Μάθημα 5ο Μάθημα 5ο ΗράκλειοςΗράκλειος

7ος αιώνας7ος αιώνας

Ποια ήταν η κατάσταση στο Ποια ήταν η κατάσταση στο Βυζάντιο τον 7ο αιώνα;Βυζάντιο τον 7ο αιώνα;

►Το Βυζάντιο ήταν σε κρίση > δηλαδή;Το Βυζάντιο ήταν σε κρίση > δηλαδή;►Λοιμοί, κακές σοδειές, σεισμοί, εισβολέςΛοιμοί, κακές σοδειές, σεισμοί, εισβολές►Αποτέλεσμα όλων αυτών; Αποτέλεσμα όλων αυτών; ►α. εγκατάλειψη ή παρακμή πόλεωνα. εγκατάλειψη ή παρακμή πόλεων►β. μείωση πληθυσμούβ. μείωση πληθυσμού►γ. υποχώρηση εμπορίου & νομισματικής γ. υποχώρηση εμπορίου & νομισματικής

κυκλοφορίαςκυκλοφορίας►δ. παραμέληση του στρατούδ. παραμέληση του στρατού

Ποιοι επωφελούνται; Ποιοι επωφελούνται; Σλάβοι & ΠέρσεςΣλάβοι & Πέρσες

►Ποια ανάγκη προκύπτει;Ποια ανάγκη προκύπτει;►Α. μεταρρύθμιση Β. αντεπίθεσηΑ. μεταρρύθμιση Β. αντεπίθεση►Ποιος αναλαμβάνει το έργο αυτό; Ποιος αναλαμβάνει το έργο αυτό; ►Ο Ηράκλειος > στρατηγός-Ο Ηράκλειος > στρατηγός-

αυτοκράτοραςαυτοκράτορας►Τι έκανε;Τι έκανε;► Ι) αναδιοργάνωση στρατεύματοςΙ) αναδιοργάνωση στρατεύματος► ΙΙ) εκστρατεία κατά ΠερσώνΙΙ) εκστρατεία κατά Περσών► ΙΙΙ) ανάκτηση ανατολικών επαρχιώνΙΙΙ) ανάκτηση ανατολικών επαρχιών

Οι εκστρατείες του Ηρακλείου Α΄ Οι εκστρατείες του Ηρακλείου Α΄ εναντίον των Περσών (622-628)εναντίον των Περσών (622-628)

Πολιορκία Κωνσταντινούπολης Πολιορκία Κωνσταντινούπολης από Αβάρους & Σλάβουςαπό Αβάρους & Σλάβους

►Πότε; Το 626Πότε; Το 626► Αποτέλεσμα; Ήττα Αβάρων & ΣλάβωνΑποτέλεσμα; Ήττα Αβάρων & Σλάβων► Γιατί οι εκστρατείες του Ηράκλειου Γιατί οι εκστρατείες του Ηράκλειου

προσέλαβαν θρησκευτικό χαρακτήρα;προσέλαβαν θρησκευτικό χαρακτήρα;► Τίμιος ΣταυρόςΤίμιος Σταυρός►ΌμωςΌμως και πάλι πρόσκαιρες οι στρατιωτικές και πάλι πρόσκαιρες οι στρατιωτικές

επιτυχίες :επιτυχίες :Α. πού αλλού το συναντήσαμε αυτό;Α. πού αλλού το συναντήσαμε αυτό;Β. γιατί ήταν πρόσκαιρες;Β. γιατί ήταν πρόσκαιρες;

ΔιοίκησηΔιοίκηση►Νέο διοικητικό σύστημαΝέο διοικητικό σύστημα

►Γιατί;Γιατί;

Α. αραβικές κατακτήσειςΑ. αραβικές κατακτήσειςΒ. αμυντικές ανάγκεςΒ. αμυντικές ανάγκες

Γι’ αυτό το λόγο : Γι’ αυτό το λόγο : θεματική οργάνωση θεματική οργάνωση

Τι ήταν τα θέματα;Τι ήταν τα θέματα;Διαβάζουμε την παρακάτω πηγή και απαντάμε Διαβάζουμε την παρακάτω πηγή και απαντάμε

::► «’Όταν ήταν αυτοκράτορας ο Ηράκλειος που «’Όταν ήταν αυτοκράτορας ο Ηράκλειος που

καταγόταν από τη Λιβύη, η επικράτεια του καταγόταν από τη Λιβύη, η επικράτεια του Ρωμαϊκού Κράτους περιορίστηκε και Ρωμαϊκού Κράτους περιορίστηκε και ακρωτηριάστηκε τόσο στην Ανατολή όσο και ακρωτηριάστηκε τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση. Τότε οι διάδοχοί του, που δεν στη Δύση. Τότε οι διάδοχοί του, που δεν ήξεραν πού και πώς να ασκήσουν την εξουσία ήξεραν πού και πώς να ασκήσουν την εξουσία τους, κατέτμησαν σε μικρά τμήματα τη τους, κατέτμησαν σε μικρά τμήματα τη διοίκησή τους και τα μεγάλα στρατιωτικά διοίκησή τους και τα μεγάλα στρατιωτικά σώματα και εγκατέλειψαν την προγονική σώματα και εγκατέλειψαν την προγονική τους λατινική υιοθετώντας την ελληνική τους λατινική υιοθετώντας την ελληνική γλώσσα…»γλώσσα…»(Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος, Περί Θεμάτων, (Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος, Περί Θεμάτων, εκδ. εκδ. Pertusi, 1952, Pertusi, 1952, σ. 60) σ. 60)

Τι ήταν τα θέματα;Τι ήταν τα θέματα;►=διοικητικές περιφέρειες με δικό τους =διοικητικές περιφέρειες με δικό τους

στρατόστρατό

►Ποιοι υπηρετούσαν στον θεματικό στρατό;Ποιοι υπηρετούσαν στον θεματικό στρατό;ελεύθεροι καλλιεργητές που λάμβαναν απόελεύθεροι καλλιεργητές που λάμβαναν απότο κράτος τα το κράτος τα στρατιωτόπιαστρατιωτόπια

►Στρατιωτόπια Στρατιωτόπια = στρατιωτικά κτήματα= στρατιωτικά κτήματα

Τα θέματα το 650 μ.Χ.Τα θέματα το 650 μ.Χ.

Τα θέματα το 950 μ.Χ.Τα θέματα το 950 μ.Χ.

Ουσιαστικά ήταν Ουσιαστικά ήταν στρατιώτες-καλλιεργητέςστρατιώτες-καλλιεργητές

► Τι έκαναν αυτοί;Τι έκαναν αυτοί;1.1. Συντηρούσαν τις οικογένειές τουςΣυντηρούσαν τις οικογένειές τους2.2. Αγόραζαν τον οπλισμό τουςΑγόραζαν τον οπλισμό τους3.3. Κάλυπταν τα έξοδα της εκστρατείαςΚάλυπταν τα έξοδα της εκστρατείας

► Αποτέλεσμα;Αποτέλεσμα; Βοήθησαν αποφασιστικά Βοήθησαν αποφασιστικά στην άμυνα του κράτουςστην άμυνα του κράτους

► Και γι’ αυτόΚαι γι’ αυτό : γενικεύτηκε ο θεσμός των : γενικεύτηκε ο θεσμός των θεμάτωνθεμάτων

Τι άλλο αλλάζει στη Τι άλλο αλλάζει στη διοίκηση;διοίκηση;

►Ο στρατηγόςΟ στρατηγός του θέματος : του θέματος : ►Συγκεντρώνει και ασκεί την ανώτατη Συγκεντρώνει και ασκεί την ανώτατη

εξουσία μέσα στα όρια του θέματοςεξουσία μέσα στα όρια του θέματος►Γιατί;Γιατί; Αποτελεσματικότητα, Αποτελεσματικότητα,

επιτελικότητα, δύσκολες συνθήκες επιτελικότητα, δύσκολες συνθήκες στη μεθόριο του Βυζαντίουστη μεθόριο του Βυζαντίου

►Θυμάστε ποιος θέσπισε τη διάκριση Θυμάστε ποιος θέσπισε τη διάκριση πολιτικής & στρατιωτικής εξουσίας;πολιτικής & στρατιωτικής εξουσίας;

Χαρακτηριστικά διοίκησηςΧαρακτηριστικά διοίκησης►ΕξελληνισμόςΕξελληνισμός►Επίσημη γλώσσα : η ελληνικήΕπίσημη γλώσσα : η ελληνική►Οι ρωμαϊκοί τίτλοι > ελληνικοίΟι ρωμαϊκοί τίτλοι > ελληνικοί

►Ηράκλειος : Ηράκλειος : Ι) Ι) «βασιλεύς»«βασιλεύς» ΙΙ) ΙΙ) «πιστός εν Χριστώ»«πιστός εν Χριστώ»

> Τι μας δείχνει ο τίτλος του;> Τι μας δείχνει ο τίτλος του;