Η εκπαίδευση στην μεγάλη οθόνη

Θ οργάνωςθ κινθματογραφικϊν προβολϊν με κζμα τθν εκπαίδευςθ είναι το όνειρο

πάρα πολλϊν εκπαιδευτικϊν, οι οποίοι κάτω από αντίξοεσ πολλζσ φορζσ ςυνκικεσ

κυρίωσ ςε ό,τι ζχει να κάνει με τισ υποδομζσ, καταφζρνουν να προβάλουν ταινίεσ

τουσ μακθτζσ. Ζτςι οι κακθγθτισ τθσ Γ ΕΛΜΕ Θεςςαλονίκθσ ξεκινοφν και αυτοί ζνα

φιλόδοξο ςχζδιο να καταφζρουν να κακιερϊςουν μία κινθματογραφικι λζςχθ. ε

αυτό το πλαίςιο προτείνουν και τισ παρακάτω 37 ταινίεσ που το περιεχόμενό τουσ

αρμόηει για εκπαιδευτικι προβολι και οι οποίεσ ταινίεσ δίνουν βιμα για

παρατθριςεισ, προτάςεισ, διορκϊςεισ και ςυμπλθρϊςεισ.

Θ ηωι ςτο ςχολείο χωρίσ ωραιοποίθςθ και αφζλεια, με τθ ματιά ςθμαντικϊν

ςκθνοκετϊν. Θ εφθβεία, θ εκπαίδευςθ, θ εξουςία, το ηιτθμα τθσ ταυτότθτασ, θ

ελευκερία και θ αμφιςβιτθςθ, ο ρατςιςμόσ, θ βία ςτθν εκπαίδευςθ , οι

εναλλακτικζσ μορφζσ εκπαίδευςθσ, οι ταξικοί φραγμοί ςτθν εκπαίδευςθ, ο ρόλοσ

του εκπαιδευτικοφ, ςε διαφορετικζσ εποχζσ και χϊρεσ.

1. H λζςχθ των αυτοκρατόρων,(2003) μια ταινία για ζναν κακθγθτι Ιςτορίασ που

προςπακεί να διδάξει όςο καλφτερα μπορεί τουσ μακθτζσ του διδάςκοντάσ τουσ

παράλλθλα και αξίεσ και ςτάςεισ. Ώςπου θ άφιξθ ενόσ νζου μακθτι κα του

ανατρζψει τον γνωςτό του κόςμο ζωσ τϊρα.

2. Freedom Writers,(2007) μια αλθκινι ιςτορία για μια κακθγιτρια ςτθν Αμερικι θ

οποία προςλαμβάνεται ςε ζνα ςχολείο και ζχει να αντιμετωπίςει ζνα χωριςμζνο-

μειονοτικό-επικετικό μακθτικό πλθκυςμό από διαφορετικζσ φυλζσ και εκνικότθτεσ

με πολλά προβλιματα βίασ, ανεργίασ κλπ. Προςπακεί πολφ να τα καταφζρει ϊςπου

τθσ ζρχεται θ ιδζα να βάλει τουσ μακθτζσ τθσ να γράψουν ζνα θμερολόγιο.

3. Τα παιδιά τθσ χορωδίασ,(2004) του Κριςτό Μπαρατιζ. γαλλικι ταινία που μασ

ξετυλίγει τθν ιςτορία ςε ζνα οικοτροφείο αρρζνων με πρωταγωνιςτζσ τον νζο

επιςτάτθ του ςχολείου, τουσ μακθτζσ (ο κακζνασ με τα ταλζντα του) και τον

Διευκυντι. Θ φράςθ «action-reaction» τα λζει όλα για τθν παιδαγωγικι του

Διευκυντι. ), Βριςκόμαςτε ςτθ Γαλλικι επαρχία, και ςυγκεκριμζνα, ςτο Fond de l’

Etang, ςχολείο για τα ατίκαςα και ορφανά αγόρια. τα μζςα του 20ου αιϊνα,

διευκυντισ είναι ο αυςτθρόσ κφριοσ Ραςίν, μότο του οποίου είναι το “Δράςθ –

Αντίδραςθ”, ότι, δθλαδι, κάκε αταξία κα ακολουκεί μια ςκλθρι τιμωρία. Φυςικά, θ

απειλι δεν ζχει κανζνα απολφτωσ αποτζλεςμα ςτουσ μικροφσ μακθτζσ. Γι’ αυτό, κα

καταφκάςουν ενιςχφςεισ. Θ άφιξθ του δαςκάλου και μουςικοφ Ματιζ, το 1949, κα

ανατρζψει τα πάντα ςτο ςχολείο. Ο ευγενικόσ δάςκαλοσ βλζπει ςε κάκε παιδί ζνα

ςφνολο άπειρων δυνατοτιτων, ςε αντίκεςθ με το διευκυντι του ςχολείου.

4. Ανάμεςα ςε τοίχουσ, (2008) γαλλικι ταινία με κεντρικό κζμα ζνα δθμόςιο ςχολείο

ςτο Παρίςι και τα προβλιματα που αντιμετωπίηουν οι εκπαιδευτικοί. Βριςκόμαςτε

ςε μια τάξθ μακθτϊν γφρω ςτα 13 με 15, ςτθ Γαλλία, και κακθγθτισ είναι ο

Φρανςουά, ο οποίοσ καλείται να αντιμετωπίςει διάφορεσ νοοτροπίεσ, κουλτοφρεσ,

χοφγια από παιδιά που προζρχονται από διαφορετικζσ χϊρεσ, κρθςκείεσ, θλικίεσ

και ζχουν διαφορετικζσ ςυνικειεσ. Αυτό που διαχωρίηει το Φρανςουά από τουσ

υπόλοιπουσ κακθγθτζσ είναι θ ειλικρίνειά του. Σουσ τθ λζει, αλλά ταυτόχρονα τουσ

ςζβεται, τουσ κάνει πλάκα και ταυτόχρονα προςπακεί να τουσ καταλάβει.

5. Ο κφκλοσ των χαμζνων ποιθτών,(1989) κλαςςικι ταινία με τον Ρόμπιν Γουίλιαμσ

ςαν κακθγθτι να διδάςκει ποίθςθ ςε ζνα κολλζγιο αρρζνων. «Captain, oh my

captain». “Oh captain, my captain!”. Μια ομάδα εφιβων, με οδθγό τθν ποίθςθ

τολμοφν να αναηθτιςουν τον προςωπικό τουσ βθματιςμό, με τον οποίο κα

διαςχίςουν τθ ηωι και κα παραμείνουν όρκιοι. Προςτάτθσ τουσ μζχρι τθν

ελευκερία, ζνασ κακθγθτισ () που εκτόσ από τισ γνϊςεισ των ςχολικϊν εγχειριδίων,

αναλαμβάνει αυτοβοφλωσ να τουσ εκπαιδεφςει πωσ να ςτζκονται ςτο φψοσ όλων

εκείνων, που δεν μετριοφνται με μθδενικά και προεξαργυρωμζνεσ βραβεφςεισ,

αλλά με όνειρα και πίςτθ.

6. Ο ξεχωριςτόσ κφριοσ Χάντινγκ,(1997) ζνασ ξεχωριςτόσ μακθτισ, οι κολλθτοί του και

δφο κακθγθτζσ, ζνασ μακθματικόσ και ζνασ ψυχολόγοσ να τον διεκδικοφν ο κακζνασ

για τουσ δικοφσ του λόγουσ.

7. Το χαμόγελο τθσ Μόνα Λίηα (2003)Με τθν Σηοφλια Ρόμπερτσ. Θ Κάκριν Γουάτςον

είναι μία κακθγιτρια που αφινει το αγόρι τθσ και τθ ηωι τθσ ςτο Λοσ Άντηελεσ για

να διδάξει ςτο Γουζλςλι, ζνα ςυντθρθτικό, ιδιωτικό κολζγιο κθλζων ςτθ

Μαςαχουςζτθ των Θνωμζνων Πολιτειϊν το 1953. Θ Γουάτςον ενκαρρφνει τισ

ςπουδάςτριεσ να γίνουν καριερίςτεσ. Θζλει οι μακιτριζσ τθσ να γίνουν θγζτεσ του

κόςμου και όχι απλζσ νοικοκυρζσ. Χρθςιμοποιεί μοντζρνα τζχνθ για να δείξει ότι δε

χρειάηεται να ακολουκιςουν το γυναικείο ςτερεότυπο. Πιςτεφει ότι οι γυναίκεσ

μποροφν να κάνουν πολλά περιςςότερα πράγματα από το να είναι μόνο ςφηυγοσ

και μθτζρα. Θ δουλειά τθσ όμωσ ζρχεται ςε αντίκεςθ με τισ μεκόδουσ του κολεγίου

και οι ςυντθρθτικζσ γυναίκεσ που διευκφνουν το ςχολείο τθσ προτείνουν να μείνει

μόνο ςτισ διδακτικζσ τθσ αρμοδιότθτεσ και να μθν προςπακεί να εκφράςει τισ

φιλελεφκερεσ απόψεισ τθσ ςτισ μακιτριεσ. Σθν απειλοφν ότι μπορεί να χάςει τθ

δουλειά τθσ.

8. Επικίνδυνα μυαλά, με τθν Μιςζλ Πφάιφερ, μια πρϊθν πεηοναφτθσ που

πραγματοποιεί το όνειρό τθσ να διδάξει ςε γυμνάςιο. Διορίηεται ςε ςχολείο του Λοσ

Άντηελεσ και ξεπερνά τουσ τφπουσ του εκπαιδευτικοφ ςυςτιματοσ, για να πλθςιάςει

τουσ μακθτζσ τθσ, τθν πλειοψθφία των οποίων αποτελοφν παιδιά με προβλιματα,

από τισ κατϊτερεσ κοινωνικά τάξεισ. Θ ταινία αυτι παρουςιάηει ζνα ςχολείο με

προβλθματικοφσ μακθτζσ.. ασ προτείνουμε να δείτε τθν ταινία, γιατί μασ δείχνει

πωσ αλλάηουν τα παιδιά ςτθν εφθβεία όταν βρεκοφν κακθγθτζσ που τολμοφν να

τουσ μιλιςουν ςε γλϊςςα που καταλαβαίνουν. Είναι μια ταινία με πολφ αγωνία και

χιοφμορ.

9. Νιώςε το ρυκμό, (2006)με τον Αντόνιο Μπαντζρασ. Ο Pierre Dulaine είναι χορευτισ

και ιδιοκτιτθσ μια ςχολισ χορϊν πίςτασ ςτθ Νζα Τόρκθ, όπου φοιτοφν

πλουςιόπαιδα. Ζνα βράδυ, γίνεται τυχαία μάρτυρασ ενόσ περιςτατικοφ

βανδαλιςμοφ από κάποιουσ μακθτζσ κι αποφαςίηει να γίνει εκελοντισ δάςκαλοσ

χοροφ ςτο λφκειό τουσ με ςκοπό να τουσ βοθκιςει με τον τρόπο του. Θ δφςπιςτθ

διευκφντρια του ςχολείου του ανακζτει μια ομάδα τιμωρθμζνων μακθτϊν με

προβλιματα ςυμπεριφοράσ. Αυτοί αρχικά τον αντιμετωπίηουν με χλευαςμό, αλλά

τελικά καταφζρνει να τουσ κινιςει το ενδιαφζρον, προτρζποντάσ τουσ να λάβουν

μζροσ ς’ ζναν διαγωνιςμό χοροφ.

10. Η ηοφγκλα του μαυροπίνακα (1955), του Ρίτςαρντ Μπρουκσ το φαινόμενο του

«ςτιγματιςμοφ» και κοροϊδίασ μακθτϊν από ςυμμακθτζσ τουσ είναι ςυχνό ςτα

ςχολεία, ςφμφωνα με ζρευνεσ. τθν ταινία είναι ο μοναδικόσ που φοράει γυαλιά

μζςα ςτθν τάξθ. Οι ςυμμακθτζσ του τον ζχουν «ςτιγματίςει» γιϋ αυτιν τθν απλι

εξωτερικι διαφορά του ςε ςφγκριςθ με τουσ υπολοίπουσ. Σον κοροϊδεφουν και τον

εξευτελίηουν φωνάηοντάσ τον «γυαλάκια». Άλλοι τον αποκαλοφν «τηαμαρία».

Κάποιοι μάλιςτα τον ζχουν αποκλείςει από τθν παρζα.

11. Το κφμα (2008), του Dennis Gansel. Οταν ςυνειδθτοποιεί, ότι οι παραδοςιακζσ

μζκοδοι διδαςκαλίασ τθσ Ιςτορίασ, προκαλοφν αφόρθτθ ανία ςτουσ μακθτζσ του,

ζνασ νεαρόσ κακθγθτισ, προτείνει τθν εφαρμογι ενόσ ιδιότυπου πειράματοσ, που

προβλζπει ςυγκρότθςθ μιασ ελίτ με μυςτικοφσ κϊδικεσ, ςκλθρι πεικαρχία και

υψθλοφσ ςτόχουσ. Οι μακθτζσ κα οδθγιςουν το πείραμα ςε απόλυτθ επιτυχία και,

χωρίσ να το καταλάβουν, κα αρχίςουν να υποκφπτουν ςτθ διακριτικι γοθτεία του

φαςιςμοφ. Θ ταινία αποδεικνφει τθν καταςτροφικι δφναμθ τθσ επιβαλλόμενθσ

πεικαρχίασ.

12. Τα 400 χτυπιματα (1959), του Φρανςουά Σρυφϊ. Μια ταινία φμνοσ ςτθ εφθβεία,

τα πάκθ και τθν ακωότθτα τθσ που τθν ςυνοδεφουν, που ςτρζφεται ενάντια ςε κάκε

εξουςιαςτικό μθχανιςμό, χωρίσ να καταλιγει ςτον εφκολο διδακτιςμό και δίχωσ να

κλείνεται ςε κάποιο ιδεολογικό ςχιμα.

13. Στον κφριο μασ με αγάπθ (1967), με τον ίντνευ Πουατιζ. Μθ μπορϊντασ να βρει

δουλειά ωσ μθχανικόσ, ο Mark Thackeray αποφαςίηει να εργαςτεί προςωρινά ωσ

κακθγθτισ ςε μια τάξθ ςτο East End του Λονδίνου.Ζχοντασ να αντιμετωπίςει τθ

δφςτροπθ ςυμπεριφορά των μακθτϊν του, κα προςπακιςει να τουσ μάκει να

ςζβονται τουσ ςυνανκρϊπουσ τουσ αλλά κυρίωσ τον εαυτό τουσ. Γριγορα κα

καταλάβει ότι οι μακθτζσ του χρειάηονται ζνα διαφορετικό είδοσ εκπαίδευςθσ από

αυτό ενόσ εγχειριδίου. Ότι χρειάηονται να επικοινωνιςουν μαηί του και μεταξφ τουσ

ςαν ενιλικοι. Να μιλοφν για κζματα που ζχουν απορίεσ. Να μθν χρθςιμοποιοφνται

από τον κακθγθτι ςτα πλαίςια μιασ εκπαιδευτικισ διαδικαςίασ που αναπαράγει

ςχζςεισ εξουςίασ, για να μπορζςουν τα άγρια νιάτα, τα αλθτάκια και τα

“παλιοκιλυκα” να εξελιχκοφν ςε ϊριμουσ ενθλίκουσ που μποροφν και ςκζφτονται.

14. Μαντανάγιο (1967), του Ακίρα Κοροςάβα. Ζνασ υπζργθροσ δάςκαλοσ ηει

πανευτυχισ με τθ γυναίκα του ςε μια «καλφβα» ελάχιςτων τετραγωνικϊν μζτρων. Θ

καλφβα είναι περιτριγυριςμζνθ από μικρό κιπο και το νεράκι ενόσ ποταμοφ ρζει

ιςυχα ςτο τοπίο. Οι μακθτζσ του δεν τον ζχουν ξεχάςει, αλλά τον επιςκζπτονται

ςυχνά γεμάτοι δϊρα, όμωσ εκείνοσ είναι ευχαριςτθμζνοσ με τα ελάχιςτα! Κάκε

χρόνο, οι μακθτζσ διοργανϊνουν μια μικρι γιορτι για τα γενζκλια του ςοφοφ

δάςκαλου.

15. Εάν (1968), του Λίντςευ Άντερςον. ε ζνα δθμόςιο ςχολείο ςτθ Βρετανία, που ηουν

εςωτερικοί οι μακθτζσ του, ο τρόποσ εκπαίδευςθσ και επικοινωνίασ με τα παιδιά

είναι κακ’ όλα βάρβαροσ και ακατανόθτοσ: οι ιεραρχίεσ του, ο τρόποσ διδαςκαλίασ

του, και θ εν γζνει ςτάςθ του, ζχουν να κάνουν περιςςότερο με ςτρατό παρά με

ςχολείο. Βλζπουμε το λεπτομερζσ μωςαϊκό του παραλογιςμοφ ενόσ ςυςτιματοσ

εκπαίδευςθσ, τθν αλόγιςτθ βία που χρθςιμοποιεί, τθν αντίδραςθ των πιο ανιςυχων

πνευμάτων του και τθν, εντζλει, αιματθρι εξζγερςθ τουσ. Θ τελευταία ςκθνι, από

τισ πλζον χαρακτθριςτικζσ του κινθματογράφου,

16. Οφτε ζνασ λιγότεροσ (1999), του Ηανγκ Γιμοφ. ’ ζνα χωριό ξεχαςμζνο από τον κεό,

ο δάςκαλοσ κα πρζπει να φφγει για ζνα μινα και ςτο πόδι του αφινει μια 13χρονθ

απόφοιτο… δθμοτικοφ. Μα τθσ εξθγεί καλά: “Θα πλθρωκείσ μόνο όταν γυρίςω κι

ζχεισ καταφζρει να κρατιςεισ όλουσ μου τουσ μακθτζσ. Δε κζλω οφτε ζναν

λιγότερο». Θ μικρι μπαίνει ςτθν τάξθ και γράφει το μάκθμα ςτον πίνακα. Λζει

ςτουσ μακθτζσ να το αντιγράψουν, αλλά βλζποντασ ότι ο κακζνασ κάνει ό,τι κζλει

βγαίνει από τθν αίκουςα και κάκεται μπροςτά ςτθν πόρτα για να μθ φφγει κανείσ.

Όμωσ, όπωσ ακοφγεται και μζςα ςτο φιλμ “τθ ςιμερον θμζρα είναι πιο δφςκολο να

κρατάσ τα παιδιά ςτο ςχολείο από το να τα διδάςκεισ”. Και αρχίηουν οι διαρροζσ.

17. Μάκε παιδί μου γράμματα (1981), του Θόδωρου Μαραγκοφ. Θζμα τθσ ταινίασ, θ

μόρφωςθ των νζων ςτθν Ελλάδα μζςα από τθν ιςτορία μιασ μικρισ ορεινισ πόλθσ

που μαραηϊνει τισ τελευταίεσ δεκαετίεσ μετά τον πόλεμο λόγω τθσ εςωτερικισ

μετανάςτευςθσ. Θ υπόκεςθ εκτυλίςςεται ςε ζνα χωριό τθσ ορεινισ Αρκαδίασ λίγο

μετά τθ μεταπολίτευςθ. Σα αποκαλυπτιρια ενόσ μνθμείου πεςόντων κατά τθν

Κατοχι αναςτατϊνουν τθν τοπικι κοινωνία, κακϊσ παραλείπεται το όνομα του

Χρίςτου Καναβοφ, ενόσ κομμουνιςτι αντιςταςιακοφ που ςκοτϊκθκε ςτθν περιοχι.

Ο Μαραγκόσ δθμιουργεί μια ταινία που επιφανειακά φαίνεται να διακωμωδεί τα

κακϊσ κείμενα τθσ εκπαίδευςθσ ςτθν Ελλάδα. Ωςτόςο, ςτο βακφτερο πυρινα τθσ

και ειδικά προσ το τζλοσ τθσ βλζπουμε πωσ θ ταινία αξιοποιεί τθν κακι κατάςταςθ

του εκπαιδευτικοφ ςυςτιματοσ ςτθν Ελλάδα για να μασ μιλιςει για ζνα κζμα

ταμποφ ςτθν εποχι τθσ: τθ ςφγχρονθ ελλθνικι ιςτορία.

18. Rushmore- Wes Anderson (1998)

ε τελείωσ άλλο φφοσ από τισ δυό προθγοφμενεσ προτάςεισ μασ, μια πολφ

ςτυλιηαριςμζνθ ταινία τόςο ςτθν καταςκευι τθσ όςο και ςτο ςενάριο και τουσ

χαρακτιρεσ όπωσ όλεσ του Anderson, αλλά που καραφζρνει να ςε ςυγκινιςει με τθν

αλικεια και τθ ηεςταςιά των ανκρϊπων για τουσ οποίουσ μιλάει. Μια ταινία πάλι για

αυτοφσ που δεν «κολλάνε» με τουσ υπόλοιπουσ, με τον ιδιαίτερο τροπο του Γουεσ.

19. Peggy Sue Got Married – Η Πζγκυ Σου παντρεφεται- Francis Ford Coppola (1986)

Μια ταινία που μιλάει για τθν εφθβεία και το ςχολείο με ζναν διαφορετικό τρόπο,

αφοφ είναι το «ταξίδι» μιασ ενιλικθσ γυναίκασ θ οποία πζφτοντασ λιπόκυμθ ςε μια

ςυγκζντρωςθ παλιϊν ςυμμακθτϊν «επιςτρζφει» ξανά ςτθν εφθβεία τθσ και ςτθν

τελευταία χρονιά πριν τελειϊςει το ςχολείο. Μια νοςταλγικι και πικρι ταινία που

μιλάει για τισ δυςκολίεσ και τθν ςκλθρότθτα των εφιβων αλλά και τθν μοναξιά όλων

μασ, μικρϊν και μεγάλων.

20. High School - Fred Wiseman (1968)

Ενα ντοκιμαντζρ του 1968, μια από τισ πρϊτεσ ταινίεσ του «ςινεμά βεριτζ», θ

καταγραφι τθσ κακθμερινότθτασ των μακθτϊν ςε ζνα ςχολείο ςτθν Φιλαδζλφια των

ΘΠΑ. Σο ντοκιμαντζρ αναδυκνείει μεταξφ άλλων τισ εκπαιδευτικζσ μεκόδουσ τθσ

εποχισ ςε μια ςειρά μακθμάτων, από τα Αγγλικά και τθ Χθμεία μζχρι τθν ςεξουαλικι

αγωγι. Με ζντονθ πολιτικι ματιά, ο Wiseman τονίηει το πωσ τελικά θ εκπαίδευςθ

τότε αλλά και τϊρα, αντί να προωκεί τθν ελεφκερθ και διαφορετικι ςκζψθ,

μετατρζπει τουσ μακθτζσ ςε πεικινια και ςυμβατικά ρομποτάκια, «χριςιμα» για τθν

κοινωνία και τθν κατανάλωςθ όπωσ τθν ξζρουμε.

21. Fucking Amal - Lukas Moodysson (1998)

Ενασ πολφ αγαπθμζνοσ ςκθνοκζτθσ ο οποίοσ αςχολείται ιδιαίτερα με τθν παιδικι και

εφθβικι θλικία ςε πολλζσ ταινίεσ του. Εδϊ, πρωταγωνίςτρια είναι θ Αγκνεσ, μια

ζφθβθ μοναχικι μακιτρια που είναι ερωτευμζνθ με τθν πιο «όμορφθ» κοπζλα του

ςχολείου, τθν Ελιν. Μια κοπζλα που τθν ηθλεφουν και τθν ζχουν ερωτευτεί όλοι, αλλά

που και θ ίδια αντιμετωπίηει ςοβαρά προβλιματα αυτοπεποίκθςθσ και

αυτοεκτίμθςθσ. Δφο κορίτςια τελείωσ διαφορετικά φαινομενικά μεταξφ τουσ, που

ζρχονται ςε επαφι και γνωρίηουν θ μια τθν άλλθ…ςυγκινθτικό, ςκλθρό και βακιά

πολιτικό με τον τρόπο του, ενα αριςτοφργθμα από τισ κανδιναβικζσ χϊρεσ που αξίηει

να δείτε.

22. After Lucia- Μετά τθ Λουκία- Michel Franco (2012)

Μια ςοκαριςτικι, άγρια ταινία από το Μεξικό που ίςωσ να είναι από τισ

ςθμαντικότερεσ ταινίεσ που ζχουν γυριςτεί τα τελευταία χρόνια. Ζνασ πατζρασ που

χάνει τθ γυναίκα του ςε ατφχθμα, και μετακομίηει με τθν ζφθβθ κόρθ του Αλεξάνδρα

ςε μια άλλθ πόλθ για μια νζα αρχι. Θ 14χρονθ Αλεξάνδρα προςπακεί να ξεπεράςει

τον κάνατο τθσ μθτζρασ τθσ και παράλλθλα να ενςωματωκεί ςτο νζο ςχολικό

περιβάλλον, όταν πζφτει κφμα ςχολικοφ εκφοβιςμοφ. Ζνα βίντεο που κάποιοσ

ςυμμακθτισ τθσ τράβθξε, και που τθν δείχνει ςε ςεξουαλικι πράξθ, είναι μόνο θ

αρχι για μια χρονιά μζςα ςτθν κόλαςθ, όπωσ αυτι που περνάει θ Αλεξάνδρα. Ο

ςχολικόσ εκφοβιςμόσ όπωσ ακριβϊσ είναι, ςκλθρόσ, άγριοσ, φρικαλζοσ, ςε μια ταινία

που δεν είναι κακόλου «ευκολθ» για κανζναν. Όπωσ δεν είναι και θ ηωι…

23. Mister Lazhar / Monsieur Lazhar - Ο εξαιρετικόσ κφριοσ Lazhar *2011+

O κφριοσ Lazhar από τθν Αλγερία, προτείνει τον εαυτό του ωσ αντικαταςτάτθ τθσ

δαςκάλασ που αυτοκτόνθςε ςε ζνα δθμοτικό ςχολείο του Καναδά. Από τθ ςτιγμι που

προςλαμβάνεται κάνει τα πάντα για να ζρκει πιο κοντά ςτα παιδιά, να τουσ

ςυμπαραςτακεί και να τουσ εξθγιςει τθν ανεξιγθτθ, ακόμθ και για τουσ μεγάλουσ

πολλζσ φορζσ, δφναμθ τθσ απϊλειασ, κατευνάηοντασ τισ παιδικζσ ψυχζσ αλλά και

τουσ δικοφσ του δαίμονεσ. Ωςτόςο, κανείσ απ' τουσ ςυναδζλφουσ, γονείσ, ακόμθ κι

απ' τα παιδιά, δεn γνωρίηει το παρελκόν του κυρίου Lazhar κι ότι από ςτιγμι ςε

ςτιγμι μπορεί να απελακεί.

24. That's what I am - Αυτόσ είμαι [2011]

Ο Andy Nichol είναι ζνασ ζξυπνοσ 12χρονοσ μακθτισ, ο οποίοσ, όπωσ τα περιςςότερα

παιδιά τθσ θλικίασ του, κα κάνει τα πάντα για να αποφφγει τθν αντιπαλότθτα επειδι

φοβάται τον πόνο, τθν ςυντριπτικι γελοιοποίθςθ και τθν τιμωρία από τουσ

ςυμμακθτζσ των μεγαλφτερων τάξεων ςτο ςχολείο. Ο αγαπθμζνοσ δάςκαλοσ όλων κ.

Simon, ηευγαρϊνει τον Andy με τον μεγαλφτερο παρία και απόβλθτο του ςχολείου,

τον Stanley, ς' ζνα κρίςιμο και μακρόπνοο ζργο. Σθν ίδια ϊρα ο κακθγθτισ βρίςκεται

αντιμζτωποσ με τθν μικροψυχία τθσ τοπικισ κοινωνίασ, αντιμετωπίηοντασ

αξιοπρεπζςτατα μία ανικικθ επίκεςθ.

25. My good enemy / Min bedste fjende [2010]

Θ ιςτορία εξελίςςεται ςε ζνα Γυμνάςιο τθσ Δανίασ με πρωταγωνιςτι τον Alf, ζνα

ιςυχο παιδί που του αρζςει το μπαλζτο. Λόγω του χαρακτιρα και των

ενδιαφερόντων του δζχεται ςυνεχείσ εκφοβιςτικζσ επικζςεισ από μία ομάδα

ςυμμακθτϊν του που φτάνουν ςε ακραίεσ καταςτάςεισ. τθν προςπάκειά του να

βρει διζξοδο, ζρχεται ςε επαφι με τον Σοκζ, ζναν ςυμμακθτι του επίςθσ κφμα

εκφοβιςτικϊν επικζςεων. Μαηί μοιράηονται τουσ προβλθματιςμοφσ τουσ και

καταςτρϊνουν ςχζδια για να πλιξουν τουσ εκφοβιςτζσ τουσ.

ταδιακά προςελκφουν κι άλλα παιδιά και μετατρζπονται ςε ομάδα με

«τελετουργίεσ» μφθςθσ, κϊδικα ςυμπεριφοράσ και εμφάνιςθσ κ.α., ενϊ θ πορεία

αυτι κα τουσ επιφζρει ςθμαντικζσ ςυναιςκθματικζσ μεταβολζσ, κα τουσ οδθγιςει

ενϊπιον κρίςιμων διλθμμάτων και κα τουσ κζςει τα υπαρξιακά ερωτιματα του ποιοι

πραγματικά είναι και τι κζλουν από τθ ηωι τουσ. Μζςα από τθν αλλαγι αυτι θ φιλία

τουσ δοκιμάηεται, ο τρόποσ που προςεγγίηουν τα υπόλοιπα παιδιά εκπλιςςει, οι

αρχικοί τουσ ςτόχοι διαφοροποιοφνται.

26. The first grader [2010]

Ζνασ θλικιωμζνοσ χωρικόσ επιμζνει να πθγαίνει ςτο ςχολείο για να μάκει να διαβάηει,

αποδεικνφοντασ ότι ποτζ δεν είναι αργά για να πραγματοποιιςεισ το όνειρό ςου.

27. Kes- Κεσ- Ken Loach (1969)

Σο ςχολείο είναι «ωραίο» όταν είςαι μακριά του. Για τον μικρό Μπίλυ, το ςχολείο

είναι άλλθ μια μορφι καταπίεςθσ, εξουςίασ, αυταρχιςμοφ, όπωσ ακριβϊσ είναι και το

ςπίτι του, και θ δουλειά του, και θ ηωι του ολόκλθρθ…μζχρι που βρίςκει τθν θρεμία

και τθ γαλινθ ςε ζνα γεράκι που αποφαςίηει να εκπαιδεφςει…Πωσ τελικά όλοι ζχουν

όρεξθ να μάκουν…αρκεί να βρεισ τον τρόπο να τουσ βοθκιςεισ να βρουν αυτό που

τουσ ενδιαφζρει.

28. Carrie – Κάρι- Brian De Palma (1976)

Παρόλο που θ κλαςςικι πλζον ταινία του Brian De Palma ζχει μείνει ςτθ μνιμθ ωσ

μια ταινία «τρόμου», ςτθν ουςία τθσ περιγράφει με πολφ ουςιαςτικό τρόπο τθν

αγωνία και τθ μοναξιά τθσ Κάρι ςτο ςχολείο. Ενα κορίτςι ςτθν εφθβεία που

ντρζπεται, που δεν νοιϊκει άνετα με τα ςυναιςκιματά τθσ και το ςϊμα τθσ, και που

γίνεται ο περίγελοσ των «ανετων» ςυμμακθτϊν τθσ μζχρι τθ ςτιγμι που κα βγει από

τα όριά τθσ και κα πάρει τθν εκδίκθςι τθσ. Θ ςκθνι του χοροφ, από τισ ωραιότερεσ

ςτθν ιςτορία του κινθματογράφου

29. Stella – Με λζνε Στζλλα - Sylvie Verheyde (2008)

Σο ςχολείο, θ εκπαίδευςθ ι πιο ςωςτά θ παιδεία ςαν ζνα εφόδιο για μια καλφτερθ

ηωι, είναι το κζμα που πραγματεφεται αυτι θ Γαλλικι ταινία του 2008. Ενα 11χρονο

κορίτςι ςτο τζλοσ τθσ δεκαετίασ του 70, θ τζλλα, με γονείσ αλκοολικοφσ και

τηογαδόρουσ, ξζρει να παίηει πόκερ καλφτερα από το να διαβάηει. Όταν πθγαίνει ςε

ζνα ςχολείο με απαιτιςεισ, με τθ βοικεια τθσ Γκλάντισ, μιασ ςυμμακθτριάσ τθσ

μεγαλωμζνθσ ςε πιο προςτατευμζνο περιβάλλον θ τζλλα κα γνωρίςει ζναν

διαφορετικό κόςμο από τον δικό τθσ, και κα αποφαςίςει να προςπακιςει να τα πάει

καλφτερα και να αγαπιςει τα βιβλία και το ςχολείο.

30. Το καναρινί ποδιλατο - The canary yellow bicycle [1999]

Ζνασ νζοσ δάςκαλοσ ζρχεται με μετάκεςθ ςε ζνα δθμοτικό ςχολείο των Ακθνϊν,

όπου αναλαμβάνει τθν ζκτθ τάξθ. Πολφ ςφντομα ο νζοσ δάςκαλοσ κα διακρίνει ζνα

μακθτι, τον Λευτζρθ που δεν μπορεί ακόμθ να διαβάηει, να γράφει, οφτε να κάνει

αρικμθτικζσ πράξεισ. ιγά-ςιγά, ο δάςκαλοσ ανακαλφπτει ότι ο Λευτζρθσ είναι πολφ

ευαίςκθτο παιδί και διόλου κακυςτερθμζνο, ζχει μάλιςτα ςυναρμολογιςει μόνοσ το

ποδιλατό του. Παρά τθν αντίκετθ γνϊμθ του διευκυντι του ςχολείου αλλά και του

ευρφτερου περιβάλλοντοσ, αποφαςίηει να τον βοθκιςει. Ζτςι ο νζοσ δάςκαλοσ κα

βοθκιςει τον Λευτζρθ να ανακαλφψει άλλα χαρίςματα του, ενϊ κα του δϊςει

κίνθτρο να προςπακιςει να μάκει.

31. Butterfly tongues / La lengua de las mariposas - Η γλώςςα τθσ πεταλοφδασ [1999]

Θ ταινία διαδραματίηεται ςτθν αρχι του ιςπανικοφ εμφυλίου και αφθγείται τθν

ιςτορία του Μόντςο, ενόσ 8χρονου αγοριοφ που ςτα τζλθ του ‘36 πθγαίνει ςτο

ςχολείο. Εκεί ο φαινομενικά αυςτθρόσ δάςκαλοσ Don Gregorio, κα αποδειχκεί ζνασ

ευαίςκθτοσ άνκρωποσ, πραγματικόσ κακοδθγθτισ προσ τθ γνϊςθ και κα γίνει φίλοσ

του. φντομα, όμωσ, οι αξίεσ και οι αρχζσ που ο δάςκαλοσ πάςχιηε να εμφυςιςει

ςτουσ μακθτζσ του κα ανατραποφν από τισ πολιτικζσ εξελίξεισ. Θ άγνοια, ο φόβοσ και

θ κρθςκολθψία τθσ τοπικισ κοινωνίασ, κα αποτελζςουν το χαλί για να περάςει ο

ςτραγγαλιςμόσ κάκε ζννοιασ ελευκερίασ και δθμοκρατίασ

32. Ο Βοφδασ Λιποκφμθςε από τθν ντροπι (2007)

Εκατομμφρια παιδιά ανά τον κόςμο κακθμερινά, πάνε ςτο ςχολείο. υνικωσ είναι

μια πολφ απλι διαδικαςία όχι όμωσ για τθν μικρι Μπαχτάι, που ηει ςτο Αφγανιςτάν.

τθν πολυπακι αυτι χϊρα, ακόμα και θ διαδρομι για το ςχολείο, μπορεί να

εξελιχκεί ςε... διαδρομι κανάτου. Θ περιοχι ςτθν οποία βρίςκεται το ςπίτι τθσ ζχει

μόλισ βομβαρδιςτεί αλλά θ μικρι Μπαχτάι είναι αποφαςιςμζνθ να πάει ςτο ςχολείο.

Μετά από πολλοφσ κόπουσ, κα αποκτιςει το πολυπόκθτο αλλά και απαραίτθτο για

κάκε μακθτι τετράδιο και κα ξεκινιςει να πάει ςτο ςχολείο. Θ διαδρομι όμωσ κα

εξελιχκεί ςε... κρίλερ και θ μικρι κα πρζπει να καταφζρει να επιβιϊςει από τα

μοχκθρά ςχζδια κάποιων αγοριϊν που ζχουν αποφαςίςει να τθν εξοντϊςουν.

33. Taare Zameen Par (Like stars on earth)( 2007)

Πρόκειται για ταινία ινδικισ παραγωγισ που πραγματεφεται το κζμα τθσ δυςλεξίασ.

Αγγίηοντασ με αλθκινό και αφοπλιςτικό τρόπο όλεσ τισ πτυχζσ του φαινομζνου,

καταφζρνει να ςυγκινιςει και να προβλθματίςει.

Είναι τα δυςλεκτικά παιδιά μακθςιακά «ανιμπορα», αντιδραςτικά και τεμπζλικα;

Οι μακθςιακζσ δυςκολίεσ επθρεάηουν κακοριςτικά τθν ομαλι κοινωνικοποίθςθ ενόσ

παιδιοφ;

Με ποιεσ ειδικζσ παιδαγωγικζσ προςεγγίςεισ μπορεί το ςχολείο να βοθκιςει;

Σο αξιακό ςφςτθμα ενόσ ςχολείου περιορίηεται ςτισ υψθλζσ μακθςιακζσ επιδόςεισ ι

μπορεί να εμπλουτιςτεί;

Πϊσ μποροφν οι γονείσ να αποδεχκοφν το παιδί τουσ όπωσ είναι ι μιπωσ προτιμοφν

να προβάλλουν πάνω του τισ δικζσ τουσ ανεκπλιρωτεσ φιλοδοξίεσ;

34. Το Μάκθμα Urok / The Lesson (2014)

ε μια επαρχιακι πόλθ τθσ Βουλγαρίασ μια κακθγιτρια αναηθτά αυτόν που ζκλεψε

λεφτά από το ςυμμακθτι του για να του δϊςει ζνα μάκθμα πάνω ςτο ςωςτό και το

λάκοσ. Εκείνθ, όμωσ, ξζρει τι πρζπει να κάνει όταν βρεκεί ςε ανάλογθ κζςθ;

Μάκθμα νταρντενικισ λιτότθτασ, κοινωνικισ ανάλυςθσ και πολιτικισ οξυδζρκειασ με

πολλά διεκνι φεςτιβαλικά βραβεία

35 .Απαγορευμζνθ Εκπαίδευςθ (La Educacion Prohibida) (2012)

Θ Απαγορευμζνθ Εκπαίδευςθ (La Educacion Prohibida) είναι ζνα ανεξάρτθτο

ντοκιμαντζρ. "Αυτι θ ταινία είναι θ επιτομι μιασ ςυνεχοφσ διαδικαςίασ μάκθςθσ και

ςε καμία περίπτωςθ δεν πρζπει να κεωρθκεί οριςτικι"...

το ντοκιμαντζρ παρουςιάηονται εναλλακτικζσ πρακτικζσ εκπαίδευςθσ και

αντιςυμβατικά ςχολεία ςε Λατινικι Αμερικι και Ιςπανία. Αναφζρεται ςτθ λαϊκι

επιμόρφωςθ, το ςφςτθμα Μοντεςςόρι, τθν προοδευτικι εκπαίδευςθ, τθν

εκπαίδευςθ Βάλντορφ, τθν κατ οίκον διδαςκαλία κ.α. Χωρίηεται ςε 10 κεματικά

επειςόδια, που το κακζνα παρουςιάηει μια διαφορετικι πτυχι τθσ εκπαίδευςθσ ςτο

πλαίςιο του ςχολείου και ζξω από αυτό.

Είναι θ πρϊτθ Ιςπανικι ταινία που χρθματοδοτικθκε μζςω "Crowdfunding" και

προβλικθκε ταυτόχρονα ςε 130 πόλεισ, ςε 13 χϊρεσ, με ςυνολικό αρικμό 18.000

κεατϊν μζςα ςε μια μζρα

36. Summerhill (2008), by Jon East, BBC. Greek Subtitles (Ταινία για το ςχολείο

Σάμερχιλ του Α.Σ. Νθλ)

Σο άμερχιλ, που ίδρυςε ο Α.. Νθλ και ζχει ςιμερα διευκφντρια τθν κόρθ του Ηωι

Ρζντχεντ, είναι ζνα προοδευτικό ςχολείο θλικίασ ενενιντα χρόνων, που διοικείται

δθμοκρατικά με τουσ μακθτζσ του να ζχουν ιςότιμο λόγο ςτουσ κανονιςμοφσ

λειτουργίασ του. Όμωσ, ο Οργανιςμόσ Πιςτοποίθςθσ χολικϊν Ιδρυμάτων (OFSTED),

μζςω των επικεωρθτϊν του, αποφαςίηει να κλείςει το ςχολείο κακότι κεωρεί ότι δεν

παρζχει επαρκι εκπαίδευςθ ςτουσ μακθτζσ του. Θ υπόκεςθ οδθγείται ςτο

δικαςτιριο, όπου το ςχολείο ςυγκροφεται μετωπικά ςε μια μάχθ επιβίωςθσ με τθν

Βρεταννικι Κυβζρνθςθ.

Θ ταινία είναι του Jon East, ζχει γυριςτεί ςτουσ χϊρουσ του ςχολείου, βαςίηεται ςε

πραγματικά γεγονότα και ζχει βραβευκεί με δφο βραβεία BAFTA.

37. Μακιματα Ζωισ Detachment 2011

Αμερικανικι ταινία, ςκθνοκεςία Σόνι Κζι Ο Χζνρι Μπαρκσ, αναπλθρωτισ κακθγθτισ

ςε ζνα ςχολείο τθσ Νζασ Τόρκθσ, προςπακεί να εμπνεφςει τουσ απακείσ μακθτζσ του,

ενϊ παράλλθλα ζχει να αντιμετωπίςει και τουσ προςωπικοφσ του δαίμονεσ.

Μακιματα πάνω ςτθ μοναξιά, τθν αποςταςιοποίθςθ των ανκρϊπων, πάνω ςτουσ

ςτόχουσ και τα διλιμματα τθσ ηωισ.

Σο ςενάριο του φιλμ βαςίηεται ςε ποικίλεσ ζρευνεσ του ςεναριογράφου και

εκπαιδευτικοφ Carl Lund. Ο Σόνι Κζι μζςα από τθν αφιγθςι του ςτινει το πορτρζτο

ενόσ κακθγθτι, μιασ ςχολικισ κοινότθτασ, μιασ κοινωνίασ.

Ο Χζνρι Μπαρκεσ (Άντριεν Μπρόντι) είναι ζνασ αναπλθρωτισ κακθγθτισ αγγλικισ

φιλολογίασ. Αντικακιςτά ςυναδζλφουσ ςε ςχολεία τθσ Ηϊνθσ Εκπαιδευτικισ

Προτεραιότθτασ. Παρόλο που το περιβάλλον τθσ τάξθσ του δεν είναι και το καλφτερο,

με αρκετοφσ μακθτζσ αυκάδεισ και προβλθματικοφσ ςτθ ςυμπεριφορά τουσ, ο Χζνρι

υιοκετεί μια παιδαγωγικι μζκοδο αποτελεςματικι για τουσ ατίκαςουσ εφιβουσ.

Αντιμετωπίηει το χλευαςμό και τισ επικζςεισ με μια απάκεια που κακθλϊνει.

Σα «Μακιματα Ηωισ» είναι μια δυνατι ταινία πάνω ςτθν ανκρϊπινθ φπαρξθ, πάνω

ςτον εαυτό μασ και τουσ άλλουσ, τθ μοναξιά, το χάοσ τθσ ηωισ, τθν απελπιςία και τθν

ελπίδα.