BHMA115 28/04/2017 4:07 μ.μ. Page 16 MAΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ...

1
16 Επιστημονικά Θέματα MAΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2017 | ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΒΗΜΑ Παρουσίαση περιστατικού Το συγκεκριμένο περιστατικό αφορά περιπατητικό ηλικιωμένο ασθενή, με τον οδοντικό φραγμό της κάτω γνάθου σε οριακή κα- τάσταση. Ως διασωζόμενα και αξιοποιήσιμα δόντια αξιολογούν- ται μόνον τα 43 και 44, ενώ η ασυμπτωματική και ακτινογραφικά αποκαλυφθείσα ενδοοστική βλάβη στην περιοχή 34,35 επιβάλ- λει περαιτέρω διερεύνηση και αντιμετώπιση (Εικ. 1 ,2). Ως ιδιαι- τερότητα καταγράφεται το συγκλεισιακό μοντέλο του ασθενή, δηλαδή τάξη τρία με ετερόπλευρη οπίσθια και πρόσθια σταυρο- ειδή σύγκλειση. Σχέδιο θεραπείας Το θεραπευτικό σχήμα περιελάμβανε τρείς χρονικά διακριτές φάσεις: Α) Εξαγωγή της γέφυρας 33-42 και της ρίζας στη θέση 46, χειρουργική εξαίρεση (εκπυρήνιση) της κυστόμορφης βλά- βης και τοποθέτηση δύο εμφυτευμάτων εκατέρωθεν του προκύ- ψαντος οστικού ελλείμματος στις θέσεις 33,36. Αποστολή του ιστοτεμαχίου για εξέταση. Β) Κατασκευή μεταλλοκεραμικών στεφανών στους 43,44 με μορφολογία υποδοχής αγκίστρων με- ρικής οδοντοστοιχίας και κατασκευή μερικής οδοντοστοιχίας. Γ) Μετά τρίμηνο ανάρτηση στα εμφυτεύματα των κυλινδρικών κεφαλών του συστήματος locator και προσθήκη των πλαστικών συγκρατητικών στοιχείων στο εσωτερικό του εφιππίου της μερι- κής οδοντοστοιχίας (Εικ. 3-9). Σχολιασμός Η σε πρώτο χρόνο κατασκευή μερικής οδοντοστοιχίας με αξιο- ποίηση των δύο διασωζόμενων δοντιών (43,44), εξασφαλίζει την σχεδόν άμεση λειτουργική και αισθητική αποκατάσταση του ασθενή. Η σε δεύτερο χρόνο αξιοποίηση των δύο εμφυτευμά- των με την προσθήκη των συνδέσμων locators, προσφέρει πε- ραιτέρω βελτίωση της στήριξης και της συγκράτησης, σε περι- βάλλον εγκατεστημένης προσαρμογής του νευρομυϊκού παρά- γοντα, δεδομένου ότι ο ασθενής χρησιμοποιεί ήδη επί τρείς μή- νες την συμβατική μερική οδοντοστοιχία. Λόγω ελλείψεως χώ- ρου, από το συγκρατητικό τμήμα του συστήματος locator χρησι- μοποιείται μόνο το πλαστικό στοιχείο, (χωρίς δηλαδή την μεταλ- λική του καλύπτρα), κάτι που τροποποιεί την μέθοδο αντικατά- στασής του σε περίπτωση φθοράς. Από λειτουργικής απόψεως, η τοποθέτηση των δύο εμφυτευμάτων στο τρίτο τεταρτημόριο, μετατρέπει την νωδότητα από εκτεταμένη κατηγορία Kennedy Ι (αμφίπλευρη οπίσθια νωδότητα) σε κατηγορία Kennedy ΙΙ (μονό- πλευρη οπίσθια νωδότητα με μικρή έκταση εφιππίου μόλις δύο δοντιών στο 4ο τεταρτημόριο) 3 . Ο σχεδιασμός αυτός κατά σει- ράν εξασφαλίζει: α) την πλήρη αποφόρτιση της νωδής ακρο- λοφίας και συνεπώς επιβράδυνση της οστικής απορρόφησης, β) την ευνοϊκή φόρτιση των εμφυτευμάτων παράλληλα προς τον επιμήκη άξονά τους, με μηδενισμό των πλάγιων καταστροφικών δυνάμεων, γ) την αποσυμφόρηση των δοντιών στηριγμάτων της άλλης πλευράς και σημαντική επιβράδυνση της φθοράς και χα- λάρωσης των αγκίστρων, δ) τη διατήρηση του όγκου της γειτνιά- ζουσας με τα δόντια φατνιακής ακρολοφίας και δυνατότητα προ- σθήκης εμφυτευμάτων σε περίπτωση μελλοντικής απώλειας των δοντιών, χωρίς την ανάγκη αλλαγής της προσθετικής εργασίας. Τέλος ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάγκη αναπαραγωγής της αι- σθητικής εικόνας και του προϋπάρχοντος συγκλεισιακού μοντέ- λου (πραγματική πρόσθια σταυροειδής σύγκλειση και όχι πρό- σθια καθ έξιν παρεκτόπιση λόγω απώλειας της οπίσθιας στήρι- ξης όπως συχνά συμβαίνει στους νωδούς ασθενείς), δεδομένου ότι ο ασθενής ανήκει στην τρίτη τάξη με ένα αυστηρά εξατομι- κευμένο κινησιολογικό πρότυπο της κάτω γνάθου (όπως αυτό εκφράζεται από τις παραμέτρους: μασητικός κύκλος, διάρκεια μασητικής ακολουθίας, ταχύτητα κίνησης της γνάθου 4 κλπ), απόλυτα και δια βίου συμβατό με τη δεδομένη σύγκλειση και χω- ρίς σημεία ή συμπτώματα λειτουργικών διαταραχών. Όλες οι φωτογραφίες προέρχονται από το προσωπικό αρχείο του συγγραφέα ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Καρκαζής Η. Γναθικά εμφυτεύματα. Από τον Linkow στον Brane- mark. Οδοντιατρικό Βήμα. Ιούνιος 2009. σ.12-15. http://www.odvima.gr/efimerida-odontiatriko-vima 2. Καρκαζής Η. Επένθετες επιεμφυτευματικές οδοντοστοιχίες στην κά- τω γνάθο. Μια ιδεώδης εναλλακτική λύση για τον ηλικιωμένο ασθε- νή. Οδοντιατρικό Βήμα. Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2012. σ.16-19. http://www.odvima.gr/efimerida-odontiatriko-vima 3. Bates J. Removable Partial Denture Construction. Bristol. John Wright, 1978 4. Καρκαζής Η. Η επίδραση της σκληρότητας της τροφής στη δραστη- ριότητα του μασητήρα κατά τη μάσηση. Ηλεκτρομυογραφική μελέ- τη. Ερευνητική μονογραφία. Αθήνα 1995. http://users.uoa.gr/ ~hkarkaz/vivlia-syggrammata.html LOCATORS. Ευελιξία στη διαχείριση και της μερικής νωδότητας 1 Η αξιοποίηση των συνδέσμων τύπου locator στην κατασκευή επένθετων επιεμφυτευματι- κών ολικών οδοντοστοιχιών, έχει παρουσια- σθεί και πολλαπλώς σχολιασθεί σε σειρά άρ- θρων μας στο «ΟΒ» 1,2 . Η διαρκώς αυξανό- μενη κλινική εμπειρία επιβεβαιώνει την υπε- ροχή των συγκεκριμένων συνδέσμων έναντι άλλων συστημάτων, τόσο στον τομέα της λει- τουργικής απόδοσης, όσο και στην ευκολία πραγματοποίησης επιδιορθώσεων και μετα- τροπών. Σπανιότερες ωστόσο είναι οι αναφο- ρές στην αξιοποίηση των συγκεκριμένων συνδέσμων σε περιπτώσεις αντιμετώπισης με- ρικής νωδότητας με μερική οδοντοστοιχία. Ηρακλής Καρκαζής Αναπληρωτής Καθηγητής Κινητής Προσθετικής ΕΚΠΑ Εικ. 1α,β: Αρχική κλινική εικόνα και πανοραμική ακτινογραφία στην οποία αποτυπώνονται η περιγεγραμμένη κυστόμορφη εν- δοστική βλάβη και οι σχεδιαζόμενες θέσεις των εμφυτευμάτων. Εικ. 2α,β: Εξαγωγή της γέφυρας 33-42 και της ρίζας στη θέση 46. Εικ. 3: Εκπυρήνιση της κυστόμορφης βλάβης (βιοψ. πλάγια περιοδοντική κύστη) και τοποθέτηση των δύο εμφυτευμάτων. Δεξιά η κλινική εικόνα μετά από 3 μήνες. Εικ. 4,5: Οι μεταλλοκεραμικές στεφάνες στους 43,44 με τις υποδοχές για τα άγκιστρα και τον μασητικό εφαπτήρα της μερικής οδοντοστοιχίας. Εικ. 6: Η μερική οδοντοστοιχία. Εικ. 7: Κλινική εικόνα με τη μερική οδοντοστοιχία στο στόμα. Πρόσθια σταυροει- δής σύγκλειση σε αναπαραγωγή του προϋπάρχοντος συγκλεισιακού μοντέλου. Εικ. 8: Ανάρτηση στα εμφυτεύματα των διαβλεννογονίων κυ- λινδρικών τμημάτων του συστήματος lo- cator. Διακρίνεται ο ευνοϊκός βιότυπος των περιεμφυτευμα- τικών μαλακών ιστών. Εικ. 9: Προσθήκη των πλαστικών συγκρατητι- κών στοιχείων στο εσωτερικό της οδοντοστοι- χίας χωρίς τα μεταλλικά κελύφη τους. α β α β

Transcript of BHMA115 28/04/2017 4:07 μ.μ. Page 16 MAΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ...

Page 1: BHMA115 28/04/2017 4:07 μ.μ. Page 16 MAΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ …users.uoa.gr/~hkarkaz/data/clinical/locator1.pdf · ιστοτεμαχίου για εξέταση. Β) Κατασκευή

16 • Επιστημονικά Θέματα MAΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2017 | ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΒΗΜΑ

Παρουσίαση περιστατικού Το συγκεκριμένο περιστατικό αφορά περιπατητικό ηλικιωμένοασθενή, με τον οδοντικό φραγμό της κάτω γνάθου σε οριακή κα-τάσταση. Ως διασωζόμενα και αξιοποιήσιμα δόντια αξιολογούν-ται μόνον τα 43 και 44, ενώ η ασυμπτωματική και ακτινογραφικάαποκαλυφθείσα ενδοοστική βλάβη στην περιοχή 34,35 επιβάλ-λει περαιτέρω διερεύνηση και αντιμετώπιση (Εικ. 1 ,2). Ως ιδιαι-τερότητα καταγράφεται το συγκλεισιακό μοντέλο του ασθενή,δηλαδή τάξη τρία με ετερόπλευρη οπίσθια και πρόσθια σταυρο-ειδή σύγκλειση.

Σχέδιο θεραπείαςΤο θεραπευτικό σχήμα περιελάμβανε τρείς χρονικά διακριτέςφάσεις: Α) Εξαγωγή της γέφυρας 33-42 και της ρίζας στη θέση46, χειρουργική εξαίρεση (εκπυρήνιση) της κυστόμορφης βλά-βης και τοποθέτηση δύο εμφυτευμάτων εκατέρωθεν του προκύ-ψαντος οστικού ελλείμματος στις θέσεις 33,36. Αποστολή τουιστοτεμαχίου για εξέταση. Β) Κατασκευή μεταλλοκεραμικώνστεφανών στους 43,44 με μορφολογία υποδοχής αγκίστρων με-ρικής οδοντοστοιχίας και κατασκευή μερικής οδοντοστοιχίας.Γ) Μετά τρίμηνο ανάρτηση στα εμφυτεύματα των κυλινδρικώνκεφαλών του συστήματος locator και προσθήκη των πλαστικώνσυγκρατητικών στοιχείων στο εσωτερικό του εφιππίου της μερι-κής οδοντοστοιχίας (Εικ. 3-9).

ΣχολιασμόςΗ σε πρώτο χρόνο κατασκευή μερικής οδοντοστοιχίας με αξιο-ποίηση των δύο διασωζόμενων δοντιών (43,44), εξασφαλίζειτην σχεδόν άμεση λειτουργική και αισθητική αποκατάσταση τουασθενή. Η σε δεύτερο χρόνο αξιοποίηση των δύο εμφυτευμά-των με την προσθήκη των συνδέσμων locators, προσφέρει πε-ραιτέρω βελτίωση της στήριξης και της συγκράτησης, σε περι-βάλλον εγκατεστημένης προσαρμογής του νευρομυϊκού παρά-γοντα, δεδομένου ότι ο ασθενής χρησιμοποιεί ήδη επί τρείς μή-νες την συμβατική μερική οδοντοστοιχία. Λόγω ελλείψεως χώ-ρου, από το συγκρατητικό τμήμα του συστήματος locator χρησι-μοποιείται μόνο το πλαστικό στοιχείο, (χωρίς δηλαδή την μεταλ-λική του καλύπτρα), κάτι που τροποποιεί την μέθοδο αντικατά-στασής του σε περίπτωση φθοράς. Από λειτουργικής απόψεως,

η τοποθέτηση των δύο εμφυτευμάτων στο τρίτο τεταρτημόριο,μετατρέπει την νωδότητα από εκτεταμένη κατηγορία Kennedy Ι(αμφίπλευρη οπίσθια νωδότητα) σε κατηγορία Kennedy ΙΙ (μονό-

πλευρη οπίσθια νωδότητα με μικρή έκταση εφιππίου μόλις δύοδοντιών στο 4ο τεταρτημόριο)3. Ο σχεδιασμός αυτός κατά σει-ράν εξασφαλίζει: α) την πλήρη αποφόρτιση της νωδής ακρο-λοφίας και συνεπώς επιβράδυνση της οστικής απορρόφησης,β) την ευνοϊκή φόρτιση των εμφυτευμάτων παράλληλα προς τονεπιμήκη άξονά τους, με μηδενισμό των πλάγιων καταστροφικώνδυνάμεων, γ) την αποσυμφόρηση των δοντιών στηριγμάτων τηςάλλης πλευράς και σημαντική επιβράδυνση της φθοράς και χα-λάρωσης των αγκίστρων, δ) τη διατήρηση του όγκου της γειτνιά-ζουσας με τα δόντια φατνιακής ακρολοφίας και δυνατότητα προ-σθήκης εμφυτευμάτων σε περίπτωση μελλοντικής απώλειας τωνδοντιών, χωρίς την ανάγκη αλλαγής της προσθετικής εργασίας.Τέλος ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάγκη αναπαραγωγής της αι-σθητικής εικόνας και του προϋπάρχοντος συγκλεισιακού μοντέ-λου (πραγματική πρόσθια σταυροειδής σύγκλειση και όχι πρό-σθια καθ έξιν παρεκτόπιση λόγω απώλειας της οπίσθιας στήρι-ξης όπως συχνά συμβαίνει στους νωδούς ασθενείς), δεδομένουότι ο ασθενής ανήκει στην τρίτη τάξη με ένα αυστηρά εξατομι-κευμένο κινησιολογικό πρότυπο της κάτω γνάθου (όπως αυτόεκφράζεται από τις παραμέτρους: μασητικός κύκλος, διάρκειαμασητικής ακολουθίας, ταχύτητα κίνησης της γνάθου4 κλπ),απόλυτα και δια βίου συμβατό με τη δεδομένη σύγκλειση και χω-ρίς σημεία ή συμπτώματα λειτουργικών διαταραχών.

Όλες οι φωτογραφίες προέρχονται από το προσωπικό αρχείο τουσυγγραφέα

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ1. Καρκαζής Η. Γναθικά εμφυτεύματα. Από τον Linkow στον Brane-

mark. Οδοντιατρικό Βήμα. Ιούνιος 2009. σ.12-15.http://www.odvima.gr/efimerida-odontiatriko-vima

2. Καρκαζής Η. Επένθετες επιεμφυτευματικές οδοντοστοιχίες στην κά-τω γνάθο. Μια ιδεώδης εναλλακτική λύση για τον ηλικιωμένο ασθε-νή. Οδοντιατρικό Βήμα. Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2012. σ.16-19.http://www.odvima.gr/efimerida-odontiatriko-vima

3. Bates J. Removable Partial Denture Construction. Bristol. JohnWright, 1978

4. Καρκαζής Η. Η επίδραση της σκληρότητας της τροφής στη δραστη-ριότητα του μασητήρα κατά τη μάσηση. Ηλεκτρομυογραφική μελέ-τη. Ερευνητική μονογραφία. Αθήνα 1995. http://users.uoa.gr/~hkarkaz/vivlia-syggrammata.html

LOCATORS. Ευελιξία στη διαχείρισηκαι της μερικής νωδότητας 1

Η αξιοποίηση των συνδέσμων τύπου locatorστην κατασκευή επένθετων επιεμφυτευματι-κών ολικών οδοντοστοιχιών, έχει παρουσια-σθεί και πολλαπλώς σχολιασθεί σε σειρά άρ-θρων μας στο «ΟΒ»1,2. Η διαρκώς αυξανό-μενη κλινική εμπειρία επιβεβαιώνει την υπε-ροχή των συγκεκριμένων συνδέσμων έναντι

άλ λων συστημάτων, τόσο στον τομέα της λει-τουργικής απόδοσης, όσο και στην ευκολίαπραγματοποίησης επιδιορθώσεων και μετα-τροπών. Σπανιότερες ωστόσο είναι οι αναφο-ρές στην αξιοποίηση των συγκεκριμένωνσυνδέσμων σε περιπτώσεις αντιμετώπισης με-ρικής νωδότητας με μερική οδοντοστοιχία.

Ηρακλής ΚαρκαζήςΑναπληρωτής Καθηγητής Κινητής Προσθετικής ΕΚΠΑ

Εικ. 1α,β: Αρχική κλινική εικόνα και πανοραμική ακτινογραφίαστην οποία αποτυπώνονται η περιγεγραμμένη κυστόμορφη εν-δοστική βλάβη και οι σχεδιαζόμενες θέσεις των εμφυτευμάτων.

Εικ. 2α,β: Εξαγωγή της γέφυρας 33-42 και της ρίζας στη θέση 46.

Εικ. 3: Εκπυρήνιση της κυστόμορφης βλάβης (βιοψ. πλάγια περιοδοντική κύστη)και τοποθέτηση των δύο εμφυτευμάτων. Δεξιά η κλινική εικόνα μετά από 3 μήνες.

Εικ. 4,5: Οι μεταλλοκεραμικές στεφάνες στους 43,44 με τις υποδοχές γιατα άγκιστρα και τον μασητικό εφαπτήρα της μερικής οδοντοστοιχίας.

Εικ. 6: Η μερική οδοντοστοιχία.

Εικ. 7: Κλινική εικόνα με τη μερική οδοντοστοιχία στο στόμα. Πρόσθια σταυροει-δής σύγκλειση σε αναπαραγωγή του προϋπάρχοντος συγκλεισιακού μοντέλου.

Εικ. 8: Ανάρτηση σταεμφυτεύματα τωνδιαβλεννογονίων κυ-λινδρικών τμημάτωντου συστήματος lo-cator. Διακρίνεται οευνοϊκός βιότυποςτων περιεμφυτευμα-τικών μαλακώνιστών.

Εικ. 9: Προσθήκη των πλαστικών συγκρατητι-κών στοιχείων στο εσωτερικό της οδοντοστοι-χίας χωρίς τα μεταλλικά κελύφη τους.

α

β

α β

BHMA115 28/04/2017 4:07 μ.μ. Page 16