Ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΚΑΙ Ο ΧΡΥΣΟΣ ΑΙΩΝΑΣ

Ο Περικλής (από τις λέξεις περί και κλέος δηλαδή o περιτριγυρισμένος από δόξα, περίδοξος, περίπου 495-429 π.Χ.) ήταν Αρχαίος Έλληνας πολιτικός, ρήτορας και στρατηγός του 5ου αιώνα π.Χ., γνωστού και ως «Χρυσού Αιώνα», και πιο συγκεκριμένα της περιόδου μεταξύ των Περσικών Πολέμων και του Πελοποννησιακού Πολέμου. Η εποχή στην οποία ήταν κύριος της πολιτικής ζωής της Αρχαίας Αθήνας, δηλαδή μεταξύ του 461 π.Χ. και του 429 π.Χ., ονομάζεται μέχρι σήμερα «Εποχή του Περικλή».

Η γυναίκα του Περικλή ήταν η Ασπασία.

Ο Περικλής γεννήθηκε στον Δήμο Χολαργού, βόρεια της Αθήνας, γύρω στο 495 π.Χ. Πατέρας του ήταν ο επίσης πολιτικός και στρατηγός των αρχών του 5ου αιώνα π.Χ., Ξάνθιππος, γνωστός επειδή βοήθησε στην καταδίκη του Μιλτιάδη για την αποτυχημένη αθηναϊκή εκστρατεία εναντίον της Πάρου το 489 π.Χ., για τον οστρακισμό του το 485 π.Χ., και κυρίως για το ότι ηγήθηκε των αθηναϊκών δυνάμεων στη Ναυμαχία της Μυκάλης τον Αύγουστο του 479 π.Χ., όπου οι Έλληνες πέτυχαν αποφασιστική νίκη εναντίον των Περσών. Μητέρα του ήταν η Αγαρίστη, μέλος της παλαιάς και ισχυρής αριστοκρατικής οικογένειας των Αλκμεωνιδών. Προπάππους της Αγαρίστης ήταν ο τύραννος της Σικυώνας, Κλεισθένης, ενώ θείος της ήταν ο μείζων μεταρρυθμιστής του αθηναϊκού πολιτεύματος, Κλεισθένης που επίσης ήταν μέλος της οικογένειας των Αλκμεωνιδών.

Η καταγωγή του ήταν αριστοκρατική, όμως αυτό δεν τον εμπόδισε ν' ακολουθήσει το κόμμα του Εφιάλτη, που σαν ιδεολογία του είχε την ισότητα όλων των πολιτών. Ο Εφιάλτης, που ήταν ένας από τους πιο τίμιους πολιτικούς της Αθήνας, σαν τον Αριστείδη το Δίκαιο, έκανε διάφορες αγαθοεργίες στους φτωχούς Αθηναίους, κι άφησε κι αυτός - σαν τον Κίμωνα -ξέφραγα τα κτήματά του για να μπαίνει όποιος θέλει και να παίρνει φρούτα. Μα ο Περικλής είχε άλλη γνώμη. Με τις αγαθοεργίες δεν μπορούσε ν' ανακουφιστεί ο φτωχός λαός. Χρειάζονταν νόμοι, οι οποίοι θα τον βοηθούσαν να ζήσει πιο άνετα. Έτσι, μετά τη δολοφονία του Εφιάλτη, όταν πήρε αυτός την αρχηγία του κόμματος του, άρχισε να προπαγανδίζει στην Εκκλησία του Δήμου τις ιδέες του. Ήταν τρομερός ρήτορας και κατάφερνε πολύ εύκολα να παρασύρει με το μέρος του την πλειοψηφία των Αθηναίων.

Παραμέρισε το εμπόδιο του Κίμωνα, αφού κατάφερε να τον εξοστρακίσει με την κατηγορία πως ήταν φίλος των Σπαρτιατών κι έτσι ανάλαβε αυτός τις τύχες της Αθήνας, σαν Άρχοντας στρατηγός.

Από το 450 άρχισε τα σχέδια για τα μνημεία της Ακρόπολης ο Περικλής. Σκόπευε να χτίσει ναούς αντάξιους σε μια πόλη σαν την Αθήνα και, προπαντός, ένα ναό υπέρλαμπρο για να τιμήσει την Αθηνά, την προστάτιδα της πόλης. Χρήματα είχε αρκετά από το συμμαχικό ταμείο. Είχε και εκλεκτούς συνεργάτες, καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες και τεχνίτες. Εκείνο που χρειαζόταν για να γίνουν τα έργα, ήταν η ειρήνη. Πρότεινε στη Σπάρτη μια συνθήκη ειρήνης, που να κρατούσε τριάντα χρόνια. Η Σπάρτη δέχτηκε. Έτσι, τα έργα που είχαν αρχίσει πάνω στο βράχο της Ακρόπολης το 447, πήραν πιο έντονο ρυθμό. Είναι πραγματικά ευτύχημα που η κατάλληλη πόλη, την κατάλληλη εποχή, βρήκε τον πιο κατάλληλο ηγέτη της…

Κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι αυτά τα μεγάλα, τα αριστουργηματικά και πολυδάπανα έργα θα τελείωναν τόσο νωρίς. Οι Αθηναίοι πίστευαν ότι δεν θα ζήσουν για να τα καμαρώσουν. Κι όμως, η Ακρόπολη, η τέλεια, η ασύγκριτη Ακρόπολη, με τα περιορισμένα τεχνικά μέσα της εποχής και σε περιόδους πολέμου, ήταν έτοιμη μέσα σε σαράντα χρόνια!

Οι Αθηναίοι, περήφανοι γι' αυτό το μεγαλούργημα, ανέβαιναν συνέχεια στον ιερό βράχο να την καμαρώσουν, να τη θαυμάσουν, να τη χαρούν. Το όνειρο του Περικλή να δώσει τέτοια ομορφιά στην Αθήνα, ώστε να μη μπορεί να συγκριθεί με καμιά άλλη πόλη, έγινε πραγματικότητα.

Ήταν ένα θαύμα του Περικλή. Ένα θαύμα των άξιων συνεργατών του, του Φειδία, του Ικτίνου, του Καλλικράτη, του Μνησικλή και τόσων άλλων ακόμα. Ένα θαύμα των Αθηναίων που εργάστηκαν τόσα χρόνια για να το τελειώσουν. Αλλά, ας μην ξεχνάμε, όταν αντικρίζουμε αυτά τα κλασικά ερείπια, ότι το θαύμα της Ακρόπολης οφείλεται και στην Πάρο και στη Νάξο, στην Εύβοια, στη Σάμο, και σε τόσα ακόμα νησιά του Αιγαίου, σε τόσες ακόμα πόλεις, που πρόσφεραν χρήμα, αλλά και αίμα και δάκρυα, στα ταμεία της Αθήνας... Η Ακρόπολη δεν ανήκει μόνο στην Αθήνα. Ανήκει σε όλη την Ελλάδα!

Ανέκτησε τον έλεγχο του αθηναϊκού στρατού και ηγήθηκε της Αθήνας σε όλες τις στρατιωτικές επιχειρήσεις το 429 π.Χ., έχοντας και πάλι την αθηναϊκή εξουσία στα χέρια του. Την ίδια χρονιά, ο Περικλής είδε τους δύο γιους του, τον Πάραλο και τον Ξάνθιππο να πεθαίνουν από το φοβερό λοιμό που χτύπησε την πόλη. Πέθανε και ο ίδιος από το λοιμό, τον Αύγουστο του 429 π.Χ.

Την εργασία αυτή σας παρουσίασαν ο Γιώργιος Κ. και ο Αλέξιος Α.

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας.