ελληνικο ανοικτο πανεπιστημιο

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΣΧΟΛΗ

ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑΚριτήρια Αξιολόγησης ενός Εκπαιδευτικού Ιστολογίου ως Επιστημονικό

για Ενήλικες Αναγνώστες

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Σ. ΣΩΤΗΡΟΥΔΑΣ

ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΧΑΣΑΠΗΣ

ΠΑΤΡΑ

ΜΑΡΤΙΟΣ, 2012

Η αφορμή…Η αφορμή…Αφορμή για την επιλογή του συγκεκριμένου

ερευνητικού αντικειμένου, διαδραμάτισε πρωτίστως η

ενασχόληση του ερευνητή με τα ιστολόγια την τελευταία

πενταετία. Ωστόσο, σημαντικό ρόλο στην επιλογή του εν

λόγω θέματος έπαιξε και η διαπίστωση της ελλιπούς

κατάθεσης σχετικών ερευνητικών εργασιών, τόσο στην

ελληνική, όσο και στη διεθνή βιβλιογραφία.

Ο προβληματισμός…Ο προβληματισμός…Ο ερευνητικός προβληματισμός της παρούσης

διπλωματικής εργασίας εντοπίζεται, στα κριτήρια με βάση

τα οποία αξιολογούν ένα εκπαιδευτικό ιστολόγιο ως

επιστημονικό οι ενήλικες αναγνώστες του, αλλά και η

σημαντικότητα που αποδίδουν σε κάθε ένα κριτήριο

αξιολόγησης χωριστά.

Σκοπός της έρευναςΣκοπός της έρευνας•Η επισήμανση των κριτηρίων εκείνων, με βάση τα οποία

μπορεί να αξιολογηθεί ένα εκπαιδευτικό ιστολόγιο ως

επιστημονικό για ενήλικες αναγνώστες

•Τα κριτήρια με βάση τα οποία ένα ιστολόγιο μπορεί να

χαρακτηρισθεί ως εκπαιδευτικό από τους ενήλικες

αναγνώστες του

•Η διερεύνηση της σημασίας που αποδίδουν οι αναγνώστες

των εκπαιδευτικών ιστολογίων, στα στοιχεία που

άπτονται της δημοσιότητας ενός εκπαιδευτικού

ιστολογίου

Στόχοι της έρευναςΣτόχοι της έρευνας•Διερεύνηση του ζητήματος της επάρκειας του

αυτοπροσδιορισμού ενός ιστολογίου ως εκπαιδευτικό, για

την κατάταξή του στη συγκεκριμένη κατηγορία.

•Διερεύνηση της σημαντικότητας των στοιχείων

δημοσιότητας ενός εκπαιδευτικού ιστολογίου.

•Προσδιορισμό των κριτηρίων αξιολόγησης ενός

εκπαιδευτικού ιστολογίου ως επιστημονικό και αξιολόγηση

της σπουδαιότητά τους.

Ερευνητικά ερωτήματαΕρευνητικά ερωτήματαΑναφορικά με τον πρώτο στόχο, το ερευνητικό

ερώτημα που τίθεται είναι εάν ο αυτοπροσδιορισμός ενός

ιστολογίου ως εκπαιδευτικό είναι αρκετός για την

κατάταξή του στη συγκεκριμένη κατηγορία.

Τα ερευνητικά ερωτήματα που προκύπτουν από το

δεύτερο στόχο της έρευνας αφορούν στην ταυτότητα του

διαχειριστή ενός εκπαιδευτικού ιστολογίου, στο

σχολιασμό των αναρτήσεων, στους διαθέσιμους τρόπους

επικοινωνίας και στην αλληλεπίδραση του ιστολογίου με

άλλα κοινωνικά δίκτυα.

Ερευνητικά ερωτήματαΕρευνητικά ερωτήματαΟ τρίτος επιμέρους στόχος της έρευνας μπορεί να

ειδωθεί και ως το κεντρικό ερευνητικό ζήτημα της

παρούσας έρευνας. Τα ερευνητικά ερωτήματα που

προκύπτουν αφορούν στην καταγραφή των κριτηρίων

αξιολόγησης ενός εκπαιδευτικού ιστολογίου ως

επιστημονικό ανά κατηγορία, αλλά και στην αξιολόγηση

της σπουδαιότητας της κάθε κατηγορίας κριτηρίων

αξιολόγησης.

ΜεθοδολογίαΜεθοδολογίαΠροκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της έρευνας,

ακολουθήθηκε μία σύνθετη ερευνητική μεθοδολογία. Η

αρχική ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας ανέδειξε τις

βασικές πτυχές των προς διερεύνηση ζητημάτων. Στη

συνέχεια, με βάση τα συμπεράσματα της βιβλιογραφικής

ανασκόπησης αλλά και την προσωπική εμπειρία του ερευνητή

από την ενασχόλησή του με τα ιστολόγια, αναπτύχθηκε ένα

ποιοτικό ερωτηματολόγιο, το οποίο κλήθηκαν να απαντήσουν

10 Έλληνες και ξένοι καθηγητές και ερευνητές που

θεωρήθηκαν ειδικοί επί του θέματος

ΜεθοδολογίαΜεθοδολογίαΣτο ερωτηματολόγιο απάντησαν, οι καθηγητές

Peter Jarvis, Knud Illeris, Michel Alhadeff-Jones, Αντώνης

Λιοναράκης, Βασίλης Δαγδιλέλης, Ανδρέας Οικονόμου,

Κώστας Κιουρτσής, Λεωνίδας Κατσίρας και οι ερευνητές

Νίκος Δαπόντες και Γιώργος Παλαιγεωργίου.

ΜεθοδολογίαΜεθοδολογίαΣκοπός του ερωτηματολογίου αυτού ήταν μέσω

της κατάθεσης της εμπειρίας των ειδικών, να εντοπιστούν

εκείνες οι πτυχές των προς διερεύνηση ζητημάτων, οι

οποίες ενδεχομένως διέφυγαν της βιβλιογραφικής

ανασκόπησης. Ακολούθως, αναπτύχθηκε ένα διαδικτυακό

ερωτηματολόγιο, το οποίο βασίστηκε σε όλα τα

προηγούμενα δεδομένα και το οποίο κλήθηκαν να

απαντήσουν οι ενήλικες αναγνώστες των εκπαιδευτικών

ιστολογίων.

Εργαλεία συλλογής Εργαλεία συλλογής δεδομένωνδεδομένων

Το ερωτηματολόγιο των ειδικών αποτελούνταν

από 6 ερωτήσεις. Οι ερωτήσεις 1,2,3 και 6 ήταν ανοικτού

τύπου. Οι ερωτήσεις 4 και 5 ήταν σύνθετες, καθώς ήταν

μεν διχοτομικές (τύπου ΝΑΙ/ΟΧΙ), εάν όμως η απάντηση

ήταν ΟΧΙ, ο απαντών καλούνταν να εξηγήσει τους λόγους

της αρνητικής του απάντησης. Η χρήση ανοικτών

ερωτήσεων έγινε διότι παράγει περισσότερο έγκυρα

δεδομένα και πληροφορίες, δεδομένου ότι διερευνώνται

ως επί το πλείστον στάσεις και απόψεις

Εργαλεία συλλογής Εργαλεία συλλογής δεδομένωνδεδομένων

Το online ερωτηματολόγιο αποτελούνταν από 3

ενότητες ερωτήσεων και περιελάμβανε συνολικά 26

ερωτήσεις, στη συντριπτική τους πλειοψηφία κλειστού τύπου.

Οι 26 αυτές ερωτήσεις δημιούργησαν, όπως θα αναλυθεί στη

συνέχεια, 55 ερευνητικές μεταβλητές. Το πλήθος των

μεταβλητών της έρευνας, υποδηλώνει ότι ερευνήθηκαν όσες

περισσότερες πτυχές του υπό εξέταση θέματος ήταν εφικτό,

με απώτερο σκοπό την αύξηση της εγκυρότητας

περιεχομένου της έρευνας

Οι ανεξάρτητες μεταβλητές της έρευνας ήταν το

φύλλο, η ηλικία, η εκπαίδευση, η επαγγελματική

κατάσταση, η οικογενειακή κατάσταση και το εισόδημα.

Όλες οι ανεξάρτητες μεταβλητές ήταν κατηγορικές

(nominal). Από τις εξαρτημένες μεταβλητές, οι 48 ήταν

τακτικές (ordinal), ενώ οι 7 ήταν κατηγορικές (nominal).

Μέθοδος ανάλυσης Μέθοδος ανάλυσης δεδομένωνδεδομένων

Για την ανάλυση των ερευνητικών δεδομένων που

συλλέχτηκαν χρησιμοποιήθηκε το πρόγραμμα λογιστικών

φύλλων Microsoft Excel 2007 και το πρόγραμμα

στατιστικής ανάλυσης SPSS στην έκδοση 17.0.0. Πιο

συγκεκριμένα, το Excel χρησιμοποιήθηκε για την

αυτόματη μεταφορά των δεδομένων που συγκεντρώθηκαν

στη διαδικτυακή βάση δεδομένων του ηλεκτρονικού

ερωτηματολογίου στο Goggle Docs, αλλά και για ορισμένα

γραφήματα και το SPSS για τη στατιστική επεξεργασία

των δεδομένων.


Για την ανάλυση των ερευνητικών δεδομένων,

χρησιμοποιήθηκε περιγραφική και συμπερασματική

(επαγωγική) στατιστική. Πιο συγκεκριμένα, χρησιμοποιήθηκε

περιγραφική στατιστική για την παρουσίαση των ευρημάτων

της έρευνας και επαγωγική (συμπερασματική) στατιστική για

τον έλεγχο τυχόν εξαρτήσεων μεταξύ των μεταβλητών της

έρευνας. Για κάθε ερώτηση του διαδικτυακού

ερωτηματολογίου χρησιμοποιήθηκαν οι απόλυτες και

σχετικές συχνότητες με τα ανάλογα κατά περίπτωση

διαγράμματα, προκειμένου να παρουσιαστούν συγκεντρωτικά

οι απαντήσεις του δείγματος.


Επαγωγική στατιστική χρησιμοποιήθηκε

προκειμένου να ελεγχθούν οι τυχόν εξαρτήσεις μεταξύ

των μεταβλητών της έρευνας. Με δεδομένο ότι οι

μεταβλητές της έρευνας τόσο οι ανεξάρτητες όσο και οι

εξαρτημένες ήταν τακτικές ή κατηγορικές, έγινε έλεγχος

με το μη παραμετρικό στατιστικό τεστ χ2 ανά δύο

μεταβλητές (μία ανεξάρτητη με κάθε μία από τις

εξαρτημένες). Οι υποθέσεις που τέθηκαν προς έλεγχο σ’

αυτήν την περίπτωση ήταν:

Η0: υπάρχει ανεξαρτησία μεταξύ των δύο

μεταβλητών

Η1: δεν υπάρχει ανεξαρτησία μεταξύ των δύο

μεταβλητών

Η αποδοχή της υπόθεσης Η0 συνεπάγεται απόρριψη της

υπόθεσης Η1 και το αντίστροφο.


Σε όσες περιπτώσεις δεν ίσχυε η προϋπόθεση για

το ποσοστό των κελιών που έχουν συχνότητες μικρότερες

από 5, έγινε υπολογισμός της p-value με βάση το ακριβές

τεστ του Fisher, εφόσον ο πίνακας συχνοτήτων ήταν

τετραγωνικός 2χ2 (2 γραμμές και 2 στήλες), ή της p-value

με βάση το ακριβές τεστ του Monte Carlo, σε διαφορετική

περίπτωση (Εμβαλωτής, Κατσής & Σιδερίδης, 2006). Όλοι

οι έλεγχοι πραγματοποιήθηκαν σε διάστημα εμπιστοσύνης

95% ή αλλιώς θεωρώντας ως πιθανότητα στατιστικού

λάθους το 0,05%.


Για το σύνολο του ερωτηματολογίου, αλλά και

ξεχωριστά για κάθε υποενότητα της τρίτη ενότητας, έγινε

επιπλέον και έλεγχος εσωτερικής αξιοπιστίας των

ερωτήσεων, με χρήση του δείκτη εσωτερικής

αξιοπιστίας/συνοχής Crombach’s alpha (α)

Παρουσίαση Παρουσίαση αποτελεσμάτωναποτελεσμάτων

Το ερωτηματολόγιο συμπληρώθηκε από 519 άτομα

σε μια περίοδο 45 ημερών (από 1/11/2011, έως

15/12/2011), όπου ήταν διαθέσιμο για online συμπλήρωση

στο διαδίκτυο. Στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων που

ακολουθεί, δεν υπάρχουν υπολειπόμενες απαντήσεις,

δεδομένου ότι η απάντηση σε όλες τις ερωτήσεις του

ερωτηματολογίου ήταν υποχρεωτική, με την αίρεση της

θετικής απάντησης στην ερώτηση 3 της πρώτης ενότητας

του ερωτηματολογίου. Το διαδικτυακό ερωτηματολόγιο

εμφανίζει καλό επίπεδο εσωτερικής αξιοπιστίας/συνοχής,

καθώς η τιμή του δείκτη εσωτερικής αξιοπιστίας/συνοχής

Crombach’s alpha είναι α=0,825


Δημογραφικά Στοιχεία:

Οι αναγνώστες εκπαιδευτικών ιστολογίων είναι ως

επί το πλείστον γένους θηλυκού, ηλικίας 30-49 ετών, κάτοχοι

μεταπτυχιακού διπλώματος και στη μεγάλη πλειοψηφία τους

δημόσιοι υπάλληλοι εκπαιδευτικοί. Τα εκπαιδευτικά ιστολόγια

επισκέπτονται τόσο οι έγγαμοι, όσο και οι άγαμοι, με

οικογενειακό εισόδημα έως 30.000 ευρώ

Επάρκεια αυτοπροσδιορισμού ενός ιστολογίου ως

εκπαιδευτικό:

Για τη μεγάλη πλειονότητα των αναγνωστών

εκπαιδευτικών ιστολογίων, ο αυτοπροσδιορισμός ενός

ιστολογίου ως εκπαιδευτικό, δεν επαρκεί για την

κατάταξή του στη συγκεκριμένη κατηγορία. Οι απόψεις

αυτές των αναγνωστών, συγκλίνουν με τις απόψεις της

πλειονότητας των ειδικών επί του θέματος


Τα κριτήρια με βάση τα οποία κατατάσσεται ένα

ιστολόγιο ως εκπαιδευτικό, είναι κατά σειρά

σημαντικότητας τα εξής:

1.Το περιεχόμενο των αναρτήσεών του

2.Αν το ιστολόγιο ανήκει σε εκπαιδευτική μονάδα (σχολείο,

ΑΕΙ, ΤΕΙ, κ.λπ.)

3.Εάν οι διαχειριστές του ιστολογίου είναι εκπαιδευτικοί

4.Το όνομα του ιστολογίου


Στοιχεία δημοσιότητας ενός εκπαιδευτικού

ιστολογίου:

1.Η ταυτότητα και η προσωπικότητα του blogger

2.Δυνατότητα σχολιασμού των αναρτήσεων

3.Έλεγχος του περιεχομένου των σχολίων από το

διαχειριστή του ιστολογίου, πριν από τη δημοσίευσή τους

4.αυξημένες δυνατότητες αλληλεπίδρασης με τους

αναγνώστες του, όπως forum αναγνωστών, φόρμα

επικοινωνίας, chat box, live streaming κ.λπ.


Κριτήρια αξιολόγησης ενός εκπαιδευτικού ιστολογίου

ως επιστημονικό και στην αξιολόγηση της

σημαντικότητας κάθε ενός από αυτά:

1.Ποιότητα Περιεχομένου

2.Διαφάνεια

3. Συμβολή στην Επιστημονική Γνώση

4.Σχεδιασμός


Κριτήρια Ποιότητας Περιεχομένου:

1.σαφήνεια – κατανοησιμότητα της πληροφορίας

2.αντικειμενικότητα στην παρουσίαση των θεμάτων

3.πληρότητα στην κάλυψη των θεμάτων που πραγματεύεται το

ιστολόγιο

4.έλλειψη ορθογραφικών και συντακτικών λαθών

5.συχνότητα ανανέωσης του περιεχομένου

6.παραπομπή του κειμένου των αναρτήσεων σε άλλες αξιόπιστες

πηγές

7.ακρίβεια της παρεχόμενης πληροφορίας

8.υποστήριξη του κειμένου των αναρτήσεων από βιβλιογραφία


Κριτήρια Διαφάνειας:

1.δήλωση του σκοπού και των στόχων του ιστολογίου

2.δήλωση της θεματολογίας του ιστολογίου

3.δήλωση του ποιος συντηρεί ή/και χρηματοδοτεί το

ιστολόγιο

Παρουσίαση αποτελεσμάτωνΠαρουσίαση αποτελεσμάτωνΚριτήρια αξιολόγησης της συμβολής ενός εκπαιδευτικού ιστολογίου στην επιστημονική γνώση:

1.κάνουν ποιο προσβάσιμες στο ευρύ κοινό επιστημονικές εργασίες και έρευνες

2.συμβάλουν στη διάχυση της επιστημονικής γνώσης

3.προσφέρουν τη δυνατότητα στους αναγνώστες τους να κρίνουν και να σχολιάσουν ήδη δημοσιευμένες εργασίες και άρθρα

4.η αλληλεπίδραση των αναγνωστών αναπτύσσει την κριτική σκέψη που συντελεί στην οικοδόμηση της γνώσης

5.προσφέρουν τη δυνατότητα σε όλους να δημοσιεύσουν τις εργασίες τους και να τις θέσουν υπό την κρίση του αναγνωστικού κοινού

6.παρέχουν τη δυνατότητα δημοσίευσης σε όλους τους ερευνητές επωνύμως, αλλά ανεξαρτήτως κριτηρίων

7.οι αναρτήσεις τους θα πρέπει να έχουν δημοσιευθεί πρώτα σε επιστημονικά περιοδικά ή/και συνέδρια

8.θα πρέπει να εφαρμόζουν διαδικασία κρίσης για τις αδημοσίευτες εργασίες και έρευνες πριν από την ανάρτησή τους


Η ομαδοποίηση των παραπάνω κριτηρίων στις

τέσσερις πτυχές της επιστήμης, καταλήγει στην εξής

κατάταξη κατά σειρά σημαντικότητας, αναφορικά με τη

συμβολή ενός εκπαιδευτικού ιστολογίου στην

επιστημονική γνώση:

1.προώθηση της επιστημονικής γνώσης

2.δοκιμασία της επιστημονικής γνώσης

3.αμφισβήτηση τη επιστημονικής γνώσης

4.παραγωγή νέας επιστημονικής γνώσης


Κριτήρια σχεδιασμού:

1.δυνατότητα εσωτερικής αναζήτησης στις αναρτήσεις

του ιστολογίου

2.αρχειοθέτηση των αναρτήσεων

3.δυνατότητες πρόσβασης σε άτομα με ειδικές ανάγκες

4.η γενικότερη αισθητική του ιστολογίου (χρώματα, φόντο

κ.λπ.)

5.δυνατότητα μετάφρασης σε ξένες γλώσσες

Προτάσεις για περαιτέρω Προτάσεις για περαιτέρω έρευναέρευνα

•Η παρούσα ερευνητική εργασία δίνει το έναυσμα για

περαιτέρω έρευνα. Πιο συγκεκριμένα, θα είχε ιδιαίτερο

ερευνητικό ενδιαφέρον να διερευνηθούν:

•Οι απόψεις των αναγνωστών εκπαιδευτικών ιστολογίων

στο εξωτερικό, με μετάφραση του διαδικτυακού

ερωτηματολογίου

•Η διερεύνηση πλέον του γιατί συμβαίνει ότι

παρατηρήθηκε, μέσω επιλεγμένων συνεντεύξεων στους

ίδιους ή άλλους ειδικούς επί του θέματος και σε

αναγνώστες εκπαιδευτικών ιστολογίων

•Ο διαχρονικός έλεγχος των ευρημάτων, δεδομένων των

καταιγιστικών αλλαγών που λαμβάνουν χώρα στο

διαδίκτυο

Σας ευχαριστώ θερμά για Σας ευχαριστώ θερμά για την προσοχή σας !την προσοχή σας !

ελληνικο ανοικτο πανεπιστημιο

Education

Transcript of ελληνικο ανοικτο πανεπιστημιο