Ενότητα 47η: Η συμμετοχή της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

Μπακάλης Κώστας (history-logotexnia.blogspot.com).

Χάρτης της Ελλάδας υπό τριπλή Κατοχή:κόκκινο: Γερμανοίγαλάζιο: Ιταλοίπράσινο: Βούλγαροιμπλε: προπολεμική κτήση (ιταλικό έδαφος) http://el.wikipedia.org/wiki

Α. Ελληνοϊταλικός πόλεμος

(1940-1941)

15 Αυγούστου 1940Ο ΤΟΡΠΙΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ «ΕΛΛΗΣ»

◄ Φύλλο του Ασύρματου της 16ης Αυγούστου 1940. Το έπος του '40. Λαϊκή εικονογραφία, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, Αθήνα 1987, σ. 38. 

Το ιταλικό τελεσίγραφο

… η Ιταλική Κυβέρνησις κατέληξεν εις την απόφασιν να ζητήση από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν -ως εγγύησιν δια την ουδετερότητα της Ελλάδος και ως εγγύησιν δια την ασφάλειαν της Ιταλίας- το δικαίωμα να καταλάβη δια των ενόπλων αυτής δυνάμεων, … ωρισμένα στρατηγικά σημεία του ελληνικού εδάφους.

… Η Ιταλική Κυβέρνησις ζητεί από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν όπως μη εναντιωθή εις την κατάληψιν ταύτην και όπως μη παρεμποδίση την ελευθέραν διέλευσιν των στρατευμάτων

… Τα στρατεύματα ταύτα δεν παρουσιάζονται ως εχθροί του ελληνικού λαού και η Ιταλική Κυβέρνησις δεν προτίθεται ποσώς,… να θίξη οπωσδήποτε την κυριαρχίαν και την ανεξαρτησίαν της Ελλάδος.

… Εάν τα ιταλικά στρατεύματα ήθελον συναντήση αντίστασιν, η

αντίστασις αυτή θα καμφθή δια των όπλων και η Ελληνική Κυβέρνησις θα έφερε τας ευθύνας, αι οποίαι ήθελον προκύψη εκ τούτου.Αθήναι τη 28η Οκτωβρίου 1940/ΧΙΧ

◄ Η διάταξη του Ιταλικού και του Ελληνικού στρατού τον Οκτώβριο του 1940http://el.wikipedia.org/wiki (1940-1941)

► Στην Ελλάδα κηρύσσεται εθνική επιστράτευση

▲ Εμπρός της Ελλάδος παιδιά Υφυπουργείον Τύπου/ Εκτύπωσις

Λιθ. Β. Παπαχρυσάνθου.  Έγχρωμη λιθογραφία 100x70 εκ.  Έργο φιλλοτεχνημένο από τον Κώστα Γραμματόπουλο. 

Αθήνα, Φωτογραφικό Αρχείο Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος. 

◄ Αναχώρηση για το Μέτωπο. Αποχαιρετισμός. Αθήνα, Φωτογραφικό Αρχείο Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος.  http://www.fhw.gr/chronos/14/gr/general/gallery/index.html

▲ Πρώτη Ιταλική επίθεση: 28 Οκτωβρίου - 13 Νοεμβρίου 1940.

► Ακολούθησε όμως μια ηρωική ελληνική αντεπίθεση.

▲ Ελληνική αντεπίθεση: 14 Νοεμβρίου 1940 - Μάρτιος 1941.

► Αυτοκόλλητο που κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ

το 1940-41 για τον έρανο υπέρ του αγώνα της

Ελλάδας εναντίον των κατακτητών

▲ Αλέξανδρος Αλεξανδράκης: Ο ζωγράφος του έπους του 1940

Αέρα!

◄ Αργυρόκαστρο. Ανάπαυση στρατιωτών.  Αθήνα, Φωτογραφικό Αρχείο Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος. http://www.fhw.gr/chronos/14/gr/general/gallery/index.html

► Στιγμιότυπο από το αλβανικό μέτωπο. 

Αθήνα, Φωτογραφικό Αρχείο Ιστορικής και Εθνολογικής

Εταιρείας της Ελλάδος. http://www.fhw.gr/chronos/14/gr/general/gallery/index.html

► Στο μέτωπο. Μέσα στα χιόνια

◄ Μέσα στα χιόνια: Στο Αλβανικό Μέτωπο. Η φωτογραφία τραβήχτηκε από το Λάζαρο Ακερμανίδη.  Σπ. Μελετζή, Με τους αντάρτες στα βουνά, Αθήνα 1996, εικ. 4. © Λάζαρος Ακερμανίδηςhttp://www.fhw.gr/chronos/14/gr/general/gallery/index.html

► 17 Νοεμβρίου 1940. Βολή πυροβολικού στο ύψωμα της Καστάνιανης. VIII Μεραρχία. 

Αθήνα, Φωτογραφικό Αρχείο Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της

Ελλάδος.  http://www.fhw.gr/chronos/14/gr/genera

l/gallery/index.html

http://pheidias.antibaro.gr/1940/photos.htm#events4

Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος μέσα από δύο μαρτυρίες στρατιωτών-λογοτεχνών

α. Το κρύο ήταν φοβερό, αφάνταστο. Από το κρύο αυτές τις ώρες σού πονούσε κυριολεκτικά η ψυχή και σου ‘ρχόταν, σα μωρό, να μπήξεις τα κλάματα, έτσι χωρίς να ξέρεις κι εσύ τι ζητάς και τι θα βγάλεις μ’ αυτό. Απ’ το περιορισμένο του χώρου δεν μπορούσες να κάνεις δυο βήματα και καθόσουν εκεί ακίνητος, ξυλιασμένος, έτσι σα να ‘χει παγώσει κι αυτό το ίδιο το μυαλό σου, χτυπώντας μόνο από καιρό σε καιρό το ‘να σου χέρι με τ’ άλλο, έτσι σαν στο στίχο της απελπισίας του Σολωμού.Γ. Μπεράτης, Το πλατύ ποτάμι (1946-47), Ερμής, Αθήνα 1992, σ. 145.β. Νύχτα πάνω στη νύχτα βαδίζαμε ασταμάτητα, ένας πίσω απ’ τον άλλο, ίδια τυφλοί. Με κόπο ξεκολλώντας το ποδάρι από τη λάσπη, όπου φορές, εκατοβούλιαζε ίσαμε το γόνατο. Επειδή το πιο συχνά ψιχάλιζε στους δρόμους έξω, καθώς μες στην ψυχή μας. Και τις λίγες φορές όπου κάναμε στάση να ξεκουραστούμε, μήτε που αλλάζαμε κουβέντα, μονάχα σοβαροί και αμίλητοι, φέγγοντας μ’ ένα μικρό δαδί, μία-μία εμοιραζόμασταν τη σταφίδα. Ή φορές πάλι, αν ήταν βολετό, λύναμε βιαστικά τα ρούχα και ξυνόμασταν με λύσσα ώρες πολλές, όσο να τρέξουν τα αίματα. Τι μας είχε ανέβει η ψείρα ως το λαιμό, κι ήταν αυτό πιο κι απ’ την κούραση ανυπόφερτο.Οδ. Ελύτης, Άξιον Εστί (1960).

http://pheidias.antibaro.gr/1940/photos.htm#events4

◄ Γελοιογραφία του ξένου Τύπου. Έκπληξη και θαυμασμός για το χτύπημα που δέχτηκε η Ιταλία από την Ελλάδα. (Blocking the Kick: Αποκρούοντας το σουτ). 1940-1941.  Αθήνα, Φωτογραφικό Αρχείο Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος. http://www.fhw.gr/chronos/14/gr/general/gallery/index.html

► Μια από τις εκατοντάδες γελοιογραφίες που

κυκλοφόρησαν την εποχή του Ελληνοϊταλικού πολέμου με

θέμα τις επιτυχίες του ελληνικού στρατού. Κεντρικό

πρόσωπο που διακωμωδείται ο Μουσολίνι.

◄ Έλληνας στρατιώτης πάνω σε μοτοσικλέτα, λάφυρο από τον ιταλικό στρατό, στην οποία έχεικρεμάσει την ελληνική σημαία. Χειμώνας 1940–1941

▲ Το υποβρύχιον "Παπανικολής" καταβυθίζει τρία ιταλικά οπλιταγωγά εις την Αδριατικήν 24 Δεκεμβρίου 1940". 1. Κόλπος Αυλώνος, 2. Ιταλικά αεροπλάνα, 3. Ιταλικά οπλιταγωγά, 4. Ιταλικά βυθιζόμενα, 5. Ιταλικά αεροπλάνα, 6. Το περισκόπιον του υποβρυχίου, 7. Η αύλαξ της τορπίλλης. Πάνω δεξιά, σε ένθετη σύνθεση, εικόνα του υποβρυχίου και οι επιγραφές: Ο εκδικητής της EΛΛΗΣ/ Το ένδοξον υποβρύχιον "Παπανικολής".  Eκδοτικός Οίκος/ Γεωργ. Παπαδημητρίου/ Αθήναι/ Νο 4/ Κ.Π. Καρύδη A.E.  Έγχρωμη εκτύπωση 38x60 εκ./ 42x64 εκ. Έργο Ν.Ι.Κ. Αθήνα, Συλλογή Πολεμικού Μουσείου.  http://www.fhw.gr/chronos/14/gr/general/gallery/index.html

◄ "Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος/ Η πανωλεθρία της ιταλικής αεροπορίας υπό των γενναίων αεροπόρων μας".  Έκδοσις Oίκου "M. Σαλίβερου" A.E.  Έγχρωμη εκτύπωση 38x52 εκ./ 42x63 εκ.  Αθήνα, Συλλογή Ι.Ε.Ε.Ε., αρ. 4957/14 (31).  © Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος http://www.fhw.gr/chronos/14/gr/general/gallery/index.html

► Έλληνες στρατιώτες μπροστά στα απομεινάρια ιταλικού αεροπλάνου στο

αλβανικό μέτωπο. Χειμώνας 1940–1941

► Μέτσοβο. Κατάρα. Καθαρισμός οδού από τις γυναίκες της

Πίνδου. Αθήνα, Φωτογραφικό Αρχείο

Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος. 

http://www.fhw.gr/chronos/14/gr/general/gallery/index.html

▲ "Ο πατριωτισμός των Ηπειρωτών: Χωρικοί, άνδρες, γυναίκες, παιδιά, αναβιβάζουν εις τας κορυφάς της Πίνδου όπλα και πολεμοφόδια, βοηθούντες τον στρατό μας". Αρχαίος εκδοτικός οίκος Δημητρίου Δημητράκου Α.Ε./ Αθήναι-Πλατεία Συντάγματος/ Εγκεκριμένος υπό του Υπουργείου Τύπου και Τουρισμού.  Έγχρωμη λιθογραφία 46x66 εκ./ 52x73 εκ.  Αθήνα, Συλλογή Ι.Ε.Ε.Ε., αρ. 4955/16.  © Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδοςhttp://www.fhw.gr/chronos/14/gr/general/gallery/index.html

◄ 1941. Για τους στρατιώτες... Εκτύπωσις λιθ. Β. Παπαχρυσάνθου/Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών- Εργαστήριο χαρακτικής 7500-10000. Έγχρωμη λιθογραφημένη αφίσα 100x68 εκ. Έργο φιλοτεχνημένο από τη Βάσω Κατράκη. Αθήνα, Φωτογραφικό Αρχείο Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος. © Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδοςhttp://www.fhw.gr/chronos/14/gr/general/gallery/index.html

http://pheidias.antibaro.gr/1940/photos.htm#events4

◄ Δεύτερη Ιταλική επίθεση9 Μαρτίου - 23 Απριλίου 1941

1941 θάνατος Μεταξά. Νέος πρωθυπουργός ο Αλ. Κορυζής.Στις αρχές Μαρτίου 1941 οι Έλληνες απέκρουσαν και τη νέα εαρινή

επίθεση των Ιταλών

► Ο ΕυρωπαϊκόςΤύπος μιλά

για τις ελληνικέςνίκες

στο αλβανικόμέτωπο

Αντιφασιστική Νίκη

Β. Ελληνογερμανικός πόλεμος

(Απρίλης 1941)

▲ Καταστροφές από τον γερμανικό βομβαρδισμό του Πειραιά στις 6 Απριλίου. Η

αεροπορική επίθεση στον Πειραιά δεν προξένησε μεγάλες καταστροφές όμως οι

πυρκαγές και οι εκρήξεις εξαιτίας της ήταν καταστροφικές. Κατά τη διάρκεια του

βομβαρδισμού ένα πλοίο που μετέφερε ΤΝΤ χτυπήθηκε, προκαλώντας

τεράστια έκρηξη, καταστρέφοντας τις επτά από τις δώδεκα αποβάθρες του λιμανιού.

http://el.wikipedia.org

Εμάθατε στον Πειραιά επιδρομή μεγάληγκρεμίσανε τα σπίτια μας πω πω ζημιά μεγάλη

Μέρα και νύχτα ρίχνανε μπόμπες τα αρεοπλάνακαι χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα

Σκορπούσανε το θάνατο και ρίχνανε αράδακαι το λιμάνι γκρέμισαν και την Αγια Τριάδα

Μπόμπες πολλές ερίξανε μέσα στο τελεωνείοκαι τον Περαία κάνανε σωστό νεκροταφείο

Στίχοι: Μιχάλης ΓενίτσαρηςΜουσική:Μιχάλης ΓενίτσαρηςΓιώργος Νταλάρας

▲ Χάρτης από το περιοδικό 7 Ημέρες Καθημερινή

◄ Η επίθεση της Ναζιστικής Γερμανίας στην Ελλάδα. http://el.wikipedia.org

▲ Βομβαρδισμός Ελληνικών θέσεων από το Γερμανικό πυροβολικό http://el.wikipedia.org

▲ Αντιαρματική οχύρωση στην τοποθεσία Μπέλες - Νέστος, Αθήνα, Πολεμικό Μουσείο

▲ Γερμανοί στρατιώτες προελάυνουν στο ελληνικό έδαφος http://el.wikipedia.org

▲ Ο Γεώργιος Τσολάκογλου, ο πρώτος Έλληνας

δωσίλογος Πρωθυπουργός, με Γερμανούς Αξιωματικούς (Απρίλιος 1941). Ο Τσολάκογλου, διοικητής στο Γ ΄ Σώμα Στρατού, ήταν αυτός που υπέγραψε τη συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς.

◄ Φωτογραφία από το περιοδικό 7 Ημέρες Καθημερινή

Η πολεμική περίοδος 1940-1941 αφετηρία καταλυτικών εξελίξεωνΟι τελευταίες εβδομάδες του πολέμου στην Αλβανία ήταν εξαιρετικά πλούσιες σε πολιτικές διεργασίες στο επίπεδο των πολεμιστών του μετώπου και της κοινωνίας [...]. Η ρήξη ανάμεσα στην ελληνική κοινωνία και την ηγεσία της έγραψε τις ημέρες αυτές το πρώτο της κεφάλαιο. [...] Για τους εκατοντάδες χιλιάδες φαντάρους που πήραν το δρόμο του γυρισμού με τα πόδια [...], ο τρόπος της κατάρρευσης δεν άφηνε καμία αμφιβολία. Η στρατιωτική ηγεσία πρόδωσε, η πολιτική δραπέτευσε. Στην ατελείωτη πεζοπορία και στη μιζέρια που αντίκρισαν πίσω όσοι επέστρεψαν, τέτοιου είδους συμπεράσματα βρήκαν σταθερά επιχειρήματα, έτσι ώστε να μεταβληθούν σε βαθιά ριζωμένη πεποίθηση και πολιτική κρίση.Γ. Μαργαρίτης, «Ο πόλεμος 1940-1941», Ιστορία του νέου ελληνισμού, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003, τόμ. 8ος, σ. 30-32.

▲ Εικόνα ασύμβατη για τις αξίες του δυτικού

πολιτισμού. Ναζί στην Ακρόπολη.

Ο βασιλιάς, η κυβέρνηση και κάποιες ελληνικές & βρετανικές ένοπλες δυνάμεις υποχώρησαν στην Κρήτη, όπου η αντίσταση συνεχίστηκε για λίγο ακόμη, μέχρι τη μάχη της Κρήτης (Μάιος 1941), οπότε κατελήφθη και αυτή.

▲ Μάχη της Κρήτης.  Υπό Ενώσεως Ελευθέρων σκοπευτών/Μαΐου 1941 Εκτύπ. "B. Παπαχρυσάνθου"/ Έργον Ι.Δ. Αννουσάκη  Έγχρωμη εκτύπωση 42x65 εκ. Έργο Ι. Αννουσάκη. Αθήνα, Συλλογή Ι.Ε.Ε.Ε., αρ. 4957/69. © Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδοςhttp://www.fhw.gr/chronos/14/gr/general/gallery/index.html

▲ Γερμανοί αλεξιπτωτιστές και αεροπλάνα πάνω από την Κρήτη, Μάιος 1941.

◄ Πτώση αλεξιπτωτιστών στην Κρήτη . Αθήνα, Φωτογραφικό Aρχείο Πολεμικού Mουσείου  © ΥΠΠΟhttp://www.fhw.gr/chronos/14/gr/general/gallery/index.html

▲ Ο Βασιλιάς Γεώργιος Β΄ και η κυβέρνησή του

κατέφυγαν στο Κάιρο.

► Παρέλαση βουλγαρικών φασιστικών στρατευμάτων στην

Ξάνθη

Ήρθαν  ντυμένοι φίλοι  αμέτρητες φορές οι εχθροί μου  το παμπάλαιο χώμα πατώντας 

 και το χώμα δεν έδεσε ποτέ με τη φτέρνα τους. 

Έφεραν το Σοφό, τον Οικιστή, και το Γεωμέτρη, 

βίβλους γραμμάτων και αριθμών, την πάσα υποταγή και δύναμη, 

το παμπάλαιο φως εξουσιάζοντας. Και το φως δεν έδεσε ποτέ με τη σκέπη

τους.Ούτε μέλισσα καν δεν γελάστηκε 

το χρυσό ν’ αρχίσει παιχνίδι ούτε ζέφυρος καν, τις λεύκες να

φουσκώσει ποδιές.  Έστησαν και θεμελίωσαν 

στις κορφές, στις κοιλάδες, στα πόρτα πύργους κραταιούς και επαύλεις 

ξύλα και άλλα πλεούμενα, τους νόμους τους θεσπίζοντας 

τα καλά και συμφέροντα,  στο παμπάλαιο μέτρο εφαρμόζοντας. 

Και το μέτρο δεν έδεσε ποτέ με την σκέψη τους. 

Ούτε καν ένα χνάρι θεού στην ψυχή τους σημάδι δεν

άφησε ούτε καν ένα βλέμμα ξωθιάς 

τη μιλιά τους δεν είπε να πάρει. 

Έφτασαν ντυμένοι «φίλοι» αμέτρητες φορές οι εχθροί

μου τα παμπάλαια δώρα

προσφέροντας. Και τα δώρα τους άλλα δεν

ήτανε παρά μόνο σίδερο και φωτιά. Στ’ ανοιχτά που καρτέραγαν

δάχτυλα μόνο όπλα και σίδερο και

φωτιά. Μόνο όπλα και σίδερο και

φωτιά ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

Η μάχη της Ελλάδας (1940-1941) δηλαδή ο ελληνοϊταλικός πόλεμος, η κατάληψη της Ελλάδας από τους Γερμανούς κι η μάχη της Κρήτης ήταν ένα από τα επεισόδια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Με τεράστια όμως πολιτική σημασία. Το χειμώνα του 1940-41 η Ελλάδα ήταν η μόνη δύναμη στην ηπειρωτική Ευρώπη που μαχόταν εναντίον του Άξονα κι ο μοναδικός σύμμαχος της Αγγλίας. Το «ΌΧΙ» απέδειξε πως ακόμη και μια μικρή χώρα μπορούσε να μην υποταγεί αμαχητί στην ωμή βία. Η υποχώρηση του Μουσολίνι στην Αλβανία, πρώτη ήττα του Άξονα, παντού αναπτέρωσε το ηθικό των αντιπάλων του. Τέλος, η γερμανική προέλαση στα Βαλκάνια αποδείχτηκε βαρυσήμαντο στρατηγικό σφάλμα, επειδή καθυστέρησε την έναρξη της εκστρατείας στη Ρωσία. Βασικός παράγοντας σ’ αυτή την εκστρατεία ήταν ο χρόνος, αφού για να νικήσουν οι Γερμανοί έπρεπε να καταλάβουν τεράστιες εκτάσεις και να συντρίψουν τη ρωσική άμυνα πριν τους σταματήσει ο χειμώνας. Επομένως στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο ελληνικός λαός πλήρωσε τεράστιο φόρο αίματος για τη συμμαχική νίκη εναντίον των ναζί. Ελληνοϊταλικός Πόλεμος (Οκτώβρης 1940- Μάρτης 1941) Ελληνογερμανικός Πόλεμος και μάχη της Κρήτης (Απρίλης και Μάης 1941) Αντίσταση (Μάης 1941 – Οκτώβρης 1944).

1940 Οκτ Νοε ΔεκΙαν

1941 Φεβ Μαρ Απρ Μαϊ 1941

Μάχη της Κρήτης1/6/1941

Κατάληψη Αθήνας27/4/1941

Επίθεση ΝαζιστικήςΓερμανίας6/4/1941

Γ. «Εαρινή επίθεση» των Ιταλών

28/12/1940

Β. Μεγάλη επίθεση κατά των Ιταλών13/11/1940

Α. Άμυνα στον ιταλό εισβολέα 28/10/1940

ΕΛΛΗΝΟΙΤΑΛΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ 28/10/1940 - 5/4/1941

ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ 6/4/1941 - 27/4/1941ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ 20/5/1941

- 1/6/1941

1941-1944ΚΑΤΟΧΗ ΚΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

  Η υπόθεση: Ελληνική δραματική ταινία παραγωγής ΔΡΑΚΑΚΗΣ. 1962, στη μακεδονική επαρχία δύο ζευγάρια χωρίζουν με την έναρξη του πολέμου. Οι δύο άντρες πάνε στο μέτωπο της Αλβανίας. Πολεμούν πλάι-πλάι με τον δάσκαλο ο οποίος θα σκοτωθεί πρώτος. Στη συνέχεια, θα πέσουν και οι ίδιοι, το μέτωπο θα καταρρεύσει και το πένθος θα σκεπάσει τα πάντα. Η ιστορία ξεκινάει απ' τις 26 Οκτωβρίου 1940. Σε ένα φυλάκιο στα ελληνοαλβανικά σύνορα, η ζωή των στρατιωτικών κυλά ήρεμα. 29 Οκτωβρίου 1940. Έχει κηρυχθεί ο πόλεμος με τους Ιταλούς και οι στρατιώτες αλλάζουν μονάδες ανάλογα με την ειδικότητά τους . Άνοιξη 1941: Μετά την κατάκτηση της χώρας από τους Γερμανούς, οι στρατιώτες επιστρέφουν από τα μέτωπα του πολέμου, στα σπίτια τους με τα πόδια..Ο Κανελλόπουλος κινηματογραφεί εδώ, στην πρώτη μεγάλου μήκους και πιθανώς, κορυφαία ταινία του, με ποιητική ευαισθησία και με κάποια λυρικά πλάνα τα τραύματα που αφήνει ο πόλεμος σε μία ομάδα ανθρώπων (μια παρέα πέντε φίλων, που είχαν γνωριστεί και δεθεί στο φυλάκιο) και κατ' επέκταση σε ολόκληρη κοινωνία αλλά και στο κάθε άτομο ξεχωριστά. Δεν τον ενδιαφέρει η καταγραφή πολεμικών γεγονότων ούτε τον απασχολεί ποιος και τι είναι ο εχθρός (σαφώς ως βάση της ιστορίας θέτει το αλβανικό μέτωπο), ούτε καν εξυμνεί την ελληνική ψυχή που πηγάζει από κραυγές γενναιότητας (αεεεεέρα) αλλά επικεντρώνεται στα γιατί και τη ματαιότητα του -οποιουδήποτε- πολέμου και τον προδιαγεγραμμένο χαμό και τη συντριβή που εκείνος επιφέρει για όλους, κάτι που φυσικά ξεπερνά την ανθρώπινη φύση. Μια παρέα νεαρών στρατιωτών με μπροστάρη έναν ανθρωπιστή λοχία φεύγουν απ' το φυλάκιο για να πολεμήσουν τους γερμανούς κατακτητές λαμβάνοντες εντολές απ' την Αθήνα. Ξεκινούν με ενθουσιασμό, τραγουδώντας και χορεύοντας θαρρεί κανείς πως πάνε σε γλέντι. Ωστόσο τα δεινά του πολέμου θα τους διαλύσουν ψυχολογικά οδηγώντας τους σταδιακά στην κατάθλιψη και το μαρασμό. Χάνουν κάθε διάθεση και όρεξη, δεν έχουν πλέον θετική ενέργεια κι ελπίδα, ενώ ξέρουν, όσοι γυρίσουν πίσω, πως τίποτα πια δε θα είναι το ίδιο με πριν, όσον αφορά στις οικογένειες και τον τρόπο ζωής των. 

▲ Μία αριστουργηματική στιγμή του ελληνικού κινηματογράφου. Του

σπουδαίου Τάκη Κανελλόπουλο και του 1962, μία ασπρόμαυρη

αντιπολεμική ταινία, απ' τις καλύτερες του είδους,

σε παγκόσμιο επίπεδο. http://

greatdirectorsgreatmovies.blogspot.gr/

2012/12/1962.html