιώματα της πρώτης πεντηκονταετίας.

Εντούτοις, η σπουδαιότητα των πρώτων δεκαετιών δεν έγκειται μόνο σε τούτο ήταν άλλωστε

φυσικό να συμβεί, αφού οι περισσότεροι καλλιτέχνες σπούδασαν σε ευρωπαϊκά εργαστήρια –

αλλά και στο ότι πραγματεύθηκαν τη θεματική του ελληνικού χώρου με ελευθερία και

υποκειμενικότητα, όχι μόνο απέναντι σε ό,τι πρότεινε η πραγματικότητα, αλλά και απέναντι στις

διάφορες τεχνοτροπικές τάσεις. Αυτό δε που εκτιμούμε στο έργο τους είναι ο βαθμός

διαφοροποιήσεώς τους και η προσωπική κατάκτηση. Ο βίος και η τέχνη του Ελληνισμού – λόγια

και λαϊκή – επανέρχονται στο προσκήνιο ως πρότυπο με το οποίο θα διαλλαγεί η σύγχρονη

τέχνη.

Κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα η ελληνική ζωγραφική έχει εδραιώσει τη θέση της στο

πλαίσιο της ευρωπαϊκής τέχνης. Έλληνες καλλιτέχνες εκθέτουν συχνά σε ευρωπαϊκές και

αμερικανικές πόλεις και έργα τους κοσμούν ξένα μουσεία. Κατά το διάστημα τούτο, αθρόα είναι

η εμφάνιση πολλών ταλαντούχων ζωγράφων, ενώ τάσεις και ρεύματα της τέχνης, προερχόμενα

από την Ευρώπη και την Αμερική, υιοθετούνται και δημιουργικά αφομοιώνονται. Υπό το

Page 9: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

πρίσμα αυτό πρέπει να αντιμετωπισθεί η τέχνη του Παπαλουκά, του Σπύρου Βασιλείου

(1902/1903-1985) και του Γιάννη Τσαρούχη (1910-1989).Πηγή: http://zografi-

yannisstavrou.blogspot.com/

Περικλής Πανταζής

Ο Περικλής Πανταζής, γνωστός εκτός Ελλάδας ως Périclès Pantazis (Αθήνα, 13 Μαρτίου

1849 – Βρυξέλλες, 25 Ιανουαρίου 1884), ήταν ένας από τους πρώτους έλληνες ιμπρεσιονιστές

ζωγράφους, που καταξιώθηκε κυρίως στο Βέλγιο.

Ο πατέρας του Πανταζή ήταν δάσκαλος με καταγωγή από την Ήπειρο. Από το 1861 έως το 1871

σπούδασε ζωγραφική στο Σχολείο των Τεχνών (μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών) με

δάσκαλο τον Νικηφόρο Λύτρα. Για έναν χρόνο

συνέχισε τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου, αλλά κατόπιν έφυγε για

την Μασσαλία και το Παρίσι. Στο Παρίσι μαθήτευσε κοντά στον Γκουστάβ Κουρμπέ (Gustave

Courbet) και τον Αντουάν Σιντρέιγ (Antoine Chintreuil) , ενώ γνώρισε τις σύγχρονες

δημιουργίες του Ευγένιου Μπουντέν (Eugène Boudin), του ολλανδού Γιόχαν Μπάρτχολντ

Ζόνκιντ (Johan Barthold Jongkind) και των ιμπρεσιονιστών Μανέ, Ντεγκά και Πισαρό.

Page 10: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

Το 1873, με μία συστατική επιστολή του Μανέ στην τσέπη, ο Πανταζής εγκαταστάθηκε

στις Βρυξέλλες. Λέγεται επίσης πως εγκαταστάθηκε στην βελγική

πρωτεύουσα με πρόσκληση του πλουσίου έλληνα οινεμπόρου Ιωάννη Οικονόμου (Jean

Économou), ο οποίος και παρήγγειλε πολλά έργα στον νέο ζωγράφο. Στο Βέλγιο, ο Πανταζής

έγινε μέλος του αντιακαδημαϊκού καλλιτεχνικού ομίλου «Circle de la pâte» (σε ελεύθερη

μετάφραση «Κύκλος του χρώματος») και συνδέθηκε φιλικά με τον ζωγράφο Γκιγιόμ Βόγκελς

(Guillaume Vogels) και τον γλύπτη Ωγκύστ Φιλιππέτ (Auguste Philippette), του οποίου την

αδελφή νυμφεύθηκε λίγο καιρό μετά.

Στις Βρυξέλλες, ο Πανταζής κέρδιζε τα προς το ζην δουλεύοντας με τον Βόγκελς για την

διακόσμηση σπιτιών, μια τέχνη που ήταν της μόδας την εποχή εκείνη. Όμως γρήγορα έγινε

γνωστός για το ζωγραφικό του ταλέντο και έτσι εγκατέλειψε τη διακόσμηση για να αφοσιωθεί

αποκλειστικά στην ζωγραφική. Το 1878 εκπροσώπησε με έργα του την Ελλάδα στην Διεθνή

Έκθεση του Παρισιού και έλαβε εξαιρετικές κριτικές. Δυστυχώς, υπέφερε για πολλά χρόνια από

φυματίωση και πέθανε πριν καλά-καλά κλείσει τα 35 του χρόνια.

Το έργο του

Ο Πανταζής ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους έλληνες ζωγράφους της εποχής του, μιας και είναι ο

πρώτος που ξέφυγε από τον ακαδημαϊσμό της Σχολής του Μονάχου και που εντάχθηκε στο

ανατρεπτικό για την εποχή του κίνημα του ιμπρεσιονισμού.

Page 11: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

Σήμερα θεωρείται ο θεμελιωτής του βελγικού ιμπρεσιονισμού, μαζί με τον φίλο και

συνάδελφό του Γκιγιόμ Βόγκελς. Οι δύο τους

ίδρυσαν το 1883 την «Ομάδα των Είκοσι» («Les XX») , οι οποίοι τίμησαν τον Πανταζή με

αναδρομική έκθεση λίγο καιρό μετά τον θάνατό του.Τα έργα του — τοπιογραφίες και ολόσωμα

πορτραίτα — ξεχωρίζουν για τα ευαίσθητα χρώματα και τις θαυμάσιες φωτοσκιάσεις. Έχει

γραφτεί πως «αν δεν πέθαινε νέος και σε ξένη γη, η πρωτοποριακή του επίδραση στην

νεοελληνική ζωγραφική θα μπορούσε να ήταν αποφασιστική» (Α. Σ. Ιωάννου, Η ελληνική

ζωγραφική, 19ος αι., Εκδ. Οίκος Μέλισσα, Αθήνα 1972).

Πηγή:ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Page 12: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

Εντουάρ Μανέ

Ο Εντουάρ Μανέ (Édouard Manet, 23 Ιανουαρίου 1832 – 30 Απριλίου 1883) ήταν Γάλλος

ζωγράφος. Θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές της μοντέρνας τέχνης ενώ συνδέθηκε έντονα

και με το κίνημα του ιμπρεσιονισμού. Αποτέλεσε επιπλέον έναν από τους πλέον αμφιλεγόμενους

καλλιτέχνες του 19ου αιώνα.

Νεανικά χρόνια

Ο Εντουάρ Μανέ γεννήθηκε το 1832 στο Παρίσι και μεγάλωσε μέσα σε ένα μεγαλοαστικό

οικογενειακό περιβάλλον. Ο πατέρας του, Ωγκύστ Μανέ (Auguste Manet), ήταν δικαστής, ενώ η

μητέρα του, Εζενί-Ντεζιρέ Φουρνιέ (Eugénie-Desirée Fournier) ήταν κόρη διπλωμάτη. Από

νωρίς ο Μανέ ήρθε σε επαφή με τον χώρο της τέχνης χάρη στη συμβολή του θείου του, Σαρλ

Φουρνιέ (Charles Fournier), ο οποίος επιπλέον τον ενθάρρυνε να ακολουθήσει το επάγγελμα του

ζωγράφου. Αντιθέτως, ο πατέρας του τον προορίζει για μία καριέρα στη νομική.

Σε ηλικία 12 ετών ο Μανέ φοιτά στο κολέγιο Rollin και οι μαθητικές του επιδόσεις

καταγράφονται ως απογοητευτικές, γεγονός που αναγκάζει τους γονείς του να αποδεχτούν την

επιθυμία του να δώσει εξετάσεις ώστε να γίνει δεκτός στη Ναυτική Ακαδημία. Ο Μανέ

αποτυγχάνει στις εξετάσεις αλλά το Δεκέμβριο του 1848 μπαρκάρει με το πλοίο Havre et

Guadeloupe με προορισμό το Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας. Οι εμπειρίες που αποκομίζει κατά

τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού καταγράφονται σε αρκετά από τα μεταγενέστερα έργα του.

Ο Μανέ επιστρέφει από τη Λατινική Αμερική τον Ιούνιο του 1849 και αφού αποτυγχάνει για

δεύτερη φορά να γίνει δεκτός στη Ναυτική Ακαδημία αποφασίζει να ασχοληθεί με τη

ζωγραφική. Μετά από σχετική έγκριση των γονέων του, το διάστημα 1850 - 1856 σπουδάζει στο

ατελιέ του ακαδημαϊκού ζωγράφου Τομά Κουτύρ (Thomas Couture). Την περίοδο της εξαετούς

εκπαίδευσής του, αφοσιώνεται στις διαφορετικές τεχνικές και συνηθίζει να αντιγράφει έργα

κλασικών δημιουργών, τα οποία εκτίθενται στο Μουσείο του Λούβρου. Την ίδια περίοδο,

πραγματοποιεί διάφορα ταξίδια σε όλη την Ευρώπη όπου έρχεται σε επαφή με έργα άλλων

καλλιτεχνών επισκεπτόμενος πολλά μουσεία. Μεταξύ άλλων επισκέπτεται την Ιταλία, τη

Γερμανία και την Ολλανδία. Μετά από διαφωνία με τον δάσκαλό του, εγκαταλείπει τελικά το

ατελιέ του το 1856.

Δημόσιες εκθέσεις

Μετά από μερικά χρόνια κατά τα οποία ο Μανέ εξακολουθεί να αντιγράφει κλασικά έργα,

αποφασίζει να εκθέσει για πρώτη φορά δημόσια έργο του, συμμετέχοντας στο Σαλόν του 1859

με τον πίνακα Πότης Αψεντιού ( Le Buveur d'absinthe). Το συγκεκριμένο έργο ακολουθεί τα

πρότυπα του ρεαλισμού αν και θεωρείται πως αποτελεί ένα είδος φόρου τιμής στον Ισπανό

Ντιέγκο Βελάσκεθ, τον οποίο ο ίδιος ο Μανέ θεωρούσε ως τον σημαντικότερο ζωγράφο.

Παρόλα αυτά ο πίνακας δεν γίνεται δεκτός αλλά απορρίπτεται από την επιτροπή της Ακαδημίας.

Την ίδια περίοδο, ο Μανέ εστιάζει το ενδιαφέρον του στη ζωγραφική της ιβηρικής χερσονήσου

και αποστρέφεται ολοένα και περισσότερο τα καθιερωμένα ακαδημαϊκά πρότυπα που

κυριαρχούν στην τέχνη της εποχής.

Page 13: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

Το 1863 συμμετέχει για δεύτερη φορά στο Σαλόν του Παρισιού με το έργο του Πρόγευμα στη

χλόη, το οποίο αν και επίσης απορρίπτεται, τελικά μετά από απόφαση του αυτοκράτορα

Ναπολέοντος Γ΄ καθιερώνεται μία ειδική έκθεση για όλα τα απορριφθέντα έργα μεταξύ των

οποίων και αυτό του Μανέ. Η δημόσια έκθεση του έργου - που απεικονίζει μια γυμνή γυναικεία

μορφή - προκαλεί έντονες αντιδράσεις και θεωρείται σήμερα ένα από τα αμιγώς ιμπρεσιονιστικά

έργα του Μανέ. Δύο χρόνια αργότερα, ένας άλλος πίνακας του Μανέ, υπό τον τίτλο Ολυμπία θα

προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερο σκάνδαλο καθώς θεωρήθηκε ιδιαιτέρως προκλητικός. Τα

επόμενα χρόνια ο Μανέ συμμετέχει σε αρκετά σαλόν του Παρισιού και αρκετά έργα του

απορρίπτονται. Παρά τις αρνητικές κριτικές και τις κατηγορίες για προσβολή της δημοσίας

αιδούς που δέχτηκε ο Μανέ για τα έργα του, κατάφερε παράλληλα να αυξήσει σημαντικά την

επιρροή του σε νέους και μοντέρνους καλλιτεχνικούς κύκλους.

Ο Μανέ συνδέθηκε με τους ιμπρεσιονιστές ζωγράφους μεταξύ των οποίων ο Εντγκάρ Ντεγκά, ο

Κλωντ Μονέ, ο Πωλ Σεζάν, ο Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ και ο Καμίλ Πισαρό. Στην

πραγματικότητα, αν και διαπνέονταν από κοινές πεποιθήσεις και το έργο του Μανέ αποτέλεσε

σημαντική επιρροή για τους ιμπρεσιονιστές, ο ίδιος ο Μανέ δεν συμμετείχε στις εκθέσεις τους

ούτε και επιθυμούσε να εκλαμβάνεται ως εκπρόσωπος του κινήματος. Είναι γεγονός πως και ο

Μανέ δέχτηκε με τη σειρά του επιδράσεις από τους ιμπρεσιονιστές και ιδιαίτερα από τον Μονέ.

Πολλά έργα του ακολούθησαν την ιμπρεσιονιστική τεχνοτροπία και τις τεχνικές που

χρησιμοποιούσαν οι ιμπρεσιονιστές. Εκτός από τους ιμπρεσιονιστές, το έργο του Μανέ

υπερασπίστηκαν δημόσια και άλλες προσωπικότητες όπως οι λογοτέχνες Εμίλ Ζολά, Στεφάν

Μαλαρμέ και Σαρλ Μπωντλαίρ. Ιδιαίτερα δημοφιλή είναι και τα πορτραίτα που φιλοτέχνησε ο

Μανέ για τους Ζολά και Μαλαρμέ.

Τελευταία χρόνια

Το 1870 ο Μανέ υπηρέτησε ως ανθυπολοχαγός στο Γαλλο-Πρωσσικό πόλεμο και το 1881

παρασημοφορήθηκε με το Μετάλλιο της Τιμής. Πέθανε το 1883 στο Παρίσι από σύφιλη, η

οποία του προκάλεσε και μερική παράλυση στα τελευταία χρόνια της ζωής του. Έντεκα ημέρες

πριν το θάνατό του αναγκάστηκε να υποστεί τον ακρωτηριασμό του αριστερού του ποδιού λόγω

γάγγραινας.

Page 14: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

Edward |Manet Στο καφέ

Page 15: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

Edward Manet Η εκτέλεση του αυτοκρατορα Μαξιμιλιανού

Page 16: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

Κλωντ Μονέ

Ο Κλωντ Μονέ (Claude Oscar Monet, 14 Νοεμβρίου 1840 - 5 Δεκεμβρίου 1926) ήταν Γάλλος

ζωγράφος και ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του κινήματος του ιμπρεσιονισμού.

Γεννήθηκε στο Παρίσι, στις 14 Νοεμβρίου του 1840. Ο πατέρας του, ήταν εύπορος έμπορος της

εποχής, που διακινούσε προμήθειες πλοίων. Το 1845, η οικογένεια του μετακόμισε στη Χάβρη,

που αποτελούσε σημαντικό λιμάνι, στις όχθες του Σηκουάνα. Το 1858 γνωρίστηκε με τον

Ευγένιο Μπουτίν, ο οποίος αποτέλεσε έναν από τους πρώτους δασκάλους του Μονέ και τον

ενθάρρυνε να ζωγραφίσει την ύπαιθρο, σύνηθες θέμα για ζωγράφους εκείνης της περιόδου. Τον

επόμενο χρόνο εγκαταστάθηκε στο Παρίσι όπου συνέχισε τις σπουδές του στην Ελβετική

Ακαδημία (Académie Suisse) και ήρθε σε επαφή με έργα σημαντικών ζωγράφων επισκεπτόμενος

το Μουσείο του Λούβρου. Παράλληλα, γνώρισε τον Καμίλ Πισαρό και τον Γκυστάβ Κουρμπέ.

Την περίοδο 1860-1862, επιστρατεύτηκε και ταξίδευσε στην Αλγερία. Λόγω προβλήματος της

υγείας του, κατάφερε να απολυθεί από το στρατό περίπου το 1862, ενώ σημαντικό ρόλο σε αυτό

φαίνεται πως διαδραμάτισε και η θεία του, η οποία μάλιστα υποχρέωσε τον Μονέ να

παρακολουθήσει μαθήματα ζωγραφικής σε κάποιο πανεπιστήμιο. Ο ίδιος ο Μονέ, απέφυγε να

εγγραφεί σε κάποιο πανεπιστήμιο, ωστόσο παρακολούθησε μαθήματα, για περίπου δύο χρόνια,

στο ατελιέ του Σαρλ Γκλαιρ (Charles Gleyre), όπου συνδέθηκε φιλικά και με τους Ρενουάρ,

Μπαζίλ και Άλφρεντ Σίσλευ. Ο τελευταίος μάλιστα, απεικονίζεται σε όλες τις μορφές τού

πίνακά του "Πικ-Νικ". Πέρα από τη φιλία που αναπτύχθηκε μεταξύ τους, μοιράζονταν κοινές

ιδέες για τη ζωγραφική, οι οποίες αργότερα θα μετουσιώνονταν στο κίνημα του ιμπρεσιονισμού.

Το 1870 νυμφεύτηκε την Καμίλ Ντονσιέ, με την οποία συζούσαν και είχαν ήδη ένα γιο, τον Ζαν.

Κατά τη διάρκεια του Γαλλο-Πρωσικού πολέμου βρήκε καταφύγιο στο Λονδίνο, προκειμένου

να αποφύγει τη στράτευση. Την επόμενη χρονιά επέστρεψε στη Γαλλία και το 1874 συμμετείχε

στην πρώτη έκθεση της ομάδας των Ιμπρεσιονιστών στο Παρίσι, με τον πίνακα του Impression,

soleil levant (Εντύπωση, ανατέλλων ήλιος). Ο τίτλος του πίνακα του Μονέ ενέπνευσε τον κριτικό

τέχνης Λουί Λερουά (Louis Leroy) στη χρήση του όρου Ιμπρεσιονισμός (Impressionism) για

πρώτη φορά.

Το 1879 πέθανε η σύζυγός του, αφήνοντάς του δυo παιδιά. Τον Απρίλιο του 1883 μετακόμισε

στο Ζιβερνύ (Giverny), ένα χωριό στον ποταμό Επτ, μόλις 65 χλμ μακριά από τη πρωτεύουσα.

Εκεί έζησε με την Αλίς Οσεντέ, ερωμένη του από πολλά χρόνια πριν, με την οποία

παντρεύτηκαν το 1891. Στις δεκαετίες του 1880 και του 1890, ο Μονέ ξεκίνησε να ζωγραφίζει

σειρές πινάκων, όλων βασισμένων σε ένα κοινό θέμα, το οποίο όμως απέδιδε κάθε φορά με

διαφορετικό τρόπο ή με διαφορετική τεχνοτροπία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι

πίνακες του, που απεικονίζουν τον προσωπικό του κήπο, στην οικία του στο Ζιβερνύ. Το

διάστημα 1883-1908, ταξίδεψε στη Μεσόγειο, γεγονός που τον ενέπνευσε για την δημιουργία

μιας σειράς τοπίων.

Το 1908 άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα με την όρασή του, αναπτύσσοντας καταρράκτη

στα μάτια του. Τελικά υποβλήθηκε επιτυχώς σε δύο χειρουργικές επεμβάσεις το 1923, γεγονός

που του επέτρεψε να συνεχίσει να ζωγραφίζει. Πέθανε τρία χρόνια αργότερα, το 1926, σε ηλικία

86 ετών στο Ζιβερνύ, ως πλούσιος και αναγνωρισμένος ζωγράφος.

Page 17: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

Claude Oscar Monet, Ανατολη

Claude Oscar Monet, Γυναικα με ομπρελλα

Page 18: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

Καμίλ Πισαρό

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

O Καμίλ Πισαρό ή Πισάρο (Camille Pissarro, Άγιος Θωμάς (Αμερικανικές Παρθένοι Νήσοι),

10 Ιουλίου 1830 – Παρίσι, 13 Νοεμβρίου 1903) ήταν Γάλλος ζωγράφος, με συμμετοχή στο

κίνημα του ιμπρεσιονισμού. Χαρακτηρίστηκε ως «πατριάρχης του ιμπρεσσιονισμού», λόγω των

ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του ύφους του, αλλά και κυριολεκτικά, διότι ήταν ηλικιακά ο

γηραιότερός τους. Έχει επίσης χαρακτηριστεί ως ο «ζωγράφος της γης» καθώς μέσα από το έργο

του, εξιστόρησε — με το δικό του τρόπο — την ζωή των αγρών, τα οργωμένα χωράφια, τα

τοπία, τα ζωντανά, τους ανθρώπους και τους κόπους τους, το χωριό που κοιμάται και την πόλη

που σφύζει από ζωή.

Γεννήθηκε στις 10 Ιουλίου του 1830, στην αποικία του Αγίου Θωμά, στις Γαλλικές Αντίλλες κι

έλαβε τις βασικές σπουδές του εκεί. Σε ηλικία δώδεκα ετών, τον έστειλαν να τις συνεχίσει στη

Γαλλία όπου γράφτηκε στο Κολέγιο Πασί, κοντά στο Παρίσι. Επέστρεψε στον Άγιο Θωμά, στα

δεκαεπτά του χρόνια, για να εργαστεί μαζί με τον πατέρα του, ο οποίος ήταν έμπορος και

ιδιοκτήτης μεγάλης αποθήκης στο λιμάνι Καρολίνα-Μαρία. Αν και είχε πολύ καλές αποδοχές,

πάντα αναζητούσε ελεύθερο χρόνο για να ζωγραφίζει, όπως έκανε και στο σχολείο,

παραμελώντας τα μαθήματά του.

Το 1852, ο Πισαρό εκμεταλλεύτηκε την παρουσία του ζωγράφου Φριτζ Μέλμπυ (Fritz Melbye)

στον Άγιο Θωμά, για να ταξιδέψει μαζί του στο Καράκας. Ο πατέρας του, παρά την επιθυμία

του να ακολουθήσει ο γιος του την επιχείρησή του και την αντίθεσή του στην ενασχόλησή του

με την ζωγραφική, ενίσχυσε οικονομικά το ταξίδι. Ο Πισαρό επέστρεψε στο Παρίσι το 1855,

όπου μαθήτευσε στο πλευρό του Ζαν-Μπατίστ Καμίλ Κορό (Jean-Baptiste Camille Corot), ενός

τοπιογράφου που τον προέτρεψε να εγκαταλείψει τα ατελιέ και τους κλειστούς χώρους, να

ξεχάσει ό,τι ήξερε ή είχε ακούσει μέχρι τότε και να ζωγραφίσει σε ανοιχτούς χώρους.

Παράλληλα, ο Πισαρό ήρθε σε επαφή με σημαντικούς καλλιτέχνες της εποχής, όπως τον

Ντελακρουά.

Το 1859 συμμετείχε στο Σαλόν του Παρισιού με ένα πίνακα, ενώ τις δύο επόμενες χρονιές τα

έργα του απορρίφθηκαν. Το 1861 παντρεύτηκε και δύο χρόνια αργότερα, έγινε δεκτός στο

Σαλόν των Απορριφθέντων με τρία έργα του. Την ίδια χρονιά γεννήθηκε ο γιος του, Λουσιέν.

Τις δύο επόμενες χρονιές, έγινε ξανά δεκτός στο Σαλόν, βρίσκοντας θετική ανταπόκριση από

τους τεχνοκριτικούς. Εν τω μεταξύ, από το 1864 διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τους Ρενουάρ,

Κλωντ Μονέ, Σισλέ, Μπαζίλ και λίγο αργότερα και με τον Εντουάρ Μανέ. Το 1866

εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στο Ποντουάζ, ένα χωριό στην επαρχία Βεξέν. Ο Ζολά

επαίνεσε τα έργα του στο Σαλόν της ίδιας χρονιάς, και ιδιαίτερα τις Όχθες του Μάρνη.

Πέρασε δύσκολα χρόνια μέχρι το 1869, καθώς — παρά τις καλές κριτικές — τα έργα του δεν

πωλούνταν εύκολα. Την ίδια περίοδο, εγκαταστάθηκε στη Λουβσιέν, στηριζόμενος οικονομικά

κυρίως στη γενναιοδωρία των φίλων του. Παρά τις οικονομικές του δυσχέρειες, τα έργα του

εκείνης της περιόδου, χαρακτηρίζονται ως πιο ήρεμα, πιο γλυκά και πιο ήπια. Με το ξέσπασμα

του Γαλλο-Πρωσσικού Πολέμου κατέφυγε οικογενειακώς στην Αγγλία, στο Σάρεϋ, όπου ζούσε

Page 19: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

η μητέρα του. Η αγγλική ύπαιθρος, με τα χρώματα και τα τοπία της, επέδρασε πάνω του όπως

και οι πίνακες των Κόνσταμπλ και Τέρνερ, που του δίδαξαν πώς να επεξεργάζεται τον φωτισμό.

Το 1871 επέστρεψε στο Ποντουάζ της Γαλλίας, όπου ήρθε σε επαφή με τον Σεζάν. Τα επόμενα

χρόνια, άντλησε έμπνευση από τα χρώματα και τα τοπία της κοιλάδας Ουάζ, ενώ παράλληλα

συσπειρωνόταν όλο και περισσότερο η ομάδα των ιμπρεσιονιστών. Το 1874 πέθανε η μοναδική

του κόρη Ζαν-Ρασέλ, ενώ την ίδια χρονιά, ο ίδιος σημειώνει αποτυχία στην έκθεση που

διοργανώνει για όλους τους ιμπρεσιονιστές. Μετά το 1875, θεωρείται πως άρχισε να γίνεται

αντιληπτό το μήνυμα που προσπαθούσε να μεταδώσει μέσα από το έργο του. Επέστρεψε στο

Ποντουάζ το 1882 και συμμετείχε σε όλες τις ιμπρεσιονιστικές εκθέσεις — συνολικά εννέα —

μέχρι και το 1886. Το 1890 εγκαταστάθηκε στο Ερανί-Μπαζενκούρ λόγω κλονισμένης υγείας.

Μέχρι και το 1900 ταξίδευσε πολύ στην Αγγλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία καθώς επίσης και στη

Ρουέν και το Παρίσι. Τα τελευταία έργα του θεωρούνται πιο πλούσια και φωτεινά.

Ο Πισαρό πέθανε στο Παρίσι στις 13 Νοεμβρίου (ή κατά άλλους στις 12 Νοεμβρίου) του 1903,

σε ηλικία 73 ετών, και ενώ είχε αρχίσει να αναγνωρίζεται το σύνολο του έργου το

Pissaro, Ο δρόμος για τις Βερσαλίες

Page 20: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

Pissarro - The Hay Cart, Montfoucault

Page 21: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

O Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ (Pierre Auguste Renoir, 25 Φεβρουαρίου 1841 - 3 Δεκεμβρίου 1919)

ήταν Γάλλος ζωγράφος, από τις ηγετικές μορφές του ιμπρεσιονισμού.

Γεννήθηκε στην πόλη Λιμόζ της Γαλλίας, γιος του ράφτη Λεονάρ Ρενουάρ και της εργάτριας

Μαργκερίτ. Σε ηλικία τριών ετών η οικογένειά του μετακόμισε στο Παρίσι όπου φοίτησε, στα

επτά του χρόνια, σε καθολικό σχολείο. Τα βράδια παρακολουθούσε μαθήματα στη Σχολή

Σχεδίου και Διακόσμησης. Προς το τέλος της χρονιάς επισκεπτόταν το ατελιέ των αδελφών

Λεβί, που όμως λίγο αργότερα έκλεισε κι έτσι στράφηκε προς το ατελιέ του Ζιλμπέρ. Όταν

μάζεψε λίγα χρήματα, έδωσε εξετάσεις στη Σχολή Καλών Τεχνών.

Το 1862 γράφτηκε στο ατελιέ των Ερλ Σινιόλ και Μαρκ-Σαρλ-Γκαμπριέλ Γκλαιρ. Εκεί γνώρισε

τους Κλοντ Μονέ, Φρεντερίκ Μπαζίλ και Άλφρεντ Σίσλεϋ. Την ίδια περίοδο, εξασφάλισε άδεια

για να αντιγράφει έργα άλλων καλλιτεχνών στο Μουσείο του Λούβρου. Δύο χρόνια αργότερα, ο

Ρενουάρ ξεκίνησε να εκθέτει έργα του, ωστόσο για αρκετά χρόνια δε γνώρισε σημαντική

αναγνώριση. Μέχρι τον Γαλλο-Πρωσικό πόλεμο του 1870, γύριζε με ένα σακίδιο στον ώμο και

έζησε πολύ φτωχικά. Το 1867 ένας πίνακάς του με τον τίτλο Λιζ (Lise) έγινε δεκτός στο Σαλόν

του Παρισιού. Την περίοδο αυτή θεωρείται πως ο Ρενουάρ επηρεάστηκε σημαντικά από τον

Κλωντ Μονέ, πλησιάζοντας ολοένα και περισσότερο προς τον ιμπρεσιονισμό. Κατά πολλούς το

διάστημα 1870&ndash1883 αποτελεί τη λεγόμενη ιμπρεσιονιστική περίοδο του Ρενουάρ.

Κατά τον πόλεμο του 1870 υπηρέτησε στη Φρουρά της Ταρμά, στο Σώμα Πυροβολικού, όμως

την επόμενη χρονιά αρρώστησε κι αποστρατεύτηκε, επιστρέφοντας έτσι στο Παρίσι. Η

πολιορκία του Παρισιού του στέρησε τους φίλους του, καθώς ο Μονέ κι ο Μετρ αναζήτησαν

καταφύγιο στην Αγγλία ενώ ο Μπαζίλ πέθανε. Το 1874 συμμετείχε στην πρώτη έκθεση της

ομάδας των ιμπρεσιονιστών. Από μία δημοπρασία έργων του έλαβε 1.200 φράγκα κι

εγκαταστάθηκε στη Μονμάρτρη. Το 1876 συναντά έναν εκδότη, ο οποίος τον κάνει πλούσιο.

Γνωρίζει τον Εμίλ Ζολά.

Τη δεκαετία του 1880, ο Ρενουάρ σταδιακά διαχωρίστηκε από τους υπόλοιπους ιμπρεσιονιστές.

Έστησε το ατελιέ του στη Μονμάρτρη το 1880 και γνωρίστηκε με την Αλίν Σαριγκό, την οποία

νυμφεύτηκε. Το 1881 ταξίδεψε στην Αλγερία και κατόπιν στην Ισπανία και την Ιταλία, όπου

ήρθε σε επαφή με το έργο του Ραφαήλ από το οποίο επηρεάστηκε βαθιά. Το 1884, μαθαίνοντας

πως η Αλίν περιμένει το παιδί τους, επέστρεψε για να μείνει κοντά της και την επόμενη χρονιά

γεννήθηκε ο γιος τους Πιέρ.

Το 1889 συνάντησε τον μηχανικό Άιφελ (Eiffel, γαλλ. προφ. Εφέλ) και περίπου το 1892 άρχισε

να αναπτύσσει παραμορφωτική αρθρίτιδα, νόσο που τον βασάνισε μέχρι τον θάνατό του.

Αντιμετώπισε σημαντικό πρόβλημα παραμορφώσεων στα χέρια ενώ σε πιο προχωρημένο στάδιο

ένας ώμος του καθηλώθηκε εξαιτίας αγκύλωσης, γεγονός που ανάγκασε τον Ρενουάρ να

Page 22: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

διαφοροποιήσει την τεχνική του. Παρά τις σωματικές του δυσχέρειες, δεν εγκατέλειψε τη

ζωγραφική. Το 1893 απέκτησε έναν ακόμα γιο, τον Κλοντ. Το 1907 μετακόμισε με την

οικογένειά του στην πιο θερμή περιοχή Καν-συρ-Μερ (Cagnes-sur-Mer). Με το ξέσπασμα του

Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι δυο γιοι του κατετάγησαν στον στρατό και τραυματίστηκαν

σοβαρά. Η μητέρα τους τους επισκέφτηκε, αλλά εξαντλημένη κατά την επιστροφή της πέθανε το

1915.

Το 1919, ο Ρενουάρ επισκέφτηκε το Λούβρο όπου είχε την ευκαιρία να δει δικούς του πίνακες

να εκτίθενται μαζί με κλασικά έργα.

Renoir Οι δύο αδελφες

Page 23: Ιμπρεσιονισμός - lyk-paral.ach.sch.grlyk-paral.ach.sch.gr/autosch/joomla15/attachments/article/207/...Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού

Renoir, Παιδια στην παραλία