ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣodysseas/webs/sxedia_Didaskalias/sxedia/mikras_katastr... · α) Να...

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟ∆ΙΣΤΡΙΑΚΟ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Π.Τ.∆.Ε. ΑΘΗΝΩΝ

ΤΟΜΕΑΣ: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΤΜΗΜΑ: «ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗ»

ΜΑΘΗΜΑ: ΠΡΟΗΓΜΕΝΕΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ∆ΙΑ∆ΙΚΤΥΟΥ

ΚΑΙ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗ ΑΠΟ ΑΠΟΣΤΑΣΗ

ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥ∆ΩΝ: Γ΄ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ∆ΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΕΙ∆ΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΑΠΟ ΑΠΟΣΤΑΣΗ

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Μικρασιατική Καταστροφή

Η τραγωδία του Νέου Ελληνισµού

∆οκιµάκη Μαρία Α.Μ. 203324

Μπαλοθιάρη Βασιλεία Α.Μ. 203333

ΑΚΑ∆ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ: 2004-2005

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ …………………………………………………………….. 3

Β. ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ………………………………………... 5

Γ. ΦΟΡΜΑ 1ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. ………………………………………….. 6

∆. ΦΟΡΜΑ 2ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ…………………………………………… 8

Ε. ΦΥΛΛΟ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 2………………………………………. 11

ΣΤ.ΦΟΡΜΑ 3ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ …….……………………………………. 15

Ζ . ΦΥΛΛΟ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 3……………………………………… 18

Η. ΦΟΡΜΑ 4ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ………………………………………….. 21

Θ. ΦΥΛΛΟ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 4……………………………………… 25

Ι. ΦΟΡΜΑ 5ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ……………………………………………. 31

Κ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ……………………………………………………….. 34

3

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στα πλαίσια του προγράµµατος εξ αποστάσεως εκπαίδευσης µέσω

τηλεδιάσκεψης Ο∆ΥΣΣΕΑΣ 2005 µε κεντρικό θέµα «Ελλάδα - Ιστορία –

Πολιτισµός» επιλέξαµε τη θεµατική ενότητα: Μικρασιατική Καταστροφή – Η

τραγωδία του Νέου Ελληνισµού, ένα γεγονός που σηµάδεψε την ιστορία του Νέου

Ελληνισµού. Η θεµατική αυτή ενότητα θα διδαχθεί σε µαθητές δύο ∆ηµοτικών

Σχολείων της Στ΄ τάξης, του 1ου

∆. Σ. Ιεράπετρας και του 2ου

∆. Σ. Μυτιλήνης. Οι

δασκάλες των τάξεων σχεδιάσαµε και αναπτύξαµε µαθησιακές δραστηριότητες από

Απόσταση για τη διδασκαλία της ενότητας µε διαθεµατική προσέγγιση σύµφωνα µε

το ∆ιαθεµατικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραµµάτων Σπουδών (∆ΕΠΠΣ), όπου µπορεί να

γίνει σύνδεση του περιεχοµένου ενός µαθήµατος µε το αντίστοιχο περιεχόµενο άλλων

µαθηµάτων. Η διαθεµατική προσέγγιση πραγµατοποιήθηκε µέσω των γνωστικών

αντικειµένων Γλώσσας, Ιστορίας και Πληροφορικής, µε τα οποία επιτυγχάνονται

καλύτερα οι στόχοι της διδασκαλίας και προσφέρουν µια ολιστική προσέγγιση της

θεµατικής µας ενότητας..

Για την πραγµάτευση του ιστορικού αυτού γεγονότος βασιστήκαµε στη

διδακτική ενότητα «Μικρασιατικός πόλεµος» της Ιστορίας της Στ΄ δηµοτικού, στο

κείµενο «Οι τελευταίες ώρες της Σµύρνης» της Γλώσσας της Στ΄ δηµοτικού και στο

κείµενο «Οι πρόσφυγες» από το Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειµένων της Ε΄ και Στ΄

δηµοτικού και στα αντίστοιχα βιβλία δασκάλου και µαθητή.

Στόχοι

Θεωρώντας ότι ο Μικρασιατικός πόλεµος και η συνακόλουθη καταστροφή

επηρέασε και διαµόρφωσε το χαρακτήρα της σύγχρονης ελληνικής πραγµατικότητας,

επιδιώκουµε εκτός από τους επιµέρους ειδικούς στόχους κάθε διδακτικής ενότητας,

όπως αυτοί παρουσιάζονται αναλυτικά στο σχέδιο κάθε µαθήµατος, οι µαθητές να

αναπτύξουν ιστορική σκέψη και συνείδηση και να έρθουν σε γόνιµη και ουσιαστική

επαφή µε τα πολιτιστικά στοιχεία που προσκόµισαν στον ελληνικό χώρο οι

Μικρασιάτες πρόσφυγες. Να γνωρίσουν επίσης τα προβλήµατα αποκατάστασης και

ενσωµάτωσής τους στον ελλαδικό χώρο και να προσεγγίσουν ανθρωποκεντρικά τους

µετανάστες και πρόσφυγες της σύγχρονης πολυπολιτισµικής µας κοινωνίας.

Μεθοδολογία

Ως µέθοδο διδασκαλίας της θεµατικής µας ενότητας εφαρµόσαµε τη

µεθοδολογία του ερευνητικού προγράµµατος Ο∆ΥΣΣΕΑΣ και προετοιµάσαµε πέντε

τηλεδιασκέψεις. Οι δραστηριότητες που επιλέχθηκαν λαµβάνουν υπόψη το

περιεχόµενο της διδασκόµενης ενότητας, τους διδακτικούς στόχους και τη

µεθοδολογία της διδασκαλίας που έχει υιοθετηθεί. Για την κατασκευή των

δραστηριοτήτων αυτών βασιστήκαµε στις αρχές της κονστρουκτιβιστικής θεωρίας,

καθώς και στις αρχές της αυτενεργούς, διερευνητικής και συνεργατικής µάθησης,

γιατί ευνοούν τη µέγιστη εµπλοκής των µαθητών στη διερεύνηση ενός θέµατος και

την ανάπτυξη της ικανότητας λογικής ερµηνείας των γεγονότων. Οι µαθητές

καλούνται να εργαστούν οµαδοσυνεργατικά.. Στις τρεις πρώτες τηλεδιασκέψεις το

ακροατήριο αλλάζει, δηλαδή το ενεργητικό γίνεται παθητικό ενώ στην τέταρτη και

πέµπτη τηλεδιάσκεψη το ενεργητικό ακροατήριο εναλλάσσεται µε το παθητικό σε

κάθε δραστηριότητα.

4

Εξάλλου, η χρήση των υπολογιστών και του διαδικτύου αυξάνει το

ενδιαφέρον των µαθητών και την ουσιαστική συµµετοχή τους στη διαδικασία της

µάθησης. Μέσω ακόµα της αξιοποίησης των ειδικών πλεονεκτηµάτων των

πολυµέσων (γραφικά, εικόνα, ήχος) επιδιώξαµε την ανάπτυξη βιωµατικότητας των

µαθητών.

Τεχνολογικά εργαλεία

Πέρα από τον εξοπλισµό της τηλεδιάσκεψης, θα χρησιµοποιηθεί το λογισµικό

παρουσίασης Powerpoint και το λογισµικό εννοιολογικής χαρτογράφησης Inspiration

για την υλοποίηση κάποιων δραστηριοτήτων, ο εκτυπωτής για να εκτυπώσουν

κάποιες εργασίες τους αλλά και κείµενα και φωτογραφίες από το διαδίκτυο για τη

µελέτη τους, και κυρίως θα γίνει χρήση του διαδικτύου για την πλοήγηση και

διερεύνηση καθορισµένων από τους εκπαιδευτικούς ιστοσελίδων.

Χρονική διάρκεια

Η θεµατική ενότητα θα διδαχθεί σε δέκα διδακτικές ώρες κατά τη διάρκεια

επτά εβδοµάδων. Πιο συγκεκριµένα, θα διατεθούν δύο διδακτικές ώρες για κάθε

τηλεδιάσκεψη.

Προϋποθέσεις υλοποίησης

Για την επιτυχή έκβαση της διδασκαλίας της θεµατικής µας ενότητας, πέρα

από την υλικοτεχνική υποδοµή (εξοπλισµό τηλεδιάσκεψης, εργαστήριο

Πληροφορικής) που πρέπει να διαθέτει το σχολείο, βασική παράµετρος της όλης

προσπάθειας είναι η εξοικείωση µαθητών και εκπαιδευτικών µε τους Η/Υ και κυρίως

µε τη χρήση του διαδικτύου, του λογισµικού παρουσίασης Powerpoint και του

λογισµικού εννοιολογικής χαρτογράφησης Inspiration.

5

Τηλεδιδασκαλία

Εικονική Τάξη

Τηλεσυνεργασία

Τηλεδιάσκεψη 1 (21/2/2005)

1. Γνωριµία των µαθητών των δύο τάξεων µεταξύ τους.

2. Εισαγωγικό µάθηµα στη θεµατική ενότητα «Μικρασιατική καταστροφή- Η τραγωδία του

Νέου Ελληνισµού»


Παρουσίαση αποτελεσµάτων από οµάδες παιδιών


Επιλογή θεµάτων για διερεύνηση από τις οµάδες µαθητών

Αδελφοποίηση οµάδων

Τηλεσυνεργασία µεταξύ αδελφοποιηµένων οµάδων

Ολοκλήρωση διερευνήσεων


Θέµα διδασκαλίας: «Οι τελευταίες ώρες της Σµύρνης» (από το βιβλίο «Η Γλώσσα

µου», Στ΄ τάξης, µέρος 3ο, σελ. 115-119).


Θέµα διδασκαλίας: «Ο Μικρασιατικός πόλεµος», (από το βιβλίο Ιστορίας Στ΄ τάξης

«Στα Νεότερα χρόνια», σελ. 221-227)

Θεµατική Ενότητα: Μικρασιατική Καταστροφή – Η τραγωδία του Νέου Ελληνισµού

∆Ι∆ΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟ∆ΟΛΟΓΙΑ

6

Ο∆ΥΣΣΕΑΣ 2005

Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα

εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ∆ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος

3ο ∆ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ

2ο ∆ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

ΦΟΡΜΑ 1ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Α) Γενικά Στοιχεία

1. ∆άσκαλες: Μπαλοθιάρη Βασιλεία, ∆οκιµάκη Μαρία

2. Τόπος, χρόνος, αριθµός µαθητών πιλοτικού προγράµµατος

Σχολείο Ηµεροµηνία ∆ιδακτική

Ώρα

Τάξη/

Τµήµα

Αριθµός

Μαθητών

3ο ∆. Σ.

Ιεράπετρας

21-2-2005 5η-6

η Στ΄1 24

2ο ∆. Σ.

Μυτιλήνης

21-2-2005 5η-6

η Στ΄1 24

Β) Περιγραφή Μαθήµατος

Η πρώτη τηλεδιάσκεψη κινείται στους δύο παρακάτω άξονες:

1. Γνωριµία των µαθητών των δύο τάξεων µεταξύ τους.

2. Εισαγωγικό µάθηµα στη θεµατική ενότητα «Μικρασιατική καταστροφή- Η τραγωδία του

Νέου Ελληνισµού»

7

Αναλυτικότερα:

1) Γνωριµία των µαθητών των δύο τάξεων µεταξύ τους.

• Στόχοι:

α) Γνωριµία των µαθητών µεταξύ τους µέσα από αναφορές στο περιβάλλον της πόλης,

του σχολείου και της τάξης στο οποίο κινούνται.

β) Πρώτη εξοικείωση των µαθητών µε τον προφορικό λόγο µπροστά στην κάµερα και

ανάπτυξη συναισθηµάτων σεβασµού και κατανόησης στους οµιλούντες.

• Μεθοδολογία προσέγγισης: Τηλεδιδασκαλία εξήντα λεπτών. Στο διάστηµα αυτό τα

σχολεία παρουσιάζουν το υλικό που έχουν συγκεντρώσει για την πόλη, το σχολείο

και την τάξη τους. Κάθε τάξη έχει στη διάθεσή της τριάντα λεπτά. Τα παιδιά της

κάθε τάξης είναι χωρισµένα σε τρεις οµάδες των οκτώ ατόµων. Η κάθε οµάδα γίνεται

ενεργητικό ακροατήριο και παρουσιάζει µέσα σε δέκα λεπτά την πόλη ή το σχολείο ή

την τάξη, ανάλογα µε το τι έχει αναλάβει.

Οι παρουσιάσεις των οµάδων γίνονται σε Powerpoint που περιέχει πλούσιο

οπτικοακουστικό υλικό (αξιοθέατα της πόλης, video από την καθηµερινή ζωή των

κατοίκων, φωτογραφίες του σχολικού κτιρίου, των µαθητών και των δασκάλων)

• Αναµενόµενα αποτελέσµατα: Επίτευξη των στόχων όπως έχουν αρχικά τεθεί.

2) Εισαγωγικό µάθηµα στη θεµατική ενότητα «Μικρασιατική καταστροφή- Η τραγωδία

του Νέου Ελληνισµού»

• Στόχοι:

α) Να διαφανεί στους µαθητές η θεµατική ενότητα µε την οποία θα ασχοληθούν στις

επόµενες τηλεδιασκέψεις.

β) Να γνωρίσουν οι µαθητές, µέσα από σύντοµη παρουσίαση τον ελληνισµό της

Θράκης, της Μικράς Ασίας και του Πόντου στην ιστορική του συνέχεια, το ρόλο που

διαδραµάτισε στις περιοχές αυτές και τη συµβολή του στην οικονοµική και πνευµα-

τική ανάπτυξη του ελληνικού κράτους.

γ)Να προβληµατιστούν για τις συνέπειες που προκάλεσε η Μικρασιατική καταστρο-

φή στις ζωές των κατοίκων των περιοχών αυτών.

• Μεθοδολογία προσέγγισης: Τηλεδιδασκαλία είκοσι λεπτών.

Στο πρώτο δεκάλεπτο η δασκάλα από τη Μυτιλήνη παρουσιάζει µε διαφάνειες σε

Powerpoint την κατάσταση του Ελληνισµού πριν τον Μικρασιατικό πόλεµο, ο οποίος

αποτελεί και το βασικό θέµα της ενότητας. Τα κείµενα της παρουσίασης βασίζονται

κυρίως στο κεφάλαιο «Ο ελληνισµός της Θράκης και της Μ. Ασίας» του βιβλίου της

Ιστορίας της Στ΄ τάξης,, ΣΤΑ ΝΕΟΤΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ.

Στο επόµενο δεκάλεπτο η δασκάλα από την Ιεράπετρα διαβάζει το απόσπασµα µε

τίτλο «Πρόσφυγες» από το µυθιστόρηµα της ∆ιδώς Σωτηρίου «Μέσα στις φλόγες» που

περιλαµβάνεται στο Ανθολόγιο της Στ΄ τάξης «Με λογισµό και µ’ όνειρο» και στο οποίο

διαφαίνεται το δράµα του ξεριζωµού των ανθρώπων αυτών.

Γ) Παράρτηµα

(επισυναπτόµενο υλικό: 1ος

φάκελος - Παρουσίαση σε Powerpoint)

8






ΦΟΡΜΑ 2

ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ


1.∆ασκάλες: Μπαλοθιάρη Βασιλεία, ∆οκιµάκη Μαρία

2.Τόπος, χρόνος, αριθµός µαθητών πιλοτικού προγράµµατος


Ώρα

Τάξη/

Τµήµα

Αριθµός

Μαθητών

3ο ∆. Σ.


28-2-2005 5η-6

η Στ΄1 24

2ο ∆.Σ.

Μυτιλήνης

28-2-2005 5η-6

η Στ΄1 24


1.Τίτλος Μαθήµατος: Ο Μικρασιατικός πόλεµος

2.Εκπαιδευτικό Λογισµικό – Χρησιµοποιούµενες ∆ιευθύνσεις Internet: Λογισµικό

εννοιολογικής χαρτογράφησης Inspiration

http://www.e-yliko.gr/Fyyl/Istoria/fikeim5.htm

9

3. Ένταξη µαθήµατος στο αναλυτικό πρόγραµµα

• Τάξη: Στ΄

• Γνωστικό αντικείµενο: Ιστορία

• ∆ιδακτική Ενότητα: Ο Μικρασιατικός πόλεµος, Ιστορία – Βιβλίο µαθητή, Στα

Νεώτερα Χρόνια, σελ. 220-227, Ενότητα 41

• ∆ιδακτικοί στόχοι:

Οι µαθητές:

-Να γνωρίσουν τα κυριότερα γεγονότα του Μικρασιατικού πολέµου

-Να κατανοήσουν τους λόγους που οδήγησαν στην Μικρασιατική καταστροφή.

-Να προβληµατιστούν σχετικά µε τις άµεσες, τις βραχυπρόθεσµές και

µακροπρόθεσµες συνέπειες της Μικρασιατικής καταστροφής για την Ελλάδα και

για τους πρόσφυγες.

• Μεθοδολογία ∆ιδακτικής προσέγγισης:

- Αφήγηση από τη δασκάλα του ιστορικού γεγονότος σε συνδυασµό µε διάλογο µε

τους µαθητές

-∆ιερευνητική - Συνεργατική µέθοδος διδασκαλίας για τον εντοπισµό και την

κατανόηση των βασικών σηµείων –πληροφοριών του κειµένου

-Συνεργασία των µαθητών για τη σύνθεση εργασιών σχετικών µε το κείµενο

σε φύλλο δραστηριοτήτων και στον υπολογιστή

• Αναµενόµενα αποτελέσµατα:

Ανάπτυξη ικανότητας να εντοπίζουν τις σηµαντικές πληροφορίες που σχετίζονται µε το

ιστορικό γεγονός διερευνώντας το κείµενο και σχετικές πηγές. Ανάπτυξη ικανότητας

προβληµατισµού γύρω από το γεγονός και τις συνέπειές του.

4. ∆οµή Μαθήµατος:

- Αναλυτική περιγραφή επιµέρους βηµάτων διδασκαλίας

• Αφόρµηση (Η δασκάλα ρωτάει τους µαθητές για την ύπαρξη συγγενών που

έζησαν τη µικρασιατική καταστροφή και αν γνωρίζουν κάτι γι΄ αυτό το γεγονός.

Στη συνέχεια παρουσιάζονται συγκριτικά δύο χάρτες. Ο ένας απεικονίζει τα

σύνορα της Ελλάδας, όπως είχαν διαµορφωθεί µετά τον Α’ Παγκόσµιο πόλεµο

και ο άλλος την Ελλάδα όπως διαµορφώθηκε µε τη συνθήκη της Λωζάνης µετά

την Μικρασιατική καταστροφή)

• Προσέγγιση του κειµένου - Αφήγηση από τη δασκάλα των γεγονότων και των

συνθηκών που προκάλεσαν τον Μικρασιατικό πόλεµο καθώς και των αιτιών που

οδήγησαν στην αποτυχία του σε συνδυασµό µε διάλογο µε τους µαθητές

• Επισήµανση των κύριων σηµείων του κειµένου – Οι µαθητές εντοπίζουν και

συλλέγουν πληροφορίες µέσα από το κείµενο και απαντούν σε ερωτήσεις της

δασκάλας. Ενδεικτικές ερωτήσεις:

1. Γιατί οι Έλληνες αποβιβάζονται στη Μικρά Ασία και πώς αντιδρούν οι

Τούρκοι;.

2. Τι επιπτώσεις είχαν οι εκλογές στην Ελλάδα στις στρατιωτικές επιχειρήσεις;

3. Μέχρι που έφτασε ο ελληνικές στρατός και πώς αντέδρασαν οι Τούρκοι;

4. Τι όριζε η συνθήκη της Λωζάνης;

• Οι µαθητές χωρίζονται σε δώδεκα οµάδες των δύο ατόµων. Οι τέσσερις οµάδες

εργάζονται στον ηλεκτρονικό υπολογιστή και µε τη βοήθεια του λογισµικού

10

εννοιολογικής χαρτογράφησης Inspiration κατασκευάζουν εννοιολογικό χάρτη

της ενότητας, δηλαδή κατασκευάζουν διάγραµµα στο οποίο απεικονίζονται τα

βασικά σηµεία της ενότητας. Οι υπόλοιπες οµάδες απαντούν στις ερωτήσεις του

σχετικού φύλλου δραστηριοτήτων.

• Ανακοίνωση απαντήσεων (κάθε δραστηριότητα από µία διαφορετική οµάδα) –

Συζήτηση – Ανταλλαγή απόψεων

- Αξιολόγηση

Η αξιολόγηση της προσπάθειας των µαθητών γίνεται κατά τη διάρκεια της οµαδικής

εργασίας, όπου η δασκάλα περιφέρεται σε όλες τις οµάδες, τις καθοδηγεί και τις

διευκολύνει στις απαντήσεις, αλλά και στην τελική παρουσίαση των εργασιών στο

τέλος της διδασκαλίας. Σε κάθε περίπτωση, σκοπός αυτής της δραστηριότητας δεν

είναι η αξιολόγηση αυτή καθεαυτή, αλλά η ενθάρρυνση των µαθητών να λειτουργούν

και να δουλεύουν οµαδικά, να χαίρονται το αποτέλεσµα της οµαδικής προσπάθειας

και να παρωθούνται ο ένας από τον άλλο. Βέβαια, µε τα Φύλλα Εργασιών και την

εποπτεία καθ’ όλη τη διάρκεια της εργασίας, η δασκάλα σχηµατίζει και

διαµορφώνει αντίληψη για όλους τους µαθητές της.

- ∆ραστηριότητες Μαθητών:

• Μελετούν το κείµενο

• Απαντούν σε ερωτήσεις της δασκάλας για την επισήµανση των βασικών

σηµείων του κειµένου

• Συνεργάζονται σε οµάδες για την κατασκευή εννοιολογικού χάρτη της

ενότητας στον υπολογιστή και για τη συµπλήρωση των ερωτήσεων σε φύλλο

εργασίας

• Ανακοινώνουν τις απαντήσεις τους- Συζητούν- Συγκρίνουν τις απόψεις τους

- Συνδυασµός µε άλλα µέσα διδασκαλίας: χρήση χαρτών, φύλλων εργασίας, λογισµικό

εννοιολογικής χαρτογράφησης Inspiration



φάκελος - χάρτες)

11

(Βιβλίο «Στα νεώτερα χρόνια, Ιστορία, Σελ. 220-227, Τάξη Στ΄)

Φύλλο δραστηριοτήτων 2

∆ΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Όνοµα:.................................................................... Οµάδα......................

1. Αφού διαβάσετε προσεκτικά το κείµενο, βάλτε πλαγιότιτλους στις παραγράφους του

κειµένου:

Παράγραφοι Πλαγιότιτλοι

2. Μετά το µικρασιατικό πόλεµο δηµιουργήθηκε µεγάλο πρόβληµα µε τους πρόσφυγες

που ήρθαν στην Ελλάδα. Το γεγονός αυτό είχε θετικές και αρνητικές συνέπειες για

την Ελλάδα. Στις παρακάτω προτάσεις σηµειώστε µε x ποιες θεωρείτε θετικές και

ποιες αρνητικές και δικαιολογήστε την απάντησή σας.

α. Καλλιεργήθηκαν παραµεληµένες εκτάσεις

θετικό αρνητικό

∆ικαιολόγηση.....................................................................................................

............................................................................................................................

β. ∆ιαδόθηκαν νέες καλλιέργειες και νέοι τρόποι καλλιέργειας


∆ικαιολόγηση.....................................................................................................

............................................................................................................................

γ. Αυξήθηκε ο πληθυσµός της Ελλάδας


∆ικαιολόγηση.....................................................................................................

............................................................................................................................

δ. Εγκαταλείφθηκαν περιοχές που ζούσε ο Ελληνισµός για αιώνες

12


∆ικαιολόγηση.....................................................................................................

............................................................................................................................

ε. ∆απανήθηκαν µεγάλα ποσά για την αποκατάσταση των προσφύγων


∆ικαιολόγηση.....................................................................................................

............................................................................................................................

3. Στον παρακάτω χάρτη χρωµατίστε µε το ίδιο χρώµα τις περιοχές 1 και 2 που πήρε η

Ελλάδα µε το τέλος του Α΄ Παγκοσµίου πολέµου. Στη συνέχεια τραβήξτε µαύρες

γραµµές, για να δείξετε τα µέρη που χάθηκαν µε τη συνθήκη της Λωζάνης.

13

4. Ένας ανταποκριτής της εποχής έγραψε για την µικρασιατική καταστροφή το

παρακάτω απόσπασµα:

Που οφείλεται κατά τη γνώµη του η αποτυχία του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία;

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Οι Έλληνες ήταν πρώτης τάξεως πολεµιστές και σίγουρα,

κάµποσα σκαλοπάτια παραπάνω από το στρατό του Κεµάλ.

Αυτή είναι η άποψη του Γουίτταλ. Πιστεύει ότι οι τσολιάδες

θα είχαν καταλάβει την Άγκυρα - και θα είχαν τελειώσει τον

πόλεµο αν δεν είχαν προδοθεί. Όταν ο Κωνσταντίνος ήρθε

στην εξουσία όλοι οι Έλληνες αξιωµατικοί που ήταν σε

επιτελικές θέσεις υποβαθµίστηκαν αµέσως σε χαµηλότερα

πόστα. Πολλοί απ' αυτούς είχαν πάρει τα γαλόνια τους µε

ανδραγαθήµατα στο πεδίο της µάχης. Ήταν έξοχοι

πολεµιστές και σπουδαίοι ηγέτες. Αυτό δεν εµπόδισε το

κόµµα του Κωνσταντίνου να τους διώξει και να τους

αντικαταστήσει µε αξιωµατικούς που δεν είχαν ακούσει ποτέ

τους να πέφτει ούτε µια ντουφεκιά. Αυτό είχε σαν

αποτέλεσµα να σπάσει το µέτωπο.

Όλη τη µέρα τους έβλεπα να περνούν από µπροστά µου.

Κουρασµένοι, βρώµικοι, αξύριστοι, ανεµοδαρµένοι. Χωρίς

µπάντες, χωρίς εµβατήρια, χωρίς καν περίθαλψη! Μόνο µε

µια βρώµικη κουβέρτα ο καθένας. Και µε συντροφιά,

βέβαια, τα κουνούπια της νύκτας. Αυτοί οι άνδρες ήταν οι

σηµαιοφόροι της δόξας, που πριν λίγο καιρό, λεγόταν

Ελλάδα. Κι αυτή η εικόνα ήταν το φινάλε της δεύτερης

πολιορκίας της Τροίας... Έρνεστ Χεµινγουαίη, 1922*1

14

5. Επιλέξτε τη σωστή απάντηση:

Α. Ποιο από τα παρακάτω δεν υπήρξε αίτιο του Μικρασιατικού πολέµου;

1. Οι τούρκοι σχεδίαζαν επίθεση κατά της Ελλάδας.

2. Οι τούρκοι ένιωθαν ταπεινωµένοι από τους όρους που είχαν επιβληθεί στη χώρα

τους µετά τον Α΄ Παγκόσµιο πόλεµο.

3. Οι Έλληνες επιθυµούσαν να προστατεύσουν τους αδελφούς τους της Μ. Ασίας.

Β. Αποτελέσµατα του µικρασιατικού πολέµου ήταν:

1. Η Ελλάδα να χάσει την ανεξαρτησία της.

2. Η Ελλάδα να γίνει σύµµαχος µε την Τουρκία.

3. Να ξεριζωθούν από τις πατρίδες τους οι Έλληνες της Μ. Ασίας και της Αν. Θράκης.

4. Να εγκατασταθούν περισσότεροι Έλληνες στα παράλια της Μ.Ασίας.

15






ΦΟΡΜΑ 3ου

ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ


1. ∆ασκάλες: ∆οκιµάκη Μαρία, Μπαλοθιάρη Βασιλεία



Ώρα

Τάξη/

Τµήµα

Αριθµός

Μαθητών

3ο ∆. Σ.


14/3/2005 1η-2

η Στ΄1 20

2ο ∆.Σ.

Μυτιλήνης

14/3/2005 1η-2

η Στ΄1 20


1. Τίτλος Μαθήµατος: Οι τελευταίες ώρες της Σµύρνης

2. Εκπαιδευτικό Λογισµικό – Χρησιµοποιούµενες ∆ιευθύνσεις Internet: Powerpoint- http://www.aekfans.gr/1924.htm


• Τάξη: Στ΄- Ελληνικά (βιβλίο «Η Γλώσσα µου» 3ο Μέρος σελ. 115-119)

• Γνωστικό αντικείµενο: Ελληνικά

• ∆ιδακτική Ενότητα: Μικρασιατική καταστροφή-Η τραγωδία του Νέου Ελληνισµού

16

• ∆ιδακτικοί στόχοι:

- Νοηµατική, εκφραστική και συναισθηµατική διερεύνηση του κειµένου.

- Αναφορά στο ιστορικό γεγονός της Μικρασιατικής καταστροφής.

- Κατανόηση του µεγέθους της συµφοράς και των συνεπειών της µέσα από τις

ολοζώντανες οπτικές εικόνες του κειµένου (ξεριζωµός-προσφυγιά).

- Γραπτή εργασία σε φύλλα εργασίας-Συζήτηση-Ανταλλαγή απόψεων

• Μεθοδολογία ∆ιδακτικής προσέγγισης: Ως µέθοδος διδασκαλίας θα χρησιµοποιηθεί:

-η παραδοσιακή-δασκαλοκεντρική κατά την προετοιµασία και ενηµέρωση της τάξης

(Παρουσίαση του θέµατος από τη δασκάλα-Αναφορά στο ιστορικό γεγονός περιλη-

πτικά)

-οµαδοσυνεργατική µέθοδος διδασκαλίας µε ενεργή συµµετοχή των µαθητών για τη

συστηµατικότερη διερεύνηση του κειµένου σε πληροφοριακό και βαθύτερο επίπεδο.

• Αναµενόµενα αποτελέσµατα: Ανάπτυξη ικανότητας να διερευνούν το κείµενο και να

εντοπίζουν πληροφορίες που σχετίζονται µε το θέµα. Άσκηση στο να διακρίνουν τα

υφολογικά χαρακτηριστικά του κειµένου, τα οποία αποτελούν στοιχεία πολύ

ενδιαφέροντα από εκφραστική άποψη. Ανάπτυξη ικανότητας προβληµατισµού γύρω

από το περιστατικό και τις συνέπειές του και σύνδεση αυτών µε σηµερινές παρόµοιες

καταστάσεις.


-Αναλυτική περιγραφή επιµέρους βηµάτων διδασκαλίας:

• Αφόρµηση ( Σύνδεση µε τη προηγούµενη διδακτική ενότητα της ιστορίας, η οποία

είναι σχετική µε το µάθηµα της Γλώσσας. Παρουσίαση από τη δασκάλα σε

Powerpoint, η οποία περιλαµβάνει εικόνες της Σµύρνης πριν την καταστροφή της,

εικόνες της Σµύρνης να καίγεται, σχόλια εφηµερίδων και µαρτυρίες προσώπων για το

πώς προκλήθηκε η πυρκαγιά που κατέστρεψε τη Σµύρνη, καθώς και εικόνες και

σχόλια για την τύχη των κατοίκων της.)

• Ανάγνωση του κειµένου από τη δασκάλα.

• Σιωπηρή ανάγνωση του κειµένου, αρίθµηση παραγράφων από τα παιδιά και

ενδεικτικοί πλαγιότιτλοι.

• Ερωτήσεις κατανόησης-Συλλογή πληροφοριών µέσα από το κείµενο και εντοπισµός

των υφολογικών χαρακτηριστικών του κειµένου από τα παιδιά µε τη βοήθεια της

δασκάλας (Πού το λέει; Πώς το λέει; ∆ιάβασέ το.) Ανταλλαγή απόψεων.

• Απαντήσεις σε ερωτήσεις σε σχετικό φύλλο εργασίας -Εργασία στις οµάδες, οι

οποίες είναι χωρισµένες ανά δύο µαθητές -Ανακοίνωση απαντήσεων


Η αξιολόγηση της προσπάθειας των µαθητών γίνεται κατά τη διάρκεια της οµαδικής

εργασίας, όπου η δασκάλα περιφέρεται σε όλες τις οµάδες, τις καθοδηγεί και τις

διευκολύνει στις απαντήσεις αλλά και στην τελική παρουσίαση των εργασιών στο

τέλος της διδασκαλίας. Σε κάθε περίπτωση, σκοπός αυτής της δραστηριότητας δεν

είναι η αξιολόγηση αυτή καθεαυτή, αλλά η ενθάρρυνση των µαθητών να λειτουργούν

και να δουλεύουν οµαδικά, να χαίρονται το αποτέλεσµα της οµαδικής προσπάθειας

και να παρωθούνται ο ένας από τον άλλο. Βέβαια, µε τα Φύλλα Εργασιών και την

εποπτεία καθ’ όλη τη διάρκεια της εργασίας, η δασκάλα σχηµατίζει και

διαµορφώνει αντίληψη για όλους τους µαθητές της.

17

-∆ραστηριότητες Μαθητών:

• Εντοπίζουν στο χάρτη το λιµάνι της Σµύρνης, και εκφράζουν την άποψή τους

γιατί θεωρούνταν σηµαντικό εµπορικό λιµάνι.

• Μελετούν το κείµενο.

• Αριθµούν τις παραγράφους και δίνουν ενδεικτικούς πλαγιότιτλους σ΄ αυτές.

• Απαντούν σε ερωτήσεις της δασκάλας για τη βαθύτερη νοηµατική, εκφραστική

και συναισθηµατική διερεύνηση του κειµένου (Τι περιγράφεται σ’ αυτό το

κείµενο; Πού και πότε γίνεται; Ποιοι παίρνουν µέρος; Τι εκφραστικά στοιχεία

χρησιµοποιεί ο συγγραφέας για να µας περιγράψει µε ζωντανό τρόπο τη συµφορά

αυτή; Τι συναισθήµατα και σκέψεις µας προκαλεί η αφήγηση του συγγραφέα; Τι

είναι µυθιστόρηµα;)

• Συνεργάζονται σε οµάδες για την απάντηση ερωτήσεων σε φύλλο εργασίας

• Ανακοινώνουν τις απαντήσεις τους- Συζητούν- Συγκρίνουν τις απόψεις τους

• Συνοψίζουν τα βασικά σηµεία των απαντήσεων τους

-Συνδυασµός µε άλλα µέσα διδασκαλίας: χρήση χάρτη, φύλλα εργασίας



φάκελος - Παρουσίαση της δασκάλας σε Powerpoint)

18

ΤΟΥ ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ (Η Γλώσσα µου, 3

ο Μέρος , σ. 115-119, ΟΕ∆Β, Τάξη Στ΄)

∆ΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΟΝΟΜΑ: ................................................................................ ΟΜΑ∆Α: ....................

Αφού διαβάσετε προσεκτικά το κείµενο του βιβλίου σας, να συνεργαστείτε µε τα

υπόλοιπα µέλη της οµάδας σας και να απαντήσετε στις πιο κάτω ερωτήσεις:

1. Να γράψετε µε λίγα λόγια την υπόθεση του κειµένου που διαβάσαµε. ( χώρος,

χρόνος, πρόσωπα, συναισθήµατα)

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

2. Nα προσπαθήσετε να χωρίσετε το κείµενο σε σκηνές και να δώσετε ένα τίτλο

για την κάθε µια.

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

3. Ο συγγραφέας για να περιγράψει το τραγικό γεγονός της καταστροφής της

Σµύρνης χρησιµοποίησε πολλά εκφραστικά στοιχεία, όπως ασύνδετο σχήµα

γοργή αφήγηση, λαϊκές φράσεις και λέξεις, λόγο διατυπωµένο σε µικρές

περιόδους, ολοζώντανες οπτικές εικόνες. α) Να εντοπίσεις στο κείµενο αυτά

τα υφολογικά στοιχεία (και να γράψεις µερικά.) β) Τι επιτυγχάνει µ’ αυτά ο

συγγραφέας;

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

19

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

4. α)Το κείµενο είναι σύνδεση επιλεγµένων αποσπασµάτων από το µυθιστόρηµα του

Κοσµά Πολίτη «Στου Χατζηφράγκου», το οποίο είναι εµπνευσµένο από τη

Μικρασιατική καταστροφή. Γνωρίζετε άλλα µυθιστορήµατα που αναφέρονται στη

Μικρασιατική καταστροφή;

β) Ο Κοσµάς Πολίτης µεγάλωσε στη Σµύρνη. Γνωρίζετε άλλους συγγραφείς που

έχουν γενέτειρα τη Μικρά Ασία και έζησαν τη Μικρασιατική καταστροφή;

Θεωρείτε ότι επηρέασε τη σκέψη και το έργο τους η µικρασιατική τους καταγωγή,

η απώλεια πατρίδας και αγαπηµένων προσώπων, η προσωπική τους υπόθεση της

προσφυγιάς, ο αγώνας για νέα ζωή στην Ελλάδα; Πώς;

α)

• •

• •

• •

β)

• •

• •

• •

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

20

5. Ποια η τύχη όσων κατοίκων περισσέψανε;

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

................................................................................................................................…...

21






ΦΟΡΜΑ 4ου

ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ


1. ∆άσκαλοι(ες): ∆οκιµάκη Μαρία, Μπαλοθιάρη Βασιλεία



Ώρα

Τάξη/

Τµήµα

Αριθµός

Μαθητών

3ο ∆. Σ.


21/3/2005 1η-2

η Στ΄1 24

2ο ∆.Σ.

Μυτιλήνης

21/3/2005 1η-2

η Στ΄1 24


1. Τίτλος Μαθήµατος: Ανάθεση οµαδικών εργασιών στους µαθητές


- Τάξη: Στ΄

-∆ιδακτική Ενότητα: Μικρασιατική Καταστροφή – Η τραγωδία του Νέου

Ελληνισµού

22

- ∆ιδακτικοί στόχοι:

α) Να αδελφοποιηθούν οι οµάδες της τοπικής µε τις οµάδες της αποµακρυσµένης

τάξης και να τηλεσυνεργαστούν στον καταµερισµό αρµοδιοτήτων.

Ειδικότερα µέσω των δραστηριοτήτων που θα ανατεθούν στις οµάδες στόχοι είναι:


α) Να εξασκηθούν στην έρευνα και στην αναζήτηση πληροφοριών από προφορικές

µαρτυρίες, στο διαδίκτυο και σε βιβλιοθήκες.

β) Να εξασκηθούν στην παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου µε το να κρατούν

σηµειώσεις, να συνδιαλέγονται µεταξύ τους, για να είναι ικανοί να υποστηρίξουν µε

επιχειρήµατα τις απόψεις της οµάδας τους ή τις προσωπικές τους απόψεις στην παρουσίαση

της εργασίας τους και στην τελική συζήτηση.

γ) Να κατανοήσουν καλύτερα τη θεµατική ενότητα που επεξεργαζόµαστε και να έχουν

ενεργητική συµµετοχή στη µελέτη της.

- Μεθοδολογία ∆ιδακτικής προσέγγισης: Τηλεσυνεργασία

∆ίνονται τα φύλλα εργασιών, τα οποία έχουν ετοιµάσει οι δασκάλες των δύο τάξεων και

στα οποία οι µαθητές καλούνται να εργαστούν οµαδοσυνεργατικά. Τα παιδιά κάθε τάξης

χωρίζονται σε έξι οµάδες των τεσσάρων ατόµων. Η επιλογή του θέµατος µε το οποίο θα

ασχοληθεί η κάθε οµάδα θα γίνει βάσει του ενδιαφέροντος των παιδιών. Κάθε δραστηριότητα

ανατίθεται από κοινού σε δύο οµάδες µαθητών, από τις οποίες η µία είναι από την

αποµακρυσµένη τάξη και η άλλη από την τοπική και οι οποίες θα αδελφοποιηθούν.

Με τη διδακτική αυτή προσέγγιση οι µαθητές συµµετέχουν ενεργητικά στην

εκπαιδευτική διαδικασία, ενώ ο ρόλος του δασκάλου διαφοροποιείται και από παρουσιαστής-

παντογνώστης ασκεί ένα ρόλο βοηθητικό και διαµεσολαβητικό σε µια προσπάθεια

καθοδήγησης και διευκόλυνσης των µαθητών να προσεγγίσουν µε διερευνητικό και

βιωµατικό τρόπο τη γνώση. ∆ιαµορφώνουµε τις συνθήκες, ώστε οι µαθητές να αισθάνονται

ότι συν-σκηνοθετούν, ότι συµµετέχουν στο σχεδιασµό της εκπαιδευτικής διαδικασίας και δεν

την υφίστανται παθητικά.

-Αναµενόµενα αποτελέσµατα:

Οι µαθητές. θα αναπτύξουν συνεργατικό πνεύµα και αλληλελεγγύη, θα ασκηθούν στην

επιλογή, στον έλεγχο και στη διασταύρωση της πληροφορίας και στην αποτελεσµατική της

χρήση. Επίσης θα ασκηθούν στο να συσκέπτονται και να συναποφασίζουν για την απάντηση

της οµάδας τους και θα αναπτύξουν ικανότητα λογικής ερµηνείας των γεγονότων και

κριτικής σκέψης.

- ∆οµή Μαθήµατος:

• Αναλυτική περιγραφή επιµέρους βηµάτων της τηλεδιάσκεψης:

α) Επιλογή θεµάτων για διερεύνηση από τις οµάδες µαθητών.

β) Αδελφοποίηση οµάδων της τοπικής και της αποµακρυσµένης τάξης.

γ) Τηλεσυνεργασία µεταξύ αδελφοποιηµένων οµάδων για καταµερισµό

αρµοδιοτήτων.

δ) Ολοκλήρωση διερευνήσεων

• ∆ραστηριότητες Μαθητών:

Οι µαθητές οδηγούνται σε πηγές πληροφόρησης καθοδηγούµενοι από τον ίδιο το

δάσκαλο, διεξάγουν έρευνες και πραγµατοποιούν επισκέψεις εκτός σχολείου. Επίσης

επεξεργάζονται τα όσα είδαν, άκουσαν και συνθέτουν δικά τους κείµενα.

1) Στην πρώτη δραστηριότητα η καταγραφή του ιστορικού γεγονότος γίνεται από δύο οπτικές

γωνίες, ενός Έλληνα ιστορικού και ενός Τούρκου ιστορικού. Η µία από τις αδελφοποιηµένες

οµάδες αναλαµβάνει να καταγράψει το ιστορικό γεγονός από την πλευρά του Έλληνα

ιστορικού και η άλλη από την πλευρά του Τούρκου ιστορικού.

23

Με τη δραστηριότητα αυτή τα παιδιά γίνονται ερευνητές, προσπαθούν να ακολουθήσουν

τα βήµατα εργασίας ενός ιστορικού και γίνονται παραγωγοί ιστορικών κειµένων. Μαθαίνουν

πώς να οργανώνουν και πώς να παρουσιάζουν την ιστορική τους γνώση, γνώµη και αντίληψη

των ιστορικών γεγονότων. Παράλληλα διαπιστώνουν τις διαφορετικές οπτικές µε τις οποίες

προσεγγίζονται και ερµηνεύονται τα γεγονότα και οι συνέπειες του µικρασιατικού πολέµου

από τους ιστορικούς των εµπλεκόµενων λαών.

2) Στη δεύτερη δραστηριότητα η µία από τις αδελφοποιηµένες οµάδες αναλαµβάνει να

συγκεντρώσει υλικό από διάφορες πηγές για να φτιάξει ένα λεύκωµα µε τα ήθη και τα έθιµα

των προσφύγων και ένα ανθολόγιο της µουσικής τους παράδοσης (µε χορούς, τραγούδια,

µουσικά όργανα), ενώ η άλλη ένα βιβλίο συνταγών και ένα λεύκωµα µε ενδυµασίες, έπιπλα,

σκεύη, εργαλεία και άλλα κειµήλια των προσφύγων.

Με αυτή τη δραστηριότητα επιδιώκεται να γνωρίσουν την καθηµερινή ζωή, τη

λαογραφία, τον πολιτισµό των ανθρώπων αυτών και τη δράση τους στην πολιτιστική ζωή της

σύγχρονης Ελλάδας.

3) Στην τρίτη δραστηριότητα η µία από τις αδελφοποιηµένες οµάδες γράφει και δραµατοποιεί

τη σκηνή της τραγικής νύχτας που κάηκε η Σµύρνη και η άλλη τη σκηνή του ερχοµού της

οικογένειας στο λιµάνι του Πειραιά.

Με αυτή τη δραστηριότητα οι µαθητές παράγουν θεατρικό λόγο και σχεδιάζουν την πλοκή

του σεναρίου. Αναζητούν χαρακτήρες-ρόλους και δηµιουργούν το κατάλληλο σκηνικό για

το συγκεκριµένο τόπο, χρόνο και γεγονός. ∆ραµατοποιώντας το θεατρικό έργο βιώνουν τις

τραγικές στιγµές του ξεριζωµού των προσφύγων.

4) Στην τέταρτη δραστηριότητα η µία από τις αδελφοποιηµένες οµάδες γράφει την περίληψη

του µυθιστορήµατος και το χαρακτηρισµό των προσώπων-πρωταγωνιστών, ενώ η άλλη

περιγράφει τους χώρους όπου κινείται το µυθιστόρηµα και τους συγκρίνει µε την εικόνα που

παρουσιάζουν σήµερα.

Μέσα από την απόλαυση της ανάγνωσης ενός λογοτεχνικού κειµένου, ενισχύονται οι

εµπειρίες των µαθητών όσον αφορά τη θεµατική ενότητα που διδάσκονται και βρίσκονται πιο

κοντά στην ατµόσφαιρα της εποχής.

5) Στην πέµπτη δραστηριότητα η µία από τις αδελφοποιηµένες οµάδες ερευνά τον τρόπο

αποκατάστασής και ενσωµάτωσης των προσφύγων και τον τρόπο µε τον οποίο τους δέχτηκε

το ελληνικό κράτος και οι Έλληνες. Επίσης ερευνά πως συνέβαλαν στην οικονοµική και

πνευµατική ανάπτυξη της Ελλάδας µε τον ερχοµό τους. Οι µαθητές της άλλης οµάδας

ψάχνουν και βρίσκουν συνοικίες Μικρασιατών προσφύγων που βρίσκονται στη πόλη τους

και συγκρίνουν τις συνθήκες ζωής τους κατά τις πρώτες ηµέρες της εγκατάστασής τους µε

τις σηµερινές.

Με αυτή τη δραστηριότητα επιδιώκεται µέσω της ανάλυσης των πληροφοριών που έχουν

συλλέξει η κατανόηση της έκτασης του προσφυγικού προβλήµατος, των ενεργειών του

ελληνικού κράτους για αποκατάσταση των προσφύγων και της προσπάθειας των προσφύγων

για ενσωµάτωση στη νέα πατρίδα. Επίσης επιδιώκεται µέσα από τις εµπειρικές τους γνώσεις

και την έρευνά τους να διαπιστώσουν πως ζούσαν οι πρόσφυγες τα πρώτα χρόνια του

ξεριζωµού τους και πως είναι σήµερα οι συνθήκες ζωή τους.

6) Στην έκτη δραστηριότητα η µία από τις αδελφοποιηµένες οµάδες αναλαµβάνει να

ερευνήσει την άποψη των συµµαθητών της για τις εµπειρίες των Μικρασιατών προσφύγων

και των σηµερινών µεταναστών που ζουν στη χώρα µας, ενώ η άλλη να διαπιστώσει µέσα

από έρευνα αν υπάρχουν οµοιότητες και διαφορές ανάµεσα στις εµπειρίες που βίωσαν οι

Μικρασιάτες πρόσφυγες και σε αυτές που βιώνουν σήµερα οι µετανάστες στη χώρα µας.

Με αυτή τη δραστηριότητα οι µαθητές εξοικειώνονται στο να κατασκευάζουν

ερωτηµατολόγια, να παίρνουν συνεντεύξεις από πρόσωπα, να επεξεργάζονται τα δεδοµένα

και να καταλήγουν σε συµπεράσµατα. Ακόµα είναι πιθανόν να µετασχηµατίσουν τη στάση

τους απέναντι στους µετανάστες.

24

-Συνδυασµός µε άλλα µέσα διδασκαλίας: Φύλλα εργασίας

25

Φύλλο δραστηριοτήτων 4ης

τηλεδιάσκεψης

Οµάδα......................

Ονόµατα::............................................................................………...........

∆ραστηριότητα 1η

Από το βιβλίο Ιστορίας της Νεότερης Ελλάδας χάθηκε το κεφάλαιο του

Μικρασιατικού πολέµου. Εσείς αναλαµβάνετε να το γράψετε. Συγκεντρώστε υλικό

από διάφορες πηγές (εφηµερίδες της εποχής, αρχεία της τοπικής βιβλιοθήκης,

λογοτεχνικά κείµενα, προφορικές µαρτυρίες, σελίδες στο διαδίκτυο), επεξεργαστείτε

το προσεκτικά και δώστε όσο πιο αντικειµενικά µπορείτε τα γεγονότα. Φροντίστε στο

κείµενό σας να απαντάτε στα παρακάτω ερωτήµατα:

α) Ποιος ο τόπος, ο χρόνος των γεγονότων και ποιοι συµµετέχουν σ’ αυτά;

β) Ποιες ήταν οι αιτίες της Μικρασιατικής εκστρατείας;

γ) Ποιες ήταν οι αιτίες της Μικρασιατικής καταστροφής;

δ) Ποιες οι συνέπειες για τον ελληνισµό που κατοικούσε εκεί;

ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΣΤΟ ∆ΙΑ∆ΙΚΤΥΟ

Συνθήκη Λωζάνης

http://www.fhw.gr/chronos/14/gr/1923_1940/foreign_policy/facts/02.html


http://www.venizelos-foundation.gr/eldocs/bio20-23.jsp

http://www.e-yliko.gr/Fyyl/Istoria/fiicon03.htm Ν.24

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ε. ∆ικαίου, Τα κοριτσάκια µε τα ναυτικά, Ακρίτας, 1991

Γ. Γρηγοριάδου-Σουρέλη, Ο τελευταίος αποχαιρετισµός, Ψυχογιός, 1990

Β. Χατζηβασιλείου, Τα χρόνια της αλµύρας, ΑΣΕ, 1989

∆. Σωτηρίου, Μέσα στις φλόγες, Κέδρος, 1993, 25η έκδ.

26

Οµάδα......................

Ονόµατα::............................................................................……….............


Εκτός από τα κουρέλια µιας ζωής ρηµαγµένης, οι πρόσφυγες του Μικρασιατικού

πολέµου έφεραν µαζί και τον αξιοζήλευτο πολιτισµό τους. Συγκεντρώστε υλικό και

φτιάξτε:

Α) ένα λεύκωµα το οποίο να περιέχει ήθη και έθιµα των προσφύγων

Β) ένα βιβλίο συνταγών

Γ) ένα λεύκωµα µε ενδυµασίες, έπιπλα, σκεύη, εργαλεία και άλλα κειµήλια

∆) ένα ανθολόγιο της µουσικής τους παράδοσης (µε χορούς, τραγούδια, µουσικά

όργανα)

Το υλικό σας µπορείτε να το συγκεντρώσετε από:

-Τις παρακάτω ∆ιευθύνσεις στο ∆ιαδίκτυο

Α) http://dim-rizou.pel.sch.gr/ergasies/mnhmes/6.htm#1

Β) http://www.de.sch.gr/mikrasia/mikrgefs.htm

http://www.pontos.gr/el/syntages.asp

Γ) http://www.ime.gr/exhibitions/hellenic_costume/# Περίοδος 1919-1922

http://dim-rizou.pel.sch.gr/ergasies/mnhmes/7.htm

∆) http://www.pontos.gr/el/xoroi.htm

http://www.mikrasia.gr/dance.htm

-Τα παρακάτω λογοτεχνικά κείµενα





-Λαογραφικά βιβλία και γραπτές πηγές που µπορείτε να βρείτε στην τοπική και

σχολική βιβλιοθήκη σας.

-Πολιτιστικούς Συλλόγους Μικρασιατών, Ποντίων, Θρακιωτών

-Συγγενικά και φιλικά σας πρόσωπα

- Το DVD της ταινίας «Πολίτικη κουζίνα»

27

Οµάδα......................

Ονόµατα::............................................................................……….............


∆ηµιουργήστε ένα θεατρικό διάλογο ανάµεσα στα µέλη µιας µικρασιατικής

οικογένειας (µητέρα, πατέρας, δύο παιδιά). Προσπαθήστε µέσα απ’ αυτόν να

φαίνονται τα συναισθήµατα και οι σκέψεις των µελών της οικογένειας.

α) Η πρώτη σκηνή διαδραµατίζεται κατά τη διάρκεια της τραγικής νύχτας που κάηκε

η Σµύρνη.

β) Η δεύτερη σκηνή διαδραµατίζεται κατά τον ερχοµό τους στο λιµάνι του Πειραιά.

Στη συνέχεια δραµατοποιήστε την κάθε σκηνή..

Αν θέλετε να βιώσετε την ατµόσφαιρα των στιγµών αυτών, µπορείτε να διαβάσετε τα

παρακάτω λογοτεχνικά κείµενα:





28

Οµάδα......................

Ονόµατα:............................................................................……….............


∆ιαβάστε το µυθιστόρηµα της ∆ιδώς Σωτηρίου, Μέσα στις φλόγες, Κέδρος, 1993, 25η

έκδ., στο οποίο η συγγραφέας αφηγείται τη Μικρασιατική καταστροφή και

πραγµατοποιήστε:

Α) Παρουσίαση του µυθιστορήµατος (περίληψη, χαρακτηρισµό προσώπων-

πρωταγωνιστών)

Β) Περιγραφή των χώρων όπου κινείται το µυθιστόρηµα και σύγκρισή τους µε την

εικόνα που παρουσιάζουν σήµερα

29

Οµάδα......................

Ονόµατα::............................................................................……….............


Οι Μικρασιάτες πρόσφυγες, ύστερα από τον ξεριζωµό τους από τις πατρίδες τους,

εγκαταστάθηκαν σε όλη την Ελλάδα και κυρίως σε αστικά κέντρα όπου έπαιξαν

σηµαντικό ρόλο στην οικονοµική και πνευµατική ανάπτυξη της χώρας.

Α) Πώς έγινε η αποκατάσταση και η ενσωµάτωσή τους; Πώς τους δέχτηκαν το

ελληνικό κράτος και οι Έλληνες; Γιατί θεωρείται ότι έπαιξαν σηµαντικό ρόλο στην

οικονοµική και πνευµατική ανάπτυξη της χώρας;

Β) Γνωρίζετε κάποιες συνοικίες στην πόλη σας όπου είχαν εγκατασταθεί πρόσφυγες

µετά την Μικρασιατική καταστροφή; Μήπως µένετε σε κάποια απ’ αυτές; Ψάξτε και

βρείτε τέτοιες συνοικίες στη πόλη σας. Πώς ήταν τότε οι συνθήκες και οι κατοικίες

που ζούσαν οι άνθρωποι αυτοί; Έχουν αλλάξει σήµερα;

Στην έρευνά σας µπορείτε να βοηθηθείτε από:

-Συλλόγους προσφύγων

-τα αρχεία του ∆ηµαρχείου και της Πολεοδοµίας

-το βιβλίο της Ιστορίας

-το DVD της ταινίας «Πολίτικη κουζίνα»

- τις παρακάτω σελίδες στο ∆ιαδίκτυο

http://www.fhw.gr/chronos/14/gr/1923_1940/civilization/index.html

http://www.de.sch.gr/mikrasia/keimen11.htm



http://www.katsanevas.gr/articles/article15.html

http://www.gnosi.gr/Project2001/DRIVA.htm


http://reisdere.gr/

-τα παρακάτω λογοτεχνικά κείµενα





30

Οµάδα......................

Ονόµατα::............................................................................……….............


Και σήµερα έχουµε πολλούς µετανάστες και πρόσφυγες στη χώρα µας.

Α) Ερευνήστε βασιζόµενοι σ’ ένα ερωτηµατολόγιο που θα έχετε φτιάξει, την άποψη

των συµµαθητών σας για τις εµπειρίες των Μικρασιατών προσφύγων και των

σηµερινών µεταναστών που ζουν στη χώρα µας.

Β) Συναντηθείτε µε κάποιους Μικρασιάτες και σηµερινούς πρόσφυγες και πάρτε τους

συνέντευξη βασιζόµενοι σ’ ένα ερωτηµατολόγιο που θα έχετε φτιάξει. Αφού

συγκεντρώσετε τα ερωτηµατολόγια, επεξεργαστείτε τα και καταγράψτε τις

οµοιότητες και τις διαφορές που διαπιστώνετε ότι υπάρχουν ανάµεσα στις εµπειρίες

που βίωσαν οι Μικρασιάτες πρόσφυγες και σε αυτές που βιώνουν σήµερα οι

µετανάστες στη χώρα µας.

31





2ο ∆ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ

ΦΟΡΜΑ 5ου

ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ


1. ∆ασκάλες: Μπαλοθιάρη Βασιλεία, ∆οκιµάκη Μαρία



Ώρα

Τάξη/

Τµήµα

Αριθµός

Μαθητών

3ο ∆. Σ.


11/4/2005 5η-6

η Στ΄1 24

2ο ∆.Σ.

Μυτιλήνης

11/4/2005 5η-6

η Στ΄1 24


1. Τίτλος Μαθήµατος: Παρουσίαση οµαδικών εργασιών από τους µαθητές


- Τάξη: Στ΄

- ∆ιδακτική Ενότητα: Μικρασιατική Καταστροφή – Η τραγωδία του Νέου Ελληνισµού

32

- ∆ιδακτικοί στόχοι:


Να ανακοινώσουν τα αποτελέσµατα των εργασιών που τους ανατέθηκαν κατά την

προηγούµενη τηλεδιάσκεψη.

Να ασκηθούν στον προφορικό λόγο και να επιχειρηµατολογήσουν πάνω στις θέσεις τους.

Να εµπεδώσουν την ύλη που διδάχτηκαν στις προηγούµενες τηλεδιασκέψεις και να

προβληµατιστούν δηµιουργικά πάνω σε αυτήν.

Να ασκηθούν στο διάλογο και στις αρχές του (σεβασµός των οµιλητών µεταξύ τους).

Να παρουσιάσουν τις εργασίες τους µε ενδιαφέροντα τρόπο.

- Μεθοδολογία διδακτικής προσέγγισης:

Η διδασκαλία είναι µαθητοκεντρική και αλληλοδιδακτική. Ο δάσκαλος επεµβαίνει µόνο όταν

το κρίνει αναγκαίο για να διευκολύνει την πορεία των παρουσιάσεων των µαθητών. Γίνεται

προσπάθεια οι επεµβάσεις αυτές να είναι οι λιγότερες δυνατές.

- Αναµενόµενα αποτελέσµατα:

Ανάπτυξη ικανότητας καλού παρουσιαστή και ακροατή.


- Αναλυτική περιγραφή επιµέρους βηµάτων της τηλεδιάσκεψης

Η κάθε αδελφοποιηµένη οµάδα έχει στη διάθεσή της δώδεκα λεπτά για την παρουσίαση

της εργασίας της. Όλες οι οµάδες παρουσιάζουν το θέµα που έχουν αναλάβει στους

συµµµαθητές τους και έτσι δίνεται η ευκαιρία σε όλους να αποκτήσουν συνολική εικόνα της

θεµατικής µας ενότητας. Οι δασκάλες συντονίζουν τις παρουσιάσεις αυτές.

Η παρουσίαση ξεκινάει µε τις οµάδες – τοπική και αποµακρυσµένη- που έχουν αναλάβει

να γράψουν το χαµένο κεφάλαιο από το βιβλίο της Ιστορίας. Ένα παιδί από τη µία οµάδα έχει

αναλάβει το ρόλο του Τούρκου ιστορικού και ένα άλλο από την αδελφοποιηµένη το ρόλο του

Έλληνα.

Στη συνέχεια παρουσιάζουν οι αδελφοποιηµένες οµάδες που έχουν αναλάβει την

επεξεργασία του µυθιστορήµατος της ∆ιδώς Σωτηρίου. Η οµάδα που έχει αναλάβει το Α

ερώτηµα κάνει παρουσίαση του βιβλίου και στη συνέχεια η οµάδα που έχει αναλάβει το Β

ερώτηµα περιγράφει τους χώρους που διαδραµατίζεται το µυθιστόρηµα και τους συγκρίνει µε

τους σηµερινούς.

∆ραµατοποιείται η πρώτη πράξη του θεατρικού που εκτυλίσσεται τη µέρα της

καταστροφής της Σµύρνης από τη µία από τις αδελφοποιηµένες οµάδες και κατόπιν η άλλη

δραµατοποιεί τη δεύτερη σκηνή που διαδραµατίζεται στο λιµάνι του Πειραιά. Συµµετέχουν

και τα τέσσερα µέλη της κάθε οµάδας.

Το πρώτο µέρος της πέµπτης δραστηριότητας παρουσιάζεται από τη µία οµάδα µε τη

συµµετοχή όλων των µελών της. Η άλλη οµάδα παρουσιάζει την εργασία σε Powerpoint και

είναι εµπλουτισµένη µε αρκετό φωτογραφικό υλικό.

Στη συνέχεια η οµάδα που έχει αναλάβει το υποερώτηµα Α της έκτης δραστηριότητας

ανακοινώνει την άποψη των συµµαθητών της για τους Μικρασιάτες πρόσφυγες και τους

σηµερινούς µετανάστες και η οµάδα που έχει αναλάβει το υποερώτηµα Β της

δραστηριότητας ανακοινώνει τα αποτελέσµατα της έρευνάς της.

Στο τέλος παρουσιάζεται η δεύτερη δραστηριότητα. Η οµάδα που έχει αναλάβει το

λεύκωµα µε τα ήθη και τα έθιµα και το ανθολόγιο µε τη µουσική παράδοση των προσφύγων

ξαναζωντανεύει ένα ποντιακό γάµο και τα µέλη της οµάδας χορεύουν ένα µικρασιάτικο χορό

(ζεϊµπέκικο). Ένας µαθητής από την αδελφοποιηµένη οµάδα ντυµένος µάγειρας µας φτιάχνει

σµυρνέικα κουλουράκια, ενώ οι άλλοι µας παρουσιάζουν φορεσιές που έχουν δανειστεί από

έναν µικρασιατικό σύλλογο της περιοχής τους, καθώς και σκεύη και άλλα κειµήλια που

έχουν δανειστεί από το λαογραφικό µουσείο της πόλης τους. Τέλος παίζουν και ένα παιχνίδι

που ανακάλυψαν κατά την έρευνά τους.

33


Οι µαθητές και οι δασκάλες εκτιµούν τη συµβολή της κάθε οµάδας στη συνολική εργασία

των τάξεων.

-Συζήτηση

Αφού τελειώσουν οι παρουσιάσεις από τις οµάδες, ακολουθεί συζήτηση µε τη συµµετοχή

όλων των µαθητών και των δύο τάξεων. Συζητιούνται τα αποτελέσµατα, αν επιτεύχθηκαν οι

αρχικοί στόχοι, αναφέρονται τυχόν δυσκολίες που παρατηρήθηκαν, προτείνονται

εναλλακτικές λύσεις για την επόµενη φορά. Αποφασίζεται η δηµοσιοποίησή των εργασιών

στην εφηµερίδα του σχολείου καθώς και η πραγµατοποίηση έκθεσης στο χώρο του σχολείου

όπου οι µαθητές θα εκθέσουν όλο το υλικό που έχουν συγκεντρώσει καθώς και τις τελικές

εργασίες τους..

34

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αναστασιάδης Π. (2004-2005). Σηµειώσεις από το µάθηµα «Προηγµένες µαθησιακές

τεχνολογίες διαδικτύου και εκπαίδευση από απόσταση» Γ΄εξάµηνο

∆ιαθεµατικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραµµάτων Σπουδών

Αρ. Φύλλου 1366 τ. Β΄ 18-10-2001,Άρθρο 1 σελ 1-10, 14-33, 113-134

Αρ. Φύλλου 1374 τ. Β΄ /18-10-2001 Άρθρο 4 σελ. 805,806,807,854,855,871

Λεοντσίνης Γ. (1996). ∆ιδακτική της Ιστορίας. Αθήνα:1996

Ράπτης Α. –Ράπτη Α.. (2002).Μάθηση και διδασκαλία στην εποχή της Πληροφορίας,Τόµος Β΄

Αθήνα

Τριλιανός Α. (1999). Μεθοδολογία της Σύγχρονης ∆ιδασκαλίας, Τόµος Α και Β, [Καινοτόµες

επιστηµονικές προσεγγίσεις στη διδακτική πράξη. (Έκδοση Β). Αθήνα: 1998

http://www.de.sch.gr/mikrasia/, accessed 30/1/2005

http://www.epyna.gr, accessed 3/2/2005

http://www.e-yliko.gr/Fyyl/Istoria/figame.htm, accessed 28/1/2005

ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣodysseas/webs/sxedia_Didaskalias/sxedia/mikras_katastr... · α) Να...

Documents

Transcript of ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣodysseas/webs/sxedia_Didaskalias/sxedia/mikras_katastr... · α) Να...