ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ: ΚΑΝΤΑΤΑ(απόσπασμα:Ο άνθρωπος με το κασκέτο)

Γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1921. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εργάστηκε ως δημοσιογράφος. Για τις φιλελεύθερες ιδέες του εξορίστηκε την περίοδο 1947-1951.

Στην ποίηση εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1946, με δημοσίευση στο περιοδικό «Έλεύθερα Γράμματα». Η πρώτη του συλλογή εκδόθηκε το 1952, για να ακολουθήσουν άλλες επτά συλλογές που ενσωματώθηκαν στη συγκεντρωτική έκδοση με τον τίτλο «Ποίηση». Πιο σημαντικά του έργα είναι τα εξής: «Οι τελευταίοι», «Νυχτερινός επισκέπτης», «Σκοτεινή πράξη», «Ο διάβολος με το κηροπήγιο», «Βιολί για μονόχειρα», «Αποκάλυψη» κ.ά. Τιμήθηκε με Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 1977.

Η ποίησή του εκφράζει σε πλατιές συνθέσεις, καταστάσεις της εποχής μετά την Αντίστασηκαι την Απελευθέρωση, με προβληματισμούς από την καθημερινή ζωή. Ανήκει στους στρατευμένους ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου. Πέθανε στην Αθήνα το 1988.Γενικά χαρακτηριστικά της ποίησης του Λειβαδίτη:-υιοθέτηση νέων, ευλύγιστων ρυθμών-εισαγωγή του τόνου της καθημερινής κουβέντας-συνδυασμός του ελεύθερου στίχου με  στοιχεία από την τεχνική του υπερρεαλισμού-μεταφορά της κινηματογραφικής τεχνικής-τάση να τονίζει με νατουραλιστική ωμότητα κάποιες  λεπτομέρειες-επαναληπτικότητα (επανάληψη λέξης, φράσης, στίχου ή λεκτικού τρόπου, στοιχείο που εμπεδώνει την αίσθηση της διάρκειας και ειδικά τον ατέλειωτο χρόνο της φυλακής)-χρήση αποσιωπητικών (αφήνοντας έτσι τον αναγνώστη να κάνει τις προεκτάσεις του)-αναπάντητα ερωτήματα (μέσα από το οποία διαχέονται αισθήματα ανασφάλειας, αγωνίας, καταλυτικού φόβου)-αναλυτική πορεία (δηλ. ένας στίχος αναπτύσσεται σε αλλεπάλληλους άλλους στίχους, ή αντίθετα, από την ανάλυση στη σύνθεση).-από το τρίτο πρόσωπο της αφήγησης περνάει στο πρώτο, ταυτιζόμενος έτσι με τον αγωνιστή-λαό.-συχνή χρήση αντιθέσεων-κατά κόρον χρήση παρομοιώσεων-συσσώρευση επιθέτων

Η ΚΑΝΤΑΤΑΗ «Καντάτα» είναι ένα συνθετικό ποίημα με θεατρικό χαρακτήρα. Ο ποιητής

δίνει στην αρχή το σκηνικό, που είναι ο συνοικιακός δρόμος της σύγχρονης πόλης, και τα πρόσωπα, που είναι ο ποιητής, ο άνθρωπος με το κασκέτο, διάφοροι περαστικοί και χορός από γυναίκες και άνδρες.

Καντάτα (Ιταλικά cantata από το canto=τραγουδώ) στη μουσική ονομάζεται μια φωνητική σύνθεση συμφωνικού χαρακτήρα, με περιεχόμενο συνήθως θρησκευτικό. Περιλαμβάνει ορχηστρικά μέρη, χορωδιακά, άριες (μονωδίες) και ρετσιτατίβα (τραγουδιστή απαγγελία που προσεγγίζει την κοινή απαγγελία).

Ο ποιητής ονομάζοντας το πολύστιχο, επικολυρικής υφής ποίημά του Καντάτα (αρχικός τίτλος Καντάτα για τρία δισεκατομμύρια φωνές) καθιστά εμφανή την αντιστοιχία του ποιητικού με το μουσικό έργο, χωρίς να αποκλείεται και κάποια υπολανθάνουσα συσχέτιση θρησκευτικής υφής.

ΕΝΟΤΗΤΕΣ: Το απόσπασμα αυτό αποτελεί μια ενιαία ενότητα, με κύριο θέμα τον αγώνα του ανθρώπου για τα ιδανικά του.

ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣΣτο απόσπασμα αυτό μιλάει ο άνθρωπος με το κασκέτο. Ο ποιητής μας δίνει μια εικόνα βασανισμού ενός φυλακισμένου. Την πρώτη νύχτα μπήκε στο κελί ένας από τους βασανιστές, ένας άνθρωπος που είχε χάσει το πρόσωπό του, όπως τον χαρακτηρίζει ο ποιητής, και ζήτησε από το φυλακισμένο να αποκαλύψει πού είχε κρυμμένα τα όπλα. Εκείνος, για ν’ αρνηθεί, έβαλε το χέρι στην καρδιά του, παίρνοντας έτσι κουράγιο. Και τότε άρχισαν τα βασανιστήρια και από άλλους δήμιους που μπήκαν στο κελί. Βασανιστήρια που κράτησαν σαράντα ημέρες(ιερός αριθμός). Και ο άτυχος άνθρωπος φοβόταν κάποιες στιγμές πως θα έχανε τα λογικά του. Τότε, τον έσωσε μια αράχνη που την παρακολουθούσε στη γωνία να υφαίνει τον ιστό της. Και όσο κι αν οι μπότες των βασανιστών της τον χάλαγαν, εκείνη ξανάρχιζε κάθε μέρα τον ίδιο αγώνα, για να υφάνει ξανά.

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ1. Ο ποιητής αναφέρεται στον αγώνα του ανθρώπου για μια καλύτερη ζωή. Έτσι, και ο φυλακισμένος του ποιήματος αγωνίστηκε για τα ιδανικά του. Κι αν φυλακίστηκε, όμως η ψυχή του παρέμεινε αδούλωτη: γι’ αυτό και βρήκε το κουράγιο και αντιστάθηκε στις πιέσεις και τους βασανισμούς που δέχτηκε. Δεν είναι τυχαίο εξάλλου πως έβαλε το χέρι στην καρδιά του σαν απάντηση στον ανακριτή του. Γιατί, το μοναδικό του όπλο ήταν η καρδιά του. Αυτή που του έδινε κουράγιο και τον εμψύχωνε να αγωνιστεί για την αλήθεια και για υψηλότερα ιδανικά.2. Αλλά και η αράχνη μεταβάλλεται σε σύμβολο επιμονής και αγώνα. Γιατί, όσο κι αν κάποιοι της καταστρέφουν τον ιστό της, εκείνη συνεχίζει να φτιάχνει καινούριο και να αγωνίζεται. Έτσι, μέσα στην πίκρα των διαδραματιζόμενων γεγονότων, βγαίνει και κάποιο αισιόδοξο μήνυμα: ο αγωνιζόμενος άνθρωπος θα αντέξει, θα συνεχίσει να προσπαθεί και ίσως τελικά να δικαιωθεί.3. Ο ποιητής χαρακτηρίζει τους βασανιστές του φυλακισμένου με τη φράση «είχαν χάσει το πρόσωπό τους» για δύο λόγους. Καταρχήν, κυριολεκτικά, γιατί οι βασανιστές είχαν καλυμμένα τα πρόσωπά τους, ώστε να μην αναγνωρίζονται από τα θύματά τους. Και δεύτερο, μεταφορικά, γιατί οι βασανιστές ήταν στην ουσία άνθρωποι χωρίς προσωπικότητα, απλά φερέφωνα ενός αυταρχικού και τυραννικού καθεστώτος.

ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ1.Τεχνική: Πρόκειται για ένα καθαρά αφηγηματικό ποίημα με αφηγητή τον άνθρωπο με το κασκέτο. Ο λόγος του είναι λιτός και απλός, δοσμένος με παρατακτική σύνδεση, επίσημος, ώστε να μας θυμίζει αποσπάσματα από την Παλαιά Διαθήκη 2.Στίχος: Ο στίχος είναι ελεύθερος και προσεγγίζει τον πεζό λόγο. Επίσης, χαρακτηριστική είναι η χρήση του επιτακτικού «και» στην αρχή των στίχων, για έμφαση.3.Εικόνες: Τέλος, χαρακτηριστικές ως προς την παραστατικότητά τους είναι και οι εικόνεςπου χρησιμοποιεί ο ποιητής, για να αισθητοποιήσει τις ιδέες του, όπως: «Και την πρώτη νύχτα μπήκε ..... το πάτωμα», «Κι ο ίσκιος του ..... στον τοίχο», «κι εκείνος έβαλε το χέρι πάνω στην καρδιά του», «Και τότε τον χτύπησε», «Ύστερα μπήκε άλλος ... κι αυτός», «που την έβλεπε ακούραστη ..... τον ιστό της», «Κι εκείνη το ξανάρχιζε ..... ξανά».4.Ύφος:Ο παρατακτικός λόγος, ο πεζολογικός τόνος και οι βιβλικές φράσεις προσδίδουν στο ποίημα βιβλικό ύφος