ΙΣΤΟΡΙΑΙΣΤΟΡΙΑΓ’ ΓυμνασίουΓ’ Γυμνασίου

Ενότητα 33Ενότητα 33ηη

Η ρωσική επανάστασηΗ ρωσική επανάσταση

Η ρωσική αυτοκρατορία στις αρχές του Η ρωσική αυτοκρατορία στις αρχές του 2020ουου αι. αι.

Τσάρος Νικόλαος Β΄

Η κρίση του τσαρικού Η κρίση του τσαρικού καθεστώτοςκαθεστώτος

(1)(1) Τέλη 19ου – αρχές 20ού αι. το 85% του Τέλη 19ου – αρχές 20ού αι. το 85% του

πληθυσμού ήταν αγρότες.πληθυσμού ήταν αγρότες.

Οι γαιοκτήμονες κατείχαν μεγάλα κτήματα, οι Οι γαιοκτήμονες κατείχαν μεγάλα κτήματα, οι μικροκαλλιεργητές ζούσαν σε άσχημες συνθήκες.μικροκαλλιεργητές ζούσαν σε άσχημες συνθήκες.

Γίνονται συχνές εξεγέρσεις με αίτημα τον Γίνονται συχνές εξεγέρσεις με αίτημα τον αναδασμό της γης.αναδασμό της γης.

Μερικές περιοχές είχαν γνωρίσει αξιόλογη Μερικές περιοχές είχαν γνωρίσει αξιόλογη βιομηχανική ανάπτυξη.βιομηχανική ανάπτυξη.

Οι εργάτες ζούσαν το ίδιο άθλια με τους αγρότες.Οι εργάτες ζούσαν το ίδιο άθλια με τους αγρότες.

Η κρίση του τσαρικού Η κρίση του τσαρικού καθεστώτοςκαθεστώτος

(2)(2) Η κοινωνική ένταση κλιμακώθηκε μετά την Η κοινωνική ένταση κλιμακώθηκε μετά την

ήττα της Ρωσίας στον ρωσοϊαπωνικό πόλεμο ήττα της Ρωσίας στον ρωσοϊαπωνικό πόλεμο (1904-1905).(1904-1905).

1905:1905: Ο τσάρος Ο τσάρος Νικόλαος Β΄Νικόλαος Β΄ θεσπίζει θεσπίζει νομοθετικό σώμα (συνταγματική μοναρχία).νομοθετικό σώμα (συνταγματική μοναρχία).

1905-1906:1905-1906: Η Επανάσταση στη Μόσχα Η Επανάσταση στη Μόσχα καταπνίγεται στο αίμα.καταπνίγεται στο αίμα.

Η επιστράτευση Ρώσων (Α΄ Παγκόσμιος Η επιστράτευση Ρώσων (Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος) παρέλυσε την οικονομία.πόλεμος) παρέλυσε την οικονομία.

Τα τσαρικά στρατεύματα αντιμετώπιζαν και Τα τσαρικά στρατεύματα αντιμετώπιζαν και την ήττα στα στρατόπεδα μαχών.την ήττα στα στρατόπεδα μαχών.

Η Αστική Επανάσταση του Η Αστική Επανάσταση του Φεβρουαρίου του 1917 Φεβρουαρίου του 1917 (1)(1)

Η επανάσταση επιβλήθηκε Η επανάσταση επιβλήθηκε του τσάρου.του τσάρου.

Τη διακυβέρνηση του κράτους Τη διακυβέρνηση του κράτους ασκούσαν μετριοπαθείς ασκούσαν μετριοπαθείς φιλελεύθεροι αστοί.φιλελεύθεροι αστοί.

Οργανώθηκαν τα Οργανώθηκαν τα σοβιέτσοβιέτ: : συμβούλια εργατών και συμβούλια εργατών και στρατιωτών σε διάφορες στρατιωτών σε διάφορες πόλεις.πόλεις.

Μάρτιος 1917:Μάρτιος 1917: Ο τσάρος Ο τσάρος παραιτείται.παραιτείται.

Διαδήλωση τον Διαδήλωση τον Φεβρουάριο του Φεβρουάριο του

19171917

Η Αστική Επανάσταση του Η Αστική Επανάσταση του Φεβρουαρίου του 1917 Φεβρουαρίου του 1917 (2)(2)

Η προσωρινή κυβέρνηση: Η προσωρινή κυβέρνηση:

1.1. αναγνώρισε κάποια ατομικά δικαιώματα,αναγνώρισε κάποια ατομικά δικαιώματα,

2.2. νομιμοποίησε τα σοβιέτ, νομιμοποίησε τα σοβιέτ,

3.3. προετοίμασε τη σύγκληση συνέλευσης για προετοίμασε τη σύγκληση συνέλευσης για την κατάρτιση Συντάγματος˙την κατάρτιση Συντάγματος˙

αρνήθηκε εν τούτοις: αρνήθηκε εν τούτοις:

1.1. να αποσύρει τα στρατεύματα της Ρωσίας να αποσύρει τα στρατεύματα της Ρωσίας από τον πόλεμο, από τον πόλεμο,

2.2. να προχωρήσει σε αναδασμό της γης.να προχωρήσει σε αναδασμό της γης.

Η Σοσιαλιστική Οκτωβριανή Η Σοσιαλιστική Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 Επανάσταση του 1917 (1)(1)

Μάιος 1917: Μάιος 1917: Οι Ρώσοι Οι Ρώσοι ΚομμουνιστέςΚομμουνιστές ((ΜπολσεβίκοιΜπολσεβίκοι) ) κατόρθωσαν κατόρθωσαν να πάρουν την πλειοψηφία στα να πάρουν την πλειοψηφία στα σοβιέτ.σοβιέτ.

25-26 Οκτωβρίου 1917: 25-26 Οκτωβρίου 1917: οργανώνεται νέα Επανάστασηοργανώνεται νέα Επανάσταση ((Οκτωβριανή Οκτωβριανή ΕπανάστασηΕπανάσταση),), η οποία η οποία παίρνει την εξουσία από τους παίρνει την εξουσία από τους μετριοπαθείς.μετριοπαθείς.

ΜΜππολσεβίκοι στην Κόκκινη ολσεβίκοι στην Κόκκινη πλατεία της Μόσχαςπλατεία της Μόσχας

Η Σοσιαλιστική Οκτωβριανή Η Σοσιαλιστική Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 Επανάσταση του 1917 (2)(2)

Αιτήματα των Κομμουνιστών Αιτήματα των Κομμουνιστών

(Β. Ίλιτς Ουλιάνοφ ή Λένιν): (Β. Ίλιτς Ουλιάνοφ ή Λένιν): Κατάργηση της φιλελεύθερης Κατάργηση της φιλελεύθερης

προσωρινής κυβέρνησης.προσωρινής κυβέρνησης. ‘‘Ολη η εξουσία να περάσει στα Ολη η εξουσία να περάσει στα

σοβιέτ. σοβιέτ. Η γη να μοιραστεί στους Η γη να μοιραστεί στους

αγρότες. αγρότες. Η Ρωσία να αποσυρθεί αμέσως Η Ρωσία να αποσυρθεί αμέσως

από τον πόλεμο.από τον πόλεμο.

ΛένινΛένιν

Η Σοσιαλιστική Οκτωβριανή Η Σοσιαλιστική Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 Επανάσταση του 1917 (3)(3)

Πράξεις της νέας κυβέρνησης: Πράξεις της νέας κυβέρνησης: Αφαίρεσε από τους ιδιοκτήτες τους κι έθεσε υπό τον Αφαίρεσε από τους ιδιοκτήτες τους κι έθεσε υπό τον

έλεγχό της όλες τις μεγάλες οικονομικές μονάδες.έλεγχό της όλες τις μεγάλες οικονομικές μονάδες. Ανέθεσε τη διοίκηση των εργοστασίων στα σοβιέτ των Ανέθεσε τη διοίκηση των εργοστασίων στα σοβιέτ των

εργατών και των μεγάλων αγροκτημάτων στα σοβιέτ εργατών και των μεγάλων αγροκτημάτων στα σοβιέτ των αγροτών. των αγροτών.

Αναγνώρισε το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης στις Αναγνώρισε το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης στις διάφορες εθνότητες της χώρας. διάφορες εθνότητες της χώρας.

Απέσυρε τη χώρα (Απέσυρε τη χώρα (Συνθήκη Μπρεστ-ΛιτόφσκΣυνθήκη Μπρεστ-Λιτόφσκ,, 3 Μαρτίου 1918) από τον πόλεμο (αφενός γιατί δεν 3 Μαρτίου 1918) από τον πόλεμο (αφενός γιατί δεν είχαν δυνάμεις και αφετέρου διότι τον θεωρούσαν είχαν δυνάμεις και αφετέρου διότι τον θεωρούσαν ιμπεριαλιστικό), παραχωρώντας όμως πολλά εδάφη ιμπεριαλιστικό), παραχωρώντας όμως πολλά εδάφη στη Γερμανία.στη Γερμανία.

Η Ρωσία το 1914Η Ρωσία το 1914

Η Ρωσία το 1918Η Ρωσία το 1918(συνθήκη Μπρεστ-(συνθήκη Μπρεστ-

ΛΛίίτοφσκ)τοφσκ)

Ο εμφύλιος πόλεμος και η ξένη Ο εμφύλιος πόλεμος και η ξένη επέμβαση επέμβαση

Λίγο αργότερα ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος Λίγο αργότερα ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στους τσαρικούς και τους ανάμεσα στους τσαρικούς και τους Μπολσεβίκους.Μπολσεβίκους.

Η Αντάντ έστειλε στρατό στο πλευρό του Η Αντάντ έστειλε στρατό στο πλευρό του τσάρου, μαζί και η Ελλάδα (τσάρου, μαζί και η Ελλάδα (εκστρατεία εκστρατεία στην Ουκρανίαστην Ουκρανία).).

Τελικά, οι Μπολσεβίκοι επικράτησαν.Τελικά, οι Μπολσεβίκοι επικράτησαν. Το κράτος παίρνει τη μορφή ομοσπονδίας Το κράτος παίρνει τη μορφή ομοσπονδίας

και ονομάζεται και ονομάζεται Ένωση Σοβιετικών Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ) ή Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ) ή Σοβιετική ΈνωσηΣοβιετική Ένωση..

Έλληνες στρατιώτες στην ΟυκρανίαΈλληνες στρατιώτες στην Ουκρανία

Σημαία της Σοβιετικής ΈνωσηςΣημαία της Σοβιετικής Ένωσης

Προπαγανδιστικές αφίσες των μπολσεβίκωνΠροπαγανδιστικές αφίσες των μπολσεβίκων

Η επίδραση της Οκτωβριανής Η επίδραση της Οκτωβριανής Επανάστασης στην Ευρώπη Επανάστασης στην Ευρώπη (1)(1)

Ενίσχυσε την κινητικότητα στις Ενίσχυσε την κινητικότητα στις γραμμές των λαϊκών τάξεων σε γραμμές των λαϊκών τάξεων σε πολλές χώρες της Ευρώπης.πολλές χώρες της Ευρώπης.

1919: Στη Μόσχα ιδρύεται η 1919: Στη Μόσχα ιδρύεται η Γ΄ Γ΄ Διεθνής ή Κομμουνιστική Διεθνής ή Κομμουνιστική Διεθνής ή Κομιτέρν.Διεθνής ή Κομιτέρν.

1918-1919: Στη Γερμανία 1918-1919: Στη Γερμανία οργανώθηκε επανάσταση οργανώθηκε επανάσταση (Οκτώβριος 1918) από τους (Οκτώβριος 1918) από τους σπαρτακιστές αλλά τελικά σπαρτακιστές αλλά τελικά ηττήθηκαν.ηττήθηκαν.

Αφίσα της ΚομιτέρνΑφίσα της Κομιτέρν

Συγκρούσεις Συγκρούσεις σπαρτακιστών με το σπαρτακιστών με το στρατό στο Βερολίνοστρατό στο Βερολίνο

Η επίδραση της Οκτωβριανής Η επίδραση της Οκτωβριανής Επανάστασης στην Ευρώπη Επανάστασης στην Ευρώπη (2)(2) 1919: 1919: Επανάσταση ξέσπασε και στην Επανάσταση ξέσπασε και στην ΟυγγαρίαΟυγγαρία, ,

επικράτησε σοβιετικό καθεστώς για λίγο, αλλά επικράτησε σοβιετικό καθεστώς για λίγο, αλλά τελικά ανατράπηκε.τελικά ανατράπηκε.

Στις χώρες της Αντάντ εκδηλώθηκαν απεργίες Στις χώρες της Αντάντ εκδηλώθηκαν απεργίες και άρχισαν να ιδρύονται τα κομμουνιστικά και άρχισαν να ιδρύονται τα κομμουνιστικά κόμματα. Ένα από αυτά ήταν και το κόμματα. Ένα από αυτά ήταν και το Σ.Ε.Κ.Ε.Σ.Ε.Κ.Ε. (1918), το επονομαζόμενο σήμερα Κ.Κ.Ε.(1918), το επονομαζόμενο σήμερα Κ.Κ.Ε.

Συνέδριο ίδρυσης του

Σ.Ε.Κ.Ε.

ΑΣΚΗΣΕΙΣΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΕρωτήσειςΕρωτήσεις

1.1. Η αστική επανάσταση του 1917: να Η αστική επανάσταση του 1917: να περιγράψετε τα γεγονότα.περιγράψετε τα γεγονότα.

2.2. Γιατί ξέσπασε η σοσιαλιστική Γιατί ξέσπασε η σοσιαλιστική επανάσταση το 1917;επανάσταση το 1917;

3.3. Ποια η στάση των ξένων Δυνάμεων Ποια η στάση των ξένων Δυνάμεων απέναντι στους επαναστάτες;απέναντι στους επαναστάτες;

4.4. Να αναφέρετε τα αποτελέσματα της Να αναφέρετε τα αποτελέσματα της Οκτωβριανής Επανάστασης στην Οκτωβριανής Επανάστασης στην υπόλοιπη Ευρώπη.υπόλοιπη Ευρώπη.

Ασκήσεις σωστού-λάθους Ασκήσεις σωστού-λάθους (1)(1)

Να επιλέξετε ποιες από τις παρακάτω Να επιλέξετε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες:προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες:

1.1. Οι εργάτες στην τσαρική Ρωσία περνούσαν το ίδιο Οι εργάτες στην τσαρική Ρωσία περνούσαν το ίδιο άθλια με τους αγρότες.άθλια με τους αγρότες.

2.2. Οι εξεγέρσεις είχαν ως βασικό αίτημα τον αναδασμό Οι εξεγέρσεις είχαν ως βασικό αίτημα τον αναδασμό της γης.της γης.

3.3. Η συνταγματική μοναρχία θεσπίστηκε το 1905 από Η συνταγματική μοναρχία θεσπίστηκε το 1905 από τον τσάρο Αλέξανδρο μετά από μεγάλες πιέσεις από τον τσάρο Αλέξανδρο μετά από μεγάλες πιέσεις από το λαό.το λαό.

4.4. Τον Φεβρουάριο του 1917 ξέσπασε η σοσιαλιστική Τον Φεβρουάριο του 1917 ξέσπασε η σοσιαλιστική επανάσταση.επανάσταση.

5.5. Μετά την επικράτηση της αστικής επανάστασης τη Μετά την επικράτηση της αστικής επανάστασης τη διακυβέρνηση του κράτους ανάλαβε η προσωρινή διακυβέρνηση του κράτους ανάλαβε η προσωρινή κυβέρνηση.κυβέρνηση.

Ασκήσεις σωστού-λάθους Ασκήσεις σωστού-λάθους (2)(2)

6.6. Η εξουσία τελικά δόθηκε στα σοβιέτ.Η εξουσία τελικά δόθηκε στα σοβιέτ.

7.7. Ο Λένιν υποστήριζε ότι τα κτήματα έπρεπε να Ο Λένιν υποστήριζε ότι τα κτήματα έπρεπε να συνεχίσουν να τα κατέχουν οι μεγαλο-συνεχίσουν να τα κατέχουν οι μεγαλο-γαιοκτήμονες.γαιοκτήμονες.

8.8. Η σοσιαλιστική κυβέρνηση της Ρωσίας συνέχισε Η σοσιαλιστική κυβέρνηση της Ρωσίας συνέχισε να συμμετέχει στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.να συμμετέχει στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

9.9. Η Αντάντ έστειλε στρατό στη Ρωσία να Η Αντάντ έστειλε στρατό στη Ρωσία να βοηθήσει τον τσάρο.βοηθήσει τον τσάρο.

10.10. Κατά τον εμφύλιο πόλεμο η Ελλάδα συμμετείχε Κατά τον εμφύλιο πόλεμο η Ελλάδα συμμετείχε υποστηρίζοντας τους μπολσεβίκους.υποστηρίζοντας τους μπολσεβίκους.

Να σχολιάσετε τους Να σχολιάσετε τους ακόλουθους όρους:ακόλουθους όρους:

Δούμα Δούμα Αστική επανάστασηΑστική επανάσταση Οκτωβριανή επανάστασηΟκτωβριανή επανάσταση Σοβιέτ Σοβιέτ Προσωρινή κυβέρνηση Προσωρινή κυβέρνηση ΜπολσεβίκοιΜπολσεβίκοι Γ΄ Διεθνής ή Κομμουνιστική Διεθνής ή Γ΄ Διεθνής ή Κομμουνιστική Διεθνής ή

ΚομιτέρνΚομιτέρν