Εργασία Α’ Λυκείου 4 ου Λυκείου Καρδίτσας

Τα μνημεία της Καρδίτσας μιλούν για την ιστορία τους

1

Τα μνημεία της Καρδίτσας μιλούν για την ιστορία τουςΣκοπός της εργασίας:

Σκοπός της εργασίας είναι να γνωρίσουν οι μαθητές την ιστορία της πόλης και της περιοχής μας. Πέρα από τη θεωρία να γνωρίσουν τα τοπικά ιστορικά γεγονότα, με βιωματικό τρόπο , πραγματοποιώντας δηλαδή επισκέψεις σε ιστορικούς, χώρους σε μουσεία κ.α. και χρησιμοποιώντας κάθε μορφής εποπτείας.

Σήμερα όμως η τοπική ιστορία δεν αντιμετωπίζεται μόνο ως γνωστικό αντικείμενο. Μέσα από αυτή ο μαθητής επιτυγχάνει τη σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν με τρόπο άμεσο και εποπτικό και διευκολύνεται να βρει τη θέση του μέσα στο διαρκές γίνεσθε της ιδιαίτερης πατρίδας του. Επιπλέον, η έρευνα της τοπικής ιστορίας φέρνει το μαθητή σε επαφή με τα προβλήματα του τόπου του γι’αυτά και τον ενθαρρύνει να συμμετέχει στην κοινωνική ζωή της ιδιαίτερης πατρίδας του.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Καρδίτσα

Η Καρδίτσα είναι πόλη της Ελλάδας, πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού Καρδίτσας, του άλλοτε νομού Θεσσαλιώτιδας, της Θεσσαλίας. Κατά την απογραφή του 2011 το δημοτικό διαμέρισμα Καρδίτσας είχε πληθυσμό 61.935 κατοίκους (μόνιμος πληθυσμός). Το 1950 αριθμούσε περίπου 14.000.

Βρίσκεται στο μέσον σχεδόν της Θεσσαλικής πεδιάδας και παραρρέεται από παραπόταμο του Πηνειού λεγόμενος και "ποταμός της Καρδίτσας". Οι πρώτες ασφαλείς πληροφορίες για την ύπαρξη της Καρδίτσας ανάγονται στον 15ο αιώνα και προέρχονται από οθωμανικές διοικητικές πηγές

Το "Καρδίτσα" θεωρείται κατά μία εκδοχή παραφθορά του σλαβικού "Gradista", το οποίο σημαίνει "οριοθετημένος, οχυρωμένος τόπος", χωρίς όμως να εντοπίζεται διαχρονικά κάποια φρουριακή κατασκευή στην περιοχή. Κατά άλλη και επικρατέστερη εκδοχή, η ονομασία της πόλης προέρχεται από την λέξη "καρυδιά – Καρδίτσα" που με την θεσσαλική προφορά έγινε "Καρδίτσα". Ο οικισμός φέρεται να αντικατέστησε τη γειτονική Μητρόπολη, σημαντική πόλη στα νοτιοδυτικά, η οποία καταστράφηκε κατά την περίοδο των σλαβικών επιδρομών στη Θεσσαλία (6ος - 8ος αι.). Η έλλειψη βυζαντινών πηγών δεν μας επιτρέπει ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την τύχη ή ακόμη και την ίδια την ύπαρξη της Καρδίτσας την εποχή αυτή.

Η Καρδίτσα είναι η νεότερη από τις υπόλοιπες τρεις θεσσαλικές πρωτεύουσες παρόλο που ο νομός κατοικήθηκε από την αρχή της παλαιολιθικής εποχής. Η πρώτη

2

αναφορά για τον οικισμό γίνεται από τον Άγγλο περιηγητή Leake το 1810, ενώ θα γίνει επίσημα δήμος το 1882, ένα χρόνο μετά την απελευθέρωσή της από τους Τούρκους. Στις 12 Μαρτίου 1943 η Καρδίτσα γίνεται η πρώτη ελεύθερη πόλη της Ευρώπης με τη βοήθεια των αγωνιστών του Ε.Λ.Α.Σ, ενώ κατά τη διάρκεια της αντίστασης στο οροπέδιο της σημερινής λίμνης Πλαστήρα λειτούργησε συμμαχικό αεροδρόμιο. Τον Οκτώβρη του 1943, ύστερα δηλαδή από 10 μήνες, η Καρδίτσα καταλαμβάνεται εκ νέου, αυτή τη φορά από τους Γερμανούς, οι οποίοι συνεχίζουν την κατοχή ως το Σεπτέμβριο του 1944. Η Αντίσταση συνεχίζει με μεγαλύτερη ένταση τον αγώνα. Η Κυβέρνηση του βουνού βρίσκεται στο Πετρίλο . Στη Νευρόπολη λειτουργεί το Αντάρτικο Αεροδρόμιο. Δίνονται πια μάχες εκ παρατάξεως στα βουνά, στον κάμπο, ακόμη και μέσα στην πόλη, στη Ριζάβα (Ριζοβούνι), στο Τσαούσι (Γεωργικό), στο Παλιόκαστρο (Μητρόπολη), στο σταθμό Φαναρίου, με αποκορύφωμα τη «μάχη της σοδειάς» (Εγχειρίδιο τοπικής Ιστορίας, 1997). Οι Γερμανοί δε νιώθουν πια ασφαλείς στην Καρδίτσα. Η ανασφάλεια τους εξαγριώνει και προβαίνουν σε σκληρά αντίποινα στον άμαχο πληθυσμό με ομαδικές εκτελέσεις πατριωτών, καταστροφές και εμπρησμούς. Τον Αύγουστο του 1944 αρχίζει για τους Γερμανούς η αντίστροφη μέτρηση. Τα συνεχή χτυπήματα των ανταρτών, η γεωγραφική θέση της Καρδίτσας (η πόλη βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τα Άγραφα), η κατάρρευση του Ανατολικού Μετώπου και προέλαση των Ρώσων (που δημιουργούν κίνδυνο αποκοπής των Γερμανών στα Βαλκάνια), όλα αυτά τους αναγκάζουν να εγκαταλείψουν την Καρδίτσα τις πρωινές ώρες της 23ης Σεπτεμβρίου 1944. Η Καρδίτσα ελευθερώνεται από την ξένη κατοχή οριστικά (Εγχειρίδιο τοπικής Ιστορίας, 1997)

ΚΥΡΙΩΣ ΘΕΜΑ

Η Κεντρική Πλατεία

Από τις πλέον αναπτυσσόμενες επαρχιακές πόλεις αποτελεί το διοικητικό, πολιτιστικό και οικονομικό κέντρο του νομού. H έκταση που καταλαμβάνει η πόλη είναι σχετικά μικρή με αποτέλεσμα να μπορεί κανείς να πάει στο κέντρο της από οποιοδήποτε σημείο περπατώντας.

Στο κέντρο και τις γειτονιές της πόλης, αλλά και στα δημοτικά διαμερίσματα πραγματοποιήθηκαν μεγάλες και μικρότερες παρεμβάσεις για τη βελτίωση της κυκλοφορίας και της ποιότητας ζωής.

Ο Μητροπολιτικός Ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης του 19ου αιώνα φιλοξενεί τοιχογραφίες του γνωστού Καρδιτσιώτη ζωγράφου Δημήτρη Γιολδάση.

3

Παυσίλυπο

Τα πρώτα πλήγματα για το Παυσίλυπο άρχισαν το 1932 όταν αρκετή έκταση από την βορειοδυτική γωνία αποκόπηκε και παραχωρήθηκε για την ανέγερση του 3ου Δημοτικού Σχολείου παρόλο που υπήρχαν αρκετοί ελεύθεροι δημοτικοί χώροι εκείνη την εποχή για την εγκατάστασή του. Η δεύτερη αλλά μικρότερη παρέμβαση, έγινε στο δυτικό τμήμα του, πίσω από τον Ι.Ν. των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στις 11.2.1934 επί Δημαρχίας Κ. Χατζημήτρου, οπότε και κατασκευάστηκε εκεί το πολυιατρείο. Το 1951, επειδή ένα τμήμα του Παυσίλυπου στη νότια πλευρά καταλάμβανε μέρος επί της οδού Υψηλάντου, η Δημοτική Αρχή εκείνης της περιόδου 1951 – 1954 με Δήμαρχο τον Αθανάσιο Μπλατσούκα αντί να φροντίσει να μετατοπίσει την οδό Υψηλάντου νοτιότερα μιας και ο χώρος ήταν ελεύθερος χωρίς να προκαλέσει βλάβες στο υπάρχον περίπτερο, που με μια μικρή δαπάνη θα εκσυγχρονίζονταν εξυπηρετώντας έτσι και τις πιο αυξημένες ανάγκες της πόλης για πολλά ακόμα χρόνια, προτίμησε να φτιάξει καινούριο κτίσμα στο κέντρο της δενδροφυτείας και να μεταφέρει ταυτόχρονα την εβδομαδιαία ζωαγορά που γίνονταν στο βορειοδυτικό τμήμα της φυτείας μπροστά στο χώρο του εθνικού σταδίου, όπου σήμερα είναι το αθλητικό πάρκο, επεκτείνοντας έτσι ακόμη περισσότερο τη δενδροφυτεία του Παυσίλυπου προς το βορρά.

Επίσης, προέβη μαζί με την κατεδάφιση του παλιού περιπτέρου και στο κόψιμο των αιωνόβιων δένδρων με τη δικαιολογία ότι θα αντικατασταθούν με ευγενέστερα δένδρα χωρίς να λάβει υπ όψιν ότι τα αιωνόβια δένδρα δεν καταστρέφονται ποτέ χωρίς λόγο. Ευτυχώς όμως, μετά από έντονες διαμαρτυρίες των κατοίκων σώθηκαν μερικά στη νοτιοανατολική πλευρά. Η μαρμάρινη προτομή του Νικολάου Πλαστήρα που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Κλ. Λουκόπουλος βρίσκεται στο μέσον του αριστερού τμήματος του Παυσίλυπου ανάμεσα στα δύο έλατα. Ανεγέρθη με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου το Δεκέμβριο του 1952 επί Δημάρχου Αθαν. Μπλατσούκα. Ο Βάιος Τζέλλας που ανέλαβε Δήμαρχος στα μέσα της δεκαετίας του 1950 (22.1.1955) αποτελείωσε το νεοαναγειρόμενο μικρό κέντρο αναψυχής στη δενδροφυτεία του αριστερού τμήματος του Παυσίλυπου καθώς και την ανύψωση και τσιμεντόστρωση του αύλιου χώρου μπροστά στο νέο κέντρο αναψυχής. Εκείνη την εποχή τα αυτοκίνητα ήταν μετρημένα στα δάχτυλα και οι ιδιοκτήτες τους, που ήταν κατά πλειοψηφία τους γιατροί και δικηγόροι, πήγαιναν βόλτα τις Κυριακές και γιορτές μέσα στο Παυσίλυπο και γύρω από τη νέα πλατεία του αναψυκτήριου, μάλλον για επίδειξη κι όχι για τέρψη. Οι Μούσες, αυτά τα ωραία αγάλματα που κάποτε στόλιζαν την πλατεία Ομόνοιας των Αθηνών, απομακρύνθηκαν από εκεί στα τέλη της δεκαετίας του 1950 όταν έγινε η αναμόρφωση του χώρου. Ο τότε Δήμαρχος Βάιος Τζέλλας με συντονισμένες ενέργειες πέτυχε τη δωρεά από τον Δήμαρχο Αθηναίων Στρατηγό Παυσανία Κατσώτα, τεσσάρων αγαλμάτων των Μουσών: Θάλεια, Αγλαΐα, Ερατώ και Κλειώ μεταφέρθηκαν και τοποθετήθηκαν πάνω σε πέτρινα βάθρα στο αριστερό τμήμα του Παυσίλυπου.

4

Επί Δημαρχίας Ιωάννου Τσικρίκη (1959 – 1964) κρίθηκε περιττός ο Ανθώνας το δεξιού τμήματος του Παυσιλύπου και ολόκληρη η έκτασή του ισοπεδώθηκε και έγινε μια ασφαλτοστρωμένη πλατεία. Η ίδια δημοτική αρχή αποφάσισε την ίδρυση Αρχαιολογικού Λαογραφικού Μουσείου παραχωρώντας το πρώην κτίριο της Δημαρχίας, (πολυιατρείο κλπ ) στα δυτικά του αριστερού τμήματος του Παυσίλυπου (Ευτυχώς για τους Καρδιτσιώτες ανεβλήθη η ίδρυσή του). Μετά την μεταπολίτευση ο νεοεκλεγείς Δήμαρχος Χαράλαμπος Γιούτσικος κατά τη διάρκεια της θητείας του (1975 – 1982) ανακαίνισε το κέντρο του Παυσίλυπου πλακοστρώνοντας τους αύλιους χώρους μπροστά στο αναψυκτήριο και τα πεζοδρόμια επί της οδού Λαρίσης (Δ. Τερτίπη) και έβαλε το φράκτη που έφραζε το Παυσίλυπο σαν στρατόπεδο. Μετά από μια περίοδο εγκατάλειψης, αποφασίστηκε να γίνει νέα αναμόρφωση επί Δημάρχου Δημ. Αρχοντή στις 18.7.1984 που προκηρύσσει πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό. Η προκήρυξη του διαγωνισμού ζητούσε πρωταρχικά την ενοποίηση του Παυσίλυπου με την πλατεία Πλαστήρα και μετατροπη των γύρω δρόμων σε πεζόδρομους. Πράσινο ψηλό και χαμηλό, βελτίωση και επέκταση του ήδη υπάρχοντος, δημιουργία ανθόκηπου για αναψυχή και ψυχαγωγία για όλες τις ηλικίες, υπαίθριο χώρο για συναυλίες στο πρώην Δημοτικό Ωδείο, χώρους πάρκινγκ, σχολικό κήπο στην αυλή του 3ου Δημοτικού Σχολείου, παιδική χαρά. Η μελέτη προέβλεπε να γίνει όλη η περιοχή ένας μεγάλος καλλωπιστικός κήπος, που να χρησιμεύει ως τόπος περιπάτων και αναψυχής.

Η τελευταία αναμόρφωση του Παυσίλυπου στηριγμένη στη μελέτη του Αρχιτεκτονικού διαγωνισμού του 1986 άρχισε να γίνεται το 1992 επί Δημάρχου Αθανασίου Κανταρτζή με χρηματοδότηση από το νόμο 1262. Οι εργολάβοι του έργου έκαναν πολλές μετατροπές στο αρχικό σχέδιο, τόσο στο πάρκο όσο και στο κτίριο, το οποίο έχει κάποιες παραλείψεις και δυσκολεύει στη λειτουργία του. Ανεξάρτητα πάντως από τις επί μέρους καταργήσεις, παραλείψεις και καθυστερήσεις, η ουσία είναι ότι έγινε μια καλή δουλειά και παραδόθηκε στη ΔΕΤΑΚ (Δημοτική Επιχείρηση Τουρισμού Αναψυχής Καρδίτσας) που έχει τη διαχείρισή του από το 1994. Στη νέα αναμόρφωση του χώρου το παιδικό παιχνίδι στο Παυσίλυπο δεν περιορίζεται σε μια μόνο περιοχή αυτής της πλούσιας οργανωμένης παιδικής χαράς, αλλά γίνεται σ' όλο το πάρκο καθώς και στη μεγάλη υπαίθρια σκακιέρα. Η Καρδίτσα φημίζεται για τη μεγάλη της αγάπη στο σκάκι γι' αυτό και οι Άρχοντες του τόπου μας που είναι κι αυτοί σκακιστές, δεν παρέλειψαν να φτιάξουν μια μεγάλη υπαίθρια σκακιέρα εφάμιλλη άλλων Ευρωπαϊκών πόλεων, στο νότιο τμήμα του Παυσίλυπου στην πλατεία Πλαστήρα εκεί που ήταν το στρογγυλό γυάλινο περίπτερο. Η σκακιέρα αυτή διαθέτει περιμετρικά κερκίδες 80 περίπου ατόμων και έτσι τα παιδιά μπορούν ν' απολαμβάνουν άφοβα και χωρίς κινδύνους το παιχνίδι και το φυσικό περιβάλλον.

Περπατώντας στον κεντρικό πεζόδρομο της πόλης, στην οδό Λαρίσης (Δ. Τετρίπη) και παράλληλα στη διαμορφωμένη πλατεία Ν. Πλαστήρα στο Παυσίλυπο και τον

5

κεντρικό δρόμο μέσα στο πάρκο που είναι ανισόπεδος και επιστρωμένος με ασφαλτικό κόκκινο ταρτάν για μαλακό βάδισμα, καθώς και στα δρομάκια από βότσαλα που βρίσκονται ανάμεσα στη δενδροφυτεία, τα λουλούδια, το πράσινο και τα απομονωμένα μικρά καθίσματα, έχεις μια διαφορετική εικόνα, αντίθετη με το επίπεδο του ανοιχτού χώρου. Οι πεζοδρομήσεις που έγιναν στους γύρω δρόμους μεταξύ Παυσίλυπου και καταστημάτων κατήργησαν τους αυτοκινητόδρομους, επέτρεψαν την κυκλική "βόλτα" μπροστά στα ζαχαροπλαστεία, τις ταβέρνες, τα ουζοπωλεία, τις πιτσαρίες και προσέφεραν τη δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. Οι κοινόχρηστοι χώροι υγιεινής (τουαλέτες) στεγάζονται σε ένα μικρό κτίσμα μαζί με τα κλουβιά των παγωνιών στο κέντρο του Παυσίλυπου πίσω από το αναψυκτήριο. Επί δημαρχίας Χρήστου Τέγου κατασκευάστηκαν αργότερα με βάση το σχέδιο που προϋπήρχε και καλύφθηκε το πίσω μέρος τους με επιχωματώσεις, καλλωπιστικούς θάμνους και λουλούδια δημιουργώντας έτσι ένα ωραίο αισθητικά σύνολο.

Η πρωτοφανής χιονόπτωση και ο πολικός παγετός (20 βαθμοί υπό του μηδενός) που έπληξαν το χειμώνα του 2001-2002 την Καρδίτσα, προκάλεσαν μεγάλες ζημιές στο άλσος του Παυσίλυπου σπάζοντας και ξεριζώνοντας δεκάδες μεγάλα δένδρα και εκατοντάδες μικρότερα και ταυτόχρονα καταστρέφοντας φυτά και τους θάμνους, με αποτέλεσμα να κινδυνεύσει η φυσιογνωμία του πάρκου. Όμως μετά από αυτές τις ζημιές και με την υπόδειξη των αρμοδίων του πράσινου, ο Δήμος Καρδίτσας τόλμησε να κόψει όλα τα σπασμένα και ξεριζωμένα γέρικα δένδρα στο βόρειο και νότιο τμήμα του Παυσίλυπου, γιατί εγκυμονούσαν κινδύνους για τους περαστικούς και τους κατοίκους της γύρω περιοχής. Όλοι ελπίζουμε πως τα νέα δένδρα που φυτεύτηκαν θα είναι κατάλληλα και πιο ανθεκτικά, ώστε να αντέξουν στο ιδιόμορφο κλίμα της Καρδίτσας δίνοντας ξανά στους πολίτες μια πιο βελτιωμένη εικόνα του Παυσίλυπου που σε πείσμα μιας παράλογης και άναρχης δόμησης, που δημιουργούσε πόλεις χωρίς ταυτότητα, χωρίς χρώμα και προσωπικό ύφος, το Παυσίλυπο έμεινε εκεί αγέρωχο να μας θυμίζει ότι κάποιοι αγωνίστηκαν για να υπάρχει, να μη χάσει τη μορφή του και για να "κληρονομηθεί" από τους μεταγενέστερους.

Το παλιό γυμνάσιο

πως αναφέρει η αρχαιολόγος-μουσειολόγος, πρόκειται για το μοναδικό δημόσιο κτίριο που σώζεται από τον 19ο αιώνα στην πόλη. Βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών Ιεζεκιήλ και 18ης Αυγούστου, στο άλλοτε οθωμανικό κέντρο της Καρδίτσας. Κτίστηκε από το δήμο το 1889, στα θεμέλια του οθωμανικού νοσοκομείου. Στο

6

προαύλιό του σωζόταν μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '30 το "τσαρσί τζαμί" (τζαμί της αγοράς). Επιτύμβιες στήλες από το νεκροταφείο του τζαμιού αποκαλύφθηκαν κατά τη διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου του γυμνασίου, στη δεκαετία του '50.

Το κτίριο αποτελείται από λιθόκτιστο ημιυπόγειο και τουβλόκτιστο υπερυψωμένο ισόγειο, χωρίς επικοινωνία μεταξύ τους. Η όψη του είναι λιτή, με κόγχες εκατέρωθεν της εισόδου και μεγάλα ορθογώνια παράθυρα. Το εσωτερικό του ισογείου είναι διαρρυθμισμένο με κεντρικό διάδρομο και αίθουσες περιμετρικά. Η ανατολική πτέρυγα με τους έξεργους γωνιόλιθους, καθώς και το διπλό κλιμακοστάσιο της εισόδου με την αψιδωτή επίστεψη προστέθηκαν στη δεκαετία του '30.

Ο 20πλασιασμός του αριθμού των μαθητών στο πρώτο μισό του αιώνα οδήγησε στην ίδρυση δεύτερου γυμνασίου το 1953, καθώς και στη μεταστέγαση του Α' γυμνασίου αρρένων το 1962 σε νέο κτίριο, απέναντι από το Παυσίλυπο. Στο κτίριο του γυμνασίου στεγάστηκε ως τα τέλη της δεκαετίας του '70 το γυμνάσιο θηλέων και από τότε ως σήμερα το 14ο δημοτικό και το εσπερινό γυμνάσιο.

Η ιστορία του γυμνασίου αποτέλεσε διαχρονικά σημαντικό κομμάτι της πνευματικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής της πόλης. Από τις αίθουσές του πέρασαν καταξιωμένοι καθηγητές, όπως οι Λ. Βαμπούλης, Ν. Νικολάου, Στ. Σερμπέτης, Δ. Γιολδάσης κ.ά., καθώς και μαθητές, οι οποίοι εξελίχθηκαν σε προσωπικότητες πανελλήνιας εμβέλειας στο χώρο της εκκλησίας, της πολιτικής, της επιστήμης και της τέχνης, όπως οι Ν. Πλαστήρας, αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ, Απ. Κουτσοκώστας, Γ. Βαλταδώρος κ.ά.

Πλατεία ελευθερίας

Η Πλατεία Ελευθερίας είχε αρχικά την ονομασία "Πλατεία Αγοράς". Η μετονομασία της έγινε, όταν η Θεσσαλία προσαρτήθηκε στο ελληνικό κράτος, το 1881. Ήταν ανέκαθεν η κεντρική πλατεία της πόλης, την οποία διέσχιζε στα βόρεια ο σημαντικότερος εμπορικός δρόμος, η "μεγάλη οδός" (σημερινός πεζόδρομος Τερτίπη), στον άξονα Α-Δ, ο οποίος συνέδεε το άλλοτε κέντρο της περιοχής, το Φανάρι, με την πρωτεύουσα της Θεσσαλίας, τη Λάρισα (απ' όπου και η παλιότερη ονομασία "Λαρίσης").

Βρισκόταν στην καρδιά του εμπορικού κέντρου, το οποίο εκτεινόταν ανάμεσα στις σημερινές οδούς Ιεζεκιήλ, Χατζημήτρου, Διάκου και Καραϊσκάκη. Η ευθυγραμμισμένη πεταλόσχημη διαμόρφωση της, με τις πολύτοξες στοές των καταστημάτων, οφείλεται στην αποτέφρωση όλων των ξύλινων καταστημάτων της αγοράς τη νύχτα της 18ης Αυγούστου 1881 και στο πολεοδομικό σχέδιο του 1884. Η χαλικόστρωσή της ήταν το πρώτο δημόσιο έργο που πραγματοποιήθηκε στην πόλη τρία χρόνια μετά την προσάρτηση.

7

Στο χώρο αυτό πραγματοποιούνταν, ακόμη και μετά την κατασκευή της Νέας Αγοράς, η εβδομαδιαία αγορά, μέχρι τη δεκαετία του '50. Παράλληλα, η πλατεία ήταν ένας από τους ελάχιστους χώρους δημόσιων θεαμάτων και κοινωνικής συνεύρεσης στην Καρδίτσα. Όπως και το Παυσίλυπο, φιλοξενούσε μέχρι τον πόλεμο τις παραστάσεις του Καραγκιόζη, τις συναυλίες της Φιλαρμονικής και τον δεύτερο υπαίθριο κινηματογράφο, κάποτε και σε βάρος "του περιπατείν ελευθέρως ... παντός συμπολίτου ανεξαρτήτου φύλου, ηλικίας και κοινωνικής τάξεως".

Από τα τέλη της δεκαετίας του '20, στα καφενεία της προστέθηκε και το δημοτικό περίπτερο, το οποίο είχε την αποκλειστική εκμετάλλευση του χώρου.

Στο ιστορικό ξενοδοχείο "Η Ωραία Ελλάς", το παλαιότερο και μοναδικό μέχρι τον Μεσοπόλεμο, με το "Μεγάλο καφενείο" στο ισόγειο, φιλοξενήθηκαν όλες οι πολιτικές προσωπικότητες, που πέρασαν από την πόλη. Στη θέση του κτίστηκε τις παραμονές του πόλεμου το γνωστό "Παλλάς" (σημερινή Τράπεζα Πίστεως), διατηρώντας τη διάταξη της πεσσοστοιχίας, για να στεγάσει το σημαντικότερο χώρο θεαμάτων και ψυχαγωγίας, με αίθουσες κινηματογράφου, θεάτρου, καφενείο και μπαρ-εστιατόριο πολυτελείας.

Στα μέσα της δεκαετίας του '30, ο δήμος αποφάσισε την ασφαλτόστρωση της πλατείας, με αποτέλεσμα τα δέντρα να αντικατασταθούν από πρασιές. Το 1946, οι πρασιές περιορίστηκαν κατά μήκος της οδού Τερτίπη και φράχτηκαν με σιδερένια κιγκλιδώματα. Σημαντικές επεμβάσεις της δεκαετίας του '70 ήταν η κατάργηση των γύρω δρόμων, η μεταφορά των Μουσών από το Παυσίλυπο και η κατασκευή του σιντριβανιού.

Η σημερινή όψη της είναι αποτέλεσμα πρόσφατων ήπιων επεμβάσεων, μεταξύ των οποίων και το νέο σιντριβάνι, μια σύγχρονη "πυξίδα πόλης" από ατσάλι, διακοσμημένη με σύμβολα εμπνευσμένα από το νεολιθικό πολιτισμό, έργο της Νέλλας Γκόλαντα.

Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας φιλοξενεί αντιπροσωπευτικά και πολύ σημαντικά ευρήματα της περιοχής καταγράφοντας το χαρακτήρα του πολιτισμού της και την πολιτισμική εξέλιξη της μέσα από μια ιστορική διαδρομή που καλύπτει χρονικά όλες τις περιόδους της Προϊστορίας και Ιστορίας από την Παλαιολιθική και Νεολιθική εποχή έως την Ύστερη Αρχαιότητα.

Στο χώρο της Προϊστορίας ενδιαφέρον παρουσιάζει η φυλλόσχημη αιχμή από πυριτόλιθο της Μέσης Παλαιολιθικής Εποχής από τη λίμνη Ν. Πλαστήρα, η

8

μικρογραφία οικίσκου από τους Μαυραχάδες, ο ιπνός από τη Μαγούλα Συκεώνας, η καρποδόχη από την Αστρίτσα, η κεραμική, ο εργαλειακός εξοπλισμός και η ειδωλοπλαστική της Νεολιθικής Εποχής. Στα ευρήματα της Εποχής του Χαλκού αξιοσημείωτα είναι το σύνολο των πήλινων αγγείων και του ταύρου από το Μαυρομμάτι, τα αντικείμενα από τους θολωτούς τάφους του Γεωργικού και της Κτιμένης, ενώ από την Εποχή του Σιδήρου πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα είναι τα αντικείμενα από το θολωτό τάφο των Αγ. Θεοδώρων και ευρήματα από το Ηρώο του Αιάτου, όπου το Ιερό των προγόνων. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αρχαιολογικά ευρήματα για την ταύτιση έξι αρχαίων πόλεων της περιοχής που αναφέρονται στις φιλολογικές πηγές και επιβεβαιώνονται μέσα από τις επιγραφικές μαρτυρίες, καθώς επίσης τα αντικείμενα από το Πανθεσσαλικό Ιερό της Ιτωνίας Αθηνάς στη Φίλια. Από τους Ιστορικούς χρόνους εστιάζουμε στα μαρμάρινα αγαλματίδια από το Ασκληπιείο του Κιερίου, στα ειδώλια από το ιερό της Όρθης στον Κέδρο, στην πήλινη κεφαλή του Διονύσου από τη Μητρόπολη, στα ευρήματα, όπως η πήλινη κεφαλή ίππου και το χάλκινο άγαλμα του θεού Απόλλωνα από ναό της αρχαίας Μητρόπολης, στη λάρνακα με θέμα την αρπαγή Κόρης από τους Γόμφους, και στα κτερίσματα των τάφων της Αργιθέας, όπως αργυρά και χρυσά κοσμήματα, ορειχάλκινες περικνημίδες.

Δημοτική Πινακοθήκη   Καρδίτσας

Ιδρύθηκε το 1993 και στεγάζεται από το 2002 σε σύγχρονο τετραώροφο κτήριο, στη συμβολή των οδών Β. Τζέλλα & Βασιαρδάνη, δίπλα στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Διαθέτει αίθουσες μόνιμων και περιοδικών εκθέσεων, βιβλιοθήκη αναγνωστήριο, αίθουσα εκδηλώσεων, πωλητήριο και εντευκτήριο. Ο πρώτος όροφος είναι αφιερωμένος στους ντόπιους ζωγράφους· παρουσιάζονται  έργα του Γ. Βαλταδώρου (1897-1930), μιας πολύπλευρης αν και άγνωστης καλλιτεχνικής φυσιογνωμίας του Μεσοπολέμου, του γνωστού ζωγράφου της γενιάς του ’30 Δ. Γιολδάση (1897-1993), του Γ. Γούλα (1919), του Ν. Καυχίτσα (1931-2003), του Κ.Παύλου (Πωλ, 1914-1962), του Π. Σαμπαλιώτη (1955) και του Π. Σουλικιά (1926). Στο ισόγειο εκτίθεται αυτόνομα η δωρεά Απ. Κάρκα, μια ενδιαφέρουσα συλλογή σύγχρονης ελληνικής ρεαλιστικής ζωγραφικής με έργα των Λ. Κανακάκι, Σ. Καραβούζη, Θ. Παπαδοπεράκη κ.ά. Η συλλογή της Πινακοθήκης διαθέτει ακόμη έργα τοπικών και άλλων σύγχρονων Ελλήνων δημιουργών.

Η έκθεση είναι δομημένη κατά χρονολογική σειρά και με θεματικές ενότητες, αποσκοπώντας στην ανθρωποκεντρική προσέγγιση του παρελθόντος με αναφορές στον ιδιωτικό και δημόσιο βίο, στις καθημερινές δραστηριότητες, την αισθητική, τη λατρεία, το εμπόριο, την οικονομία και το θάνατο ως φυσική κατάληξη, τόσο κατά τους Προϊστορικούς και Ιστορικούς χρόνους. Με πρωτογενές αρχαιολογικό υλικό δίνονται τα προϊόντα της Νεολιθικής Οικονομίας, η εξέλιξη τους κατά τη διάρκεια της Εποχής του Χαλκού και του Σιδήρου, καθώς και η ιστορία των αρχαίων πόλεων

9

Κιέριον, Όρθη, Μητρόπολη, Γόμφοι και Αργιθέα, με τη σειρά που παρουσιάζονται σε μια δελφική επιγραφή των μέσων του 2ου αι. π .Χ . Στον επίλογο της έκθεσης με θέμα «Αρχαιολογία και Κοινωνία? δίνεται η πολιτιστική κληρονομιά ενός τόπου που δεν έχει μόνο ιστορική αξία ως φορέα πληροφοριών, αλλά συνάμα πολυδιάστατη σημασία για την κοινωνία και τους θεσμούς.

Πρόθεση της έκθεσης του Αρχαιολογικού Μουσείου Καρδίτσας είναι να «συστήσει? την πόλη στους επισκέπτες και στους κατοίκους της, στοχεύοντας στη δημιουργία μιας νέας ουσιαστικής σχέσης. Πρωταρχικό στόχο αποτελεί ο σχεδιασμός και η υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων με σκοπό την προσέγγιση περισσότερων κατηγοριών του κοινού, όπως μαθητές, ΑΜΕΑ και άλλες κοινωνικές ομάδες, καθώς επίσης και η όξυνση και διεύρυνση των οριζόντων και των ενδιαφερόντων. Πληροφορίες θα παρουσιάζονται μέσα από ένα σύνολο εφαρμογών εικόνας και ήχου, με τη μορφή προβολών βίντεο, εφαρμογών πολυμέσων σε οθόνες αφής, καθώς επίσης και κατασκευές για την καλύτερη κατανόηση του αρχαιολογικού αντικειμένου. Συμπληρωματικά στο πωλητήριο του Μουσείου θα διατίθενται έντυπες εκδόσεις αρχαιολογικού περιεχομένου, κατάλογοι εκθέσεων, καθώς και ακριβή αντίγραφα αρχαίων αντικειμένων. Η επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας πιστεύουμε ότι θα αποτελέσει μια αισθητική εμπειρία για τους επισκέπτες και θα δώσει τα δικά της ερεθίσματα.

Το πανεπιστήμιο Καρδίτσας

Το 1936 ο δήμαρχος Αθηναίων Κων/νος Κοτζιάς αποφάσισε πως τα συγκεκριμένα γλυπτά δεν ταίριαζαν στην πλατεία Ομονοίας με αποτέλεσμα να ξηλωθούν και να παραμείνουν σε αποθήκες μέχρι και το 1950 περίπου. Κάπου εκεί με την συνεργασία των δύο Δήμων ο Δήμαρχος Καρδίτσας Βάιος Τζέλλας πέτυχε την δωρεά των 4 αγαλμάτων από τον τότε Δήμαρχο Αθηναίων Στρατηγό Παυσανία Κατσώτα και οι μούσες τοποθετήθηκαν σε πέτρινα βάθρα στην αριστερή πλευρά του Παυσιλύπου Πρόκειται για την Θάλεια προστάτιδα της κωμωδίας, την Κλειώ προστάτιδα της ιστορίας, την Αγλαΐα (εδώ υπάρχει μία ασάφεια καθώς θεωρείται μία από της 3 χάριτες και όχι κάποια από τις μούσες) και η τέταρτη που δεν διακρίνεται το όνομα της.

Τέλος από τις υπόλοιπες πέντε, δύο βρίσκονται στις Καρυές Λακωνίας επί της κεντρικής οδού στην είσοδο του χωριού (δεν γνωρίζω ποιες είναι) ως «ανταπόδοση» της προσφοράς των Αγαλμάτων των Καρυάτιδων στο Ναό του Ερεχθείου στην Ακρόπολη Και δύο στα Κατάπολα Αμοργού εκ των οποίων η μια είναι η Ερατώ προστάτιδα της λυρικής ποίησης και των ύμνων, ενώ η ένατη πιθανόν να έχει καταστραφεί.

Το Τμήμα Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ιδρύθηκε το 1993 και άρχισε να λειτουργεί το 1994. Ήδη από το Τμήμα έχουν αποφοιτήσει 325 Κτηνίατροι και έχουν απονεμηθεί 27 Διδακτορικά Διπλώματα. Επίσης, από το Πρόγραμμα

10

Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος απέκτησαν Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης 98 απόφοιτοι.

Το Τμήμα Κτηνιατρικής καλλιεργεί την κτηνιατρική επιστήμη και έχει την ευθύνη της οργάνωσης και της υλοποίησης της εκπαιδευτικής και ερευνητικής δραστηριότητας στο γνωστικό αυτό αντικείμενο.

Αποστολή του Τμήματος είναι η κατάρτιση επιστημόνων, οι οποίοι θα θεραπεύουν την κτηνιατρική επιστήμη και θα εξυψώνουν και θα αναδεικνύουν το κτηνιατρικό επάγγελμα, απασχολούμενοι στους τομείς της υγείας και προστασίας των ζώων, της αύξησης και βελτίωσης της ζωικής παραγωγής, της υγιεινής και τεχνολογίας των προϊόντων ζωικής προέλευσης, της προστασίας των ανθρώπων από τις ζωοανθρωπονόσους, της προστασίας του περιβάλλοντος, της πειραματικής ιατρικής, της κτηνιατρικής έρευνας και των εφαρμογών της.

Επιπλέον, με την ερευνητική δραστηριότητα και την ακαδημαϊκή διδασκαλία το Τμήμα αποσκοπεί στην καλλιέργεια και την προαγωγή της κτηνιατρικής επιστήμης, στην εξύψωση και ανάδειξη του κτηνιατρικού επαγγέλματος και στην αντιμετώπιση και επίλυση προβλημάτων σχετικών με την κτηνιατρική.

Το Μάιο 2003 το Τμήμα έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ιδρυμάτων Κτηνιατρικής Εκπαίδευσης, οπότε έκτοτε η ανάπτυξη του Τμήματος βασίζεται στις κατευθυντήριες γραμμές της Ένωσης.

Το Μάιο 2011 το Τμήμα πέρασε επιτυχώς από την Εξωτερική Αξιολόγηση της ΑΔΙΠ, και έκτοτε η στρατηγική του βασίζεται στη σχετική έκθεση.

ΔΙΟΙΚΗΣΗ

Το ανώτατο διοικητικό όργανο του Τμήματος Κτηνιατρικής είναι η Γενική Συνέλευση. Πρόεδρος του Τμήματος είναι ο Καθηγητής κ. Αλέξανδρος Γκόβαρης. Στη Γενική Συνέλευση συμμετέχουν όλα τα μέλη ΔΕΠ του Τμήματος, εκπρόσωποι των φοιτητών, εκπρόσωποι των μεταπτυχιακών φοιτητών και υποψηφίων διδακτόρων και εκπρόσωποι των μελών ΕΕΔΙΠ και μελών ΕΤΕΠ.

Πλατεία Δικαστηρίων (Εθνικής Αντιστάσεως )

Μέχρι τις αρχές του μεσοπολέμου στον χώρο αυτό πραγματοποιούταν το ζωοπάζαρο της εβδομαδιαίας αγοράς, η οποία καταλάμβανε ολόκληρο το κέντρο της πόλης .Η αρχική εμπορική χρήση της άρχισε το 1891.Η περιοχή συγκέντρωνε τις σημαντικότερες δημόσιες λειτουργίες της πόλης: στα δυτικά στεγάζονταν κατά καιρούς το δημαρχείο και η εισαγγελία, στην προέκταση της οδού πλαστήρα βρισκόταν το φρουραρχείο και οι φυλακές .Στην δεκαετία του 20 ο εμπορικός χαρακτήρας της πλατείας είχε ατονήσει και ο χώρος μπροστά στις φυλακές ,με τον βρώμικο αυλάκι μετατράπηκε σε εστία μόλυνσης .Οι επεμβάσεις που διαμόρφωσαν

11

τον σημερινό χαρακτήρα της συνδέονται με τον μητροπολίτη Ιεζεκιήλ .Το 1924 η οικεία Μαλιόπουλου μετατράπηκε σε επισκοπικό μέγαρο, διατηρώντας τον εκτελεστικό της χαρακτήρα και μια δεκαετία αργότερα στη θέση του οικοπέδου της Λαϊκής Βιβλιοθήκης “Η Αθηνά” θεμελιώθηκε το δικαστικό μέγαρο ,ένα τυπικό δείγμα δημόσιας αρχιτεκτονικής της δεκαετίας του ’30 με έντονες νεοκλασικές επιρροές.

Η ονοματοθεσία της πλατείας ακολούθησε μεταπολεμικά την πολυκύμαντη συγκυρία: προς τιμήν των κυπρίων ηρώων Μ. Καραολή και Ανδρ. Δημητρίου το 1956 Εθνικής Αντιστάσεως μετά την μεταπολίτευση για να κυριαρχήσει τελικά στη συλλογική συνείδηση, σε πείσμα των κρατικών επιλογών, η ακατανίκητη εικόνα των δικαστηρίων.

Δικαστικό Μέγαρο

Θεμελιώθηκε το 1934 από τον Kαρδιτσιώτη υπουργό δικαιοσύνης Σπ. Ταλιαδούρο στη θέση οικοπέδου της Λαϊκής Βιβλιοθήκης «Η Αθηνά». Το κτήριο είναι διώροφο, πλατυμέτωπο, σχήματος Π, με το τετράγωνο τυφλό τριώροφο κτίσμα των φυλακών στο εσωτερικό του, που γκρεμίστηκε πρόσφατα (2012) Η λιτή πρόσοψη μοιράζεται συμμετρικά με το υπερυψωμένο κεντρικό τμήμα της εισόδου και με επιβλητικό πρόπυλο. Το έργο χρηματοδοτήθηκε προπολεμικά με τη γνω στή έκτακτη φορολογία του «μεγαρόσημου» από το ειδικό ταμείο ανεγέρσεως δικαστικών μεγάρων και φυλακών, όπως και σε αρκετές άλλες ελληνικές πόλεις.

Ναός Ζωοδόχου Πηγής   Καμινάδων

Βρίσκεται στην περιοχή Καμινάδων και συνδέεται με τον μητροπολιτικό ναό με ένα όμορφο ποδηλατόδρομο.  Είναι ο παλαιότερος ναός της Καρδίτσας. Κτίστηκε το 1842, αμέσως μετά τις πρώτες οθωμανικές μεταρρυθμίσεις. Οι Καμινάδες αποτελούσαν τότε ξεχωριστή κοινότητα στα βορειοανατολικά όρια της πόλης, πριν ιδρυθεί η χριστιανική συνοικία της, το Bαρούσι.  Ο ναός έχει γυναικωνίτη και είναι πλούσια αγιογραφημένος με  λαϊκότροπες τοιχογραφίες Σαμαριναίων ζωγράφων (1853). Το ξυλόγλυπτο τέμπλο κατασκευάστηκε το 1846. Το κωδωνοστά σιο χτίστηκε το 1881.Στις αρχές του 20ου αιώνα, στον περίβολό του πραγματοποιούνταν οι συνελεύσεις του ιστορικού Πεδινού Συνδέσμου Καρδίτσας, πρωτεργάτη του Αγροτικού Κινήματος

12

Οικία Γιολδάση

Βρίσκεται στην οδό Λάππα και προς τα ανατολικά της πόλης. Κτίστηκε την περίοδο 1965-70 ως κατοικία ατελιέ του γνωστού ζωγράφου Δ. Γιολδάση, ο οποίος έζησε εκεί ως το θάνατό του, το 1993. Μετά τη δωρεά του από την θετή κόρη του Γιολδάση, Στέλλα, το κτήριο, ανακαινίστηκε το 2001 από το Δήμο Καρδίτσας για να στεγάσει κέντρο δημιουργικής απασχόλησης παιδιών και εκθεσιακό χώρο με έργα και προσωπικά αντικείμενα του ζωγράφου.

Η μάνα

Τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος της «Μάνας» του μεγάλου Έλληνα γλύπτη Χρήστου Καπράλου, θα πραγματοποιηθούν το Σάββατο 11 Απριλίου 2009, στις 6.00 μ.μ., στην Πλατεία Νικολάου Πλαστήρα.

Πρόκειται για αντίγραφο του ορειχάλκινου αγάλματος που αποκτήθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων το 2000 και το οποίο, εκτός από τον περίβολο του Μεγάρου του Κοινοβουλίου, θα κοσμεί πλέον και την πόλη της Καρδίτσας.

Τα αποκαλυπτήρια θα κάνει ο συντοπίτης Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων κ. Δημ. Σιούφας , με πρωτοβουλία του οποίου η Βουλή δώρισε το άγαλμα στο Δήμο Καρδίτσας.

Χρήστος Καπράλος

Ο δημιουργός του αγάλματος «Η Μάνα», Χρήστος Καπράλος (Παναιτώλιο, Αγρινίου 1909 ?Αθήνα 1993) σπουδάζει αρχικά ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (1930-34) με τον Ουμβέρτο Αργυρό. Ωστόσο τον κερδίζει η γλυπτική και μεταβαίνει για σπουδές στο Παρίσι, στις ελεύθερες ακαδημίες Grande Chaumiere και Colarossi ενώ εργάζεται στο εργαστήριο του Marcel Gimond.

Το 1940 στρατεύεται και κατόπιν καταφεύγει στο Παναιτώλιο ως το 1946 οπότε επιστρέφει στην Αθήνα και ανοίγει δικό του εργαστήριο. Ασχολείται με όλα τα θέματα καθώς και με όλα τα υλικά (χαλκό, ξύλο, πωρόλιθο, μάρμαρο, πηλό, γύψο), ως γλύπτης και ως πλάστης (με αφαίρεση και προσθήκη υλικού αντίστοιχα).Πρωτίστως τον ενδιαφέρει η ανθρώπινη μορφή εμπνεόμενος τόσο από την αρχαία ελληνική γλυπτική όσο και από τις νεότερες αναζητήσεις της σύγχρονής του τέχνης. Το προσωπικό του ιδίωμα κατατείνει στην λιτότητα των μορφών και επικεντρώνεται στον ουσιαστικό χαρακτήρα τους, καταθέτοντας στην νεοελληνική αλλά και στην παγκόσμια τέχνη του 20ου αιώνα από τις πιο πρωτότυπες διατυπώσεις της. Στην περίοδο του πολέμου, απομονωμένος αναγκαστικά στην ιδιαίτερη πατρίδα του, δούλεψε με μοντέλο την μητέρα του το έργο «Η Μάνα».

13

Μούσες Καρδίτσας

Το 1936 ο δήμαρχος Αθηναίων Κων/νος Κοτζιάς αποφάσισε πως τα συγκεκριμένα γλυπτά δεν ταίριαζαν στην πλατεία Ομονοίας με αποτέλεσμα να ξηλωθούν και να παραμείνουν σε αποθήκες μέχρι και το 1950 περίπου. Κάπου εκεί με την συνεργασία των δύο Δήμων ο Δήμαρχος Καρδίτσας Βάιος Τζέλλας πέτυχε την δωρεά των 4 αγαλμάτων από τον τότε Δήμαρχο Αθηναίων Στρατηγό Παυσανία Κατσώτα και οι μούσες τοποθετήθηκαν σε πέτρινα βάθρα στην αριστερή πλευρά του ΠαυσιλύπουΠρόκειται για την Θάλεια προστάτιδα της κωμωδίας, την Κλειώ προστάτιδα της ιστορίας, την Αγλαΐα (εδώ υπάρχει μία ασάφεια καθώς θεωρείται μία από της 3 χάριτες και όχι κάποια από τις μούσες) και η τέταρτη που δεν διακρίνεται το όνομα της.Τέλος από τις υπόλοιπες πέντε, δύο βρίσκονται στις Καρυές Λακωνίας επί της κεντρικής οδού στην είσοδο του χωριού (δεν γνωρίζω ποιες είναι) ως «ανταπόδοση» της προσφοράς των Αγαλμάτων των Καρυάτιδων στο Ναό του Ερεχθείου στην Ακρόπολη Και δύο στα Κατάπολα Αμοργού εκ των οποίων η μια είναι η Ερατώ προστάτιδα της λυρικής ποίησης και των ύμνων, ενώ η ένατη πιθανόν να έχει καταστραφεί.

Δημοτική Αγορά Καρδίτσας

Το κτίριο της Δημοτικής Αγοράς της Καρδίτσας κατασκευάστηκε το χρονικό διάστημα 1925-1930 από τον δήμαρχο Αστέριο Αλλαμανή. Το κτίριο είναι κτισμένο στις απαρχές του μοντέρνου κινήματος. Τοποθετήθηκε στον ιστό της πόλης με καθαρά πολεοδομικά κριτήρια. Είναι ένα τετράγωνο κτίσμα με ύψος 18μ. Η στέγη είναι μεταλλική με γυάλινη πλήρωση. Τα δομικά στοιχεία κολόνες, δοκοί και οι πλάκες είναι από οπλισμένο σκυρόδεμα. Είναι κτίριο διαφανές, απόλυτα ορθολογικό και βασισμένο στα βασικά σχήματα της γεωμετρίας. Επιπλέον αποτελείται από μικρά μαγαζιά. Τοποθετήθηκε στη μοναδική ελεύθερη πλατεία στην οποία συνέβαινε μια μικρής κλίμακας αγορά λαχανικών. Αυτός ήταν ο παράγοντας που καθόρισε τη λειτουργία του κτιρίου ως αγορά. Η ανάπτυξη και εξάπλωση του αστικού ιστού της Καρδίτσας, δημιούργησε την ανάγκη ύπαρξης συνοικιακών αγορών. Βρίσκεται σε εμφανή κατασκευαστική και χρηστική αποσύνθεση. Έχει χάσει την θέση που του αξίζει στη συνείδηση των Καρδιτσιωτών ως αρχιτεκτονικό μνημείο και ως ιστορικό και ιδεολογικό σύμβολο. Το κτίριο της Δημοτικής Αγοράς της Καρδίτσας ήταν και είναι μοναχικό και μοναδικό.

Στις μέρες μας, η αγορά χρησιμοποιείται σαν πολύ-λειτουργικό κέντρο. Λειτουργεί όλες τις ώρες και ημέρες με ένα κοινό που περιλαμβάνει όλες τις ηλικίες και τις τάξεις. Οι βασικές του λειτουργίες είναι το εμπόριο και η ψυχαγωγία. Επίσης λειτουργεί ως κέντρο ενημέρωσης, εκπαίδευσης και επικοινωνίας με το κοινό.

14

Παπαράντζα

Το δάσος της Παπαράντζας ή "Χίλια Δένδρα" βρίσκεται μόλις σε απόσταση 3ών χιλιομέτρων από το κέντρο της πόλης. Είναι η αναπνοή της πόλης, ότι πιο κοντινό και όμορφο υπάρχει δίπλα μας. Τα δέντρα της τεράστια, αιωνόβια. Κάτω από αυτά τα ίδια δέντρα ξαπλώσαμε εμείς, οι γονείς μας, οι παππούδες μας. Σήμερα οι νέοι αλλά και οι μεγαλύτεροι προτιμούμε να πάμε μακρύτερα, πιο πάνω στη Λίμνη Νικ. Πλαστήρα. Το δάσος της Παπαράντζας όπως διαπιστώνουμε από τις διηγήσεις και καταγραφές του παρελθόντος χρησίμευε ως χώρος αναψυχής των γυναικών των Οθωμανών, οι οποίες πήγαιναν εκεί και διασκέδαζαν τραμπαλιζόμενες στις κούνιες, κρεμασμένες από πανύψηλα δένδρα. Ίσως το δάσος να διατηρήθηκε διότι το χρησιμοποιούσαν οι Οθωμανοί για τη διασκέδασή τους και το προστάτευαν. Διαφορετικά, πιθανόν και αυτό να είχε την τύχη του υπόλοιπου δάσους αφού μπορούμε να υποθέσουμε ότι το δάσος Παπαράντζας είναι ότι απόμεινε από το παλαιό τεράστιο δάσος που καταλάμβανε ολόκληρο το Θεσσαλικό χώρο.Σε πρόσφατη έρευνα που έγινε στην Ελλάδα από ειδικούς ξένους επιστήμονες, με βάση την ανάλυση γύρης, φαίνεται ότι η Ελλάδα, και ειδικότερα η Θεσσαλία, στις αρχές της περιόδου που ακολούθησε την πλειστόκαινο, σκεπάζονταν από πυκνά δάση ασπροβελανιδιάς και μερικώς, από δάση φτελιάς. Ένα ελάχιστο κομμάτι αυτής της αυτοφυούς πανάρχαιας βλάστησης του κάμπου της Θεσσαλίας είναι το δάσος της Παπαράντζας. Αυτή η άποψη, ενισχύεται από το γεγονός πως τεχνητά δάση ήταν σπάνια εκείνη την εποχή σε προηγμένες χώρες, πόσο μάλλον θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο από τους Οθωμανούς σε κάποια άκρη της αυτοκρατορίας τους και σε περιοχή γεμάτη έλη και με πληθυσμό που αποδεκατίζονταν συχνά από ελονοσία, πανώλη κλπ.Το δάσος καταστράφηκε μερικώς το 1897 με την κατοχή για ένα χρόνο της Καρδίτσας από

15

τους Οθωμανούς. Αναβλάστησε ωστόσο και πήρε τη σημερινή του μορφή παρ' όλες τις επεμβάσεις που δέχτηκε κατά καιρούς. Προσπάθεια αξιοποίησης έγινε το 1985 με σχέδιο που εκπονήθηκε και εφαρμόστηκε. Τα ερείπια αυτής της επέμβασης (λιμνούλες, πάγκοι κλπ) είναι ορατά σήμερα και θυμίζουν το ρητό "το φυλάττειν τ' αγαθά χαλεπώτερον του κτήσασθαι". Άποψη που ελέχθη και ανήκει στο δασολόγο κ. Ροβολή Γεώργιο και σημαίνει ότι η καλύτερη αξιοποίηση είναι η μη αξιοποίηση. Να δεχθούμε το δάσος στην πραγματική του διάσταση όπου εκεί θα πάμε να ηρεμήσουμε, να ονειροπολήσουμε, να μείνουμε μόνοι ή παρέα με τους φίλους μας, να κάτσουμε στη σκιά του κλπ. Οτιδήποτε ανατρέπει αυτή την κατάσταση είναι μη φυσικό. Η Παπαράντζα ήταν πάντα τόπος ελκυστικός, ειδικά την Πρωτομαγιά, το Πάσχα, τις Κυριακές του καλοκαιριού, την εορτή του Προφήτη Ηλία (υπάρχει και το εκκλησάκι στην είσοδο του δάσους) αλλά και όλες τις ημέρες του χρόνου. Το Πάσχα, ο κόσμος πήγαινε την παραμονή και ξενυχτούσε, έψηναν αρνιά και έρχονταν συνέχεια συντροφιές με καλάθια. Όσοι χωρούσαν έμεναν μέσα στο εκκλησάκι το βράδυ. Οι υπόλοιποι την έβγαζαν έξω. Σήμερα, στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία γίνεται κάποιος γάμος ή βάφτιση, σποραδικά όμως. Αυτά μέχρι το 1960 κυρίως. Μέχρι τότε οι αστοί Καρδιτσιώτες εκεί πήγαιναν και διασκέδαζαν. Τώρα πλέον οι ίδιοι επιζητούν τη διασκέδαση σε μακρινότερα μέρη και σε τίποτε πλέον η Παπαράντζα δεν θυμίζει την παλιά της αίγλη.

Υδροηλεκτρικός σταθμός Την αντίθεσή του στην ενδεχόμενη ιδιωτικοποίηση τουΥδροηλεκτρικού Σταθμού (ΥΗΣ) της Λίμνης Πλαστήρα εκφράζει ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας με επιστολή του προς τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής κ. Γ. Μανιάτη. Ο κ. Αγοραστός αναφέρει ότι ενδεχόμενη πώληση του ΥΗΣ πλήττει ευθέως τη βασικότερη αναπτυξιακή και παραγωγική δυνατότητα της Θεσσαλίας και ειδικότερα της Καρδίτσας, τόσο στον τομέα της αγροτικής οικονομίας όσο και στον τομέα του τουρισμού. Αναλυτικά η επιστολή έχει ως εξής: «Ο Υδροηλεκτρικός Σταθμός (ΥΗΣ) της Λίμνης Πλαστήρα δεν είναι απλά ένα ακόμη υδροηλεκτρικό εργοστάσιο που θα συνεισφέρει στην απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Πρόκειται για έργο πολλαπλής σκοπιμότητας και τεράστιας σημασίας για την τοπική οικονομία της Θεσσαλίας. Τυχόν ιδιωτικοποίησή του θα είχεανυπολόγιστες αρνητικές οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες για την περιοχή μας. Πρέπει να σημειωθεί ο ενιαίος φορέας Διαχείρισης υδατικών πόρων της λεκάνης της Θεσσαλικής πεδιάδας δεν έχει ακόμη συσταθεί. Ο ΥΗΣ της Λίμνης Πλαστήρα, όπως και όλες οι υδροηλεκτρικές μονάδες παραγωγής, λειτουργεί ως εργοστάσιο αιχμής το καλοκαίρι που η ζήτηση των ηλεκτρικών φορτίων είναι αυξημένη. Με δεδομένο ότι στο θεσσαλικό κάμπο δεν έχουν ολοκληρωθεί τα έργα αποταμίευσης υδάτινων πόρων τους χειμερινούς μήνες, από τους παραποτάμους του Πηνειού που παραλαμβάνουν τα νερά της Λίμνης Πλαστήρα μέχρι το φράγμα της Γυρτώνης στον Πηνειό, η λειτουργία του από τον ιδιώτη – για λόγους τιμολογιακής πολιτικής – εκτός των καλοκαιρινών μηνών που υπάρχει αυξημένη ζήτηση για άρδευση, συνεπάγεται τεράστια σπατάλη υδατικών πόρων πολύτιμων για την πρωτογενή παραγωγή της περιφέρειάς μας. Το φράγμα Πλαστήρα είναι το μοναδικό μεγάλο έργο άρδευσης εν λειτουργία στη Θεσσαλία, μαζί με το φράγμα Σμοκόβου. Στη θεσσαλική πεδιάδα το ετήσιο υδατικό έλλειμμα ανέρχεται στα 1,2 δις km νερού και ως εκ τούτου η μη βέλτιστη αξιοποίηση των

16

ελλειμματικών υδατικών πόρων συνεπάγεται τεράστιο πλήγμα και για την τοπική, αλλά και για την εθνική οικονομία.Εξάλλου, από τα νερά της Λίμνης Πλαστήρα υδρεύονται περί τους 90.000 κάτοικοι της περιφερειακής ενότητας Καρδίτσας μέσω της αναρρυθμιστικής Λίμνης που βρίσκεται πλησίον του ΥΗΣ Πλαστήρα, από το Σύνδεσμο Ύδρευσης Καρδίτσας Σοφάδων και πέριξ κοινοτήτων. Η ύπαρξη του φράγματος Πλαστήρα έχει απογειώσει το χειμερινό και όχι μόνο τουρισμό της περιοχής της ορεινής ζώνης των θεσσαλικών Αγράφων, με αποτέλεσμα να έχουν αναπτυχθεί τουριστικά καταλύματα 1000 και πλέον κλινών (προγράμματα LEADER, αναπτυξιακός νόμος) με πάνω από 30.000 διανυκτερεύσεις ετησίως. Ως εκ τούτου και για λόγους τουριστικούς, αλλά κυρίως οικολογικούς, έχει τεθεί από το ΕΜΠ ένα ελάχιστο οικολογικό όριο διατήρησης του υδάτινου δυναμικού εντός του ταμιευτήρα το οποίο δεν πρέπει να παραβιάζεται από τον χρήστη του νερού, εν προκειμένω τη ΔΕΗ. Η διατήρηση του οικολογικού ορίου ανήκει ατύπως στην τοπική αυτοδιοίκηση και στην αιρετή περιφέρεια Θεσσαλίας μέχρις ότου συσταθεί ο Ενιαίος Φορέας Διαχείρισης.

Για το παραγωγικό μοντέλο της χώρας και για την ανταγωνιστικότητα της εθνικής οικονομίας, είναι σημαντικό να έχει ανταγωνιστική πρωτογενή παραγωγή, η οποία συνεισφέρει με ένα μέσο πολλαπλασιαστή 7 στην εθνική απασχόληση. Το κόστος νερού στη Θεσσαλία ήδη είναι απαγορευτικό λόγω της μεγάλης έλλειψης υδατικών πόρων. Ιδιαίτερα στο ανατολικό τμήμα της πεδιάδας υπερβαίνει τα50 ευρώ το στρέμμα. Συνεπώς οι υδάτινοι πόροι δεν θα πρέπει να θεωρούνται μόνον ενεργειακό απόθεμα.Το έργο του φράγματος Πλαστήρα έχει επιπλέον περίοδο ζωής πάνω από 50 χρόνια, ενώ ήδη λειτουργεί επί 50 χρόνια και έχει δώσει πνοή στην αναπτυξιακή δραστηριότητα της θεσσαλικής πεδιάδας η οποία συνεισφέρει τα μέγιστα τόσο στο ΑΕΠ της χώρας όσο και στις εξαγωγές . Μόνο από σιτηρά, βαμβάκι, βιομηχανική τομάτα και βιομηχανικό ροδάκινο η Θεσσαλία συνεισφέρει ετησίως πάνω από 1 δις ευρώ στις εξαγωγές της χώρας.

Συμπερασματικά η ιδιωτικοποίηση του ΥΗΣ Πλαστήρα συνεπάγεται έλεγχο της τοπικής οικονομίας από ιδιώτη και άμεση εξάρτηση του πρωτογενή, του δευτερογενή (εργοστάσια μεταποίησης αγροτικών προϊόντων και τροφίμων) και τριτογενή τομέα (τουρισμός στην παραλίμνια ζώνη) από την ενεργειακή ζήτηση της χώρας. Είμαστε αντίθετοι σ΄αυτή την πολιτική «λογική», διότι η ενδεχόμενη πώληση του ΥΗΣ πλήττει ευθέως τη βασικότερη αναπτυξιακή και παραγωγική δυνατότητα της Θεσσαλίας και ειδικότερα της Καρδίτσας, τόσο στον τομέα της αγροτικής οικονομίας όσο και στον τομέα του τουρισμού

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ ΑΡΝΗ

Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης της Καρδίτσας. Πρόκειται για ένα μεγαλοπρεπές νεοκλασικό διώροφο μέγαρο με τον χαρακτηριστικό τρούλο που χτίστηκε το 1921 από τον πολιτικό και επιχειρηματία Κων/νο Τερτίπη. Το ονόμασε «Άρνη» προς τιμήν του αδελφού του Δημήτριου, ο οποίος νίκησε σε μάχη κατά των Τούρκων το 1878 στην περιοχή της προϊστορικής Άρνης.

Το κτήριο στέγαζε πολυτελές ξενοδοχείο, αίθουσα θεάτρου, κινηματογράφου, δεξιώσεων και καφεζυθοπωλείο και από το 1925 αίθουσα «ντάνσινγκ» για χορευτικές συγκεντρώσεις

17

και χαρτοπαικτική λέσχη.

Οι άγιοι της Καρδίτσας

Ο άγιος Αρσένιος

Ο Άγιος Αρσένιος (κατά κόσμον Απόστολος) γεννήθηκε το 1550, στο χωριό Καλογραιανά Καρδίτσης, από πολύτεκνους και ευλαβείς γονείς, τον ιερέα Θεόδωρο και τη Χρυσάφη (τη μετέπειτα μοναχή Χριστοδούλη, ανεψιά του Αγίου Βησσαρίωνος) και μεγάλωσε σε μια λευιτική οικογένεια, που ανέδειξε αρχιερείς, ιερείς και μοναχούς. Στα Τρίκαλα έμαθε τα ιερά και τα εγκύκλια γράμματα, εκάρη μοναχός, χειροτονήθηκε Διάκονος και εγκαταβίωσε στη Μονή Δουσίκου. Το 1597 κατεστάθη Αρχιεπίσκοπος Αρχαγγέλων, του Καθεδρικού Ναού της Μόσχας, το 1613 Αρχιεπίσκοπος Τβέρης και Κασίν και το 1615 Αρχιεπίσκοπος Σουζδελίου και Ταρουσίου, όπου και εκοιμήθη τη 13η Απριλίου 1621, ημερομηνία κατά την οποία τιμάται και η ιερά και οσία μνήμη του.

Ο Όσιος ΑκάκιοςΟ όσιος Ακάκιος (κατά κόσμον Αναστάσιος) γεννήθηκε το 1630 στο χωριό Γόλιτζα

Αγράφων Καρδίτσης, που σήμερα έχει μετονομασθεί προς τιμήν του σε Άγιος Ακάκιος. Ασκήτευσε στο Άγιο Όρος. Η διορατικότητά του έγινε γνωστή μέσα και έξω

από το Όρος. Έτσι, πολλοί επισκέπτονταν το ασκητήριό του για να τον συμβουλευθούν. Με τον καιρό συγκεντρώθηκαν αρκετοί μοναχοί γύρω από το

γέροντα. Η οργάνωση της μοναστικής αυτής κοινότητος σε σκήτη αποδίδεται στον όσιο Ακάκιο και ανάγεται στο 1700. Παρέδωσε στο Θεό την αγία ψυχή του πλήρης

18

ημερών, σε ηλικία 100 ετών, τη 12η Απριλίου 1730, Κυριακή των Μυροφόρων, ημερομηνία κατά την οποία επιτελείται και η οσία μνήμη του. Στο φερώνυμο χωριό

Άγιος Ακάκιος, η εορτή του πανηγυρίζεται την Πέμπτη της Διακαινησίμου.

Άγιος Σεραφείμ

Ο ιερομάρτυς Σεραφείμ γεννήθηκε στα μέσα περίπου του 16ου αιώνα στο χωριό Πεζούλα Αγράφων Καρδίτσης. Μαθήτευσε στο σχολείο της μικρής Μονής του Αγίου

Παντελεήμονος, έξω από το χωριό του, όπου διακρίθηκε για την επιμέλεια του. Εκάρη μοναχός στη Μονή Κορώνης ή (κατά άλλες ονομασίες της εποχής) Κυρίας

Θεοτόκου ή Κρυεράς Πηγής Αγράφων. Χειροτονήθηκε ιερεύς και λόγω της πνευματικής και ενάρετης πολιτείας του, εξελέγη ηγούμενος της Μονής Κορώνης,

καθοδηγώντας τους μοναχούς σε περίοδο ακμής και δόξης. Αργότερα χειροτονήθηκε (πρώτος;) Αρχιεπίσκοπος Φαναρίου και Νεοχωρίου. Σουβλίσθηκε την 4η Δεκεμβρίου 1601, ημερομηνία κατά την οποία επιτελείται η ιερά, οσία και ένδοξη μνήμη του. Στο Φανάρι η εορτή του πανηγυρίζεται επίσης την τελευταία Κυριακή του Σεπτεμβρίου,

ενώ στην Καρδίτσα ως Πολιούχος τιμάται την Κυριακή των Μυροφόρων. Με θαυμαστό τρόπο βρέθηκε η τιμία Κάρα του στα νερά του Πηνειού. Σήμερα η Κάρα

19

του Αγίου φυλάσσεται στην Ι. Μ. Κορώνης.

εκ Σκλαταίνης Όσιος Διονύσιος

Ο όσιος Διονύσιος (κατά κόσμον Ο Δημήτριος) γεννήθηκε περίπου το 1500, στο χωριό Σκλάταινα Μουζακίου Καρδίτσης, στη σημερινή Δρακότρυπα. Από νωρίς έδωσε δείγματα αφοσιώσεως στο Θεό και αγάπης προς το μοναχισμό. Μετά το

θάνατο των γονέων του, σε ηλικία περίπου 18 ετών, ακολούθησε στα Μετέωρα το γέροντα Άνθιμο και εκάρη μοναχός στη Μονή Μεγάλου Μετεώρου με το όνομα

Δανιήλ, ως υποτακτικός του γέροντα Σάββα. Αναζητώντας ακόμη πιο ήσυχο τόπο, μετέβη στο Άγιο Όρος, όπου εκάρη μεγαλόσχημος μοναχός με το όνομα Διονύσιος. Παρέδωσε την αγία ψυχή του στο Θεό την 23η Ιανουαρίου, ημερομηνία κατά την

οποία επιτελείται η ιερά και οσία μνήμη του. Στη Δρακότρυπα η εορτή του πανηγυρίζεται επίσης την τελευταία Κυριακή του Ιουλίου. Η τιμία Κάρα του

θησαυρίζεται στη φερώνυμο Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου Ολύμπου.

20

Ο Άγιος Παρθένιος

Ο άγιος Παρθένιος γεννήθηκε από ευσεβείς γονείς, στις αρχές του 18ου αι., στο χωριό Βατσουνιά Καρδίτσας. Εκάρη μοναχός και στόλισε το μοναχικό του βίο με τα κοσμήματα των αρετών σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αξιωθεί να λάβει το θείο και μέγα χάρισμα της Αρχιερωσύνης. Αρκετά νωρίς απέκτησε μεγάλη πνευματική φήμη και

χειροτονήθηκε επίσκοπος Ραδοβυσδίου Άρτας. Κατά την παράδοση, ο άγιος Παρθένιος συναντήθηκε με τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, συζήτησαν τα μεγάλα προβλήματα των υποδούλων και επισκέφθηκαν τη Μονή Ροβέλιστας. Κατά μία

παράδοση, ενοχλημένος ο Τούρκος δυνάστης από την ελληνορθόδοξη δράση του επισκόπου, μεθόδευσε το μαρτυρικό θάνατό του. Κατά άλλη παράδοση, ο Άγιος

κοιμήθηκε με όσιο τρόπο την 21η Ιουλίου 1777, ημερομηνία κατά την οποία επιτελείται η ιερά, οσία και ένδοξη μνήμη του, και ενταφιάσθηκε πίσω από το Ιερό

Βήμα του Επισκοπικού Ναού των Αγίων Αναργύρων Βελεντζικού Άρτας.

21

Ο Οσιομάρτυς Νικόλαος ο Νέος ο εν Βουνένη

Ο οσιομάρτυς Νικόλαος ο Νέος καταγόταν από τα μέρη της Ανατολής, από ευγενείς και ευσεβείς γονείς. Επειδή ήταν γενναίος και συνετός, όταν κατετάγη στο Βυζαντινό

στρατό ο Αυτοκράτορας, γνωρίζοντας τις ικανότητές του, του έδωσε το αξίωμα (οφφίκιο) του Δουκός, μια επαρχία και στρατιώτες στην υποταγή του. Ο Νικόλαος γύμναζε και νουθετούσε χριστιανικώς τους στρατιώτες του να απέχουν από κάθε

αδικία. Μετά από πολέμους με θεία υπόδειξη, αποφάσισε να ζήσει ασκητικώς στη Βούνενα της Θεσσαλίας. Άβαροι τον έδεσαν σε δένδρο, τον τόξευαν και τον λόγχιζαν και τελικώς τον αποκεφάλισαν την 9η Μαΐου, ημερομηνία κατά την οποία επιτελείται η οσία και ένδοξη μνήμη του. Η μετακομιδή των ιερών λειψάνων του εορτάζεται την

4η Οκτωβρίου. Η τιμία Κάρα του θησαυρίζεται στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Μύρων Άνδρου.

22

Ο εκ Μυριχόβου οσιομάρτυς Δαμιανός

Ο οσιομάρτυς Δαμιανός γεννήθηκε περίπου το 1500 στο χωριό Μυρίχοβο Καρδίτσας. Από την παιδική του ακόμη ηλικία αγάπησε τη μοναχική ζωή. Έτσι, άφησε την πατρίδα του και μετέβη στο Άγιο Όρος, στη Μονή Φιλοθέου, όπου εκάρη μοναχός. Περιπλανήθηκε σε διάφορες μονές κυρρήσοντας το λόγο του Θεού αλλά συνεχώς συκοφαντούνταν από υποκριτές. Μεταξύ των αυτών ήταν και η περιοχή των Αγράφων, συνεχίζοντας το φλογερό του κήρυγμα και κτίζοντας, σύμφωνα με την παράδοση, την ιερά μονή της Παναγίας Πελεκητής. Και εκεί, όμως, συκοφαντήθηκε ως λαοπλάνος και ψευδομοναχός. Τελικά απαγχονίστηκε μετά από σκληρούς βασανισμούς από τους Τούρκους και το σώμα του κάηκε. Η στάχτη του ρίφθηκε στον Πηνειό ποταμό, τη 14η Φεβρουαρίου 1568, ημερομηνία κατά την οποία επιτελείται η οσία και ένδοξη μνήμη του.

23

Ο Άγιος Νεομάρτυς Κωνσταντίνος εκ Καπούας

Ο Άγιος Κωνσταντίνος γεννήθηκε μουσουλμάνος και ήταν υιός του μπέη της περιοχής Καπούας (σημερινή Καππά Καρδίτσης). Τα πρώτα βήματα στην χριστιανική

πίστη θα έκανε με κάποιον λόγιο μοναχό από το μοναστήρι του Αγ. Νικολάου που σώζεται μέχρι σήμερα ως ενορία στην Καππά. Η αντίδραση του μουσουλμάνου

πατέρα του, όπως ήταν αναμενόμενο, υπήρξε σφοδρή. Τελικά, σύμφωνα με διαταγή

24

του, στρατιώτες τον οδήγησαν έξω από την πόλη και κρέμασαν τον Κωνσταντίνο από ένα πλάτανο. Όμως το θαύμα έγινε: τρεις φορές κόπηκε το σχοινί, οπότε οι δήμιοι τον

αποκεφάλισαν. Το μαρτύριο του νεομάρτυρα έλαβε χώρα το έτος 1610 στις 18 Αυγούστου.

Επίλογος

Δεν υπάρχει σήμερα πολιτισμός που να μπορεί να γίνει πραγματικά κατανοητός αν δεν είναι γνωστοί οι δρόμοι από όπου πέρασε, οι παλιές αξίες στις οποίες πίστεψε, οι εμπειρίες που έζησε. Κάθε πολιτισμός είναι οπωσδήποτε ένα παρελθόν, ένα κάποιο παρελθόν που εξακολουθεί να ζει. Η ιστορία ενός πολιτισμού είναι όλα εκείνα τα στοιχεία χάρη στα οποία το παρελθόν έρχεται και τέμνει το παρόν διασκελίζοντας συχνά πολλούς αιώνες.

Στα πεδία του πολιτισμού και της ιστορίας το παρόν συμπλέκεται με το παρελθόν σε μία σχέση δυναμική και διαλεκτική. Τα εκθέματα ενός μουσείου, τα μνημεία και οι αρχαιολογικοί χώροι δεν συνιστούν απλώς το ορατό κομμάτι της ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας μας, αλλά συχνά ενσωματώνονται σαν λειτουργικά στοιχεία της σύγχρονης καθημερινότητας, που πρέπει να γνωρίζουν οι μαθητές και όλοι οι κάτοικοι της Καρδίτσας.

Βιβλιογραφία

1) Οδοιπορικό στα μνημεία του νομού Καρδίτσας, αρχαιότητες - ναοί – νεότερα μνημεία (νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Καρδίτσας, Καρδίτσα 2007)

2) Google.com

Ονόματα των παιδιών που συμμετείχαν:

Αντωνίου Πάνος

25

Γιοβάνη Αναστασία

Ζωιτσάκου Ηλιάνα

Κάιας Γιώργος

Καπελος Κων/νος

Καραπήτας Αλέξανδρος

Κατέρη Μαρία

Κατσαρού Ειρήνη

Καφαντάρη Έλενα

Κόγιας Μάξιμος

Κουτσιούμπας Δημήτρης

Ντούλιας Χρήστος

Παπαθεοδώρου Βασίλης

Σπυρούλης Θεόδωρος

Στάθης Χρήστος

Στρατίκης Ιωάννης

Τσιμπίδα Γεωργία

Υπεύθυνος καθηγητής: Κ. Ντράχας Χρήστος

26