ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Πρόγραμμα Σπουδών: ΔΕΟ

Θεματική Ενότητα: ΔΕΟ 10 - Βασικές Αρχές Δικαίου και Διοίκησης

Ακαδημαϊκό Έτος: 2015/16

Τρίτη Γραπτή Εργασία

Αστικό-Εργατικό Δίκαιο

Γενικές οδηγίες για την εργασία

Όλα τα ερωτήματα είναι υποχρεωτικά. Η εργασία, περιλαμβανομένης της εισαγωγής, του επιλόγου και των αναφορών,

δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 2.500 λέξεις. Οι εργασίες πρέπει να είναι επιμελημένες και ευανάγνωστες, ώστε να μην

κουράζουν τον αναγνώστη. Καταληκτική ημερομηνία ανάρτησης των εργασιών στο study.eap.gr: Παρασκευή, 19

Φεβρουαρίου 2016. Οι φοιτητές και φοιτήτριες δικαιούνται δύο (εργάσιμες) ημέρες καθυστέρησης χωρίς προηγούμενη

ειδοποίηση και άδεια από τον Συντονιστή της Θ.Ε., συνεπώς καταληκτική ημερομηνία είναι η Τρίτη, 23 Φεβρουαρίου

2016. Εργασίες που παραλαμβάνονται εκπρόθεσμα χωρίς άδεια του Συντονιστή επισύρουν βαθμολογικές κυρώσεις

(0,5 βαθμό για κάθε ημερολογιακή ημέρα καθυστέρησης).

Θέμα

Ο επιχειρηματίας Α, κάτοικος Αθηνών, ιδιοκτήτης αντιπροσωπείας αυτοκινήτων, έχει ένα

διαμέρισμα 50 τετραγωνικών μέτρων, στη Θεσσαλονίκη, το οποίο επιθυμεί να εκμισθώσει. Για τον

σκοπό αυτό, αποστέλλει στον Υ, υπάλληλο υποκαταστήματος της επιχείρησής του στη

Θεσσαλονίκη με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου ήδη από το 2000, συστημένη επιστολή, με

την οποία τον παρακαλεί να τον εξυπηρετήσει και του παρέχει την πληρεξουσιότητα να προβεί στο

όνομα και για λογαριασμό του (δηλ. του Α) σε κάθε δικαιοπραξία που κρίνει απαραίτητη για τη

μίσθωση του διαμερίσματος. Ο φοιτητής Φ επισκέπτεται το διαμέρισμα και ενθουσιάζεται. Έτσι,

τον Σεπτέμβριο του 2014 οι Υ και Φ συναντιούνται και καταρτίζουν τη σύμβαση αυτή, με ισχύ από

1.10.2014 έως 30.9.2017, έναντι μισθώματος 500 ευρώ κάθε μήνα. Παράλληλα, επειδή ο Φ είναι

φοιτητής και έχει περιορισμένα εισοδήματα, οι Υ και Φ συμφωνούν ότι την καταβολή των

μισθωμάτων θα εγγυηθεί ο Π, πατέρας του Φ, ο οποίος και δέχεται.

Ερωτήματα:

1) Μπορούσε ο Υ να προβεί στην κατάρτιση της σύμβασης μίσθωσης του διαμερίσματος με

βάση τη συστημένη επιστολή που του έστειλε ο Α; Θα ήταν έγκυρη η σύμβαση μίσθωσης αν ο

Υ διέθετε μόνον προφορική εντολή εκ μέρους του Α;

2) Θα μπορούσε ο Φ, ο οποίος λίγες ημέρες μετά την υπογραφή του μισθωτηρίου βρίσκει προς

μίσθωση ένα οικονομικότερο διαμέρισμα, να ισχυριστεί ότι η σύμβαση δεν τον δεσμεύει

επειδή το μίσθωμα είναι υπέρμετρα υψηλό, σε σχέση με τα μισθώματα άλλων αντίστοιχων

διαμερισμάτων στην ίδια περιοχή;

3) Αν υποτεθεί ότι η σύμβαση μίσθωσης έχει έγκυρα καταρτιστεί, αλλά ο Φ δεν έχει

καταβάλει τα οφειλόμενα μισθώματα από τον Ιανουάριο του 2015 και μετά, τι δικαιώματα έχει

ο Α κατά των Φ και κατά του Π και πού στηρίζονται αυτά;

4) Δυσαρεστημένος από την επιλογή ως μισθωτή του κακοπληρωτή Φ στην οποία προέβη ο

Υ, ο Α ενημερώνει τον Υ τηλεφωνικά ότι καταγγέλλει τη σύμβαση εργασίας του για τον

ανωτέρω λόγο και χωρίς την καταβολή της προβλεπόμενης αποζημίωσης απόλυσης, το ποσό

της οποίας επιφυλάσσεται να του το καταβάλει όταν και εφόσον εισπράξει τα οφειλόμενα από

τον Φ μισθώματα.

Είναι έγκυρη η απόλυση και εάν όχι για ποιον ή ποιους συγκεκριμένα λόγους; Ποια

δικαιώματα έχει ο Υ;

5) Ποια θα ήταν η απάντηση σας στα ανωτέρω ερωτήματα εάν η καταγγελία της σύμβασης

εργασίας του Υ γινόταν εγγράφως, χωρίς την καταβολή αποζημίωσης, αλλά ο λόγος της

καταγγελίας ήταν η επανειλημμένη επ’ αυτοφώρω σύλληψη του Υ να κλέβει σημαντικά ποσά

από το ταμείο της επιχείρησης, πράξεις για τις οποίες είχαν υποβληθεί σε βάρος του

αντίστοιχες μηνύσεις; Δημιουργεί και εάν ναι τι είδους ενοχή η ανωτέρω συμπεριφορά του Υ;

Οδηγίες για την ανάπτυξη της εργασίας

Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία σε μία επιτυχημένη εργασία είναι να αντανακλά την πλήρη κατανόηση και γνώση του

θέματος από τον φοιτητή/τη φοιτήτρια και όχι να αποτελεί μία συρραφή πληροφοριών. Τα κριτήρια αξιολόγησης της

εργασίας αυτής είναι τα παρακάτω:

1. Η εργασία θα πρέπει να αναδεικνύει την κατανόηση του θέματος από τον φοιτητή/τη φοιτήτρια, πράγμα που

προκύπτει από τα εξής:

Σαφής επισήμανση όλων των πτυχών και παραμέτρων του θέματος

Σωστή ανάπτυξη των αναλυτικών στοιχείων

Αναφορά σε μελέτες, βιβλιογραφία ή άλλα στοιχεία, όπου απαιτείται

Επιχειρηματολογία με ξεκάθαρη δομή και λογικά επιχειρήματα

Απουσία άσχετου υλικού

2. Η αντιγραφή δεν επιτρέπεται ούτε από πηγές του Internet, ούτε από άλλους φοιτητές/φοιτήτριες του ΕΑΠ ή

άλλων πανεπιστημίων. Επίσης, παράγραφοι ή λήμματα από βιβλία πρέπει να επισημαίνονται σαν τέτοια (σε

παρένθεση ή σε υποσημείωση ο συγγραφέας και ο τίτλος) και η σχετική πηγή πρέπει να αναγράφεται στη

βιβλιογραφία. Επισημαίνεται ότι γίνεται έλεγχος αντιγραφών και η λογοκλοπή τιμωρείται βαθμολογικά.

3. Η εργασία δεν πρέπει να ξεπερνά τις 2.500 λέξεις και πρέπει να υποβληθεί δακτυλογραφημένη σε μορφή word

μέσω του συστήματος study.eap.gr.

ΚΚΚ ΑΑΑ ΛΛΛ ΗΗΗ ΕΕΕ ΠΠΠ ΙΙΙ ΤΤΤ ΥΥΥ ΧΧΧ ΙΙΙ ΑΑΑ !!!

Ενδεικτικές απαντήσεις:

1) Με το έγγραφο αυτό ο Α παρέχει έγκυρα στον Υ πληρεξουσιότητα να προβεί στην

κατάρτιση της σύμβασης. Η πληρεξουσιότητα υπόκειται στον τύπο της κύριας σύμβασης. Εν

προκειμένω η κύρια σύμβαση (σύμβαση μίσθωσης) είναι άτυπη (αρχή του ατύπου). Συνεπώς,

έγκυρα έχει παρασχεθεί στον Υ η πληρεξουσιότητα για την κατάρτισή της (το ιδιωτικό

έγγραφο δεν είναι καν απαραίτητο – η πληρεξουσιότητα θα μπορούσε να δοθεί και

προφορικά).

Βλ. Αγαλλοπουλου: 2η έκδ, σελ. 204-206, 3η έκδ. σελ. 210 - 212 (για τον τύπο της

πληρεξουσιότητας), 2η έκδ σελ. 170, 3η έκδ. σελ 176 (για την αρχή του ατύπου) και 2η έκδ.

σελ. 381, 3η έκδ. σελ 387 (για το άτυπο της μίσθωσης).

2) Αν έχει καταρτιστεί έγκυρα σύμβαση μίσθωσης (και μάλιστα ορισμένου χρόνου), οι δύο

συμβαλλόμενοι υποχρεούνται να τηρήσουν τα συμφωνηθέντα.

Αυτό καθαυτό το γεγονός της δυσαναλογίας των παροχών των μερών (δηλ. ότι το μίσθωμα

είναι υψηλότερο από την αξία της χρήσης του διαμερίσματος, σε σύγκριση και με τα άλλα

αντίστοιχα ακίνητα της ίδιας περιοχής) δεν συνιστά λόγο ακυρότητας της σύμβασης. Στο

πλαίσιο της ελευθερίας των συμβάσεων οι συμβαλλόμενοι μπορούν να καθορίζουν ελεύθερα

το περιεχόμενο της σύμβασής τους. Εν προκειμένω, ο Φ ισχυριζόμενος ότι η σύμβαση δεν τον

δεσμεύει, επικαλείται την ακυρότητά της. Ο μόνος λόγος ακυρότητας που θα μπορούσε να

εξεταστεί, με βάση τον ισχυρισμό του Φ, θα βασιζόταν στην ΑΚ 179 (αισχροκερδής

δικαιοπραξία). Ωστόσο, οι προϋποθέσεις της διάταξης αυτής δεν φαίνεται να συντρέχουν αφού

από το πρακτικό δεν προκύπτει εκμετάλλευση της απειρίας, της κουφότητας ή της ανάγκης του

Φ (Αντίθετη απάντηση θα μπορούσε ίσως να στηριχθεί στην απειρία του Φ, που θα μπορούσε

ενδεχομένως να γίνει δεκτή εφόσον αιτιολογείται επαρκώς). Άλλοι λόγοι ακυρότητας δεν

φαίνεται να συντρέχουν. Επίσης, με βάση τα πραγματικά περιστατικά που αναφέρονται στην

εκφώνηση της εργασίας, ούτε ζήτημα ακυρωσίας της σύμβασης λόγω πλάνης, απάτης ή

απειλής προκύπτει.

Βλ. Αγαλλοπούλου, 2η έκδ. σελ. 176, 3η έκδ. σελ. 182.

Γενικά για τις προϋποθέσεις κατάρτισης έγκυρης δικαιοπραξίας και την ελευθερία των

συμβάσεων βλ. αντίστοιχα Αγαλλοπούλου, 2η έκδ. σελ. και 133 επ και 218, 3η έκδ., σελ 139

επ. και 224.

3) Ο Α έχει αξιώσεις κατά του Φ που απορρέουν από τη σύμβαση της μίσθωσης. Εκτός από

την αξίωση για την καταβολή των οφειλομένων, ο Α μπορεί να προβεί στην καταγγελία της

σύμβασης.

Βλ. Αγαλλοπούλου, 2η έκδ. σελ. 383, 3η έκδ. σελ. 389.

Ο Α θα έχει αξιώσεις κατά του Π, αν έχει καταρτιστεί μεταξύ τους έγκυρα σύμβαση εγγύησης,

η οποία υπόκειται στον συστατικό τύπο του ιδιωτικού εγγράφου. Πάντως, ακόμα και αν η

σύμβαση έχει καταρτιστεί έγκυρα, εφόσον δεν έχει συμφωνηθεί διαφορετικά, ο Π θα έχει την

ένσταση δίζησης.

Βλ. Αγαλλοπούλου, 2η έκδ. σελ. 399 - 400, 3η έκδ. σελ. 405 - 407.

4) Η απόλυση του Υ είναι άκυρη διότι δεν τηρήθηκαν οι προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος για

την εγκυρότητα της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου, συγκεκριμένα δεν

τηρήθηκε ο έγγραφος τύπος (η καταγγελία, σύμφωνα με τα δεδομένα του θέματος, έγινε

τηλεφωνικά) και επιπλέον δεν καταβλήθηκε η νόμιμη αποζημίωση (η απλή υπόσχεση

καταβολής και μάλιστα υπό προϋποθέσεις, όπως εν προκειμένω, δεν συνιστά προσήκουσα

καταβολή της αποζημίωσης). Περαιτέρω, εκτός από την παράλειψη τήρησης των ως άνω

νομίμων διατυπώσεων, η καταγγελία ελέγχεται και ως καταχρηστική (άρθρο 281 ΑΚ), διότι

αυτή δε είχε να κάνει με το πρόσωπο του μισθωτού (π.χ. ανικανότητα για εργασία ή

ανάρμοστη συμπεριφορά) ή με την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης (π.χ.

οικονομικοτεχνικοί λόγοι), αλλά οφειλόταν σε άλλα άσχετα με την εργασιακή σχέση

υποκειμενικά κίνητρα του εργοδότη (δυσαρέσκειας και εμπάθειας έναντι του εργαζομένου για

ζήτημα που δεν σχετίζεται με την εκτέλεση της σύμβασης εργασίας). Συνεπεία της ακυρότητας

της καταγγελίας ο εργοδότης καθίσταται υπερήμερος, πράγμα που σημαίνει ότι ο Υ συνεχίζει

να έχει αξίωση για τους μισθούς του που αφορούν στο μετά την ημερομηνία της καταγγελίας

χρονικό διάστημα, παρά το γεγονός ότι δεν απασχολείται πραγματικά στην επιχείρηση (Δ.

Σίδερης, Τόμος Γ΄, «Εργασιακές Σχέσεις - Εργατικό Δίκαιο», Πάτρα 2008, σελ. 39 - 43).

5) Στις περιπτώσεις διάπραξης ποινικού αδικήματος από τον εργαζόμενο κατά την εκτέλεση

της εργασίας ο εργοδότης μπορεί να καταγγείλει εγγράφως τη σύμβαση εργασίας του

μισθωτού, μετά από την υποβολή σχετικής μηνύσεως, οπότε δεν είναι υποχρεωμένος με την

καταγγελία να καταβάλει και την αποζημίωση απόλυσης, η τύχη της οποίας (αποζημίωσης)

κρίνεται οριστικά μετά την έκδοση τελεσίδικης απόφασης του ποινικού δικαστηρίου. Εάν η

απόφαση είναι αθωωτική κατ’ ουσία (και όχι για κάποιο τυπικό λόγο, π.χ. παραίτησης από την

έγκληση ή παραγραφής) τότε καταβάλλεται η αποζημίωση ενώ εάν η τελεσίδικη απόφαση

είναι καταδικαστική τότε οριστικοποιείται η απόλυση χωρίς την καταβολή αποζημίωσης (Δ.

Σίδερης, ό.π. σ. 73).

Στην προκειμένη περίπτωση, πρόκειται για αξιόποινες πράξεις που φέρονται διαπραχθείσες

κατά την εκτέλεση της σύμβασης εργασίας, συνεπώς ο εργοδότης ορθά κατήγγειλε τη

σύμβαση εργασίας εγγράφως μετά από την υποβολή σχετικών μηνύσεων και, ως εκ τούτου,

δεν ήταν υποχρεωμένος να καταβάλει στον μισθωτό αποζημίωση απόλυσης, η τύχη της οποίας

(αν τελικά θα καταβληθεί αυτή ή όχι) θα κριθεί οριστικά με την τελεσίδικη απόφαση,

αθωωτική ή καταδικαστική, του ποινικού δικαστηρίου (εν προκειμένω έχουμε βέβαια ως

δεδομένη την επανειλημμένη επ’ αυτοφώρω σύλληψη του εργαζομένου για κλοπή, οπότε η

πιθανότητα κατ’ ουσίαν αθώωσής του είναι μάλλον θεωρητική).