ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ KAI ΛΙΠΑΝΣΕΙΣ

http://www.zacharakissa.com/photos/proionta/lipasmata/kokkodi/4.jpg

Ζωικά πρόσθετα στο έδαφος ήταν κοινή τακτική από εμφάνιση της Ζωικά πρόσθετα στο έδαφος ήταν κοινή τακτική από εμφάνιση της γεωργίας.γεωργίας.

Ανόργανες ή οργανικές ενώσεις που πωλούνται στο εμπόριο και Ανόργανες ή οργανικές ενώσεις που πωλούνται στο εμπόριο και εφαρμόζονται στο έδαφος θεωρούνται ως λιπάσματα.εφαρμόζονται στο έδαφος θεωρούνται ως λιπάσματα.

Υπάρχουν τουλάχιστον 14 θρεπτικά στοιχεία που προσλαμβάνονται Υπάρχουν τουλάχιστον 14 θρεπτικά στοιχεία που προσλαμβάνονται από το έδαφος από το έδαφος ((N, P, KN, P, K, Ca, Mg, S, , Ca, Mg, S, Fe, Mn, Zn, Cu, Mo, CoFe, Mn, Zn, Cu, Mo, Co, , B, Cl)B, Cl)..

Το ασβέστιο και το μαγνήσιο εφαρμόζονται όπου είναι απαραίτητο Το ασβέστιο και το μαγνήσιο εφαρμόζονται όπου είναι απαραίτητο αλλά δεν θεωρούνται λιπάσματα.αλλά δεν θεωρούνται λιπάσματα.Το θείο υπάρχει σε πολλά εμπορικά λιπάσματα.Το θείο υπάρχει σε πολλά εμπορικά λιπάσματα.Κοινά λιπάσματα είναι το άζωτο ο φώσφορο, και το κάλιοΚοινά λιπάσματα είναι το άζωτο ο φώσφορο, και το κάλιο..

Στη χρήση των λιπασμάτων αποδίδεται το 30 με 40% της Στη χρήση των λιπασμάτων αποδίδεται το 30 με 40% της παγκόσμιας γεωργικής παραγωγής. παγκόσμιας γεωργικής παραγωγής.

Τρεις μεγάλες ομάδεςΤρεις μεγάλες ομάδες

ΑζωτούχαΑζωτούχαΦωσφορικάΦωσφορικάΚαλιούχαΚαλιούχα

Συνήθως συνυπάρχουν τα διάφορα λιπάσματα Συνήθως συνυπάρχουν τα διάφορα λιπάσματα - - νιτρικό κάλιο, φωσφορική νιτρικό κάλιο, φωσφορική αμμωνία.αμμωνία.

Τύπος λιπασμάτωνΤύπος λιπασμάτων: : Εκφράζει την αναλογία των θρεπτικών στοιχείων στο Εκφράζει την αναλογία των θρεπτικών στοιχείων στο λίπασμα. λίπασμα.

Εκφράζεται με τη σειράΕκφράζεται με τη σειρά: : NN -- PP22OO55 -- KK22OOΠεριγράφεται ως εξήςΠεριγράφεται ως εξής: : 27-3-927-3-9

27% 27% N, 3% PN, 3% P22OO55, 9% K, 9% K22OO

Σε κάθε λίπασμα αναγράφεταιΣε κάθε λίπασμα αναγράφεται: : το όνομα , ο τύπος, και το όνομα και η το όνομα , ο τύπος, και το όνομα και η διεύθυνσης του κατασκευαστή. διεύθυνσης του κατασκευαστή.

ΑπλάΑπλά λιπάσματα όταν περιέχουν μόνο μία ένωση αλλά περιέχουν λιπάσματα όταν περιέχουν μόνο μία ένωση αλλά περιέχουν ένα ή δυο θρεπτικά στοιχεία. ένα ή δυο θρεπτικά στοιχεία.

ΜείγματαΜείγματα λιπασμάτων όταν περιέχουν τουλάχιστον δυο απλά λιπασμάτων όταν περιέχουν τουλάχιστον δυο απλά λιπάσματα.λιπάσματα.

Τα λιπάσματα προσφέρονται στην Τα λιπάσματα προσφέρονται στην στερεά, υγρή και αέριοστερεά, υγρή και αέριο μορφή. μορφή.

Το πρώτο λίπασμα κατασκευάσθηκε από οστά μετά από διάλυση με Το πρώτο λίπασμα κατασκευάσθηκε από οστά μετά από διάλυση με οξύ το 1830 στην Αγγλία. οξύ το 1830 στην Αγγλία.

Ακολούθησε η παραγωγή των καλιούχων λιπασμάτων από θαλάσσια Ακολούθησε η παραγωγή των καλιούχων λιπασμάτων από θαλάσσια ιζήματα (τέλος 19ιζήματα (τέλος 19ουου αιώνος). αιώνος).

Τα πρώτα αζωτούχα λιπάσματα Τα πρώτα αζωτούχα λιπάσματα παρασκευάσθηκαν με δέσμευση του παρασκευάσθηκαν με δέσμευση του ατμοσφαιρικού αζώτουατμοσφαιρικού αζώτου ενωρίς τον 20 ενωρίς τον 20ονον αιώνα. αιώνα.

Κατάλληλη θερμοκρασίαΚατάλληλη θερμοκρασία

Πίεση, καταλύτηςΠίεση, καταλύτης

ΑμμωνίαΑμμωνία

Συνίσταται στα όξινα εδάφη.Συνίσταται στα όξινα εδάφη.



Νιτρικά άλαταΝιτρικά άλατα

Νιτρικό νάτριο Νιτρικό νάτριο NaNONaNO33, 16% N, 16% N..

Νιτρικό ασβέστιο Νιτρικό ασβέστιο Ca(NOCa(NO33))22, 15,5% N 19,5% Ca., 15,5% N 19,5% Ca.

Νιτρικό κάλιο Νιτρικό κάλιο KNOKNO33 13% Ν, 36,5% Κ.13% Ν, 36,5% Κ.

..

Είναι όλα αφομοιώσιμα από τα φυτά.Είναι όλα αφομοιώσιμα από τα φυτά.

Νιτρικό ασβέστιο και νιτρικό κάλιο πλέον διαδεδομένα.Νιτρικό ασβέστιο και νιτρικό κάλιο πλέον διαδεδομένα.

Το νιτρικό νάτριο προέρχεται από κοιτάσματα της Το νιτρικό νάτριο προέρχεται από κοιτάσματα της Χιλής, περιέχει και ιχνοστοιχέια. Χιλής, περιέχει και ιχνοστοιχέια.

Το νιτρικό κάλιο χρησιμοποιείται ιδιαίτερα στο καπνό Το νιτρικό κάλιο χρησιμοποιείται ιδιαίτερα στο καπνό και τα εσπεριδοειδήκαι τα εσπεριδοειδή..

Ημι-περατή μεμβράνηΗμι-περατή μεμβράνη

Κόκκος λιπάσματοςΚόκκος λιπάσματος

ΕΣΠΕΡΙΔΟΕΙΔΗ ΣΕ ΜΕΣΗΣ ΚΟΚΚΟΜΕΤΡΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΚΑΛΩΣ ΑΠΟΣΤΡΑΓΓΙΖΟΜΕΝΑ ΕΔΑΦΗ-ENTISOLS, INCEPTISOLS

ΥΦ

Η

ΥΔ

ΡΟ

-Μ

ΟΡ

ΦΙΑ

ΚΛ

ΙΣΗ

ΕΔ

ΑΦ

ΙΚΗ

Κ

ΛΑ

ΣΗ

Παράμετροι που λαμβάνονται υπ΄όψη για την συνιστώμενη δόση λιπάνσεως

Άζωτο Kg/στρ.

2 2 4 2 2 3 2 1 2 1 2 2 1 1 2

A,B A,Β Α μ β 1 Ε I Πρόσληψη αζώτου (Kg/στρ) από την καλλιέργεια για μέγιστη παραγωγή (Kg/στρ.) 6000 14 Συντελεστής μείωσης λιπαντικών μονάδων λόγω μειωμένης βιομάζας για την εδαφική κλάση (%): 0,10 Ποσοστό οργανικής ουσίας (%) στην εδαφική κλάση: 2,5% Μείωση λιπαντικών μονάδων λόγω ορυκτοποίησης στην εδαφική κλάση: Απονιτροποίηση:

1,4

2,5 0,0

Ποσότητα νερού m3/στρ.:500 Συγκέντρωση NO3- (mg 1-1) στο νερό άρδευσης: 15 Προσθήκη Ν από το νερό άρδευσης (Kg/στρ.)

1,7 Απαιτήσεις σε Άζωτο στην εδαφική κλάση (Kg/στρ.) 8,4 Συντελεστής λίπανσης: 0,40 Ο συντελεστής λίπανσης αυξάνεται λόγω απωλειών αζώτου κατά: 0,40 0,66 Συντελεστής λίπανσης για την εδαφική κλάση: 0,66 Συνιστώμενη δόση αζωτούχου λιπάνσεως: 9,5 Σύστημα άρδευσης: καταιονισμός, Ποσότητα άρδευσης: 500 m3/στρ Αριθμός αρδεύσεων: 10, m3/στρ ανά άρδευση = 50 Μέτρα: Σύστημα λίπανσης: Βασική με P, K και 4,5 μονάδες Ν, 3 μονάδες στο καρπίδιο τον

Ιούνιο και 2 μονάδες Ν τον Ιούλιο στο τέλος της καρπόπτωσης Σύνολο:

Κg Ν/στρ

4,5 3 2

9,5

ΕΛΙΑ ΣΕ ΜΕΣΗΣ ΚΟΚΚΟΜΕΤΡΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΚΑΛΩΣ ΑΠΟΣΤΡΑΓΓΙΖΟΜΕΝΑ ΕΔΑΦΗ-ENTISOLS, INCEPTISOLS

ΥΦ

Η

ΥΔ

ΡΟ

-Μ

ΟΡ

ΦΙΑ

ΚΛ

ΙΣΗ

ΕΔ

ΑΦ

ΙΚΗ

Κ

ΛΑ

ΣΗ



2 2 4 2 2 3 2 1 2 1 2 2 1 1 2

A,B A,Β Α μ β 1 Ε I Πρόσληψη αζώτου (Kg/στρ) από την καλλιέργεια για μέγιστη παραγωγή (Kg/στρ.) 220 ελαιόλαδο 12 Συντελεστής μείωσης λιπαντικών μονάδων λόγω μειωμένης βιομάζας για την εδαφική κλάση (%): 0,10 Ποσοστό οργανικής ουσίας (%) στην εδαφική κλάση: 2,5% Μείωση λιπαντικών μονάδων λόγω ορυκτοποίησης στην εδαφική κλάση: Απονιτροποίηση:

1,4

2,5 0,0

Ποσότητα νερού m3/στρ.:200 Συγκέντρωση NO3- (mg 1-1) στο νερό άρδευσης: 15 Προσθήκη Ν από το νερό άρδευσης (Kg/στρ.)

0,6 Απαιτήσεις σε Άζωτο στην εδαφική κλάση (Kg/στρ.) 7,5 Συντελεστής λίπανσης: 0,62 Ο συντελεστής λίπανσης αυξάνεται λόγω απωλειών αζώτου κατά: 0,40 1,0 Συντελεστής λίπανσης για την εδαφική κλάση: 1,0 Συνιστώμενη δόση αζωτούχου λιπάνσεως: 12 Σύστημα άρδευσης: στάγδην, Ποσότητα άρδευσης: 200 m3/στρ Αριθμός αρδεύσεων: 4, m3/στρ ανά άρδευση = 50 Μέτρα: Σύστημα λίπανσης: Βασική με P, K και 5 μονάδες Ν, 3 μονάδες με το πρώτο πότισμα

(Μάιο), και οι υπόλοιπες 3 μονάδες Ν μετά 1-2 μήνες Σύνολο:

Κg Ν/στρ 6 3 3

12

ΑΡΑΒΟΣΙΤΟΣ ΣΕ ΜΕΣΗΣ ΚΟΚΚΟΜΕΤΡΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΚΑΛΩΣ ΑΠΟΣΤΡΑΓΓΙΖΟΜΕΝΑ ΕΔΑΦΗ-ENTISOLS, INCEPTISOLS

ΥΦ

Η

ΥΔ

ΡΟ

-Μ

ΟΡ

ΦΙ

Α

ΚΛ

ΙΣΗ

ΕΔ

ΑΦ

ΙΚΗ

Κ

ΛΑ

ΣΗ



2 2 4 2 2 3 2 1 2 1 2 2 1 1 2


5,6

2,5 0,0

Ποσότητα νερού m3/στρ.: 650 Συγκέντρωση NO3- (mg 1-1) στο νερό άρδευσης: 15 Προσθήκη Ν από το νερό άρδευσης (Kg/στρ.)

2,2 Απαιτήσεις σε Άζωτο στην εδαφική κλάση (Kg/στρ.) 18,1 Συντελεστής λίπανσης: 0,65 Ο συντελεστής λίπανσης αυξάνεται λόγω απωλειών αζώτου κατά: 0,20 0,81 Συντελεστής λίπανσης για την εδαφική κλάση: 0,81 Συνιστώμενη δόση αζωτούχου λιπάνσεως: 22,5 Σύστημα άρδευσης: καταιονισμός, Ποσότητα άρδευσης: 650 m3/στρ Αριθμός αρδεύσεων: 12, m3/στρ ανά άρδευση = 55 Μέτρα: Σύστημα λίπανσης: Βασική με P, K και 10,5 μονάδες Ν, οι υπόλοιπες 12 μονάδες Ν

εφαρμόζονται ισομερώς αρχίζοντας από το 4ο φύλλο μέχρι του σπάδικες Σύνολο:

Κg Ν/στρ

10,5 6 6

22,5

ΣΙΤΗΡΑ ΣΕ ΜΕΣΗΣ ΚΟΚΚΟΜΕΤΡΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΚΑΛΩΣ ΑΠΟΣΤΡΑΓΓΙΖΟΜΕΝΑ ΕΔΑΦΗ-ENTISOLS, INCEPTISOLS

ΥΦ

Η

ΥΔ

ΡΟ

-Μ

ΟΡ

ΦΙ

Α

ΚΛ

ΙΣΗ

ΕΔ

ΑΦ

ΙΚΗ

Κ

ΛΑ

ΣΗ



2 2 4 2 2 3 2 1 2 1 2 2 1 1 2


1,9

2,5 0,0

Ποσότητα νερού m3/στρ.: Συγκέντρωση NO3- (mg 1-1) στο νερό άρδευσης: Προσθήκη Ν από το νερό άρδευσης (Kg/στρ.)

0,0 Απαιτήσεις σε Άζωτο στην εδαφική κλάση (Kg/στρ.) 8,6 Συντελεστής λίπανσης: 0,66 Ο συντελεστής λίπανσης αυξάνεται λόγω απωλειών αζώτου κατά: 0,20 0,83 Συντελεστής λίπανσης για την εδαφική κλάση: 0,83 Συνιστώμενη δόση αζωτούχου λιπάνσεως: 11 Σύστημα άρδευσης: καταιονισμός, Ποσότητα άρδευσης: 0 m3/στρ Αριθμός αρδεύσεων: m3/στρ ανά άρδευση = Μέτρα: Σύστημα λίπανσης: Βασική με P, K. Άζωτο 5 μονάδες το Φεβρουάριο και οι

υπόλοιπες 6 μονάδες Ν εφαρμόζονται το Μάρτιο Σύνολο:

Κg Ν/στρ

5 6

11

ΤΟΜΑΤΑ ΣΕ ΜΕΣΗΣ ΚΟΚΚΟΜΕΤΡΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΚΑΛΩΣ ΑΠΟΣΤΡΑΓΓΙΖΟΜΕΝΑ ΕΔΑΦΗ-ENTISOLS, INCEPTISOLS

ΥΦ

Η

ΥΔ

ΡΟ

-Μ

ΟΡ

ΦΙ

Α

ΚΛ

ΙΣΗ

ΕΔ

ΑΦ

ΙΚΗ

Κ

ΛΑ

ΣΗ

Παράμετροι που λαμβάνονται υπ΄όψη για την συνιστώμενη δόση λιπάνσεως Άζωτο Kg/στρ.

2 2 4 2 2 3 2 1 2 1 2 2 1 1 2


6,3

2,5 0,0

Ποσότητα νερού m3/στρ.: 450 Συγκέντρωση NO3- (mg 1-1) στο νερό άρδευσης: 15 Προσθήκη Ν από το νερό άρδευσης (Kg/στρ.)

1,5 Απαιτήσεις σε Άζωτο στην εδαφική κλάση (Kg/στρ.) 11,7 Συντελεστής λίπανσης: 0,56 Ο συντελεστής λίπανσης αυξάνεται λόγω απωλειών αζώτου κατά: 0,20 0,70 Συντελεστής λίπανσης για την εδαφική κλάση: 0,70 Συνιστώμενη δόση αζωτούχου λιπάνσεως: 15 Σύστημα άρδευσης: Στάγδην, Ποσότητα άρδευσης: 450 m3/στρ Αριθμός αρδεύσεων: 12, m3/στρ ανά άρδευση = 37 Μέτρα: Σύστημα λίπανσης: Βασική με P, K και Ν. Τις υπόλοιπες μονάδες ισομερώς μέχρι την

έναρξη της ωρίμανσης Σύνολο:

Κg Ν/στρ

5 5 5

15

Ανόργανος φώσφοροςΑνόργανος φώσφορος Οργανικός φώσφοροςΟργανικός φώσφορος

Ανόργανος εδαφικός φώσφορος

ΕΕνώσεις με νώσεις με Ca, Fe, F, ClCa, Fe, F, Cl οι οποίες είναι δυσδιάλυτες στο νερό. οι οποίες είναι δυσδιάλυτες στο νερό. ΒΒρίσκεται στο έδαφος κυρίως σε μορφή ορθοφωσφορικών ρίσκεται στο έδαφος κυρίως σε μορφή ορθοφωσφορικών ορυκτώνορυκτών..

ΑσβεστούχεςΑσβεστούχες

Φθόριο – απατίτηςΦθόριο – απατίτης -- 3Ca3Ca33(PO(PO44))22CaFCaF

Ανθρακικός απατίτηςΑνθρακικός απατίτης - 3Ca - 3Ca33(PO(PO44))22CaCOCaCO33

Ύδροξυ – απατίτηςΎδροξυ – απατίτης - 3Ca - 3Ca33(PO(PO44))22Ca(OH)Ca(OH)22

Οξύ – απατίτηςΟξύ – απατίτης - 3Ca - 3Ca33(PO(PO44))22CaOCaO

Φωσφορικό τριασβέστιοΦωσφορικό τριασβέστιο - Ca - Ca33(PO(PO44))22

Φωσφορικό διασβέστιοΦωσφορικό διασβέστιο – Ca – Ca((HPOHPO44))

Φωσφορικό μονασβέστιοΦωσφορικό μονασβέστιο - Ca(H - Ca(H22POPO44))22

Γνωστότερες ανόργανες φωσφορούχες ενώσεις:Γνωστότερες ανόργανες φωσφορούχες ενώσεις:

ΑργιλούχεςΑργιλούχες

ΒαρισκίτηςΒαρισκίτης - - AlPOAlPO442H2H22OO

Γορσεϊξίτης - Γορσεϊξίτης - BAlBAl33(PO(PO44))22(OH)(OH)66

Ταρανακίτης – Ταρανακίτης – KK22(Al, Fe)(Al, Fe)55HH66(PO(PO44))8818H18H22OO

ΣιδηρούχεςΣιδηρούχες

Βιβιανίτης – Βιβιανίτης – FeFe33(PO(PO44))228H8H22OO

Στρεγκίτης – Στρεγκίτης – Fe(POFe(PO44)2H)2H22OO

Φθόριο – απατίτηςΦθόριο – απατίτης -- 3Ca3Ca33(PO(PO44))22CaFCaF αποτελεί την κύρια αποτελεί την κύρια

πηγή φωσφόρου στο έδαφος. πηγή φωσφόρου στο έδαφος.

Ευκόλως διαθέσιμος φώσφορος στα φυτά είναι Ευκόλως διαθέσιμος φώσφορος στα φυτά είναι ::

(α) το φωσφορικό διασβέστιο(α) το φωσφορικό διασβέστιο – Ca – Ca22((HPOHPO44))

(β) Φωσφορικό μονασβέστιο(β) Φωσφορικό μονασβέστιο - Ca(H - Ca(H22POPO44))22

Οργανικός Εδαφικός ΦώσφοροςΟργανικός Εδαφικός Φώσφορος

Απαντά σε ποσοστό 40-50% στις εξής μορφέςΑπαντά σε ποσοστό 40-50% στις εξής μορφές

•ΦωσφορολιπίδιαΦωσφορολιπίδια

•Νουκλεϊκα οξέαΝουκλεϊκα οξέα

•Φωσφορική ινοσιτόλη (έχει προσδιορισθεί στο έδαφος).Φωσφορική ινοσιτόλη (έχει προσδιορισθεί στο έδαφος).

Ποσοστό 50-60% βρίσκεται σε μορφές που δεν μπορούν να Ποσοστό 50-60% βρίσκεται σε μορφές που δεν μπορούν να προσδιορισθούν εύκολα.προσδιορισθούν εύκολα.

Υφίσταται ορυκτοποίηση όπως και το άζωτο.Υφίσταται ορυκτοποίηση όπως και το άζωτο.

Αύξηση του Αύξηση του pH pH ευνοεί την ορυκτοποίηση. ευνοεί την ορυκτοποίηση.

Μεγαλύτερες ποσότητες βρίσκονται στον επιφανειακό ορίζοντα.Μεγαλύτερες ποσότητες βρίσκονται στον επιφανειακό ορίζοντα.

Πρόσληψη από τα φυτά του Πρόσληψη από τα φυτά του εδαφικού εδαφικού φωσφόρουφωσφόρου

Αποφωσφορυλίωση

Εδάφη τα οποία περιέχουν μεγάλη ποσότητα CaCO3 , τα φωσφορικά ανιόντα αντιδρούν με τα ασβέστιο και σχηματίζουν άλατα.

2H3PO4 + Ca++ Ca(H2PO4)2 + 2H+

Ca(H2PO4)2 + Ca++ Ca2(HPO4) + 2H+

Ca(H2PO4)2 + 2Ca++ Ca3(PO4)2 + 4 H+

Ca(H2PO4)2 + CaCO3 Ca3(PO4)2 + 2CO2 + 2H2O

Η διαλυτότητα βαίνει μειούμενη: φωσφορικό μονασβεστιο, φωσφορικό διασβέστιο, φωσφορικό τριασβέστιο.

Αφομοιωσιμότητα εδαφικού φωσφόρουΑφομοιωσιμότητα εδαφικού φωσφόρου

Εκτός των αντιδράσεων φωσφόρου με το ασβέστιο, υπάρχει δέσμευση Εκτός των αντιδράσεων φωσφόρου με το ασβέστιο, υπάρχει δέσμευση στην επιφάνεια των κόκκων στην επιφάνεια των κόκκων CaCOCaCO33..

Η δέσμευση είναι μεγαλύτερη όσο περισσότερο λεπτόκοκκο είναι το Η δέσμευση είναι μεγαλύτερη όσο περισσότερο λεπτόκοκκο είναι το CaCO3.

Η δέσμευση δεν είναι απεριόριστος. Υπάρχει σημείο κορεσμού.Η δέσμευση δεν είναι απεριόριστος. Υπάρχει σημείο κορεσμού.

P2O5

Αφομοιωσιμότητα

Η παραγωγή φωσφορικών λιπασμάτων άρχισε όταν η επεξεργασίαΗ παραγωγή φωσφορικών λιπασμάτων άρχισε όταν η επεξεργασία

Απατίτη + Θεϊκό οξύ + Οστά Απατίτη + Θεϊκό οξύ + Οστά

Αύξανε τη λιπαντική αποτελεσματικότητα.Αύξανε τη λιπαντική αποτελεσματικότητα.

Διακρίνονται ανάλογα του τρόπου παρασκευής σεΔιακρίνονται ανάλογα του τρόπου παρασκευής σε::Επεξεργασία με οξέαΕπεξεργασία με οξέαΘερμική επεξεργασία.Θερμική επεξεργασία.

Λιπάσματα επεξεργασίαςΛιπάσματα επεξεργασίας με οξέα με οξέα

Φωσφορικό οξύ – ΗΦωσφορικό οξύ – Η33ΡΟΡΟ44

Υπερ-φωσφορικά λιπάσματαΥπερ-φωσφορικά λιπάσματα

Φωσφορικό αμμώνιοΦωσφορικό αμμώνιο

Νιτρο-φωσφορικά λιπάσματαΝιτρο-φωσφορικά λιπάσματα

Λοιπά φωσφορικά υλικάΛοιπά φωσφορικά υλικά

Λίπασμα Χημικός τύπος ~% P2O5 P (%)

Υπερφωσφορικό Ca(H2PO4)2 και CaHPO4

16-5016-50 7-227-22

Αμμωνιακά υπερφωσφορικά

NH4H2PO4 -CaHPO4 Ca3(PO4)2-(NH4)2SO4

16-18 (3-4% Ν) 16-18 (3-4% Ν) 7-87-8

Φωσφορικό αμμώνιο NH4H2PO4 48(11% Ν) 48(11% Ν) 2121

Πολυφωσφορικά αμμώνια

(NH4)4P2O7 και άλλα

58-60 (12-15% 58-60 (12-15% Ν)Ν)

Φωσφορικό διαμμώνιο (NH4)2HPO4 46-53 (21% Ν)46-53 (21% Ν) 20-2320-23

Μεταφωσφορικό ασβέστιο

Ca(POCa(PO33))22 62-6362-63 27-2827-28

Φωσφορικό οξύ HH33POPO44 5454 2424

Υπερ-φωσφορικό οξύ HH33POPO4 4 και Ηκαι Η44PP22OO77 7676 3333

Φωσφορικό ΟξυΦωσφορικό Οξυ

Περιέχει 54% Περιέχει 54% PP22OO55, ή 24% , ή 24% PP

Δυο τύποι λιπασμάτωνΔυο τύποι λιπασμάτων

(α) Φωσφορικό μονο-αμμώνιο (α) Φωσφορικό μονο-αμμώνιο NHNH44HH22POPO44 P P22OO55 48% (11% Ν) 48% (11% Ν)

(β) Φωσφορικό δι-αμμώνιο (β) Φωσφορικό δι-αμμώνιο (NH4)2HPO4 PP22OO55 46-53 % (21% Ν).46-53 % (21% Ν).

Ο φώσφορος είναι υδατοδιαλυτός.Ο φώσφορος είναι υδατοδιαλυτός.

Έχει το πλεονέκτημα του μεικτού λιπάσματος.Έχει το πλεονέκτημα του μεικτού λιπάσματος.

Έχει οξινίζουσα επίδραση στο έδαφος. Έχει οξινίζουσα επίδραση στο έδαφος.

ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣΛΙΠΑΣΜΑΤΑ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ

Παρασκευάζεται με θέρμανση του απατίτη με ή χωρίς τη προσθήκη Παρασκευάζεται με θέρμανση του απατίτη με ή χωρίς τη προσθήκη άλλων υλικών όπως το πυριτικό οξύ. άλλων υλικών όπως το πυριτικό οξύ.

Έχουν μεγάλο κόστος παραγωγής.Έχουν μεγάλο κόστος παραγωγής.

Δεν περιέχουν διαλυτό φώσφορο και ο αφομοιώσιμος είναι μικρότερος Δεν περιέχουν διαλυτό φώσφορο και ο αφομοιώσιμος είναι μικρότερος του 100%του 100%

Δε μπορούν να συνδυασθούν με αμμωνιακά λιπάσματα.Δε μπορούν να συνδυασθούν με αμμωνιακά λιπάσματα.

Τέτοιου είδους λίπασμα είναι το φωσφορικό λίπασμα της Ρηνανίας, το Τέτοιου είδους λίπασμα είναι το φωσφορικό λίπασμα της Ρηνανίας, το οποίο παράγεται με θέρμανση μίγματος απατίτη, ανθρακικού νατρίου οποίο παράγεται με θέρμανση μίγματος απατίτη, ανθρακικού νατρίου και πυριτικού οξέος στους 1100 – 1200και πυριτικού οξέος στους 1100 – 1200οοCC . .

Δύναται να χρησιμοποιηθεί και κονιορτοποιημένος απατίτης με μικρή Δύναται να χρησιμοποιηθεί και κονιορτοποιημένος απατίτης με μικρή περιεκτικότητα σε αφομοιώσιμο φώσφορο.περιεκτικότητα σε αφομοιώσιμο φώσφορο.

ΑΦΟΜΟΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝΑΦΟΜΟΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ

Τα φωσφορικά ανιόντα των λιπασμάτων αντιδρούν ταχύτατα με Τα φωσφορικά ανιόντα των λιπασμάτων αντιδρούν ταχύτατα με το έδαφος και σημαντικό ποσοστό αυτών μετατρέπεται σε μη το έδαφος και σημαντικό ποσοστό αυτών μετατρέπεται σε μη αφομοιώσιμες μορφές. αφομοιώσιμες μορφές.

Η δέσμευση από το έδαφος είναι τόσο μεγαλύτερη όσο Η δέσμευση από το έδαφος είναι τόσο μεγαλύτερη όσο μεγαλύτερη είναι η επιφάνεια του λιπάσματος.μεγαλύτερη είναι η επιφάνεια του λιπάσματος.

Για περιορισμό της δέσμευσης του λιπάσματος Για περιορισμό της δέσμευσης του λιπάσματος παρασκευάζονται σε κοκκώδη μορφή και τοποθετείται σε παρασκευάζονται σε κοκκώδη μορφή και τοποθετείται σε λωρίδες πλησίον του σπόρου ή των ριζών. λωρίδες πλησίον του σπόρου ή των ριζών.

Τα χρησιμοποιούμενα μεγέθη κόκκων κυμαίνονται από 1 – 2 Τα χρησιμοποιούμενα μεγέθη κόκκων κυμαίνονται από 1 – 2 mm.mm.

Είσοδος ύδατοςΕίσοδος ύδατος

Με την πάροδο του χρόνου ένα μέρος του φωσφόρου, αναλόγως των διαστάσεων Με την πάροδο του χρόνου ένα μέρος του φωσφόρου, αναλόγως των διαστάσεων των κόκκων του λιπάσματος αλλά και τις ιδιότητες του εδάφους, των κόκκων του λιπάσματος αλλά και τις ιδιότητες του εδάφους, αδρανοποιείται.αδρανοποιείται.

Σε καλλιέργειες ειδών με γρήγορη ανάπτυξη, μικρής βλαστικής περιόδου και Σε καλλιέργειες ειδών με γρήγορη ανάπτυξη, μικρής βλαστικής περιόδου και σχετικώς μικρού ριζικού συστήματος πρέπει να χρησιμοποιούνται λιπάσματα με σχετικώς μικρού ριζικού συστήματος πρέπει να χρησιμοποιούνται λιπάσματα με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατοδιαλυτό φώσφορο.υψηλή περιεκτικότητα σε υδατοδιαλυτό φώσφορο.

Προτιμάται η κατά λωρίδες λίπανση, η οποία φαίνεται να έχει καλύτερα Προτιμάται η κατά λωρίδες λίπανση, η οποία φαίνεται να έχει καλύτερα αποτελέσματα σε σύγκριση με τη διασπορά του λιπάσματος σε όλη την επιφάνεια αποτελέσματα σε σύγκριση με τη διασπορά του λιπάσματος σε όλη την επιφάνεια του εδάφους.του εδάφους.

Η συστηματική λίπανση ασβεστούχων εδαφών μπορεί να δημιουργήσει Η συστηματική λίπανση ασβεστούχων εδαφών μπορεί να δημιουργήσει αποθέματα αφομοιώσιμου φωσφόρου.αποθέματα αφομοιώσιμου φωσφόρου.

Η μέγιστη επίδραση της φωσφορικής λίπανσης στην απόδοση των καλλιεργειών Η μέγιστη επίδραση της φωσφορικής λίπανσης στην απόδοση των καλλιεργειών επιτυγχάνεται εφόσον οι καλλιέργειες λιπαίνονται και με τα άλλα απαραίτητα επιτυγχάνεται εφόσον οι καλλιέργειες λιπαίνονται και με τα άλλα απαραίτητα στοιχεία. στοιχεία.

ΧΡΗΣΗ ΧΡΗΣΗ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ

Διαθέσιμος Φώσφορος (mg Ρ/Kg εδάφους)14012010080604020

Βά

θο

ς Ε

δά

φο

υς

(εκ.

)

-25

-50

-75

-100

-125

-150

ΕΔΑΦΟΤΟΜΗ 6ΕΔΑΦΟΤΟΜΗ 7ΕΔΑΦΟΤΟΜΗ 9ΕΔΑΦΟΤΟΜΗ 10ΕΔΑΦΟΤΟΜΗ 13ΕΔΑΦΟΤΟΜΗ 26ΕΔΑΦΟΤΟΜΗ 27

Διαθέσιμος Φώσφορος (mg Ρ/kg εδάφους)16014012010080604020

Βά

θο

ς Ε

δά

φο

υς

(εκ.

)

-25

-50

-75

-100

-125

-150

ΕΔΑΦΟΤΟΜΗ 16ΕΔΑΦΟΤΟΜΗ 17ΕΔΑΦΟΤΟΜΗ 32

Το κάλιο αποτελεί το τρίτο σημαντικό θρεπτικό στοιχείο.Το κάλιο αποτελεί το τρίτο σημαντικό θρεπτικό στοιχείο.Κυμαίνεται στα εδάφη από 0,2-2,5%.Κυμαίνεται στα εδάφη από 0,2-2,5%.ΕπηρεάζειΕπηρεάζει: : (α) την ανθεκτικότητα των φυτών στις ασθένειες. (α) την ανθεκτικότητα των φυτών στις ασθένειες. (β) τη σύνθεση των σακχάρων.(β) τη σύνθεση των σακχάρων.(γ) τη σύνθεση της χλωροφύλλης.(γ) τη σύνθεση της χλωροφύλλης.

Βασική πηγή καλίου στο έδαφος είναιΒασική πηγή καλίου στο έδαφος είναι::(α) Καλιούχοι άστριοι(α) Καλιούχοι άστριοι KAlSi KAlSi33OO8, 8,

(β) Μοσχοβίτης(β) Μοσχοβίτης H H22KAlKAl33(SiO(SiO44))33

(γ) Βιοτίτης(γ) Βιοτίτης (H,K) (H,K)22[Mg,Fe][Mg,Fe]22AlAl22(SiO(SiO44))33

(d) (d) Λοιπά ορυκτά.Λοιπά ορυκτά.

Η περιεκτικότητα των εδαφών σε κάλιο ποικίλει ανάλογα Η περιεκτικότητα των εδαφών σε κάλιο ποικίλει ανάλογα ::((α) Μητρικό πέτρωμαα) Μητρικό πέτρωμαΕδάφη σε σχιστόλιθο, γρανίτη πλούσια σε κάλιοΕδάφη σε σχιστόλιθο, γρανίτη πλούσια σε κάλιοΕδάφη σε ψαμμίτες, θαλάσσια ιζήματα περιέχουν μικρό ποσοστό Εδάφη σε ψαμμίτες, θαλάσσια ιζήματα περιέχουν μικρό ποσοστό καλίου. καλίου. (β) Βαθμό εξέλιξης του εδάφους ((β) Βαθμό εξέλιξης του εδάφους (Entisols Entisols ++ , Alfissols , Alfissols -- ) )..

Το κάλιο στα πρωτογενή ορυκτά είναι δυσκόλως αφομοιώσιμο. Το κάλιο στα πρωτογενή ορυκτά είναι δυσκόλως αφομοιώσιμο. Σειρά απελευθέρωσης Βιοτίτης> μοσχοβίτης>άστριοι.Σειρά απελευθέρωσης Βιοτίτης> μοσχοβίτης>άστριοι.Ευκόλως διαθέσιμο είναι το κάλιο του εδαφικού διαλύματος και το Ευκόλως διαθέσιμο είναι το κάλιο του εδαφικού διαλύματος και το ανταλλάξιμο.ανταλλάξιμο.Το δυσκόλως αφομοιώσιμο αποτελεί το 90-98% του συνολικού Το δυσκόλως αφομοιώσιμο αποτελεί το 90-98% του συνολικού καλίου.καλίου.

Αφομοιωσιμότητα ΚαλίουΑφομοιωσιμότητα Καλίου

Κρίσιμη συγκέντρωση ανταλλαξίμου καλίου 80 Κρίσιμη συγκέντρωση ανταλλαξίμου καλίου 80 mg K/kg mg K/kg εδάφους.εδάφους.

Στην Ελλάδα φαίνεται ότι τα εδάφη δεν αντιμετωπίζουν Στην Ελλάδα φαίνεται ότι τα εδάφη δεν αντιμετωπίζουν έλλειψη καλίου λόγω:έλλειψη καλίου λόγω: Νεαρού της ηλικίας τους Νεαρού της ηλικίας τους (Entisols)(Entisols)..Ορυκτολογικής τους σύστασης (καλιούχα ορυκτά - Ορυκτολογικής τους σύστασης (καλιούχα ορυκτά - μαρμαρυγίες , ιλλίτες). μαρμαρυγίες , ιλλίτες). Κοκκομετρικής σύστασης, η οποία περιορίζει την Κοκκομετρικής σύστασης, η οποία περιορίζει την έκπλυση του καλίου.έκπλυση του καλίου.

Καλιούχα λιπάσματα εφαρμόζονται στη πλειοψηφία των καλλιεργειών ως χλωριούχο κάλιο.

Το χλώριο παρεμποδίζει την ανάπτυξη μικροοργανισμών που προκαλούν ασθένειες.

Το Θειικό κάλιο συνήθως εφαρμόζεται στο καπνό επειδή το χλώριο επηρεάζει τη καπνιστική ποιότητα.

Το Θειικό κάλιο συνίσταται στη καλλιέργεια πατάτας επειδή επηρεάζει τη ποιότητα του αμύλου.

Τα τελευταία χρόνια εντατικές αρδεύσεις δημιουργούν συνθήκες έλλειψης καλίου. Έτσι οι γεωργοί βλέπουν βελτίωση στην παραγωγή με προσθήκη καλίου.

Σύγχρονα πειράματα σε φύλλα δείχνουν περιορισμένες ποσότητες καλίου.

Κατά την εφαρμογή των λιπασμάτων πρέπει να λαμβάνονται Κατά την εφαρμογή των λιπασμάτων πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα εξήςυπόψη τα εξής::

Εδαφικοί παράγοντες (κοκκομετρική σύσταση, ορυκτολογία).Εδαφικοί παράγοντες (κοκκομετρική σύσταση, ορυκτολογία). Κλιματικοί παράγοντες ιδιαίτερα βροχόπτωση.Κλιματικοί παράγοντες ιδιαίτερα βροχόπτωση. Χαρακτηριστικά καλλιέργειας (απαιτήσεις).Χαρακτηριστικά καλλιέργειας (απαιτήσεις). Εδάφη πλούσια σε ορυκτά του τύπου 2Εδάφη πλούσια σε ορυκτά του τύπου 2::1 δεν παρουσιάζουν 1 δεν παρουσιάζουν

προβλήματα έκπλυσης του καλίου.προβλήματα έκπλυσης του καλίου. Χονδρόκοκκα εδάφη ή πλούσια σε καολινιτική άργιλλο είναι Χονδρόκοκκα εδάφη ή πλούσια σε καολινιτική άργιλλο είναι

επιρρεπή στην έκπλυση. επιρρεπή στην έκπλυση.

Εφαρμογή του καλίου στις γραμμές φύτευσης είναι περισσότερο Εφαρμογή του καλίου στις γραμμές φύτευσης είναι περισσότερο αποτελεσματική από την διασπορά (πιθανή αλατότητα σε αποτελεσματική από την διασπορά (πιθανή αλατότητα σε μεγάλες ποσότητες).μεγάλες ποσότητες).

Διασπορά και ενσωμάτωση του λιπάσματος σε βάθος 20 εκ. είναι Διασπορά και ενσωμάτωση του λιπάσματος σε βάθος 20 εκ. είναι περισσότερο αποτελεσματική στα εδάφη επιρρεπή στην περισσότερο αποτελεσματική στα εδάφη επιρρεπή στην έκπλυση. έκπλυση.

Ανταλλάξιμο Κάλιο (mg Κ/Kg εδάφους)26024022020018016014012010080

Βά

θο

ς (ε

κ.)

-25

-50

-75

-100

-125

-150

-175

ΕΔΑΦΟΤΟΜΗ 5ΕΔΑΦΟΤΟΜΗ 11ΕΔΑΦΟΤΟΜΗ 28ΕΔΑΦΟΤΟΜΗ 29ΕΔΑΦΟΤΟΜΗ 30

Καλλιεργητική ομάδα Αμβ3ΕΙΚαλλιεργητική ομάδα Αμβ3ΕΙ:: Εδάφη πολύ βαθειά έως βαθειά, µετρίως Εδάφη πολύ βαθειά έως βαθειά, µετρίως έως ατελώς αποστραγγιζόµενα, μετρίως λεπτόκοκκα έως μέσης έως ατελώς αποστραγγιζόµενα, μετρίως λεπτόκοκκα έως μέσης

κοκκομετρικής σύστασηςκοκκομετρικής σύστασης


Βά

θο

ς Ε

δά

φο

υς

(εκ.

)

-25

-50

-75

-100

-125

-150



Βά

θο

ς Ε

δά

φο

υς

(εκ.

)

-25

-50

-75

-100

-125

-150


Καλλιεργητική οµάδα Αμβ5Ε: Εδάφη βαθειά έως πολύ βαθειά, κακώς Καλλιεργητική οµάδα Αμβ5Ε: Εδάφη βαθειά έως πολύ βαθειά, κακώς αποστραγγιζόµενα (υδροµορφία αποστραγγιζόµενα (υδροµορφία DD//FF, , EE//FF, , EE//GG), µετρίως λεπτόκοκκα έως ), µετρίως λεπτόκοκκα έως

μέσης κοκκομετρικής σύστασηςμέσης κοκκομετρικής σύστασης

Καλλιεργητική ομάδα Αμβ6ΕΙ: Εδάφη πολύ βαθειά, πολύ κακώς Καλλιεργητική ομάδα Αμβ6ΕΙ: Εδάφη πολύ βαθειά, πολύ κακώς αποστραγγιζόµενα (υδροµορφία αποστραγγιζόµενα (υδροµορφία FF και G), λεπτόκοκκα, και G), λεπτόκοκκα,

Ανταλλάξιμο Κάλιο (mg Κ/Kg εδάφος)350300250200150100

Βά

θο

ς Ε

δά

φο

υς

(εκ.

)

-25

-50

-75

-100

-125

-150


Καλλιεργητική Καλλιεργητική Οµάδα Αμβ8Α: Εδάφη πολύ βαθειά έως βαθειά, µετρίως Οµάδα Αμβ8Α: Εδάφη πολύ βαθειά έως βαθειά, µετρίως λεπτόκοκκα, λεπτόκοκκαλεπτόκοκκα, λεπτόκοκκα

Ανταλλάξιμο Κάλιο (mg Κ/kg εδάφους)2001801601401201008060

Βά

θο

ς Ε

δά

φο

υς (

εκ.)

-25

-50

-75

-100

-125

-150

-175


ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ KAI ΛΙΠΑΝΣΕΙΣ

Documents

Transcript of ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ KAI ΛΙΠΑΝΣΕΙΣ