Μία ανταγωνιστική Ελλάδα με κοινωνική ευημερία

πόσο εφικτό είναι;

Φαίη ΟΡΦΑΝΟΥ, Αθήνα, 28-11-2012

Ανταγωνιστικότηταγια μία ευημερία διαρκείας

«Ανταγωνιστική» χώρα = ευημερούσα χώρα, με προοπτική διαρκείας

To World Economic Forum ορίζει την «ανταγωνιστικότητα» ως: «το πλέγμα θεσμών, πολιτικών και παραγόντων που καθορίζει το

επίπεδο παραγωγικότητας μίας χώρας. Το επίπεδο παραγωγικότητας με τη σειρά του θέτει το επίπεδο

ευημερίας που μπορεί να δώσει μία οικονομία..» (Και τίθεται το θέμα: πώς εννοούμε την «ευημερία»;)

ενώ παράλληλα :«μία πιο ανταγωνιστική οικονομία είναι εκείνη που μπορεί να διατηρεί

την ανάπτυξή της» (Και τίθεται το θέμα: πώς εννοούμε τη «διατήρηση» της ανάπτυξης;)

Αποκωδικοποιώντας τη συνταγή*μία μεθοδολογία

Συνταγή ανάπτυξης με «επαγωγική μέθοδο»:Eξετάζοντας• τους επιμέρους παραγωγικούς τομείς, τις επιδόσεις, τα εμπόδια & τις

προοπτικές τους• Τους ειδικότερους τρόπους για τη δημιουργία θέσεων εργασίας• Τα ειδικότερα εμπόδια για την ανάπτυξη επιχειρηματικότητας

γίνεται η διάγνωσηκαι αναδεικνύονται οι προϋποθέσεις

για να πάρει μπροστά η Ελληνική οικονομία σε μία πορεία ανταγωνιστικότητας

Ξαναγράφοντας τη συνταγή*Νέα αφετηρία

Είναι ανάγκη όμως να αλλάξει η συνταγή:1. Να εντοπίσουμε ποια είναι τα «αδιαπραγμάτευτα» και ποια τα

«διλήμματα» 2. Η Ελλάδα είναι μονάδα σε ένα διεθνές περιβάλλον – όχι άλλη

εσωστρέφεια3. Το κράτος δεν είναι το επίκεντρο - Οι «Παίκτες» είναι

περισσότεροι4. «Παίκτες» με δημόσιο χαρακτήρα (Πανεπιστήμια –

OTA/Περιφέρειες) πρέπει να αποκτήσουν αυτοτέλεια και να αναπροσδιορισθούν

5. Ανοιχτά μοντέλα, άνοιγμα στις «Kοινότητες» (Community Led Local Development)

6. Τι χρηματοπιστωτικό σύστημα θέλουμε 7. Το ταμπού της εξειδίκευσης

Τα συστατικά

Το Ανθρώπινο Κεφάλαιο- Εκπαιδευτικό Επίπεδο- Κοινωνικές Πολιτικές- Στήριξη καινοτομίας

Οι Πόροι της Χώρας- Φυσικοί Πόροι- Πολιτιστικοί Πόροι

Οι Παίκτες*και πάντως όχι μόνο το κράτος

Συμβάλουν στην ανάπτυξη ενεργητικά και όχι παθητικά:1. Οι Οικονομικές Μονάδες: άτομα – επιχειρήσεις2. Οι Τράπεζες/Χρηματοδοτικοί Οργανισμοί3. Οι (αυτοτελείς) Περιφέρειες4. Τα (αυτοτελή) Πανεπιστήμια/Ερευνητικά Κέντρα5. Οι Κοινότητες – τα Κοινωνικά Δίκτυα6. και (φυσικά αλλά όχι αποκλειστικά) το Κράτος

– Ως Δημόσια Διοίκηση– Ως Πολιτικό Σύστημα

Οι κινητήρες της παραγωγικής μηχανής Κάποιοι κοινά αποδεκτοί τομείς** (με περιθώρια επιλογών):

(1) Παραγωγικές δραστηριότητες έντασης γνώσης(Ειδικά στην Ελλάδα: πληροφορική, βιοτεχνολογία, ενεργειακή & περιβαλλοντική τεχνολογία)

(2) Πράσινη οικονομία (περιβαλλοντικοί πόροι)

(3) Γαλάζια οικονομία (θαλάσσιοι πόροι)

(4) Τα αστέρια της πρωτογενούς παραγωγής και της μεταποίησης

(5) Μεταφορές/Logistics

(6) Πολιτιστικό προϊόν/ Τουρισμός

**Προτάσεις (με διάφορα Μοντέλα, Κριτήρια) από IOBE, ΣΕΒ/McKinsey, Ευρωπ. Επιτροπή (Απρίλιος & Νοέμβριος 2012), ΕΕΔΕ

Ένα νέο οικοσύστημα

(1) Χρηματοπιστωτικό σύστημα(2) Φορολογικό σύστημα(3) Χωροταξική πολιτική (χρήσεις

γης)(4) Ενισχυμένες ουσιαστικά

Περιφέρειες-Εξειδίκευση(5) Σύνδεση Πανεπιστημίων με

παραγωγή(6) Κράτος/Διοίκηση*(7) Κράτος/Κοινωνική Πολιτική*

Και οι υποχρεωτικές παράμετροι:

(α) Πρόγραμμα Στήριξης (β) Δεσμευτικές Πολιτικές της Ε.Ε. (αυστηροί όροι για περίοδο 2014 -2020, με έμφαση στο περιβάλλον)

Ο ρόλος του κράτους στο νέο οικοσύστημα

Ριζικός αναπροσδιορισμός ρόλου Κράτους:

– Ρυθμιστικός και υποστηρικτικός ρόλος (νέα δημόσια Διοίκηση – νέες διαδικασίες)

– Αρχή «better spending» (υποχρεωτική δέσμευση έναντι Ε.Ε.): στοχευμένες χρηματοδοτήσεις με μετρήσιμα αποτελέσματα

– Συνεργασία δημοσίου & ιδιωτικού τομέα (όχι μόνο σε επίπεδο αγοράς αλλά και σε επίπεδο κοινωνικών δράσεων)

– Κοινωνική πολιτική για τη στήριξη του ανθρώπινου κεφαλαίου και αυτών που το έχουν πραγματικά ανάγκη

Κοινωνική Πολιτική

Πολιτική για το Ανθρώπινο Κεφάλαιο της χώρας– Εκπαίδευση– Πολιτικές Αγοράς Εργασίας – Υγεία και φυσικά – Κοινωνική Προστασία

Αφού το Ανθρώπινο Κεφάλαιο είναι βασικός αναπτυξιακός πυλώνας

οι Κοινωνικές Πολιτικές προσδιορίζουν την ποιότητα & τη διατηρησιμότητα της ανάπτυξης (ανάπτυξη με διάρκεια) και άρα καθορίζουν στην Ανταγωνιστικότητα

Αναπτυξιακά εργαλεία

1. Υποδομές (μεταφορές, ψηφιακά δίκτυα, ενέργεια, ποιότητα ζωής)

2. Απλοποίηση θεσμικού πλαισίου3. Απλοποιημένες διοικητικές διαδικασίες4. Νέα χρηματοδοτικά εργαλεία

(αρχή better spending)

5. Συνεργασία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα6. Χρήση Τεχνολογίας7. «Ανοιχτά» μοντέλα: η δύναμη του «crowdsourcing»

Zoom in: ρόλος για τις ΠεριφέρειεςZoom out: η Ελλάδα και οι γείτονες

Δύο σημαντικοί παράμετροι στο χωρικό περιβάλλον ανάπτυξης:

(1) “Zoom in” – από το μεγάλο στο μικρότερο: Να δούμε με προσοχή το νέο ρόλο των περιφερειών – Ενδυνάμωση

θεσμικής ικανότητας, Εξειδίκευση, Πολιτικό προσωπικό

(2) “Zoom out” – από το μικρό στο ευρύτερο: Να δούμε τη χώρα μέσα στις γεωπολιτικές μακρο-περιφέρειες (macro

regions) στις οποίες εντάσσεται, στο ευρύτερο Ευρωπαϊκό και Μεσογειακό γεωγραφικό περιβάλλον (European/Mediterranean Macro Regions)

Για μια ανταγωνιστική Ελλάδα με κοινωνική ευημερία

Σας ευχαριστώ

Φαίη ΟΡΦΑΝΟΥ, Αθήνα, 28-11-2012