ΣΥΝΤΑΣΣΕΤΑΙ ΑΠΟ ΕΠΙΤΡΟΠΗ nΓΡΑΦΕΙΑ: …ενισχύσει τη...

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΤΩΝ ΚΑΝΑΛΙΩΤΩΝ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

ΣΥΝΤΑΣΣΕΤΑΙ ΑΠΟ ΕΠΙΤΡΟΠΗ n ΓΡΑΦΕΙΑ: ΓΛΑΔΣΤΩΝΟΣ 10, 106 78 ΑΘΗΝΑ n ΤΗΛ. 210 3303.455 n ΧΡΟΝΟΣ 31ος n ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2010 - ΦΥΛΛΟ 110

K A Ρ Δ Ι Τ Σ Α Σ

της Ελεάννας Δ. Στασινού

Και να τελικά που δε ξεθωριά-ζουν όλα τόσο εύκολα, και ναλοιπόν που λέξεις όπως χωριό,καταγωγή, συγχωριανός, δεν

έχουν χάσει τελείως το νόημά τους.Θα μπορούσε κανείς να διαπιστώσει

τα παραπάνω, αν βρισκόταν ανάμεσάμας εκείνη τηνΚυριακή, 28 Φε-βρουαρίου 2010,που ο ΣύλλογοςΚ α ν α λ ι ω τ ώ νΑθήνας μάς έκα-νε δώρο ένα πο-λύ όμορφο αντά-μωμα.

Μετά από αρ-κετό καιρό και με νέο πια Διοικητικό Συμ-βούλιο, ο Σύλλογος Καναλιωτών επέστρε-ψε δυναμικά και απέδειξε ότι ενωμένοιμπορούμε να κάνουμε πολλά. Αρκεί ναυπάρχει διάθεση και θέληση.

Ένας πολύ ωραίος χώρος (RiversideParty Hall), κάπου στην Κηφισιά, προ-σφέρθηκε από το συγχωριανό μας Χαρί-λαο Κατέρη για να πραγματοποιηθεί μια

πολύ όμορφη συγκέντρωση Καναλιωτών.Το τρίπτυχο καλό φαγητό- καλή παρέα-

καλή μουσική αποδείχθηκε για άλλη μιαφορά άκρως επιτυχημένο.

Το δικό της ξεχωριστό χρώμα στην εκ-δήλωση έδωσε η χορευτική ομάδα τουΕθνικού Καποδιστριακού ΠανεπιστημίουΑθηνών, που μας ταξίδεψε στον τόπο

μας με παραδοσιακούς θεσσαλικούς χο-ρούς.

Το γλέντι γρήγορα άναψε και όλοι -μι-κροί και μεγάλοι- βρέθηκαν στην πίστανα χορεύουν τσάμικα και συρτά, και λίγοαργότερα και μοντέρνους χορούς.

Δεν ξέρω τι γεύση άφησε στους υπό-λοιπους αυτή η συνάντηση και ούτε μπο-

ρώ να γνωρίζω.Εμένα τουλάχιστον με ταξίδεψε για

λίγο στα Κανάλια και μου έδωσε θάρροςνα πιστεύω πως παρόλο που ζούμεστην Αθήνα, σε μια πόλη με πολύ έντο-νους ρυθμούς, πάντα στο πίσω μέροςτου μυαλού μας υπάρχει το χωριό μας,τα Κανάλια.

Καναλιώτικο αντάμωμαΚαναλιώτικο αντάμωμα

του Στέφανου Γ. Πρίντσιου[email protected]

-«Άι, τέλ(ει) τουτ’νού του μήνα έχουμιΠασχαλιά.Να κρατήσ’τι φέτους, να μιτα-λάβιτι τη Λαμπρή.τράνιψάταν τώρα!.»

Διάταζι η γιαγιά ηΛισάβου «Πόριψιξιρή μου κ’λια,ώσπου νάρθ(ει) ηΠασχαλιά!».

Σαν κόντιβι ηΠασχαλιά, είμα-σταν κάθι βράδ(υ)στην ικκλησία. Δενέλειπάμαν ούτι

απού χιριτισμούς, ούτι απού αγρυπνία!Μι τα βιβλιαράκια στα χέρια, μία παρέακουντά στου ψαλτήρ(ι) του Νώντα,άλλ(η) παρέα στου ψαλτήρ(ι) του Κώ-τσιου του Λιάκου, άλλις παραπέρα σταστασίδια, αντιλαλούσι η ικκλησία απ’ τα«Η ζωή εν τάφω...», «...αι γενεαί αι πά-σαι...»

Στα χέρια κρατούσαμαν κιαπού μία

αναμμέν(η) λαμπάδα. Αυτό του φως, μα-ζί μι τα κιριά στα μανάλια κι τα καντήλιανα τριμουσβήνουν, ούλα μαζί σ’έκαναννα ινώθ’ς πως είσι στ’αλήθκεια κουντάστου Θιό, μέσ’ στου σπίτι τ’! Μας άριθινα πιρνάμι κι απουκάτ’ απ’ τουν ιπατά-

φιου. Αυτός ήταν στουλ’σμένους μι ίτσια,δακράκια, παπαρούνις, τραντάφ’λλακ’ένα σουρό άλλα λουλούδια απ’ μάζου-ναν τα κουρ’τσούλια, αφού έφταναν ωςπίσου στου Κουφουμάρμαρου για ναβρουν κουρκουσούλις, λιόκρια κι ντρή-

μιρα, να τουν καλουστουλίσουν!Μι τέτοια έμουρφα κι μυρουβόλα λου-

λούδια στόλ’ζαν κι τα καλαθάκια για νατραγ’δήσουν στα σπίτια, του Λάζαρου,να μάσουν κάνα αβγό! Τα λουλούδια ταγύριβαν μέρις πριν τρουϊρνώντας στουνΑϊλιά κι τα κρατούσαν στου νιρό να μημαραγκιάσουν. Τα κουρίτσια δεντραγ’δούσαν ούτι τη Προυτουχρουνιά,ούτις τα Φώτα,, ινώ ιμείς τα πιδιά δεντραγ’δούσαμαν τα Λαζάρ’. Του καλό γιαμας ήταν ότις τα κουρίτσια μαζώναν μα-ναχά αβγά, ινώ ιμείς μάζουνάμαν παρά-δις!

Τη Πασχαλιά στου «δεύτε λάβετεφως» αμπ’δούσαμαν μι τσι λαμπάδιςστα χέρια σα σπαθιά κι η παπαΚώσταςέκανι σιαπίσου μη τουν βγάλουμι τα μά-τια. Τ’άψιουνι όμους ούτιτότις κι μαςανάγκαζι να μπούμι σι κάποια σειρά.

Απόσπασμα από τον ανέκδοτο Β΄ Τόμο

«Εν Καναλίοις- Λεύκωμα»

Πασχαλιά στα Κανάλια

Ο Σύλλογος Καναλιωτών της Αθήναςεύχεται σε όλους Καλό Πάσχα

Ο Σύλλογος Καναλιωτών της Αθήναςεύχεται σε όλους Καλό Πάσχα

KANALIA T. 110:Layout 1 17/3/2010 4:54 μμ

2 TA KANAΛΙΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΑΣ

Το έργο του Διοικητικού Συμβου-λίου της προηγούμενης διετίας2008-2009 μας προίκισε μευψηλούς στόχους και σημαντι-

κούς οικονομικούς πόρους για την επι-δίωξή τους. Ο Σύλλογός μας κατέχει τααπαραίτητα εισαγωγικά ερείσματα ώστενα μπει από ισχυρή θέση εισόδου – αφε-τηρία στη δεκαετία του 2010.

Η ιδέα του ξενώνα των απανταχού Κα-ναλιωτών στο χωριό μας, άρχισε ήδη νασυγκινεί, να κερδίζει φίλους και δωρητές,με πρώτους τους Κωνσταντίνο και Ευαγγε-λία Μαυράκη. Ο ξενώνας αποτελεί σταθερήεπιδίωξη του νέου Διοικητικού Συμβουλίου,όπως και η Πινακοθήκη στο χωριό.

Ο προσανατολισμός αυτών των δύοδράσεων στο χωριό δε σημαίνει όμωςσε καμία περίπτωση ότι είναι περιορι-σμένο το ενδιαφέρον και η προσπάθειάμας για την ικανοποίηση της ανάγκηςεπαφής των Καναλιωτών της Αθήνας. Ηωραία παρουσία σας στη συνεστίασητου Συλλόγου την Κυριακή 28 Φεβρουα-ρίου 2010 ανέδειξε τη δύναμη της συμ-μετοχής σας! Η συμμετοχή σας αξίζει!

Είμαστε αποφασισμένοι λοιπόν να πυ-κνώσουμε και να εμβαθύνουμε περαιτέ-ρω την επικοινωνία μας στην Αθήνα, μεενεργές πρωτοβουλίες και με αποδοχήακόμη και του κινδύνου μικρής ανταπό-κρισης σε κάποιες απ’ αυτές. Όταν θαέχετε στα χέρια σας το φύλλο αυτό, θαέχει πραγματοποιηθεί το Σάββατο 20Μαρτίου 2010 η πολιτιστική – ψυχαγω-

γική εκδρομή μας στο Λαύριο και στονΆγιο Κωνσταντίνο (Καμάριζα) με ξεναγότον συγχωριανό μας ζωγράφο Άρη Λιά-κο, Ομότιμο Καθηγητή Ψυχιατρικής τουΠανεπιστημίου Ιωαννίνων. Προγραμμα-τίζουμε άμεσα αντίστοιχη εκδρομή καιστη Σαλαμίνα, όπου θα συναντηθούμεμε τους συγχωριανούς μας που μένουνεκεί.

Η αισιοδοξία που επιχειρούμε να σαςμεταδώσουμε με τα παραπάνω συχνάκλονίζεται, δεν κάμπτεται όμως και φυ-

σικά ποτέ δε στερεύει, γιατί πηγάζει απότην αστείρευτη πηγή της ευλογημένηςκαταγωγής μας.

Από την πηγή αυτή αντλούσε αδιάλει-πτα τη δημιουργική του δύναμη και οΘρασύβουλος Κρίκος. Άσβεστη η φλόγατου! Ο θάνατός του μας συγκίνησε όλουςτους Καναλιώτες βαθύτατα, μας έφερεόμως και όλους πιο κοντά. Αιωνία καιλαμπρή η μνήμη του!

Καλή ανάγνωσηΤο Διοικητικό Συμβούλιο

Από ισχυρή αφετηρία η είσοδός μας στη νέα δεκαετία

IΔΙΟΚΤΗΣΙΑΠολιτιστικός Σύλλογος Καναλιωτών Αθήνας

Γραφ.: Γλάδστωνος 10 - 106 78 ΑθήναΤηλ/.Fax: 210 33.03.455 email: [email protected]

AΦΜ.: 998339380 - ΔΟΥ: Α’ Αθηνών

ΕΚΔΟΤΗΣΠολιτιστικός Σύλλογος Καναλιωτών Αθήνας

Γραφ.: Γλάδστωνος 10 - 106 78 Αθήνα

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣΛάμπρος Πυργιώτης - Παναγιώτης Μπέκος -

Αλεξανδρος Κατέρης - Ελεάννα Στασινού

ΣΧΕΔΙΑΣΤΡΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣΕφη Φρεμεντίτη

Γραφίστρια

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟΥ Παναγιώτης Μπέκος

Παν. Τσαλδάρη & Γούναρη 2 - 151 27 ΜελίσσιαΤηλ.: 210 61.32.007 - 8 - Fax: 210 61.32.894

e-mail: [email protected]

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

ΚΑΝΑΛΙΩΤΩΝ ΑΘΗΝΑΣ

Περιεχόμενα

ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΑΣ........ΣΕΛ. 2

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ ..................ΣΕΛ. 4-5-6

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΤΟΝ ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟ ΚΡΙΚΟ ......ΣΕΛ. 7-8-9

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ.............................ΣΕΛ. 10

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ..............ΣΕΛ. 11

ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΑΣ

- ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ........................ΣΕΛ.12

ΝΕΑ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ

- ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ.......................ΣΕΛ.13

ΝΕΑ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ .......ΣΕΛ. 14-15

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ .......................ΣΕΛ. 16

Τη μνήμη του Θρασύβουλου

Κρίκου ευελπιστούμε οτι

θα λαμπρύνει ακόμη

περισσότερο και το παρόν

φύλλο της εφημερίδας μας,

που του αφιερώνεται με

ευγνωμοσύνη και τιμή

Το Διοικητικό Συμβούλιο


του Υποστράτηγου ε.α.Λάμπρου Ζέκιου

«Διαβάζω για τον Καραϊσκάκηκαι συχνά τα μάτια μου βουρ-κώνουν. Τι ατιμίες!, Τι παλικα-ριές! Τι προδοσίες και τι θυσίες

για την ελευθερία μας – τι ήταν αυτό το Ει-κοσιένα !», σχολίασε το 1956 ο μεγάλος μαςΝίκος Καζαντζάκης.

Σαν τα παραμύθια αρχίζει τούτη η ιστορία.Στο Κεφαλοχώρι του Ροδοβιτσιού της Άρτας,τη Σκουληκαριά ζούσε πριν από 200 περί-που χρόνια μια θεληματικιά κοπέλα, η ΖωήΝτιμισκή. Παντρεύτηκε έναν ξενοτοπίτη τονΓιαννάκη από το Μαυρομάτι της Καρδίτσας.Το στεφάνωμα αυτό όμως στάθηκε άτυχο,έπειτα από λίγο πέθανε ο άντρας της καιτην άφησε χήρα, νέα, άτεκνη και σε ξένο μέ-ρος. Θες τα λόγια του κόσμου, θες η φτώχια,θες η συνήθεια ,την έκαναν να καλογερέψεικαι να μπει καντηλανάφτισσα στο μοναστήριτου Αη-Γιώργη στο Μαυρομάτι. Κάτω όμωςαπό το μαύρο ράσο έβραζε το αίμα της. Ηζωή της γύρευε τα δικαιώματά της, που μά-ταια προσπάθαγε να πνίξει.

Εκεί γύρω στο 1780, κονάκιασε, ως φαί-νεται στο μοναστήρι, ο φοβερός ΔημήτρηςΚαραϊσκος, αρματολός του Βάλτου. Λιμπί-στηκε την ομορφιά της και την έμπλεξε σταδίχτυα του. Ευλογημένη η ώρα ! Η Ελλάδατης χρωστάει έναν από τους πιο λαμπρούςήρωες του Εικοσιένα.

Μετά το σκάνδαλο, η πόρτα του μονα-στηριού έκλεισε για την αμαρτωλή και τομπάσταρδο.

Μεγάλωνε το παιδί ανάμεσα στους ξέ-νους, τρώγοντας ξύλο και μπομπότα. Έμαθενα κάνει βαριά θελήματα πιο πάνω από τηνηλικία του. Φτώχια όλα, τα πάντα, και μιζέριαγύρω του. Μα η δική του ζωή ήταν η πιοάχαρη απ’όλες. Συχνά όταν πια μεγάλωσεέλεγε: «Όποιος γίνεται αφέντης χωρίς να γί-νει δούλος, είναι μπάσταρδος αφέντης κιαλίμονο στο δούλο.»

Από τα πρώτα του χρόνια ο Καραϊσκάκηςέδειξε εξαιρετική ευφυΐα και πολεμικές ικα-νότητες. Ταυτόχρονα όμως παρουσίασεαχαλίνωτη αναίδεια , θράσος και ακατάσχετητάση να βωμολοχεί και να ασχημονεί

Το 1795 βρίσκεται ως αιχμάλωτος και στησυνέχεια ως σωματοφύλακας στην αυλή τουΑλή Πασά. Το 1800 εντάχθηκε στα απο-σπάσματα του Κατσαντώνη και πολέμησετους Τούρκους στην Ήπειρο – Θεσσαλία –Ρούμελη. Το 1826 μετά την πτώση του Με-

σολογγιού, κορυφωνόταν η απελπισία και ησπίθα της επανάστασης τρεμόσβηνε επι-κίνδυνα, φαίνεται όμως ότι αυτή η μικρή σπί-θα βρήκε χώρο να αναφλεγεί στην αμόρ-φωτη και αγνή ψυχή του Καραϊσκάκη.

Ο Καραϊσκάκης φθάνοντας με τους άλ-λους Ρουμελιώτες και Σουλιώτες στο Ναύ-πλιο, διαπιστώνει τη γενική αναρχία και διά-λυση που υπήρχε στην οργάνωση της επα-νάστασης και παράλληλα υποψιάζεται ότισχεδιάζεται από τους ξένους η αυτονομίαμόνο του Μοριά.

Εξουσιοδοτείται από τους Ρουμελιώτεςνα τους εκπροσωπεί και να φροντίσει για τη

σωτηρία της Ρούμελης. Ανακηρύσσεται ωςΑρχιστράτηγος του αγώνα από την κυβέρ-νηση του Ναυπλίου. Χαρακτηριστική είναι ηαπάντησή του σε ανάλογη παρατήρηση τουΑνδρέα Ζαΐμη σχετικά με τον ασταθή χαρα-κτήρα του. « Πρόεδρε, Ναι !, όταν θέλω γί-νομαι διάβολος κι όταν θέλω, άγγελος».

Ο Καραϊσκάκης δεν πήγε στο Ναύπλιογια να γίνει αρχηγός ενός κόμματος, ούτεν’ανάψει έναν καινούργιο εμφύλιο πόλεμο.Η οξυδέρκειά του και η αγάπη για την πα-τρίδα τον οδηγούν την κρίσιμη στιγμή να λά-βει ηρωικές αποφάσεις. Η Επανάστασησβήνει, ο κίνδυνος είναι ορατός, μονάχα αντα ταιριάξουν κι ενωθούνε Ρουμελιώτες –Σουλιώτες – Μοραΐτες, υπάρχει κάποια ελ-πίδα.

Η απόφαση είναι δικιά του και άμεση, πα-ρά τις διχαστικές εισηγήσεις που δέχεται ναεξολοθρεύσει τον Κολοκοτρώνη, ο οποίοςβρισκόταν σε διαμάχη με τους κυβερνώντες,βρήκε τη δύναμη και τον τρόπο να συναν-τηθούν οι δύο κορυφαίοι ήρωες του ’21, ν’αγ-καλιαστούν και να ορκιστούν να‘ναι για πάν-τα ενωμένοι.

Παρά τις προσπάθειές του αναγκάζεταιτελικά να φύγει από το Ναύπλιο στις 19 Ιου-λίου 1826, μόνο με 130 στρατιώτες κατορ-θώνοντας μέχρι τις 3 Αυγούστου να παρα-τάξει και να στρατοπεδεύσει στο Χαϊδάρι με3,500 μαχητές. Την Αθήνα ήδη την είχε κυ-ριεύσει ο Κιουταχής με 10,000 ιππικό και

πεζικό. Βλέποντας την αδυναμία του να κα-ταφέρει κάτι σημαντικό λόγω της μικρής δύ-ναμής του αλλά και των πρώτων διαφωνιώντου με το Ναύαρχο Φαβιέρο, αποφασίζει ναενισχύσει τη φρουρά στην Ακρόπολη καιπαράλληλα να εκστρατεύσει στη Ρούμεληγια να αναζωογονήσει την επανάσταση.

Η απουσία του από τη Αττική κράτησε 4μήνες. Όταν στις 25 Οκτωβρίου αναχώρησεαπό την Ελευσίνα, όλη η Στερεά Ελλάδαήταν υποταγμένη στους Τούρκους. Ότανόμως στις 23 Φεβρουαρίου 1827 γύρισεστην Ελευσίνα από τον Αμβρακικό κόλπομέχρι την Αθήνα, δε φαινόταν πουθενά Οθω-μανική σημαία παρά μόνο στα φρούρια τηςΒόνιτσας – Μεσολογγίου και Ναυπάκτου.

Τρεις νίκες στην Αράχοβα, στο Τουρκο-χώρι και στο Δίστομο σφράγισαν το έργοτου Καραϊσκάκη και τρία στεφάνια στόλισαντο κεφάλι της Επανάστασης που κόντευενα σβήσει. Αν δεν υπήρχε το Μεσολόγγι, ηΕπανάσταση θα συντριβόταν το 1825.

Ενώ το 1826 δίχως τις νίκες του Καραϊ-σκάκη στη Ρούμελη, ο Κιουταχής θα βρι-σκόταν το φθινόπωρο στο Μοριά και τότεόλα θα τελείωναν. Ποτέ νίκη δε γιορτάστηκετόσο στο «21» , όσο η νίκη της Αράχοβας.Τα μίση ξεχάστηκαν για λίγο και οι τοπικισμοίπαραμερίστηκαν. Ο γιος της καλογριάς, ομούλος και ο γύφτος, όπως τον έλεγαν, είχεχαρίσει τον καιρό που χρειαζόταν η επανά-σταση, για να ελευθερωθεί η Ελλάδα.

Εν τω μεταξύ, οι μπλοκαρισμένοι στηνΑκρόπολη, καθώς και τ’άλλα στρατεύματαστην Αττική, έστελναν μηνύματα στον Κα-ραϊσκάκη να κατεβεί στην περιοχή τους,όπως όλοι πια πίστευαν, έπειτα από τέτοιακατορθώματα που έκανε με τόσες λίγες δυ-νάμεις και δίχως μέσα, πως αυτός μονάχαμπορούσε να καταστρέψει τον Κιουταχή.

Τώρα που ελευθερώθηκε η Ρούμελη, ήρ-θε ο καιρός να βάλει και αυτό σε πράξη.

Ο Καραϊσκάκης αφού κανόνισε τα όριατων οπλαρχηγών στη Ρούμελη, ξεκίνησεστις 21 Φεβρουαρίου με 1500 παλικάριακαι σε 48 ώρες γυμνοί, νηστικοί και ξυπόλυ-τοι κατάφεραν να διανύσουν 120 χιλιόμετραμέσα στα λαγκάδια για να συνεχίσουν τοναγώνα τους στην Ελευσίνα.

Όταν μαθεύτηκε ο ερχομός τους, οι αγω-νιστές χαρακτηριστικά έλεγαν: «Αφού ήρθετούτο το λιοντάρι, πάει χάθηκε ο Κιουτάγιας.»Ενώ γινόταν αυτά στην Αττική, στην Τροιζήναέγινε συνέλευση στην οποία με την καθοδή-

3TA KANAΛΙΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ

Bιοτεχνία:Γραφεία Έκθεση:Έκθεση Aθήνας:

Γεώργιος ΚαραϊσκάκηςΓεώργιος Καραϊσκάκης

“Καραϊσκάκεια 2009” - Παλατάκι ΧαϊδαρίουΟ Λάμπρος Ζέκιος στην ομιλία του για τον ήρωα

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛ. 5

Από τα πρώτα του χρόνια ο Καραϊσκάκης έδειξεεξαιρετική ευφυΐα καιπολεμικές ικανότητες.Ταυτόχρονα όμωςπαρουσίασε αχαλίνωτηαναίδεια, θράσος καιακατάσχετη τάση ναβωμολοχεί και ναασχημονεί




της Αμαλίας Σδρόλια

Το καλοκαίρι του 1999, τελειόφοι-τη φοιτήτρια τότε του τμήματοςΜουσικών Σπουδών του Αριστο-τελείου Πανεπιστημείου Θεσσα-

λονίκης Αριστοτελείου, ανέλαβα τη δι-πλωματική μου εργασία με τίτλο: «Ηχο-γράφηση δημοτικών τραγουδιών απο το

χωριό Κανά-λια Καρδί-τσας». Το θέ-μα που διάλε-ξα ήταν πολύοικείο και πο-λύ αγαπητό.Από μικρόπαιδί περνού-σα όλα μου τακ α λ ο κ α ί ρ ι α

στο χωριό. Κάθε δεκαπενταύγουστοστην πλατεία. Τα αυτιά μου ήταν γεμάτααπό τα τραγούδια της γιαγιάς μου. Οεπιβλέπων καθηγητής μου, ΚαϊμάκηςΙωάννης, επέμενε ότι έπρεπε μόνη μουνα κάνω την επιτόπια έρευνα: να ηχο-γραφήσω τα τραγούδια από ερασιτέχνεςτραγουδιστές του χωριού, προκειμένουνα είναι όσο το δυνατόν πιο γνήσιες οιεκτελέσεις, να συλλέξω όσο πιο πολλάλαογραφικά στοιχεία μπορώ, για το πότετραγουδιόταν το κάθε τραγούδι και κα-τόπιν να τα μεταγράψω σε μουσική παρ-τιτούρα και να κάνω την μουσικοποιητικήτους ανάλυση.

Έτσι βρέθηκα με ένα κασετοφωνάκιστο χέρι να περιδιαβαίνω τα σοκάκια τουχωριού για να βρω κάποιον συγχωριανόπου θυμόταν να μου τραγουδήσει τα ντό-πια, τα παλιακά, όπως τα ονομάζουν στοχωριό, τραγούδια. Διαδικασία που απο-δείχθηκε εξαιρετικά συγκινητική. Οι Κα-ναλιώτες μου άνοιξαν τα σπίτια τους, τρα-γούδησαν με την ψυχή τους, πολλές φο-ρές σταματούσαμε την ηχογράφηση γιατίτραγουδώντας έκλαιγαν. Κι εγώ μαζί τους.

Συνάντησα εξαιρετικές φωνές, όπωςτου Απόστολου Παπανικολάου, του Θω-μά Φίνου, της Βασιλικής Κρίκου, που μουτραγούδησαν πάνω από 80 τοπικά τρα-γούδια, της συγχωρεμένης της ΑθηνάςΓιαννακού που θυμήθηκε πολύ παλιάτραγούδια -που τα ήξερε από τη γιαγιάτης- καθώς και μοιρολόγια.

Η καταγραφή μπορεί να ήταν μόνο φω-νητική, αλλά πραγματικά έμεινα έκπληκτηαπό το πως οι τραγουδιστές μπορούσαννα αναπτύξουν, χωρίς τη συνοδεία ορ-γάνων, εξαιρετικά όμορφες και δύσκολεςμελωδίες, με πολλά γυρίσματα, ιδιαίτεραστα καθιστικά τραγούδια,α τραγούδια τηςτάβλας. Όσον αφορά στην ηχογράφησητων Πασχαλινών τραγουδιών που συ-μπεριέλαβα στην εργασία, τον κύριο λόγοείχε ο δάσκαλος Αντώνης Λάσδας, η βοή-θεια του οποίου ήταν πολύτιμη. Επειδήτα τραγούδια αυτά χορεύονταν και τρα-γουδιόντουσαν σε δύο ημιχόρια -άντρεςκαι γυναίκες-, συγκέντρωσε αρκετούςσυγχωριανούς, τον Τάσο Τέττα, την Βούλ-γαρη Χρυσούλα, τον Θωμά Φίνο, την Κο-λοβού Ουρανία και την Λάσδα Σοφία, τηνΕλευθερία Γιδαράκου, την Ντίνα και τηνΛίτσα Σδρόλια, οι οποίοι με την καθοδή-γησή του τραγούδησαν 10 περίπου πα-σχαλινά τραγούδια.

Από τα τραγούδια που κατέγραψα, συ-νολικά ανέλυσα 36 και τα κατέταξα, βασι-ζόμενη στον Δημαρά1, σε τρεις κύκλους,ανάλογα με το περιεχόμενό τους και τιςπεριστάσεις στις οποίες τραγουδιούνται.

Στον πρώτο κύκλο περιλαμβάνονται τατραγούδια που έχουν σχέση με την αν-

θρώπινη ζωή και τα διάφορά στάδιά της:έτσι έχουμε τραγούδια της αγάπης, τουγάμου, της ξενιτιάς, τα Πασχαλινά κ.α.Στον δεύτερο κύκλο περιλαμβάνονταιεκείνα που έχουν ιστορικό χαρακτήρα,όπως τα κλέφτικα και τα ακριτικά και οτρίτος κύκλος περιλαμβάνει μια ειδική κα-τηγορία τραγουδιών, που σχετίζονται μετο υπερφυσικό και παραμυθιακό στοιχείοκαι ονομάζονται παραλογές.

Ωστόσο η συλλογή του υλικού δεν είναιπάντα και τόσο εύκολη υπόθεση. Τα δη-μοτικά τραγούδια ξεχνιούνται. Και αυτοίπου τα θυμούνται σιγά- σιγά φεύγουν.Και μαζί τους χάνεται όλος αυτός ο μου-σικός πλούτος που κουβαλάνε. Γιατί μπο-ρεί να καταγράψουμε τους στίχους, αλλάτο τραγούδι είναι και μουσική- είναι κυ-ρίως μουσική- και η μουσική αέρας καιχάνεται. Παλιότερα, τα τραγούδια αυτάήταν, κατά κάποιο τρόπο, μέρος της κα-θημερινότητας του χωριού και οι περισ-σότεροι τα γνώριζαν.

Ήταν ίσως ο αποκλειστικός τρόπος δια-σκέδασης. Σήμερα τα πράγματα έχουναλλάξει, οι μουσικές συνήθειες είναι πολύδιαφορετικές. Πόσοι από εμάς, ιδίως τουςνεότερους, γνωρίζουμε τα παραδοσιακάτραγούδια του χωριού μας; Όχι μόνο εκεί-

Δημοτικά τραγούδια των ΚαναλίωνΔημοτικά τραγούδια των ΚαναλίωνΟ ήχος του τόπου μας

Κασσινάς Βασίλειος του Κων/νου

Κωτούλας Βασίλειος του Χρυσοστόμου

Λάσδας Κων/νος του Σωκράτη

Λασδας Αντώνιος του Ρήγα

Μπρακατσούλας Μουκάς του Κων/νου

Πυργιώτης Περικλής του Μεγακλή

Σδρόλιας Χρίστος του Βασιλείου

Βλαχογιάννη Αριστούλα του Χρίστου

Βούλγαρη Παναγιώτα του Κων/νου

Γατή Ευαγγελία του Θωμά

Γιδαράκου Μαρία του Κλεάρχου

Ζέκιου Γεωργία του Ματθαίου

Ζέκιου Δήμητρα του Χρίστου

Ζούμπου Ελένη του Χρίστου

Θέου Αναστασία του Νικολάου

Θέου Αναστασία του Σοφοκλή

Καραλή Αγαθή του Σωτηρίου

Κασσινά Ανθή του Βασιλείου

Κασσινά Αριάδνη του Θεόφιλου

Κατέρη Αθηνά του Μενελάου

Κατέρη Ευαγγελία του Ιωάννη

Κατέρη Καλλιόπη του Σπυρίδωνα

Κατέρη Πηνελόπη του Νικολάου

Κολοβού Ουρανία του Αριστείδη

Κωνσταντάρα Πολυτίμη του Κων/νου

Μπαλταδώρου Ευγενία του Λάμπρου

Μπαλωμένου Παρασκευή του Δημητρίου

Μπρακατσούλα Αγγελική του Λουκά

Παναγοπούλου Αλεξάνδρα του Βύρωνα

Παπαϊωάννου Λαμπρινή του Σωτηρίου

Πρίντσιου Χριστίνα του Γεωργίου

Σδρόλια Ευαγγελία του Χρίστου

Σδρόλια Μαρία του Σταύρου

Τέττα Ιφιγένεια του Αναστασίου

Φίνου Χρυσούλα του Θωμά

Η επιτροπή της εφημερίδας

Οι Καναλιώτες μουάνοιξαν τα σπίτια τους,τραγούδησαν με την ψυχήτους, πολλές φορέςσταματούσαμε τηνηχογράφηση γιατίτραγουδώντας έκλαιγαν. Κι εγώ μαζί τους

Αξίζουν τη μεγάλη εκτίμησή μας

και τα συγχαρητήριά μας πρώτα ο

πρωτεργάτης της κίνησης συλλο-

γής, έκδοσης και εγγραφής σε CD

των Καναλιώτικων Πασχαλινών

τραγουδιών και της αναβίωσης του

Πασχαλινού χορού τη Δεύτερη

Ημέρα του Πάσχα πέρυσι, το 2009,

στην πλατεία του χωριού μας, o

Αντώνης Λάσδας αλλά και τα μέλη

του συγκροτήματος που διέθεσαν

τον χρόνο και την εξαιρετική φωνή

τους για να γίνει το μεγάλο αυτό

επίτευγμα. Να είναι βέβαιοι ότι η

προσφορά τους στην αναγέννηση

της πολιτιστικής μας κληρονομιάς

στον τομέα αυτό είναι αξιολογότα-

τη. Τιμητικά παραθέτουμε κατά αλ-

φαβητική σειρά τα ονόματά τους.




να που ακούμε -τυχαία ίσως- στο ρα-διόφωνο ή εκείνα που χορεύουμε στηνπλατεία κάθε δεκαπενταύγουστο, αλλάεκείνα με τα οποία οι γιαγιάδες μας να-νούριζαν τα παιδιά τους, εκείνα με ταοποία οι μανάδες ξεπροβόδιζαν νύφεςτις κόρες τους ή ακόμη και εκείνα με ταοποία αγαπημένα πρόσωπα μοιρολο-γούσαν τους νεκρούς τους; Εκείνα τατραγούδια που μεταφέρονταν για γενιέςολόκληρες αποκλειστικά από στόμα σεστόμα;

Οι άνθρωποι εκείνης της γενιάς, ανκαι αγράμματοι, κουβαλούσαν, χωρίςνα το γνωρίζουν, τη μόρφωση αιώνων.Θυμάμαι συχνά τη γιαγιά μου, τη Χα-ρίκλεια Γιδαράκου, να μου διηγείται, αν-τί για παραμύθι, όλο το Τραγούδι τουνεκρού αδερφού. «Μάνα με τους εννιάσου γιούς και με τη μια την κόρη, τηνκόρη τη μονάκριβη, την πολυαγαπημέ-νη,..», και την άκουγα μαγεμένη. Απόόσα έχω διαβάσει, σήμερα όλοι συμ-φωνούν ότι το τραγούδι αυτό είναι ένααπό τα πιο παλιά ελληνικά τραγούδιακαι πλάστηκε πριν από τον 9ο μ.Χ. αι-ώνα στην περιοχή της Μ.Ασίας.

Πολλοί ίσως θεωρούν ότι τα δημοτι-κά τραγούδια είναι πια παρωχημένο εί-δος, αλλά η ιστορία του δημοτικού τρα-γουδιού και η διάρκειά του στο πέρα-σμα του χρόνου αποδεικνύουν ότι έχειαξία και ποιότητα. Κάθε τόπος έχει τατραγούδια του και το δημοτικό τραγούδιείναι η ιστορία του δικού μας τόπου, εί-ναι ο πολιτισμός του. Στο ηχόχρωμάτου κουβαλά την ελληνική παράδοσηαιώνων, αφού οι μουσικοί τρόποι, δη-λαδή οι κλίμακες της δημοτικής μουσι-κής, έλκουν την καταγωγή τους απότους βυζαντινούς ήχους, ενώ πολλοί

μελετητές έχουν συνδέσει τους παρα-δοσιακούς χορούς με την αρχαία με-τρική! Ο Baud-Bovy2 χαρακτηριστικάαναφέρει πως ο συρτός, ο λεγόμενος«καλαματιανός», αντιστοιχεί στον επί-τριτο (ρυθμός 7/8) και ο συρτός και οδίσημος (ρυθμός 4/4) έχουν τα ίδια βή-ματα.

Δεν είναι κρίμα λοιπόν να αφήσουμεόλο αυτό τον πλούτο να χαθεί; Τι μπο-ρούμε όμως να κάνουμε; Πως μπορού-με να συμβάλλουμε ώστε να μη χαθείη μουσική παράδοσή του τόπου μας;

Γνωρίζω ότι στο χωριό υπάρχουνάνθρωποι που αγαπούν την παράδο-ση και έχουν ήδη προσφέρει πολλά.Θα ήθελα ιδιαίτερα να αναφερθώ καιπάλι στον Αντώνη Λάσδα, που έχειαποδείξει πόσο πολύ αγαπά το δημο-τικό τραγούδι και έχει κάνει και ο ίδιοςπολλές καταγραφές Καναλιώτικωντραγουδιών και στο παρελθόν και πρό-σφατα. Επιμελήθηκε πέρυσι την κυ-κλοφορία cd που εκδόθηκε με την υπο-στήριξη του συλλόγου του χωριού καιπεριλαμβάνει τα Πασχαλινά τραγούδιατου χωριού τραγουδισμένα από άντρεςκαι γυναίκες των Καναλίων, τα οποίαχορεύουμε στο χωριό τη δεύτερη μέρατου Πάσχα.

Αξιέπαινη προσπάθεια που θα μείνεισε εμάς τους Καναλιώτες. Θα μου επι-τρέψετε όμως να προχωρήσω και έναβήμα παραπέρα. Από πολύ παλιά, σεπολλά μέρη της Ελλάδας έχουν δημι-ουργηθεί αρχεία παραδοσιακής μουσι-κής, που περιλαμβάνουν ηχογραφή-σεις, χειρόγραφα, λαογραφικά στοιχείακαι οτιδήποτε αφορά τη μουσική, τουςχορούς και τη λαϊκή παράδοση γενικό-τερα. Θα μπορούσε, με λίγη προσπά-θεια, να οργανωθεί κάτι αντίστοιχο καιστη βιβλιοθήκη του χωριού μας. Ένααρχείο που θα μπορούμε να το εμ-πλουτίζουμε όλοι, με όποια πληροφο-ρία έχουμε, που θα μπορούμε να ανα-τρέξουμε σε αυτό, που θα το κληροδο-τήσουμε στα παιδιά μας. Ας μην αφή-σουμε την παράδοσή μας να σβήσει,ας μην χαθεί ο ήχος του τόπου μας.

Η Αμαλία Σδρόλια είναι μουσικολόγος

διορισμένη στην Α/θμια εκ/ση

1 Βλ. Δημαράς,Κ.Θ.: Ιστορία της Νεοελλη-νικής Λογοτεχνίας, 4η έκδοση,χ.τ.,Εκδό-σεις Ίκαρος, 1968, κεφ.Α΄,σελ. 9.

2 Baud-Bovy, Samuel: Δοκίμιο για το Ελ-ληνικό τραγούδι, 2η έκδ., ΠελοποννησιακόΛαογραφικό Ίδρυμα, Ναύπλιο 1994.

Γεώργιος Γεώργιος ΚαραϊσκάκηςΚαραϊσκάκης

γηση και παρέμβαση των Μ. Δυνάμεων,διορίσθηκε κυβερνήτης της Ελλάδος οΙωάννης Καποδίστριας, Διοικητής Στόλουο λόρδος Κόχραν και αρχιστράτηγος τωνδυνάμεων της ξηράς ο Ριχάρδος Τζωρτζ.Οι νέοι αρχηγοί του στρατού και του στό-λου ήρθαν στον Πειραιά στις αρχές Απρι-λίου, ο Καραϊσκάκης δέχθηκε και τουςδύο με αρκετή προθυμία, όμως ήταν αδύ-νατον να συμφωνήσουν μεταξύ τους. Κα-τά τον Παπαρηγόπουλο, ο Καραϊσκάκηςκαταπίνοντας πολλές πικρίες, έδειξε υπο-μονή και ανεκτικότητα τελείως ξένη για τοχαρακτήρα του, κι αυτό ίσως ήταν ένααπό τα πιο αξιέπαινα προτερήματά του.Οι διαφωνίες του ως προς τον τρόπο μετον οποίο έπρεπε να επιτεθούν στονΚιουταχή ήταν μεγάλες και αγεφύρωτες,με αποτέλεσμα να ψυχραθούν σε μεγάλοβαθμό και οι μεταξύ τους σχέσεις.

Ο Καραϊσκάκης παρά την ορθότητατης στρατηγικής του, αναγκάσθηκε ναυποχωρήσει και άρχισε να προετοιμάζειτην υλοποίηση της εφόδου που σχεδία-σαν οι σύμμαχοι στρατηγοί. Στις 22 Απρι-λίου όμως έγινε μια τυχαία συμπλοκή καιο Καραϊσκάκης για να μην πάρει μεγα-λύτερη έκταση, αν και άρρωστος, αναγ-κάστηκε να μπει στη μέση της μάχης καινα τραυματισθεί θανάσιμα.

Δεν μπορεί πλέον να κρατηθεί πάνωστο άλογο και ξεπεζεύει. Του εισηγούνταινα τον μεταφέρουν τα παλικάρια του, αλ-λά αρνείται για να μη τρομάξει το ασκέριτου, πως είναι δήθεν του θανατά. Προτούεγκαταλείψει το στρατόπεδο, για πρώτηφορά με αδύναμη φωνή και κάπου-κά-που ένα δάκρυ κύλαγε στο σκελετωμένοπρόσωπό του, αποχαιρετά τα παλικάριατου με τα παρακάτω λόγια του.

«Αδέρφια μου, πάω να με κοιτάξουνοι γιατροί. Μα ποιος ξέρει, ίσως και ναμη ζήσω. Θα πεθάνω όμως ευχαριστη-μένος, γιατί έκανα, όσο μου το συγχώ-ρεσαν οι δυνάμεις μου, το χρέος μουστην πατρίδα. Ένα σας γυρεύω, να μηνκιοτήσετε αν πεθάνω, μα να φανείτε πιοπαλικάρια από ποτές. Μην τους φοβό-σαστε τους Τούρκους, αυτοί άμα σας ξέ-ρουν μονιασμένους σας τρέμουν. Κι ούτεέχετε ανάγκη να σας αφεντεύουν ξένοιστον πόλεμο, τον ξέρετε καλύτερα από

κάθε άλλον. Κι ο πόλεμος που κάνουμεείναι δίκιος και χρειαζούμενος. Έλληνεςσας το ζητώ ξανά, μη λυπηθείτε αν πε-θάνω, γιατί τιμή και καύχημα των παλι-καριών είναι να τα φωνάζουν σφαγάριακαι όχι ψοφίμια. Συγχωράτε με, αδέρφιαόπως και εγώ συχωρνάω μικρούς καιμεγάλους. Έχετε γεια άξια παλικάρια καικατακαημένοι σύντροφοι μου.

Ο θάνατος του Καραϊσκάκη κατά τονΚασομούλη: «έπεσε και μας πλάκωσε,ως σύννεφο σκοτεινό». Ο Δραγούμηςγράφει ότι :«η είδηση μας χτύπησε ωςαστροπελέκι, ουδείς άνοιγε τα χείλη του».

Ο ήρωας του Μοριά, ο Κολοκοτρώνης,ξεσπάει σε λυγμούς και μοιρολογάει γιαώρες των ήρωα της Ρούμελης, κλαίγον-τας σα γυναίκα, σημειώνει ο Φωτιάδης.

Ο Σπυρίδων Τρικούπης στον επιτάφιολόγο εκφωνεί «τότε είχε ψωμί και αυτός,όταν είχαν και οι αγαπητοί του Έλληνες».

Κατά τον Παπαρηγόπουλο: «ποτέ άλ-λοτε ο θάνατος ενός άντρα, δεν απέδειξετόσο πολύ την αξία του».

Τη νύχτα 23 προς 24 Απριλίου έγινε ηέφοδος εναντίον του τουρκικού στρατο-πέδου, που τόσο καιρό απαιτούσαν οιδυο σύμμαχοι στρατηγοί. Τόσο άσχημα,όμως διεύθυναν τη μάχη, ώστε αντί γιαθρίαμβο, έδωσαν στην Ελλάδα τη χει-ρότερη απ’όλες τις πληγές, που δοκίμασετα απαίσια εκείνα χρόνια.

Ας μείνει αθάνατος στις καρδιές όλωνμας, ο ΥΠΑΣΠΙΣΤΗΣ της ΤΙΜΗΣ τουέθνους μας, Γεώργιος Καραϊσκάκης.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛ. 3

“Γεώργιος Καραϊσκάκης”Εργο του Διονύσιου ΤσόκουΠηγή: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο Αθήνας




ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ

ΠΑΤΗΣΙΩΝ 227, 112 53 - ΠΛ. ΚΟΛΙΑΤΣΟΥ

ΤΗΛ.: 210 8645545 - ΤΗΛ. / FAX: 210 86 45603 - ΚΙΝ.: 6982 474494

email: [email protected]

ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΧΑΡΙΤΑΚΗΣ

του Βασίλη Μπρακατσούλα

ΟΓιάννης Ρίτσος ανήκε στηνπρονομιακή ποιητική γενιάτου 1930, μαζί με τον Ελύτηκαι το Σεφέρη και άλλους

επιφανείς ποιητές και λογοτέχνες. Τηγενιά δηλαδήπου βίωσε δύοπα γ κό σ μ ι ο υ ςπολέμους, τηνοικονομική κρί-ση και στην χώ-ρα μας την κα-τοχή, την αντί-σταση και τονεμφύλιο. Επομέ-

νως και πλούσιες εμπειρίες, θετικές καιαρνητικές.

Ο Ρίτσος γεννήθηκε το 1910 στηνΜονεμβάσια από ευκατάστατη οικογέ-νεια, στην άκρη δηλαδή της Λακωνικήςγης, με τη θάλασσα να απλώνεται στοναπέραντο ορίζοντα και να πλημμυρίζειτην ψυχή του θεατή με χρώματα,ήχους και αισθήματα. Στα γράμματαπαρουσιάσθηκε στην περίοδο του με-σοπολέμου και από το πρώτο κείμενοσυγκίνησε τον εθνικά μας ποιητή Κω-στή Παλαμά και τον έκανε να αναφω-νήσει "ανοίξτε δρόμο να περάσει ο και-νούργιος ποιητής". Την ίδια εκείνη πε-ρίοδο σύνθεσε και το ποίημα για ταθύματα της απεργίας της θεσσαλονί-κης το 1936, λίγο πριν την επιβολή τηςδικτατορίας του Μεταξά, και με τοοποίο αναγνωρίσθηκε και καθιερώθηκεσπό το πανελλήνιο. Ακολούθησαν πολ-λές άλλες συνθέσεις και συλλογές ποι-ημάτων, πολλές σπό τις οποίες μετα-φράσθηκαν σε πολλές γλώσσες τουκόσμου.

Ο Ρίτσος υπήρξε στρατευμένος στηνιδεολογία της αριστεράς ποιητής. Οισυνθέσεις του διαπνέονται από αν-θρωπισμό και από αγωνία για τον άν-θρωπο και τη μοίρα του, πονάει για ταπάθη του, διαμαρτύρεται για την εκμε-τάλλευση που υφίσταται, διακηρύσσειτην πίστη του σε έναν κόσμο ευημε-ρίας και χαράς και προκοπής, ευαγγε-λίζεται ηθικές αξίες και προωθεί λύσεις

και σκέψεις αλτροϊσμού και ανάγκηςΕίναι όμως ταυτόχρονα και λάτρης τωνΕλλήνων, της Ρωμιοσύνης. Είναι στέ-ρεα δεμένος με τη γη μας,τη χώρα, ταΕλληνικά εδάφη, με τους Έλληνες αν-θρώπους και τις ανησυχίες τους. Καιαυτό τον πλούτο των εμπειριών και αι-σθημάτων του τους αποθέτει στουςστίχους του με απλότητα, σαφήνεια καιαπλοχεριά. Ο πλούτος των εκφράσεωνκαταπλήσσει. Η ευρηματικότητα τηςεπιλογής των εικόνων και των λέξεωνενθουσιάζει. Η πολυχρωμία αιχμαλω-

τίζει. Δίχως να είναι πομπώδης,είναι μεγαλόπρεπος, δίχως να επιδιώ-κει την υπερβολή, υποβάλλει με τηνπειθώ. Είναι απροσπέλαστος στη δο-μή των στίχων και στη ροή του λόγου.

Ζήσαμε με το Ρίτσο στην εξορία στηΓυάρο και στο νησί της Λέρου, κρα-τούμενοι της χούντας. Απλός και κα-θάρειος, όπως και οι στίχοι του, κυ-κλοφορούσε ανάμεσα μας αθόρυβακαι δίχως έπαρση και πάντοτε πρόθυ-μος για διάλογο Και όταν δεν σύνθετεκαι δεν άπλωνε στίχους στο χαρτί, ζω-

γράφιζε μικρές και μεγάλες πέτρες καιτους έδινε με το μαρκαδόρο του ζωή,έκφραση και πνοή. Ούτε διαμαρτυρό-ταν για την κράτηση μας. Έτσι απλάκαι αθόρυβα έφυγε και από τη ζωή, δί-χως καν επίσημη αναγνώριση της πο-λιτείας ή την εκλογή του στο γηροκο-μείο της Ακαδημίας. Του έφθανε όμωςπου είχε την καθολική αγάπη τωναπλών ανθρώπων και σήμερα όλωντων Ελλήνων.

Αυτός ήταν ο Ρίτσος.

100 χρόνια από τη γέννησή τουΓιάννης Ρίτσος Γιάννης Ρίτσος

Aφιερωμένο στους Γιάννη Ρίτσο - Zήση Σκάρο

Aναδημοσίευση από την έκδοση της Λαϊκής Bιβλιοθήκης Kαρδίτσας «H Aθηνά», «Zήσης Σκάρος:Λογοτέχνης - Διανοητής, Πνευματικές Καταθέσεις», σε επιμέλεια Αστέρη Χαλάτση, Καρδίτσα 2003

Ο Γιάννης Ρίτσος απάγγειλε ποίημά τουαφιερωμένο στο συγχωριανό μας λογο-τέχνη διανοητή αείμνηστο Ζήση Σκάρο:

«Ζήση,τί μέρες κι αυτές που περάσαμετί χρόνια, τί αιώνες,αίμα, φωτιά και καπνόςσίδερα κλούβεςμπουντρούμια, εκπατρισμός, εξορίαανατινάξεις τρένωνήρωες, μάρτυρες, αγάλματα στοντουφέκινύχτες, κι η μάνα η έρημη στην πόρταπάντα στην πόρτα

κι η φωνή μάνα,η μάνα Ελλάδα.

Έρχονταν ξένοι, πατούσαν τον τόποΣφαγή στη σφαγή, βροχή χαλάζι…κι ούτε κόκκοι καλαμπόκι, ούτε ψίχουλο αστέριακι ο ρωμιός ξεροκέφαλος.

Και μεσ’ το σκοτεινότερο σκοτάδιμια χαραμάδα φως η πατρίδατο κλεφτοφάναρο του εργάτη.

Και να οι Ηλέκτρες μ’ εξαφτέρουγεςφλόγεςνα οι Μπελογιάννηδες με κόκκινα

γαρύφαλανάτοι οι Λαμπράκηδες με τις σημαίεςνα οι καγκελόπορτες των Πολυτεχνείωννιάτα της Ρωμιοσύνηςνιάτα του κόσμου.

Κόκκινα μήλα σκόρπια στους δρόμουςο θάνατος τα πατάει γλιστράει και πέφτειλάμπει ο λαός – ανάσταση κι ελευθερίαο θάνατος πεθαίνει.

Εχ, Ζήση,τι μέρες κι αυτές που περάσαμε

τι χρόνια, τι αιώνες,άιντε, κι αρματωμένος με την πέννασου προχώραως τις βαθιές τις ρίζες της φυλήςέως του ποταμού τις ρίζεςγιατί ’ναι ακόμα τα βουνά τραχιά καιτα φαράγγιαΚι η στράτα κακοτράχαλη και δύσκολο το σκότοςόμως ο λαός έχει φωτιά στα μάτιακι έχει φεγγάρι η τέχνηκαι πίσω απ ‘ τα πυρόλιγνα τα κυπαρίσσιαφέγγει στον άξιο σύντροφο το μέλλον».

H επιτροπή της εφημερίδας

Στον Ελληνο-βρετανικόΣύνδεσμο το 1977.Γιάννης Ρίτσος –ΖήσηςΣκάρος



ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟ ΚΡΙΚΟ

του Γεώργιου Αλεξ. Γιωτόπουλου

Απεβίωσε στις 19 Ιανουαρίου 2010ο Θρασύβουλος Θωμά Κρίκος.Μολονότι ο θάνατός του και λόγωηλικίας και λόγω της τελευταίας

κατάστασής της υγείας του ήταν αναμενό-μενος, μας συγκίνησε βαθύτατα όλους.

Ήταν ο α γα πητός, ο μει λίχιος, ο χαμηλώντόνων, σεμνός, ολιγόλογος, μετρημένοςστα λόγια του, ο συνετός, ο ακάματος ερ-γάτης για τη διάσωση και διατήρηση τηςπολιτιστικής μας κληρονομιάς και της ιστο-ρίας του χωριού μας.

Η προσφορά του στον τομέα αυτόν είναιτεράστια και «κτήμα ες αιεί», κτήμα παντο-τινό, για το χωριό μας και την επιστήμη.

Τον θυμούμαι πάντα να φέρει μαζί τουχαρτί και στυλό και πρωτοπόρος αυτός, νακαταγράφει τις αναμνήσεις των συγχωρια-νών μας από τη συμμετοχή τους στους πο-λεμικούς αγώνες της πατρίδας μας από το1912 και μετά.

Συμμετείχε και ο ίδιος, νεαρός και αυτός,στην Εθνική Αντίσταση με τη νεολαία τηςΕΠΟΝ του χωριού μας.

Χρησιμοποιώντας το ταλέντο που τουχάρισε ο Θεός τόσο στο λόγο, όσο καιστη ζωγραφική και χαρακτική, αυτοδίδα-κτος και στα δύο, με το σταθερό του χέρικαι με τον ωραίο και πειθαρχημένο χα-ρακτήρα, γραφικό και σχεδιαστικό, ακο-λουθώντας και επιμένοντας στο παραδο-σιακό πολυτονικό σύστημα γραφής, δη-μοσίευσε στην εφημερίδα «Τα Κανάλια»ωραιότατα κείμενα, ιστορικά, λαογραφικά,κοινωνικά, με θέματα αντλημένα αποκλει-στικά από την ιστορία, τη λαογραφία και

την κοινωνία του χωριού μας.Ο λόγος του σύντομος, ουσιαστικός, συγ-

κρατημένα λυρικός, ανάμεικτος με ιδιωμα-τικά στοιχεία του γλωσσικού ιδιώματος τουχωριού μας, αποφεύγοντας συστηματικάστοιχεία που θα μπορούσαν ποικιλοτρό-πως να προσβάλουν συγχωριανούς μας,γίνονταν ευχάριστα αποδεκτός από όλους.Συγκαταβατικός, κάποτε με ελαφρό χαμό-γελο, ειρωνικός και αθώα υπαινεκτικός, ελα-φρά ενθουσιώδης στην καταγραφή των πο-λεμικών κατορθωμάτων των συγχωριανώνμας, μας συγκινούσε με τα σοβαρά γεγο-νότα και μας διασκέδαζε με τα ευτράπελασυμβάντα.

Μου ζήτησε να αναλάβω τη φροντί δαγια την έκδοση σε βιβλίο όλων των κατάκαιρούς γραφομένων του, δημοσιευμένωνκαθώς και αδημοσίευτων, αλλά δυστυχώς,παρά τη μεγάλη εκτίμηση που έτρεφα καιτην προτροπή μου να συνεχίσει να γράφειόπως εκείνος ένιωθε, βίωνε και γνώριζε,λόγοι ποικίλοι δε μου επέτρεπαν να ανα-λάβω αυτή την εργασία.

Του υποσχέθηκα όμως ότι θα είμαι στηδιάθεσή του όσο μπορώ και όσο μου επέ-τρεπαν οι άλλες υποχρεώσεις μου και ταάλλα προβλήματα. Καθώς το ενδιαφέρονγια τη δημοσίευσή τους εξεδήλωσε ο Σύλ-λογος Καναλιωτών της Αθήνας, η υπόσχε-σή μου ισχύει γι’ αυτόν.

Στην έκδοση του πρώτου βιβλίου τουΣυλλόγου Καναλιωτών του Βόλου «Κανά-λια Καρδίτσας», πέρα από τις διάφορεςπληροφορίες που μας έδωσε, δικά του εί-ναι όλα τα σκίτσα για τα παλαιά κτίσματα,δημόσια και ιδιωτικά, το παλαιό Σχολείο, ηπαλαιά εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτό-

κου, στη βόρεια πλευρά του σημερινούομώνυμου ναού, κάτω από το αιωνόβιοπουρνάρι, το Παρθεναγωγείο, σημερινόΒακούφ’κο, η Στρατώνα, η παλαιά μορφήτης πλατείας με τις βρύσες, που αποτελείκαι το έμβλημα της εφημερίδας «Τα Κανά-λια» και άλλα. Δικός του είναι και ο τοπο-γραφικός χάρτης του χωριού μας, που συ-νοδεύει το βιβλίο.

Μαζί ρίξαμε την ιδέα για την ίδρυση τουΛαογραφικού Μουσείου και δική του είναιη χάραξη σε πέτρα καφέ της επιγραφής

του Μουσείου στην είσοδο προς το Μου-σείο του Πνευματικού Κέντρου.

Όμως και στην υπηρεσία του, την ΥΕΒ(Υπηρεσία Εγγείων Βελτιώσεων), ήτανπροθυμότατος και πολυτιμότατος. Βασικήτου υπευθυνότητα ήταν η τοπογραφική κα-ταγραφή και η κατάρτιση των σχεδίων τωνδιαφόρων έργων. Τον θαύμαζαν και τονεκτιμούσαν όλοι οι συνάδελφοί του. Ο ίδιος,μετριόφρων, απέφευγε να μιλήσει και ναεκτιμήσει το έργο του.

Δημιούργησε με τη σύζυγό του Αγορίτσαπρότυπη οικογένεια, υποδειγματική κατάπάντα. Με τα χαρακτηριστικά και το χαρα-κτήρα το δικό του και της συζύγου του καιοι δύο τους κόρες, η Ολυμπία και η Ευαγ-γελία, που του χάρισαν και τα εγγόνια του.

Έφυγε καταξιωμένος από τη ζωή ο Θρα-σύβουλος. Αγωνίστηκε τον αγώνα τον κα-λόν, επάξια και τίμια.

Για όσους ασχολούμαστε ακόμη με ταπολιτιστικά θέματα του χωριού μας, θα είναιγια πάντα το πρότυπό μας για τον τρόποπου εργάστηκε και τα θετικά αποτελέσματαπου μας άφησε.

Η σύζυγος του και οι οικογένειες των παι-διών του και οι άλλοι οι δικοί του ας είναιυπερήφανοι γι’ αυτόν και για όλο το έργοτου. Ας τους χαρίζει ο Θεός την υπομονήκαι την παρηγοριά για την απώλειά του καιη ανάμνησή του ας αποτελεί βάλσαμο καιικανοποίηση.

Οι Καναλιώτες του Βόλου ιδιαίτερα, ωςξεχωριστό μέλος του Συλλόγου τους, αλλάκαι οι απανταχού Καναλιώτες και όπουέφτασε ο γραπτός του λόγος ή η προσω-πική του γνωριμία, θα τον θυμούνται μεαγάπη και εκτίμηση.

Θρασύβουλος ΚρίκοςΘρασύβουλος Κρίκος (1922-2010)(1922-2010)Ο σεμνός λάτρης της πολιτιστικής μας

κληρονομιάς και της ιστορίας του χωριού μας

Θρασύβουλος Θωμά Κρίκος




του Φώτη Ν. Βογιατζή

Tο κείμενο που παρατίθεται δημοσιεύτηκε στις σελίδες 504-514 του βιβλίου που έγραψα το 2003,

“Ιστορικά Καρδίτσης- Το Θέατρο στην Καρδίτσα

και στην περιοχή της (1881 - 2002)”,Τόμος Β’ - Εκδοση Δήμου Καρδίτσης.

Σχεδόν κάθε περιοχή, μικρή ή μεγάλη, έχει τον θε-ατράνθρωπο της. Η Καρδίτσα είχε τον Πωλ (Κώ-στα Παύλου), το Μουζάκι τον Αχιλλέα Στέρ γιούλη,η Μαγούλα τον Άγγελο - Παπαϊωάννου. Τα Κανά-

λια είχαν τον Βαγ γέλη Μπέκο. Οι περισσότεροι από αυτούςδεν έζησαν πολλά χρόνια για να μας δώσουν τις μαρτυρίεςτους. Έπρεπε λοιπόν να γίνει από πλάγιους δρόμους, καιαπό την αρχή, η έρευνα, να διασταυρωθούν πληροφορίες,να ξεκαθαριστούν οι ανακρίβειες1.

Πριν μιλήσουμε για τον Βαγγέλη Μπέκο, θα δούμε μεδυο λόγια τί προηγήθηκε από αυτόν.

Αρχίζουμε με το προπολεμικό θέατρο.

Η περίοδος προ του 1940 - Συμμετοχή γυναικών ηθοποιών από το 1918

α. Η περίοδος της φουστανέλας (1910-1980)

1910Την πρώτη αυτή περίοδο ονομάζουμε «περίοδο φουστα-

νέλας» γιατί, κατά την διάρκεια της, παίχτηκαν δραματικά ει-δύλλια και δράματα δακρύβρεχτα («Εσμέ η Τουρκοπούλα»,«Η Γκόλφω» κ.ά.), με πρωταγωνι στές που φορούν το χαρα-κτηριστικό αυτό ένδυμα της εποχής. Τα έργα αυτά ήταν δη-μοφιλή, όχι μόνον στον καρδιτσιώτικο ή θεσσαλικό χώρο,αλλά σ’ όλη την Ελλάδα.

Η πρώτη σχετική εκδήλωση που συναντούμε στα Κανάλιαείναι από το 1910!

Πράγματι, πρέπει να ανατρέξουμε στον βολιώτικο Τύπογια να εντοπίσουμε μια ιδιότυπη θεατρική εκδήλωση στο χω-ριό, μια σχολική δηλαδή «απαγγελία» του δράματος «Αθα-νάσιος Διάκος» του Λέοντος Μελά. Ως γνωστόν, ο πριν απότο 1925 καρδιτσιώτικος Τύπος έχει, κατά μέγιστο ποσοστό,καταστραφεί.

Αντιγράφουμε από την βολιώτικη εφημερίδα την σχετικήενδιαφέρου σα ανταπόκριση:

• «ΑΠΟ ΜΙΑΝ ΕΚΔΡΟΜΗΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑ 29 Μαρτίου«(...) Ουδέποτε εφανταζόμην ότι ήτο δυνατόν να εορτα-

σθή εις τα Κανάλια η Εθνική Εορτή ως εωρτάσθη.Τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου, περισσότερα των

150 και τα κοριτσάκια περισσότερα των 110, με ωραι-όχρωμον ενδυμασίαν έψαλαν Εθνικά άσματα και απήγ-γειλαν Εθνικά άσματα μέχρι της 12ης της μεσημβρίαςαφού περιήλθον εις κύκλον το χωρίον.

Εκείνο το οποίον δεν πρέπει να παραλείψωμεν, είνε ηαπαγγελία του δράματος του Αθανασίου Διάκου υπό πέντεμαθητριών του Παρθεναγωγεί ου - Ευτέρπης Κουτή, Κατί-νας Ζίγρα, Βασιλικής Λιασκοβίτου, Αφροδίτης Παπαγε-ωργίου και Φωτινής Αϊδίνη - αι οποίαι χαριτωμένοι και μεέμπνευσιν, οφειλομένην εις τους ατρύτους κόπους της δι-δασκαλίσσης Ειρήνης Μπότου κατεσυνεκίνησαν και κα-τέπληξαν.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΥΡΟΥΚΗΣ» («Θεσσαλία», 2.4.1910)Ομαδική απαγγελία δράματος ομολογούμε ότι σπάνια

ως τώρα έχουμε συναντήσει στον θεσσαλικό χώρο, ανδεν μας απατά η μνήμη. Βεβαίως, αυτονόητο είναι ότιαυτό έγινε προς αποφυγήν απώλειας χρόνου για την απο-στήθιση του έργου από τις μαθήτριες. Υποθέτουμε πάντως

πως αφού οι μαθήτριες «κατεσυνεκίνησαν και κατέπλη-ξαν» τους θεατές, δεν θα ε πρόκειτο για μια ξηρά απαγγε-λία, αλλά θα συνοδεύετο και από κατάλλη λες κινήσεις σαννα επρόκειτο για περίπου κανονική θεατρική παράσταση,με την βοήθεια και της φαντασίας, ενδεχομένως των σκη-νικών και των κα τάλληλων ενδυμασιών ... Λεπτομέρειεςμάλλον δεν θα μάθουμε ποτέ...

1918• «Εσμέ η Τουρκοπούλα»Η λαϊκή μνήμη πριν από 20 περίπου χρόνια2 έφτανε

στα Κανάλια ως το 1918, χρονιά που παραστάθηκε απότους νέους τού χωριού η «Εσμέ» τού Περεσιάδη. Για τηνπαράσταση αυτή, καθώς και για τις επόμενες της περιόδου1918-1930, βασιστήκαμε στις μαρτυρίες κυρίως των Θρασ.Κρίκου, Νίκου Κωσταβάρα, Κλέαρχου Μακρή, ΘεοδόσηΘέου και Γιώργου Θέου (πλην τού πρώτου, οι υπόλοιποι,από πολλών ήδη ετών, είναι μακαρίτες).

Το πρώτο χαρακτηριστικό στοιχείο από την παράστασητης «Εσμέ» στα Κανάλια (1918), είναι ότι αυτή προηγήθηκεπολλών (όχι όλων) γνωστών ο μοειδών παραστάσεωνστον καρδιτσιώτικο χώρο. Ήδη, οι πρώτες γνω στές πα-ραστάσεις στα καρδιτσιώτικα χωριά ανάγονται στα 1909(Μουζάκι, Σοφάδες).

Αλλά το κυριότερο χαρακτηριστικό στοιχείο της κανα-λιώτικης παράστασης του 1918, όπως διαπιστώνει κανείςαπό την συγκριτική έρευνα, είναι ότι τα Κανάλια στάθηκανπρωτοπόρο στο θέμα τής συμμετοχής γυναικών σε θεα-τρική παράσταση. Πράγματι, ενώ στην ίδια την Καρδίτσασπάει, αραιά και πού (στα 1912, στα 1918, στα 1925), ηπροκατάληψη να παίζουν γυναίκες στο θέατρο, στα χωριά,με μοναδική σχεδόν εξαίρεση τα Κανάλια του 1918, «απα-γορεύεται» αυστηρά η συμμετοχή γυναικών στο θέατρο.Έτσι, ενώ στο Μουζάκι και στο Φανάρι τούς γυναικείουςρόλους στα έργα «Εσμέ» και «Γκόλφω» υποδύονται άν-τρες, στα Κανάλια παρατηρείται το φαινόμενο να παίζουνκοπέλες, στους αντίστοιχους ρόλους, και μάλιστα αυτό ναθεωρείται φυσιολογικό. Ο μακαρίτης πρωταγωνιστής τηςπαράστασης της «Εσμέ» του 1918 Νικ. Κωσταβάρας, πα-λιός Καναλιώτης, τον οποίο είχαμε συναντήσει στην Αθήνασε προχωρημένη ηλικία πριν από δεκαετίες, μας βεβαί-ωσε, σε σχετική ερώτηση μας, πως «όχι, δεν ήταν πε-ρίεργο που κοπέλες έπαιζαν μαζί μας στο θέατρο, δε γεν-νήθηκε τέτοιο ζήτημα». Ας υπενθυμίσουμε ότι όταν, στα1925, έλαβαν μέρος κοπέλες σε θεατρική παράστασηστην Καρδίτσα, το αποτέλεσμα ήταν μερικοί νεαροί «ηθο-ποιοί» να «τσιμπηθούν» μαζί τους (!) κατά την μαρτυρίαπαλιού πρωταγωνιστή τής παράστασης.

Την πρωτοβουλία για την παράσταση της «Εσμέ» τού1918 είχαν οι μαθητές τότε του γυμνασίου Νίκος Κωστα-βάρας, Επαμεινώνδας Σακελλαρίου και Γιώργος Θέος. Οι

ίδιοι διάλεξαν και τα υπόλοιπα μέλη τού θιάσου, ανάμεσατους και οι νεαρές τότε κοπέλες, 16-17 ετών, ΡωμαλέαΣακελλαρίου (Εσμέ), Ελένη Σδρόλια, Αθηνά Παπαγεωρ-γίου.

Οι μακροχρόνιες πρόβες γίνονταν στο σπίτι τού Επα-μεινώνδα Σακελ λαρίου, που ήταν ένας από τους οργα-νωτές και πρωταγωνιστές της παράστασης. Η γειτόνισσατους Βασίλω Φίνου, το γένος Μπρακατσούλα, ηλικίας πριναπό είκοσι χρόνια 90 ετών, παρακολουθούσε τότε τις πρό-βες και θυμόταν ακόμα και τότε όλους τους ρόλους απ’έξω, τους απήγγειλλε στα εγγόνια της, όπως μας πληρο-φόρησε ο Θρ. Κρίκος.

Για τα σκηνικά και κοστούμια δεν υπάρχουν πληροφο-ρίες. Δεν υπήρχε επίσης επίσημος «σκηνοθέτης», φαινό-μενο όχι ασυνήθιστο για την εποχή. «Ο ένας διόρθωνετον άλλον», πιθανόν και οι δάσκαλοι της περιοχής Λά -μπρος Μόσιαλος, Κώστας Παπαγεωργίου κ.ά. να έκαναντις παρατηρή σεις τους (πληρ. Νικ. Κωσταβάρα).

Η παράσταση (όπως και οι επόμενες που ακολούθη-σαν) δόθηκε στο προαύλιο του νεόκτιστου τότε δημοτικούσχολείου. Απλωνόταν η σκηνή πάνω στην κεντρική σκάλα,ενώ τα παρασκήνια ήταν μέσα στον συνεχόμενο χώροτού σχολείου (ακριβώς όπως και στο Μουζάκι και αλλού).Με τις εισπράξεις τής πρώτης αυτής παράστασης αγορά-στηκαν δυο μεγάλα ρολόγια που δωρήθηκαν στις εκκλη-σίες τού χωριού. Στις υπαίθριες αυτές παραστάσεις όποιοςήθελε να καθίσει έφερνε μαζί του κάθισμα, όπως βλέπουμεκαι στις δυο σπάνιες προπολεμικές φωτογραφίες που εν-τοπίσαμε στα Κανάλια.

1928-1930«Εσμέ η Τουρκοπούλα»«Η Γκόλφω»«/Αθανάσίος Διάκος»«Γα την Πατρίδα»Στα χρόνια 1928-1930 έχουμε, πράγματι θεατρικό ορ-

γασμό στα Κανάλια. Η «Εσμέ» επαναλήφθηκε μετά δέκαπερίπου χρόνια, ανάμεσα στα 1928-1930. Στην περίοδοαυτή παίχτηκε και η «Γκόλφω», κατά δε την μαρτυρία τουλυκειάρχη Θεοδόση Θέου, το ίδιο διάστημα (1928-30),παίχτηκαν και το έργα «Αθανάσιος Διάκος» του Λ. Μελάκαι το έργο «Για την Πατρίδα».

Στην δεύτερη αυτήν «Εσμέ» έπαιζαν ο Κλέαρχος Μα-κρής (συνταξιού χος δικαστικός, μακαρίτης, μας έδωσε αρ-κετές πληροφορίες για τον θεατράνθρωπο των ΚαναλιώνΒαγγέλη Μπέκο), ο Μήτσος Τσούλας, ο Μήτσος Κωτούλας,ο Μόσιαλος κ.ά. Κατά τον Μακρή, γυναίκες σ’ αυτήν τηνπαράσταση δεν έπαιζαν (καθυστέρηση...), ενώ, κατά τονΘεοδόση Θέο στην «Γκόλφω» τής ίδιας περιόδου έπαιζανκαι κορίτσια, «για την εποχή πολύ τολμηρό».

Ηθοποιοί τών μεταγενέστερων αυτών παραστάσεων

Το θέατρο στα ΚανάλιαΤο θέατρο στα Κανάλια

Το δημοσίευμα αυτόαφιερώνεται στη μνήμη τουεξαίρετου φίλου και άξιου

ανθρώπου Θρασύβουλου Kρίκου




του Στέφανου Γ. Πρίντσιου[email protected]

Δυστυχώς για μένα, τονΘρασύβουλο δεν έτυχε νατον γνωρίσω από κοντά,στο μεγαλύτερο μέρος της

ζωής του. Γνώρισα όμως τις συναρ-παστικές λαογραφικές του ιστορίες,κυρίως μέσα από την εφημερίδα«Τα Κανάλια». Πριν από τριάντα τό-σα χρόνια, θυμάμαι ότι μόλις έπαιρ-να την εφημερίδα, την ξεφύλλιζαανυπόμονα για να βρω το αφήγηματου Θρασύβουλου, που δημοσι-εύονταν σε συνέχειες, «Οι κλέφτες»κ.α. Πόσο αλήθεια γέλασα με τηνπροτροπή στην εγγονή του: «Πάνεστη Βρύσ(η) να πάρεις λεμόνια» καιτην αθώα απάντηση-ερώτηση: «Κα-λά βγάζει η βρύση λεμόνια;»!

Αυτός ο τόσο αυθεντικός, γλυκύςκαι συνάμα τραχύς Καναλιώτικοςλόγος του, σε καθήλωνε. Οι περι-γραφικές του λεπτομέρειες, τοπίων,χώρων, καταστάσεων, κινήσεων,χαρακτήρων, συμπεριφορών, σεπροέτρεπαν σε ένα ευχάριστο δευ-τεροδιάβασμα. Πηγαίο, αστείρευτο,το χιούμορ του, πολλές φορές μεδόσεις αυτοσαρκασμού, πρωτίστωςόμως λεπτό και διασκεδαστικό. Οιαπρόβλεπτες εξελίξεις μέσα στιςμαγευτικές εξιστορήσεις, πότε τρα-γελαφικές, πότε συγκινητικές, σεσυνέπαιρναν.

Οι τοπικές αναφορές προσώπωνκαι γεγονότων, οι ιστορικές αναδρο-μές, τα καυστικά αλλά καλόβουλασχόλια, έκαναν την ανάγνωση όχιμόνο μια ευχάριστη διαδικασία, αλ-λά πάραυτα αποτελούσαν και προ-τροπή για παραπέρα ενασχόλησημε τα κακώς κείμενα, για σκέψειςκαι συλλογισμούς.

Ακάματος δουλευτής, σθεναρόςεργάτης ο Θρασύβουλος, ακατά-παυστα πελεκούσε περίτεχνα τιςλέξεις χτίζοντας το πλούσιο συγ-γραφικό του έργο. Γεννημένος σεμια άλλη εποχή, σε δίσεχτα αλλάεπικά χρόνια, αναβιώνει με τα γρα-πτά του εκείνους τους άχαρους και-ρούς της στέρησης, του θρήνου,των πολέμων, αλλά και του καθη-μερινού αγώνα για επιβίωση καιπροκοπή.

Τα τελευταία χρόνια συναντηθή-καμε στο χωριό και τον γνώρισααπό κοντά, κάνοντας μερικές περι-πατητικές συζητήσεις ως τη Βρω-μόβρυση. Δύο πράγματα μου είπε,ότι και τα έγραψε, πως ήθελε νααποφύγει στα γεράματά του: Το αλ-τσχάιμερ και την απώλεια της όρα-σης. Ήταν φαίνεται διακαής πόθος

του, ως το τέλος, να θυμάται για ναγράφει και να βλέπει για να διαβά-ζει. Τον παρότρυνα να συνεχίσει ναστέλνει στην εφημερίδα τις λαογρα-φικές του ιστορίες, γιατί η απουσίατου τα τελευταία χρόνια ήταν εμφα-νής και δυσαναπλήρωτη. Με επιφύ-

λαξη το αναφέρω τώρα, αλλά σα ναδιαισθάνθηκα κάποια πικρία τουστην αντιμετώπιση του ιδίου και τουέργου του, από κάποιους ανθρώ-πους και φορείς. Μου είπε πάντωςκαθησυχαστικά πως όλο του το έρ-γο, θα το εμπιστευθεί στα πλέον κα-τάλληλα χέρια, σε φιλότεχνους, έμ-πιστους ανθρώπους του, που θα τοαξιοποιήσουν κατάλληλα.

Καναλιώτης σεμνός, απλοϊκός,φιλήσυχος ο Θρασύβουλος, στυλο-βάτης όμως σε ήθος και ευπρέπεια,συνάμα αειθαλής, δραστήριος, φι-λόκαλος. Μια ζωή αφανής και με-τριόφρων, μακριά από τα φώτα τηςδημοσιότητας, τις προβολές και τιςανούσιες φανφάρες. Λιγόλογος,μιας και προτιμούσε να γράφει καινα ζωγραφίζει, παρά να μιλάει.Ένας λαϊκός, αυθεντικός καλλιτέ-χνης, με έμφαση στα λαογραφικάδρώμενα, στα ήθη και έθιμα, στηνπαράδοση, αξιοποιούσε περίτεχνατην πένα, είτε για να γράφει, είτεπότε - πότε για να σκιτσάρει.

Η εμφανισιακά μικρόσωμη μορφήτου, περιείχε μέσα έναν πνευματικόογκόλιθο, έναν μεγαλόπρεπο Κανα-λιώτη.

Θρασύβουλος Κρίκος, ο λαϊκός μας πεζογράφος

ήταν μαθητές των τελευταίων τάξεων τουτότε Γυμνασίου, ορισμένοι φοιτητές (ΤάσοςΓεωργούλας, Θεοδόσης Θέος κ.ά.), καθώςκαι ορισμένοι από τους πρωταγωνιστέςτης πρώτης «Εσμέ» (πιθανόν οι Γ. Θέος,Επαμ. Σακελλαρίου, Ρωμαλέα Σακελλα-ρίου). Κατά τον Κλ. Μακρή, την πρωτο-βουλία για το ανέβασμα θεατρικών έργωνστα χρόνια 1928-1930 είχε ο ίδιος, ενώδεν υπήρχε «σκηνοθέτης» με τη σημερινήέννοια («ο ένας διόρθωνε τον άλλο»).

Αξίζει να σημειωθεί και μια παρατήρησητου Θεοδόση Θέου. Όπως μας πληροφό-ρησε, η παράσταση της «Γκόλφως»(1928-30) είχε τόσο μεγάλη επιτυχία, «πουοι χωριανοί κάθε έργο που παίζονταν μετάτο έλεγαν «Γκόλφω»!

β. Η περίοδος 1930-1935

Και στα χρόνια αυτά οι φιλοπρόοδοι Κα-ναλιώτες δεν αδράνησαν θεατρικά, μόνοπου η μνήμη τους δεν τους βοηθάει ναθυμηθούν λεπτομέρειες.

Κατά το Θρ. Κρίκο, στα χρόνια 1932-1934 φοιτητές και μαθητές (όπως οι Κλέ-αρχος Μακρής, Παναγιώτης Ζήσης, Ευρι-πίδης Γιδαράκος, Αλέκος Πιστρίκας, Από-στολος Ντρέγκας) παρουσίασαν στο χω-ριό μερικά έργα, δεν θυμάται όμως τουςτίτλους.

Κατά την ίδια μαρτυρία, τα Χριστούγεν-να του 1934, οι καθηγητές πλέον Θεοδό-σης Θέος και Απόστολος Ζήσης παρου-σίασαν στο καφενείο τού Τσιουντζιούρηκάποιο έργο, ενώ οι ίδιοι καθηγητές πα-ρουσίασαν τον επόμενο χρόνο (Πάσχατου 1935) το έργο του Β. Ρώτα «Να ζη τοΜεσολόγγι» (μπροστά από την πεζούλατού καφενείου Ζήση).

Ο Θεοδόσης Θέος δεν επιβεβαίωσε τηνμαρτυρία τού Κρίκου, χωρίς όμως και νατην αποκλείσει. Πιθανόν όμως στο διά-στημα αυτό να παρουσιάστηκαν από τουςνέους τότε καθηγητές και τα έργα «Αθα-νάσιος Διάκος» και «Για την Πατρίδα» πουμνημονεύσαμε στην προηγούμενη παρά-γραφο, οπότε υπάρχει ίσως κάποια σύγ-χυση ως προς τον ακριβή χρόνο παρου-σίασης τους.

Ήδη όμως φτάσαμε στην «ενδοξότερη»για τα Κα νάλια θεατρική περίοδο, την πε-ρίοδο του Βαγγέλη Μπέκου (1937-1940).

H συνέχεια θα δοθεί στο επόμενο φύλλο.

1. Στα 1976 κυκλοφόρησε από τους Κανα-λιώτες Βόλου ένα αξιόλογο, πράγματι, βι-βλίο με τίτλο «Κανάλια Καρδίτσης» (έκδ.«Ταχυδρόμου» Βόλου). Στις σελίδες 184-185 του βιβλίου περιέχεται με τίτλο «Καλ-λιτεχνική κίνηση» ένα άρθρο του θεολόγουκαθηγητή Γιάννη Κολοβού. Στο άρθρο γί-νεται λόγος και για την θεατρική κίνησηστα Κανάλια, αναφέρονται ορισμένοι τίτλοιθεατρικών έργων που παίχτηκαν εκεί, κα-θώς και ονόματα ηθοποιών. Το άρθρο είχεστηριχθεί σε κάποιες αρχικές σημειώσειςτού Καναλιώτη Θρασύβουλου Κρίκου, είχεόμως, όπως διαπιστώσαμε από δική μαςέρευνα και με τη βοήθεια πολλών Κανα-λιωτών, αλλά και του ίδιου τού Θρασύβου-λου Κρίκου -που μας έστειλε και πολυσέλι-δη κατατοπιστική επιστολή με σημειώσεις-πολλές ελλείψεις και λάθη.

2. Τότε (1984) πρωτοδημοσιεύσαμε τα πρώ-τα θεατρικά συμπεράσματα μας για «ΤοΘέατρο στα χωριά τής Καρδίτσας».



ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ

του Κων/νου ΜαυράκηΕπίτιμου Γραμματέα Εφετών Α’

Είμαι περήφανος γιατί γεννήθηκαστα Κανάλια, χωριό που οι κάτοι-κοί του με μεγάλο κόπο, τόσονπρο της κατοχής, στην κατοχή και

μετά την απελευθέρωση, κατόρθωσαν ναβρεθούν στη ζωή. Εγεννήθηκα την 29η Σε-πτεμβρίου του έτους 1924. Εφοίτησα στοημιγυμνάσιον της Κοινότητας Φαναρίου επί2 έτη. Μετά ετελείωσα το Γυμνάσιο Καρδί-τσας. Κατά το διάστημα της κατοχής συνε-λήφθην από τους Ιταλούς, οι οποίοι με άλ-λους μας εφυλάκισαν στο κτίριο του Γυμνα-σίου Φαναρίου, όπου υπέστην το μαρτύριονα σε έχουν γυμνόν και να είσαι απίστωμαστο πάτωμα και δύο Ιταλοί στρατιώτες μετις φαρδιές ζωστήρες έκαναν τους γλουτούςνα φουσκώσουν 10 πόντους. Μετά απόημέρες μας απελευθέρωσαν. Δεν πέρασεκαιρός, ήλθαν οι Γερμανοί στο χωριό μαςκαι έδωσαν διαταγή να βγούνε όλοι οι κά-

τοικοι στην πλατεία. Εκεί συνελήφθην απόαυτούς, μπροστά εμείς οι κρατούμενοι καιμας ακολουθούσαν τα ΤΑΝΚΣ. Φθάσαμεστην Καρδίτσα και ξενυχτήσαμε στον σταύ-λο που ήσαν τα άλογα του Στρατού. Πρωίτην επομένην ημέραν μας μετέφεραν στιςπαλιές φυλακές που ήσαν κοντά στο Διοι-κητικό Μέγαρο. Εμείναμε γύρω στις 10 ημέ-ρες με την αγωνία ότι κάποια ημέρα θα μας

εκτελούσαν. Δεν έγινε σαμποτάζ εκείνες τιςημέρες και έτσι μας αφήσανε ελεύθερους.

Η γεωργία εκείνη την εποχή ήτο σε μη-δενική βάση. Έσπερνες ένα στρέμμα σι-τάρι, έβαζες 2 τενεκέδια σιτάρι στο στρέμμακαι έπαιρνες 4 τενεκέδια σιτάρι. Εγώ έκανατον ψιλικατζή στο χωριό και στον Άγιο Ακά-κιο. Έκανα και τον επιστάτην σε εργάτεςπου δούλευαν στον δρόμο Καρδίτσα – Τρι-

κάλων. Μέχρι και φουρνέλα έβαλα στο χω-ριό Ρούσο.

Το 1947, κατόπιν εξετάσεων, διορίσθηκαστο Πταισματοδικείο Καρδίτσας, όπου υπη-ρέτησα επί 25 χρόνια. Εκτός του Πταισμα-τοδικείου Καρδίτσας μετέβαινα άπαξ τονμήνα στα Ειρηνοδικεία Φαναρίου, Μεσενι-κόλα, Ρεντίνας, Παλαμά, Σοφάδων καιΜουζακίου. Έβγαζα άλλες 300 δραχμέςτον μήνα, οπότε φθάνανε τις 600 δραχμές.Εργασία, μόνο το μεσημέρι 2 ώρες για φα-γητό, και τη νύχτα έως τα μεσάνυχτα καιπαραπάνω, οπότε ερχότανε ο Εισαγγελέαςκαι με έδιωχνε. Σκληρή δουλειά, γραφο-μηχανή όχι τυπογραφικά, όλα με τα χέρια,μαρτύριο πραγματικό. Η ηλικία των 22ετών βοηθούσε εις την περαίωση της δου-λειάς. Μετά τα 25 έτη προήχθην ως Προ-ϊστάμενος του Πολιτικού Τμήματος τουΠρωτοδικείου και μετέπειτα σε ΓραμματέαΕφετών, οπότε παρέμεινα στο ΠρωτοδικείοΚαρδίτσας διότι είχε θέση ΓραμματέωνΕφετών. Η εργασία μου ήτο πολύ κουρα-στική και χωρίς μέσα, ν’ αντιγράφεις απο-φάσεις με το χέρι και να απασχολείς καιδεύτερο υπάλληλο στην παραβολήν.

Αυτά να τα θυμούνται οι μεγάλοι στηνηλικία και να τα γνωρίζει η νέα γενιά.

Προσωπικά βιώματαΠροσωπικά βιώματα

του Κώστα Αλεξ. Γιωτόπουλου

Στις 20Φεβρουαρίου 2010 έφυγε απότη ζωή ο Γιάννης, ύστερα από πολύ-χρονη μάχη - πάλη με την επάρατονόσο, σε ηλικία 65 ετών και αναπαύε-

ται στη δεύτερη πατρίδα του, τη Ρόδο, όπουκατοικούσε μονίμως με την οικογένειά του.

Υπέμεινε με απίστευτη καρτερία και δύ-ναμη την ασθένειά του και διατήρησε μέχριτην τελευταία στιγμή τα λογικά του, γεγονόςπου τον έκανε ικανό την τελευταία μέρα πριντο θάνατό του να καλέσει τα αδέρφια τουκοντά του και να συζητήσει μαζί τους θέματαπροσωπικά και οικογενειακά και να απονείμειεν πλήρει επιγνώσει τον ύστατο χαιρετισμό.Η γενναιότητα αυτή της ψυχής του, η καλο-σύνη του, η αγάπη του προς όλους, η υπο-μονή του, η υπερηφάνεια του, η εργατικότητάτου, η φιλοξενία του, η ευσυνειδησία του στονεπαγγελματικό τομέα και άλλες αρετές ήτανδείγμα της ακεραιότητας του χαρακτήρα του.

Αγαπούσε το χωριό μας, τα Κανάλια, μεπάθος και ήθελε πάντα να μαθαίνει νέα τουκαι να το επισκέπτεται συχνά, αλλά οι πολλέςεπαγγελματικές του ασχολίες στεκόταν εμ-πόδιο στην επιθυμία του αυτή.

Γεννήθηκε στα Κανάλια το 1945 και ήταν

ο μικρότερος από τα τέσσερα άλλα αδέρφιατου. Ήταν ο Βενιαμίν της οικογένειας, όπωςσυνήθιζε με καμάρι να λέει ο πατέρας τουΜήτσος Γιωτόπουλος. Από μικρός έδειξε τηνευφυΐα του και την κλίση προς τις θετικέςεπιστήμες, αφού προτού φοιτήσει στο Δη-μοτικό σχολείο έκανε προσθαφαιρέσεις χρη-σιμοποιώντας τα δάχτυλα των χεριών του.Αυτή την ευχέρεια στα μαθήματα της θετικήςκατεύθυνσης διατήρησε και επαύξησε καθ’

όλη τη διάρκεια της φοίτησής του στα μαθη-τικά και πανεπιστημιακά έδρανα.

Σπούδασε στο πανεπιστήμιο ΑριστοτέλειοΠανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης ΠολιτικόςΜηχανικός και αμέσως μετά τις σπουδές τουάρχισε δυναμικά την επαγγελματική του κα-ριέρα. Και κατά τη θητεία του ως έφεδροςαξιωματικός στο τεχνικό σώμα του στρατούέδειξε τις αρετές του και ιδίως τις ικανότητέςτου στη μελέτη και εκτέλεση τεχνικών έργων,που του εμπιστευόταν η υπηρεσία του.

Στην κοινότητα της Ρόδου έγινε γνωστόςόταν μ΄ έναν συνέταιρό του ανέλαβε την κα-τασκευή του αεροδρομίου της Ρόδου, αφή-νοντας ανεξίτηλη την προσωπική του σφρα-γίδα. Όλοι είχαν να λένε και να επαινούν τονακαταπόνητο, ευσυνείδητο και άξιο μηχανι-κό, που έφερε σε πέρας ένα δύσκολο έργομέσα στον προβλεπόμενο χρόνο χωρίς άλ-λες επιβαρύνσεις στο αρχικό ποσό της με-λέτης. Στο αεροδρόμιο γνώρισε και τη Στέλ-λα, όπου εργαζόταν ως υπάλληλός του, καιαπό το γάμο του μ΄ αυτή απέκτησε δύο γι-ούς, το Μήτσο και τον Νίκο, τους οποίουςμε περισσή φροντίδα ανέθρεψε και τουςπροέτρεψε να σπουδάσουν την επιστήμητου Πολιτικού Μηχανικού για να συνεχίσουνεπάξια το έργο του.

Η ενασχόληση του Γιάννη στη συνέχειαμε δημόσια έργα στην ευρύτερη περιοχή τηνΔωδεκανήσου, τον έκαναν γνωστό όχι μόνοανάμεσα στους συναδέλφους του, αλλά καισ΄ ένα ευρύ κοινό και στις αρχές των νησιώναυτών, με το χαρακτηριστικό να χαίρει τηςεκτίμησης όλων των συμπολιτών του ακόμακαι αυτών που για ανταγωνιστικούς λόγουςήταν αντίπαλοι του, δείγμα της ακεραιότηταςτου χαρακτήρα του. Στο νου του είχε καιάλλα μεγαλεπήβολα σχέδια να πραγματο-ποιήσει αλλά η ασθένειά του και ο θάνατόςτου ανέκοψαν το δρόμο αυτό.

Ας είναι ελαφρό το χώμα της Ρόδου πουτον σκεπάζει και ας είναι ήσυχος στην ου-ράνια κατοικία του ότι επιτέλεσε στο ακέραιοτο καθήκον του εδώ στη Γη και ότι έζησε μετρόπο αξιοθαύμαστο και ταιριαστό στην κα-ναλιώτικη καταγωγή του και σύμφωνα με τιςαρχές και τις αρετές της οικογένειάς του.Σύμφωνα και με την επιθυμία των αδελφώντου, τα οστά του μετά την εκταφή του θα το-ποθετηθούν στο κοιμητήριο του ΠροφήτηΗλία για τον αιώνιο ύπνο κοντά στα οστάτων γονιών του και των άλλων συγγενώντου για να συνεχίσει εκεί να αγναντεύει τοσπίτι που γεννήθηκε και το χωριό που έζησεστα παιδικά του χρόνια.

Έφυγε ο Γιάννης ΓιωτόπουλοςΈφυγε ο Γιάννης Γιωτόπουλος



βιβλιοπαρουσιαση

του Νίκου Ηρ. Ντρέγκα

Κυκλοφόρησε πρόσφατα(Οκτώβριος του 2009) το νέοεπικοδομητικό βιβλίο του γνω-στού συγγραφέα Θωμά Ν. Ζή-

ση, φιλολόγου από τα Κανάλια Καρδί-τσας, με τίτλο «Υμνολογικό Κυριακοδρό-μιο» ήτοι Νεοσύνθετα Απολυτιίκια σταΕυαγγελικά και αποστολικά αναγνώσμα-τα των Κυριακών του έτους, από τις εκ-δόσεις «Γρηγόρη» (Αθήνα 2009, σχ.17χ24, σ.σ. 288)

Τα νεοσύνθετα Απολυτίκια του βιβλίουαυτού, ο συγγραφέας τα αφιερώνει «σ’όσους με προσοχή ακροώνται τα ευαγ-γελικά και αποστολικά αναγνώσματα τωνΚυριακών και προσπαθούν να εφαρμό-ζουν την ψυχοσωτηρία σοφία τους».

Το περιεχόμενο του βιβλίου αυτού συ-ναποτελούν δύο αυτοτελή αποσπάσματααπό το δίτομο έργο του ιδίου συγγραφέα«Ορθόδοξες Υμνολογικές Συνθέσεις», μεπαράρτημα Δεσποτικών νεοσύνθετωντροπαρίων του ιδίου και «Επίμετρο» μεάλλα Νεοσύνθετα Τροπάρια που συνέ-θεσε τα τελευταία δύο χρόνια, ταξινομη-

μένα και αυτά σε δέκα κατη-γορίες.

Με πολλή χαρά σημει-ώνουμε ότι για το βιβλίο του«Ορθόδοξες ΥμνολογικέςΣυνθέσεις», ο Αρχιεπίσκο-πος Αθηνών και πάσηςΕλλλάδος Ιερώνυμος Β’στη συγχαρητήρια επι-στολή του (Σεπτέμβριος2009) προς το συγγρα-φέα Θωμά Ν. Ζήση,υπογραμμίζει μεταξύάλλων - «… έχετε κά-μει εξαιρετικήν υμνο-γραφικήν εργασίανκαι τα νεοσύνθετατροπάρια που πα-ραθέτετε πραγματικά πα-ραμυθούν ψυχάς, ενισχύουν την πίστη,μυσταγωγούν εις σωτηρίας…».

Εξάλλου, ο συγγραφέας στον πρόλο-γο του βιβλίου τονίζει - «… τα νεοσύνθε-τα Απολυτίκια αυτής της κατηγορίας, λό-γω του περιεχομένου τους, ενδιαφέρουνγενικά τους πιστούς που εκκλησιάζονταιτην Κυριακή και ακούν κάθε φορά το σχε-

τικό ευαγγε-λικό και απο-στολικό ανά-γνωσμα…»

Προσωπικάπιστεύω ότι ηυμνολογία τωνευαγγελικών καια πο σ τολ ι κώ ναναγνωσμάτωντων Κυριακών τουέτους, αλλά καιόλα τα νεοσύνθετατροπάρια του αγα-πητού φίλου ΘωμάΝ. Ζήση, είναι μιααξιόλογη και χρήσιμηεργασία. Και ασφα-λώς συμβάλλει σημαν-τικά στο να αγαπήσου-

με περισσότερο την υπέροχη εκκλησια-στική μας Υμνογραφία.

Για το λόγο αυτό θα ήθελα να ευχαρι-στήσω και να συγχαρώ από καρδιάς τονακάματο, άξιο και αγαπητό συγγραφέα.

Παράλληλα, συγχαρητήρισ αξίζουνστον φίλο Θωμά Ν. Ζήση για έναν ακόμα

λόγο – για τα νεοσύνθετα Απολυτύκιαπου δημιούργησε για τον Αγιο ΣτέφανοΒόλου. Ειδικότερα, δύο από αυτά τα συ-νέθεσε την 31η Δεκεμβρίου 2009 «προςτιμήν» του Αγίου, βέβαια, αλλά και γιαχάρη μας, των αγαπητών συνοριτών τηςπεριοχής, καθώς και «εις μνημόσυνοναιώνιον» του μακαριστού καθηγητού μαςΧρίστου Ζαχαρόπουλου (τον γνωστό Λυ-κειάρχη του Βόλου από το Παλιούρι Καρ-δίτσας) που πρωτοστάτησε στην ίδρυσητου φερώνυμου Ναού.

Αυτά μπορεί να ψάλλονται οποτεδή-ποτε, μετά το καθιερωμένο αριστοτεχνικόΑπολυτίκιο του Αγίου «ει δόξει τω προ-εστώτι» του Ναού.

Τελειώνοντας, παραθέτω ένα από ταΑπολυτύκια αυτά (ήχος γ’. Την ωραιότη-τα. Ψαλλόμενον εν τοις φερονύμοις Να-οίς). «Τον Πρωτομάρτυρα Στέφανονάπαντες ημείς γεραίρομεν και ικετεύομενπίστιν δωρήσασθαι αυτού, την προσφο-ρά ημίν πάσι. Ούτος πλήρης πίστεωςτον Σωτήρα εκήρυξεν Ιουδαίων άρχου-σιν, τοις Χριστόν αθετήσασι. Διο καιυπ;αυτώ κατελεύσθη, χαίρων παρέδωκεδε πνεύμα».

του Θωμά Ν. Ζήση

Δύο νεοσύνθετα Απολυτίκια τουοσίου Άρη και του αγίου μάρτυροςΆρη, αφιερωμένα στους φερώμε-νους αγαπητούς Καναλιώτες Άρη

Θέο, Άρη Λιάκο,Άρη Μανώλη, Άρη Ντρέγκα,ίσως και άλλους που μου διαφεύγουν.

Νεοσύνθετον ΑπολυτίκιονΕις τον όσιον και σοφόν ασκητήν της αι-

γυπτιακής ερήμου Αρην (Δεκ. 13)

Ήχος γ’ Την ωραιότηταΑρην τον όσιον, σοφόν μονάζοντα, πάν-

τες Ορθόδοξοι ημείς γεραίρομεν, αυτού δε-όμενοι πιστώς και λέγοντες εκ βαθέων Ασκη-τών το καύχημα και σοφίας το πλήρωμα,δωρήσαι πρεσβείας σου και ημίν των χαρί-των σου αφθόνως και γαρ χάριν παρέχειςπάσι τοις πίστει αιτούμένοις.

Δ.γρ. Αντί μονάζοντα και ασκούμενων ήμονότροπον (ταυτόσι). Αντί αυτού δεόμενοικαι (απλώς): επικαλούμενοι. Αντί λέγοντες,και κράζοντες. Αντί καύχημα και τέμνωμα.Αντί το πλήρωμα και η πλήρωσις (ταυτόσι)

Γλωσσ. Των χαρίτων: γενική διαιρετική (=από τα χαρίσματά του)

Σημείωση: Σοφά αποφθέγματα του οσίουΑρη, ο οποίος είχε τέλη ειρηνικά, είναι κατα-χωρισμένα στον Ευεργετικό, ψυχωφελήσυλλογή (ανθολογία) πατερικής σοφίας, έρ-γο του μοναχού Παύλου (11π. αι.), ιδρυτήτης περιώνυμης Ι. Μ. της Θεοτόκου της«Ευεργέτιδος» έξω από τα τείχη της Πόλης(Κωνσταντινούπολης). Ποίημα του μοναχούαυτού Παύλου είναι και η γνωστή Ευχήν τουΑποδείπνου στην υπεραγία Θεοτόκο «Άσπι-λε, αμόλυντε…»

Στο Αγιολόγιο του Σωφρ. Ευστρατιάδη(εκδ. Αποστολικής Διακονίας) είναι καταχω-

ρισμένο το εξής εγκωμιαστικό δίστιχο γιατον Όσιο Άρη, στο οποίο αντιπαραβάλλεταιο ήπιος και πράος Όσιος προς τον οργίλοκαι πολεμικό Άρη του αρχαίου ελληνικούΔωδεκάθεου.

Άρης ο θεός ουκ Άρης ην οργίλοςΠράος δε μάλλον και πατεί γη πραέωνΤο «πατεί γην πραέων» κατά το λόγο του

Κυρίου. «Μακάριοι οι πράεις, ότι αυτοί κλη-ρονομούσουσι την γην. (Ματθ. Ε5)

Νεοσύνθετον ΑπολυτίκιονΤου αγίου μάρτυρος Άρεως, πυρί τελε-

τυθέντος εν Ασκάλωνι της Συρίας κατά τουςχρόνους των πρώτων διωγμών (Δεκ. 19)

Ήχος γ’ Την ωραιότηταΑρην καλλίνικον Σωτήρος μάρτυρα, τον

καταισχύναντα όψιν τον δόλιον τιμώμεν σή-μερον ημείς εν άσμασι τοις ενθέοις. Ούτοςγαρ τα είδωλα τη ενστάσει κατέπτυσε, Κύ-ριον δ’ εκήρυξε Θεόν είναι παντέλειον. Διόκαι τη πυρά παρεδόθη, χαίρων προς ουρα-νόν δ’ απέπτη.

Δ. Γρ. Αντί καλλίνικον και τον ένδοξον.Αντί καταισχύναντα και βδελυξάμενον. ΑντίΣωτήρος και Χριστού των. Αντί όφιν τον δό-λιον, και εχθρόν παμπόνηρον ή τύρρανονδόλιον ή όφιν αρχέκακον (ή αλάστορα). Αντίσήμερον ημείς και επάντες οι πιστόι. Αντίτης ένθεσις και (ανάρθως) Θεκρέστοις. Αντίτα είδωλα και (ασυνδέτως): δωδεκάθεον.Αντί Ούτος…. Κατέπτυσε και ως εξής Ούτοςτων ειδώλων γαρ κρατερώς κατεφρόνησε.Αντί εκήρυξε και ετράνωσε. Αντί είναι καιόντα. Αντί τη πυρά και τω πυρί. Αντί χαί-ρων… δ’ απέπτη (=πέταξε), και ως εξής στέ-φος (ή γέρας) λαβών της αφθαρσίας. Ερμηντη ενστάσει

Σημείωση: O Άρης, Αιγύπτιος στην κατα-

γωγή, καθώς πήγαινε για την Κιλικία προ-κειμένου να συμπαρασταθεί στους εκεί Χρι-στιανούς που αγωνίζονταν τον καλό αγώνατης πίστεως, συλλήφθηκε στην Ασκαλώνατης Συρίας μαζί με τους ομοεθνείς του Ηλίακαι Πρόβο. Εκεί αφού ανακρίθηκαν από τοδικαστή Φιρμιλιανό και ομολόγησαν την πί-στη τους καταδικάστηκαν και οι τρεις σε θά-νατο. Έτσι ο Άρης, τελειώθηκε «δια πυρός»,ενώ ο Πρόβος και ο Ηλίας αποκεφαλίστη-καν. Το εγκωμιαστικό δίστιχο για τον Άρηλέει χαρακτηριστικά:

Άρης υπήρξας προς το πυρ όντως,Αρης,Άρης, νοητός, όπλα πίστεως φέρωνΣτο δίστιχο ο Άγιος αντιπαραβάλλεται

προς τον αρχαίο πολεμικό θεό Άρη. Και όν-τως εκείνος περιγράφεται συνήθως ως πά-νοπλος και αποτελεσματικός στον πόλεμο,ετσι και ο Αγιος οπλισμένος με τα όπλα τηςπίστεως, αποδείχτηκε νοητός, πράγματιΆρης «προς το πυρ» χωρίς να λυγίσει στομαρτύριο της φωτιάς και χωρίς να αρνηθείτελικά την πίστη του.

Εκκλησιαστική ΥμνογραφίαΕκκλησιαστική Υμνογραφία

ΝΤΡΕΓΚΑΣΔΗΜΗΤΡΗΣ

ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Καποδιστριου 26 - ΚερατσινιΤηλ.: 4327 806

- Κιν.: 6972 178553Αρ. αδειασ: Π 754

ΥΜΝΟΛΟΓΙΚΟ ΚΥΡΙΑΚΟΔΡΟΜΙΟΕνα νέο εποικοδομητικό βιβλίο του φιλολόγου Θωμά Ν. Ζήση




ÏÍÏÌÁ Ποσό (€) ÏÍÏÌÁ Ποσό (€) ÏÍÏÌÁ Ποσό (€) ÏÍÏÌÁ Ποσό (€)Συνδρομές στην εφημερίδα

ÁÈÇÍÁÊÁÔÅÑÇÓ ÍÉÊÏËÁÏÓ 50ÁÌÐÅËÁÊÉÙÔÏÕ ÂÁÓÉËÉÊÇ 20ÊÙÔÏÕËÁÓ ÅÑÁÔÏÓÈÅÍÇÓ 100åéò ìíçìçí ôçò áäåñöÞò ôïõ

Áíáóôáóßáò ÊÜñãáò

ÓÁÎÙÍÇÓ ÐÁÕËÏÓ 40ÓÄÑÏËÉÁÓ ÄÇÌÇÔÑÇÓÓÄÑÏËÉÁÓ ÓÔÕËÉÁÍÏÓÓÙÔÇÑÏÐÏÕËÏÕ ÅËÅÍÇ 50ÊÁÐÏÕËÁ ÍÁÓÉÁÊÏÕ ÅÉÑÇÍÇ 20ÌÁÊÑÇÓ ÎÅÍÏÖÙÍ 30ÊÁÑÁÊÙÓÔÁÓ ÅÕÁÃÃÅËÏÓ 15ÈÅÏÓ ÐÁÕËÏÓ 20ÌÐÁËÉÏÓ ÃÅÙÑÃÉÏÓ 25ÌÐÁËÉÏÕ ÁÍÔÆÅËÁ 25ÊÁÑÖÇ ÈÅÏÕ 20ÌÁÕÑÁÊÇÓ ×ÑÇÓÔÏÓ 25ÓÐÁÍÏÕ ÖÙÔÅÉÍÇ 50ΚΑΤΕΡΗ (ÆΥÃÏÕÑÇ) ÊÁËΛΙΟΠΗÆΥÃÏÕÑÇΣ ÃÉÙÑÃÏÓ 20ÊÁÔÓÏÃÉÁÍÍÏÓ ×Ñ. 20ÊÑÉÊÏÕ ÐÅÔÑÁÊÁÊÇ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ 30ÊÁÔÅÑÇ ÂÁÓÉËÉÊÇ 20

ÊÁÑÁÃÉÁÍÍÇÓ ÊÙÍ/ÍÏÓ 30ÊÁÔÓÏÃÉÁÍÍÏÓ ÂÕÑÙÍ 30ÊÁÆÁÍÁ ÑÏÄÁÍÈÇ 20ÊÁÆÁÍÁÓ ÁÍÄÑÅÁÓ 20ÔÆÉÔÆÏÓ ÊÙÍ/ÍÏÓ 50ÊÁÓÉÍÁ ÈÅÓÓÁËÉÁ 20ÆÅÊÉÏÓ ÓÙÔÇÑÉÏÓ 20ÆÅÊÉÏÓ ÃÅÙÑÃÉÏÓ 20ÆÅÊÉÏÕ ÁÑÅÔÇ 50ÊÁÑÁÃÉÁÍÍÇ ÃÉÙÔÏÐÏÕËÏÕ ÌÁÑÉÁ 20ÌÁÕÑÁÊÇ ÍÁÓÉÁÊÏÕ ÅÊÁÂÇ 50ÊÁÓÉÍÁÓ ÈÅÏÖÉËÏÓ 25ÓÄÑÏËÉÁ ÐÁÑÁÓÊÅÕÇ 50ÈÅÏÕ ÊÁÑÁÂÁ ÁÑÉÓÔÅÁ 50

ÓÐÅÃÃÁ ÁÌÁËÉÁ 50ÆÏÕÌÐÏÕ ÖÙÔÅÉÍÇ 15ÓÔÁÓÉÍÏÓ ÄÇÌÇÔÑÉÏÓ 50ÊÁÆÁÍÁ ÊÅËËÕ 40ÆÇÓÇ ÌÅÃÁÊËÇ ÍÏÍÇ 50ΛΑΣΔΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ 50

ΒΟΛΟΣΠΥΡΓΙΩΤΗΣ ΘΩΜΑΣ 50

ÊÁÑÄÉÔÓÁÓÁÍÉÄÁ ÄÇÌÏÕ ÁÑÉÁÄÍÇ 50ÓÄÑÏËÉÁÓ ËÁÌÐÑÏÓÓÄÑÏËÉÁÓ ÃÅÙÑÃÉÏÓÓÄÑÏËÉÁÓ ÁÐÏÓÔÏËÇÓ 45

ÈÅÓÓÁËÏÍÉÊÇÃÇÑÁÓÇÓ ÍÉÊÏËÁÏÓ 30ÃÉÙÔÏÐÏÕËÏÓ ÃÅÙÑÃÉÏÓ 20ÃÉÙÔÏÐÏÕËÏÓ ÊÙÍ/ÍÏÓ 20ÄÇÌÏÕ ÔÑÉÁÍÔÁÖÕËËÏÓ 30ÄÇÌÏÕ ËÏÕÊÁÓ 10ÄÇÌÏÕ ÁÐÏÓÔÏËÏÓ 10ÆÇÓÇ ÍÅËËÇ 10

ÆÇÓÇÓ ÅÕÁÃÃÅËÏÓ 10ÈÅÏÄÙÑÉÄÇÓ ÈÅÏÄÏÓÉÏÓ 10ÊÙÔÏÕËÁÓ ÉÙÁÍÍÇÓ 50ÊÙÔÏÕËÁÓ ÅÑÁÔÏÓÈÅÍÇÓ 10ÊÙÔÏÕËÁÓ ÌÉËÔÉÁÄÇÓ 10ÊÙÔÏÕËÁ ÖÑÅÉÄÅÑÉÊÇ 10ÊÁÔÅÑÇ ÁÉÊÁÔÅÑÉÍÇ 20ÊÁÔÅÑÇÓ ÈÅÏÄÙÑÏÓ 10ËÉÁÊÏÕ ÖÁÉÄÑÁ 10ÌÏÓÉÁËÏÓ ÁÈÁÍÁÓÉÏÓ 10ÌÏÓÉÁËÏÓ ÈÅÏÄÏÓÉÏÓ 10ÐÁÓ×ÏÕ ÔÅÔÔÇ 20ÐÑÁËÁÊÉÄÇÓ ÓÔÅÑÃÉÏÓ 10ÑÉÆÏÓ ÅÕÑÉÐÉÄÇÓ 20ÐÁÐÁÃÅÙÑÃÉÏÕ ÊÙÍ/ÍÏÓ 20ÐÁÐÁÃÅÙÑÃÉÏÕ ÄÅÓÐÏÉÍÁ 20ÓÁÊÅËËÁÑÉÏÕ ËÁÌÐÑÏÓ 10ÓÁÊÅËËÁÑÉÏÕ ÅËÅÍÇ 10ÔÓÉÙÊÏÓ ÁËÅÎÁÍÄÑÏÓ 10ÔÓÉÑÙÍÇÓ ÃÅÙÑÃÉÏÓ 10ÔÓÉÑÙÍÇÓ ÂÁÓÉËÅÉÏÓ 10ÔÅÔÔÁ ÅÕÔÅÑÐÇ 20ÔÓÉÑÏËÉÃÊÁ ÁÃÁÈÇ 10

Η εφημερίδα μας εκδίδεται και αποστέλλεται ήδη

και σε ηλεκτρονική μορφή. Οσοι επιθυμούν να

την λαμβάνουν ηλεκτρονικά παρακαλούνται να στείλουν το

email τους στο Σύλλογο

Ευχαριστούμε θερμά τους Κων-

σταντίνο και Ευαγγελία Μαυράκη

για τη δωρεά στο Σύλλογό μας πο-

σού €5.000 (πέντε χιλιάδων ευρώ)

για τον Ξενώνα. Με την ευκαιρία

αυτή, τους συγχαίρουμε και για το

πολυσήμαντο φιλανθρωπικό έργο

τους, τη συστηματική ενίσχυση των

Ιερών Ναών του χωριού μας, τις

δω ρεές τους στο Νοσοκομείο Καρ-

δίτσας, κ.ά. που μας είναι γνωστά.

Το Διοικητικό Συμβούλιο

Ευχαριστήριο στην Οικογένεια Μαυράκη

Για τη συνεστίαση του Συλλόγου μαςτην Κυριακή 28 Φεβρουαρίου 2010 στοRiverside Party Hall, ευχαριστούμε θερμάτον τυπογράφο μας Παναγιώτη Μπέκογια την δωρεάν προσφορά των καλαί-σθητων προσκλήσεων, την Βασιλική Κα-τέρη για τις ενέργειές της να εξασφαλιστείη 8μελής ομάδα του χορευτικού τμήματοςτου Εθνικού και Καποδιστριακού Πανε-

πιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), και τον Δη-μήτριο Ζούμπο για την προσφορά 15προσκλήσεων, με τις 8 από τις οποίεςκαλύψαμε την εστίαση της χορευτικήςομάδας και με τις υπόλοιπες 7 ενισχύ-θηκε οικονομικά ο Σύλλογος.

Τους ευχαριστούμε που είναι τόσο κον-τά στο Σύλλογό μας.

Προς το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστή-

μιο Αθηνών (ΕΚΠΑ)Πανεπιστημιακή ΛέσχηΤμήμα Δημοσίων Σχέσεων, «Χορευ-

τικό Τομέα»Σας ευχαριστούμε θερμά και σας

συγχαίρουμε για τη συμμετοχή του χο-ρευτικού τμήματός σας στη συνεστία-

ση του Συλλόγου μας την Κυριακή 28Φεβρουαρίου 2010.

Θα χαρούμε πολύ να σας έχουμεαρωγούς μας και σ’ άλλες δραστηριό-τητες του Συλλόγου μας.

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Καναλιωτών της Αθήνας

Ευχαριστήρια για τη συνεστίαση του Συλλόγου μας




Νέα από την ΑθήναΝέα από την Αθήνα

Νέα Νέα από τα από τα

ΚανάλιαΚανάλια

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΑ

Ευχαριστώ από βάθος καρδιάς, όλουςτους Καναλιώτες και όσους φίλους με βοή-θησαν στην πιο δύσκολη στιγμή της ζωήςμου. Ευχαριστώ, τον πρώην πρόεδρο τουΣυλλόγου Καναλιωτών της Αθήνας κ. Κα-τέρη Νικόλαο, τον πρόεδρο του ΣυλλόγουΚαναλιωτών της Θεσσαλονίκης κ. ΔήμουΤριαντάφυλλο, τον πρόεδρο του Συλλό-γου Καναλιωτών Βόλου κ. Χαλάτση Αρτέ-μη, τα αδέρφια μου και τα ανίψια μου.

Ευχομαι ο καινόυριος χρόνος να του δώ-σει Υγεία και προκοπή.

Αγορίτσα Παπαζήση

ΓΑΜΟΙ

06/02/10 Παντρεύτηκαν στον Ιερό Ναό

Αγίας Σκέπης Παπάγου ο ΘεμιστοκλήςΠυργιώτης του Θωμά με την Γωγώ Φω-τίου του Δημητρίου. Τους συγχαίρουμεκαι τους ευχόμαστε τύχη αγαθή.

Στον ιερό ναό του Αγ, Αναστασίου στοΝαύπλιο έγινε στις 23 Ιανουαρίου 2010ο γάμος της Όλγας Γιωτοπούλου, καθη-γήτριας της Γερμανικής Φιλολογίας, κό-ρης του Κώστα και της Έφης Γιωτοπού-λου, με τον εκλεκτό της καρδιάς της Γιώρ-γο Δούλο, ηλεκτρολόγο μηχανικό από τηνΤρίπολη.Ευχάριστη έκπληξη αλλά καισυγκίνηση, ιδίως στους παριστάμενουςκαναλιώτες, προξένησε το «εθνικό τρα-γούδι» των Καναλίων «Βρύση μου μαλα-ματένια», με το οποίο άνοιξε το χορό τηςη Όλγα σε κέντρο στο κεφαλάρι του Άρ-γους, όπου δόθηκε η γαμήλια δεξίωση.

Την παράσταση της βραδιάς έκλεψαν

όμως και οι δίδυμες κόρες, ηλικίας ενόςέτους, της Βάσως Γιωτοπούλου τουΚων/νου τόσο στην εκκλησία ως παρα-νυφάκια όσο και στο κέντρο, όπου πα-ρακάθισαν στο τραπέζι των νεονύ,φωνως «επίσημα» πρόσωπα.

Το ΔΣ του Συλλόγου τους εύχεται ναζήσουν.

ΘΑΝΑΤΟΙ

15/02/2010 Πέθανε η Ιωάννα Γατή, χή-ρα Κωνσταντίνου Γατή, ετών 90. Κηδεύ-τηκε την Τρίτη 16/02/10 στο Κοιμητήριοτου Ζωγράφου. Παρευρέθησαν μέλη τουΣυλλόγου και του Δ.Σ.

Το ΔΣ του Συλλόγου εκφράζει τα βα-θιά του συλλυπητήρια.

Δραστηριότητες του Mορφωτικού

Eξωραϊστικού Συλλόγου Kαναλίων

HΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

Tην Kυριακή 7/3/2010 με πρωτο-βουλία του Mορφωτικού καιEξωραϊστικού Συλλόγου συγκεν-τρώθηκαν στο πνευατικό κέντρο τουχωριού μας, οι γυναίκες του χωριολυγια να γιορτάσουν και να τιμήσουντο ρόλο της γυναίκας στην οικογέ-νεια και στη σύγχρονη κοινωνία. Πα-ρά την κακοκαιρία (χιόνιζε) 50 περί-που γυναίκες συγκαντρώθηκαν.

H πρόεδρος του Συλλόγου μίλησεγια το ρόλο της γυναίκας στην οικο-γένεια και την κοινωνία και αναφέρ-θηκε και την ιστορική ημέρα 8Mαρτίου 1857. Eγινε στη συνέχειασυζήτηση για διάφορα επίκαιρα θέ-ματα που τις απασχολούν και τιςπροβληματίζουν καθώς και για τιςκαθημερινές ασχολίες τους και ταπροβλήματα που αντιμετωπίζουν.

O Σύλλογος αφού πρώτα ευχαρί-στησε τις γυναίκες που παραβρέθη-καν, τις προσέφερε διάφορα εδέ-σματα και τις ευχήθηκε υγεία και κα-λή προκοπή σ’ αυτές και τις οικογε-νειές τους.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΕΣΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Δεύτερη μέρα του Πασχα: Πα-ραδοσιακά Πασχαλινά τραγούδιακαι χοροί στην πλατεία

Πρωτομαγιά: Γλέντι στον Άι ΛιαTριήμερο Aγιου Πνεύματος:

Γιορτή πίτας στην Πλατεία

To ΔΣ του Συλλόγου εύχεται

σε όλους KAΛO ΠAΣXA

Mια φωτογραφία γύρω στο 1950. Διακρίνονται από αριστερά: Ορθιοι: 1η σειρά: Σδρόλιας Kώστας – Σαΐνης2η σειρά: Mακρής Λάμπρος, Mανώλης Hλίας, Πέτρος Γιώργος, Mπακογιάννης Στα-μούλης – Λάμπρος, Kασινάς Aποστόλης –Xαλιβώνας3η σειρά: Pίζος – Xριστοδούλου Πάνος, Λάσδας Λάμπρος, Σδρόλιας Kώστας –Aστραπόβουλος, Αναστασίου Ηλίας - Καρούλης, Xαντζιάρας Λευτέρης, Aναστασίου -Πόλιας- Kώστας, , Γιαταγάννας Eπαμ., Mανώλης Nίκος, Tσαγκάρης Mήτσιος Bασίλης.Kαθιστοί: Zούμπος Xρήστος, Παπανικολάου Xρήστος, Πέτρος Λάμπρος, Zαχαρής Δημήτρης, Kουτσιώγκουλος Hλίας

Mια φωτογραφία γύρω στο 1950. Διακρίνονται από αριστερά: Mπέκος Παναγιώτης, Κατέρη -Mπέκου Pοδάνθη και MπέκοςEρωτόκριτος του Γεωργίου

Αναμνήσεις...Αναμνήσεις...



ΤΑ ΝΕΑ Των ΣΥΛΛΟΓων

ΚΟΠΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΝΙΑΤΙΚΗΣ ΠΙΤΑΣ ΕΤΟΥΣ 2010

Ο Σύλλογος Καναλιωτών της Θεσσαλονίκης στις 10 Ια-νουαρίου του έτους 2010, ημέρα Κυριακή και ώρα 19.00στο Ξενοδοχείο METROPOLITAN της Θεσσαλονίκης, οδόςΒασ. Ολγας 65, έκοψε την πρωτοχρονιάτικη πίτα παρουσίαπολλών μελών και φίλων του συλλόγου μας. Αφού ευλόγησετην πίτα ο εφημέριος του Ι.Ν. Μεταμορφώσεως του ΣωτήροςΠατέρας Νικόλαος και μας έδωσε τις ευχές του για υγεία καικαλή προκοπή του συλλόγου μας πήρε το λόγο ο Πρόεδρος,του Συλλόγου Δήμου Τριαντάφυλλος και άρχισε την ομιλίατου ως κατωτέρω:

Καναλιώτισσες και Καναλιώτες, εκλεκτοί φίλοι προσκε-κλημένοι του συλ λόγου μας, εγώ και το Διοικητικό Συμβούλιοσας καλοσωρίζούμε όλους και σας ευχόμαστε χρόνια πολλάγια τον καινούργιο χρόνο 2010. Πρώτα θέλουμε να ευχαρι-στήσουμε την κ, Μαρίκα Παπαγεωργίου και τα παιδιά της,πού κάθε χρόνο διαθέτουν στον σύλλογό μας την ωραίααυτή αίθουσα του Ξενοδοχείου METROPOLITAN στη μνήμητου αείμνηστου Σωκράτη Παπαγεωργίου, συζύγου και πα-τέρα των, για να συγκεντρωνόμεθα όλοι εμείς οι Κανάλιώτεςκαι να εορτάζωμε την κοπή της Πρωτοχρονιάτικης πίτας.

Επίσης ευχαριστούμε τον Διευθυντήν του Ξενοδοχείου κ.Κολοκάθην Παναγιώτην και όλα τα μέλη του συλλόγου μας.Ιδιαίτερα ευχαριστούμε, όλους τους εκλεκτούς φίλους τουσυλλόγου μας που μας τιμούν με την παρουσία τους. TοvΣτρατηγό Κρικέλη Λάμπρο, τον δικηγόρο Αντωνίου Μιχάλη,τον δικηγόρο Παναγόπουλο Αλκιβιάδη,τον Πρόεδρον ΛέσχηςΘεσσαλών Δικηγόρο Γωγάκον Ευάγγελο, τον στρατηγό Κα-ρασιώτο Κων)νον, τον Αντ/δρο του Συλλόγου Τρικαλινών κ.Γωγάκο Στέφανο, τον πρόεδρο του Συλλόγου ΚαναριωτώνΣιώμο Ιωάννη, τον πρόεδρο του Συλλόγου Καρδιτσιωτώνστρατηγού Κάκο Δημήτριον, τον θεολόγο Καθηγητή ΒλάχοΤιμολεων και τον Ταξίαρχο Φλώρο Σπυρίδωνα.

Στη συνέχεια ο πρόεδρος Δήμου Τριαντάφυλλος συνεχίζειαπευθυνόμενος προς τους παραβρισκομένους.

“Η συνάντηση αυτή, που γίνεται κάθε χρόνο, σκοπό έχεινα ανταλλάξουμε διάφορες απόψεις και να θυμηθούμε ταόμορφα εκείνα χρόνια αναπολλώντας με νοσταλγία το χωριόμας τα Κανάλια, τα πατρικά μας σπίτια με τις κληματαριές,τα στενά δρομάκια, τα διάφορα ήθη και έθιμα που σήμεραμας λείπουν. Οι άνθρωποι, τότε ήταν φιλόξενοι και είχαν ζε -στή καρδιά.

Ο Σύλλογός μας φέτος κλείνει 25 χρόνια απο της ιδρύσε-

ως του. ‘Ολα αυτά τα χρόνια η παρουσία του είναι ζωντανή.Αφ’ ενός προβάλλεται το χωριό μας τα Κανάλια και αφ’ ετέ-ρου προσπαθεί να διατηρεί καλές σχέ σεις με όλα τα Θεσ-σαλικά Σωματεία όπως το Σύλλογο Καρδιτσιωτών “ Ο ΚΑ-ΡΑΪΣΚΑΚΗΣ”, τον Σύλλογο Τρικαλινών “ Ο ΑΣΚΛΗΠΕΙΟΣ”,τον Σύλλογο Φαναριωτών “Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος”και της Λέσχης Θεσσαλών “Ο ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ”, που είναιαπο τα παλαιότερα Σωματεία στη Θεσσαλονίκη.

Δυστυχώς όμως ο χρόνος που έφυγε την πλήγωσε . Στις15 Ιουλίου 2009 έχασε τον Πρό εδρό της Αλέξανδρο Φλωρί-δη. Γιαυτό και πενθεί. Ο Σύλλογός μας συμμετέχει στα πέν-θος αυτό και εκφράζει την συμπάθεια και τη λύπη του. ΟΠρόεδρος Αλέξανδρος Φλωρίδης διετέλεσε Πρόεδρος Εφε-τών Θεσσαλονίκης και είχε με γάλη φιλοδοξία. Ξαφνικά όμωςέφυγε από τη ζωή χωρίς να εκπληρώσει το χρέος του (προςτον μεγάλο ευεργέτην ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟ). Ήθελε να του στήσειαδριάντα για να κοσμεί την πόλη της Θεσοολονίκης. Ο αγώ-νας του θα συνεχισθεί μέχρι να εκπληρωθεί η επιθυμίατου. Ο Αλέξανδρος Φλωρίδης γεννήθηκε στη Μαγούλα Καρ-δίτσης το 1925. Σπούδασε Νομικά στο Αριστοτέλειο Πανε-πιστήμιο Θεσσαλονίκης και ακολούθησε τον Δικαστικό κλά-δο. Τον διέκρινε έντονα το αίσθημα της δικαιοσύνης και αν-θρωπιάς και αναγνωριζόταν απο όλους η αδέκαστη κρίσητου. Ο Σύλλογος Καναλιωτών Θεσσαλονίκης τον οποίοναγαπούσε ιδιαίτερα ο εκλιπών, με τα λίγα αυτά λόγια ρίχνειβάλσαμο στην ψυχή του και του εύχεται καλό παράδεισο.Ας είναι αιωνία του η μνήμη. Νέος Πρόεδρος της ΛέσχηςΘεσσαλών ανέλαβε ο Δικηγόρος κ. Γωγάκος Ευάγγελος.Σας Ευχαριστώ.

Στη συνέχεια ακολούθησε ομιλία του επιτ. προέδρου Συμ-βολαιογράφων κ. Ιωάννη Κωτούλα, με θέμα “Αρχαιολογικόενδιαφέρον στην περιοχή των Καναλίων”, η οποία δημοσι-εύθηκε στο υπ΄αριθ. 109 φύλλο της εφημερίδας “ΤΑ ΚΑΝΑ-

ΛΙΑ”. Ακολούθησε συζήτηση - κριτική μεταξύ των παρευρι-σκομένων μελών και ιδιαίτερα από τον επιτ. καθηγητή θεο-λογίας κ. Βλάχο Τιμολέων.

ΛΑΧΕΙΟΦΟΡΟΣ ΑΓΟΡΑ

Στη διάρκεια της εκδήλωσης έγινε και λαχειοφόρος αγοράμεταξύ των μελών. Διατέθηκαν 250 λαχνοί στην τιμή του 1ευρώ. Οι τυχεροί ήταν αρκετοί. Τα δώρα προσέφεραν: Η κ.Ευτέρπη Τέττα, Δικηγόρος, ο κ. Γεώργιος Γιωτόπουλος, ο κ.Ζήσης Ευάγγελος ο οποίος διατηρεί κατάστημα παιδικώνενδυμάτων στην οδό Εγνατία 22 στοά Κλόμβου και ο κ. Γω-γάκος Στέφανος, αντιπρόεδρος του Συλλόγου Τρικαλινών“Ο ΑΣΚΛΗΠΕΙΟΣ”. Το νόμισμα της βασιλόπιτας πέτυχε ο κ.Πλαστήρας Βασίλειος, γαμπρός του αείμνηστου ΣταύρουΠάσχου από το Μοερφοβούνι Καρδίτσας. Στον τυχερό οΣύλλογός μας προσέφερε μια εργαλειοφόρο, προσφοράτων καταστημάτων του κ. Γιωτόπουλου Γεώργιου.

ΕΥΓΕΝΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑ

Η κ. Τέττα Ευτέρπη, δικηγόρος, προσέφερε τη βασιλόπιτακαι τα πιτάκια στην μνήμη των κατωτέρω αγαπημένων με-λών του Συλλόγου μας που έφυγαν από κοντά μας: Παπα-γεωργίου Σωκράτη, Πάσχο Σταύρο, Κατέρη Ευάγγελο (Ιε-ρέα), Σακελλαρίου Καλιόπη, Σακελλαρίου Δημήτριο, ΚυρίτσηΘωμά και Φλωρίδη Αλέξανδρο.

Ο ΧΟΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΑΣ

Ο χορός του Συλλόγου μας πραγματοποιήθηκε στις17/1/2010, ημέρα Κυριακή και ώρα 13.00 στο ΒΕΛΛΙΔΕΙΟΝΣυνεδριακό κέντρο, συμμετέχοντας όπως κάθε χρόνο μετάτου χορού Καρδιτσιωτών “Ο ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ”. Η συμμετοχήτων μελών του συλλόγουμας ήταν ικανοποιητική.

ΓΑΜΟΣ

Στις 30 Ιανουαρίου 2010 και ώρα 12.30 μμ στον ΙερόΝαό Αγίου Χαραλάμπους Συκεών Θεσσαλονίκης έγινε ογάμος της συγχωριανής μας Μαρίας Κωτούλα, δικηγόρου,του Καλλίνικου και της Φρειδερίκης, μετά του ΑπόστολουΣαφούρη, Ιατρού, του Ζήση και της Βαρβάρας. Ακολούθησεδεξίωση στο PORTO ΑΚΡΗ, Παραλίας Περαίας.

Ο Σύλλογος Καναλιωτών Θεσσαλονίκης του έυχεται ναζήσουν και να ευτυχίσουν

Νέα από τη ΘεσσαλονίκηΝέα από τη Θεσσαλονίκη

Δύο πρωταθλητές Ελλάδος: Δύοχρυσά μετάλλια σε δύο αδέλφια πουοι ρίζες τους είναι από τα Κανάλια.

Εγγόνια του Λάζαρου Αθανασίου (Ζαχα-ρή), παιδιά του Αθανασίου Παύλου και τηςΕύης Δερβίση.

Στην Αριδαία του νομού Πέλλας πραγμα-τοποιήθηκε το τριήμερο 27-29/11/09 το Πα-νελλήνιο πρωτάθλημα TAEKWON-DO ITFπαίδων-κορασίδων. Το πρωτάθλημα διορ-γάνωσε η ΑΟΤΕ (Αθλητική Ομοσπονδία TA-EKWON-DO Ελλάδος) με τον τοπικό σύλ-λογο και συνδιοργανωτές ήταν οι τοπικέςαρχές, η νομαρχία και δήμος Αριδαίας. Η

φ ιλοξεν ίαήταν πολύκαλή για ό -λες τις α πο -στολές τωνσυλλόγωναπό όλη τηνΕ λ λ ά δ α .Ήταν έναπρωτάθλη-μα με μεγά-λη συμμετο-χή, πολύ δυ-νατό συνα-

γωνισμό και πάθος για διάκριση.Ο αθλητής της ΧΑΝ Θεσσαλονίκης Αθα-

νασίου Λάζαρος – μαύρη ζώνη, 1DAN.Μαθητής της τρίτης γυμνασίου στις μάχες

-59 κιλά, η οποία είναι η κορυφαία κατηγορίατων αγώνων κατάφερε μετά από πέντεσκληρούς αγώνες να φτάσει στο υψηλότεροσκαλί του βάθρου και το χρυσό μετάλλιο καινα ανακηρυχθεί πρωταθλητής Ελλάδος2009-2010. Ήταν η τελευταία χρονιά τουΛάζαρου στο παίδων ο οποίος τον Φε-βρουάριο του 2010 θα αναμετρηθεί με τουςεφήβους πλέον στην Αθήνα για την πρόκρι-ση στην Εθνική ομάδα. Η πορεία του όλα

αυτά τα χρό-νια δεν ήταντυχαία. Ξε-κίνησε τοTAEKWON-DO πέντε ε -τών. Μεπολ λές δια-κρίσεις όλααυτά τα χρό-νια και μεαποκορύ-φωμα τηντελευταία με-

γάλη επιτυχία του. Η επιτυχία του αυτή μο-ριοδοτειται από την πολιτεία για την είσοδότου στα ΑΕΙ – ΤΕΙ.

Όσο για την Βασιλική Αθανασίου, επίσηςαθλήτρια της ΧΑΝ Θεσσαλονίκης, μαθήτριατης πρώτης γυμνασίου, τα πράγματα ήτανπιο εύκολα, γιατί είχε τον αδελφό της να τηνετοιμάζει και να την μυεί στα μυστικά τουαθλήματος. Μέσα σε δυόμιση χρόνια ενα-σχόλησης κατάφερε το 2008 να φτάσει στοντελικό του πρωταθλήματος παίρνοντας τοασημένιο μετάλλιο και στην Αριδαία το 2009να στεφτεί πρωταθλήτρια Ελλάδος στις κο-ρασίδες -38 κιλά μετά από τέσσερεις αγώ-νες.

Το μέλλον ανήκει και στα δύο αδέλφια.Στην τελετή έναρξης των αγώνων παραβρέ-θηκε και απεύθυνε χαιρετισμό η ΥπουργόςΕσωτερικών Θ. Τζάκρη και βουλευτές τηςπεριοχής.

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΕΦΗ-ΒΩΝ ΝΕΑΝΙΔΩΝ 2010, ΠΕΙΡΑΙΑΣ 12-14/2/2010

Οι διακρίσεις δεν έχουν οροφή για τονΛάζαρο Αθανάσιου, ο οποίος μετά το πα-νελλήνιο πρωτάθλημα παίδων το Νοέμ-βριο του 2009 στην Αριδαία, όπου βγήκε

πρωταθλητής Ελλάδος στους παίδες, κα-τέκτησε ακόμη μια κορυφή. Τούτη τη φοράως έφηβος έλαβε μέρος στο πανελλήνιοπρωτάθλημα εφήβων νεανίδων στον Πει-ραιά, το τριήμερο 12-13-14/2/2010, όπουκατέκτησε το χρυσό μετάλλιο και την πρώ-τη θέση και ανακηρύχθηκε πρωταθλητήςΕλλάδος στους εφήβους αν και ο μικρό-τερος έφηβος στην κατηγορία του. Το ση-μαντικότερο στοιχείο αυτής της επιτυχίαςείναι ότι με την πρώτη θέση στην κατηγορίατου, κέρδισε την είσοδό του στην εθνικήομάδα για να μας εκπροσωπήσει στο πα-

νευρωπαϊκόπρωτάθλη-μα TAEK-W O N D O -ITF στηνBarletta τηςΙταλίας 10-14 ΜΑΡΤΙ-ΟΥ 2010 μετα εθνικάμας χρώμα-τα. Ευχόμα-στε η συνέ-χεια να είναιανάλογη.

Πανελλήνια ΝέαΠανελλήνια Νέα - Επιτυχίες νέων Καναλιωτών- Επιτυχίες νέων Καναλιωτών



ΤΑ ΝΕΑ των ΣΥΛΛΟΓων

Νέα από τον ΒόλοΝέα από τον Βόλο

Το ηχητικό cd, που εκδό-θηκε από τον ΣΥΛΛΟΓΟΤΩΝ ΕΝ ΒΟΛΩ ΚΑΝΑΛΙΩ-ΤΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ το 2009και περιέχει αφηγηματικάτην ιδιωματική γλώσσα τουχωριού μας, την οποία μι-λούσαν οι παππούδες καιοι γιαγιάδες μας αρκετάχρόνια πριν, βρήκε μεγάληανταπόκριση και σας ευχαριστούμε γι’αυτό. Ο Σύλλογος θέλησε με αυτό τοντρόπο να υπάρχει σε κάθε σπίτι ηγλώσσα και οι ιδιωματισμοί των προ-γόνων μας για να ακουστεί και στις επό-

μενες γενεές. Είναι μιακοινωνική προσφορά απότον Σύλλογο των εν ΒόλωΚαναλιωτών Καρδίτσηςπρος όλους τους Καναλιώ-τες και τις οικογένειεςτους. Τα κείμενα είναι παρ-μένα από το βιβλίο «ΕνΚαναλίοις – Λεύκωμα Ανα-μνήσεων» του Στέφανου

Πρίντσιου, το οποίο εξέδωσε ο Σύλλο-γος μας το 2006 και ήδη σας το έχουμεαποστείλει κατά το παρελθόν. Το cd εί-ναι εμπλουτισμένο και με παραδοσιακάτραγούδια.

Τον Ιανουάριο του 2010 έφυγεαπό κοντά μας ένας δικός μας άν-θρωπος, ο Θρασύβουλος Κρίκος.Η προσφορά του στο Σύλλογόμας αλλά και στο ευρύτερο κοινω-νικό σύνολο ήταν πολύ σπουδαία.Συλλυπούμαστε βαθύτατα την οι-

κογένειά του, την σύζυγό του Αγο-ρίτσα και τις δύο κόρες του Ολυμ-πία και Ευαγγελία.

Φίλε και συγχωριανέ Θρασύ-βουλε θα σε θυμόμαστε πάντα.

Το ΔΣ του Συλλόγου

Ευχαριστώ θερμά για «Το γλωσ-σικό ιδίωμα (ντοπιολαλιά) ΚΑ-ΝΑΛΙΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ (Ηχητικόντοκουμέντο – cd) » που εσώ-

κλειστα μου αποστείλατε , καθώς και τιςδύο φωτογραφίες που εικονίζουν α) τηγερουσία του χωριού (ζωντανή παράδο-ση) και β) τα ωραία ΚΑΝΑΛΙΑ.

Εϊναι πολύ αξιέπανη η προσπάθεια αυ-τή, γιατί αναφέρεται στο παρελθόν καιδεν παγιώνεται με το γραπτό λόγο, ή μετα σύγχρονα ηλεκτονικά μέσα (CD, DVD,κλπ.) μετά παρέλευση πολλών χρόνων– όταν φεύγουν οι γενιές που τα δημι-ούργησαν – μπαίνει μέσα στη χοάνη τηςλήθης. Ο χρόνος δρα πάντοτε καταλυτι-κά.

Παρακολουθώ τις δραστηριότητες τουσυλλόγου σας, έστω εκ του μακρόθεν,σχεδόν από την ίδρυσή του. Όλα σχεδόντα άτομα που διετέλεσαν πρόεδροι –γνωστοί και φίλοι- υπήρξαν δραστήριοικαι με το επιλεγμένο διοικητικό συμβούλιοανέδειξαν το σύλλογο και τον έκαναν γνω-στό και πέρα από τα θεσσαλικά όρια.Τους αξίζουν οι πρέποντες έπαινοι.

Πιστεύω ότι και το νέο ΔΣ συνεχίζειεπάξια την παράδοση και θα «ανεβάσει»το σύλλογο ακόμα περισσότερο. Το δείγ-μα γραφής άλλωστε είναι πολύ καλό καιαποτελεί εγγύηση και σε άλλες δραστη-

ριότητες.Διάβασα το βιβλίο του Στ. Πρίντσιου –

το έχω στη βιβλιοθήκη μου. Νομίζω πωςείναι ένα αξιόλογο, πρωτότυπο πόνημα.Αποτελεί σπουδαία παρακαταθήκη κυ-ρίως για τις μελλούμενες γενιές των Κα-ναλιωτών.

Άκουσα με πολλή προσοχή το CD (καιμάλιστα δεύτερη φορά). Το προλόγισματου νυν προέδρου Αρτέμη Χαλάτση (άξι-ου τέκνου του φίλου μου του Νικήστρα-του) και ο επίλογος του αγαπητού Κων.Μαυρομμάτη π. Προέδρου του Συλλόγου(που πιστεύω πως προσέφερε και προ-σφέρει πολλά στο Σύλλογο) είναι ωραίααρθρωμένη. Αξιέπαινοι είναι και οι αφη-γητές (δάσκαλοι) που με μεγάλη άνεσηκαι ευστοχία απέδωσαν τα κείμενα τουεν λόγω συγγραφέα.

Η ιδέα να μπουν δημοτικά τραγούδιαανάμεσα στις αφηγήσεις ήταν πολύ πε-τυχημένη. Σπάζουν τη μονοτονία της αφή-γησης και καθώς τα ακούς σου έρχεταινα σηκωθείς να χορέψεις. «Η μαλαματέ-νια βρύση» δίνει ξεχωριστό τόνο.

Και πάλι σας ευχαριστώ

Με πολλή εκτίμησηΚων/νος Χρ. Κύρκος(από την Καληκώμη της Αργιθέας

Αγράφων)

«Το γλωσσικό ιδίωμα (ντοπιολαλιά)ΚΑΝΑΛΙΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΗΣ (Ηχητικό

ντοκουμέντο – cd)»

Εκδηλώσεις του Συλλόγου

Επιστολή στο ΣύλλογοΕπιστολή στο Σύλλογο

Πραγματοποιήθηκε με μεγάληεπιτυχία η πρωτοχρονιάτικηκοπή βασιλόπιτας του Συλλό-γου των εν Βόλω Καναλιω-

τών Καρδίτσας την Κυριακή 31 Ιανουα-ρίου 2010 στο κέντρο «Τα Καναράκια»στο Βόλο. Η προσέλευση ήταν πολύμεγάλη και ξεπέρασε τα 100 άτομα.

Η βραδιά ξεκίνησε με απολογισμότου Συλλόγου για τα πεπραγμένα τωνδύο τελευταίων ετών και τις δραστηριό-τητες που ανέπτυξε ο Σύλλογος κατάτα έτη 2008 και 2009 με τα βασικότερασημεία να είναι τα ακόλουθα:

1. Μνημόσυνο των απανταχού Κα-ναλιωτών του Βόλου στο χωριό με δω-ρεάν μεταφορά και μεσημεριανό γεύμαγια όλους (Απρίλιος 2008)

2. Συμμετοχή στην εκπομπή Κυριακήστο χωριό (Οκτώβριος 2008)

3. Οικονομική ενίσχυση από τοΥπουργείο Οικονομικών προς το Σύλ-λογο μας με το ποσό των 2.000€ (δια-δικασίες που είχαν ξεκινήσει από τοπροηγούμενο ΔΣ)

4. Παραγωγή του ηχητικού cd «Κα-ναλιώτικη Ντοπιολαλιά» και αποστολή

στους απανταχού Καναλιώτες5. Μνημόσυνο δύο επιφανών Κανα-

λιωτών στο Βόλο του Στρατηγού Αθα-νασίου Ντενίση και του Ιατρού Νεοπτό-λεμου Δήμου (Φεβρουάριος 2009)

6. Οικονομική ενίσχυση σε αναξιο-παθούντα συγχωριανή μας

Κατά την διάρκεια της βραδιάς έγινανκαι οι αρχαιρεσίες για την ανάδειξη τουνέου ΔΣ η θητεία του οποίου είναι διε-τής. Το νέο ΔΣ συγκροτήθηκε σε σώμαως εξής:

Αρτέμης Χαλάτσης του Νικήστρατου(πρόεδρος)

Άγης Ζούμπος του Κλέαρχου (Αντι-πρόεδρος)

Βιργινία Κέλλα κόρη της ΑγγελικήςΓηράση (γραμματέας)

Νικολέττα Σερπιώτου κόρη της Αγο-ρίτσας Γηράση (ταμίας)

Μαρία Αρέθα κόρη της ΘεοδώραςΧαραλάμπους (δημόσιες σχέσεις)

Μετά το γεύμα ακολούθησε γλέντι μέ-χρι τις πρώτες πρωινές ώρες με παρα-δοσιακά και ρεμπέτικα τραγούδια.

Το νέο Δ.Σ. του Συλλόγουτων εν ΒόλωΚαναλιωτώνΚαρδίτσας μετον ΛάμπροΠαπαποστό-λου(Αρτέμης Χα-λάτσης-Λάμ-προςΠαπαποστό-λου-ΒιργινίαΚέλλα-ΆγηςΖούμπος-Μαρία Αρέθα-ΝικολέτταΣερπιώτου)




του Υποστράτηγου ε.α Λάμπρου Ζέκιου

Βρισκόμαστε στην άνοιξη του1969.Στο Δημοτικό Σχολείοτου χωριού μας, των 200περίπου μαθητών, υπηρε-

τούσαν οι εξής Καναλιώτες Δάσκαλοι:Γ ι α ν ν α κ ό ςΛ ά μ π ρ ο ςΔ/ντής, Γιαν-νακού Βικτω-ρία (κα. Βίκα),ΧριστοδούλουΓεώργιος, Χρι-σ τ ο δ ο ύ λ ο υΑγορίτσα (κα.Αγορή), Πα-π α ν ι κ ο λ ά ο υ

Ιωάννης και Πάσχος Γεώργιος. Κοι-νοποιείται λοιπόν η επιθυμία - από-φαση του συγχωριανού μας από τηΘεσσαλονίκη, αείμνηστου ΣωκράτηΠαπαγεωργίου- να βραβεύσει με κά-ποιο χρηματικό ποσό τους αριστού-χους μαθητές της ΣΤ’ Τάξης του Δη-μοτικού Σχολείου.

Είναι αλήθεια ότι όλοι μας διακρί-ναμε τότε στο Δάσκαλό μας, τον κοΧριστοδούλου, ένα ιδιαίτερα αυξημέ-νο άγχος, μήπως και αδικήσει με τηβαθμολογία του κάποιον από τουςμαθητές του. Επισημαίνεται ότι τηνπερίοδο εκείνη, η επιτυχία ενός Κα-ναλιώτη δασκάλου κρινόνταν από τοναριθμό των μαθητών του, που θα πε-τύχαιναν στις εξετάσεις για να φοιτή-σουν στο Γυμνάσιο.

Οι πρώτοι που αξιολογήθηκαν ωςάριστοι, για να τους απονεμηθεί τοβραβείο του αείμνηστου ΣωκράτηΠαπαγεωργίου, ήταν: Γιαταγάνα Αγο-ρίτσα του Επαμεινώνδα, Ζέκιος Λάμ-προς του Ευάγγελου, Κολοβού Βασι-λική του Αριστείδου, Καρανάσιος Πα-ναγιώτης του Κωνσταντίνου, Πρίν-τσιος Στέφανος του Γεωργίου και Χα-λάτσης Αστέριος του Θωμά, το δεβραβείο ανέρχονταν στις 700 δραχ-μές.

Η τελετή βράβευσης πραγματοποι-ήθηκε στο προαύλιο του Σχολείου.Αν και η εποχή (Ιούνιος) ήταν ιδιαίτε-ρα δύσκολη για τους Καναλιώτες, εντούτοις μετείχε στην τελετή αυτή σχε-δόν όλο το χωριό. Την απονομή, πα-ρά τις μεγάλες προσπάθειες που έγι-ναν από τους χωριανούς μας να γίνειαπό τον ίδιο τον ευεργέτη μας -κάτιπου δεν κατέστη εντέλει εφικτό (προ-φανώς λόγω άλλων υποχρεώσεώντου), την ανέλαβε ο αδελφός του, αεί-

μνηστος και αυτός, ΣυνταγματάρχηςΓεώργιος Παπαγεωργίου.

Τα συναισθήματα χαράς και υπε-ρηφάνειας που ένιωθαν οι βραβευ-μένοι δεν περιγράφονται. Ιδιαίτερηόμως ικανοποίηση και ευτυχία, οφεί-λω ν’ αναγνωρίσω, μπορούσε κανείςνα διακρίνει στους γονείς των μαθη-τών, όχι βέβαια τόσο για το χρηματι-κό ποσό, το οποίο σαφώς και δενήταν μικρό, όσο για τη μεγάλη διά-κριση και επιτυχία των παιδιών τους.

Δυστυχώς για μένα, δε γνωρίζω γιατους άλλους συμμαθητές μου, δε μουδόθηκε ποτέ η ευκαιρία να γνωρίσωκαι να ευχαριστήσω τον ευεργέτημας, αείμνηστο Σωκράτη Παπαγεωρ-γίου, αν και σε όλη μου τη ζωή τοναισθάνομαι ως πολύ δικό μου άνθρω-πο, ως άνθρωπο, χωρίς υπερβολή

ομολογουμένως, της οικογένειάς μου. Θα ήθελα με αφορμή τα παραπά-

νω να θέσω μερικούς προβληματι-σμούς και προτάσεις στα Συμβούλιατόσο του χωριού μας όσο και των Πο-λιτιστικών Συλλόγων μας:

Καναλιώτες όπως ο αείμνηστοςΣωκράτης, με τέτοια υψηλά αισθήμα-τα αγάπης και προσφοράς στο χωριόμας, υπήρξαν αρκετοί.

Πολλοί επίσης είναι και οι ευεργε-τηθέντες Καναλιώτες, χωρίς όμωςπολλοί από αυτούς να γνωρίζουν τοελάχιστο για τους ευεργέτες τους. Τιγνωρίζουν άραγε οι νέοι μας για τονΑπόστολο Λιασκοβίτη, τον Ευάγγελοκαι τον Ξενοφώντα Παπαγεωργίου;

Ανάλογα βραβεία ή άλλες δωρεέςγίνονται, από ό,τι γνωρίζω, και στιςμέρες μας. Δε θα ήταν άραγε χρήσιμο

και σκόπιμο να συνταχθεί για τον κα-θένα από αυτούς ένα καλό βιογραφι-κό σημείωμα, να αναζητηθούν οι φω-τογραφίες τους και να τοποθετηθούνσε μια κατάλληλη προθήκη στο νέομας μουσείο ή ενδεχομένως σε άλλονκαταλληλότερο χώρο;

Δε θα ήταν ωραίο να συνεργα-στούν τα Συμβούλιά μας ώστε στουςμέχρι τώρα βραβευθέντες ή σε αυ-τούς που στο μέλλον θα βραβευτούν,να τους χορηγείται ειδικό αναμνηστι-κό δίπλωμα με έμβλημα του χωριούμας;

Είναι γνωστό ότι πολλοί από τουςευεργέτες δεν είχαν απογόνους. Δεναποτελεί ελάχιστη υποχρέωσή μαςνα καθορίσουμε μία ημέρα του καλο-καιριού, ως Ημέρα Μνήμης για τουςΕυεργέτες Καναλιώτες;

Αφιέρωμα στον αείμνηστο Σωκράτη ΠαπαγεωργίουΑφιέρωμα στον αείμνηστο Σωκράτη Παπαγεωργίου

Σχολική φωτογραφία Τρίτης Τάξης Δημοτικού, Σχολικό έτος 1965 - 1966. Δάσκαλος ο Χριστοδούλου Γιώργος

Για να μην ξεχνιούνταιΓια να μην ξεχνιούνταιοι επιθυμίες των ευεργετών μαςοι επιθυμίες των ευεργετών μας

Aναδημοσίευση από την Iστορική - Λαογραφική Mελέτη του αείμνηστου Θωμά Aπ. Kυρίτση «Tα Kανάλια – 400 χρόνια ζωής», Kαρδίτσα 2003

H επιτροπή της εφημερίδας

Παπαγεωργίου Σωκράτης του Κων/νου

Πολιτικός Μηχανικός. Υπήρξε ξεχωριστός ανάμεσα στους επιστήμονες. Ήταν επι-τυχημένος επιχειρηματίας και οικογενειάρχης. Ως προς τη συμπεριφορά του πάνταευγενής, διακριτικός ταπεινός. Δημοκρατικός στη σκέψη, στο λόγο στην πράξη. Πάνωαπ’ όλα έμεινε αγνός Καναλιώτης. Αρκετές φορές έδειξε έμπρακτα το ενδιαφέρον τουγια το χωριό του. Προσπάθησε κατ’ επανάληψη ν’ αγοράσει το πατρικό του σπίτι,αλλά απέτυχε. Έτσι ο ασίγαστος πόθος για δική του κατοικία στο χωριό, τον οδήγησεν΄ αγοράσει κοινοτικό οικόπεδο κοντά στο πατρικό του σπίτι. Εκεί έκτισε ωραιότατηκατοικία, που δεσπόζει σ’ όλη την περιοχή. Ηθελε και κατάφερε να κάνει τη γυναίκατου και τα τρία παιδιά του να μην αποκοπούν από τη γενέτειρα του. Μακάρι κι άλλοιΚαναλιώτες της διασποράς να έκαναν το ίδιο.


ΣΥΝΤΑΣΣΕΤΑΙ ΑΠΟ ΕΠΙΤΡΟΠΗ nΓΡΑΦΕΙΑ: …ενισχύσει τη...

Documents

Transcript of ΣΥΝΤΑΣΣΕΤΑΙ ΑΠΟ ΕΠΙΤΡΟΠΗ nΓΡΑΦΕΙΑ: …ενισχύσει τη...