CHƯƠNG X: TỪ TRƯỜNG A.TÓM TẮT LÝ...
Transcript of CHƯƠNG X: TỪ TRƯỜNG A.TÓM TẮT LÝ...
-
CHNG X: T TRNG A.TM TT L THUYT 1. nh lut Bi-Xava-Laplatx:
[ ]3
0 ,.4 r
rlIdBdrrr
= (10-1)
trong Bdr
l vc t cm ng t do phn t dng in lIdr
gy ra ti im M x nh bi bn knh vc t rr , 0 =4.10-7 H/m, l hng s t, l t thm ca mi trng. 2. Nguyn l chng cht t trng:
(c dng in) = BdB
rr(10-2)
v (10-3) =
=n
iiBB
1
rr
3. Vc t cng t trng:
0BHr
r= (10-4)
4. Cm ng t gy bi mt on dng in thng:
RIB
4)cos(cos 210 = (10-5)
trong R l khong cch t im mun tnh cm ng t n dng in. Trng hp dng in thng di v hn: 1= 0, 2= :
RIB
20= (10-6)
5. Cm ng t gy bi dng in trn ti mt im trn trc:
2/3220
)(2 hRISB+
=
(10-7)
trong R l bn knh dng in, S l din tch ca dng in, h l khong cch t tm dng in trn ti im mun tnh cm ng t 6. nh l Oxtrgratxki-Gaox i vi t trng:
=)(
0S
SdBrr
(10-8)
7. nh l Ampe v lu s ca t trng:
=
=)( 1C
n
iiIldH
rr (10-9)
8. Cng t trng: Bn trong mt cun dy in hnh xuyn:
80
-
RnIH2
= (10-10)
n l s vng ca cun dy in hnh xuyn, R l bn knh ca ng trn tm l tm ca dng in hnh xuyn i qua im mun tnh t trng. Bn trong mt ng dy in thng di v hn: H=n0I (10-11) n0 l s vng dy trn n v di ca ng dy. 9. Lc tc dng ca t trng ln dng in:
[ ]BlIdFd rrr ,= (10-12) 10. Cng ca lc t:
A = I(2m - 1m) (10-13) trong 1m v 2m l t thng gi qua din tch lc u v lc sau ca mch in.
B. BI TP V HNG DN GII 10.1 Hai dy dn thng di song song xuyn qua v vung gc vi mt
phng hnh v. Khong cch gia hai dy l 32cm, khong cch t dng in I1 n im M l 8cm, khong cch t dng in I2 n im N l 8cm. Dng in I2 c chiu nh hnh v v c cng l 5A.
M NI1 I2
+
Hnh 10-1a. Hi dng in I1 phi c chiu v cng l bao nhiu cm
ng t ti N bng khng? b. Xc nh vc t cm ng t ti im M trong trng hp dng in
I1 va tm c trn. Gii
a. Gi vc t cm ng t do dng in I1 gy ra ti N l NB1
r , vc t cm
ng t do dng in I2 gy ra ti N l , cm ng t ti N bng khng
c ngha l : NB 2
r
NB2r
NB1r
M NI1 I2
+NBr
= + = 0 NB1r
NB 2r
NN BB 21rr
= th I1 phi ngc chiu so vi I2 v
B1N = B2N (1) Hnh 10-1a Ta c:
1
17
1
101 10.22 R
IRIB N
==
81
-
217
10.4010.2
=I (2)
v:
2
27
2
202 10.22 R
IRIB N
==
227
10.810.2
=I (3)
Thay (2) v (3) vo (1):
)(25408 1
12 AIII ==
Vy I1 ngc chiu so vi I2, c ln bng 25A.
b. Gi vc t cm ng t do dng in I1 gy ra ti M l , vc t cm ng t do dng in I
MB1r
2 gy ra ti M l
MBr
MB2r
MB1r
M NI1 I2
+
Hnh 10-1b
M2Br
c xc nh nh hnh v, v ln:
1
17
1
101 10.22 r
IrIB M
==
v:
2
27
2
202 10.22 r
IrIB M
==
Vc t cm ng t tng hp ti M l MBr
c xc nh:
MMM BBB 21rrr
+= v BB1M>B2M nn vc t cm ng t tng hp ti M l c xc nh nh hnh v, ln:
MBr
)(10.610.405
10.82510.210.2 522
7
2
2
1
17 TrI
rIBM
=
=
=
A
D
Br
C
10.2 Mt dy dn c gp li thnh hnh tam gic vung cn ADC c AD=AC=10cm (hnh v). Khung dy c t trong 1 t trng u cm ng t B=0,01T. Cho dng in I=10A chy trong khung theo chiu CADC. Xc nh lc t tc dng ln cc cnh ca khung dy.
Hnh 10-2
Gii
82
-
Cc lc tc dng vo tng cnh ca khung dy c phng chiu nh hnh v. V ln: v cc cnh ca khung dy u vung gc vi vc t cm ng t B
r do ta p
dng cng thc:
CAFr
DCFr
ADFr
I
A
D
Br
C
F = IBl FAD = FCA = IBa
= 10.10-2.10-1 = 10-2(N) )(10.41,110.22 22 NIBaFDC
===
10.3 Mt dy dn c un thnh hnh ch nht c cc cnh a = 16cm, b = 30cm, c dng in cng I = 6A chy qua. Xc nh vc t cng t trng ti tm ca khung dy.
Gii Vc t 1H
r, , , 2Hr
3Hr
4Hr
ln lt do cc on dy dn mang dng in DA, AB, BC, CD gy ra ti tm O ca hnh ch nht ABCD c phng vung gc vi mt phng hnh v, chiu hng vo trong, c ln c xc nh theo cng thc:
)cos(cos4 21
=r
IH
Mt khc:
22131cos2.
24 ba
abI
bIHH
+===
2
1
r Hr
I
D
B
C
A
Hnh 10-3
)/(3)10.30()10.16(
10.1610.30.14,3
62222
2
2 mA+
=
22142'cos2.
24 ba
baI
aIHH
+===
)/(5,10)10.30()10.16(
10.3010.16.14,3
62222
2
2 mA+
=
Hr
cng phng cng chiu vi cc vc t thnh phn, ln ca ti tm O ca hnh ch nht ABCD l: H
r
H = H1 + H2 + H3 + H4 = 2(3 +10,5) = 27(A/m)
83
-
10.4 Mt dy dn c un thnh hnh tam gic u mi cnh a = 50cm. Trong dy dn c dng in cng I = 3,14A chy qua. Xc nh vc t cng t trng ti tm ca khung dy.
Gii Vc t , , ln lt do cc on dy dn mang dng in CA, AB, BC gy ra ti tm O ca hnh tam gic ABC c phng vung gc vi mt phng hnh v, chiu hng vo trong, c ln c xc nh theo cng thc:
1Hr
2Hr
3Hr
)cos(cos4 21
=r
IH
trong
63ar =
Mt khc:
cos2.4321 rIHHH ===
I BC
A
Hr
Hnh 10-4
)/(3
610.50.3.14,3.4
14,32
mA==
Gi l vc t cng t trng tng hp ti tm O ca tam gic, ta c:
0Hr
3210 HHHHrrrr
++= V 3 vc t , , cng phng cng chiu nn 1H
r2Hr
3Hr
0Hr
cng phng cng chiu vi cc vc t thnh phn, ln ca 0H
rti tm O ca tam
gic ABC l: H0 = 3H1 = 3.3 = 9(A/m)
10.5 Mt khung dy trn bn knh R = 5cm, Khung gm 12 vng dy,
trong mi vng dy c dng in cng I = 0,5A. Xc nh cm ng t ti tm ca khung dy.
Gii p dng cng thc:
84
-
RnI
RnIB 70 10.2
2==
)(10.54,705,0
5,0.1210.2 57 T ==
Vy cm ng t do khung dy mang dng in gy ra ti tm ca khung l: B = 7,54.10-5T 10.6 Mt dy dn di, an gia c un li thnh mt hnh vng trn
nh hnh v. Bn knh vng trn dy dn l R = 6cm. Trong dy dn c dng in cng I = 3,75A chy qua. Xc nh vc t cm ng t ti tm ca vng dy.
Gii
Ta coi nh ti tm O ca vng trn c t trng tng hp do dng in thng di v dng in trn gy ra. Gi vc t 1B
r, ln lt do cc dng in thng
v dng in trn gy ra ti tm O ca hnh trn, cc vc t ny c phng vung gc vi mt phng hnh v, hng ra ngoi, hng vo trong mt phng hnh v, c ln c xc nh:
2Br
1Br
2Br
II
Br
RI
RIB 701 10.22
==
v:
RI
RIB 702 10.22
==
V B2>B1 nn Br
cng phng cng chiu vi 2Br
, c ln:
Hnh 10-6
)1(10.2 712 ==
RIBBB
)(10.68,2)1(10.675,310.2 52
7 T ==
Vy vc t Br
c phng vung gc vi mt phng hnh v, chiu hng ra ngoi, c ln 2,68.10-5T.
85
-
10.7 Mt khung dy trn bn knh R = 10cm c dng in cng I = 1A chy qua. Xc nh vc t cm ng t ti: a. Mt im trn trc ca vng dy v cch tm O mt on h = 10cm. b. Tm O ca vng dy.
Gii
Khung dy in trn gy ra ti M v O cc vc t cm ng t ln lt l v MB
r0Br
c phng chiu c xc nh nh hnh v, ln:
0Br
M
MBr
IO
23
22
20
23
22
0
)(2)(2 hR
IR
hR
ISBM+
=+
=
[ ]
)(10.3,2)10()10(
)10.(1.10.2 6
23
2222
227
T
=+
=
RI
RIB 700 10.22
==
Hnh 10-7)(10.3,610
1.10.2 61
7
T
==
Vy: BM = 2,3.10-6 T B0 = 6,3.10-6 T
10.8 Mt khung dy dn hnh vung ABCD c cnh bng a. Trong khung
dy c dng in cng I chy qua. Khung dy c t trong mt t trng u c vc t cm ng t B
r song song vi cc cnh BC v AD
(hnh v). Tnh: Br
DA
CB
T T
a. M men ca lc t tc dng ln khung dy i vi trc T i qua tm hnh vung v song song vi cnh AB.
b. M men ca lc t tc dng ln khung dy i vi trc T bt k song song vi trc T.
Hnh 10-8
Hng dn
86
-
Lc t tc dng ln hai cnh AB v CD nh hnh v chng to thnh mt ngu lc, p dng cng thc tnh m men ca ngu lc:
CDFr
ABFr
Br
DA
CB
T T
MT = IBS = IBa2 V trc T song song vi trc T nn:
MT = MT = IBS = IBa2Vy m men ca lc t tc dng ln khung dy
i vi trcT v T bng nhau v bng IBa2. 10.9 Mt on dy dn thng di l = 10cm, c dng in cng I = 2A
chy qua. on dy dn chuyn ng vi vn tc v = 20cm/s trong mt t trng u c cm ng t B = 0,5T theo phng vung gc vi ng cm ng t. Dy dn chuyn ng theo chiu khin cho lc in t sinh cng cn. Tnh cng cn sau thi gian t = 10s.
Hng dn Khi on dy dn chuyn ng, lc t tc dng ln on dy dn c tnh theo cng thc:
F = IBl Theo bi cng ca lc F l cng cn, do : AC = -Fs = -IBlvt Thay cc gi tr vo ta c kt qu cn tm.
Kt qu: AC = -0,2J
r
DC
BA
10.10 Mt khung dy hnh vung ABCD chiu di mi cnh a =20 cm, c t gn dng in thng di v hn cng I=30A (hnh v) khung dy ABCD v dng in thng cng nm trong mt mt phng, cnh AD cch dng in thng mt on r = 1cm. Tnh t thng gi qua khung dy.
I
Hnh 10-10Hng dn Chia khung dy ABCD thnh nhng di hp c b rng dx cch dng in mt khong x. T trng do dng in gy ra ti dx l:
xI
xIB 701 10.22
==
x dx
r
DC
BA I
T thng gi qua din tch dS = adx l: dm = BdS = Bldx
+
=ar
rm x
dxIa710.2
87
-
r
arIa += ln10.2 7 Thay cc gi tr vo ta c:
rarIam
+= ln10.2 7
Kt qu: m = 13,2(Wb)
88
CHNG X: T TRNG A.TM TT L THUYT B. BI TP V HNG DN GII Gii Gii
Gii Gii Gii Gii Gii Hng dn