33 : Ενότητα ΗΡωσική Επανάσταση

ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Η κατάσταση στη Ρωσία στα τέλη

του 19ου και στις αρχές του 20ου

αιώνα

Το 85% περίπου του πληθυσμού

της Ρωσίας ήταν αγρότες. Τα

μεγαλύτερα και πιο εύφορα

κτήματα ανήκαν σε μεγάλους

γαιοκτήμονες - οι καλλιεργητές

ζούσαν σε άθλιες συνθήκες >

συχνές εξεγέρσεις με αίτημα την

αναδιανομή της γης.

Οι εργάτες ζούσαν κι αυτοί σε

άθλιες συνθήκες > εξεγέρσεις.

Το 1905 ξέσπασε επανάσταση > ο τσάρος Νικόλαος Β’ αναγκάστηκε να αλλάξει το πολίτευμα από απόλυτη μοναρχία σε συνταγματική μοναρχία > δημιουργία νομοθετικού σώματος (δούμα).

Δεύτερη επανάσταση το 1905-6 στη Μόσχα πνίγηκε στο αίμα. Η έκρηξη του Α’ Παγκόσμιου πολέμου επιδείνωσε τις συνθήκες ζωής.

Η Ρώσικη Επανάσταση του 1905

Η αστική επανάσταση του Φεβρουαρίου 1917

Ο τσάρος παραιτείται (Μάρτιος 1917) σχηματίστηκε προσωρινή κυβέρνηση, όπου επικρατούσαν μετριοπαθείς φιλελεύθεροι αστοί. οργανώθηκαν τα σοβιέτ (συμβούλια εργατών και στρατιωτών) που ανέλαβαν την εξουσία στην πρωτεύουσα Αγία Πετρούπολη, στη Μόσχα και σε άλλες μεγάλες πόλεις.

Οι Ρώσοι κομμουνιστές (οι μπολσεβίκοι) με ηγέτη τον Βλαντιμίρ Ίλιτς Ουλιάνοφ, γνωστό ως Λένιν, υποστήριζαν ότι έπρεπε: 1. να περάσει η εξουσία στα σοβιέτ, 2. να γίνει αναδασμός της γης, 3. να αποσυρθεί η Ρωσία από τον πόλεμο

Η προσωρινή κυβέρνηση αναγνώρισε κάποια ατομικά δικαιώματα και νομιμοποίησε τα σοβιέτ. Αρνήθηκε, ωστόσο, να ικανοποιήσει τα λαϊκά αιτήματα για απόσυρση της Ρωσίας από τον πόλεμο και αναδασμό της γης.

Η σοσιαλιστική οκτωβριανή επανάσταση του 1917 Οι μπολσεβίκοι οργάνωσαν νέα επανάσταση στην Πετρούπολη (25 προς 26 Οκτωβρίου 1917), την Οκτωβριανή επανάσταση.

Η νέα επαναστατική κυβέρνηση, με πρόεδρο τον Λένιν,

αφαίρεσε από τους ιδιοκτήτες τους και έθεσε υπό τον έλεγχό της όλες τις μεγάλες οικονομικές μονάδες (μεγάλα αγροκτήματα, εργοστάσια, τράπεζες, μεταφορικά μέσα κ.ά.),

ανέθεσε τη διοίκηση των εργοστασίων στα σοβιέτ των εργατών και των μεγάλων αγροκτημάτων στα σοβιέτ των αγροτών

αναγνώρισε το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης στις διάφορες εθνότητες της χώρας.

υπέγραψε συνθήκη ειρήνης με τη Γερμανία και αποχώρησε από τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο

Λίγο αργότερα ξέσπασε εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στους οπαδούς του τσάρου και τους υποστηρικτές της επανάστασης. Οι χώρες της Αντάντ υποστήριζαν τους τσαρικούς . Οι συγκρούσεις έληξαν το 1921, με την επικράτηση των μπολσεβίκων.

Το κράτος πήρε τη μορφή ομοσπονδίας και ονομάστηκε Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ) ή Σοβιετική Ένωση, όπως καθιερώθηκε να λέγεται. Αυτό ήταν το πρώτο σοσιαλιστικό κράτος του κόσμου.

Η σημαία και το έμβλημα της Σοβιετικής Ένωσης από την ίδρυσή της το 1922 μέχρι τη διάλυσή της το 1991.

Η επίδραση της οκτωβριανής επανάστασης στην Ευρώπη

• Η οκτωβριανή επανάσταση στη Ρωσία προκάλεσε εξεγέρσεις, μεγάλες απεργίες και κοινωνική αναταραχή σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. • Τότε άρχισαν να δημιουργούνται στην Ευρώπη τα πρώτα κομμουνιστικά κόμματα, που εμπνέονταν από την οκτωβριανή επανάσταση και μάχονταν για την αναμόρφωση της κοινωνίας όχι μέσα από μεταρρυθμίσεις αλλά με επανάσταση.

Ένα από αυτά ήταν και το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΕΚΕ), που ιδρύθηκε το 1918 και μετονομάστηκε αργότερα σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας.