Η Ελλάδα των ποιητών.pdf

1

Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝΗ ΕΛΛΑΔΑ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ

2

Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝΑφορμή για να δημιουργηθεί το eBook «Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΩΝ

ΠΟΙΗΤΩΝ» είναι η φωτογραφική δημιουργική δουλειά με τίτλο «HELLAS» του Ρώσσου φωτογράφου Andrey Yakovlev.

Ο φωτογράφος απεικόνισε θαυμάσια την «ιδέα» της Ελλάδος.

Συμπλήρωσα στο eBook σκέψεις μου γύρω από την πατρίδα, «notre mère à tous», όπως λένε πολύ σωστά οι Γάλλοι, που

σημαίνει στα ελληνικά, η μητέρα όλων μας, με αποφθέγματα και αποσπάσματα από ποιητές, λόγιους και ανθρώπους των

γραμμάτων και τεχνών της μοντέρνας Ελλάδας.

Η φωτογραφική δουλειά του φωτογράφου συνοδεύεται μ΄ ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Φιλοσοφία

και Παιδεία», (τεύχος 34, Ιανουάριος-Απρίλιος 2005) και αναφέρεται με λεπτομέρειες στην ποίηση του Σεφέρη και

στην έννοια της πατρίδας, μέσα από τα ποιήματα του.

Πρόσθεσα και τις σκέψεις των Νίτσε και Γκίντερ Γκρας για την όμορφη και αιώνια Ελλάδα μας.

Ελπίζω να ταξιδεύσετε μέσα από τις εικόνες και τα κείμενα που τις συνοδεύουν, στο χώρο της πατρίδας, της όμορφης και

μοναδικής μας Ελλάδας.

Παρίσι, Οκτώβριος 2014

Γιάννης Κουκάκης

3

Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει, με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις.

Οδυσσέας Ελύτης (1911-1996, Ποιητής, Νόμπελ 1979) Φιλολογικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλη

Η Ελλάδα γεννήθηκε για να κρατάει στην αγκαλιά της,

όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα,

να διατηρεί τη συμμετρία των ιερών και οσίων,

των ιδανικών και ηθικών αξιών,

να στεγάζει κάτω από τον καθάριο της ουρανό, τον απαστράπτοντα

ηλιάτορα βασιλιά της, την εικόνα της δεσπόζουσας, της ηγέτιδας,

της μεγαλειώδους βασίλισσας

των πανανθρώπινων αξιών και της δημοκρατίας.

Αρχική

4

«Στο χάος κοντά,

γιατί δεν συμμορφώθηκε στις αγορέςκι Εσύ μακριά από τη Χώρα,

που Σου χάρισε το λίκνο.

Όσα εσύ με την ψυχή ζήτησες και νόμισες πως βρήκες, τώρα θα καταλυθούν,

και θα εκτιμηθούν σαν σκουριασμένα παλιοσίδερα.

Σαν οφειλέτης διαπομπευμένος και γυμνός, υποφέρει μια Χώρα·

κι Εσύ, αντί για το ευχαριστώ που της οφείλεις,

προσφέρεις λόγια κενά.

Καταδικασμένη σε φτώχεια η Χώρα αυτή, που ο πλούτος της κοσμεί Μουσεία,

η λεία που Εσύ φυλάττεις.

Αυτοί που με τη δύναμη των όπλων,είχαν επιτεθεί στη Χώρα την ευλογημένη με νησιά,

στον στρατιωτικό τους σάκο κουβαλούσαν τον Χέλντερλιν.

Ελάχιστα αποδεκτή Χώρα, όμως οι πραξικοπηματίες της,

κάποτε, από Εσένα, ως σύμμαχοι έγιναν αποδεκτοί.

Χώρα χωρίς δικαιώματα, που η ισχυρογνώμων εξουσία ολοένα και περισσότερο

της σφίγγει το ζωνάρι.

Σ’ Εσένα αντιστέκεται φορώντας μαύρα η Αντιγόνη, και σ’ όλη τη Χώρα πένθος ντύνεται ο λαός,

που Εσένα φιλοξένησε.

Όμως, έξω από τη Χώρα, του Κροίσου οι ακόλουθοι και οι όμοιοί του,

όλα όσα έχουν τη λάμψη του χρυσού,στοιβάζουν στο δικό Σου θησαυροφυλάκιο.

Πιες επιτέλους, πιες! κραυγάζουν οι εγκάθετοι των Επιτρόπων,

όμως ο Σωκράτης, με οργή Σου επιστρέφει το κύπελλο γεμάτο ώς επάνω.

Θα καταραστούν εν χορώ, ό,τι είναι δικό Σου οι θεοί,

που τον Ολυμπό τους η δική Σου θέληση ζητάει ν’ απαλλοτριώσει.

Στερημένη από πνεύμα, Εσύ θα φθαρείς χωρίς τη Χώρα,

που το πνεύμα της, Εσένα, Ευρώπη, δημιούργησε».

«Η Ντροπή της Ευρώπης» Ποίημα του Γερμανού νομπελίστα Günter Grass

O Γκίντερ Γκρας στο ποίημα του, κατηγορεί την Ευρώπη,

για τη στάση της απέναντι στην Ελλάδα, που δοκιμάζεται σκληρά,

λόγω της οικονομικής κρίσης.

Αρχική

5

Η Ελλάδα ως παρελθόν είναι «αξία»βαθιά βιωμένη από τον

ποιητή, ικανεί να ερμηνεύσει το παρόν,

αλλά οι άνθρωποι επιμένουμε στα ίδια λάθη.

Πρόσωπα-σύμβολα, θετικά ή αρνητικά,

παρμένα από την Ελληνική Γραμματεία,

διάσπαρτα στους στίχους του στίζουν το αυτονόητο,

ότι Ελλάδα για τον ποιητή είναι κυρίως εκείνη του Ομήρου, της

Τραγωδίας, των Φιλοσόφων, η Ελλάδα των Ευαγγελίων, του Ερωτόκριτου, της Κυπριακής

Λογοτεχνίας, του Σολωμού, του Μακρυγιάννη, η Ελλάδα του δημοτικού τραγουδιού, των

ερειπίων, του λαϊκού μας πολιτισμού.

Στον Σεφέρη, ο προσεκτικός αναγνώστης ψηλαφεί την Ελλάδα ως παρελθόν, παρόν και

μέλλον.

Η χρονική αυτή σύμβαση, συμπυκνωμένη,

αποτελεί τη δυναμική της ποίησής του,

καθώς το οδυνηρό παρόν ανακαλεί το παρελθόν και τα δυό μαζί προβάλλονται στο μέλλον.

Τη γλώσσα μου έδωσαν Ελληνική.Το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου.

(από το «Άξιον Εστί») - Οδυσσέας Ελύτης (1911-1996, Ποιητής, Νόμπελ 1979Φιλολογικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλη

Αρχική

6

Στόν Κάλβο η Ελλάδα σπαρταράει αναγεννώμενη μπρος στα μάτια του

ποιητή, οι ωδές του δεν είναι παρά

παραληρήματα χαράς για τη νεκραναστημένη που δονεί την

ύπαρξή του σύγκορμη, καθώς ταυτίζεται μαζί της,

κατά το «ελευθερία ή θάνατος».

Εγώ την λύραν κτυπάωκι ολόρθος στέκομαι

σιμά είς του μνήματός μουτο ανοικτόν στόμα (Ευχαί)

Η Ελλάδα ως παρόν μοιάζει θρυμματισμένος καθρέπτης.

Την ψαύεις με την αφή, την όραση, την ακοή.

Σε άλλους ποιητές αποτελεί ενότητα.

Ετούτος δω ο λαός δε γονατίζει παρά μονάχα μπροστά στους νεκρούς του.

Γιάννης Ρίτσος (1909-1990, Ποιητής)

Αρχική

7Αρχική

«Αποδεδειγμένα σε κάθε περίοδο της εξέλιξής του ο δυτικοευρωπαϊκός πολιτισμός προσπάθησε να απελευθερώσει τον

εαυτό του από τους Έλληνες.

Η προσπάθεια αυτή είναι διαποτισμένη με βαθύτατη δυσαρέσκεια, διότι οτιδήποτε κι αν δημιουργούσαν, φαινομενικά πρωτότυπο και άξιο

θαυμασμού, έχανε χρώμα και ζωή στη σύγκρισή του με το Ελληνικό μοντέλο, συρρικνωνότανε, κατέληγε να μοιάζει με φθηνό αντίγραφο,

με καρικατούρα.

Έτσι ξανά και ξανά μια οργή ποτισμένη με μίσος ξεσπάει εναντίον των Ελλήνων, εναντίον αυτού του μικρού και αλαζονικού έθνους, που

είχε το νεύρο να ονομάσει βαρβαρικά ότι δεν είχε δημιουργηθεί στο έδαφός του…

Κανένας από τους επανεμφανιζόμενους εχθρούς τους δεν είχε την τύχη να ανακαλύψει το κώνειο, με το οποίο θα μπορούσαμε μια για

πάντα να απαλλαγούμε απ’ αυτούς.

Όλα τα δηλητήρια του φθόνου, της ύβρεως, του μίσους έχουν αποδειχθεί ανεπαρκή να διαταράξουν την υπέροχη ομορφιά τους.

Έτσι, οι άνθρωποι συνεχίζουν να νιώθουν ντροπή και φόβο απέναντι στους Έλληνες.

Βέβαια, πού και πού, κάποιος εμφανίζεται που αναγνωρίζει ακέραιη την αλήθεια, την αλήθεια που διδάσκει ότι οι Έλληνες είναι οι

ηνίοχοι κάθε επερχόμενου πολιτισμού και σχεδόν πάντα τόσο τα άρματα όσο και τα άλογα των επερχόμενων πολιτισμών είναι πολύ χαμηλής

ποιότητας σε σχέση με τους ηνίοχους, οι οποίοι τελικά αθλούνται οδηγώντας το άρμα στην άβυσσο, την οποία αυτοί ξεπερνούν με

Αχίλλειο πήδημα».

Ο Φρειδερίκος Βίλχελμ Νίτσε

(γερμ. Friedrich Wilhelm Nietzsche)

(15 Οκτωβρίου 1844 - 25 Αυγούστου 1900)

ήταν σημαντικός Γερμανός φιλόσοφος και φιλόλογος.

Αναφέρεται συχνά ως ένας από τους πρώτους «υπαρξιστές» φιλοσόφους.

Σπούδασε κλασική φιλολογία στη Βόννη και τη Λειψία. Καταγόταν από βαθιά

θρησκευόμενη οικογένεια και προοριζόταν για την επιστήμη της Θεολογίας, ωστόσο η πορεία

του άλλαξε κατά τα μετεφηβικά του χρόνια με αποτέλεσμα να στραφεί στο χώρο της φιλοσοφίας.

Ο Νίτσε υπήρξε δριμύτατος επικριτής των κατεστημένων σκέψεων και τάξεων, ιδιαίτερα του Χριστιανισμού. Πληθώρα

συγγραμμάτων του γράφτηκαν με οξύ και επιθετικό ύφος, χρησιμοποιώντας ευρέως αφορισμούς. Το φιλοσοφικό του έργο

εκτιμήθηκε ιδιαίτερα κατά το πρώτο μισό του 20ου αιώνα, περίοδο κατά την οποία εδραιώθηκε η θέση του και αναγνωρίστηκε ως ένας από

τους μείζονες φιλοσόφους.

Ο Φρειδερίκος Νίτσε στο πρώτο του βιβλίο, με τίτλο - Η Γέννηση της Τραγωδίας - (1872) και συγκεκριμένα στο κεφάλαιο 15, κάνει μία ιδιαίτερα μνεία στο ελληνικό έθνος.

8

Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις, εκεί που πάει να σκύψει με το σουγιά στο κόκαλο,

με το λουρί στο σβέρκο,Να τη,

πετιέται αποξαρχής κι αντρειεύει και θεριεύεικαι καμακώνει το θεριό με το καμάκι του ήλιου.

Γιάννης Ρίτσος (1909-1990, Ποιητής)

Αρχική

9

Στον Σολωμό είναι η συνισταμένη της υλικής,

πνευματικής και ηθικής δύναμης, μιά ενότητα θεϊκή ορίζουσα την

ανθρώπινη οντότητα, αλλά και το πράγματι ελεύθερο

άτομο:

Χαρές και πλούτη να χαθούν και τά βασίλεια κι όλα

Τίποτα δεν είναι, αν στητή μέν’ η ψυχή κι ολόρθη».

(Ελληνίδα μητέρα)

Κι εφώναζα ω θεϊκιάκι όλη αίματα πατρίδα (Κρητικός)

Γιά τόν Καβάφη η Ελλάδα είναι έρωτας,

«αιθερία μορφή», είναι η Αθήνα και η Σπάρτη,

το «Μέγα Πανελλήνιον», «ο ένδοξός μας βυζαντινισμός»,

«ιδιότητα δεν έχει ο κόσμος τιμιωτέραν».

Η Ελλάδα, η χώρα των παράλληλων μονολόγων.

Γιώργος Σεφέρης (1900-1971, Ποιητής, Νόμπελ 1963)

Αρχική

10

Στόν Σικελιανό είναι ιδέα και μεταφυσική,

στόν Ρίτσο είναι «Ρωμιοσύνη», στον Ελύτη κάλλος καί φως αενάως

αναγεννώμενα:

Αχ θάλασσα κάθε που ξυπνάςπώς ξανακαινουργιώνονται όλα (Δυτικά της λύπης: Ενδυμίων)

Στόν Παλαμά είναι εδαφικό ζητούμενο και ιδέα

Θεός είμαι (στίχ. από το ποίημα Όμηρος)

Δέν χάνομαι στά Τάρταραμονάχα ξαποσταίνω

στη ζωή ξαναφαίνομαικαι λαούς ανασταίνω ( Ο Διγενής κι ο

Χάροντας)

Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει.

Γιώργος Σεφέρης (1900-1971, Ποιητής, Νόμπελ 1963)

Αρχική

11

Αν είναι σωστό αυτό που λένε, πως η αληθινή πατρίδα είναι η

παιδική μας ηλικία, κατανοούμε στίχους όπως:

ό,τι αγάπησα χάθηκε μαζί με τα σπίτια (Μυθιστόρημα)

τα σπίτια που είχα μου τα πήραν (Κίχλη)

Πάλι τα ίδια και τα ίδια θα μου πεις, φίλε.

Όμως τη σκέψη του πρόσφυγα, τη σκέψη του αιχμάλωτου

τη σκέψη του ανθρώπου σαν κατάντησε κι αυτός πραμάτεια,

δοκίμασε να την αλλάξεις, δεν μπορείς

(Τελευταίος Σταθμός)

Ο Σεφέρης βλέπει την Ελλάδα με τα μάτια ενός πρόσφυγα,

η ματιά του είναι θρυμματισμένη:

Ήταν ωραία τα μάτια σουμα δεν ήξερες πού να κοιτάξεις,

δεν ήξερα πού να κοιτάξω μήτε κι εγώχωρίς πατρίδα (Όνομα δ’ Ορέστης)

Εδώ ‘ναι η στάχτη ενός λαού, που είταν αιώνια φλόγα.

Κώστας Βάρναλης (1883-1974, Ποιητής)

Αρχική

12

Εκτός από την προσφυγιά που τον χάραξε, τη μελαγχολία του

επιδεινώνουν γεγονότα διαλυτικά της ανθρώπινης υπόστασης:

Δικτατορίες, πόλεμος, κατοχή, εμφύλιος:

Χώρες του ήλιου και δεν μπορείτεν’ αντικρύσετε τον ήλιο

χώρες του ανθρώπου και δεν μπορείτε

ν’ αντικρύσετε τον άνθρωπο (Κίχλη)

Κι αν σου μιλάω με παραμύθια και παραβολές

είναι γιατί τ’ ακούς γλυκότερα, και η φρίκη

δεν κουβεντιάζεται γιατί είναι ζωντανή

γιατί είναι αμίλητη και προχωράει (Τελευταίος Σταθμός)

Ωστόσο η αναζήτηση της Ελλάδας ως παρελθόν είναι εμπειρία πικρή

και επώδυνη, που του δημιουργεί υπαρξιακή

αμηχανία:

Ξύπνησα με το μαρμάρινο τούτο κεφάλι στα χέρια που μου εξαντλεί

τους αγκώνες και δεν ξέρω πού να τ’ ακουμπήσω.

(Μυθιστόρημα)

Βουλιάζει όποιος σηκώνει τις μεγάλες πέτρες (Μυθιστόρημα)

Κάτω από την προσωπίδα ένα κενό (Ο βασιλιάς της Ασίνης)

Νιώθω για σε, πατρίδα μου, στα σπλάχνα χαλασμό.

Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1829-1879, Εθνικός ποιητής)

Αρχική

13

Αυτός ο άνθρωπος πηγαίνει κλαίγοντας

κανείς δεν ξέρει να πει γιατί

τον συνηθίσαμε δεν αντιπροσωπεύει τίποτε

σαν όλα τα πράγματα που έχετε συνηθίσει

και σας μιλώ γι’ αυτόν γιατί δεν βρίσκω

τίποτε που να μη το συνηθίσατε (Αφήγηση)

Η Ελλάδα λοιπόν,ως παρόν απουσιάζει,

η ανθρωπότητα δεν διδάχτηκε τίποτα,

«της Τραγωδίας ο λόγος ο λαμπρός» είς ώτα μή ακουόντων.

Τώρα έγινε ο κόσμος ένα απέραντο ξενοδοχείο

(Κίχλη)

Παράξενος κόσμος που λέει πως βρίσκεται

στην Αττική και δεν βρίσκετα πουθενά (Μέ τον τρόπο του Γ.Σ.)

Κι αυτός ο άνθρωπος βηματίζει τυφλός πάνω στο χιόνι της σιωπής

(Επιφάνεια 1937)

Είναι γλυκύς ο θάνατος όταν κοιμώμεθα εις την πατρίδα.

Ανδρέας Κάλβος (1792-1869, Ποιητής)

Αρχική

14

Λυπήσου το σύντροφο που μοιράστηκε τη στέρησή μας

και τον ιδρώτακαι βύθισε μέσα στον ήλιο σαν κοράκι

πέρα απ’τα μάρμαραχωρίς ελπίδα να χαρεί την αμοιβή

μας» (Μυθιστόρημα ΙΕ)

Περνούσαμε στης γης την πλάτησα φάγαμε καλά

πέσαμε εδώ στα χαμηλάανίδεοι και χορτάτοι

(Οι σύντροφοι στον Αδη)

Ακόμη και οι άνθρωποι που αντιστέκονται δεν τον αναπαύουν, τους λείπει η αυτοεπίγνωση ή είναι

ματαιωμένοι ήρωες του παραλόγου:

Οι σύντροι τέλειωσαν με τη σειρά,με χαμηλωμένα μάτια.

Τα κουπιά τουςδείχνουν το μέρος που κοιμούνται στ’

ακρογιάλι.

Κανείς δεν τους θυμάται. Δικαιοσύνη.

(Αργοναύτες)Καλήτερα, καλήτερα

διασκορπισμένοι οι Έλληνες‘να τρέχωσι τον κόσμον,με εξαπλωμένην χείρα

ψωμοζητούντες·Παρά προστάτας νάχωμεν.

(από το έργο «Ο Ωκεανός») - Ανδρέας Κάλβος (1792-1869, Ποιητής)

Αρχική

15

Ωστόσο η Ελλάδα ως μέλλον ανακλάται περισσότερο φωτεινή και,

μέσα στο ζοφερό παρόν, ο ποιητής έχει στιγμές που αφήνεται

σε μιά αισιόδοξη διάθεση:

Λίγο ακόμαθα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν’ ανθίζουν

τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιοτη θάλασσα να κυματίζει

λίγο ακόμα,να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα

(Λίγο ακόμα)

Πώς πέσαμε, σύντροφε,

μέσα στο λαγούμι του φόβου;

Ποιός είναι εκείνος που προστάζει και σκοτώνει

Πίσω από μας; (Η μορφή της μοίρας)

Στά σκοτεινά πηγαίνουμε στα σκοτεινά προχωρούμε...

Οι ήρωες προχωρούν στα σκοτεινά ( Τελευταίος Σταθμός)

Ti είναι η πατρίδα μας; Μην είν’ οι κάμποι;Μην είναι τ΄ άσπαρτα ψηλά βουνά;

Μην είναι ο ήλιος της, που χρυσολάμπει;Μην είναι τ’ άστρα της τα φωτεινά;

Ιωάννης Πολέμης (1862-1924, Ποιητής)

Αρχική

16

Στα Κυπριακά του ποιήματα (Ημερολόγιο Καταστρώματος Γ’) η Ελλάδα ως μέλλον γίνεται για τον ποιητή πεποίθηση ανθοφορίας.

Το θαύμα που στην Κύπρο «λειτουργεί ακόμη»,

όπως γράφει, τον συγκινεί βαθιά,

και η απελπισία μετατρέπεται σε ελπίδα, ότι η Ελλάδα δεν χάνεται,

θα ξαναγεννηθεί κάποτε. Ίσως δεν έχει εντάξει τυχαία σ’ αυτή την

ποιητική ενότητα δύο ποιήματα: Μνήμη Α΄ καί Μνήμη Β΄, στά οποία

είναι εμφανής η πρόθεσή του να προφητεύσει, στό πρώτο:

θα γίνει η ανάσταση μιάν αυγή.Θα ξαναγίνει το πέλαγο και πάλι το

κύμα θα τινάξειτην Αφροδίτη

είμαστε ο σπόρος που πεθαίνει.

Τραγούδησε μικρή Αντιγόνη, τραγούδησε,

τραγούδησε...δε σου μιλώ για περασμένα,

μιλώ για την αγάπηστόλισε τα μαλλιά σου με τ’ αγκάθια

του ήλιουσκοτεινή κοπέλα

η καρδιά του Σκορπιού βασίλεψεο τύραννος μέσα απ’ τον άνθρωπο έχει

φύγει,κι όλες οι κόρες του πόντου, Νηρηΐδες,

Γραίεςτρέχουν στα λαμπυρίσματα της

αναδυομένηςόποιος ποτέ του δεν αγάπησε

θ’ αγαπήσειστο φως (Κίχλη)

Το έθνος πρέπει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι αληθές.

Διονύσιος Σολωμός (1797-1857, Εθνικός Ποιητής)

Αρχική

17

Η Ελλάδα, ως σημαίνον και σημαινόμενο,

ταυτίζεται με τον θνήσκοντα και αναστάντα θεό.

Διανύουμε, λοιπόν,

την περίοδο του θανάτου.

Όμως ο σπόρος θα ξαναφυτρώσει. Να προσδοκά ίσως ο ποιητής μιά

πλούσια καρποφορία σε παγκόσμιο επίπεδο;

Κανείς δεν το αποκλείει. Σε ό,τι αφορά πάντως την Ελλάδα,

ως εθνική περιπέτεια, οι παρακάτω στίχοι στενάζουν από

την πικρή αποτίμηση:

Ο τελευταίος στίχος-εδάφιο από το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο:

«εάν μη ο κόκκος του σίτου πεσών εις την γην αποθάνη,

αυτός μόνος μένει, εάν δε αποθάνη,

πολύν καρπόν φέρει» και στο δεύτερο:

Αίδης και Διόνυσος είναι το ίδιο», από το γνωστό σπάραγμα του

Ηράκλειτου: «Ωυτός Αίδης και Διόνυσος».

Η φθορά, λοιπόν,

κατά τον ποιητή, είνα φαινομενική,

μεταμόρφωση μόνο υπάρχει, σκέψη καθαρά Ελληνική διαπερώσα όλους τους μεγάλους στοχαστές και

ποιητές μας.

Ξεύρεις την χώραν που ανθεί φαιδρά πορτοκαλέα;που κοκκινίζ’ η σταφυλή και θάλλει η ελαία;

Ω! δεν την αγνοεί κανείς, είναι η γη η ελληνίς!

Άγγελος Βλάχος (1838-1920, Έλληνας πολιτικός & ποιητής

Αρχική

18

Στά «Τρία κρυφά ποιήματα», η πεποίθηση για μιάν αναγέννηση στο μέλλον γίνεται πιό δυναμική,

επαφίεται στον Ελληνα και τη θέλησή του:

Καθώς έψαχνα σχήματαστα βότσαλα

γυρεύοντας ρυθμούςμου μίλησε ο Θαλασσινός Γέρος:

«εγώ είμαι ο τόπος σουίσως να μην είμαι κανείς

αλλά μπορώ να γίνω αυτόπου θέλεις».

Τι να σου κάνουν οι ταλαίπωρεςαιώνες φαρμάκι, γενιές φαρμάκι...

εξ άλλου, η γραμμή της ζωής;

η μοίρα; η ιστορία;

κάνει ανεπηρέαστη τη δουλειά της

Γραμμή! αντιλάλησε αδιάφορος ο τιμονιέρης

(Οι γάτες τ’ άϊΝικόλα)

Για την Πατρίδα όλοι να ‘χωμεν μια καρδιά.

«Θούριος», στιχ. 42 - Ρήγας Φεραίος ( 1757-1798 , Εθνομάρτυς)

Αρχική

19

Ο ιερός τη πατρίδος έρως εμφωλεύει εις την καρδίαν, και η καρδία δεν γηράσκει ποτέ.

«Ηθικός Τρίπους», σελ. 118 - Ρήγας Φεραίος (1757-1798, Εθνομάρτυς)

Αρχική

[Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Φιλοσοφία και Παιδεία,

τεύχος 34, Ιανουάριος-Απρίλιος 2005]

Η Ελλάδα στην ποίηση του Σεφέρη μοιάζει πολυδύναμο δέντρο με

ασυνήθιστα βαθειές ρίζες, ξεροφυλλιασμένο όμως σήμερα,

δίχως χυμούςμα τα βλαστάρια που ξεπετιούνται γύρω του προοιωνίζονται πλούσια

ανακορμάδα κι εύρωστη, φτάνει να σκύψει ο περιβολάρης πάνω του με γνήσιο ενδιαφέρον, σωστά να το κλαδέψει και να το

ποτίσει, με την επίγνωση ότι αυτό το δέντρο δίνει στο περιβόλι του όχι μόνο την

παχειά ισκιάδα του, αλλά και σφρίγος και μοναδικότητα.

20

Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θε να πεθάνω.

Αθανάσιος Διάκος (1788-1821, Ήρωας της ελληνικής επανάστασης)

Αρχική

21

Και λευτερωθήκαμεν από τους Τούρκους και σκλαβωθήκαμεν εις ανθρώπους κακορίζικους, όπου ήταν η ακαθαρσία της Ευρώπης.

Γιάννης Μακρυγιάννης (1794-1864, Αγωνιστής του ‘21)

Αρχική

22

Η τύχη μας έχει τους Έλληνες πάντοτε ολίγους.

Γιάννης Μακρυγιάννης (1794-1864, Αγωνιστής του ‘21)

Αρχική

23

Εσμέν Έλληνες το γένος, ως η τε φωνή και η πάτριος παιδεία μαρτυρεί

Πλήθων Γεμιστός (1360-1452, Έλληνας Βυζαντινός φιλόσοφος)

Αρχική

24

Οι Έλληνες είναι τρελλοί, αλλά έχουν Θεόν φρόνιμον.

Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ( 1770-1843 , Ήρωας του Εικοσιένα)

Αρχική

25

Όπως όλοι οι Εσκιμώοι αλιείς, όλοι οι Άραβες ιππείς, και όλοι οι αρχαίοι Πάρθοι τοξόται, ούτως και όλοι οι σημερινοί Έλληνες είναι πολιτευταί, όλοι ψηφοθήραι,

όλοι κομματάρχαι και εκ τούτου και κάπως ρήτορες εξ ανάγκης!

Εμμανουήλ Ροΐδης (1836-1904, Έλληνας συγγραφέας)

Αρχική

26

Ο Έλλην προτιμά συνήθως την ομαλωτέραν οδόν, έστω και άγουσαν εις βάραθρον.


Αρχική

27

Στην Ελλάδα άπαντες οι έχοντες ονύχια αγωνίζονται να σπαράξωσιν τους έχοντες πτερά.


Αρχική

28

Ως οι Ινδοί εις φυλάς, ούτω και οι Έλληνες διαιρούνται εις τρεις κατηγορίας: α) Εις συμπολιτευομένους, ήτοι έχοντας κοχλιάριον να βυθίζωσιν εις την χύτραν

του προϋπολογισμού. β) Εις αντιπολιτευομένους, ήτοι μη έχοντας κοχλιάριον και ζητούντας εν παντί

τρόπω να λάβωσιν τοιούτον. γ) Εις εργαζομένους, ήτοι ούτε έχοντας κοχλιάριον ούτε ζητούντας, αλλ’

επιφορισμένους να γεμίζωσι την χύτραν διά του ιδρώτος των


Αρχική

29

Έκαστος τόπος έχει την πληγήν του: Η Αγγλία την ομίχλην, η Αίγυπτος τας οφθαλμίας, η Βλαχία τας ακρίδας και η Ελλάς τους Ελληνας.

Εμμανουήλ Ροΐδης (1836-1904, Έλληνας συγγραφέας

Αρχική

30

Η Μεγαλοσύνη των λαών δεν μετριέται με το στρέμμα. Με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και με το αίμα

Κωστής Παλαμάς (1859-1943, Ποιητής)

Αρχική

31

Δεν έχεις Όλυμπε θεούς, μηδέ λεβέντες Όσσα,ραγιάδες έχεις μάνα γη, σκυφτούς για το χαράτσι,

κούφιοι και οκνοί καταφρονάν τη θεία τραχειά σου γλώσσα,των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι ...


Αρχική

32

Αυτό το λόγο θα σας πω, δεν έχω άλλο κανένα,μεθύστε με τ’ αθάνατο κρασί του Εικοσιένα!


Αρχική

33

Έλληνα! Ε, Έλληνα! Του κάμω, τι ζητάς εδώ;είμαι νεκρός, μου κάμει.

Νίκος Εγγονόπουλος (1910-1985, Ποιητής)

Αρχική

34

Στην Ελλάδα ζούμε πολυτελέστερα απ’ όσο μας επιτρέπουν τα μέσα μας, πέρα από τις οικονομικές μας δυνατότητες και τις ψυχικές μας ικανότητες. Αυτό ήδη

μας δημιουργεί προβλήματα και θα μας προξενήσει μεγάλο κακό.

Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989, Ζωγράφος)

Αρχική

35

Στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις.

(το πρωτοείπε ο ηθοποιός Τζαβαλάς Καρούσος, αλλά το διέδωσε ο Τσαρούχης - Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989, Ζωγράφος)

Αρχική

36

Ζήτω η Ελλάδα και καθετί μοναχικό στον κόσμο

Διονύσης Σαββόπουλος (1944 - , Συνθέτης & Τραγουδιστής)

Αρχική

37

Οι Έλληνες, για να πάνε μπροστά, πρέπει να κοιτάζουν πίσω.

Δημήτριος Καμπούρογλου (1852-1942, Έλληνας γνωμικογράφος)

Αρχική

38

Η Ελλάδα επιζεί ακόμα, επιζεί νομίζω μέσα από διαδοχικά θαύματα.

Νίκος Καζαντζάκης (1883-1957, Έλληνας συγγραφέας)

Αρχική

39

Μη μιλάς, μη γελάς, κινδυνεύει η Ελλάς.

Λευτέρης Παπαδόπουλος ( 1935 - , Ποιητής & στιχουργός)

Αρχική

Η Ελλάδα των ποιητών.pdf

Documents

Transcript of Η Ελλάδα των ποιητών.pdf