Είδος: Εφημερίδα / Ένθετο : Η ΑΛΛΗ ΟΨΗΗμερομηνία: Σάββατο, 28-11-2009Σελίδα: 8,9 (1 από 2)Μέγεθος: 1823 cm ²Μέση κυκλοφορία: 40890Επικοινωνία εντύπου: (210) 9296001

Λέξη κλειδί: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ

Αλ-Αοουάνι

To γράψιμο είναι μια πράξη ενάν Tns ΠΟΠΗΣ ΜΟΥΣΟΥΡΑΚΗ

To πρώτο του βιβλίο, «To Μέγαρο Γιακουμπιάν»(εκδόσεις

Πόλις, 2007, μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδη) είχε

σπάσει κάθε ιστορικό ρεκόρ πωλήσεων οτον αραβικό κόομο,

έκανε μια διθυραμβική πορεία οτο εξωτερικό κι αποθεώθηκε από τον παγκόσμιο Τύπο. Κανείς

λοιπόν δεν περίμενε ότι ο παράξενος αυτός οδοντίατρος από το Κάιρο, με το δαιμονικό ταλέντο, θα επαναλάμβανε τόσο γρήγορα το θαύμα. Κι όμως, το νέο του βιβλίο, το «Σικάγο», που θα κυκλοφορήσει εντός των ημερών από τις εκδόσεις

«Πατάκη» οε μετάφραση της Κλαίρης Σωτηριάδου, κατάφερε

από τις πρώτες κιόλας μέρες της κυκλοφορίας του να ξεπεράσει

κάθε φαντασία και να σπάσει ακόμα και το προηγούμενο

ρεκόρ. Ο Αλάα Αλ-Ασουάνι φαίνεται να κουβαλά το μαγικό λυχνάρι της έμπνευσης. Εκπληκτικός τεχνίτης

της αφηγηματικής τέχνης, με χαρακτήρες που σφύζουν από ζωντάνια, με τις μεγάλες συγκρούσεις

και τα ανθρώπινα πάθη να διυλίζονται πανέξυπνα κάτω από την πένα του, ξέρει σίγουρα

πώς να κρατά μαγεμένο τον αναγνώστη μέχρι την τελευταία

σελίδα. Στο «Σικάγο» διασταυρώνονται δυο διαφορετικοί κόσμοι κι αναμετρούν τις αδυναμίες, τους φόβους, τους κεκτημένους κώδικες

και τις ιδιαιτερότητες τους. Στην πανεπιστημιακή Σχολή Ιατρικής του Ιλινόις, ένα γοητευτικό μωσαϊκό χαρακτήρων

από την Αίγυπτο και την Αμερική θα ταιριάξει απθ την αρχή τα ψηφία της ταυτότητας

του, για να χωρέσουν και την «άλλη» πραγματικότητα. Ωστόσο, ο Αλ-Ασουάνι κατορθώνει

να μετατρέψει ένα τέτοιο δύσβατο εγχείρημα στην mo μεθυστική ιστορία, με την εκπληκτική

ζωντάνια των χαρακτήρων του και τα σπαρταριστά

στιγμιότυπα της καθημερινότητας τους.

Τι σα s παρακίνησε να τοποθετήσετε την ιστορία σα; στο Σικάγο

αυτή τη φορά;

Ο Αιγύπτιος συγγραφέας έχει και δεύ τερο παγκόσμιο μπεστ-σέλερ μετά το «Μέγαρο Γιακουμπιάν». Πάλι με όχημα

ένα γοητευτικό μωσαϊκό χαρακτήρων. Οι ήρωες του «Σικάγο» δεν είναι

μόνο Αιγύπτιοι, αλλά και Αμερικανοί,

που συνυπάρχουν στόΠανεπιστήμιοτου

IXivois, εκεί όπου και ο ίδιος έγινε οδοντίατρος, θίγει

το θέμα της μετανάστευσης βρίσκει, όμως, ευκαιρία ως γνήσιος αντικαθεστωτικός να ρίξει και τις βολές του στον ανελεύθερο αραβικό κόσμο

«Οι πρώτοι σπόροι γι' αυτό το βιβλίο βρίσκονται μέσα στα προσωπικά

μου βιώματα. Ημουν φοιτητής Οδοντιατρικής οτο Σικάγο

τη δεκαετία του '80, κι είναι ένας τόπος που γνωρίζω καλά, είναι κομμάτι της ζωής μου.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ ότι την πρώτη μέρα που έφτασα στο πανεπιστήμιο,

το πρώτο πράγμα που

αντίκρισα από το παράθυρο μου ήτανε δύο Αφροαμερικανοί οε άθλια κατάσταση να ψάχνουν στα σκουπίδια για να φάνε. Ηταν μια εικόνα που με αιφνιδίασε, σχεδόν με σόκαρε, μια εικόνα που ταίριαζε οε χώρα του Τρίτου Κόσμου κι όχι στην Αμερική, όπως την είχα τότε οτο μυαλό μου. Τα ερεθίσματα γύρω μου

ήτανε τόσο οξυμένα, τόσο ορμητικά, που από τότε ακόμα σκεφτόμουν

πως θ' αποτελούσαν εξαιρετικό υλικό για ένα βιβλίο κάποια στιγμή στο μέλλον. Κρατούσα

λοιπόν τα μάτια μου ανοιχτά να ρουφήξω όσο μπορούσα

περιοοότερο απ' ό,τι συνέβαινε γύρω μου, να καταγράψω μέσα μου τις δονήσεις και τα ερωτή-

Η πολιτική αρθρογραφία μου ενοχλεί περιοοότερο από τα βιβλία μου

To γεγονόί άτι στο βιβλίο σκιαγραφείτε ξεκάθαρο τον πρόεδρο ms Αιγύπτου με όχι πολύ κολακευτικό tρόηο, αλλά και το ότι είστε μελοχ ms οργάνωσης Kefaya, με έντονο πολιτικό λόγο, oas έχει δημιουργήσει

προβλήματα με us επίσημε; apxes;

«Αρθρογραφώ έντονα για τη δημοκρατία, έχω δική μου στήλη όπου εκφράζομαι πολιτικά, κι αυτά ενοχλεί

πολύ περισσότερο την κυβέρνηση απ' ό,τι τα

Βιβλία μου. Οι κυβερνήσει* που δεν είναι δημοκρατικέ*, δεν ασχολούνται ιδιαίτερα με τη λογοτεχνία.

Φυσικά δεν με συμπαθούνε αλλά δεν μου έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα μέχρι

στιγμή*. Οι όποιοι μηελάδεϊ μου είναι τουλάχιοτον ασήμαντοι οε σχέση με m καταστάσειε ηου είχαν v' αντιμετωπίσουν αρκετοί φίλοι μου, ηου φυλακίστηκαν

ή και βασανίστηκαν ακόμη».

ματα εκείνης της εμπειρίας». Νιώθατε onus οι ήρωέκ oas στο Βιβλίο, εκείνα τα χρόνια; «Ναι, βέβαια, ένιωθα την ίδια νοσταλγία

για την Αίγυπτο, το ίδιο οάστισμα μπροστά οε μια διαφορετική

κουλτούρα, την ίδια αμηχανία κι επιφυλακτικότητα μέχρι

v' αποκρυπτογραφήσω τον νέο τόπο. Ακόμα και το γεγονός πως θα ζούσα εκεί μόνο για λίγα χρόνια,

δεν με παρηγορούσε ιδιαίτερα. Ομως οι ήρωες μου δεν είναι

αντίγραφα, ούτε δικά μου ούτε κανενός άλλου. Μπορεί να παίρνω

την πρώτη ύλη από τα δικά μου βιώματα, αλλά από κει και πέρα είναι αυθύπαρκτοι κι αυτόνομοι

v' ακολουθήσουν τον δικό τους δρόμο».

Στο Βιβλίο καταπιάνεστε με πολλά δυνατά θέματα ταυτόχρονα, ontos n θέση Tns γυναίκαβ στον αραβικό κόσμο, n κατάσταση των θρησκευτικών

μειονοτήτων, τα αγκάθια

www.clipnews.gr

Είδος: Εφημερίδα / Ένθετο : Η ΑΛΛΗ ΟΨΗΗμερομηνία: Σάββατο, 28-11-2009Σελίδα: 8,9 (2 από 2)Μέγεθος: 1823 cm ²Μέση κυκλοφορία: 40890Επικοινωνία εντύπου: (210) 9296001

Λέξη κλειδί: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ

Συνέντευξη

τια στον φόβο ενός ανελεύθερου καθεστώτος. Δεν oas φόβισε το Bapos tous; «Δεν ξεκινάω ποτέ ένα βιβλίο με βάση τα θέματα που θα 'θελα να καταπιαστώ. Ξεκινάω πάντα με τους χαρακτήρες. Θεωρώ ένα μυθιστόρημα

γεμάτο ζωή και ανθρώπους, που είναι σαν κι εμάς,

πολύ πιο ουσιαστικό και σημαντικό. Κατά συνέπεια, n μεγάλη

πρόκληση για έναν συγγραφέα είναι, κατά τη γνώμη μου, να δημιουργήσει

αληθινούς χαρακτήρες, που πείθουν, που τους νιώθεις v' αναπνέουν ολοζώντανοι.

Φυσικά και θα ξετυλίξεις τα θέματα που οε απασχολούν, όπως

τα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα, αλλά αυτό θα γίνει μέσα

από τους χαρακτήρες. Οταν καταφέρεις να ταυτιστεί ο αναγνώστης

μαζί τους, v' αναγνωρίσει τον εαυτό του στις σκέψεις

και την καθημερινότητα τους, να τους νιώσει οικείους, τότε θ' ασχοληθεί πραγματικά και με τα ερωτήματα που θέτουν».

Οι ήρωες oas στο «Σικάγο», αν και λαχταρούν την αλλαγή στη ζωή tous, εν τούτοις φαίνεται να μην καταφέρνουν να προσαρμοστούν

σε μια νέα πραγματικότητα, στην Αμερική. Ποιοι είναι οι

λόγοι, κατά τη γνώμη σας; «Οι Αιγύπτιοι δεν είναι λαός συνηθισμένος στη μετανάστευση.

Μεταναστεύουν μόνον εάν είναι απόλυτα αναγκασμένοι να το κάνουν. Σκεφτείτε πως ένας λαός με 7.000 χρόνια Ιστορίας ήρθε για πρώτη φορά ο' επαφή με το θέμα της μετανάστευσης μόλις πριν από τριάντα ή σαράντα

χρόνια. Η ιδέα της μετανάστευσης είναι παντελώς ξένη

με την αιγυπτιακή φύση και νοοτροπία. Σ' όλη την πορεία της

Ιστορίας μας ήμασταν συνηθισμένοι να είμαστε σφιχτά ο

ένας δίπλα στον άλλο. Επομένως, ένας Αιγύπτιος μετανάστης, ακόμα κι αν έχει τεράστια

επαγγελματική επιτυχία οε μια άλλη χώρα και καλύτερες συνθήκες

ζωής, περνάει πάντα μια εσωτερική διαδικασία "δράματος".

Πόσω μάλλον όταν είναι αναγκασμένος να το κάνει γιατί δεν έχει τα βασικά ανθρώπινα στάνταρντ ζωής στη χώρα του».

Απογοήτευση ο Ομπάμα Σε άρθρο oas orous «New York Times» εκφράσατε την απογοήτευση

του αραβικού κόσμου από τον Ομπάμα. Τι αλλαγές ελπίζατε on θα έφερνε; «Ο Ομπάμα προέρχεται από μια κοινωνική

ομάδα που γνώρισε την καταπίεση και το άδικο. Σαν φιγούρα ε- t

νέηνευσε, νομίζω, όλο τον κόσμο κι όχι μόνο τον αραβικό. Αλλά ειδικότερα

εμεί* ot Αραβε* προσδοκούσαμε περισσότερη δικαιοσύνη σε ό,τι

αφορά τη v αραβο-ίσραηλι νή διαμάχη, Κατι τέτοιο τελικά δεν συνέβη,

μάλλον το αντίθετο; n εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ δεν έχει αλλάξει καθόλου αε σχέση με πριν, τουλάχιστον

μέχρι τώρα».

Τι πιστεύετε on τον κάνει απρόθυμο να δώσει μια δικαιότερη λύση; «Η εξωτερική πολιτική τη* Αμερικήί κατευθύνεται οε μεγάλο βαθμό από τα ισχυρά λόμπι, Ο Ομπάμα, εξαιρετικά

εξυπ να*, γνωρίζει πω* a v σπρώξει τα πράγματα πέρα οπό κάποιο

όριο, Ba αποβεί καταστροφικό για την καριέρα του»,

Πόσο μπορεί να Βοηθήσει n λογοτεχνία για να επιτευχθούν αυτά

τα ανθρώπινα στάνταρντ, για να αλλάξει μια νοοτροπία ή ένα καθεστώς;

«Η λογοτεχνία δεν μπορεί v' αλλάξει ένα καθεστώς -όποιος θέλει

v' αλλάξει ένα καθεστώς πρέπει να το κάνει μέσα από την πολιτική

δράση ή τον πολιτικό λόγο. Πολύ περισσότερο, δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε τη λογοτεχνία

για όποιου είδους πολιτικά απωθημένα ή οράματα. Η λογοτεχνία

έχει έναν πολύ πιο δύσκολο και υψηλό στόχο: v' αλλάξει

εμάς. Να μας κάνει πιο δίκαιους, πιο ανεκτικούς, με μεγαλύτερη κατανόηση προς τους άλλους, με βαθύτερη γνώση της

ίδιας μας της ψυχής. Οταν οε συνεπαίρνει ένα βιβλίο, που ωθεί το

πνεύμα σου να φτάσει μακρύτερα, δεν είσαι ακριβώς ο ίδιος άνθρωπος

οτο τέλος με τον άνθρωπο που το ξεκίνησε. Μια μικρή,

μαγική, έστω και ανεπαίσθητη, αλλαγή έχει γίνει μέσα σου».

Ειδικά για τη θέση Tns γυναίκας σήμερα στις αραβικές χώρες, ένα θέμα που αναδεικνύετε με ιδιαίτερη ευαισθησία στο βιβλίο σας, βλέπετε να υπάρχει κάποια αλλαγή; «Σε μια δικτατορία υποφέρουν οι πάντες και κάποιες ομάδες υποφέρουν

διπλά. Ομως δεν μπορείς να λύσεις το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν

οι γυναίκες αν δεν λύσεις πρώτα το πρόβλημα non έχει

όλος ο αιγυπτιακός λαός κάτω από ένα ανελεύθερο καθεστώς».

Πού πιστεύετε ότι οφείλεται n τεράστια απήχηση που έχουν τα βιβλία

σας, όχι μόνον στον αραβικό κόσμο αλλά και σε χώρες που θεωρούνται

απόρθητες & ό,τι αφορά την ξενόγλωσση λογοτεχνία,

όπως n Αγγλία και n Αμερική; «Πιστεύω πως δεν έχει να κάνει με το πόσο σπουδαία και μεγά¬

λα θέματα αναπτύσσει ένας συγγραφέας, αλλά με το πόσο ζωντανή παρουσιάζει την ανθρώπινη

εμπειρία. Ο συγγραφέας, οφείλει να ισορροπήσει πάνω αε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη

θεματική και να διατηρήσει τους ήρωες του τόσο πραγματικούς

και ατόφιους που ο κάθε αναγνώστης να βρίσκει κάτι από τον εαυτό του. Ειδικά στο "Σικάγο",

n παρουσία χαρακτήρων από διαφορετικούς χώρους και κουλτούρες που προσπαθούν να ζήσουν και να δημιουργήσουν μαζί, λειτούργησε πολύ ενθαρρυντικά,

πιστεύω, στους αναγνώστες της Δύσης. Η ευχαρίστηση

της ανάγνωσης, που δεν κάνει βέβαια εκπτώσεις στην ποιότητα, πιστεύω ότι είναι το σημαντικότερο απ' όλα, το κλειδί.

Αν το κατορθώσεις αυτό, μπορείς να διασχίσεις κάθε είδους

όρια και σύνορα και να μιλήσεις στον κάθε αναγνώστη».

To γεγονός ότι πρώτη φορά στην αραβική λογοτεχνία ένας συγγραφέας

εκφράζεται τόσο ανοιχτά και θαρραλέα για πολιτικά

και σεξουαλικά θέματα, δεν είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοvtos;

Είναι μια αποφασιστική τομή που ξαφνιάζει, οε σχέση με

την mo διακριτική γραφή που είχαμε γνωρίσει μέχρι τώρα στην

αραβική λογοτεχνία - ειδικά ο αραβικός κόσμος θα πρέπει να διψούσε για ένα Βιβλίο που να λέει τα πράγματα με τ' όνομα τους. «Σας ευχαριστώ ιδιαίτερα γι' αυτή

την παρατήρηση. Αυτό που μπορώ να πω είναι πως όταν φοβάμαι

να πω τα πράγματα όπως είναι, τότε δεν είμαι συγγραφέας.

Δεν εννοώ πως είμαι θαρραλέος από τη φύση μου, εννοώ

πώς για μένα το γράψιμο είναι n καθαυτό πράξη ενάντια στο φόβο.

Οσο για το αν διψούσαν οι Αραβες αναγνώστες για κάτι τέτοιο,

δεν μπορώ να το πω, γιατί υπάρχει εξαιρετικά πλούσια λογοτεχνία

στον αραβικό κόσμο, πολύ δυνατά βιβλία και εκπληκτικοί

συγγραφείς».

Γιατί αυτή n πλούσια λογοτεχνία, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, παραμένει

άγνωστη στη Δύση; Πού είναι το πρόβλημα;

«Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα οε ό,τι αφορά τη μετάφραση. Η αραβική λογοτεχνία δεν έχει παρουσιαστεί μέχρι τώρα οτη Δύση, όπως θα 'πρεπε, μ' όλο τον πλούτο και τις διαστάσεις της. Και δεν εννοώ μόνο τη σύγχρονη

λογοτεχνία, αλλά πολύ περισσότερο την κλασική, μια λογοτεχνία εκπληκτικής δύναμης

και ομορφιάς. Δυστυχώς, αυτοί που έχουν την αρμοδιότητα

να μεταφράζουν δεν κρίνουν πάντα αντικειμενικά, με βάση μόνο τα λογοτεχνικά κριτήρια, κάποιοι κρίνουν με βάση άλλες παραμέτρους, που δεν έχουν σχέση με την τέχνη. Είμαστε οε μια εποχή που n λογοτεχνία αυτή

καθαυτή δεν είναι το πιο σημαντικό πράγμα, μπαίνουν στη

μέση άλλα κριτήρια, πολιτικά, κοινωνικά... αν καταλαβαίνετε τι εννοώ...», it

www.clipnews.gr