ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ, Ο ΕΛΕΓΚΤΗΣ, ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ.pdf
10
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1 ο Λύκειο Καισαριανής ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ, Ο ΕΛΕΓΚΤΗΣ Βάλια Μπουγάδη 1 Ο ποιητής Μίλτος Σαχτούρης Ανήκει στην πρώτη μεταπολεμική ποιητική γενιά. Με καταγωγή από την Ύδρα, γεννήθηκε το 1919 στην Αθήνα και ήταν δισέγγονος του ναυάρχου του 1821 Γ. Σαχτούρη. Το 1937 εγγράφηκε στη Νομική Σχολή, αλλά την εγκατέλειψε, για να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά στην ποιητική παραγωγή: «όταν πέθανε ο πατέρας μου το 1939 και ξέσπασε ο πόλεμος το ΄40, πήρα κι έκαψα όλα τα πανεπιστημιακά μου βιβλία. Είπα: Τέρμα η Νομική! Τα ΄καψα τρόπος του λέγειν· τα πιο πολλά τα πούλησα ή τα αντάλλαξα με γαλλικά βιβλία, συλλογές ποιημάτων. Και έκτοτε δόθηκα απερίσπαστος, χωρίς αναστολές, στην ποίηση». Το 1943 γνωρίστηκε με τον Νίκο Εγγονόπουλο, μια συνάντηση που στάθηκε καθοριστική για τον ποιητή Σαχτούρη. Τα εικαστικά στοιχεία στην ποίησή του είναι κυρίαρχα. Ομολογεί ο ίδιος: «Η ζωγραφική με βοήθησε πολύ στην ποίησή μου. Ορισμένα ποιήματά μου βγήκαν από οράματα ζωγράφων που είχα δει και από εικόνες εν γένει. Αλλά αγαπώ και τη ζωγραφική σαν ζωγραφική. Αν δεν ήμουν ποιητής, θα ήθελα να είμαι ζωγράφος. Αυτά που ζωγραφίζω εγώ είναι ποιήματα, δεν είναι ζωγραφιές […]. Πολλές πικρίες ξεπέρασα με την εκτόνωση που κάνω γράφοντας αυτά τα ποιήματα» Η εποχή που έζησε είναι ολόκληρος ο 20 ος αιώνας: βίωσε την τραγική διάψευση της μικρασιατικής καταστροφής, τους σφαγιασμούς του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, της Κατοχής και του Εμφυλίου, τον ψυχρό πόλεμο και τις διεκδικήσεις ή τις διαψεύσεις για έναν δικαιότερο κόσμο. «Οι άνθρωποι εδώ γενήκαν ένα με την πέτρα», και αλλού «Η ποίησή μου είναι μια συνεχής αυτοβιογραφία. Μοιάζει – και πρέπει να διαβάζεται – σαν ένα είδος υποσυνείδητου ημερολογίου της ζωής μου ως σήμερα», λέει χαρακτηριστικά. Στην αρχή τουλάχιστον της μακρόχρονης πορείας του κατακρίθηκε από πολλούς, ειδικά από τους ποιητές της γενιάς του ’30. Τιμήθηκε με τρία βραβεία: Το 1956 με το Α' Βραβείο του διαγωνισμού «Νέοι Ευρωπαίοι Ποιητές» της RAI για τη συλλογή του «Όταν σας μιλώ», το 1962 με το Β' Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή του «Τα Στίγματα» και το 1987 με το Α' Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το έργο του «Εκτοπλάσματα». Πέθανε το 2005. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΑΧΤΟΥΡΗ αντιηρωικός ποιητής, εκφραστής και απολογητής της κατακερματισμένης και καθημαγμένης ανθρώπινης ύπαρξης. Ο διαρκής στοχασμός του πάνω στην έννοια της οδύνης, ως βαθύτερης ουσίας και μοίρας της ανθρώπινης ύπαρξης, οδήγησε σε μια λιτή και ξεκάθαρη χαρτογράφηση του εσωτερικού πόνου του σύγχρονου ανθρώπου. απορρίπτει την παραδοσιακή γραφή και στρέφεται στον συμβολισμό και τον υπερρεαλισμό. οικοδομεί το έργο του με εφιαλτικές εικόνες και σύμβολα, που πλησιάζουν περισσότερο τον εξπρεσιονισμό. υπερτονίζει το παράλογο, ενώ από τον Υπερρεαλισμό από τον οποίον ξεκίνησε, κρατά την τολμηρή φαντασία και την παραίσθηση. «Το έχω τονίσει επανειλημμένα, ο υπερρεαλισμός έδρασε πάνω μου σαν καταλύτης. Με λευτέρωσε στην ποίηση και στη ζωή, αλλά δεν μπορώ να πω ότι η ποίησή μου είναι υπερρεαλιστική. Η ποίησή μου είναι ιδιότυπα δραματική και λυρική», δήλωνε ο ίδιος. (περιοδικό Τέταρτο, Μάρτιος 1987). Το παράλογο δίνεται μέσω των παρακάτω τεχνικών: παραμορφωτικά έγχρωμα σχήματα (ένας μπαξές γεμάτος αίμα / είν’ ο ουρανός) αμφίδρομη κίνηση με αναιρετικό χαρακτήρα (ένας μπαξές γεμάτος αίμα / είν΄ ο ουρανός/ και λίγο χιόνι ) ασύμβατη συνύπαρξη λέξεων που αναιρούν κάθε λογική λεκτική αναμονή (κληρονόμος πουλιών) αφύσικοι μετασχηματισμοί που ανατρέπουν ακόμη και τη συμπαντική τάξη (έσφιξα τα σχοινιά μου/ πρέπει και πάλι να ελέγξω τ΄ αστέρια). ποιητής του ατομικού άγχους, αλλά μέσα στο έργο του είναι διάσπαρτος ο απόηχος του άγχους μιας ολόκληρης εποχής. Όμως, η ποίησή του δεν είναι απαισιόδοξη. («Πάντα θα 'χουμε ανάγκη από ουρανό»). ρεαλιστική απεικόνιση της καθημερινής πραγματικότητας. ποίηση εικονιστική, με πολλά εικαστικά στοιχεία (μορφικά θυμίζει την κυβιστική ζωγραφική: σχήματα παραμορφωμένα, δυνατά χρώματα, αιφνιδιαστικοί συνδυασμοί). εικόνες με αντιθετική συναρμογή και μεταφορική λειτουργία. απλή γλώσσα, λιτό λεξιλόγιο. τίτλος ποιήματος: συνήθως έναρθρο προσηγορικό ουσιαστικό. κατασκευή μικρών ποιημάτων, που ακολουθούν το σχήμα: εμπειρική αφορμή, μετασχηματισμός της εμπειρίας σε ποιητική φαντασίωση και ολοκλήρωση, τελική παραγωγή της ποιητικής εμπειρίας. Έτσι προκύπτουν τα σταθερά δομικά στοιχεία της ποίησής του: μια ιστορία-μήνυμα η σκηνική διάρθρωση και η ιδεοπλαστική εικόνα(εικόνα/ζωγραφιά, που εκφράζει μια ιδέα) Για τον ποιητή ο μεταπολεμικός τεχνολογικός πολιτισμός προξένησε στον άνθρωπο ψυχική και πνευματική αλλοτρίωση, προκαλώντας κρίση και παρακμή των ουσιαστικών αξιών και νοημάτων της ανθρώπινης ζωής. Ο Σαχτούρης δεν μπόρεσε ποτέ να ανεχθεί τις κατεστημένες λογικές συμβάσεις, τα ευδαιμονικά μοντέλα προόδου και τις υποκριτικές ηθικές επιταγές, που συνόδευσαν τον μοντέρνο πολιτισμό. Αντιμετώπισε τον πολιτισμό της εποχής του ως ένα εφιαλτικό, σκοτεινό, απειλητικό και καταπιεστικό για τις πνευματικές αξίες της ανθρώπινης ζωής περιβάλλον, που του προκαλούσε οδύνη, δέος, ανησυχία, άγχος και αγωνία. Ο Σαχτούρης, αν και βρίσκεται στον αντίποδα του πραγματικού σύγχρονου κόσμου του, δεν επιδιώκει την ανατροπή του, ούτε χρησιμοποιεί μια ενεργή επιθετικότητα. Ο αμυντικός του λόγος δεν ενδίδει στην ευκολία των κραυγαλέων καταγγελιών. Εκείνο που τον ενδιαφέρει είναι να βγάλει τον σπαραγμό μπροστά στην κρίση του μοντέρνου πολιτισμού. Στην ποίηση του Σαχτούρη οι δύο κόσμοι δε διαλέγονται, αλλά ούτε συγκρούονται. Μένουν χωριστοί και ακέραιοι ως δύο διαφορετικά συστήματα ζωής, συγκροτώντας ένα ενιαίο ποιητικό κοσμικό σύνολο για τον ποιητή.
-
Upload
ioanna-mystax -
Category
Documents
-
view
5 -
download
0
Transcript of ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ, Ο ΕΛΕΓΚΤΗΣ, ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ.pdf
-
1
,
1
. , 1919
1821 . . 1937 , ,
: 1939 40,
. : !
, . , ,
.
1943 , .
. : .
.
. , . ,
[].
20
: ,
, ,
. ,
.
, .
,
30. : 1956 ' RAI
, 1962 ' 1987
' . 2005.
, .
, ,
.
.
, .
, ,
. , .
, .
, . ( , 1987).
:
( / )
( / / )
( )
( /
).
, .
, . ( ' ).
.
, ( : ,
, ).
.
, .
: .
, : ,
, .
:
-
(/, )
, .
,
, . ,
, ,
, , , .
, , ,
. .
.
, .
, .
-
1
,
2
, , :
( ) / / ( , ).
. , , ,
. : / /
/ - / / ( , ). ,
: / / (, ), /..
/ / / ( , ).
: 1920. :
.
.
, , , , ,
.
.
.
.
.
:
( 1920-30):
:
/
,
/
, ,
.
, ,
( ) ,
.
,
( , , )
. ,
.
:
, 20 .
. .
:
.
(, , ) , .
.
.
,
, , , . ,
,
( ).
, (- , -, -),
,
. !
,
.
.
: , , ( ).
, .
, .
.
.
.
-
1
,
3
( , , ).
.
, .
, .
.
. .
,
. ,
. .
. , ,
: .
(1958) , , ,
. , ( = ), . , . , . , , , , . ( , ). ( ) , , . , .
,
. , , , . , , . , .
, , . , , ( , - ) : ) ) , .
. . , ( . , , ) , . , .
: -,
. : . : ,
, . - : 1. (. 1-3) 2. -- (. 4-6)
-
1
,
4
3. , , (. 7-11) , .
, : , .
: . - , , , , , 7. , , , , , , . , , . . , , , . , .
: . ) : , ,
. , . , , .
) : , , , . : , , . , , , , , , . , . , , : .
. , , , : ' . , , , . .
, , , - - . , , .
) / ' /
, , . - . , , , (, , , , ). , , . .
, , , , : . / , , , , , , . , , . : . , ,
-
1
,
5
: , :
: , ( ), , , . , .
: , , , .
: . : . ,
.
) / / '
. , , . , . - . , . , , , , . . , .
, , . , , .
' : , . : - , / - . ( - , ) , , , , . , , , , .
. , : / / - /
, , , , : , . , , : ,
) / / / / . , ( ),
. , , , : , [534b]. , . . , . , . .. . , ,
-
1
,
6
, , , .
. , , (). , . , , , , , , , , . , , , . , , . , -.
. -, , , , , ( ). , , . . , . , , . , . , , , , , : , . - , , , , .
. : . , . . . , . . .
, . . : , ,
: ( ), ( , , , ), , , -, ( ).
: , , , . , .
: , ( ). (, , ) (, , ). ( ) ( / ).
,
1. , .., -- , :
' ,
.
' ,
.
/ / ,
.
- ,
: - , -
. , , - --
, , , , -
- , - ' .
-
1
,
7
-; ' ;
'42; ,
, : '
.
,
' .
, : : ' '
() - ! - -- ().
, , ,
: ' ,
. , .
-
. , ,
, ,
. , , , 1997, . 61-62.
2.
:
/ / , ( )
;
' , (, )
.
.
.
, (
, )
' ' ; '
, ,
. ,
' ,
,
, ' .
.
. , , , ,
.
,
:
, ! ! ,
. ' ' . ,
. .
, , .
. ! , !
. ( )
, ' :
:
, ; ,
. () , , (1960-1995), 1995, . 33-35.
: 1) , 2) : ,
, , , ,
, 3)
-
1
,
8
, ;
, Fraulein Ramser , !
, ' ' , , ' ' , .
, , . . , .
,
,
, ' ' ; ' ' '
, , . 18 . . , . .
-
1
,
9
, . . . , ! , , . . . , . .
-
1
,
10
: 2009
M ,
.
. .
15
1. .
) . 10
) . 10
2. .
20
.
.
(140-160 ). 25
. .
. 20
, , .
, , ,
,
, ,
,
, , .
.
. , ,
.
, , , 22001
