ΤΣΟΥΓΑ ΦΩΤΙΕΜΗ 1

ΙΣΤΟΡΙΑ-ΚΕΦ.7 ΟΙ ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ-

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΨΑΛΙΔΑΣ

3/12/2013

ΤΣΟΥΓΑ ΦΩΤΙΕΜΗ 2

Ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΨΑΛΙΔΑΣ

Ο Αθανάσιος Ψαλίδας (1767-1829) υπήρξε λόγιος, συγγραφέας και διδάσκαλος, από τις σημαντικότερες μορφές του Νεοελληνικού Διαφωτισμού.

3/12/2013

Γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1767 και αφού τελείωσε τα ανώτερα σχολεία στην γενέτειρά του συνέχισε την μόρφωσή του στη Ρωσική Αυτοκρατορία  Σλαβική Ιερατική Σχολή της Πολτάβα ,όπου ήταν εγκατεστημένοι οι αδελφοί του. Στη συνέχεια στη Βιέννη, συνοδεύοντας τον νεαρό Θεοχάρη Κεφαλά, γιο του πλούσιου βαρώνου  Θεοχάρη Ολύμπιου Κεφαλά, προεστού της Θεσσαλίας . Εκεί θα διαμείνει για αρκετά χρόνια (1787-1795), αναπτύσσοντας μία πλούσια δραστηριότητα, συγγραφική και εκδοτική.Το 1791 εξέδωσε το φιλοσοφικό έργο του «Αληθής Ευδαιμονία», γραμμένο σε αρχαΐζοντα ελληνικά και στα λατινικά. Με το έργο αυτό επανεξετάζει και επανατοποθετεί θεμελιώδη ζητήματα του καιρού του, όπως η ύπαρξη του Θεού, η αθανασία, η μεταθανάτια αντίδοση, η ελευθερία του ανθρώπου, η έννοια και τα όρια της ελευθερίας.

ΟΙ ΣΠΟΥΔΕΣ ΤΟΥ

3/12/2013

Παράλληλα με τις σπουδές του ο Α. Ψαλίδας πρόσφερε τις υπηρεσίες του σε ελληνικές εκδοτικές επιχειρήσεις και τυπογραφεία συμπατριωτών του στη Βιέννη. Εκείνη την εποχή άρχισε να συγγράφει και σημαντικό αριθμό βιβλίων. Από το 1791 που εκδίδεται η «Εφημερίς» ο Ψαλίδας συγκαταλέγεται στους συνεργάτες των εκδοτών της.Το 1792 εκδίδει με τον Ιωάννη Καρατζά τον Κύπριο (ο οποίος εκτελέστηκε το 1798 μαζί με τον Ρήγα) το «Έρωτος αποτελέσματα». Πρόκειται για το πρώτο (σωζόμενο) έντυπο ελληνικό λογοτεχνικό πεζογράφημα. Κύριο θέμα του έργου είναι ο έρωτας. Ο τρόπος ανάπτυξής του εκφράζει τις νεωτεριστικές φιλοσοφικές ιδέες που διαμορφώθηκαν στο πλαίσιο του Διαφωτισμού σχετικά με τη φυσική καταγωγή των παθών. Το έργο περιλαμβάνει πολλά φαναριώτικα στιχουργήματα. Η επιτυχία του ήταν αξιοσημείωτη. Τυπώθηκε πέντε φορές από το 1792 ως το 1836.Το 1795 ο Ψαλίδας ετοιμάζει ένα μεγάλο αριθμό έργων καθώς και επιστημονικών μεταφράσεων καθηγητών του.

3/12/2013

Το 1793 ανακρίθηκε ως ύποπτος φιλελεύθερων και φιλογαλλικών απόψεων από την αυστριακή αστυνομία. Ο ίδιος απόκρουσε τις κατηγορίες, όμως η παραμονή του στη Βιέννη παρέμεινε επικίνδυνη και αποφάσισε να επιστρέψει τελικά στην υπόδουλη Ελλάδα το 1796.Στα Ιωάννινα διηύθυνε επί 25 έτη την πιο σημαντική ίσως σχολή των Ιωαννίνων, που ήταν κληροδότημα του Γιαννιώτη εμπόρου Μαρούτση και η οποία εν συνεχεία ονομάστηκε Καπλάνειος.

3/12/2013

Εκείνο το διάστημα ο Α. Ψαλίδας εμπλουτίζει το πρόγραμμα της σχολής με μαθήματα φυσικών επιστημών, ιστορίας, γεωγραφίας, εμπορικών γνώσεων, ξένων γλωσσών. Έφερνε από ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ειδικά όργανα, με τα οποία δίδασκε αστρονομία και κοσμογραφία, και εκτελούσε πειράματα φυσικής και χημείας, προσελκύοντας το ενδιαφέρον ακόμη και εξωσχολικών θεατών. 3/12/2013

Την εποχή που δίδαξε στα Ιωάννινα υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της πόλης. Συμμετείχε σε δημογεροντίες, σε τοπικά δικαστήρια, και ακόμη και ο Αλή Πασάς τον είχε αποστείλει σε διπλωματικές αποστολές στην Ευρώπη εκ μέρους του. Την εποχή που ξέσπασε η ένοπλη σύγκρουση του Αλή πασά και του Οθωμανού Σουλτάνου κατέφυγε στο Ζαγόρι.

3/12/2013

Ο Α. Ψαλίδας κατέφυγε στην Κέρκυρα, όπου ορίστηκε επίτιμος διδάκτορας της Ιoνίου Ακαδημίας, όμως δεν του δόθηκε η άδεια να διδάξει λόγω των προοδευτικών του απόψεων.Ορίστηκε διευθυντής του σχολείου Λευκάδας, όπου και πέθανε λίγο αργότερα, το 1829.

3/12/2013

ΤΣΟΥΓΑ ΦΩΤΙΕΜΗ 9

Ευχαριστώ για την

παρακολούθηση!

Φωτεινή Τσούγα 3/12/2013