Νοσοκομείο Παίδων

«η Αγία Σοφία»

ΝΙΚΟΛΑΟΣΕΥΓΕΝΙΟΣΓΛΥΠΤΟ ΟΥΡΑΝΙΟΠΑΙΧΝΙΔΙ,2015

ΠΡΩΤΟΠΑΘΕΙΣΑΝΟΣΟΑΝΕΠΑΡΚΕΙΕΣΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΜαρίαΓ.ΚανάριουΠαιδίατρος

ΣυντονίστριαΔιευθύντριαΤμήμαΑνοσολογίας- ΙστοσυμβατότηταςΕιδικόΚέντρο&ΚέντροΑναφοράςγια

ΠρωτοπαθείςΑνοσοανεπάρκειες - ΠαιδιατρικήΑνοσολογίαΝοσοκομείοΠαίδων «ηΑγίαΣοφία»

Καλημέρα σας!Το Τμήμα Ανοσολογίας – Ιστοσυμβατότητας, το Κέντρο μας σαςευχαριστεί για την παρουσία σας και τη συμμετοχή σας.

• ΣΚΟΠΟΣ μαςη ευαισθητοποίηση και επαγρύπνηση των Ιατρών, Υγειονομικώνγενικότερα, Κοινωνικών Υπηρεσιών και του συνόλου τηςΚοινωνίας για την αναγνώριση και πρώιμη διάγνωση τωνΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ και ιδιαιτέρως των ΠΡΩΤΟΠΑΘΩΝΑΝΟΣΟΑΝΕΠΑΡΚΕΙΩΝ.ΣΤΟΧΟΣ η έγκαιρη και σωστότερη αντιμετώπιση της νόσου, ηθεραπεία και βεβαίως, σε κάθε περίπτωση, η βελτίωση τηςποιότητας ζωής των ασθενών, των οικογενειών τους και ωςεπακόλουθο της κοινωνίας ...ακόμη και από οικονομική άποψη.

ΠρωτοπαθείςΑνοσοανεπάρκειες(ΠΑΑ)

• ομάδα σπάνιων νοσημάτων, στα οποία πάσχει τοανοσοποιητικό σύστημα(έχουν ταυτοποιηθεί 350 και πλέον σύνδρομα)

• πολλά από αυτά τα νοσήματα οφείλονται σεγενετική, ενδογενή διαταραχή που συνεπάγεταιαπουσία ή δυσλειτουργία μιας ή περισσοτέρωνανοσιακών παραμέτρων

Εκτίμηση:σεπαγκόσμιοεπίπεδο,

πάσχουν6.000.000άνθρωποιμόλις60.000είναιδιαγνωσμένοι

(απόA.A.Bousfiha, 2013)

???ΣπάνιαΠάθηση

• ΣτηνΕυρώπη,ωςΣπάνιαΠάθησηορίζεταιηνόσος/διαταραχήπουεπηρεάζειλιγότερουςαπό1στους2000ανθρώπους

• Μία ΣπάνιαΠάθησημπορείναυπάρχεισ’ελάχιστουςανθρώπουςτουΕυρωπαϊκούπληθυσμού,ενώάλλησε245.000.

• Υπάρχουνπερισσότερεςαπό7000σπάνιεςπαθήσειςκαιεκτιμάταιότιπάσχουνπερίπου30.000.000πολίτες.

• Ηπλειοψηφίατωνπαθήσεωνείναιγενετικές(80%)καιτιςπερισσότερεςφορέςείναιχρόνιεςκαισυχνάαπειλητικέςγιατηζωή.

o Ησπάνιαπάθησηαναφέρεταικαιωςορφανήπάθηση

ü Οισπάνιεςπαθήσειςείναισπάνιες,αλλάü οιασθενείςμεσπάνιαπάθησηείναιπολλοί

(από την EURORDIS)

Ισ τορ ικά σ το ιχε ία ( Ι )Αναγνώριση– Πορεία

• Αρχικήαναγνώρισητηδεκαετία1950(1952)– α-γ-σφαιριναιμία

• Πρώτεςπεριγραφέςτιςδεκαετίες1950-1960• Υπο-γ-σφαιριναμία μεσοβαρήλεμφοπενία(1961)

– SCID/ΒΣΑΑ• Μετάτηνβελτίωσητωνσυνθηκώνυγιεινής(αρχές1900)• Μετάτααντιβιοτικά(δεκαετία1940)• Μετάτηναύξησητωνεμβολιασμών

Από:AHistoricalPerspectiveonPrimaryImmunodeficiencies,HelenChapel, UniversityofOxford,IPIC2017

Ισ τορικά στοιχε ία ( Ι Ι )Σταδιακήηκατανόησήτους

Ρόλοςτωνβασικώνεπιστημών

• Όψιμηανεπάρκειααντισωμάτωνχωρίςγνωστήπρωτοπαθήαιτία

• Πρώταγονίδιαμεφυλοσύνδετηκληρονομικότητα• Αυτοσωματική υπολειπόμενηκληρονομικότητα• Άλλεςσχετιζόμενεςσυνθήκες/καταστάσεις

o Περιγραφήνοσημάτωνκαιθεραπείαςo Διάγνωσησεπαιδιάκαινέουςενήλικεςμεπλειοψηφία

τωνπαιδιώνo «WholeHumanGenome»o Μελέτεςοικογενειών

ΠΟΥ/WHO

• ΔημιουργίαΕπιτροπής γιατιςΠΑΑ(κυρίωςαπόπαιδιάτρους*)

• 1η ανασκόπηση1971,Paediatrics47:927;(μεεπανεκδόσειςανάδιετία– τατελευταίαχρόνιασταπλαίσιατηςIUIS)

• Αναγνώριση&περιγραφήτωνΠοικίλωνΑνοσοανεπάρκειών (VariableImmunodeficiencies,largelyunclassified&veryfrequent)

*CooperMD,FaulkWP,Fudenberg HH,GoodRA,Hitzig W,KunkelH,RosenFS,Seligmann M,Soothill J,WedgwoodRJ.

!!!

γιαπολύμεγάλοδιάστημαυπήρχε(…καιυπάρχει)υποδιάγνωση,ιδιαιτέρωςτωνενηλίκωνασθενών

οιενήλικεςστηνπλειοψηφίατουςέχουνΑντισωματική Ανεπάρκεια(ανάγκηγ-σφαιρίνης)

… ΜΗλησμονείς τους ενήλικες«not ignore ΤΗΕadul ts»

ΠΑΑ:κλινικές εκδηλώσειςδιαφορετικοίφαινότυποι

ήσυνδυασμόςαυτώντωνφαινοτύπων

• Λοιμώξεις• Αλλεργικέςεκδηλώσεις• Αυτοάνοσα νοσήματα

• Αυτοφλεγμονώδη νοσήματα• Κακοήθεια(Λεμφοϋπερπλασίες)

o Εκδηλώσειςαπότοαναπνευστικόo Εκδηλώσειςαπότοαιμοποιητικόo Εκδηλώσειςαπότοπεπτικό

Παρακολούθησηαπότιςαντίστοιχεςειδικότητεςστενήσυνεργασίακλινικής-εργαστηρίου

παιδιάτρων,παθολόγων,ιατρώνμεσυναφείςειδικότητες

Κλινικέςεκδηλώσεις17«Αυτοσωματικών Επικρατούντων»ΠΑΑ

από B. Boisson, P. Quartiet, J-L. Casanova et al, 2015

ΠρωτοπαθείςΑνοσοανεπάρκειες(ταξινόμηση,IUIS 2017)

• Ανοσοανεπάρκειες επηρεάζουσες τηνκυτταρική&χυμική ανοσία(4 9 )(Τ- καιΒ-λεμφοκύτταρα)

• ΣαφώςκαθοριζόμενασύνδρομαΠΑΑ (6 7 )(ΣυνδυασμένεςΑν/Ανμεσυνυπάρχοντασυνδρομικά χαρακτηριστικά)

• Αντισωματικές ανεπάρκειες(πρωταρχικώς)(4 0 )• Νοσήματαανοσιακής δυσλειτουργίας/δυσρυθμίας (4 0 )• Συγγενήελλείμματατωνφαγοκυττάρων (4 0 )

(ωςπροςτοναριθμό,ή/καιτηλειτουργία)• Ελλείμματατηςφυσικής/έμφυτηςανοσίας (5 2 )• Αυτοφλεγμονώδεις διαταραχές (3 7 )• Ανεπάρκειεςσυμπληρώματος (3 0 )• «Φαινότυποι-Αντίγραφα»ΠρωτοπαθώνΑνοσοανεπαρκειών (1 2 )• ...ΑδιευκρίνιστεςΑνοσοανεπάρκειες

από:InternationalUnionofImmunologicalSocieties:2017PrimaryImmunodeficiencyDiseasesCommitteeReportonInbornErrorsofImmunity,Picardetal, JClin Immunology,2018;38(1):96–128

ΠρωτοπαθείςΑνοσοανεπάρκειες(ταξινόμηση κατά WHO < 2003)

• Τ-κυτ.ανεπάρκειες- Συνδυασμένεςανεπάρκειες(Τ- καιΒ- κυτ)

• Αντισωματικές ανεπάρκειες(πρωταρχικώς)

• ΣαφώςκαθοριζόμενασύνδρομαΠΑΑ

• Συγγενήελλείμματατωνφαγοκυττάρων

• Ανεπάρκειεςπρωτεϊνώνσυμπληρώματος

• Αλλες Ανοσοανεπάρκειες …

ΟιΠρωτοπαθείςΑνοσοανεπάρκειεςείναισυχνές,αλλάυποδιαγιγνώσκονται

• ηακριβήςκαιέγκαιρηδιάγνωσήτουςδενεπιτυγχάνεται,αφούδεντιςσκεφτόμαστε

• συχνάθεραπεύονταιλοιμώξειςχωρίςναεξετάζεταικαιαναζητείταιτυχόνυπόστρωμα

• ηεπαγρύπνησηείναιαπαραίτητη

μπορούνναπάσχουνβρέφη,νήπια,παιδιά,ενήλικες

στηνΕυρώπηχιλιάδεςάνθρωποιμεΠΑΑνοσηλεύονταιγιαλοιμώξεις,

αντίγιατηνυποκείμενηανοσοανεπάρκειά τους

!!!… σχόλιο

Πολλά νοσήματα του ανοσιακού συστήματοςείναι πολυπαραγοντικά, αποτέλεσμαπολλαπλών αραμέτων και συχνά η αιτία είναιπαράγων του περιβάλλοντος

Όμως,

Υποχρεούμεθα να σκεπτόμαστε τουςανοσοπαθογενετικούς μηχανισμούς και τογενετικό «υπόστρωμα», τουλάχιστον σεσυγκεκριμένες συνθήκες, κλινικές εκδηλώσεις,ασθενείς …

Καταγραφήo αποτύπωσηκαιάραγνώσητουπροβλήματοςo πρόσβασηστηνκοινήβάσηδεδομένωντωνασθενώνκαι

εμπλουτισμόςτηςπτωχήςμεμονωμένηςεμπειρίαςo προσδιορισμόςτωνυπευθύνωνγονιδίων

ΚΕΝΤΡΑ (Εξειδικευμένα– Αναφοράς– Αριστείας)ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

Διαθεσιμότητα&Πρόσβασηστηναπαραίτητη,αναγκαίαγιατηζωή,αγωγή

(γ -σφαιρίνη)

ΑναγνώρισηυποκείμενουνοσήματοςΚαθοριστικήςσημασίας

• ηέγκαιρηδιάγνωση(πριντηνεγκατάστασημόνιμωνβλαβών)

• ηαγωγή/αντιμετώπισηΘεραπεία,Υποκατάσταση,Παρέμβαση,

Υποστηρικτικήαγωγή(βελτίωσητηςποιότηταςζωής)

• ….Μεταμόσχευση… ΓονιδιακήΘεραπεία• ηκλινικήπαρέμβαση(προγενετικός έλεγχος,

γενετικήκαθοδήγησητηςοικογένειας)

μετηνπρόοδοπουσημειώνεταιστηνΕπιστήμη& τηνΙατρικήηπρόγνωσητωνασθενώνβελτιώνεταισταθερώς

Οργανισμός:σύνολοκυττάρων,ουσιών/μεσολαβητών,μηχανισμών,οργάνων… πουσυνυπάρχουνσεσύνθεταδίκτυαμε

εξαιρετική,λεπτήισορροπία

... μωσαϊκό...

από Immunology Today, 1989

ΑνάμεσαστουςΠρωτοπόρουςστοπεδίοτωνΠρωτοπαθώνΑνοσοανεπαρκειών

ΔιεθνώςΠαιδίατροιRobertGoodFredRosen

… …MaxCooper

(2018JapanPrizeaward)

ΠαθολογίαABDWebster

…HelenChapel

ΕλλάδαΠαιδιατρική

ΑικατερίνηΜανταλενάκηΑνδρέαςΚωνσταντόπουλοςΦλωρεντίαΚανακούδη

ΜαρίαΧατζηστυλιανού…

ΠαθολογίαΙωάνναΟικονομίδου

Σχετικέςιστοσελίδες

http://www.paed-anosia.grhttp://www.esid.org

http://www.info4pi.orghttp://www.primaryimmune.org

http://www.ingid.orghttp://www.ipopi.org

21Σαςευχαριστώ