Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

20
Χρήστος Τόλης Πρότυπο ΓΕΛ Βαρβακείου Σχολής Επιβλέπων καθηγητής: κ. Ζήνων Λυγάτσικας, Μαθηματικός Anatolia College Science and Technology CompeZZon (2017) Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό τραπεζικών απατών;

Transcript of Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Page 1: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

ΧρήστοςΤόληςΠρότυποΓΕΛΒαρβακείουΣχολής

Επιβλέπωνκαθηγητής:κ.ΖήνωνΛυγάτσικας,Μαθηματικός

AnatoliaCollegeScienceandTechnologyCompeZZon(2017)

Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό τραπεζικών απατών;

Page 2: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Εισαγωγή

• ΝόμοςBenford•  Συχνότηταεμφάνισης/κατανομήψηφίων•  Συγκεκριμένομοτίβο

Page 3: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Νόμος Benford και φυσικές σταθερές

Page 4: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Συχνότητα εμφάνισης ψηφίων σύμφωνα με τον Νόμο του Benford

d Pr(d)Πρώτοψηφίο Δεύτεροψηφίο Τρίτοψηφίο Τέταρτοψηφίο Πέμπτοψηφίο

0 − 11,968% 10,178% 10,018% 10,002%

1 30,103% 11,389% 10,138% 10,014% 10,001%

2 17,609% 10,882% 10,097% 10,01% 10,001%

3 12,494% 10,433% 10,057% 10,006% 10,001%

4 9,691% 10,031% 10,018% 10,002% 10,00%

5 7,918% 9,668% 9,979% 9,998% 10,00%

6 6,695% 9,337% 9,94% 9,994% 9,999%

7 5,799% 9,035% 9,902% 9,99% 9,999%

8 5,115% 8,757% 9,864% 9,986% 9,999%

9 4,576% 8,50% 9,827% 9,982% 9,998%

Page 5: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Εφαρμογές

•  Εντοπισμόςενδείξεωναπατώνσεστοιχείαδημοσιονομικήςφύσης,όπωςεθνικόέλλειμακαιχρέος.

•  Εντοπισμόςενδείξεωννόθευσηςεκλογικώναποτελεσμάτων.•  Εντοπισμόςενδείξεωνγιααπάτεςσελογιστικάδεδομένατραπεζώνκαιεπιχειρήσεων.

Page 6: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Έλεγχος λογιστικών στοιχείων

• Nigrini:ΔυνατότηταχρήσηςτουνόμουτουBenfordγιατονέλεγχολογιστικώνδεδομένων

•  Έλεγχοςεγκυρότηταςαριθμητικώνστοιχείων• Αποδεκτήκαισεμεγάλοβαθμόέγκυρημέθοδοςεντοπισμούαπατώνσελογιστικάδεδομέναεπιχειρήσεωνκαιτραπεζών

Page 7: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Η περίπτωση της Lehman Brothers

• Χρεοκοπίατο2008/έναρξητηςύφεσηςτου2008-2013

• Αιτίες:ηχρηματοπιστωτικήκρίσητου2007-2008στιςΗ.Π.Α.καιταεσωτερικάπροβλήματατηςτράπεζας

•  Τατελευταίακαλύπτονταναπόμιασειράλογιστικώναπατώνμεχρηματοοικονομικάπροϊόντα«συμφωνίαςεπαναγοράς»(“repurchaseagreement”/Repos),ταRepos105/108

Page 8: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Σύνολο παθητικού της Lehman Brothers για το διάστημα 2001 - μέσα 2008 Ημερομηνίες ΣύνολοΠαθητικού(σεεκατομμύρια$)

28Φεβρουαρίου2001 227.83031Μαΐου2001 227.247

31Αυγούστου2001 234.51630Νοεμβρίου2001 238.647

28Φεβρουαρίου2002 250.70331Μαΐου2002 258.171

31Αυγούστου2002 255.59430Νοεμβρίου2002 250.684

29Φεβρουαρίου2003 258.42631Μαΐου2003 291.765

31Αυγούστου2003 280.35230Νοεμβρίου2003 297.577

29Φεβρουαρίου2004 314.28831Μαΐου2004 332.493

31Αυγούστου2004 326.46930Νοεμβρίου2004 342.248

28Φεβρουαρίου2005 347.93831Μαΐου2005 354.717

31Αυγούστου2005 367.96130Νοεμβρίου2005 393.269

28Φεβρουαρίου2006 422.30331Μαΐου2006 438.220

31Αυγούστου2006 455.34130Νοεμβρίου2006 484.354

28Φεβρουαρίου2007 542.27831Μαΐου2007 584.732

31Αυγουστού2007 637.48330Νοεμβρίου2007 668.573

29Φεβρουαρίου2008 761.20331Μαΐου2008 613.156

Page 9: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Ποσοστά εμφάνισης των πρώτων ψηφίων στα δεδομένα του παθητικού της Lehman Brothers και αντίστοιχα ποσοστά του νόμου του Benford

Page 10: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Ποσοστά εμφάνισης δεύτερων ψηφίων στα δεδομένα του παθητικού της Lehman Brothers και αντίστοιχα ποσοστά του νόμου του Benford

Page 11: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Ποσοστά εμφάνισης τρίτων ψηφίων στα δεδομένα του παθητικού της Lehman Brothers και αντίστοιχα ποσοστά του νόμου του Benford

Page 12: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Ποσοστά εμφάνισης τετάρτων ψηφίων στα δεδομένα του παθητικού της Lehman Brothers και αντίστοιχα ποσοστά του νόμου του Benford

Page 13: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Ποσοστό εμφάνισης πέμπτων ψηφίων στα δεδομένα του παθητικού και αντίστοιχα ποσοστά του νόμου του Benford

Page 14: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Η περίπτωση της Wells Fargo

• ΑποκάλυψημεγάλουσκανδάλουστοντομέατωνκαταθέσεωντηςWellsFargoτο2016

• Αναλυτικότερα:αποκάλυψημεγάλουαριθμούτραπεζικώνλογαριασμώνπουδημιουργήθηκανχωρίςτηνάδειακαταθετώνστοονομάτους

•  Σημαντικάκέρδηγιατουςεμπλεκόμενουςυπαλλήλουςαπότιςχρεώσειςστουςλογαριασμούςαυτούς

Page 15: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Ύψος τελών υπηρεσίας της Wells Fargo στους τραπεζικούς λογαριασμούς αποταμίευσης (Service charges on deposit accounts), Ιανουάριος 2011- Σεπτέμβριος 2016

Ημερομηνίες Τιμές(σεεκατομμύριαδολλάρια)1ηΙανουαρίου2011-31ηΜαρτίου2011 1.0121ηΑπριλίου2011-30ηΙουνίου2011 1.0741ηΙουλίου2011-30ηΣεπτεμβρίου2011 1.1031ηΟκτωβρίου2011-31ηΔεκεμβρίου2011 1.0911ηΙανουαρίου2012-31ηΜαρτίου2012 1.0841ηΑπριλίου2012-30ηΙουνίου2012 1.1391ηΙουλίου2012-30ηΣεπτεμβρίου2012 1.2101ηΟκτωβρίου2012-31ηΔεκεμβρίου2012 1.2501ηΙανουαρίου2013-31ηΜαρτίου2013 1.2141ηΑπριλίου2013-30ηΙουνίου2013 1.2481ηΙουλίου2013-30ηΣεπτεμβρίου2013 1.2781ηΟκτωβρίου2013-31ηΔεκεμβρίου2013 1.2831ηΙανουαρίου2014-31ηΜαρτίου2014 1.2151ηΑπριλίου2014-30ηΙουνίου2014 1.2831ηΙουλίου2014-30ηΣεπτεμβρίου2014 1.3111ηΟκτωβρίου2014-31ηΔεκεμβρίου2014 1.2411ηΙανουαρίου2015-31ηΜαρτίου2015 1.2151ηΑπριλίου2015-30ηΙουνίου2015 1.2891ηΙουλίου2015-30ηΣεπτεμβρίου2015 1.3351ηΟκτωβρίου2015-31ηΔεκεμβρίου2015 1.3291ηΙανουαρίου2016-31ηΜαρτίου2016 1.3091ηΑπριλίου2016-30ηΙουνίου2016 1.3361ηΙουλίου2016-30ηΣεπτεμβρίου2016 1.370

Page 16: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Ποσοστό εμφάνισης δεύτερων ψηφίων στα δεδομένα των τελών υπηρεσίας της Wells Fargo και αντίστοιχα ποσοστά σύμφωνα με τον νόμο του Benford

Page 17: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Ποσοστά εμφάνισης τρίτων ψηφίων στα δεδομένα των τελών υπηρεσίας της Wells Fargo και αντίστοιχα ποσοστά σύμφωνα με τον νόμο του Benford

Page 18: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Ποσοστά εμφάνισης τέταρτων ψηφίων στα δεδομένα των τελών υπηρεσίας της Wells Fargo και αντίστοιχα ποσοστά σύμφωνα με τον νόμο του Benford

Page 19: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Συμπεράσματα

•  Σημαντικέςαποκλίσειςαπότιςπροβλέψειςτουνόμουσεμεγάλοαριθμόπεριπτώσεων.

•  Ισχυρήένδειξηγιαπαρουσίααπάτηςσταδεδομένακαικίνητρογιαπεραιτέρωδιερεύνηση.

•  ΕπιβεβαίωσητηςπρότασηςτουΜ.NigriniσχετικάμετηδυνατότηταχρήσηςτουνόμουτουBenfordγιαεντοπισμόλογιστικώναπατών.

Page 20: Νόμος του Benford: ένας τρόπος για τον εντοπισμό ...

Ευχαριστώ για την προσοχή σας