ΠΑΡΟΡΑΜΑΤΑ – ΔΙΟΡΘΩΤΕΑ – ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΙΣ

Οδηγού Μελέτης ΕΠΟ10

Ο Οδηγός Μελέτης για τη Θεματική Ενότητα του Προγράμματος Σπουδών Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό «Γενική Ιστορία της Ευρώπης» (ΕΠΟ10) αποτελείται από δύο τόμους. Ο πρώτος τόμος καλύπτει την περίοδο από τον 6ο έως τον 18ο αιώνα και ο δεύτερος την περίοδο από την Γαλλική Επανάσταση (1789) μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα. Στο τελικό αποτέλεσμα συνέβαλαν εκτός του συγγραφέα του βιβλίου, πανεπιστημιακοί καθηγητές της Ιστορίας (υπεύθυνοι για την κριτική ανάγνωση και τον επιστημονικό συντονισμό), ειδικοί στη μέθοδο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, φιλόλογοι (υπεύθυνοι για τον φιλολογικό έλεγχο και τη γλωσσική επιμέλεια), γραφίστες και επιμελητές .

Όπως συμβαίνει στα περισσότερα βιβλία και παρά την προσπάθεια που καταβλήθηκε για την αρτιότερη δυνατή παρουσίαση του ιστορικού υλικού, υπάρχουν λάθη και αβλεψίες. Για λόγους επιστημονικής και εκπαιδευτικής δεοντολογίας η Ομάδα Διδακτικού Προσωπικού της ΕΠΟ10 κατά το ακαδημαϊκό έτος 2002-2003 αποφάσισε να συνταχθεί κατάλογος με παροράματα, προτεινόμενες συμπληρώσεις, προτάσεις εναλλακτικής διατύπωσης με την πεποίθηση ότι θα συμβάλει στην αποτελεσματικότερη μελέτη των φοιτητών, -ριών της ενότητας και θα αποτελέσει βάση για μια νέα, πληρέστερα επιμελημένη έκδοση του Οδηγού Μελέτης στο μέλλον.

Ο κατάλογος που ακολουθεί αποτελεί καρπό συλλογικής δουλειάς Καθηγητών-Συμβούλων της ΕΠΟ10 και η σύνταξή του ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2003 υπό την εποπτεία του Κώστα Ράπτη, συγγραφέα του Οδηγού Μελέτης και συντονιστή της ΕΠΟ10 κατά τα ακαδ. έτη 2002-03 και 2003-04. Για τη σύνταξή του συνεργάστηκαν οι Σπ. Ασωνίτης, Γ. Καζαμίας, Κ. Ράπτης, Ελ. Γκαρά, Αθ. Συριάτου, Φ. Ασημακοπούλου, Ν. Βαφέας, Μ. Γιατράκου, Κ. Μαρκεζίνη, Κ. Μπρέγιαννη, Λ. Παπαδάκη, Κ. Παπαβλασόπουλος, Α. Σταϊνχάουερ, Μ. Αρκολάκης και Ι. Κακουλίδης.

Τόμος Α΄: Γενική Ιστορία της Ευρώπης από τον 6ο έως τον 18ο αιώνα

Κεφάλαιο 1

Σελ.22, τελευταία σειρά. Αντί: «μίμησης και αναπαραγωγής των κλασικών ελληνικών προτύπων».Να γραφεί: «μίμησης και αναπαραγωγής των ελληνορωμαϊκών προτύπων».

Σελ.24, τελευταία σειρά, σελ.34, τελευταία σειρά της 1ης παραγράφου, 3η σειρά από το τέλος της 4ης παραγράφου.Αντί: «ειδωλολατρικό».Να γραφεί: «παγανιστικό» (συνιστάται η αντικατάσταση της λέξης ειδωλολατρικό με

το επίθετο παγανιστικό, επειδή ο χαρακτηρισμός ειδωλολατρικό είναι φορτισμένος ως αξιολογική κρίση)

Σελ.26, 13η σειρά

1

Αντί: «Λίγοι μόνο από όλους αυτούς τους μη Ινδοευρωπαίους επιβίωσαν».Να γραφεί: «αρκετοί μη ινδοευρωπαϊκοί λαοί επιβίωσαν»17η σειρά Στη φράση: «…, τουρκικό φύλο που εκσλαβίστηκε».Να συμπληρωθεί: «καθώς και οι Τσετσένοι, οι Γεωργιανοί και άλλοι από το

μωσαϊκό εθνοτήτων στον Καύκασο».

Κεφάλαιο 2

- Εισαγωγή, σελ. 39. Στα προσδοκώμενα αποτελέσματα, στο 4ο σημείο:Αντί: «με τη βοήθεια και εξωγενών παραγόντων» Να γραφεί: «με την επίδραση και εξωγενών παραγόντων».

- Στο 6ο σημείο, στην ίδια σελίδα:Αντί: να «εκθέτετε τις πηγές έμπνευσης της βυζαντινής τέχνης» Να γραφεί: «να επισημαίνετε τις πηγές έμπνευσης…»

- Στο ίδιο σημείο της ίδιας σελίδας:Αντί: πορεία των Βούλγαρων Να γραφεί: των Βουλγάρων.

- Στη σελίδα 40 στις Εισαγωγικές Παρατηρήσεις στην 8η γραμμή από την αρχή: Αντί: για «στον εξωτερικό τομέα» Να γραφεί: «στο εξωτερικό».

- Στην ίδια σελίδα στη γραμμή 16 των Εισαγωγικών Παρατηρήσεων, στη γραμμή 16 και 17:Αντί: «της παρακμιακής πορείας του Βυζαντίου από τις αρχές του 11ου αιώνα και

των αιτίων που την προξένησαν» Να γραφεί: «της πορείας παρακμής του Βυζαντίου και των αιτίων που την

προξένησαν από τις αρχές του 11ου αιώνα».- Στην ίδια σελίδα, στην 5η γραμμή από το τέλος:

Αντί για: (εικόνες, ύμνοι) Να γραφεί: (εικονογραφία, υμνολογία).

- Στην ίδια σελίδα, στην 9η γραμμή:Αντί: «εγγράμματους ανθρώπους» Να γραφεί: «μορφωμένους ανθρώπους».

2.1.1.- Στη σελίδα 43, στις γραμμές 15η και 16η:

Αντί: «ο Βυζαντινός αυτοκράτορας έμοιαζε όλο και περισσότερο σε ένα βασιλιά της Ανατολής με απόλυτη εξουσία»

Να γραφεί: «ο Βυζαντινός αυτοκράτορας αποκτούσε όλο και περισσότερες δικαιοδοσίες και ισχύ, ανάλογες με εκείνες ενός βασιλιά της ανατολής που είχε απόλυτη εξουσία».

- Στη σελίδα 43, στη 2η παράγραφο, στη γραμμή 10:Αντί: «στην Κωνσταντινούπολη» Να γραφεί: «της Κωνσταντινούπολης».

- Στη σελίδα 43, στην 3η παράγραφο, στην 1η και 2η γραμμή από κάτω:Αντί: «αποτελούσαν πάντοτε κάρφο στο μάτι των γειτόνων του» Να γραφεί: «προκαλούσαν πάντοτε το φθόνο των γειτόνων του».

- Στη σελίδα 43, 3η παράγραφο, στην 4η γραμμή από το τέλος:

2

Αντί: «συρρικνώθηκε στα εδάφη της» Να γραφεί: «συρρικνώθηκαν τα εδάφη της».

- Στη σελίδα 44, στη 13η γραμμή από το τέλος:Αντί: συνεχίστηκαν «και τον 8ο αιώνα» Να γραφεί: «μέχρι τον 8ο αιώνα».

- Στη σελίδα 45, στην 4η γραμμή από το τέλος της πρώτης παραγράφου:Αντί: της ημερομηνίας 842 Να γραφεί: 843.

- Στη σελίδα 46, στην 4η γραμμή από το τέλος της 3ης παραγράφου:Αντί: «και διόλου φιλικών προς το Βυζάντιο μισθοφόρων» Να γραφεί: «και εχθρικά διακειμένων προς το Βυζάντιο μισθοφόρων».

- Στη σελίδα 46, στην 3η γραμμή της τελευταίας παραγράφου:Αντί: «να αναδείξουμε ορισμένα ιδιαίτερα γνωρίσματα» Να γραφεί: «να επισημάνουμε ορισμένα ιδιαίτερα γνωρίσματά τους».

- Στη σελίδα 46, στην 3η γραμμή από το τέλος:Αντί: «θεού» Να γρεφεί: «Θεού».

Ενότητα 2.2- Στη σελίδα 48, γραμμή 5 από την αρχή:

Αντί: «έχει χαρακτηριστεί το πιο υπέροχο πρωινό…» Να γραφεί: «έχει χαρακτηριστεί ως το πιο υπέροχο…»

- Στη σελίδα 48, γραμμή 9 από την αρχή:Αντί: «παρά τους ή ίσως λόγω των εικονοκλαστικών περιορισμών» Να γραφεί: «Παρά τους εικονοκλαστικούς περιορισμούς ή ίσως εξαιτίας αυτών…»

- Στη σελίδα 48, στην 5η γραμμή από το τέλος:Αντί: «που γράφτηκαν στο κλασικό ιδίωμα» Να γραφεί: «με βάση τα κλασικά πρότυπα».

- Στη σελίδα 49, στην 3η γραμμή της δεύτερης παραγράφου:Αντί: «δημιούργησαν ευνοϊκό περιβάλλον για τον πολιτισμό» Να γραφεί: «ευνόησαν τον πολιτισμό».

- Στη σελίδα 49, στην 4η γραμμή από το τέλος:Αντί τα «μπέστ σέλερ» Να γραφεί: «ευρείας κυκλοφορίας».

- Στη σελίδα 49, στην τελευταία γραμμή:Αντί «ιδιώματα» Να γραφεί: «εκφράσεις».

- Στη σελίδα 50, στην τελευταία γραμμή της υποσημείωσης:Αντί: «θεός» Να γραφεί: «Θεός».

Κεφάλαιο 3

- Σελ.59 σειρά 1, σελ.70 σειρές 3η και 8η από το τέλος:Αντί: ΚόρδοβαΝα γραφεί: της Κόρδοβας

3

- Σελ.61, σειρά 7: Αντί: «της συντριβής των μουσουλμάνων», Να γραφεί: «της ήττας των μουσουλμάνων». Αρκετοί ιστορικοί σήμερα αμφισβητούν τη σημασία της μάχης στο Πουατιέ, βλ. Nicholas, σελ. 172- Σελ. 61, προτελευταία σειρά του 3.1.1:

Αντί: «τον εκχριστιανισμό των ειδωλολατρών», Να γραφεί: «τον εκχριστιανισμό των παγανιστών». Επίσης, σελ. 64, 3.1.4, 2η παράγραφος, 3η σειρά, Να γραφεί: «της παγανιστικής Ευρώπης»

- Σελ. 63, κεφ. 3.1.3, 2η παράγραφος, 4η σειρά «εγκατέστησε την ώς τότε περιφερόμενη».

- Σελ. 72, 3η παράγραφος, 3η σειρά: Αντί: «ισχυρότερο γαιοκτήμονα», Να γραφεί: «ισχυρότερο χωροδεσπότη», το ίδιο και στη σύνοψη σελ.74, πέμπτη

σειρά από το τέλος, «οι μεγάλοι χωροδεσπότες».

Κεφάλαιο 4

Σελίδα/ γραμμή αντί Να γραφεί80/4 από τέλος καθήκον καθήκον για τα μέλη της80/3 από το τέλος γαιοκτήμονες και

φεουδάρχεςγαιοκτήμονες

81/6 βασιλιάδες ηγεμόνες81/9-10 από τέλος τελετουργία περιβολής κάθε

νέου επισκόπου με την κοσμική και πνευματική του εξουσία,

τελετουργία συμβολικής παραχώρησης στους νέους επισκόπους της κοσμικής και πνευματικής τους εξουσίας

82/7 Σικελίας. Η Γερμανία Σικελίας, το οποίο από τα τέλη του 12ου αι. πέρασε υπό γερμανικό έλεγχο. Η ίδια η Γερμανία

84/5 από τέλος Λάμβαναν δε Λάμβαναν μάλιστα85/4 Κράτησε δε ,ενώ κράτησε85/ 6 από τέλος Νουμάνια Νεμάνια87/1 ΡΩΜΑΟΚΑΘΟΛΙΚΗ ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΗ92/15 Οι ίδιοι εκχώρησαν

προνόμιαΟι ίδιοι εκχώρησαν, όχι πάντα εκούσια, προνόμια

93/3 από τέλος Οι Βενετοί, υποτελείς του Βυζαντινού αυτοκράτορα

Οι Βενετοί, αρχικά υπήκοοι αλλά προοδευτικά χειραφετούμενοι από το Βυζαντινό αυτοκράτορα

94/4 Με σημαντικότερες…Πελοποννήσου

Με σημαντικότατες άμεσες κτήσεις την Κρήτη, τη Μεθώνη και την Κορώνη, ενώ αργότερα θα αποκτήσει τον έλεγχο της Εύβοιας, της Κέρκυρας και άλλων στρατηγικών σημείων

4

της Ρωμανίας.

Κεφάλαιο 5

- Στη σελίδα 103, στις γραμμές 8-9:Αντί: «πραγματική» Να γραφεί: «που ανταποκρίνεται στην πολιτισμική και όχι γεωγραφική έννοια του όρου».

- Στη σελίδα 104, στην 8η γραμμή από την αρχή:Αντί: «πνευματική ζητήματα» Να γραφεί: «θρησκευτικά ζητήματα».

- Στη σελίδα 106, στη 2η γραμμή από την αρχή:Αντί: «είχε αποτέλεσμα» Να γραφεί: «είχε ως αποτέλεσμα».

- Στη σελίδα 107, στην 4η γραμμή από το τέλος:Να προστεθεί: «η άλωση της βυζαντινής πρωτεύουσας το 1204 από τους Φράγκους».

Κεφάλαιο 6

Σελίδα/ γραμμή αντί Να γραφεί

109/14 από τέλος συνέπεις συνέπειες115/2 Πρωτεία του πάπα Παπική ηγεμομονία117/ 4 από τέλος Οθωμανούς Τούρκους Τούρκους, ιδιαίτερα τους

Οθωμανούς,120/12 Τα παπικά κράτη στο Νότο Τα παπικά κράτη

Κεφάλαιο 7

- Στη σελίδα 131, στην 8η γραμμή από την αρχή:Αντί: «να διατυπώνετε» Να γραφεί: «να επισημαίνετε».

- Στη σελίδα 132, στην 1η γραμμή της 3ης παραγράφου:Αντί: «για την ηγεμονία» Να γραφεί: «για την ηγεμονική θέση».

- Στην ενότητα 7.1, στη σελίδα 134, στην 6η γραμμή από την αρχή:Αντί: «Οι χαμηλής ευγένειας αριστοκράτες» Να γραφεί: «οι αριστοκράτες με τίτλους χαμηλής ευγενείας».

- Στην ενότητα 7.2, σελίδα 136, στην 3η γραμμή από το τέλος της πρώτης παραγράφου: Να απαλειφθεί η παρένθεση.

5

- Στην ενότητα 7.3, σελίδα 138, στην 6η γραμμή της 1ης παραγράφου:Αντί: «με διαφορετικά» Να γραφεί: «με διαφορετικό».

- Στη σελίδα 140, στην 7η γραμμή από το τέλος:Αντί: «ινδιάνους» Να γραφεί: «Ινδιάνους».

Κεφάλαιο 8

- Στη σελίδα 144, στην 4η γραμμή της 1ης παραγράφου:Αντί για: «συγκροτούν το αυτό» Να γραφεί: «συγκροτούν αυτό».

- Στη σελίδα 147, στην 3η γραμμή από το τέλος της 2ης παραγράφου:Αντί: «και τις εφέσεις αποφάσεων» Να γραφεί: «και τις εφέσεις κατά των αποφάσεων».

- Στη σελίδα 152, στη 13η γραμμή:Αντί: «διώκοντας οι μεν τους πιστούς των δε» Να γραφεί: «διώκοντας οι πρώτοι τους πιστούς των δευτέρων».

- Στη σελίδα 154, στην 3η γραμμή από το τέλος της 1ης παραγράφου:Αντί: «αναμόρφωση της» Να γραφεί: «αναμόρφωσή της».

- Στη σελίδα 162, στην 1η γραμμή της Δραστηριότητας 4:Α ντί: «απάντησης σας» Να γραφεί: «απάντησής σας».

Κεφάλαιο 9

- Στη σελ.171, 6η σειρά: Αντί: «Οι Νορβηγοί κατέλαβαν εδάφη της Δυτικής Σουηδίας...», Να γραφεί: «Οι Νορβηγοί ανακατέλαβαν τα εδάφη που είχε προσαρτήσει η Σουηδία τον 17ο αι.» - Στην ίδια σελίδα, 3η σειρά απ’ το τέλος: Αντί: «Οι απώλειές της ήταν σημαντικότερες εκτός Ευρώπης, αφού έχασε τις καναδικές κτήσεις της» Να γραφεί: «Οι απώλειές της ήταν σημαντικότερες εκτός Ευρώπης, αφού έχασε τις περισσότερες καναδικές κτήσεις της». - Στην ίδια σελίδα, στην υποσημείωση 3, 1η σειρά: Αντί: «Η ιστορία των Σκανδιναβικών χωρών από το 1523 (χρόνος απόσχισης της Ισπανίας από την τριμερή ένωση....»

Να γραφεί: «Η ιστορία των Σκανδιναβικών χωρών από το 1523 (χρόνος απόσχισης της Σουηδίας από την τριμερή ένωση....»

Κεφάλαιο 10

- Στη σελ. 181, 2η-3η σειρά:

6

Αντί: «..συνεχίζει με την πολιτική δικτατορία που εγκαθίδρυσε στα μέσα του 17ου αιώνα ο ηγέτης των αντιμοναρχικών Κρόμγουελ και καταλήγει στην αποκατάσταση μιας κάθε άλλο παρά απόλυτης μοναρχίας μετά την Ένδοξη Επανάσταση.»,

Να γραφεί: «και, μετά από μια σύντομη επάνοδο της απόλυτης μοναρχίας, καταλήγει στην Ένδοξη Επανάσταση και στην εγκαθίδρυση της πρώτης κοινοβουλευτικής (ή συνταγματικής) μοναρχίας στον κόσμο με την Ένδοξη Επανάσταση.»

- Στη σελ. 185, 9η σειρά:Αντί: «... ο βασιλιάς κυβερνούσε όντας επικεφαλής και των τριών εξουσιών, της

νομοθετικής, της εκτελεστικής και της Δικαστικής.», Να γραφεί: «... ο βασιλιάς κυβερνούσε όντας επικεφαλής ενός βελτιωμένου

γραφειοκρατικού οργανισμού που επεκτείνει την δικαιοδοσία του σε όλες τις πτυχές της δημόσιας ζωής (διοίκηση, δίκαιο, οικονομία).»

- Στη σελ. 193, 16η σειρά: Αντί: «Στο κόμμα των Γουίγκς προστέθηκαν οι Τόρις...» Να γραφεί: «Στο κόμμα των Γουίγκς αντιπαρατίθεται εκείνο των Τόρις...»

Κεφάλαιο 11

- Στη σελίδα 206, στην τελευταία γραμμή της 2ης παραγράφου: Αντί: «του εμπορίου με τις αποικίες» Να γραφεί: «του εμπορίου στις αποικίες».

Κεφάλαιο 12

- σ. 209, 1η σειρά:Αντί: υο Να γραφεί: το

- σ. 209, 9η σειρά:Αντί: «διατυπώνετε….Διαφωτισμού», Να γραφεί: «διατυπώνετε τα βασικά γνωρίσματα και κηρύγματα του

Διαφωτισμού, καθώς επίσης να εντοπίζετε τις συνέπειες του κινήματος αυτού»

- σ. 211, σειρά 8η-9η από το τέλος: Αντί: «εισήγαγε την αντίληψη… και ύλη», Να γραφεί: «εισήγαγε την αντίληψη περί του δυισμού του κόσμου τον οποίο

συγκροτούν πνεύμα και ύλη και ενός μηχανιστικού σύμπαντος που ανάγεται αποκλειστικά στα μέρη που το απαρτίζουν»

- σ. 212, σειρά 4η-5η: Αντί: «Η αίσθηση…νόημα», Να γραφεί: «Η αίσθηση παρέχει την πρώτη ύλη της γνώσης, την οποία

επεξεργάζεται η λογική δίνοντάς της νόημα»- σ. 212, 6η σειρά:

Αντί: μυστηριώδης, (με κόμμα),

7

Να γραφεί: μυστηριώδης (χωρίς κόμμα)- σ. 212, σειρά 5η-6η από τη β΄ παράγραφο:

Αντί: «μετά την ανακάλυψη …από το Γάλλο Λαβουαζιέ», Να γραφεί: «μετά την ανακάλυψη από το Γάλλο Λαβουαζιέ του νόμου….που

υφίσταται»

- σ. 215, σειρά 15η-16η: Αντί: «(συμφωνία….κυβερνήτη), Να γραφεί: «συμφωνία μεταξύ των ανθρώπων-μελών της πολιτείας για την

ανάθεση της εξουσίας σε κάποιο χρηστό κυβερνήτη»

- σ. 219, 1η σειρά: Αντί: Οι λέξης Να γραφεί: Η λέξη

- σ. 219, 10η σειρά: Αντί: Παράλληλα (χωρίς κόμμα), Να γραφεί: Παράλληλα, (με κόμμα)

- σ. 219, 2η σειρά από το τέλος: Αντί: Όμως (χωρίς κόμμα), Να γραφεί: Όμως, (με κόμμα)

Τόμος Β΄: Γενική Ιστορία της Ευρώπης κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα

Κεφάλαιο 13

- σελ.25, 4η-3η σειρά απ’ το τέλος: Αντί: «Η χρεοκοπία του γαλλικού κράτους τον Αύγουστο του 1788, συνέπεια του

υπέρογκου δανεισμού για την διατήρηση στρατού και στόλου στην Αμερική,..»

Να γραφεί: «Η χρεοκοπία του γαλλικού κράτους τον Αύγουστο του 1788, συνέπεια του υπέρογκου δανεισμού για την διεξαγωγή του πολέμου με την Αγγλία στο πλευρό των αμερικάνων επαναστατών (1778-1783)..»

- σελ. 30, 5η σειρά απ’ το τέλος:Αντί: «Στα τέλη Σεπτεμβρίου 1792 οι ριζοσπάστες συγκρότησαν μια νέα

Εθνοσυνέλευση (την ονομαζόμενη Συμβατική), την οποία ήλεγχαν ως το 1795.»

Να γραφεί: «Από τα τέλη Σεπτεμβρίου 1792 οι ριζοσπάστες κυριαρχούν στη νέα Εθνοσυνέλευση (που παίρνει και το όνομα Συμβατική), μέχρι το 1795».

- Στη σελ. 31, 10η σειρά:Αντί: «Η νέα κατάσταση..., λόγω του πολέμου εναντίον της Αυστρίας,...», Να γραφεί: «...εναντίον της Αυστρίας και της Πρωσίας».

- Στην ίδια σελίδα, 16η σειρά:Αντί: «... την κατάσχεση των ιδιοκτησιών της εκκλησιάς και των ξένων ευγενών», Να γραφεί: «... την κατάσχεση των ιδιοκτησιών της εκκλησιάς και των εξόριστων

ευγενών» - Επίσης, στην ίδια σελίδα, 15η σειρά απ’ το τέλος:

8

Αντί: οι «Κύριες εστίες της αντεπανάστασης ήταν η νότια και η δυτική Γαλλία, όπου και σημειώθηκαν οι περισσότερες επίσημες εκτελέσεις αντιπάλων της Επανάστασης (1793-1794)»

Να γραφεί: «Κύριες εστίες της αντεπανάστασης ήταν η νότια και η δυτική Γαλλία, όπου μεγάλα τμήματα της επικράτειας περνούν πρόσκαιρα στον έλεγχο των αντιπάλων της επανάστασης, στα πλαίσια ενός σύντομου εμφυλίου πολέμου (1793-1794). Εκεί άλλωστε σημειώθηκαν οι περισσότερες εκτελέσεις αντιπάλων της Επανάστασης».

- Στη σελ. 36, 12η σειρά απ’ το τέλος:Αντί: «Ο Ναπολέων διοικούσε την τεράστια αυτοκρατορία του με συγκεντρωτικό

και προσωποπαγή τρόπο τοποθετώντας συγγενείς του στους θρόνους των υποτελών βασιλείων»,

Να γραφεί: «Ο Ναπολέων διοικούσε την τεράστια αυτοκρατορία του με συγκεντρωτικό και προσωποπαγή τρόπο τοποθετώντας συγγενείς του και στρατηγούς του στους θρόνους των υποτελών βασιλείων»

Κεφάλαιο 14

Ενότητα 14.1- σελ.51 (9η σειρά από την αρχή):

Να προστεθεί μέσα σε παρένθεση (Ινδία, Αφγανιστάν) μετά την λέξη "Ανατολή", στη φράση"...η αγγλορωσική διαμάχη για επικράτηση στην Ανατολή...".

- σελ. 51 (9η σειρά από το τέλος): Να προστεθεί σε παρένθεση: (Κιουτσούκ Καϊναρτζή, 1774) μετά τη λέξη

«συνθήκη», στη φράση «...ορθόδοξων χριστιανών είχε κατοχυρωθεί και με συνθήκη».

Ενότητα 14.3- σελ. 63, 16η σειρά:

Αντί: (τη Αψβουργικής Μοναρχίας)Να γραφεί: (της Αψβουργικής Μοναρχίας)

Κεφάλαιο 15

Ενότητες 15.1-15.2- σελ. 70, 9η-10η σειρά:

Αντί: (που πρέπει να πληροί)Να γραφεί: (που θεωρήθηκε ότι πρέπει να πληροί)

- σελ. 71, 20η σειρά:Αντί: (θα μπορούσαν να λυθούν)Να γραφεί: (θεωρήθηκε ότι μπορούσαν να λυθούν)

- σελ. 72, 8η σειρά από το τέλος:Αντί: (δυσχέραναν)Να γραφεί: (δυσχέραιναν)

- σελ. 72, 2η-4η σειρά της ενότητας 15.1.1:Αντί: (Η εποχή γένεσης του εθνικισμού […] εμφανίστηκε στο πλαίσιο)

9

Να γραφεί: (Το ζήτημα της γένεσης των εθνών αποτελεί αντικείμενο συζήτησης μεταξύ των ιστορικών1. Πάντως ο εθνικισμός ως σύγχρονη ιδεολογία2 εμφανίστηκε στο πλαίσιο)

- σελ. 72, 9η σειρά της ενότητας 15.1.1:Αντί: (απέκτησε μια νέα λειτουργία)Να γραφεί: (απέκτησε μια νέα σημασία)

- σελ. 73, τελευταία σειρά της ενότητας 15.1.1:Αντί: (Hobsbawm E.J.)Να γραφεί: (Eric Hobsbawm)

- σελ. 73, υποσημείωση αριθ. 2Αντί: («ως αξίωμα που θεωρεί ότι η πολιτική και η εθνική ενότητα πρέπει να

συμπίπτουν»)Να γραφεί: (ως «μία πολιτική αρχή, η οποία αξιώνει τη σύμπτωση της πολιτικής

και της εθνικής οντότητας»)

- σελ. 76, 14η σειρά από το τέλος:Αντί: (στη ευρωπαϊκή ιστορία)Να γραφεί: (στην ευρωπαϊκή ιστορία)

Ενότητες 15.3-15.4

15.3.1

σελ. 78, 15η σειρά απ’ το τέλος:- Αντί: Τα παπικά κράτη με μικρό (ο Πάπας με κεφαλαίο)

Σελ. 79, , 16η σειρά απ’ το τέλος- Αντί: Μαγέντα

Να γραφεί: ΜατζένταΣελ. 79, 7η σειρά απ’ το τέλος

- «1.000 εθελοντές»: Δεν έχουν νόημα τα εισαγωγικά στη συγκεκριμένη φράση. Πρόκειται για τους «Χιλίους» που άλλωστε ήταν κάτι παραπάνω από 1200 (Berstein-Milza, Β΄, 125).

Σελ. 79, 7η σειρά απ’ το τέλος- Αντί: Νεαπόλεως

Να γραφεί: Νάπολης Σελ. 79, 1η σειρά υποσημείωσης 4- Αντί: Γκιουζέπε

Να γραφεί:Τζουζέπε

15.3.2 - Σελ. 80, τελευταία σειρά

Αντί: Η ενοποίηση της Γερμανίας

1 [εδώ μπορεί να μπει μια υποσημείωση που να αναφέρεται στη διάκριση μεταξύ των εθναφυπνιστικών και των εθνογενετικών αντιλήψεων.]2 [νομίζω ότι είναι καλύτερο η υποσημείωση αριθ. 2 της επόμενης σελίδας να μπει εδώ].

10

Να γραφεί: Η ενοποίηση των γερμανικών κρατών

- Σελ. 81, τελευταία σειρά 1ης παραγράφουΑντί: «αφύπνιση» του εθνικού συναισθήματος Να γραφεί: ενίσχυση του εθνικού φρονήματοςΣελ. 81, πρώτη σειρά τελευταίας παραγράφου

- Αντί: Σλέσβιγκ Να γραφεί: Σλέσβιχ

- Σελ. 82, τελευταία σειρά 2ης παραγράφου:Αντί: κήρυξη πολέμου Να γραφεί: κήρυξη πολέμου από τη Γαλλία

15.4 - Σελ. 84, 2η παράγραφος, 5η σειρά:

Αντί: ισχυρή εθνοτική συνείδηση Να γραφεί: ισχυρή εθνική συνείδηση

- Σελ. 84, 2η παράγραφος, 8η σειρά: «δημιούργησε τη δυαδική μοναρχία της Αυστροουγγαρίας (γενική πτώση)»

- Σελ. 85, 4η παράγραφος, 1η σειράΟι Γερμανοί της Αυστρίας αποτελούσαν μειοψηφία… αλλά η γερμανική

γλώσσα…: (Να τονιστεί η αντίθεση ανάμεσα στη μειοψηφία και τη δυσανάλογη πολιτική επιρροή)

Σελ. 85, τελευταία παράγραφος, 1η σειρά- Αντί: Οι Σλάβοι του Νότου «αφυπνίστηκαν» εθνικά…

Να γραφεί: «διεκδίκησαν την εθνική τους χειραφέτηση, ορμώμενοι από τη δημιουργία της αυτόνομης Μικρής Σερβίας»

- Σελ. 86, 1η σειρά:= Η «τριαδική λύση»: αναφέρεται τόσο στην περίπτωση των Σλάβων γενικά όσο και στην περίπτωση των Τσέχων ειδικότερα. Τα εισαγωγικά θα ήταν καλύτερα να μπουν την πρώτη φορά που αναφέρεται ο όρος.

- Αντί: «φυσιολογική» μετάβαση Να γραφεί: «σταδιακή» μετάβαση

- Σελ. 87, 11η σειρά από το τέλος:Αντί: «διάδοση» του εθνικισμού Να γραφεί: «επικράτηση» του εθνικισμού

Κεφάλαιο 16

Ενότητα 16.1

- σελ. 91, 7η-8η σειρά:Αντί: «Οι αστοί κατείχαν δεσπόζουσα θέση, πρωταγωνιστές . . .»Να γραφεί: «Οι αστοί απέκτησαν δεσπόζουσα θέση, ως πρωταγωνιστές . . .»

- σελ. 91, 18η σειρά:Αντί: «κάτοικοι των πόλεων με δικαιώματα . . .»Να γραφεί: «κάτοικοι των πόλεων με πολιτικά δικαιώματα. . . .»

11

- σελ. 91, 10η σειρά από το τέλος:Αντί: «- αν και όχι στην ίδια έκταση- με την ίδια. . .»Να γραφεί: «- αν και όχι στην ίδια έκταση, με την ίδια . . .»

- σελ. 94, 15η-16η σειρά: Αντί: Γερμανοί και Εβραίοι μεγαλέμποροι. . . Να γραφεί: Γερμανοί (ως επί το πλείστον εβραϊκού θρησκεύματος) μεγαλέμποροι

- σελ. 94, 17η σειρά:Αντί: Οι Έλληνες μεγαλοαστοί . . . Να γραφεί: Έλληνες μεγαλοαστοί . . .

Ενότητα 16.2

- σελ. 96, 2η σειρά:Αντί: «την Αγγλία και κορυφαίο σταθμό . . .»Να γραφεί: «την Αγγλία του τέλους του 17ου αιώνα (βλ. ενότητα 10.3) και κορυφαίο σταθμό . . .»

- σελ. 96, 9η σειρά από το τέλος:Αντί: «καθολική ψηφοφορία. . .»Να γραφεί: «καθολική ανδρική ψηφοφορία . . .»

- σελ. 98, 2η σειρά:Αντί: «και το διάστημα της μονοκρατορίας. . .» Να γραφεί: «και αυταρχικές τάσεις κατά τη διάρκεια της μονοκρατορίας . . .»

- σελ. 100, 22η – 23η σειρά:Αντί: «Παρά την πρώιμη εισαγωγή της καθολικής ψηφοφορίας στην Πρωσία το 1871, το εκλογικό της σύστημα . . .»Να γραφεί: «Παρά την πρώιμη εισαγωγή της καθολικής ψηφοφορίας για το γερμανικό αυτοκρατορικό κοινοβούλιο (Ράιχσταγκ) στην Πρωσία, όπως και στα υπόλοιπα ομόσπονδα γερμανικά κράτη το 1871, το περιοριστικό εκλογικό της σύστημα για το περιφερειακό πρωσικό κοινοβούλιο (Landtag), που βασιζόταν ...»

- σελ. 100, 25η σειρά:Αντί: «(μετά το 1871 ολόκληρης της Γερμανίας) . . .»Να γραφεί: «(και μετά το 1871 πρωθυπουργός της Γερμανικής Αυτοκρατορίας) .»

- σελ. 100, 18η σειρά από το τέλος:αντί: «Ο αυτοκράτορας. . .»Να γραφεί: «Ο γερμανός αυτοκράτορας, ο οποίος ήταν ταυτόχρονα και βασιλιάς της Πρωσίας, διόριζε . . .»

Ενότητα 16.3

- σελίδα 102, 1η σειράΑντί: «αστικού προτύπου»Να γραφεί: «φιλελεύθερου προτύπου»

- σελίδα 102, 3η σειρά:

12

Αντί: «Η νέα πρόκληση»Να γραφεί: «Το νέο ρεύμα»

- σελίδα 102, 6η σειρά:Αντί: «μαρξιανή»Να γραφεί: «μαρξιστική»

- σελίδα 102, 4η σειρά από το τέλος:Αντί: «μεταρρυθμιστής Όουεν»Να γραφεί: «ουτοπιστής Όουεν»

- σελίδα 102, 3η σειρά από το τέλος:Αντί: «ουτοπιστές Φουριέ και Σαιν Σιμόν»Να γραφεί: «κοινωνικοί φιλόσοφοι»

- σελίδα 103, 6η σειρά:Αντί: «ουτοπικούς» πρώιμους σοσιαλιστέςΝα γραφεί: «ουτοπιστές» πρώιμους σοσιαλιστές

- σελίδα 103, 8η σειρά:Αντί: «κοσμοθεωρία»Να γραφεί: «κοινωνική θεωρία»

- σελίδα 103, 8η σειρά από το τέλος:Αντί: «μαρξιανή»Να γραφεί: «μαρξιστική»

- σελίδα 103, 6η σειρά από το τέλος:Αντί: «είναι ότι σκοπός της δεν ήταν μόνο η πίστη στην ιστορική νομοτέλεια και

η ανάδειξή της αλλά και η μεταβολή της πραγματικότητας»Να γραφεί: «δεν επικεντρώνει μόνο στην ιστορική νομοτέλεια και την ανάδειξή

της αλλά έχει ως στόχο τη μεταβολή της πραγματικότητας»

- σελίδα 104, 21η σειρά:Αντί: «μαρξιανή»Να γραφεί: «μαρξιστική»

- σελίδα 105, 13η σειρά:Αντί: «μαρξιανή»Να γραφεί: «μαρξιστική»

- σελίδα 105, 3η παράγραφος, σειρά 5η-12η: Αντί: «Το βρετανικό συνδικαλιστικό κίνημα έμεινε μακριά από την πολιτική και

ασχολήθηκε με τη βελτίωση της θέσης των εργατών κατά κλάδο και επιχείρηση….. και ανειδίκευτους εργάτες …»

Να γραφεί: «Το βρετανικό συνδικαλιστικό πρότυπο ήταν ρεφορμιστικό και είχε άμεση σχέση με μια πολιτική οργάνωση στην οποία κυριαρχούν τα συνδικάτα. Σε μια πρώτη φάση (εως το 1887) τα συνδικάτα αποτελούνταν από εργάτες με υψηλή εξειδίκευση, οι οποίοι καταβάλλουν υψηλές εισφορές. Το 1868 ιδρύεται το Συνέδριο των Εργατικών Συνδικάτων, το οποίο

13

αναγνωρίζεται νομικά το 1871 και έχει συντονιστικό ρόλο. Μετά το 1887 τα Συνδικάτα ανοίγονται στους ανειδίκευτους εργάτες και επηρεάζονται από σοσιαλιστικές ιδέες.»

- σελίδα 105, 8η σειρά από το τέλος:Αντί : «Η ανάπτυξη του συνδικαλιστικού κινήματος στη Γερμανία συνδέθηκε από

τα πρώτα του βήματα με το γερμανικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα που ιδρύθηκε το 1875.»

Να γραφεί: «Η ανάπτυξη του συνδικαλιστικού κινήματος στη Γερμανία συνδέθηκε μετά τη γερμανική ενοποίηση με το γερμανικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, καθώς το 1875 οι εργατικές οργανώσεις εξαρτώνται στο μεγαλύτερο μέρος τους από το SPD. Το 1905 ωστόσο αναγνωρίζεται η ανεξάρτητη δράση του συνδικαλισμού.»

- σελίδα 105, τελευταία σειρά:

Αντί: «Στις παραμονές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου διέθετε περισσότερα από 2,5 εκατομμύρια μέλη.»

Να γραφεί: «Στις παραμονές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου η «Γενική Ένωση» των ελεύθερων συνδικάτων συγκεντρώνει 2,5 εκατομμύρια μέλη. Στη Γερμανία υπάρχουν περισσότερα από 4 εκατομμύρια συνδικαλισμένα μέλη οργανώσεων.»

Ενότητα 16.1

16.4- σελίδα 108, 8η σειρά από το τέλος:

Αντί: «η αντίδραση»Να γραφεί: «η αντίδραση στο Διαφωτισμό»

- σελίδα 110, 17η σειρά: Αντί: «Οι ρατσιστικές ιδέες περί φυλετικής καθαρότητας και ανωτερότητας των

αρίων Γερμανών εξαπλώνονταν επικίνδυνα.»Να γραφεί συμπληρωματικά: «Οι ρατσιστικές ιδέες περί φυλετικής καθαρότητας

και ανωτερότητας των αρίων Γερμανών εξαπλώνονταν επικίνδυνα. Οι μουσικές συνθέσεις του Βάγκνερ χρησιμοποιήθηκαν αργότερα από το ναζισμό για να δικαιολογήσει τις ρατσιστικές ιδέες περί φυλετικής καθαρότητας και ανωτερότητας των αρίων Γερμανών.

Κεφάλαιο 17

- σελίδα 120, 12η σειρά από το τέλοςΑντί: «οι οποίες στην περίπτωση της Αλγερίας . . . της Γαλλίας»Να γραφεί: «με χαρακτηριστική την περίπτωση της Αλγερίας, η οποία αποτέλεσε

διοικητικό διαμέρισμα της Γαλλίας»

- Σελ. 126, υποσ. 4:Αντί: «Το 1853 … των Εβραίων»Να γραφεί: «Η πρώτη μελέτη για την ιεράρχηση των φυλετικών κατηγοριών, το Δοκίμιο περί της ανισότητας των ανθρωπίνων φυλών του Γάλλου διπλωμάτη και λογίου Arthur Joseph de Gobineau (Αρθούρος Ιωσήφ ντε Γκομπινώ),

14

δημοσιεύεται το 1853-1855. Στο πολυσέλιδο έργο προβάλλεται η ανωτερότητα της λευκής φυλής έναντι της κίτρινης και της μαύρης. Ιδιαίτερα υποστηρίζεται η ανωτερότητα της καθαρής άριας λευκής φυλής σε σχέση με τους άλλους δύο κλάδους της, τους Σημίτες και τους Χαμίτες. Η κεντρική ιδέα του έργου, η καταστροφή των πολιτισμών λόγω των συνεχών επιμιξιών, θα αποδυναμωθεί από τους θεωρητικούς του ναζισμού και θα προκριθεί η ιεραρχική κατάταξη υπέρ των Αρίων Γερμανών και η ανάγκη εξοβελισμού των Εβραίων από τη γερμανική κοινωνία.»

Κεφάλαιο 18

Ενότητα 18.1, 18.1.2- σελίδα 136, 19η σειρά

Αντί: «μόλις το 28% των Γάλλων ήταν αγρότες»Να γραφεί: «μόλις το 28% των Γάλλων ήταν εργάτες»

Ενότητα 18.2- σελίδα 143, 7η–8η σειρά

Αντί: «οι λαοί των Βαλκανίων»Να γραφεί: «οι ελίτ των βαλκανικών λαών»

Ενότητα 18.4- σελίδα 147, 4η-5η σειρά

Αντί: «την αγγλογαλλική σύγκρουση στη Φασόντα»Να γραφεί: «την αγγλογαλλική διένεξη στη Φασόντα»

Κεφάλαιο 19

Ενότητες 19.1-19.2

Σελίδα και σειρά Αντί Να γραφτείσελ. 157, σειρά 5 (από τέλος)

στην Ευρώπη στο πλευρό… στην Ευρώπη (και στην Αφρική) στο πλευρό…

σελ. 158, σειρά 5 να προστεθεί

με την αντιπαράθεση Αυστροουγγαρίας και…

με την μακρόχρονη αντιπαράθεση Αυστροουγγαρίας και…

σελ. 159, σειρά 8 να προστεθεί:

… Μάρνη, 6 Σεπτεμβρίου 1914)…

… Μάρνη ("Θαύμα του Μάρνη", 6 Σεπτεμβρίου 1914)…

σελ. 159, σειρά 16 Ασφυξιογόνα δηλητηριώδη αέρια

δηλητηριώδη αέρια

σελ. 159, σειρά 17 Οπλισμένοι με πολυβόλα προτείνω διαγραφήσελ. 159, σειρά 23 να προστεθεί:

…χωρίς να προκαλούν …χωρίς συνήθως να προκαλούν

σελ. 159, σειρά 29 να προστεθεί:

… στρατεύματα κατέλαβαν τη Βαρσοβία και το Βουκουρέστι…

… στρατεύματα προελαύνοντας κατέλαβαν τη Βαρσοβία και (μετά την είσοδο της Ρουμανίας στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ, τον Αύγουστο του 1916) το Βουκουρέστι…

σελ. 159, σειρά 9 από το τέλος να προστεθεί:(αλλά η περίοδος γίνεται

Αντί Βελιγράδι και, με τη βοήθεια της Βουλγαρίας που επιτέθηκε και αυτή στη Σερβία, ανάγκασαν τα

15

τεράστια) υπολείμματα του Σερβικού στρατού να υποχωρήσουν μέσα από τα βουνά της Αλβανίας και να καταφύγουν στην ακτή, από όπου μεταφέρθηκαν με συμμαχικά πλοία στην Κέρκυρα και από εκεί , το 1916 στη Μακεδονία…

Σελ. 160, σειρά 6 Ανταντ ΑντάντΣελ. 160, σειρά 9: Το 1916 μπήκε στον πόλεμο

και η Ρουμανία στο πλευρό της Αντάντ

Προτείνω διαγραφή του

Σελ. 160, σειρά 23: το 1918 Προτείνω διαγραφή τουΣελ. 160, σειρά 27 Ανταντ ΑντάντΣελ. 161, σειρά 5 Ανταντ ΑντάντΣελ. 161, σειρά 10 Ανταντ (Entante) Αντάντ (Entente) Σελ. 161, σειρά 11 από το τέλος

Entante Entente

Σελ. 165, σειρά 10-11 προτείνω

… κράτος με στρατό 100.000 ανδρών, χωρίς τεθωρακισμένα και βαρύ οπλισμό, χωρίς γενικός επιτελείο και υποχρεωτική στρατιωτική θητεία.

… κράτος με επαγγελματικό στρατό 100.000 ανδρών (χωρίς υποχρεωτική στρατιωτική θητεία), χωρίς αεροπορία, τεθωρακισμένα, και βαρύ οπλισμό και χωρίς γενικός επιτελείο.

Σελ. 165, σειρά 14 θα υπαγόταν θα διοικούνταν Σελ. 165, σειρά 22 να προστεθεί

… (επανορθώσεις) … (πολεμικές επανορθώσεις)

- σελ. 165, 8η-6η σειρά από το τέλος:Αντί:  (με την εκχώρηση της Σλοβενίας και της Κροατίας από την Ουγγαρία και της Δαλματίας από την Αυστρία)Να γραφεί: [με την εκχώρηση της Κροατίας από την Ουγγαρία, της Δαλματίας και του μεγαλύτερου τμήματος της Καρνιόλης (σημερινής Σλοβενίας) από την Αυστρία]

19. 3- σελ. 170, 4η σειρά:

Αντί: «(τον Ιούλιο του 1913)»Να γραφεί: «(τον Αύγουστο του 1913)3»

- σελ. 170, 5η σειρά:Αντί: (τη Σερβία και την Ελλάδα)Να γραφεί: (τη Σερβία, τη Ρουμανία και την Ελλάδα)

- σελ. 170, 10η σειρά:Αντί: (γνώρισαν τη ειρήνη το 1918)Να γραφεί: (γνώρισαν την ειρήνη μετά το 1918)

- σελ. 170, 6η σειρά από το τέλος:Αντί: «(400.000 Τούρκοι)»Να γραφεί: «(400.000 Μουσουλμάνοι)»

- σελ. 170, υποσημείωση αριθ. 2, 3η σειρά από το τέλος:Αντί: [Συμφωνία του Νεϊγύ (1918)]

3 Σύμφωνα με το Γρηγοριανό ημερολόγιο, το οποίο ακολουθεί άλλωστε η χρονολόγηση του εγχειριδίου.

16

Να γραφεί: «[Συνθήκη του Νεϊγύ (1919)]

Κεφάλαιο 21

Ενότητα 21.1- σελ. 187, β΄ παράγραφος, 3η σειρά:

Να προστεθούν στον κατάλογο των χωρών με δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις «η Γαλλία, το Βέλγιο και η Ολλανδία».

21.1.1- σελ. 189, α΄ παράγραφος:

Αντί: «Εξαπέλυσαν κύμα διώξεων ... ακόμα και φιλελεύθερων και καθολικών ...». Να προστεθεί η φράση: «...ακόμα και φιλελεύθερων και καθολικών πολιτικών και

δημοσίων προσώπων ...» ή κάτι αντίστοιχο.21.1.2- σελ. 192, δ΄ παράγραφος:

Αντί: «Στις προεδρικές εκλογές του 1932 ο Χίτλερ απέσπασε το 36% των ψήφων και την ίδια χρονιά το κόμμα του κατέλαβε την πρώτη θέση με το 37% των ψήφων.»

Να γραφεί: «Στις προεδρικές εκλογές του 1932 ο Χίτλερ απέσπασε το 36% των ψήφων και την ίδια χρονιά το κόμμα του κατέλαβε την πρώτη θέση στις βουλευτικές εκλογές με το 37% των ψήφων.»

21.1.3- σελ. 195, 10η σειρά:

Αντί: «που επικρατούσαν σε κάθε χώρα»Να γραφεί: «Παρότι παντού δημιουργήθηκαν φασιστικά κόμματα, τα αυταρχικά

καθεστώτα που επιβλήθηκαν δεν ήταν απαραίτητα φασιστικά».

21.1.4- σελίδα 197, 16η σειρά:

Αντί: υιοθέτησαν αντιπληθωριστική πολιτικήΝα γραφεί: υιοθέτησαν αντιπληθωριστική πολιτική κατά τη δεκαετία του 1920.

- σελίδα 199, 12η σειρά:Αντί: Ο Φράνκο υπερασπίστηκε την παραδοσιακή κοινωνία της Ισπανίας και

στηρίχθηκε σ’αυτή για να επικρατήσειΝα γραφεί: Ο Φράνκο προσπάθησε να αποκαταστήσει την παραδοσιακή μορφή

της ισπανικής κοινωνίας και στηρίχθηκε στους παραδοσιακούς της θεσμούς για να επικρατήσει

- σελίδα 199, 14η σειρά:Αντί: Ωστόσο δεν ακολούθησε τα οράματα του φασιστικού κινήματος των

φαλαγγιτών για μια νέα Ισπανία.Να γραφεί: Παρά το γεγονός ότι το καθεστώς του Φράνκο δεν ήταν κυριολεκτικά

φασιστικό, δέχθηκε την ισχυρή επιρροή του φασισμού και στήριξε τον αυταρχικό του χαρακτήρα σε παραδοσιακούς θεσμούς. Ωστόσο, δεν ακολούθησε τα οράματα του φασιστικού κινήματος των φαλαγγιτών για μια νέα Ισπανία, παρόλο που χρησιμοποίησε συστηματικά της δυνάμεις της Φάλαγγας κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου (1936-1939).

21.1.5

17

- Σελίδα 198, 11η γραμμή από το τέλος: Αντί: Αλφόνσου Γ΄ Να γραφεί: Αλφόνσου ΙΓ΄

- Σελίδα 198, 10η γραμμή από το τέλος: Αντί: «μαζί με τη μοναρχία (1930)» Να γραφεί: «την ίδια περίοδο με τη μοναρχία (1930-1931) [η δικτατορία

κατέρρευσε το 1930 και η μοναρχία καταργήθηκε το 1931]»- σελίδα 199, 15η σειρά:

Αντί: «Ο τουφεκισμός του φασίστα ηγέτη Χοσέ Αντόνιο Πρίμο ντε Ριβέρα»Να γραφεί: «Ο τουφεκισμός του φασίστα ηγέτη Χοσέ Αντόνιο Πρίμο ντε Ριβέρα

από τους δημοκρατικούς το 1936 διευκόλυνε…»

Κεφάλαιο 22

Σελίδα και σειρά Αντί Να γραφτείΣελ. 209 σειρά 9 από το τέλος

Αστραπιαίος κεραυνοβόλος

Σελ. 209 σειρά 9 από το τέλος

Αντί Εξολόθρευση των Εβραίων Ολοκαύτωμα των Εβραίων

Σελ. 212 σειρά 12 έξοδος από την Κοινωνία των Εθνών

έξοδος από την Κοινωνία των Εθνών (Οκτώβριος 1933)

Σελ. 212 σειρά 13 … της Αυστρίας της Αυστρίας (1938)Σελ. 214 σειρά 8 Αστραπιαίος κεραυνοβόλος Σελ. 214 σειρά 13 από το τέλος

αμαχητί σύντομα

Σελ. 215 σειρά 25 Οι υπέρτερες χιτλερικές δυνάμεις Τον Απρίλιο του 1941 οι υπέρτερες χιτλερικές …

Σελ. 215 σειρά 28 Να διαγραφεί …τον Απρίλιο του 1941

Σελ. 216 σειρά 1 να σπάσουν τον κλοιό να απωθήσουν τους Γερμανούς από την πρωτεύουσά τους

Σελ. 216 σειρά 11 από το τέλος

Να διαγραφεί της Βουλγαρίας

Σελ. 217, σειρά 8 κυρίως στην Ανατολική και Νοτιοανατολική Ευρώπη

κυρίως σε τμήματα της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης

Σελ. 217 σειρά 12 από το τέλος

Σε όλες τις χώρες Στις περισσότερες χώρες

Σελ. 218 σειρά 17 Σοσιαλδημοκρατικά κόμματα Σοσιαλδημοκρατικά και αρκετά αστικά κόμματα, τα οποία….

Σελ. 220, σειρά 20 επιταχθεί αναγκαστικά στρατολογηθεί

Σελ. 220, σειρά 3-4 Ο Τσώρτσιλ σε κατ' ιδίαν συνάντησή του με τον Στάλιν τον Οκτώβριο του 1944 απαίτησε επίμονα να ελέγχεται …

Η πρώτη διαίρεση της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης είχε γίνει σε κατ' ιδίαν συνάντησή του Τσώρτσιλ με τον Στάλιν τον Οκτώβριο του 1944, όταν ο πρώτος πρότεινε και ο δεύτερος δέχτηκε μεταξύ άλλων να ελέγχεται η Γιουγκοσλαβία…

Σελ. 222 σειρά 3 από το τέλος

της νότιας Ευρώπης της Νότιας Ευρώπης

Σελ. 223 σειρά 5-6 …από τους Αμερικανούς άνοιγε από τους Αμερικανούς (Αύγουστος 1945) άνοιγε

18

Κεφάλαιο 23

Ενότητα 23.1

- Σελ. 228.15η -16η σειρά:

Αντί: «εντέλει μια περίοδο ειρήνης και ασφάλειας.»

Να γραφεί: «εντέλει μια περίοδο σχετικής ειρήνης και ασφάλειας στο μεγαλύτερο τμήμα της ευρωπαϊκής ηπείρου»

- Σελ. 230 τελευταία σειρά:Αντί: «Πριν τελειώσει το 1947...»Να γραφεί: «Πριν το τέλος του 1947…»

- Σελ. 231. 16η-22η σειρά:Μεγάλη πρόταση – να σπάσει: Αντί: Και τα δύο κόμματα.....Δυτική Ευρώπη. Να γραφεί: «Το Γαλλικό και το Ιταλικό Κομμουνιστικό κόμμα συμμετείχαν στις αντίστοιχες κυβερνήσεις συνασπισμού στη Γαλλία και στην Ιταλία κατά την περίοδο 1945-1947. Ωστόσο το 1947 αποχώρησαν από τις κυβερνήσεις συνεργασίας με προτροπή της Μόσχας, με πρόθεση να συνεχίσουν τη μάχη της εξουσίας χωρίς μεν συμμετοχή στις κυβερνήσεις αλλά με αγώνες στο πεδίο των εργατικών διεκδικήσεων, με απεργίες και διαδηλώσεις, οι οποίες κυριάρχησαν στη Δυτική Ευρώπη μέχρι τα τέλη του 1948. Τέτοιου είδους εκδηλώσεις έπληξαν το κύρος των κομμουνιστών στους κύκλους των μετριοπαθών ψηφοφόρων στη Δυτική Ευρώπη, που επιθυμούσαν μια πολιτική συναίνεσης και συνεργασίας και όχι σύγκρουσης με τις νέες δημοκρατικές κυβερνήσεις.»

Ενότητα 23.2

- Σελ. 236, 12η σειρά από το τέλος

Αντί: «τον οκταετή πόλεμο της Αλγερίας (1894-1962)»

Να γραφεί: «τον οκταετή πόλεμο της Αλγερίας (1954-1962)»

19