ΕΝΘΕΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ «ΗΛΙΟΣ»Τεύχος Απριλίου 2009

SLIP, “HELIOS” LITERARY MAGAZINEApril 2009

ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΕΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣTRANSLATION ENCOUNTERS

ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΕΝΤΡΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΩΝ ΡΟΔΟΥINTERNATIONAL WRITERS AND TRANSLATORS’ CENTER OF RHODES

ΠΡΑΚΤΙΚΑ

ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΟΓΑΛΛΙΚΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ

ΣΤΗ ΡΟΔΟ

9 – 11 ΜΑΪΟΥ 2008

PROCEEDINGS

GREEK – FRENCH MEETINGFOR LITERARY TRANSLATION

IN RHODES

9 – 11 MAY 2008

ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΕΝΤΡΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΩΝ ΡΟΔΟΥINTERNATIONAL WRITERS AND TRANSLATORS’ CENTER OF RHODES

ISSN:

Εκδότης:Διεθνές Κέντρο Συγγραφέων και Μεταφραστών ΡόδουΑντιπλοιάρχου Λάσκου 10Α, 851 00 Ρόδος, Τηλ. +30 22410 32510, 32520www . writerscenter . gr info @ writerscenter . gr

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση κειμένων του περιοδικού χωρίς την προηγούμενη έγκριση του εκδότη.

Publisher:International Writers and Translators’ Center of Rhodes10Α, A. Laskou, GR-851 00 Rhodes, Tel.: +30 22410 32510, 32520www . writerscenter . gr info @ writerscenter . gr

It is forbidden to republish texts from this publication without the prior approval of the publisher.

Ένθετο περιοδικού ΗΛΙΟΣΑπρίλιος 2009

Συντάκτες:Γεωργία ΖακοπούλουΜαλαματή Σουφαραπίς (Malamati Soufarapis)Οντέτ Βαρών-ΒασάρΖιλ Ορτλίμπ (Gilles Ortlieb)Ειρήνη ΤσολακέλληΖιλ Ντεκορβέ (Gilles Decorvet)

Επιμέλεια:Γεωργία Ζακοπούλου

Διοργανωτής:Διεθνές Κέντρο Συγγραφέων και Μεταφραστών Ρόδου

Slip, “HELIOS” literary magazineApril 2009

Authors:Georgia ZakopoulouMalamati SoufarapisOdette Varon-VassardGilles OrtliebIrene TsolakelliGilles Decorvet

Editor:Georgia Zakopoulou

Organized by:International Writers and Translators’ Center of Rhodes

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Εισαγωγικό σημείωμα Αναστασίου Κοντάκου, Προέδρου Δ.Κ.Σ.Μ.Ρ. ………… Σελ.

Πρόλογος Γεωργίας Ζακοπούλου ……………………………………………….. Σελ.

Γεωργία ΖακοπούλουΜεταφράζονας και πάλι τα Τέλματα του Αντρέ Ζιντ δεκαπέντε χρόνια αργότερα …………………………………………………………………………………..… Σελ.Απόσπασμα και μετάφραση στα Γαλλικά από το μυθιστόρημα Τέλματα του Αντρέ Ζιντ ……………….............................................................................................…. Σελ.Βιογραφικό σημείωμα Γεωργίας Ζακοπούλου …………………………………... Σελ.

Μαλαματή Σουφαραπίς (Malamati Soufarapis)Μεταφράζοντας Ελύτη …………………………………………………………… Σελ.Απόσπασμα και μετάφραση στα Γαλλικά από το Imago Terrae του Οδυσσέα Ελύτη …...……………………………………………………………………………..…. Σελ.Βιογραφικό σημείωμα Μαλαματή Σουφαραπίς ………………………………….. Σελ.

Οντέτ Βαρών-ΒασάρΠολιτισμική ιδιαιτερότητα και μετάφραση. Η περίπτωση του Αλμπέρ Κοέν ….... Σελ.Απόσπασμα και μετάφραση στα Γαλλικά από το μυθιστόρημα Σολάλ του Αλμπέρ Κοέν ..……………………………………………………………….……………. Σελ.Βιογραφικό σημείωμα Οντέτ Βαρών-Βασάρ ……………………………………. Σελ.

Ζιλ Ορτλίμπ (Gilles Ortlieb)Η Γυναίκα της Ζάκυνθος στο εργαστήρι του μεταφραστή ………….……………. Σελ.Απόσπασμα και μετάφραση στα Γαλλικά από το πεζόμορφο ποίημα Η Γυναίκα της Ζάκυνθος του Διονυσίου Σολωμού…..………….………………………………... Σελ.Βιογραφικό σημείωμα του Ζιλ Ορτλίμπ …………………………………………. Σελ.

Ειρήνη ΤσολακέλληΖαν-Πωλ Σαρτρ: Η παιδική ηλικία ενός αρχηγού ……………………………….. Σελ.Απόσπασμα και μετάφραση από το μυθιστόρημα Η Παιδική ηλικία ενός αρχηγού του Ζαν-Πωλ Σάρτρ……………………………………………………………….….. Σελ.Βιογραφικό σημείωμα της Ειρήνης Τσολακέλλη …………………...…………… Σελ.

Ζιλ Ντεκορβέ (Gilles Decorvet)Βίος και Πολιτεία ενός απλού μεταφραστή ή μεταφράζοντας τον Αλέξη Ζορμπά στα Γαλλικά ……………………………………………………………………….….. Σελ.Απόσπασμα και μετάφραση στα Γαλλικά από το μυθιστόρημα Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά του Νίκου Καζαντζάκη ………………………….……………….. Σελ.Βιογραφικό σημείωμα του Ζιλ Ντεκορβέ ………………………………….…….. Σελ.

Αγαπητοί φίλοι,

Το Διεθνές Κέντρο Συγγραφέων και Μεταφραστών Ρόδου εγκαινίασε τη χρονιά που πέρασε τις συναντήσεις στρογγυλής τράπεζας, όπου μεταφραστές λογοτεχνικών έργων συζητούν για θέματα που ανακύπτουν κατά τη μετάφραση συγκεκριμένων κειμένων που έχουν αναλάβει να μεταφράσουν. Είναι γεγονός, ότι στην Ελλάδα οι επαγγελματίες μεταφραστές δεν έχουν συχνά την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις και να συζητήσουν μεταξύ τους θέματα που αφορούν την εργασία τους. Αρκεί, βεβαίως, να αναλογιστούμε το σημαντικό ρόλο που παίζει διαχρονικά η μετάφραση στη «συνομιλία» και την αλληλεπίδραση των πολιτισμών για να συνειδητοποιήσουμε την αξία του μεταφραστικού τους αποτελέσματος.

Έχοντας, λοιπόν, όλα αυτά υπόψη του, το Δ.Κ.Σ.Μ.Ρ. διοργάνωσε την «1η

Ελληνογαλλική-Γαλλοελληνική Συνάντηση Λογοτεχνικής Μετάφρασης» από 9 έως 11 Μαΐου 2008, που πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του Δ.Κ.Σ.Μ.Ρ. στη Ρόδο. Συγκεκριμένα, τρεις Έλληνες μεταφραστές γαλλικής λογοτεχνίας και τρεις Γαλλόφωνοι μεταφραστές ελληνικής λογοτεχνίας συζήτησαν, ανέλυσαν, γνωστοποίησαν τους προβληματισμούς και τα διλήμματα που αντιμετώπισαν μεταφράζοντας συγκεκριμένα έργα, διαφώνησαν ή συμφώνησαν και αντάλλαξαν απόψεις για την πρακτική της μετάφρασης. Βασικός στόχος αυτών των συναντήσεων είναι να γίνουν σημεία αναφοράς για την πρακτική και τη βάσανο της μετάφρασης.

Το παρόν ένθετο του περιοδικού ΗΛΙΟΣ αποτελεί τα πρακτικά αυτής της συνάντησης στην οποία έλαβαν μέρος οι ακόλουθοι μεταφραστές και με τις εξής μεταφράσεις:- Γεωργία Ζακοπούλου, συντονίστρια του εργαστηρίου, με τη μετάφραση των Τελμάτων του Αντρέ Ζιντ,- Μαλαματή Σουφαραπίς, με τη μετάφραση του Imago Terrae από Τα Μικρά Έψιλον του Οδυσσέα Ελύτη,- Οντέτ Βαρών, με τη μετάφραση των Καρφοχάφτη και Σολάλ τουΑλμπέρ Κοέν,- Ζιλ Ορτλίμπ, με τη μετάφραση της Γυναίκας της Ζάκυνθος του Διονυσίου Σολωμού- Ειρήνη Τσολακέλη, με τη μετάφραση του Τοίχου του Ζαν-Πωλ Σαρτρ,- Ζιλ Ντεκορβέ, με τη μετάφραση του Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά του Νίκου Καζαντζάκη.

Τα πρακτικά περιλαμβάνουν ορισμένα σημεία από τα πρωτότυπα κείμενα που «αρνούνταν» να συνεργαστούν κατά τη μετάφρασή τους, την έρευνα που έκαναν οι μεταφραστές προκειμένου να βρουν ικανοποιητικές λύσεις και το σκεπτικό τους για την κάθε επιλογή τους. Επίσης παρατίθενται αποσπάσματα από τα βιβλία που μετέφρασαν μαζί με την αντίστοιχη μετάφρασή τους, ώστε να διαπιστώσουμε κι εμείς ως αναγνώστες την επιτυχία του εγχειρήματός τους. Μέσα από τις εισηγήσεις των συμμετεχόντων μπορούμε να διαπιστώσουμε όλο αυτό το ταξίδι από τον ένα πολιτισμό στον άλλο που χαρακτηρίζεται από θαλασσοταραχή αλλά και ηλιόλουστες ημέρες.

Να μην παραλείψουμε να αναφέρουμε ότι τα απογεύματα των συγκεκριμένων ημερών πραγματοποιήθηκε εργαστήριο μετάφρασης. Οι συμμετέχοντες ήταν πολύ καλοί γνώστες της γαλλικής γλώσσας και μαζί με τους εισηγητές μελέτησαν και προσπάθησαν να επεξεργαστούν αποσπάσματα από τα κείμενα που μελετούσαν οι μεταφραστές κατά τις πρωινές τους συναντήσεις. Πρέπει να ομολογήσουμε ότι όλοι

οι συμμετέχοντες έκαναν ενδιαφέρουσες μεταφραστικές προτάσεις και φάνηκε ότι πραγματικά προβληματίστηκαν από τα κείμενα.

Κλείνοντας, με χαρά σάς ανακοινώνουμε ότι στα μέσα Ιουνίου 2009 θα πραγματοποιηθεί η δεύτερη συνάντηση μεταφραστών με αντικείμενο τη μετάφραση της ισπανόφωνης λογοτεχνίας στην ελληνική γλώσσα όπως και ελληνικών λογοτεχνικών έργων στα Ισπανικά.

Το Δ.Κ.Σ.Μ.Ρ. ευχαριστεί τους μεταφραστές που ήρθαν στη Ρόδο γι’ αυτή τη συνάντηση καθώς και τους συμμετέχοντες του εργαστηρίου και υπόσχεται να συνεχίσει και να παγιώσει αυτή την προσπάθεια, αφού είναι πάντοτε ανοιχτό και πρωτοπόρο σε δράσεις που έχουν να κάνουν με τη γλώσσα και την προσέγγιση των πολιτισμών.

Ρόδος, Ιανουάριος 2009 Αναστάσιος ΚοντάκοςΠρόεδρος Δ.Κ.Σ.Μ.Ρ.

Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου