ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ «ΣΥΝΑΦΕΙΑΚΗ», ΤΗΝ «ΕΤΕΡΟΙΑ» ΚΑΙ ΤΗ «ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΗ» ΘΕΟΛΟΓΙΑ

Ή Συναφειακη Συσχετιστικη θεολογία (Contextual Theology) έπινοήθηκε στις άρχες του εικοστού αιώνα άπο τον Προτεστάντη (Εύαγγελικο και Αναμορφωτή, που συνεργαζόταν με την Πρεσβυτεριανή Εκκλησία) πάστορα Paul Louis Lehmann (1906-94), καθηγητή της Συστηματικής θεολογίας στο "Union Theological Seminary" τής Νέας Υόρκης.

Ή Συναφειακη Θεολογία βασίζεται, όπως το λέει το δνομά της, στο (πολιτισμικό) Context (περιβάλλον/πλαίσιο).

Συναφειακη Θεολογία, αν μεν κατανοηθεί παιδαγωγικώς έρμηνευτικά, έπικροτείται όρθοδόξως, άφου —μπορεί να πει κανείς— έφαρμόζει στήν πράξη τή συγκατάβαση. Άν όμως άπολυτοποιηθεί αύτονομηθεί και παραμείνει έπιφανειακή (φαινομενολογική έπεισοδιακή), θα πρέπει όρθοδόξως χριστιανικά να άπορριφθεί, δεδομένου οτι οδηγεί κατευθείαν στήν έκκοσμίκευση. Το νά σαρκωθεί Χριστος στή Μετανεωτερικότητα γιά νά τή θεώσει προσλαμβάνοντας τήν, δεν το άρνούμαστε. Αρνούμαστε ομως το νά καταντήσει (Συναφειακη) θεολογία θεραπαινίδα του «Άρχοντα του κόσμου τούτου», πέφτοντας στον Πειρασμό του. Άνευ τής ιεράς Παράδοσης και τής Regula Fidei, ποιος μάς έγγυάται γιά τήν όρθοτόμηση (έρμηνεία) τής άλήθειας; Δεν γεννά κοινωνικος λόγος κοινωνική ομάδα (βλ. Ηρακλείτειο λόγο) τον θ. Λόγο, οπως στις φυσικες θρησκείες, άλλ' άκτιστος θ. Πατέρας. Το νά «κοτσάρουμε» παντου τή θ. Ενανθρώπηση —μία εύκολη και άνώδυνη πράξη— και νά νομίζουμε οτι ξεμπερδέψαμε χριστιανικώς θεολογικά, δχι μόνο δεν λύνει το πρόβλημα, άλλ' είναι και κάτι περισσότερο του άφελους ώς θεολογικο έπιχείρημα. Ύπο μία τέτοια έννοια, φτιάχνουμε «θεολογίες» γιά τους πάντες και τά πάντα (πρβλ. έπι Μαρξισμου, Χριστος ώς κοινωνικος έπαναστάτης· έπι πολυπολιτισμικότητας, Χριστος ώς Αλλοδαπος κ.ο.κ.), οπως λ.χ. τή γνωστή «θεολογία του κεφτε» (t Κ. Παπαπέτρου).

Γιά δε τήν έτερότροπη Θεολογία ή τή Θεολογία της Ετερότητας, έχουμε νά παρατηρήσουμε τά έξής:

α) Θεολογία της Ετερότητας, άντι νά έξάρει το πρόσωπο μέσω τής έκκλησιαστικής κοινότητας, κατανέμει νομαδικά το «κατ' εικόνα», οπότε οδηγούμαστε σε μή προσωπικές ένικότητες,

β) μονισμος και άπολυτοποίηση τής έτερότητας (που αύτες τις μέρες «παίζει» πολύ, παράλληλα με το ολοένα αύξανόμενο κύμα παράνομης μετανάστευσης στή χώρα μας), οδηγεί —στο δνομα του «κατ' εικόνα»— στή σύγχυση και τήν κατάργηση τής διαφοράς (διάκρισης) μεταξυ Αρχετύπου (θεου) και άντιγράφου (άνθρώπου), πρωτοτύπου και εικόνας,

γ) Θεολογία της Ετερότητας συγχέει τή διαφορά με τήν ομοιότητα, ύποτάσσοντας τήν πρώτη στή δεύτερη, και

δ) Θεολογία της Ετερότητας, καλλιεργώντας τήν πολλαπλότητα, ύποχρεώνεται σε έναν διαρκή μετασχηματισμο και μεταβλητότητα τής Χριστολογίας και τής Έκκλησιολογίας, κατά τήν οποία χάνεται όρθόδοξος χριστολογικος χαρακτήρας τής δεύτερης.

Τέλος, οσον άφορά στή λεγόμενη «Μεταπατερική θεολογία», θά πρέπει νά τονίσουμε οτι οί Πατέρες και Διδάσκαλοι τής Εκκλησίας —και ιδίως πεντάχορδη λύρα του Πνεύματος (Μ. Αθανάσιος, Τρείς Ιεράρχες και Κύριλλος Αλεξανδρείας)— δεν άποτελουν, τουλάχιστον γιά τον π. Γ. Florovsky, ίστορικο «έπιφαινόμενο» τής όρθόδοξης χριστιανικής

Θεολογίας, άλλα δομικό της στοιχείο· είναι δηλ. ώσαν να λέμε Μετα-βιβλικη Μετα-συνοδικη Θεολογία (με την έννοια οτι ξεπεράστηκε πλέον Αγία Γραφη οί αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων: α-θεος Χριστιανισμός), άφου, κατα την Όρθόδοξη θεολογική αύτοσυνειδησία, Αγία Γραφη και ίερα Παράδοση (άλληλο)περιχωρουνται. Μετα την Πεντηκοστή, οπως διακηρύσσουν τουλάχιστον ολοι οί (μεγάλοι και κλασικοί) Πατέρες και Διδάσκαλοι της Εκκλησίας, δεν ύπάρχουν για την Εκκλησία του Χριστού νέες θεολογικές Αποκαλύψεις, οπως ύποστήριξαν τόσο Παπισμός (μέ την πρόσθεση νέων δογμάτων), οσο και Προτεσταντισμός (μέ την αφαίρεση η/και άπομύθευση πολλών δογμάτων).