Ευρώπη και Δίας-Ναπολέων και Ιωσηφίνα-Μικρός Σερίφης και Ντιάνα
Καρκίνος όρʗεʙν Χημειοθεραπεία και ... · 2015-03-20 ·...
Transcript of Καρκίνος όρʗεʙν Χημειοθεραπεία και ... · 2015-03-20 ·...
Καρκίνος όρχεων Χημειοθεραπεία και
μακροχρόνια τοξικότηταΜαρία Παρασκευά
Ειδικευόμενη Παθολογικής Ογκολογίας Α΄ Παθολογική κλινική
Θεαγένειο
Μακροχρόνια τοξικότητα
• Νόσος της νεαρής ηλικίας
• 10ετής επιβίωση 98%
• Πλατινούχα θεραπευτικά σχημάτα
νεφροτοξικότητα
Αγγειακή βλάβη μικροαλβουμινουρία
Ισχαιμική βλάβη στο σπείραμα μείωση GFR
Βλάβη στα εγγύς, άπω και αθροιστικά σωληνάρια απώλεια Mg, Na
Νεφροτοξικότητα
1. Εξαρτόμενη από τον αριθμό των κύκλων χημειοθεραπείας
2. Μερικώς αναστρέψιμη
3. Σχετική ασφάλεια στη χορήγηση 3-4 ΒΕΡ σε επηρεασμένη νεφρική λειτουργία
J. Lauritsen e al. Annals of oncology
2015
Λευχαιμία
Αύξηση κινδύνου εμφάνισης x2.6
Οξεία Μυελογενής Λευχαιμία Οξεία Λεμφοβλαστική Λευχαιμία Χρόνια Λεμφοκυτταρική Λευχαιμία
<0.5% σε 3-4 ΒΕΡΈως 5% σε συνολική δόση ετοποσίδης >2gr/m2 Μεγαλύτερος την πρώτη πενταετία Παραμένει και μετά την 15ετία
R Howard et al, Ann Epidemiol. 2008
Λευχαιμία
1970s1. Καθιέρωση πλατινούχων σχημάτων2. Ετοποσίδη στην χημειοθεραπεία πρώτης γραμμής3. Σχήματα μεγαθεραπείας4. Σχήματα δεύτερης και τρίτης γραμμής
Λιγότερο επιθετικές στρατηγικές πχ. Σεμινωμα st I
Περιορισμός χρήσης ακτινοθεραπείας μόνο στο σεμίνωμα
Περιορισμός δόσεων και πεδίων ακτινοβόλησης
R Howard et al, Ann Epidemiol. 2008
Συμπαγή νεοπλάσματα
• Μεσοθηλίωμα
• Οισοφάγου
• Πνεύμονα
• Παχ. εντέρου
• Πάγκρεας
• Στόμαχος
• Μελάνωμα
• Νεφρός
L B Travis et al. JNCI 2005
Πνευμονίτιδα από Μπλεομυκίνη
Εμφάνιση κατά τη διάρκεια των θεραπειών ή αμέσως μετά
Συχνότητα εμφάνισης οποιουδήποτε βαθμού 7-21%
25% υποκλινική εικόνα
1-3% θανατηφόρος
Σε 3 ΒΕΡ συχνότητα εμφάνισης <1%
Πνευμονίτιδα
Bleomycin hydrolaseΤο κύριο ένζυμο για το μεταβολισμό της
Μπλεομυκίνης
Χαμηλότερα επίπεδα του ενζύμου σε πνεύμονες και δέρμα
Κύριοι στόχοι τοξικότητας
Ο γενότυπος δεν συνδέεται με την ανάπτυξη τοξικότητας
L G Johansen et al. Br J Cancer 1993
Πνευμονίτιδα
Παράγοντες κινδύνουΔόση Μπλεομυκίνης >450 000
Ακτινοθεραπεία θώρακα
Οξυγονοθεραπεία
Ηλικία -> Μειωμένη ικανότητα επιδιόρθωσης της πνευμονικής βλάβης
Επηρεασμένη νεφρική λειτουργία
Πνευμονίτιδα
Παράγοντες κινδύνου
A. Ηλικία >40
B. Στάδιο IV
C. GFR <80
D. Δόση >300 000
Risk factor
None A B C D
A 5.4 11.5 22.8 17.7
B 5.3 11.5 22.4 17.3
C 11.4 22.8 22.4 33
D 8.5 17.7 17.3 33
None 2.5 5.4 5.3 11.4 8.5
A+B 11.5 40 32
A+C 22.8 40 32
A+D 17.7 32 52
B+C 22.4 40 52
B+D 17.3 32 52
C+D 32 52 52
A+B+C 40 71.2
J M O Sullivan et al. annals of Oncology
2003
Πνευμονίτιδα
Έκπτωση πνευμονικής λειτουργίαςΚάπνισμα
Επαγγελματική έκθεση
Πνευμονοκονίωση
Προσβολή από συστηματικές παθήσεις(σαρκοείδωση)
Βρογχεκτασίες
Νευρολογική τοξικότητα
Παραισθησίες
(πόνος, αιμωδίες, μούδιασμα)
Ωτοτοξικότητα
1.Εμβοές
2.Έκπτωση ακοής
Φαινόμενο Raynaud
Νευροτοξικότητα
Αισθητική νευροπάθεια παλαμών και πελμάτων
Κύριο σύμπτωμα: παραισθησίες
Μηχανισμός1. Άμεση βλάβη στα νωτιαία γάγγλια (εκφύλιση-
απομυελίνωση νευρώνων περιφερικά και κεντρικά)
2. Αυξημένη απόπτωση των ενδοθηλιακών κυττάρων των αγγείων ->ισχαιμία
Νευροτοξικότητα
Επιβαρυντικοί παράγοντες: Δόση Σισπλατίνης Συγχορήγηση με Vicristine Ακτινοθεραπεία Σακχαρώδης διαβήτηςΗλικία
M von Sschlippe et al. BJC 2001
Φαινόμενο Raynaud
Μηχανισμός
• Αγγειακή τοξικότητα -> Εμμένουσα βλάβη του ενδοθηλίου
• Νευροτοξικότητα -> Αγγειόσπασμος των αρτηριδίων
Κύριος παράγοντας κινδύνου: Μπλεομυκίνη
Βαρύτητα: δοσοεξαρτόμενη.
39% σε όσους έλαβαν χμθ, 61% σε >5 κύκλους χμθ
Ωτοτοξικότητα
Μηχανισμός
Βλάβη στα τριχωτά κύτταρα του Corti ->• απώλεια ακοής στις υψηλές συχνότητες
• εμβοές
Κύριος παράγοντας κινδύνου:
• Cisplatin
• Συνδυασμός με Vincristine
Βαρύτητα: δοσοεξαρτόμενη
5ήμερο vs 3ήμερο σχήμα ιδίως όταν απαιτούνται 4 κύκλοι
Καρδιαγγειακή νόσος
Στεφανιαία νόσος
Καρδιακή ανεπάρκεια
Αγγειακή θρόμβωση
Αγγειακά ισχαιμικά επεισόδια
Νόσος των περιφερικών αγγείων( Raynaud φ).
Hege S. Haugnes JCO 2012
Καρδιαγγειακή νόσος
Μηχανισμός
1. Άμεση βλάβη του ενδοθηλίου φλεγμονή πρώιμη αθηροσκλήρωση
2. Υπογοναδισμός μειωμένη τεστοστερόνη
Επιβαρυντικοί παράγοντες
1. Συνολική δόση Σισπλατίνης
2. Ηλικία κατά την θεραπεία
3. Κάπνισμα
4. Παχυσαρκία
Μεταβολικό σύνδρομο
Αρτηριακή υπέρταση
Υπερλιπιδαιμία
Υπερτριγλικεριδαιμία
Αντίσταση στην ινσουλίνη
Κεντρική παχυσαρκία
Κίνδυνος εμφάνισης
x2 με χορήγηση τριπλής
χημειοθεραπείας
Όχι με μονοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία
Hege S. Haugnes JCO 2012
Υπογονιμότητα
• 50% επηρεασμένη σπερματογένεση πριν τη χορήγηση θεραπείας
• x4 ιστορικό κρυψορχίας
• 80% αναστρέψιμη 4 χρόνια μετά την χμθ
Υπογοναδισμός
Δυσλειτουργία των κυττάρων Leydig
Συνήθως υποκλινική
Αυξημένη τιμή LH
Χαμηλή τιμή τεστοστερόνης
• Οστεοπόρωση
• Παχυσαρκία
• Δυσλιπιδαιμία
• Αρτηριακή Υπέρταση
• Καρδιακά συμβάματα
• QoL RA Huddart et al. BJC 2005
Συμπεράσματα-Μέτρα πρόληψης(1)
• Αποφυγή υπερθεραπείας
• Ενυδάτωση και διούρηση
• Παράληψη Μπλεομυκίνης σε αυξημένο κίνδυνο πνευμονίτιδας
• Μέγιστη δόση Ετοποσίδης 2gr/m2
• Αποφυγή συνδυασμένης ακθ – χμθ
• 5ήμερο αντί 3ημερο ΒΕΡ
Συμπεράσματα-Μέτρα πρόληψης(2)
• Αποφυγή έκθεσης των άκρων στο κρύο
• Διακοπή καπνίσματος
• Αποφυγή αλκοόλ
• Αντιμετώπιση Σακχαρώδη διαβήτης
• Φυσική άσκηση
Συμπεράσματα-Μέτρα πρόληψης(3)
• Αποφυγή συγχορήγησης νεφροτοξικώνφαρμάκων
• Περιορισμός απεικονιστικών εξετάσεων
• Χορήγηση ανδρογόνων
• Κρυοσυντήρηση σπέρματος
• Ανάπτυξη μοντέλων πρόγνωσης κινδύνου τοξικότητας