Ανθρωποσοφική Ιατρική

ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ | ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ

wwwanthroposophicalmedicinegr

ΧΡΗΣΗ bull ΠΡΟΛΗΨΗ bull ΔΙΑΓΝΩΣΗ amp ΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΕΥΡΟΣ ΤΩΝ ΘΕΡΑΠΕΥ-ΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΩΝ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ bull ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΑΝΟΝΙ-ΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΕΡΕΥΝΑ bull ΑΣΦΑΛΕΙΑ amp ΑΠΟΤΕΛΕ-ΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟ-ΣΟΦΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

2 | ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ copy

- Ως laquoολοκληρωμένη ιατρικήraquo η ανθρωποσοφική ιατρική συνδυάζει σε μια πολυεπιστημονική προ-σέγγιση συμβατικές παρεμβάσεις με μια σειρά από ειδικές θεραπευτικές αγωγές και την ανθρωπο-σοφική φαρμακευτική αγωγή

σημείωμα

Η ανθρωποσοφική ιατρική ενσωματώνει τη συμβατική ιατρική σε μια ανθρωπο-σοφική αντίληψη του ανθρώπινου όντος Ξεκινά με μια συμβατική διάγνωση αλλά στην εκτίμηση του ασθενούς περιλαμβάνει τόσο τις ανισορροπίες του σώματος όσο και τις ψυχικές και πνευματικές διαστάσεις Έχει μια ολιστική προσέγγιση για την υγεία και προσφέρει ειδικές θεραπείες ενισχυμένες σύμφωνα με τις ανθρωποσοφι-κές αρχές Χρησιμοποιεί τόσο συμβατικά όσο και ανθρωποσοφικά φαρμακευτικά προϊόντα Τόσο η θεραπευτική προσέγγιση όσο και η χρήση και επιλογή των φαρ-μάκων και των άλλων θεραπειών είναι ιδιαίτερα εξατομικευμένες με την πρόθεση να προκαλέσει μια laquoδιαδικασία ανάπτυξηςraquo εντός του ασθενούς ενισχύοντας τη φυ-σική ικανότητα αυτο-ίασης του ασθενούς Η έρευνα δείχνει ότι η ανθρωποσοφική ιατρική προσέγγιση είναι ασφαλής και αποτελεσματική και μόνο σε φειδωλή χρήση αντιβιοτικών τα συμβόλαια ιατρικής ασφάλισης δείχνουν ελάχιστο κόστος φαρμακευτικής αγωγής Η ανθρωποσοφική ιατρική ως ένα ολοκληρωμένο συμπληρωματικό ιατρικό σύστημα έχει αποδειχθεί ότι είναι τόσο ασφαλής όσο και αποτελεσματική και προσφέρει σημαντική προστι-θέμενη αξία στα συστήματα υγείας στην ΕΕ

Τα ανθρωποσοφικά φαρμακευτικά προϊόντα επινοούνται αναπτύσσονται και πα-ράγονται σύμφωνα με την ανθρωποσοφική κατανόηση του ανθρώπου τη φύση την ουσία και τη φαρμακευτική επεξεργασία Παράγονται σύμφωνα με μια ομοιο-παθητική μέθοδο παρασκευής που περιγράφεται στην Ευρωπαϊκή Φαρμακοποιία ή ελλείψει αυτής στην επίσημη φαρμακοποιία Μπορούν επίσης να παραχθούν σύμ-φωνα με μία ειδική μέθοδο ανθρωποσοφικής παρασκευής Κατασκευάζονται σύμ-φωνα με τα πρότυπα της Ορθής Βιομηχανικής Πρακτικής (GMP) και η ποιότητά τους ελέγχεται από τα κριτήρια και τις παραμέτρους των επίσημων φαρμακοποιιών

Παρόλο που τα ανθρωποσοφικά φαρμακευτικά προϊόντα ρυθμίζονται απευθείας στα Εθνικά Συστήματα Υγείας στη Γερμανία και την Ελβετία το ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ για τα φαρμακευτικά προϊόντα περιλαμβάνει μόνο εκείνα τα προϊόντα που παράγονται σύμφωνα με μια ομοιοπαθητική μέθοδο παρασκευής Αυτό δημιουργεί μια σειρά από δυσκολίες όσον αφορά την εγγραφή τους ως φαρμακευτικών προϊό-ντων στις χώρες σε ολόκληρη την Ευρώπη

Η ανθρωποσοφική ιατρική αναπτύχθηκε το 1920 από τον Rudolf Steiner και την ιατρό Ita Wegman και είναι πλέον ευρέως αποδεκτή στην ευρωπαϊκή κοινωνία Χρησιμοποιείται εξίσου στην πρωτοβάθ-μια και την κλινική φροντίδα σε περισσότερα από είκοσι κράτη μέλη της ΕΕ και προσφέρει υψηλό βαθμό ικανοποίησης των ασθενών

περιεχόμενα ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

Οι πληροφορίες στο τεύχος αυτό συλλέ-χθηκαν από τους ακόλουθους οργανι-σμούς

International Federation of Anthroposophic Medical Associations (IVAA) - wwwivaainfo

European Federation of Patientsacute Associations for Anthroposophic Medicine (EFPAM) - wwwefpameu

International Association of Anthroposophic Pharmacists(IAAP) - wwwiaaporguk

Έκδοση Για την ελληνική γλώσσα copy 2016Φίλοι της ανθρωποσοφικής ιατρικής

anthroposophicalmedicinegranthroposophicalmgmailcom

ΔημιουργικόΦίλοι της ανθρωποσοφικής ιατρικής

ΜετάφρασηΦίλοι της ανθρωποσοφικής ιατρικής


04 Η έννοια της ανθρωποσοφικής ιατρικής

Θεραπευτικές προσεγγίσεις

Ανθρωποσοφική φαρμακευτική

Το ανθρώπινο ον σύμφωνα με την Ανθρω ιατρική

Ανθρωποσοφική ιατρική στη πράξη

Ασθενείς Ανθρωποσοφικής ιατρικής

Νομικές απαιτήσεις

Παράρτημα 1 Ειδικές θεραπείες

Παράρτημα 2 Ανθρωποσοφική φαρμακευτική

Παράρτημα 3 Οργανώσεις ασθενών

Παράρτημα 4 Ευρωπαϊκή οργανισμοί

Παράρτημα 5 Επιστημονική υπόσταση

Παράρτημα 6 Ερευντική βιβλιογραφία

Γλωσσάριο

08

11

13

16

17

18

21

25

27

28

29

30

31



Μια ολοκληρωμένη ιατρική μέθοδοςΗ ανθρωποσοφική ιατρική ενσω-ματώνει τη συμβατική ιατρική σε μια ανθρωποσοφική2 αντίληψη του ανθρώπινου όντος Οι κύριες πτυχές μιας ανθρωποσοφικής ια-τρικής προσέγγισης για την προα-γωγή της υγείας και την πρόληψη και θεραπεία της ασθένειας είναιbull πρόκειται για μια ολοκληρω-μένη ιατρική που βασίζεται στα εδραιωμένα γεγονότα και στις μεθόδους διάγνωσης και θερα-πείας της συμβατικής ιατρικής την οποία όμως επεκτείνει με μια ολιστική προσέγγισηbull βασίζεται σε μια ολιστική έννοια της υγείας και στη λεγόμενη υγει-ογένεση3 αυτό οδηγεί σε αποτε-λεσματικές στρατηγικές για την πρόληψη των ασθενειών μέσω των προγραμμάτων εκπαίδευσης

και τρόπου ζωής καθώς και την ανάπτυξη της αυτοδιαχείρισης στην πρόληψη και την αντιμετώ-πιση της νόσουbull θεωρεί μια παθολογική κατά-σταση ως το αποκορύφωμα μιας πιο μακρόχρονης διαδικασίας η ανάλυση της διαδικασίας που οδηγεί σε μια παθολογική κατά-σταση είναι μείζονος σημασίας για την αξιολόγηση της ειδικής κατάστασης του κάθε ασθενούς στη βιογραφία4 τουτης και για τη μετέπειτα διάγνωση και θερα-πευτική διαδικασίαbull αξιολογεί την κατάσταση της πάθησης του ασθενούς και λαμ-βάνει υπόψη τη σχέση του ασθε-νούς με το κοινωνικό και φυσικό περιβάλλον τουbull περιλαμβάνει μια ψυχική και πνευματική5 διάσταση κατά την αξιολόγηση των ανισορροπιών του συγκεκριμένου ασθενούς η

θεραπεία για αυτή τη θεραπευτι-κή προσέγγιση θεωρείται ως μια διαδικασία παρά ως μια μετάβα-ση από μια κατάσταση ασθένειας σε μια κατάσταση υγείαςbull η θεραπευτική προσέγγιση εί-ναι ιδιαίτερα εξατομικευμένη με εκτενή και επιμέρους ανάλυση αυτό αντιστοιχεί στην εξατομι-κευμένη χρήση και εφαρμογή τόσο των ανθρωποσοφικών όσο και των συμβατικών φαρμακευτι-κών προϊόντων και άλλων θερα-πειώνbull όλες οι θεραπευτικές αγωγές αποσκοπούν στην τόνωση της ικανότητας του ασθενούς να αυτό-ιαθεί η λεγόμενη υγειογε-νετική αρχήbull δίνεται έμφαση στη βέλτιστη πολυεπιστημονική προσέγγιση προσαρμόζοντας την εφαρμογή των ανθρωποσοφικών φαρμα-κευτικών προϊόντων και των δι-

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ


copy ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ | 5

Η σχέση μεταξύ ασθενούς και ιατρού είναι ουσιαστική στην ανθρωποσοφική ιατρική

αφορετικών ανθρωποσοφικών θεραπειών σύμφωνα με την πραγ-ματική κατάσταση του ασθενούςbull δίνει έμφαση στην αυτο-ευθύνη στην επιλογή του ασθενούς και στην ενεργό συμμετοχή στη θε-ραπευτική διαδικασία η αυτονο-μία του ασθενούς είναι κεντρικής σημασίας στην ανθρωποσοφική ιατρικήΗ ανθρωποσοφική ιατρική ασκεί-ται από ιατρούς με διπλή κατάρτι-ση πρέπει να είναι πλήρως ανα-γνωρισμένοι πρώτα ως ιατροί και στη συνέχεια να ολοκληρώσουν με επιτυχία τρία επιπλέον χρόνια ως ανθρωποσοφικοί ιατροίΑσκείται σε πολυεπιστημονικά θεραπευτικά περιβάλλοντα ή κλι-νικές και οι ανθρωποσοφικοί ια-τροί δραστηριοποιούνται στη γε-νική ιατρική καθώς και σε όλους τους ειδικούς τομείς της ιατρικής Η ανθρωποσοφική ιατρική είναι ένα ιατρικό σύστημα που προ-σφέρει βιώσιμες και οικονομικά αποδοτικές λύσεις για τη δημόσια υγείαΗ διαγνωστική διαδικα-σία Στην ανθρωποσοφική ια-τρική η διαγνωστική διαδικασία ενσωματώνει ειδικές ανθρωπο-σοφικές διαγνωστικές δεξιότητες και ειδικότητες σε μια συμβατική ιατρική διάγνωση για μια ολιστι-

κή αντιμετώπιση του συγκεκρι-μένου ασθενούς Δίνει ιδιαίτερη προσοχή στις υγειογενετικές πτυ-χές στην ψυχική και πνευματική διάσταση του ασθενούς και στην αλληλεπίδρασή του με τις φυσιο-λογικές πτυχές του σώματος (βλ Κεφάλαιο 4)Θεραπεία Τόσο οι ανθρωπο-σοφικές όσο και οι συμβατικές πα-ράμετροι παρέχουν στην ανθρω-ποσοφική ιατρική τη βάση για μια πολυεπιστημονική θεραπευτική προσέγγιση Ως μια ολοκληρω-μένη ιατρική η ανθρωποσοφική ιατρική συνδυάζει ενδεδειγμένες συμβατικές και ανθρωποσοφικές ιατρικές παρεμβάσεις Η ανθρω-ποσοφική ιατρική προσέγγιση περιλαμβάνει τα ακόλουθα χαρα-κτηριστικάbull εξατομικευμένη φαρμακευτική αγωγή με ανθρωποσοφικά φαρ-μακευτικά προϊόντα που σχεδιά-ζονται και παράγονται σύμφωνα με τα πρότυπα της φαρμακοποι-ίας ειδικότερα 25 του συνόλου των συνταγών ανθρωποσοφι-κής ιατρικής είναι ενέσεις αυτές έχουν ιδιαίτερη σημασία σε οξείες και σοβαρές ιατρικές καταστάσεις όπως στα νοσοκομείαbull οι ανθρωποσοφικές θεραπείες για εξωτερική χρήση περιλαμβά-νουν επιθέματα υδροθεραπεία

ιατρικές πλύσεις ιαματικά λουτρά (ολόκληρο το σώμα και ποδόλου-τρο) θεραπεία ρυθμικού μασάζ (με λάδι ή αλοιφή) και εισπνοές που πραγματοποιούνται με ειδι-κές τεχνικές ανθρωποσοφικής ιατρικήςbull νοσηλευτική φυσιοθεραπεία και θεραπεία ρυθμικού μασάζ διαιτολογία θεραπεία ευρυθμίας (βλ Κεφάλαιο 2 και Παράρτημα 1) θεραπευτικές τέχνες (μουσική σχέδιο και ζωγραφική γλυπτική λόγος) (βλ Κεφάλαιο 2 και Πα-ράρτημα 1) ψυχοθεραπεία και περαιτέρω ανθρωποσοφικές και προσεγγίσεις τρόπου ζωής8bull συμβατική ιατρική παρέμβαση στη διάγνωση και όπου ενδεί-κνυται αντιμετώπιση οξειών και χρόνιων νόσων για παράδειγμα στη διάγνωση και θεραπεία σο-βαρών παθήσεων στην εντατική φροντίδα στη χειρουργική στις ενδοσκοπήσεις στον αγγειακό καθετηριασμό κλπ bull η συμβολή και συμβουλή εξειδι-κευμένων ανθρωποσοφικών θε-ραπευτών σε πολυεπιστημονικά περιβάλλοντα υγειονομικής περί-θαλψης προκειμένου να επιλεγεί η πλέον κατάλληλη θεραπεία η θεραπευτική προσέγγιση συμ-φωνείται σε στενή διαβούλευση με τοντην ασθενή (ενημερωμένη συγκατάθεση)



Πρόληψη ασθενειών και τρόπος ζωής Μια ολιστική προσέγγιση ανθρω-ποσοφικής ιατρικής βασίζεται σε μια συγκεκριμένη έννοια της υγεί-ας και της ασθένειας Η υγεία θε-ωρείται ως η διαδικασία ολοκλή-ρωσης της φυσιολογικής ψυχικής και πνευματικής δραστηριότητας η οποία μπορεί να επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από την εκπαίδευ-ση τον τρόπο ζωής και την αυτο-διαχείριση Η ανθρωποσοφική ια-τρική επικεντρώνεται στον τρόπο που οι άνθρωποι θα παραμείνουν υγιείς και όχι στο γιατί αρρωσταί-νουν Οι ιατροί και οι θεραπευτές ενισχύουν τους ασθενείς τους να αναλάβουν την ευθύνη για την προσωπική τους υγεία και ευε-ξία Η ανθρωποσοφική ιατρική προάγει τις ατομικές αναπτυξια-κές διεργασίες του ανθρώπου Η ανάπτυξη της αυτοδιαχείρισης - βιολογικής ψυχικής γνωστικής και πνευματικής - θεωρείται κλει-δί προκειμένου να γίνει κάποιος δυνατός και υγιήςΔιατροφή Εκτός από τη γενική προώθηση της καλής διατροφής τα προγράμματα του τρόπου ζωής της ανθρωποσοφικής ια-τρικής ενθαρρύνουν τα τρόφιμα βιολογικής παραγωγής (βιοδυνα-μικά)Κάπνισμα και ναρκωτικά Η αν-θρωποσοφική ιατρική αποθαρ-ρύνει τη χρήση καπνού ή υπερ-βολικού αλκοόλ και αποδοκιμάζει τη χρήση ναρκωτικών Υπάρχουν ορισμένα πολύ αποτελεσματικά προγράμματα ανθρωποσοφικής ιατρικής αποκατάστασης της το-ξικομανίαςΣωματική άσκηση Όπως και τη γενική προώθηση της σωματι-κής άσκησης ανθρωποσοφική ιατρική έχει αναπτύξει μια ειδική θεραπεία ευρυθμικής κίνησης η οποία δημιουργεί μια σύνδεση σύνδεσμο μεταξύ των εξωτερι-

κών κινήσεων του σώματος και των εσωτερικών ψυχικών και θε-ραπευτικών δυνάμεων του αν-θρώπινου οργανισμούΕκπαίδευση Η εκπαιδευτική προσέγγιση των ανθρωποσοφι-κών παιδικών σταθμών και των σχολείων Waldorf υποστηρίζει την ανάπτυξη του laquoεσωτερικού ρολογιούraquo των φυσικών ρυθ-μών του ανθρώπινου σώματος Τα παιδιά ενθαρρύνονται να αναπτύξουν τη δημιουργικότη-τά τους πριν υποβληθούν στην επιρροή των πολυμέσων Η τεχνι-κή υποστήριξη η τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια έχουν ενσωματωθεί προσεκτικά και με ηλικιακά κατάλληλο τρόπο Αντιβιοτικά και φαρμακευτική αγωγή Η ανθρωποσοφική ιατρι-κή προσπαθεί στο μέτρο του δυ-νατού να στηρίξει τις ικανότητες αυτο-ίασης του ίδιου του ασθε-νούς χρησιμοποιώντας φάρμα-κα μόνο όταν είναι απαραίτητο και ενδείκνυται Για παράδειγμα η χρήση αντιβιοτικών ήταν πά-ντοτε περιορισμένη ειδικά στην παιδική ηλικία ακόμη και πριν οι κατευθυντήριες οδηγίες των επαγγελματικών προτύπων συ-στήσουν τέτοιους περιορισμούς Πρόσφατα στοιχεία ενισχύουν τη γνώση ότι οι θεραπείες που κατα-στέλλουν τον πυρετό στα παιδιά απορρυθμίζουν το ανοσοποιητι-κό σύστημαΣτην ανθρωποσοφι-κή ιατρική οι παρεμβάσεις αυτές χρησιμοποιούνται μόνο εάν οι δι-αδικασίες αυτο-ίασης είναι πολύ αδύναμες Όπου είναι δυνατόν ο πυρετός δεν καταστέλλεται αλλά υποστηρίζεται με ανθρωποσο-φικά φάρμακα και επιθέματα Η έρευνα δείχνει ότι η ανθρωπο-σοφική προσέγγιση της ιατρικής οδηγεί σε φειδωλή μόνο χρήση αντιβιοτικώνΠρόληψη ψυχικών διαταρα-χώνΗ αυτο-διαχείριση συμβάλλει στην αυτο-ίαση Αυτό αντικατο-

πτρίζεται στη δια βίου ικανότητα του ανθρώπου να μαθαίνει και στον τρόπο με τον οποίο ένα άτο-μο προσπαθεί να κατανοήσει τη βιογραφία τουτης Η απώλεια του ενδιαφέροντος για εξέλιξη ή της ελπίδας για το μέλλον οδηγεί σε απώλεια της ταυτότητας Η αν-θρωποσοφική ιατρική προσφέρει στρατηγικές και κατευθυντήριες οδηγίες για τον χειρισμό των ψυ-χικών δυσκολιών και την πρόσβα-ση σε εσωτερικές πνευματικές δυνάμεις για την αποτροπή τους Αυτό είναι σημαντικό για την πρό-ληψη της κατάθλιψης της επιθε-τικότητας και του άγχουςΈρευναΗ ανθρωποσοφική ιατρική είναι ένα ιατρικό σύστημα που βασίζε-ται στην επιστήμη Τόσο η βασική περιγραφική όσο και η κλινική έρευνα αποτελούν πυλώνες στοι-χείων για την ανθρωποσοφική ιατρική θεραπεία Όπως ισχύει για κάθε ιατρική η μεθοδολογική προσέγγιση έχει εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου από ανέκδο-τες αναφορές περιστατικών και απλά σχεδιασμένη αναδρομική τεκμηρίωση και μελέτες κοόρτης στους πλέον εξελιγμένους σχεδι-ασμούς προοπτικά ελεγχόμενων μελετών καθώς και σε τυχαιοποι-ημένες ελεγχόμενες δοκιμές Η ανθρωποσοφική ιατρική σήμερα χρησιμοποιεί το πλήρες φάσμα των σχεδιασμών μελέτης Η ανθρωποσοφική ιατρική είναι ένα συνεκτικό και συνεχώς ανα-πτυσσόμενο επιστημονικό ια-τρικό σύστημα και χρησιμοποιεί σύγχρονους σχεδιασμούς μελε-τών όχι μόνο για τη συλλογή και απόδειξη των εμπειρικών δεδομέ-νων αλλά και για την επαλήθευση νέων θεραπευτικών εννοιών στην κλινική πρακτική Η έννοια της βασιζόμενης στη γνώση ιατρι-κής (CBM)14 μια επιστημονική προσέγγιση για την αξιολόγηση


copy ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ |

της αποτελεσματικότητας των θεραπευτικών διαδικασιών σε πε-ριβάλλοντα μεμονωμένων περι-πτώσεων έχει αναπτυχθεί εντός της ανθρωποσοφικής ιατρικής Σήμερα υπάρχουν αρκετά ερευ-νητικά ινστιτούτα και πολλά έργα συνεργασίας μεταξύ ερευνητικών ινστιτούτων15 και πανεπιστημί-ων σε διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ που ασχολούνται με τη βασι-κή έρευνα στη μεθοδολογία και με πειραματικές μελέτες παρα-τήρησης στον τομέα της ανθρω-ποσοφικής ιατρικής16 Επίσης διδάσκεται σε πανεπιστήμια στην Αυστρία τη Γερμανία την Ολλαν-δία την Ιταλία τη Λετονία την Ισπανία και την ΕλβετίαΈνας μεγάλος αριθμός ερευνη-τικών μελετών εδραιώνουν και αναλύουν τη χρήση και την απο-τελεσματικότητα των ανθρωπο-σοφικών φαρμακευτικών προϊό-ντων και των ανθρωποσοφικών θεραπειών Μια επισκόπηση των πρόσφατων ερευνητικών αποτε-

λεσμάτων στην ανθρωποσοφική ιατρική μπορείτε να βρείτε στις κριτικές των Kienle et al 200618 και Kienle et al 201119 (βλ Πα-ραρτήματα 5 και 6)Ασφάλεια Η ασφάλεια των θερα-πειών ανθρωποσοφικής ιατρικής της ανθρωποσοφικής φαρμακο-λογίας και των ανθρωποσοφικών φαρμακευτικών προϊόντων τεκ-μηριώνεται από τα ευρήματα των ερευνητικών μελετών που απο-δεικνύουν ότι γενικά είναι καλά ανεκτά Οι ανεπιθύμητες ενέργει-ες τεκμηριώνονται από τους πα-ραγωγούς τους όπως απαιτείται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων Όλα τα ανθρωποσο-φικά φαρμακευτικά προϊόντα πα-ράγονται σύμφωνα με την Ορθή Βιομηχανική Πρακτική (GMP) Τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργη-θεί ένα πρωτοποριακό ηλεκτρο-νικό σύστημα φαρμακοεπαγρύ-πνησης από ένα δίκτυο γενικών ιατρών της ανθρωποσοφικής ιατρικής ως μοντέλο βέλτιστης

πρακτικής (βλ Παράρτημα 5)Προστιθέμενη αξία και σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας Μια λεπτομερής ανάλυση του κόστους της ανθρωποσοφικής ια-τρικής προσέγγισης στη θεραπεία θα πρέπει να συγκρίνει το κόστος των συμβατικών και των ανθρω-ποσοφικών ιατρικών θεραπειών της ενδονοσοκομειακής και θε-ραπείας αποκατάστασης και τις οικονομικές επιπτώσεις των ημε-ρών απουσίας από την εργασία Μια σειρά από μελέτες δείχνουν μείωση του κόστους σε σχέση με τη διάρκεια της θεραπείας και την εξοικονόμηση κόστους εν μέρει λόγω των χαμηλότερων δαπα-νών για φάρμακα των λιγότερων παραπομπών σε ειδικούς καθώς και των λιγότερων εισαγωγών και ημερών νοσηλείας στο νοσοκο-μείο Αυτό είναι ιδιαίτερα σημα-ντικό όσον αφορά τη θεραπεία χρόνιας νόσου Τα ιατρικά ασφα-λιστήρια συμβόλαια δείχνουν ελάχιστο κόστος



Η ανθρωποσοφική ιατρική ως ολοκληρωμένη ιατρική Η ανθρωποσοφική ιατρική ασκεί-ται από το 1920 και επιδεικνύει σταθερές επιδόσεις όσον αφορά την εμπειρία στη γενική και εξει-δικευμένη πρακτικήΗ πολυεπιστημονική προσέγγι-σή της συνδυάζει τη συμβατική παρέμβαση ορισμένα ομοιο-παθητικά και φυτοθεραπευτικά φαρμακευτικά προϊόντα την ανθρωποσοφική φαρμακευτική αγωγή και μια σειρά από ειδικές θεραπευτικές αγωγές Αυτές οι προσεγγίσεις μπορούν να εφαρ-μοστούν σε όλα τα περιβάλλοντα και καταστάσεις υγειονομικής πε-ρίθαλψης συμπεριλαμβανομένης της επείγουσας και της έκτακτης εντατικής θεραπείας καθώς και στη θεραπεία της χρόνιας νόσουΟι θεραπευτικές ιατρικές προ-σεγγίσεις της ανθρωποσοφικής

ιατρικής περιλαμβάνουν φαρμα-κευτική αγωγή τη βιογραφική προσέγγιση περίθαλψη φυσι-οθεραπεία θεραπεία ρυθμικού μασάζ θεραπεία ευρυθμίας θε-ραπευτικές τέχνες και ψυχοθερα-πείαΦαρμακευτική αγωγή Οι αν-θρωποσοφικοί ιατροί χρησιμο-ποιούν και εφαρμόζουν ανθρωπο-σοφικά φαρμακευτικά προϊόντα ομοιοπαθητικά φυτοθεραπευτι-κά και όπου είναι αναγκαίο συμ-βατικά φαρμακευτικά προϊόντα Τα ανθρωποσοφικά φαρμακευτι-κά προϊόντα εφαρμόζονται εσω-τερικά εξωτερικά και με ένεση Επινοούνται αναπτύσσονται και παράγονται σύμφωνα με την αν-θρωποσοφική κατανόηση του αν-θρώπου τη φύση τις ουσίες και τη φαρμακευτική επεξεργασία Το φάσμα των ανθρωποσοφικών φαρμάκων καθορίζεται εν μέρει

από τα φυσικά χαρακτηριστικά των ουσιών και λαμβάνει υπόψη συμβατικά φαρμακευτικά φυτο-θεραπευτικά και ομοιοπαθητικά κριτήρια Πιο συγκεκριμένα τα ανθρωποσοφικά φαρμακευτικά προϊόντα χαρακτηρίζονται από τις μεθόδους παρασκευής τους οι οποίες περιλαμβάνουν ειδικές ανθρωποσοφικές ήκαι τυπικές ομοιοπαθητικές φαρμακευτικές διαδικασίες Παρασκευάζονται σύμφωνα με τα πρότυπα φαρμα-κοποιίας (βλ Κεφάλαιο 3)Η βιογραφική προσέγγιση Υπάρχουν τρία στοιχεία της θερα-πευτικής σημασίας που αποδίδε-ται στη βιογραφία ενός ασθενούς στην ανθρωποσοφική ιατρική Πρώτον η ανάπτυξη ενός ανθρώ-πινου όντος αλλάζει σε διαφορε-τικές χρονικές στιγμές της ζωής τουτης με διαφορετικές τάσεις για δυσαρμονία και ασθένεια σε

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ



κάθε περίοδο για παράδειγμα ασθένειες όπως η ανεμοβλογιά στην παιδική ηλικία γαστρικά έλκη στην ωριμότητα ή εγκεφα-λικά επεισόδια σε ηλικιωμένους Δεύτερον η ψυχική και πνευμα-τική ανάπτυξη του ανθρώπου συ-ντελείται σε συγκεκριμένες βιο-γραφικές περιόδους στην παιδική ηλικία στην ενηλικίωση και στο γήρας Τρίτον οι τρόποι με τους οποίους οι ασθενείς ξεπερνούν την ασθένειά τους διαφέρει επί-σης ανάλογα με την περίοδο της ζωής τους τα παιδιά έχουν την τάση να βιώνουν σύντομη εξέλιξη της ασθένειας με υψηλούς πυρε-τούς ενώ οι άνθρωποι μεγαλύτε-ρης ηλικίας βιώνουν μεγαλύτερης διάρκειας ή χρόνιες ασθένειες Οι διαφορές αυτές απαιτούν διαφο-ροποιήσεις στη θεραπεία Επιπλέον κάθε ανθρώπινο ον έχει μια ξεχωριστή ατομική βιο-γραφία σύμφωνα με τη δική του εμπειρία ζωής Η ανθρωποσοφι-κή ιατρική προσφέρει ένα λεπτό πλαίσιο για τη συσχέτιση μεταξύ της σωματικής εμπειρίας και της εμπειρίας σε ψυχικό και πνευ-ματικό επίπεδο προκειμένου να κατανοηθούν η δυσαρμονία και η ασθένεια Κάθε ιατρός ή θερα-πευτής αυτό το λαμβάνει υπόψη του όταν επιλέγει την καλύτερη θεραπεία Η βιογραφική θεραπεία από τους ιατρούς φυσιοθεραπευτές ή άλ-λους εκπαιδευμένους ανθρωπο-σοφικούς συμβούλους ζωής βοη-θά τους ασθενείς να αναπτύξουν μια επισκόπηση του τρόπου που έχει εξελιχθεί η ζωή τους του πού βρίσκονται σε σχέση με την ασθέ-νεια ή τη νόσο τους και του τρό-που που θέλουν να ζήσουν και να αντιμετωπίσουν τη συγκεκριμένη κατάστασή τουςΗ περίθαλψη ως μέρος της θε-ραπείας Η περίθαλψη διαδραμα-τίζει κεντρικό ρόλο στην ανθρω-ποσοφική ιατρική Η προσοχή και

η προσήλωση προς τον ασθενή δεν είναι απλά laquoπρόσθεταraquo αντί-θετα εφαρμόζονται με μεθοδικό τρόπο και γίνονται ουσιαστικό μέρος της θεραπευτικής διαδι-κασίας Οι ασθενείς παρακολου-θούνται διαρκώς φροντίζονται και καθοδηγούνται με στόχο να βοηθηθούν ώστε να επανακτή-σουν μια προσωπική και αυτόνο-μη ύπαρξηΗ ανθρωποσοφική περίθαλψη λειτουργεί με μια επαυξημένη κα-τανόηση της φροντίδας Αυτό ση-μαίνει όχι μόνο πλύσιμο ζέσταμα ή μετακίνηση του ασθενούς αλλά και δημιουργία ενός ψυχικού και συναισθηματικού laquoκαταφυγίουraquo γύρω τουτης Η ανθρωποσοφι-κή περίθαλψη επιδιώκει τον σε-βασμό της ανθρώπινης ύπαρξης του ασθενούς σε κάθε κατάστα-ση της ασθένειας ή νόσου του και την παροχή μιας πραγματικής συ-ντροφιάς κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και κατά τη διαδικα-σία αποκατάστασης Είναι ιδιαίτερα γνωστή για την υποστήριξή της σε στιγμές μετά-βασης και κατά τη διάρκεια της εμπειρίας γεγονότων της ζωής όπως γέννηση ασθένεια βαριάς μορφής και θάνατοςΗ ανθρωποσοφική περίθαλψη παρέχεται σε όλες τις ανθρωπο-σοφικές κλινικές και νοσοκομεία καθώς και σε οίκους ευγηρίας υπηρεσίες κατrsquo οίκον φροντίδας στην κοινωνική μέριμνα σε περι-βάλλοντα θεραπευτικής αγωγής και στην πρωτοβάθμια φροντίδαΑνθρωποσοφική φυσιοθερα-πεία και θεραπεία ρυθμικού μασάζ Εκτός από τις συμβατι-κές κινητικές ασκήσεις οι αν-θρωποσοφικοί φυσιοθεραπευτές προσφέρουν ένα ιδιαίτερο είδος μασάζ που ονομάζεται θεραπεία ρυθμικού μασάζ (βλ Παράρτημα 1)Η θεραπεία ρυθμικού μασάζ επι-διώκει να επηρεάσει όλα τα υγρά

του ανθρώπινου σώματος και βοηθά τις ικανότητες αυτο-ίασης του σώματος Προσφέρει στον ασθενή καλύτερο έλεγχο του σώ-ματός του διορθώνοντας τις ανι-σορροπίες που προέρχονται από άγχος ήκαι ασθένεια και υποστη-ρίζοντας και αποκαθιστώντας την αρμονία και τη διαδικασία ίασης του ίδιου του σώματοςΈχουν επίσης αναπτυχθεί διάφο-ρες μορφές υδροθεραπείας οι οποίες συμπληρώνουν αυτή τη μορφή θεραπευτικού Δύο πρό-σφατες μελέτες αναφέρουν τη θετική εμπειρία των εξωτερικών εφαρμογών και της θεραπείας ρυθμικού μασάζΘεραπεία ευρυθμίας Ο όρος laquoευρυθμίαraquo προέρχεται από τα Ελληνικά (lsquoeursquo που σημαίνει όμορ-φο και αρμονικό) και σημαίνει laquoαρμονικός όμορφος ρυθμόςraquo Οι κινήσεις ευρυθμίας δημιουρ-γούν μια σύνδεση μεταξύ των εξωτερικών κινήσεων του σώμα-τος και των εσωτερικών ψυχικών και θεραπευτικών δυνάμεων του ανθρώπινου οργανισμού Η αν-θρωποσοφική ιατρική έχει εφαρ-μόσει με επιτυχία τη θεραπεία ευ-ρυθμίας ως ειδική μορφή κίνησης από το 1920Κινήσεις που ασκούνται συνει-δητά χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη των δυνάμεων ίασης Διαφορετικές ασκήσεις απευθύ-νονται στην κυκλοφορία και την αναπνοή στον μεταβολισμό τη γενική κινητικότητα και ισορρο-πία καθώς και στη συναισθηματι-κή και διανοητική ικανότητα του ατόμου έτσι ώστε ο ασθενής να μπορεί να βιώσει και να εκφράσει αισθήματα και συναισθήματα Ο στόχος είναι να ρυθμιστούν οι εκ-φράσεις του σώματος που έχουν διαταραχθεί ως αποτέλεσμα των ανισορροπιώνΗ θεραπεία ευρυθμίας περιλαμ-βάνει λόγο χειρονομίες και μου-σική τις οποίες μεταφράζει σε μια



μοναδική μορφή κίνησης Κάθε σύμφωνο και φωνήεν συνδέεται με μια συγκεκριμένη κίνηση Αυ-τές οι ασκήσεις έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να τονώνουν να ενι-σχύουν και να ρυθμίζουν κάθε λειτουργία και διαδικασία του αν-θρώπινου σώματος Η θεραπεία ευρυθμίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μια επιπλέον θεραπεία σε μια σειρά από εν-δείξεις για παράδειγμα οξείες χρόνιες ή εκφυλιστικές νόσοι του νευρικού καρδιακού ή κυκλοφο-ρικού συστήματος για προβλήμα-τα του μεταβολικού ή μυοσκελετι-κού συστήματος για αναπτυξιακά προβλήματα ή αναπηρίες σε παι-διά καθώς και στον τομέα της ψυ-χοσωματικής και ψυχιατρικής ια-τρικής Αυτή η κινητική θεραπεία μπορεί επίσης να εφαρμοστεί για πρόληψη και μεταθεραπεία και χρησιμοποιείται ως συμπληρω-ματική θεραπεία στην αντιμετώ-πιση του καρκίνουΗ θεραπεία ευρυθμίας πραγματο-ποιείται σε νοσοκομεία κλινικές και κέντρα φροντίδας θεραπευ-τικά κέντρα κέντρα πρωτοβάθ-μιας περίθαλψης σχολεία και παιδικούς σταθμούς Υπάρχουν αυξανόμενα ερευνητικά στοιχεία σχετικά με τα οφέλη της θεραπεί-ας ευρυθμίας (βλ Παραρτήματα 1 και 5)

Ανθρωποσοφική εικαστική θεραπείαΗ θεραπευτική τέχνη όπως το σχέδιο η μουσική η ζωγραφική η γλυπτική το τραγούδι και ο λό-γος μπορεί επίσης να αποτελέσει μέρος της ανθρωποσοφικής φρο-ντίδας υγείας Μπορεί να βοηθή-σει την εναρμόνιση της ανισορ-ροπίας μεταξύ των φυσιολογικών ψυχικών και πνευματικών διαστά-σεων του ανθρώπου Η ανθρωπο-σοφική εικαστική θεραπεία βοηθά τους ασθενείς να κινητοποιήσουν τα εσωτερικά τους αποθέματα και να τονώσουν την ενεργό συμβο-λή τους στη δική τους διαδικασία ανάκτησης Χρησιμοποιώντας χρώματα τόνους ρυθμούς μορ-φές την ανάσα ή τον ήχο ο ασθε-νής μαθαίνει να αντιμετωπίζει τις ανισορροπίες του και να επιφέρει αλλαγές που είναι ευεργετικές για τη διαδικασία ίασης Οι ασθενείς της θεραπευτικής τέχνης αισθά-νονται λιγότερο καταβεβλημένοι από την ασθένειά τους ιδίως σε περιπτώσεις χρόνιας νόσουΗ ανθρωποσοφική εικαστική θε-ραπεία μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλές διαφορετικές παθήσεις μεταξύ άλλων σε οξείες και χρόνι-ες νόσους σε εκφυλιστικές φλεγ-μονώδεις ή αρτηριοσκληρωτικές νόσους σε ψυχοσωματικά και διανοητικά ή αναπτυξιακά προ-

βλήματα Υπάρχει μια αυξανόμε-νη βάση στοιχείων για τα οφέλη της ανθρωποσοφικής εικαστικής θεραπείας (βλ Παραρτήματα 1 και 5)Ανθρωποσοφική ψυχοθερα-πείαΚατά τον περασμένο αιώνα υπήρ-ξε μια σταθερή αύξηση των ψυ-χικών νοσημάτων και η ζήτηση για ψυχολογική και ψυχιατρική περίθαλψη αυξάνεται κυρίως για διαταραχές της προσωπικότητας και διαταραχές της διαμόρφωσης της ταυτότητας Η ανθρωποσοφι-κή ψυχοθεραπεία είναι σε θέση να προσφέρει ένα συγκεκριμένο σύνολο θεραπευτικών μέσων για αυτές τις ανάγκεςΗ ανθρωποσοφική ψυχοθερα-πεία δίνει ιδιαίτερη προσοχή στις περιόδους ψυχικής και πνευμα-τικής ανάπτυξης Οι συμβατικές ψυχοθεραπευτικές μέθοδοι ενι-σχύονται με μια σειρά μέσων συ-μπεριλαμβανομένης της προσέγ-γισης βιογραφικής ανάπτυξηςΗ απόδοση της ανθρωποσοφικής ψυχοθεραπείας βασίζεται στη δι-επιστημονική συνεργασία μεταξύ της ιατρικής της θεραπευτικής και της ψυχοθεραπευτικής ομά-δας Στόχος της είναι να μπορέσει το άτομο να επανακτήσει την αυ-τονομία του και να ενδυναμώσει την αυτοδιάθεσή του

Η θεραπεία ευρυθμίας συνδυάζει ομιλία χειρονομίες και μουσική μεταφράζοντάς τα σε μια μοναδική μορφή κίνησης



Γενικές πτυχέςΤα ανθρωποσοφικά φαρμακευ-τικά προϊόντα διατίθενται στην αγορά στην Ευρώπη από το 1920 και σε όλο τον κόσμο από το 1960 Υπάρχουν περίπου 100 διαφο-ρετικά προϊόντα στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνεχώς εξελίσσονται νέα Συνταγογρα-φούνται από ανθρωποσοφικούς ιατρούς και από ένα ευρύ φάσμα συμβατικών και ιατρών συμπλη-ρωματικής και εναλλακτικής ια-τρικής Σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ διατίθεται επίσης μια γκάμα προϊόντων αυτό-ίασης Σύμφωνα με τους εθνικούς κανονισμούς για παράδειγμα στη Γερμανία οι αναγνωρισμένο επαγγελματί-ες υγείας (Heilpraktiker) νομικά επιτρέπεται να συνταγογραφούν συγκεκριμένα ανθρωποσοφικά φαρμακευτικά προϊόνταΗ διέγερση της αυτο-ίασης (υγει-ογένεση) σε ένα ανθρώπινο ον μέσω ανθρωποσοφικών φαρμα-κευτικών προϊόντων αποτελεί κατευθυντήρια αρχή της ανθρω-

ποσοφικής ιατρικής στην αντιμε-τώπιση ασθενειών και νόσωνΤα ανθρωποσοφικά φαρμα-κευτικά προϊόντα επινοούνται αναπτύσσονται και παράγονται σύμφωνα με την ανθρωποσοφι-κή κατανόηση του ανθρώπου τη φύση την ουσία και τη φαρμακευ-τική επεξεργασία Οι πρώτες ύλες προέρχονται από ορυκτά φυτά και ζωικές ουσίες Η διαδικασία με την οποία αναπτύσσονται και παράγονται αντανακλά τη σχέση μεταξύ των ανθρώπινων όντων και του κόσμου των ορυκτών των φυτών και των ζώων Για να κατανοήσουμε αυτή την αλληλε-ξάρτηση και τις επιπτώσεις της στην υγεία και την ευημερία την ανισορροπία ή την ασθένεια εί-ναι σημαντική η βαθιά κατανόη-ση και γνώση της ανατομίας της βιολογίας της βιοχημείας της φυσιολογίας και της παθολογί-ας καθώς και της βοτανικής της ορυκτολογίας και των φαρμακευ-τικών μεθόδων Η εφαρμογή των φαρμακευτικών προϊόντων στην

ανθρωποσοφική ιατρική είναι το αποτέλεσμα αυτής της γνώσης Ως εκ τούτου η γόνιμη συνεργα-σία μεταξύ ιατρών και φαρμακο-ποιών είναι υποχρεωτική για την επινόηση νέων φαρμακευτικών προϊόντωνΧαρακτηριστικά των ανθρωπο-σοφικών φαρμακευτικών προ-ϊόντων Σύμφωνα με τις ανθρω-ποσοφικές αρχές οι δραστικές ουσίες μπορεί να είναι πρώτες ύλες οι οποίες χρησιμοποιούνται ως τέτοιες ή πρώτες ύλες οι οποί-ες έχουν μετατραπεί σε δραστικές ουσίες με μια διαδικασία ανθρω-ποσοφικής φαρμακευτικής συ-μπεριλαμβανομένων των συνθέ-σεων Ένα ανθρωποσοφικό φαρμακευ-τικό προϊόν μπορεί να περιέχει μία ή περισσότερες δραστικές ουσίες Μπορεί να χρησιμοποιη-θεί σε οποιαδήποτε μορφή δοσο-λογίας συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών (τοπικές) εσωτε-ρικών και παρεντερικών μορφών δοσολογίας Οι πρώτες ύλες για

ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ



τα ανθρωποσοφικά φαρμακευ-τικά προϊόντα σχηματίζονται με ιδιαίτερο τρόπο με διαφορετικές διαδικασίες διαμόρφωσης για παράδειγμα με τις εσωτερικές δομές ενός ορυκτού ή τη μορφο-λογία και την ουσία των φυτών οι οποίες είναι αποτέλεσμα διαφο-ρετικής επεξεργασίας σε χρόνο και χώρο Η ορθή χρήση αυτών των δι-αμορφωτικών διαδικασιών οι οποίες αποτελούν μέρος της βιο-γραφίας της ουσίας είναι βασική αρχή της ανθρωποσοφικής φαρ-μακευτικής Βάσει αυτής της αντί-ληψης επιλέγονται οι κατάλληλες

πρώτες ύλες και ουσίες για τα ανθρωποσοφικά φαρμακευτικά προϊόντα αυτό εξασφαλίζει στην ανθρωποσοφική φαρμακευτική την ξεχωριστή και λεπτή φαρμα-κευτική επεξεργασία τηςΠαραγωγή και ποιοτικός έλεγ-χος Τα ανθρωποσοφικά φαρ-μακευτικά προϊόντα παράγονται σύμφωνα με τα σύγχρονα πρότυ-πα της Ορθής Βιομηχανικής Πρα-κτικής (GMP) Η ποιότητά τους ελέγχεται από τα κριτήρια και τις παραμέτρους της επίσημης φαρ-μακοποιίας (πχ Ευρωπαϊκή Φαρ-μακοποιία (PhEur) Γερμανική Ομοιοπαθητική Φαρμακοποιία

(GHPHAB) Γαλλική Φαρμακοποι-ία (PhF) Ελβετική Φαρμακοποιία (Ph Helv) και ο Ανθρωποσοφικός Φαρμακευτικός Κώδικας (APC)) (βλ Παράρτημα 2)Λεπτομερείς πληροφορίες για τον φαρμακευτικό έλεγχο ποιότητας και τις ρυθμιστικές ανάγκες πα-ρέχονται στις διάφορες φαρμα-κοποιίες και στον APC24 καθώς και σε επιμέρους εταιρικές μονο-γραφίεςΗ επαγγελματική επάρκεια στην ανθρωποσοφική φαρμακευτική παρέχεται από τις ενώσεις αν-θρωποσοφικών φαρμακοποιών που είναι επίσης υπεύθυνες για

Η ανθρωποσοφική ιατρική χρησιμοποιεί μια ευρεία ποικιλία ανθρωποσοφικών φαρμακευτικών προϊόντων από ορυκτά ζώα και διάφορα μέρη φυτών με ποικίλους τρόπους εφαρμογής και διά-φορες συγκεντρώσεις ή δραστικότητες ανάλογα με την ασθένεια το μέρος του σώματος και τη σωματική λειτουργία που προσβάλλεται καθώς και την ηλικία και κατάσταση του ασθενούς



Η ολιστική αντίληψη του ανθρώπινου όντος Στην ανθρωποσοφική ιατρική όπως στη συμβατική ιατρική οι φυσιο-λογικές και βιοχημικές πτυχές του ανθρώπινου σώματος παρέχουν τη βάση για διάγνωση και θερα-πεία Στην ανθρωποσοφική ια-τρική μια ολιστική αντίληψη του ανθρώπινου όντος περιλαμβάνει εκτός από το φυσικό σώμα τις ψυ-χικές και πνευματικές διαστάσεις την ικανότητα για αυτο-ίαση και αποκατάσταση- που συνοψίζεται καλύτερα με τον όρο laquoζωτική δύ-

ναμηraquo - και την ικανότητα για συ-νεχή Τα άτομα χαρακτηρίζονται από τη δική τους βιογραφία και τον ξεχωριστό χαρακτήρα τους ως κοινωνικά όντα Αυτό οδηγεί σε ένα σύνολο αναλυτικών καθο-ριστικών παραγόντων που χρησι-μοποιούνται για την ενσωμάτωση αυτής της ολιστικής αντίληψης του ανθρώπου τόσο στη διάγνω-ση όσο και στη θεραπεία Αυτοί οι καθοριστικοί παράγοντες αντι-λαμβάνονται τα ανθρώπινα όντα σύμφωνα με την ανάπτυξή τους και τη σχέση τους με το κοινωνι-

κό και φυσικό περιβάλλον Δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στο γεγονός ότι τα ανθρώπινα όντα φέρουν μέσα τους στοιχεία όλων των τμημάτων του κόσμου των ορυκτών των φυτών και των ζώων στη φύση Η προσέγγιση αυτή καθιστά δυ-νατή μια εκλεπτυσμένη και δια-φοροποιημένη αντιμετώπιση της ανισορροπίας της διαταραχής ή της ασθένειας σύμφωνα με την οποία εφαρμόζονται τα κατάλλη-λα ανθρωποσοφικά φάρμακα και θεραπείες

ΕΝΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΟΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΦΥΣΗ

Φυσική διάσταση του σώματοςΟρατό amp μετρήσιμο

Ορυκτά

Διάσταση ζωτικών διεργασιώνΖωντανός οργανισμόςΒιολογική ταυτότηταΑποκατάστασηΦυσιολογικές διεργασίες

Φυτά

Ψυχική διάστασηΕπίγνωση αντίληψηΠάθοςΣυναίσθημαΨυχική οργάνωση

Ζώα

Πνευματική διάστασηΒιογραφίαΑυτογνωσίαΔημιουργικότηταΑτομικότητα

Ανθρωπότητα

Η σχέση μεταξύ των ανθρώπινων όντων και του κόσμου της φύσης αντικατοπτρίζεται στο γεγονός ότι τα ανθρώπινα όντα μοιράζονται τα ανόργανα στοιχεία του σώματός τους με τον κόσμο των ορυκτών την ύπαρξή τους ως ζωντανοί οργανισμοί με τον κόσμο των φυτών και την επίγνωση την κινητικότητα και την ικανότητά τους να νιώθουν συμπάθεια και αντιπάθεια με τον κόσμο των ζώων



Τέσσερις διαφορετικές διαστά-σεις Λαμβάνοντας υπόψη την ανθρωποσοφική κατανόηση των ανθρώπινων όντων και της ιδιαί-τερης σχέσης τους με το κοινωνι-κό και φυσικό τους περιβάλλον η ανθρωποσοφική ιατρική παρα-τηρεί και λειτουργεί σε τέσσερις διαφορετικές διαστάσεις για να τονώσει και να επηρεάσει τη θε-ραπεία και την ίασηbull Φυσική διάσταση του σώματοςΗ ανθρωποσοφική ιατρική διέ-πεται από τις φυσικές και χημικές αρχές και τους νόμους της φύσης για κάθε πτυχή του φυσικού σώ-ματος που σχετίζεται με τη μορ-φή ή τη δομή τουΓια παράδειγμα ένα σπασμένο χέρι θα πρέπει να μπει σε νάρθη-κα προκειμένου να επιδιορθωθεί bull Διάσταση των ζωτικών διεργα-σιώνΕπιπλέον η ανθρωποσοφική ια-τρική εξετάζει τις δυνάμεις που εί-ναι υπεύθυνες για τη δημιουργία της ζωής και τη δυνατότητα των ανθρώπων να αναπτυχθούν και να συνέλθουν από την ασθένεια Αυτές οι laquoζωτικές διεργασίεςraquo θεωρούνται απαραίτητες για την αναζωογόνηση ή ενεργοποίηση της αυτό-ίασης στο ανθρώπινο σώμα προκειμένου να ξεπεράσει τα παθολογικά συμπτώματα ή την ασθένειαΓια παράδειγμα η ανάπαυση ο ύπνος και ο ρυθμός παίζουν ση-μαντικό ρόλο σε οποιαδήποτε ανάκαμψη από ατύχημα ή ασθέ-νεια Η θεραπεία με ανθρωποσο-φικά φαρμακευτικά προϊόντα και οι ανθρωποσοφικές θεραπείες διεγείρουν αυτές τις δυνάμεις ία-σης bull Ψυχική διάστασηΟι ψυχικές και συναισθηματικές διαστάσεις ενός ανθρώπινου όντος έχουν επίσης επίδραση στην υγεία Αυτό αντικατοπτρί-ζεται στην ικανότητα να αισθα-νόμαστε χαρά ή λύπη συμπάθεια

ή αντιπάθεια στην ικανότητα να αναγνωρίζουμε κάτι συνειδητά να επιθυμούμε ή να απεχθανό-μαστε Η σύγχρονη ιατρική όπως και η ανθρωποσοφική ιατρική αναγνωρίζει τη σημασία της ψυ-χικής διάθεσης ενός ανθρώπινου όντος και την άμεση επιρροή της στην ανάκαμψη από την ασθένεια και την ικανότητά της να επιτύχει υγεία και ευεξία Η ανθρωποσοφι-κή ιατρική λαμβάνει υπόψη αυτές τις διαθέσεις και ικανότητες στη διάγνωση και τη θεραπείαΓια παράδειγμα το στρες ο πόνος ή η θλίψη οδηγούν σε αυξημένες ποσότητες κορτιζόλης της ορμό-νης του στρες αυτό καταστέλλει τη δραστηριότητα του ανοσοποι-ητικού συστήματος οδηγώντας σε καθυστερημένη ανάκαμψη και μείωση της ικανότητας του σώ-ματος να αντιδρά στην εισβολή των ιών των βακτηρίων και στους τραυματισμούςbull Ατομική ή πνευματική διάσταση Ένα τέταρτο συστατικό χαρακτη-ριστικό των ανθρώπινων όντων και ένα ισχυρό στοιχείο που επη-ρεάζει την ύπαρξή τους είναι η αυτογνωσία Μόνο τα ανθρώπινα όντα μπορούν να αναγνωρίσουν τον Εαυτό ως άτομο Η ικανότη-τα να διακρίνουν τον εαυτό τους και τους άλλους η ικανότητα να επικοινωνούν με τον λόγο και η ικανότητα να λαμβάνουν αποφά-σεις με ελεύθερη βούληση και όχι απλώς να ακολουθούν τις αρχές και τους νόμους της φύσης είναι όλα μέρος της μοναδικής θέσης των ανθρώπινων όντων σε σχέση με τον κόσμο της φύσηςΑυτή η αυτογνωσία δείχνει μια επιπλέον πνευματική διάσταση των ανθρώπινων όντων και εί-ναι επίσης καίριας σημασίας για τη θεραπεία και την ίαση επειδή αυτό το επίπεδο συμβάλλει στην αναδιάρθρωση των λειτουργιών του ανθρώπινου σώματος και των συστημάτων των οργάνων του

Για παράδειγμα αυτό μπορεί να παρατηρηθεί στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος Μια ισχυρή αυτο-διαχείριση και αίσθηση συνοχής θα επιφέρει μια πιο θετική έκβαση της θεραπεί-ας25Τριπλή συστηματική των συ-στημάτων των οργάνων Ως δεύτερο αναλυτικό εργαλείο η ανθρωποσοφική ιατρική κάνει δι-άκριση μεταξύ των λειτουργικών και ρυθμικών πτυχών στη μορφή και τη δομή (μορφολογία) ενός ανθρώπινου σώματος και των φυ-σιολογικών ή βιοχημικών συστη-μάτων Αξιολογεί για παράδειγμα το καταβολικό6το μεταβολικό2 και το ρυθμικό σύστημαsΕδώ η ανθρωποσοφική ιατρική κάνει διάκριση μεταξύ των οργά-νων ή συστημάτων οργάνων που σχετίζονται με το νευροαισθητικό σύστημα (καταβολική λειτουρ-γία) και των οργάνων ή συστη-μάτων οργάνων που συνδέονται με το αναγεννητικό σύστημα (με-ταβολική λειτουργία) Ένα τρίτο διακριτό σύστημα οι ρυθμικές λειτουργίες στο σώμα ή το καρ-διαγγειακόαναπνευστικό σύστη-μα είναι προσανατολισμένο στην εξισορρόπηση των ποικίλων δρα-στηριοτήτων και λειτουργιών (πο-λικότητες) του νευροαισθητικού (καταβολικό) και του αναγεννητι-κού (μεταβολικό) συστήματος και στη διευκόλυνση της αρμονικής λειτουργίας των τριών συστημά-των στο ανθρώπινο σώμαΜε αυτή την έννοια η ασθένεια δεν θεωρείται απλώς μια δυσλει-τουργία ενός μόνο οργάνου αλλά εκλαμβάνεται ως μια ανισορρο-πία μεταξύ και εντός των διαφο-ρετικών συστημάτων οργάνων συμπεριλαμβανομένου του ζη-τήματος κατά πόσον το ρυθμικό σύστημα επιτελεί το έργο του για σωστή εξισορρόπηση και εναρ-μόνιση Η λειτουργία αυτών των τριών συστημάτων ή επιπέδων



ΝΕΥΡΑΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ(Καταβολικό)Υψηλό επίπεδο επίγνωσηςΕγρήγορσηΠληροφορίεςΡΙΖΕΣ

ΡΥΘΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑΙσορροπίαΕναλλαγήΣυναισθηματικό στρώμα επίγνωσηςΌνειροΦΥΛΛΑ

ΚΙΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ(Μεταβολικό)ΠαραγωγήΕνέργειαΧαμηλό επίπεδο επίγνωσηςΎπνοςΑΝΘΟΣ

Αυτά τα τρία συστήματα αποτυπώνονται επίσης στην παρασκευή των ανθρωποσοφικών φαρμακευτικών προϊόντων και στην εφαρμογή τους στην ιατρική θεραπεία Τα ακόλουθα στοιχεία λαμβάνονται υπόψη κατά την επιλογή του κατάλληλου ανθρωποσοφικού φαρμακευτικού προϊόντος

bull Πρώτη ύλη - νευροαισθητικό επίπεδο οργάνωση του εγώ Ορυκτά - ρυθμικό επίπεδο επίπεδο συναισθημάτων Φυτά - μεταβολικό επίπεδο επίπεδο ζωτικών δυνάμεων Ζώαbull Φυτικές πρώτες ύλες - νευροαισθητικό επίπεδο Ρίζες - ρυθμικό επίπεδο Φύλλα - μεταβολικό επίπεδο Άνθηbull Δραστικότητα28 - μεταβολικό επίπεδο Μητρικό βάμμα lt D10 - ρυθμικό επίπεδο D11 - D20 - νευροαισθητικό επίπεδο gt D20bull Route of application - νευροαισθητικό επίπεδο Εξωτερικό - ρυθμικό επίπεδο Ένεση (παρεντερικό) - μεταβολικό επίπεδο Από του στόματος



Ιστορία Τα θεμέλια της ανθρω-ποσοφικής ιατρικής τέθηκαν από τον Αυστριακό φιλόσοφο και επιστήμονα Rudolf Steiner (1861 -1925) μαζί με Ολλανδή ιατρό Ita Wegman (186 -1943) Το πρώ-το ανθρωποσοφικό νοσοκομείο ιδρύθηκε στην πόλη Arlesheim της Ελβετίας το 1921Μια νέα ανθρωποσοφική φαρμα-κευτική προσέγγιση αναπτύχθηκε από τον Rudolf Steiner και τον Αυ-στριακό χημικό Oskar Schmiedel (188 -1959) σε συνεργασία με μια σειρά από άλλους γιατρούς Στόχος τους ήταν να συμπληρώ-σουν τα αποτελέσματα των φαρ-μακευτικών και ιατρικών ερευνών με τα ευρήματα της ανθρωποσο-φικής έρευνας στον άνθρωπο και τη φύση Ως απάντηση σε αιτή-ματα ιατρών για τα σωστά φάρ-μακα για τη φαρμακευτική αγωγή και θεραπεία των ασθενών τους στην ανθρωποσοφική κλινική στο Arlesheim της Ελβετίας προστέ-θηκε ένα φαρμακευτικό εργαστή-ριο επαγγελματικής παρασκευής ανθρωποσοφικών προϊόντων

Διαθεσιμότητα Η ανθρωπο-σοφική ιατρική ασκείται από το 1920 και σήμερα είναι διαθέσιμη σε 20 ευρωπαϊκές και περισσότε-ρες από 60 άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο Η ανθρωποσοφική ια-τρική ασκείται σε πολλά μέρη σε πολυεπιστημονικά περιβάλλοντα σε θεραπευτικά κέντρα ή κλινικές όπου ιατροί και ανθρωποσοφι-κά εκπαιδευμένοι επαγγελματίες υγείας συνεργάζονται Υπάρχουν επίσης ανεξάρτητοι επαγγελμα-τίες Οι ανθρωποσοφικοί ιατροί δραστηριοποιούνται στη γενική ιατρική και σε όλα τα γνωστικά πεδία μεταξύ άλλων στην παθο-λογία εντατική θεραπεία και χει-ρουργική καρδιολογία δερματο-λογία νευρολογία μαιευτική και γυναικολογία ογκολογία ορθο-παιδική παιδιατρική ψυχιατρική και ρευματολογίαΗ ανθρωποσοφική ιατρική έχει επίσης ενσωματωθεί στην πρω-τοβάθμια φροντίδα υγείας στην εντατική θεραπεία και στην ια-τρική πρώτων βοηθειών στα νοσοκομεία (συμπεριλαμβανο-

μένων των πανεπιστημιακών νο-σοκομείων) σε ανθρωποσοφικά ιατρικά τμήματα στα συμβατικά νοσοκομεία και στα ψυχιατρεία Ανθρωποσοφικά νοσοκομεία και νοσοκομειακά τμήματα υπάρχουν στην Ιταλία τη Βραζιλία τη Γερ-μανία την Ολλανδία τη Σουηδία και την Ελβετία Η διαθεσιμότητα της ανθρωποσοφικής ιατρικής πρακτικής στην Ευρώπη ποικίλ-λει ανάλογα με τις διαφορετικές νομικές απαιτήσεις στα διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ για την άσκηση της ανθρωποσοφικής ιατρικήςΌσον αφορά τη διαθεσιμότητα των ανθρωποσοφικών φαρμακευ-τικών προϊόντων μια μελέτη30 από την ECHAMP την Ευρωπαϊκή Συμμαχία για τα Ομοιοπαθητικά και Ανθρωποσοφικά Φαρμακευ-τικά Προϊόντα διαπίστωσε ότι η διαθεσιμότητα των ομοιοπαθητι-κών και ανθρωποσοφικών φαρ-μακευτικών προϊόντων σε διάφο-ρα κράτη μέλη της ΕΕ απειλείται από την έλλειψη της καταχώρι-σης ή από μια ελλιπή ή εκκρεμή διαδικασία καταχώρισης εκ νέου

Η ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ



Ειδικότερα η διαθεσιμότητα των ανθρωποσοφικών φαρμακευτι-κών προϊόντων που δεν καλύ-πτονται από τους κανόνες για τα ομοιοπαθητικά φαρμακευτικά προϊόντα περιορίζεται από την έλλειψη νομικών διατάξεων για τα εν λόγω προϊόντα στην ΕΕ Η παρουσία των ανθρωποσοφικών φαρμακευτικών προϊόντων στην αγορά και η εθνική αδειοδότηση ή καταχώρισή τους σε ορισμένα κράτη μέλη σχετίζονται με την εθνική πολιτική που είναι ήδη σε ισχύ πριν από τη δημοσίευση της συγκεκριμένης ομοιοπαθητικής Οδηγίας το 1992 Εκπαίδευση και ποιοτικός έλεγ-χος Τα υψηλά επαγγελματικά πρότυπα μεταξύ των ανθρωπο-σοφικών επαγγελματιών υγείας επιτυγχάνονται με την εκπαίδευ-ση σε βάθος και ένα σύνολο κα-τευθυντήριων οδηγιών πρακτικής για ανθρωποσοφικούς ιατρούς Κάθε ανθρωποσοφικός ιατρός έχει πρώτα χαρακτηριστεί ως για-τρός με μια εθνική ιατρική άδεια είτε ως γενικός ιατρός ή ως ειδι-κός σε οποιονδήποτε κλάδο της ιατρικής Στη συνέχεια μια επι-πλέον εξειδικευμένη εκπαίδευση δύο έως τριών ετών στην ανθρω-ποσοφική ιατρική είναι απαραί-

τητη για την απόκτηση ενός διε-θνώς αποδεκτού πιστοποιητικού ως ανθρωποσοφικού ιατρού σε ένα Ίδρυμα με άδεια από τους εθνικούς ανθρωποσοφικούς ια-τρικούς συλλόγους Μεταπτυχι-ακά προγράμματα εκπαίδευσης είναι επίσης διαθέσιμα για όλους τους ειδικούς Την ευθύνη για την εκπαίδευση των ιατρών έχουν οι εν λόγω εθνικοί ανθρωποσοφικοί ιατρικοί σύλλογοι και η διεθνής κοινότητα ανθρωποσοφικών ια-τρών Οι ανθρωποσοφικοί ιατροί ακολουθούν ένα υψηλό επίπεδο ιατρικών υπηρεσιών που περιγρά-φονται στις κατευθυντήριες οδη-γίες για την Ορθή Επαγγελματική Πρακτική στην Ανθρωποσοφική Ιατρική Επιπλέον οι ανθρωποσο-φικοί ιατροί τηρούν τις laquoΠρότυ-πες Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Άσκηση Συμπληρωματικών Θεραπειών από Ιατρούς στην Ευ-ρωπαϊκή Ένωση μια κοινή σύμ-βαση των Ευρωπαϊκών συλλόγων των ιατρών συμπληρωματικής και εναλλακτικής ιατρικής Η δια-θεσιμότητα της ανθρωποσοφικής ιατρικής εκπαίδευσης ποικίλλει ανάλογα με τις διαφορετικές νο-μικές απαιτήσεις στα κράτη μέλη της ΕΕ Η εκπαίδευση η επαγγελ-ματική κατάρτιση και η πιστοποί-

ηση για άλλους επαγγελματίες στην ανθρωποσοφική ιατρική παρέχονται από τα κριτήρια εκ-παιδευτικών προγραμμάτων και ποιοτικού ελέγχου των εθνικών επαγγελματικών φορέων των συγκεκριμένων επαγγελμάτων ανθρωποσοφικών θεραπειών Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα πρέπει να είναι διαπιστευμένα από τη διε-θνή ανθρωποσοφική ιατρική κοι-νότητα εκπροσωπούμενη από το Ιατρικό Τμήμα στο Goetheanum στο Dornach της Ελβετίας και τον Διεθνή Συντονισμό Ανθρω-ποσοφικής Ιατρικής (ICAM) Το επίσημο επαγγελματικό πτυχίο αποτελεί προϋπόθεση για όλα τα επαγγέλματα φυσιοθεραπεία ψυχοθεραπεία διατροφολογία νοσηλευτική κλπΝοσοκομεία ανθρωποσοφικό ια-τρικά τμήματα σε νοσοκομεία και άλλα ιατρικά κέντρα που ασκούν ανθρωποσοφική ιατρική ακο-λουθούν τα συνήθη συστήματα ελέγχου της ποιότητας των νοσο-κομείων και των ιδρυμάτων και μπορούν επίσης να εφαρμόζουν το συγκεκριμένο ανθρωποσοφι-κό σύστημα ποιοτικού ελέγχου AnthroMedreg

Οι ασθενείς αναφέρουν υψηλή ικανοποίηση με την ανθρωποσοφική υγειονομική περίθαλψη Η έρευνα δείχνει ότι η ικανοποίηση των ασθενών είναι γενικά υψηλή και οι θεραπευτικές προσδοκίες εκπληρώνο-νται Σε μια ολλανδική έρευνα που ολοκληρώθηκε πρόσφατα 2099 ασθενείς ανέφεραν πολύ υψηλή ικανοποίηση με τις ανθρωποσοφικές πρακτικές πρωτοβάθμιας φροντίδαςΤο 200 δύο ανθρωποσοφικές κλινικές βαθμολο-γήθηκαν δεύτερη και τρίτη καλύτερες κλινικές στη Γερμανία Το Κοινοτικό Νοσοκομείο Havelhohe στο Βερολίνο της Γερμανίας έχει αναγνωριστεί ως ένα νοσοκομείο με καθορισμένη έμφαση στην ογκο-λογία στον κρατικό νοσοκομειακό σχεδιασμό από το2011 Οι ασθενείς της ανθρωποσοφικής υγειονο-

μικής περίθαλψης ποικίλλουν όσο και οι ασθενείς που χρησιμοποιούν άλλες μορφές ιατρικής Η αν-θρωποσοφική ιατρική χρησιμοποιείται από οποιον-δήποτε επιθυμεί να αναζητήσει αυτοδιαχείριση και ενεργό συμμετοχή στη θεραπεία και τη διαδικασία ίασης Κάποιοι ασθενείς ζητούν να χρησιμοποιή-σουν όλο το φάσμα των διαθέσιμων ανθρωποσοφι-κών ιατρικών υπηρεσιών ενώ άλλοι χρησιμοποιούν μόνο συγκεκριμένες υπηρεσίες ή τα φαρμακευτικά προϊόντα που θεωρούν χρήσιμα για τις ειδικές περι-στάσεις τους Παρrsquo όλα αυτά οι μελέτες δείχνουν ότι οι ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία ανθρωποσο-φικής ιατρικής προσβάλλονταν πιο βαριά ή νοσού-σαν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα πριν από την έναρξη της θεραπείας

ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ



ΝΟΜΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗΤο ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ Οι διάφορες παραδόσεις συμπλη-ρωματικής και εναλλακτικής ια-τρικής (CAM) στην Ευρώπη και σε όλο τον έχουν οδηγήσει σε μια πολύπλοκη νομική κατάσταση για την ανθρωποσοφική ιατρική τα τελευταία πενήντα χρόνιαΑν και ασκείται σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη της ΕΕ η ανθρωποσο-φική ιατρική αναγνωρίζεται νομι-κά ιατρική σε διάφορους βαθμούς μόνο στην Αυστρία τη Δανία τη Φινλανδία τη Γερμανία την Ιτα-λία τη Λετονία τη Ρουμανία την Ελβετία και το Ηνωμένο Βασίλειο Η σουηδική νομοθεσία αποκλείει την άσκηση θεραπειών συμπλη-ρωματικής και εναλλακτικής ια-τρικής (CAM) από ιατρούς μόνο μία κλινική η Vidar Clinic διαθέτει ειδική νομική άδεια να εφαρμόζει ανθρωποσοφική ιατρική Γενικώς

οι υπηρεσίες υγείας ανθρωποσο-φικής ιατρικής αποζημιώνονται από τη δημόσια ασφάλιση υγείας σε λίγα μόνο ασφαλιστικά συστή-ματα Οι ιατροί ανθρωποσοφικής ιατρικής αποζημιώνονται στη Γαλλία τη Φινλανδία τη Γερμανία την Ολλανδία τη Σουηδία την Ελ-βετία και το Ηνωμένο Βασίλειο Η ιδιωτική ασφάλιση υγείας για αν-θρωποσοφική ιατρική είναι δυνα-τή μόνο στην Αυστρία το Βέλγιο τη Δανία τη Γαλλία τη Γερμανία την Ιταλία και την Ολλανδία και για ορισμένες υπηρεσίες στην Ελβετία Όσον αφορά την ΕΕ η νομική κα-τάσταση της ανθρωποσοφικής ιατρικής περιπλέκεται από τις δι-αιρεμένες αρμοδιότητες της δη-μόσιας υγείας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ Από τη μία πλευ-

ρά τα κράτη μέλη της ΕΕ εξακο-λουθούν να είναι υπεύθυνα για τα εθνικά συστήματα υγείας τους - και συνεπώς τη ρύθμιση της αν-θρωποσοφικής ιατρικής Από την άλλη οι αρμόδιες εθνικές αρχές πρέπει να ακολουθούν τους κα-νονισμούς της ΕΕ για τη θέσπιση προτύπων για την αδειοδότηση την παραγωγή και την εμπορία των φαρμάκων για ανθρώπινη χρήση στις αντίστοιχες εθνικές αγορές Οι κανονισμοί της ΕΕ εξακολουθούν να μην αναγνωρί-ζουν την ανθρωποσοφική ιατρική όπως θα έπρεπε Αυτό έχει εκτε-ταμένες συνέπειες για τη διαθε-σιμότητα των ανθρωποσοφικών φαρμακευτικών προϊόντων και επομένως για την ανθρωποσοφι-κή ιατρική στην ΕΕ Ο Κοινοτικός Κώδικας της ΕΕ αναφορικά με τα φαρμακευτι-



κά προϊόντα που προορίζονται για ανθρώπινη χρήση (κυρίως η Οδηγία 200183ΕΚ και η Οδη-γία 200424ΕΚ) κάνει διάκριση μεταξύ μιας γενικής διαδικασίας χορήγησης άδειας για φαρμακευ-τικά προϊόντα και ειδικών απλο-ποιημένων καταχωρίσεων για ομοιοπαθητικά και παραδοσιακά φυτικά φαρμακευτικά προϊόντα Οι συγκεκριμένες προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή των ανθρωποσοφι-κών φαρμακευτικών προϊόντων δεν αναγνωρίζονται σε αυτόν τον κώδικα γεγονός που σημαίνει ότι μόνο τα ανθρωποσοφικά φαρμα-κευτικά προϊόντα που εμπίπτουν στις ειδικές κατηγορίες για τα ομοιοπαθητικά ή τα παραδοσι-ακά φυτικά φαρμακευτικά προϊ-όντα πληρούν τις προϋποθέσεις για απλοποιημένη καταχώριση Η πλειονότητα των συνταγογρα-φούμενων ανθρωποσοφικών φαρμακευτικών προϊόντων πρέ-πει να έχει εγκριθεί σύμφωνα με τη διαδικασία αδειοδότησης για όλα τα φαρμακευτικά προ-ϊόντα που ορίζεται στο πλαίσιο κανονισμών της ΕΕ Οι αρμόδιες εθνικές αρχές υποχρεούνται να εφαρμόζουν τους κανονισμούς αυτούς ιδίως μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου το 200 Οι κανονισμοί αυτοί δε λαμ-βάνουν υπόψη τα ιδιαίτερα χαρα-κτηριστικά και τις μεθόδους πα-ρασκευής και την ατομοκεντρική πρακτική των ανθρωποσοφικών φαρμακευτικών προϊόντων και ως εκ τούτου δεν είναι κατάλλη-λοιΟ μόνος τρόπος να αποδοθεί δι-καιοσύνη για την ανθρωποσοφι-κή ιατρική είναι αν το ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ αναφορικά με τα φαρμακευτικά προϊόντα για αν-θρώπινη χρήσηbull αναγνωρίσει τα ανθρωποσοφι-κά φαρμακευτικά προϊόντα ως ειδική κατηγορία

bull ορίσει επαρκείς διαδικασίες για την αδειοδότηση ή καταχώρισή τουςbull αναγνωρίσει επαρκώς τις ειδικές μεθόδους παρασκευής τουςbull αποδεχθεί το μακρόχρονο ιστο-ρικό ασφάλειάς τουςbull λάβει υπόψη το γεγονός ότι πρό-κειται για προϊόντα χαμηλού κέρ-δους με περιορισμένους οικονο-μικούς πόρουςΈνα κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο - το έργο του ESCAMP Ένα τέτοιο πλαίσιο είναι απα-ραίτητο για να διασφαλιστεί η μελλοντική διαθεσιμότητα αυτών των φαρμακευτικών προϊόντων για ασθενείς και ιατρούς Κατάλ-ληλα ρυθμιστικά πλαίσια για τα ανθρωποσοφικά φαρμακευτικά προϊόντα υπάρχουν μόνο σε ένα κράτος της ΕΕ (Γερμανία) αν και υπάρχουν και στην Ελβετία Η Ευ-ρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναγνω-ρίσει την ύπαρξη συστημάτων θεραπείας των οποίων τα φαρμα-κευτικά προϊόντα δε διαθέτουν επαρκές ρυθμιστικό πλαίσιο και το 2008 πρότεινε ότι θα πρέπει να αξιολογηθεί η καταλληλότητα ενός χωριστού νομικού πλαισίου για τα φαρμακευτικά προϊόντα ορισμένων παραδόσεων όπως η ανθρωποσοφική ιατρική Σε αυτό το πλαίσιο το 2010 ιδρύθηκε ο ESCAMP (Ευρωπαϊκός Επιστη-μονικός Συνεταιρισμός για τα Ανθρωποσοφικά Φαρμακευτικά Προϊόντα) για να διευκολύνει την ανάπτυξη ενός κατάλληλου ρυθ-μιστικού πλαισίου για τα ανθρω-ποσοφικά φαρμακευτικά προϊό-ντα στην ΕΕ Το έργο του ESCAMP περιλαμβάνει τρία καθήκοντα i Ανάπτυξη μεθόδων και προτύ-πων για την επιστημονική αξιο-λόγηση της δραστικότηταςαπο-τελεσματικότητας της ασφάλειας και της σχέσης κόστους-αποτελε-σματικότητας των ανθρωποσοφι-κών φαρμακευτικών προϊόντων ii (Με βάση το i) επεξεργασία

κατάλληλων κατηγοριών και κρι-τηρίων για ένα μελλοντικό ρυθ-μιστικό πλαίσιο για τα ανθρωπο-σοφικά φαρμακευτικά προϊόντα στην ΕΕiii Εφαρμογή αυτών των μεθό-δων και των ρυθμιστικών κριτη-ρίων σε έγγραφα αναφοράς και μονογραφίες προϊόντων Η στρατηγική του ESCAMP για επιστημονική αξιολόγηση των αν-θρωποσοφικών φαρμακευτικών προϊόντων ακολουθεί μια συνο-λική προσέγγιση του συστήματος με τρία στάδια αξιολόγησηςi Περιγραφή της ανθρωποσοφι-κής ιατρικής και ανθρωποσοφι-κών φαρμακευτικών προϊόντωνii Αξιολόγηση της θεραπείας με ανθρωποσοφικά φαρμακευτικά προϊόντα ως ένα συνολικό σύ-στημαiii Αξιολόγηση των επιμέρους αν-θρωποσοφικών φαρμακευτικών προϊόντων και των ομάδων αν-θρωποσοφικών φαρμακευτικών προϊόντωνΉδη ο ESCAMP επεξεργάζεται μια λεπτομερή τεκμηριωμένη πρό-ταση για ένα ρυθμιστικό πλαίσιο αναφορικά με τα ανθρωποσο-φικά φαρμακευτικά προϊόντα Η πρόταση έχει αναπτυχθεί σύμφω-να με δύο βασικές αρχέςbull Πρέπει να καλύπτεται όλο το φά-σμα των ανθρωποσοφικών φαρ-μακευτικών προϊόντωνbull Τροποποιήσεις και προσθήκες στον Κοινοτικό Κώδικα της ΕΕ που αφορούν φαρμακευτικά προϊό-ντα για ανθρώπινη χρήση πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο περι-ορισμένεςΕθνικά ρυθμιστικά παρα-δείγματα Ελβετία Η ανθρωποσοφική ια-τρική αναγνωρίζεται στο ελβετικό σύστημα υγείας από το γεγονός ότι το πιστοποιητικό καταλληλό-τητας ενός ιατρού ανθρωποσο-φικής ιατρικής το εκδίδει ο επίση-



μος ελβετικός Ιατρικός Σύλλογος Ως αποτέλεσμα της απόφασης του ελβετικού δημοψηφίσματος τον Μάιο του 2009 να συμπερι-ληφθεί η συμπληρωματική και εναλλακτική ιατρική στο ελβετι-κό σύνταγμα η ανθρωποσοφική ιατρική αναγνωρίζεται στο ελβε-τικό νομικό σύστημα υγείας ως ει-δική ιατρική και γίνεται αποδεκτή ως πάροχος δημόσιων βασικών υπηρεσιών υγείαςΤο ελβετικό νομικό σύστημα για την εμπορία φαρμακευτικών προϊόντων παρέχει μια απλοποι-ημένη διαδικασία καταχώρισης των φαρμακευτικών προϊόντων συμπληρωματικής και εναλλα-κτικής ιατρικής (CAM) λόγω του χαμηλού συντελεστή κινδύνου τους Αυτή η απλοποιημένη δια-δικασία καταχώρισης βασίζεται σε επικαιροποιημένα επιστημο-νικά και τεχνικά πρότυπα καθώς και στην εξέταση του χαρακτήρα της συγκεκριμένης θεραπείας Τα ανθρωποσοφικά φαρμακευτικά προϊόντα καταχωρίζονται σύμ-φωνα με αυτή την απλοποιημέ-νη διαδικασία και αντιπρόσωποι

από την ομάδα-Ομπρέλα όλων των επαγγελματικών οργανώσε-ων στη συμπληρωματική ιατρική συμπεριλαμβανομένου του Ελβε-τικού Ανθρωποσοφικού Ιατρικού Συλλόγου είναι μέλη των συμ-βουλευτικών επιτροπών της Ελ-βετικής ρυθμιστικής αρχής (EAK) Γερμανία Η νομοθετική ρύθμιση του γερμανικού συστήματος υγεί-ας (Deutsches Sozialge- setzbuch) αναγνωρίζει την ανθρωποσο-φική ιατρική μαζί με την ομοιο-παθητική και τη φυτοθεραπεία ως laquoειδική μέθοδο θεραπείαςraquo (Besondere Therapie- richtung) Αυτό σημαίνει ότι η θεραπεία και τα φαρμακευτικά προϊόντα των ειδικών μεθόδων θεραπείας διατίθενται στην υπηρεσία της υγείας και αποζημιώνονται από τους ασφαλιστικούς φορείς Αυτό ισχύει και για τα ανθρωποσοφικά φαρμακευτικά προϊόντα που δεν απαιτούν ιατρική συνταγήΕπιπλέον η γερμανική νομοθεσία για τα φαρμακευτικά προϊόντα ορίζει μια ξεχωριστή ρύθμιση για τα φαρμακευτικά προϊόντα αυτών των ειδικών μεθόδων θεραπείας

και κατrsquo επέκταση του νομικού πλαισίου της ΕΕ περιλαμβάνει την ανθρωποσοφική ιατρική και τη φυτοθεραπεία στην εν λόγω ρύθ-μιση η οποία παρέχει έναν νομι-κό ορισμό των ανθρωποσοφικών φαρμακευτικών προϊόντωνΑυτή η πλουραλιστική προσέγγι-ση του γερμανικού συστήματος υγείας επιτρέπει στην ανθρωπο-σοφική ιατρική να είναι παρούσα στη νοσοκομειακή και εξωνοσο-κομειακή περίθαλψη υγείας στη Γερμανία Στη Γερμανία 2000 ια-τροί δραστηριοποιούνται στην ανθρωποσοφική ιατρική και η εφαρμογή της έχει καθιερωθεί στη γενική ιατρική περίθαλψη Το ασφαλιστικό σύστημα υγείας στη Γερμανία είναι ανοικτό σε ει-δικά και ατομικά προγράμματα ασφάλισης για ανθρωποσοφι-κή ιατρική και επιτρέπει στους ασφαλιστικούς φορείς να τα συ-μπεριλαμβάνουν στα ολοκλη-ρωμένα συστήματα φροντίδας υγείας καθιστώντας έτσι δυνατή την αποζημίωση της ανθρωπο-σοφικής ιατρικής θεραπείας από τα ασφαλιστικά ταμεία



Όλα τα ιατρικά επαγγέλματα μπο-ρούν να ενισχυθούν με περαιτέρω εκπαίδευση στην ανθρωποσοφική αντίληψη για τον άνθρωπο και την ανάπτυξή του ως προσωπικότη-τα Επιπλέον η ανθρωποσοφική ιατρική έχει διευρύνει την ιατρική με ένα σύνολο ειδικών θεραπειών που αναπτύσσονται με αυτή την αντίληψη για τον άνθρωπο Στη συνέχεια παρουσιάζονται πε-ραιτέρω πληροφορίες και κάποιες αναφορές για τις πιο κοινές από αυτές τις θεραπείες ανθρωποσο-φική εικαστική θεραπεία θεραπεία ευρυθμίας ανθρωποσοφική φυσι-οθεραπεία και θεραπεία ρυθμικού μασάζ

Ανθρωποσοφική εικαστική θεραπεία

Θεραπευτικό σχέδιο amp ζωγραφική Με στόχο την επί-τευξη εσωτερικής ισορροπίας το θεραπευτικό σχέδιο και η ζωγρα-φική αποσκοπούν στην προώ-θηση μιας εντατική διαδικασίας αυτο-εξέτασης από την πλευρά του ασθενούς Ταυτόχρονα η εσωτερική εμπλοκή του ασθενούς με σχήματα και χρώματα του πα-ρέχει μια ευκαιρία να επηρεάσει ζωτικές λειτουργίες του σώμα-τος Το σχέδιο και η ζωγραφική μπορούν να απελευθερώσουν δημιουργικές δυνάμεις σε κάθε ανθρώπινο ον αποδεσμεύοντάς τις από τους περιορισμούς προ-ηγούμενων εμπειριών και δρώ-ντας ως καταλύτες για πράγματα που πρόκειται να υλοποιηθούν οι οποίες στη συνέχεια εισέρχο-νται στη συνείδηση και τίθενται

σε ισχύ με την ίδια τη δραστηριό-τητα της τέχνης Οι γνωστικές λει-τουργίες τα συναισθήματα και οι ψυχοσωματικές παθήσεις επηρε-άζονται ιδιαίτερα από το σχέδιοΜουσικοθεραπεία Η μουσική είτε μέσω της φωνής της μελωδί-ας της αρμονίας του ήχου ή του ρυθμού απευθύνεται στα συναι-σθήματα παρά στη νοημοσύνη Ούτε προηγούμενη γνώση ούτε μουσικό ταλέντο απαιτείται για τη συμμετοχή στη μουσικοθερα-πεία Υπάρχει μεγάλη γκάμα ορ-γάνων τα οποία είναι εύκολο να παίξει κάποιος Μαζί με τον θερα-πευτή ο ασθενής αυτοσχεδιάζει ή απλά ακούει μελωδίες ήχους και ρυθμούς Η επιλογή οργάνου εξαρτάται από την ατομική κατά-σταση του ασθενούς τον βαθμό σοβαρότητας και το στάδιο της νόσουΟ στόχος της μουσικοθεραπεί-ας είναι να αφεθεί κάποιος στην ησυχία ή στον ήχο Κάθε ρυθμική διαδικασία βοηθά στην τόνωση στην ενίσχυση και διατήρηση αυ-τού του δυναμισμού Η μουσικοθεραπεία είναι ένα στοιχείο ζωτικής σημασίας τόσο στην παιδιατρική όσο και στη θεραπεία των ενηλίκων με εσω-τερικές σωματικές και ψυχικές διαταραχές Μπορεί να είναι ιδι-αίτερα χρήσιμη για τη θεραπεία νόσων του αναπνευστικού του καρδιακού και του κυκλοφορικού συστήματος Στην εντατική φρο-ντίδα η μουσικοθεραπεία μπορεί να έχει άμεση σωματική επίδρα-ση Η αναπνοή των ασθενών γίνε-ται βαθύτερη και πιο κανονική με λιγότερη τεχνητή μηχανική εξάρ-τηση Η αρτηριακή πίεση ομαλο-

ποιείται και το στρες χαλαρώνει Γλυπτική Η γλυπτική χρησιμο-ποιείται για να προσφέρει στους ασθενείς μια σωματική εμπειρία με την άμεση ενασχόλησή τους με το εκάστοτε υλικό Ο σφυγμός και η αναπνοή μεταβάλλονται και δημιουργείται θερμότητα Τα υλι-κά που χρησιμοποιούνται περι-λαμβάνουν πέτρα σαπωνόλιθο ξύλο πηλό κερί πλαστελίνη και άμμο Αυτά βοηθούν τον ασθενή να κατανοήσει καλύτερα τη νόσο να την αποδεχθεί και να την ξεπε-ράσει και να προσεγγίσει τη ζωή με ανανεωμένο κουράγιο Η κα-τασκευή ομοιωμάτων από πηλό για παράδειγμα μπορεί να είναι πολύ ωφέλιμη στην ανορεξία Η καλλιτεχνική ενασχόληση με δια-φορετικά υλικά λειτουργεί θετικά τόσο στις σωματικές όσο και στις νοητικές αισθήσεις των ασθενώνΘεραπευτικός λόγος Ο λόγος είναι μία από τις πιο σημαντικές μορφές της ανθρώπινης επικοι-νωνίας Είναι κάτι περισσότερο από ένα όχημα πληροφοριών είναι μια έκφραση ολόκληρης της προσωπικότητας Η φωνή του κάθε ατόμου ο λόγος και η έκ-φρασή του είναι μοναδικά Η υπε-ρώα η γλώσσα τα χείλη και τα δόντια δημιουργούν ήχους που διατυπώνουν τη ροή του αέρα σε λέξεις Όλο αυτό συμβαίνει καθώς εισπνέουμε και εκπνέουμε - στην πραγματικότητα ο λόγος είναι αρθρωμένη εκπνοή Η αναπνοή επομένως παίζει έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στον λόγο Ο ρυθμός και το μέτρο ενός κει-μένου έχουν αντίκτυπο στην αναπνοή Ένα ποίημα γραμμέ-νο σε εξάμετρο για παράδειγ-

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

01ΕΙΔΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ



μα ενισχύει την αρμονία μεταξύ σφυγμού και αναπνοής σε μια ιδανική φυσική αναλογία 14 (18 αναπνοές προς 2 παλμούς ενός φυσιολογικού σφυγμού) και ως εκ τούτου έχει μια μετρήσιμη σταθε-ροποιητική και αναγεννητική επί-δραση στον καρδιακό και κυκλο-φορικό ρυθμό Η έρευνα έδειξε ότι στη θεραπευτική απαγγελία εξαμέτρου η ανισότητα στον ρυθμό αναπνοής εναρμονίστηκε και έγινε πολύ πιο συγχρονική με τον καρδιακό ρυθμό Αυτό σημαί-νει ότι η θεραπευτική απαγγελία εξαμέτρου έχει θετική επίδραση στη ρύθμιση της αρτηριακής πί-εσης Ερευνητικές μελέτες στην ανθρω-ποσοφική εικαστική θεραπείαbull Hamre HJ Witt CM Glockmann A Ziegler R Willich SN Kiene H Ανθρωποσοφικές θεραπευτικές τέχνες σε χρόνια νόσο μια τετρα-ετής προοπτική μελέτη κοόρτης Explore 200 3(4)365-1bullCysarz D von Bonin D Lackner H

Heusser P Moser M Bettermann H Ταλαντώσεις καρδιακού ρυθ-μού και συγχρονισμός αναπνοής κατά την απαγγελία ποίησης Am J Physiol Heart Circ Physiol 2004 28H59-H58Θεραπεία ευρυθμίας Ο όρος ευρυθμία προέρχεται από τα Ελ-ληνικά (eu=όμορφος) και σημαί-νει laquoόμορφος ρυθμόςraquo Η laquoομορ-φιάraquo είναι η αρμονία εσωτερικού και εξωτερικού της πνευματικής εμπειρίας και της έκφρασής της στη σωματική κίνηση Η ευρυθ-μία αναπτύχθηκε ως χορός για το θέατρο που στη συνέχεια επε-κτάθηκε για εκπαιδευτικούς και θεραπευτικούς σκοπούς Η θεραπεία ευρυθμίας χρησιμο-ποιεί τον λόγο τις χειρονομίες και τη μουσική και τα μεταφράζει σε μια μοναδική μορφή κίνησης Σε κάθε σύμφωνο και φωνήεν απο-δίδονται συγκεκριμένες κινήσεις Τα γεωμετρικά σχήματα αποδί-δονται σε φωνήεντα για παρά-δειγμα στην περίπτωση του A τα

χέρια εκτείνονται και τεντώνονται προς τα επάνω προς τα εμπρός προς τα πίσω ή διαγώνια προς τα κάτω για το O τα χέρια σχημα-τίζουν έναν μεγάλο κύκλο με τα ακροδάχτυλα απλώς να αγγίζο-νται για το E τα χέρια απλώνο-νται και οι καρποί σταυρώνονται Τα σύμφωνα γενικώς εκφράζο-νται μέσω της κίνησης το Δ για παράδειγμα παριστάνεται με μία χειρονομία προς τα εμπρός το Ρ με τα χέρια σε κύκλους που περι-στρέφονται κάθετα προς τα κάτω και το Ζ με τα χέρια σε έκταση και σπρώχνοντας προς τα έξω Βάσει της ιατρικής διάγνωσης που παρέχεται από τον ιατρό και τη διάγνωση του ατόμου ο θερα-πευτής ευρυθμίας επιλέγει κάποι-ους από αυτούς τους ήχους και τις χειρονομίες και τα εξασκεί μαζί με τον ασθενή για να επιτύχει το επιθυμητό θεραπευτικό αποτέ-λεσμα Ο στόχος είναι να ρυθμι-στούν οι δυνάμεις έκφρασης του σώματος που έχουν διαταραχθεί



λόγω της ασθένειας Οι ευρυθ-μικές κινήσεις δημιουργούν μια σύνδεση μεταξύ των εξωτερικών κινήσεων του σώματος και των εσωτερικών ζωτικών λειτουργιών του οργανισμού Οι θεραπευτι-κές ευρυθμικές ασκήσεις μπορεί να περιλαμβάνουν ολόκληρο το σώμα ή συνδυασμούς όπως βρα-χίονες και χέρια πόδια και πέλμα-τα δάκτυλα χεριών και ποδιών μπορεί επίσης να προστεθούν βήματα και άλματα Κατά τη δι-αδικασία αυτή η ακολουθία των κινήσεων είναι προσαρμοσμένη στην κατάστασή του ασθενούς η θεραπεία ευρυθμίας μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί σε καθιστή ή ύπτια θέση ακόμη και με σοβαρά άρρωστους ασθενείς ή με αυτούς που βρίσκονται στη μονάδα εντατικής θεραπείαςΟι ασκήσεις είναι ειδικά σχεδια-σμένες για την τόνωση ενίσχυση και ρύθμιση κάθε σωματικής λει-τουργίας και διαδικασίας Ανά-λογα με το πρόγραμμα άσκησης που επιλέγεται μπορεί να αντιμε-τωπιστούν το κυκλοφορικό και το αναπνευστικό ο μεταβολισμός η γενική κινητικότητα και η ισορ-ροπία Καθώς όλα τα όργανα και τα συστήματά τους διεγείρονται από την ενεργό κίνηση τα μοτίβα ευρυθμικής κίνησης επηρεάζουν τις λειτουργίες συγκεκριμένων οργάνων καθώς και τη συναισθη-ματική και διανοητική ικανότητα του ατόμου να εκφράζει και να βιώνειΕρευνητικές μελέτες στη θερα-πεία ευρυθμίαςbull Seifert et al Επιπτώσεις της συ-μπληρωματικής θεραπείας ευ-ρυθμίας στη μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού Complement Ther Med (2008) doi101016j ctim200809005)bull Hamre HJ Witt CM Glockmann A Ziegler R Willich SN Kiene H Η θεραπεία ευρυθμίας σε χρόνια νόσο μια τετραετής προ-

οπτική μελέτη κοόρτης BMC Δημόσια Υγεία 200 (61)DOI 101186141-2458--61bull Majorek M Tuchelmann T Heusser P Θεραπευτική Ευρυθ-μία - κινησιοθεραπεία για παι-διά με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότη-τας (ADHD) μια πιλοτική μελέτη Complement Ther Nurs Midwifery 2004 10(1)46-53Ανθρωποσοφική φυσιοθερα-πεία και θεραπεία ρυθμικού μασάζ Εκτός από τις συμβατικές κινητικές ασκήσεις οι ανθρωπο-σοφικοί φυσιοθεραπευτές παρέ-χουν και θεραπεία ρυθμικού μα-σάζΟ ρυθμός κατέχει κεντρική θέση στις διαδικασίες υγιούς ζωής Κάθε κύτταρο και όργανο έχει τους δικούς του φυσιολογικούς ρυθμούς ολόκληρος ο οργα-νισμός χρειάζεται τον ρυθμό ύπνουεγρήγορσης Οι διαταρα-χές αυτών των ρυθμικών λειτουρ-γιών μπορεί να υποδηλώνουν πι-θανή ή πραγματική ασθένεια Ο θεραπευτής μπορεί να ενισχύ-σει ή να ηρεμήσει οποιαδήποτε από τις δύο κύριες λειτουργικές δραστηριότητες του σώματος αυτές που συνδέονται με το νευ-ρικό σύστημα ή αυτές που είναι ενεργές στον μεταβολισμό Μία από τις πιο σημαντικές τεχνικές είναι η εναλλαγή ενίσχυσης και χαλάρωσης με έναν ρυθμικό τρό-πο όπως ο ρυθμός αναπνοής ή ο καρδιακός παλμός Αυτό διεγείρει τις βιολογικές διεργασίες μέσα στους ιστούς Αυτή η θεραπεία ρυθμικού μασάζ εξελίχθηκε από το κλασικό σου-ηδικό μασάζ σε μια ειδική τεχνι-κή μασάζ από την Ita Wegman MD ιατρό που εκπαιδεύτηκε στη φυσιοθεραπεία στο Σουηδικό Μασάζ και τη Γυμναστική Περι-λαμβάνει πολλούς από όρους και κινήσεις του βασικού μασάζ όπως η θωπεία το ζύμωμα (τεχνική μά-

λαξης) ή η μάλαξη και η τριβή με τη γενική εξαίρεση της κρούσης και των ελαφρών κτυπημάτων (αλλεπάλληλα κτυπήματα και ελαφρά χαστούκια) Οι παραπάνω όροι έχουν διευρυνθεί σημαντικά και παράλληλα έχουν συντονιστεί εξαιρετικά σε μια πολύ ακριβή και δημιουργική τεχνική Για παρά-δειγμα η θωπεία περιλαμβάνει όχι μόνο συνεχή κτυπήματα μα-λακών μορίων αλλά και ποικίλες και καθορισμένες κινήσεις των τύ-πων του σχήματος οκτώ γνωστές ως lemniscates (infin) που εκτελού-νται χρησιμοποιώντας ένα ή δύο χέρια Τις τριβές μπορούμε να τις καταλάβουμε σαν να σχηματίζο-νται από τις δυναμικές κινήσεις μιας δίνης Αυτό δημιουργεί μια ποιότητα αναρρόφησης από τους ιστούς Όλα αυτά περιλαμβάνουν και αφορούν τις ιδιότητες της δια-κοπτόμενης δέσμευσης και χα-λάρωσης Η θεραπεία ρυθμικού μασάζ λειτουργεί αντίθετα προς τις δυνάμεις της βαρύτητας με της laquoδυνάμεις της ελαφρότητας Αυτό ενισχύει και στηρίζει τις ζω-τικές διεργασίες στο σώμα Πα-ρόλο που θυμίζει λεμφικό μασάζ τα οφέλη της θεραπείας ρυθμι-κού μασάζ δεν περιορίζονται στη λεμφική κυκλοφορία αλλά μάλ-λον στοχεύουν στον επηρεασμό όλων των υγρών του ανθρώπινου οργανισμού Επιπλέον τα έλαια για μασάζ της ανθρωποσοφικής ιατρικής δεν προσφέρουν μόνο λίπανση αλλά δρουν και ως φο-ρείς των ουσιών ίασης Επίσης έχουν αναπτυχθεί διάφορες μορ-φές υδροθεραπείας οι οποίες συμπληρώνουν αυτή τη μορφή θεραπευτικού μασάζΗ θεραπεία ρυθμικού μασάζ βοη-θά τις ικανότητες αυτό-ίασης του σώματος Παρέχει στο άτομο κα-λύτερο έλεγχο του σώματός του διορθώνοντας τις ανισορροπίες που προέρχονται από το στρες ή



και την ασθένεια υποστηρίζοντας έτσι και αποκαθιστώντας την αρ-μονία και τη διαδικασία αυτό-ία-σης του ίδιου του σώματος Είναι γνωστή για τα αποτελέσματά της εναρμόνισης και ολοκλήρωσης καθώς και για τη βελτίωση του κυκλοφορικού και την αποστράγ-γιση της λέμφου την αποβολή των τοξινών και την επαγωγή μιας ευχάριστης κατάστασης χαλάρω-σης και μιας ανανεωμένης αίσθη-σης ευεξίας Μπορεί να αποτελέσει ζωτικό στοιχείο για την αντιμετώπιση και διαχείριση των πλέον χρό-νιων διαταραχών και των περι-πτώσεων άσθματος στηθάγχης διαταραχών του ύπνου διατα-ραχών αρτηριακής και φλεβικής παροχής αίματος πονοκεφάλων διαφόρων τύπων προβλημάτων της σπονδυλικής στήλης και άλ-

λων μυοσκελετικών προβλημά-των αυτοάνοσων νοσημάτων δηλ ρευματικών παθήσεων κλπ Το μασάζ μπορεί επίσης να παί-ξει ρόλο στην περίθαλψη των ασθενών με καρκίνο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην αντιμε-τώπιση ορισμένων ψυχιατρικών παθήσεων για παράδειγμα της κατάθλιψης και του εθισμούΟ θεραπευτής πρέπει να συμμε-τέχει σε μια βαθιά κατανόηση του ανθρώπινου όντος τόσο από μια συμβατική φυσική επιστημονική άποψη όσο και από μια ανθρω-ποσοφική πνευματική επιστημο-νική άποψη εμφανή στην υγεία και την ασθένειαΟ τρόπος με τον οποίο προσεγγί-ζεται και παρέχεται το μασάζ είναι τόσο σημαντικός όσο και οι ίδιες οι τεχνικές Ο επαγγελματίας πρέ-πει να μάθει να καθοδηγείται από

τη γνώση και τις αρχές της ευαι-σθησίας της ευαισθητοποίησης από τη ζεστασιά και τον επαγγελ-ματισμόΕρευνητικές μελέτες στην ανθρω-ποσοφική φυσιοθεραπεία και στη θεραπεία ρυθμικού μασάζbull Hamre HJ Witt CM Glockmann A Ziegler R Willich SN Kiene H Θεραπεία ρυθμικού μασάζ σε χρόνια νόσο μια τετραετής προοπτική μελέτη κοόρτης J Altern Complement Med 200 13 (6)635-42bullTherkleson T Sherwood P Εμπειρία ασθενούς της εξωτερι-κής θεραπευτικής εφαρμογής της πιπερόριζας από ανθρωποσοφι-κά εκπαιδευμένους νοσηλευτές Ινδο-Ειρηνική Εφημερίδα της Φαινομενολογίας 2005 41-11



ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

02ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΟ Ανθρωποσοφικός Φαρμακευτικός Κώδικας (APC) εκδίδεται από τη Διεθνή Ένωση Ανθρωποσοφικών Φαρμακοποιών (IAAP)τον οργανισμό-ομπρέλα για τις εθνικές ενώσεις επαγγελματιών ανθρωποσοφι-κών φαρμακοποιών στην ΕυρώπηΗ Γενική Μονογραφία περί Ανθρωποσοφικών Παρασκευασμάτων στην Ελβετική Φαρμακοποι-

ία (PhHelv) ορίζει bull τα ανθρωποσοφικά σκευά-σματα bull τις πρώτες ύλες bull τις μεθόδους παρασκευής bull τη μορφή δοσολογίας ως εξής(Πρόκειται για ανεπίσημη μετάφραση της μονογραφί-ας ldquoAnthroposophische Zubereitungenrdquo Ανθρωποσο-φικά Παρασκευάσματα στην Ελβετική Φαρμακοποιία που δημοσιεύθηκε στο Συμπλήρωμα 102)

Ανθρωποσοφικά Παρασκευά-σματα Τα ανθρωποσοφικά πα-ρασκευάσματα αναπτύσσονται συνθέτονται και παράγονται σύμ-φωνα με τις αρχές της ανθρωπο-σοφικής νόησης των ανθρώπων των ζώων των ουσιών και της φύ-σης και είναι κατάλληλα για χρή-ση σύμφωνα με αυτές τις αρχέςΈνα ανθρωποσοφικό παρασκεύ-ασμα μπορεί να περιέχει μία ή περισσότερες δραστικές ουσίες μέσα και άλλα έκδοχα Σύμφωνα με τις ανθρωποσοφι-κές αρχές οι δραστικές ουσίες μπορεί να είναι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται ως τέτοιες ή πρώτες ύλες που έχουν μετατρα-πεί σε δραστικές ουσίες με μια επεξεργασία ανθρωποσοφικής ιατρικής Τα μέσα είναι έκδοχα που χρη-σιμοποιούνται για την παραγω-γή δραστικών ουσιών (πχ στη διαδικασία της δυναμοποίησης χρησιμοποιούνται ουσίες όπως νερό αλκοόλη ορός γάλακτος λακτόζη άμυλο ρυζιού ή γλυκερί-νη) Περαιτέρω έκδοχα χρησιμο-ποιούνται στην παρασκευή των μορφών δοσολογίας Πρώτες Ύλες Οι πρώτες ύλες για την παραγωγή ανθρωποσοφικών παρασκευασμάτων είναι ουσίες φυσικής ή συνθετικής προέλευ-σης και ειδικότερα

bull Ορυκτά πετρώματα μέταλλα φυσικά ύδατα (πχ θαλασσινό νερό)bull Οι πρώτες ύλες βοτανικής προ-έλευσης είναι συνήθως από πι-στοποιημένες βιοδυναμικές ή οργανικές καλλιέργειες ή από συ-γκομιδή βιώσιμων άγριων φυτών αποξηραμένα ή φρέσκα φυτά ή μέρη φυτών μεταξύ άλλων φύ-κια μύκητες και λειχήνες εκκρί-σεις φυτών χυμοί εκχυλίσματα (κλάσματα) ελαιορητίνες αιθέρια έλαια ή προϊόντα απόσταξης Τα φυτά μπορεί να προ-επεξεργα-στούν με ειδικές διαδικασίεςbullΠρώτες ύλες ζωολογικής προ-έλευσης ολόκληρα ζώα μέρη ζώων (πχ οργανικά παρασκευ-άσματα) εκκρίσεις αδένων από ζώα εκχυλίσματα (πχ Iecoris oleum) ασβεστολιθικές αποθέ-σεις (πχ Conchae) τα οργανικά παρασκευάσματα είναι πρώτες ύλες που λαμβάνονται από υγιή θερμόαιμα ζώα που εκτρέφονται με επαρκή και κατάλληλα συνή-θως βιοδυναμικά πρότυπα νωπά ή αποξηραμένα όργανα ή μέρη οργάνων (μεταξύ άλλων οστά αδένες) εκχυλίσματα οργάνων ιστών ή τμημάτων ιστού παρα-σκευάσματα από φρέσκο αίμαbullΠρώτες ύλες που μπορούν να χαρακτηριστούν χημι-κές (πχ Cuprum metallicum

Aesculinum)Οι πρώτες ύλες που χρησιμοποι-ούνται για την παραγωγή ανθρω-ποσοφικών παρασκευασμάτων πρέπει να συμμορφώνονται με τις ακόλουθες απαιτήσεις ανάλο-γα με την περίπτωση bullτις γενικές απαιτήσεις για πρώτες ύλες Φαρμακοποιίας (PhEur και PhHelv) της Γερμανικής Ομοιο-παθητικής Φαρμακοποιίας (GHPHAB) της Γαλλικής Φαρμακοποιί-ας (PhF)bullτις γενικές απαιτήσεις για ομοι-οπαθητικά παρασκευάσματα Φαρμακοποιίας ειδικότερα τις απαιτήσεις της γενικής μονογρα-φίας Ομοιοπαθητικών παρασκευ-ασμάτων της PhEurbullτις ειδικές απαιτήσεις συγκεκρι-μένων μονογραφιών της Φαρμα-κοποιίας της GHPHAB της PhF ή μιας κατάλληλης μονογραφίας ποιότητας του παρασκευαστή όταν δεν υπάρχει συγκεκριμένη μονογραφία σε μια φαρμακοποι-ία Αυτή η μονογραφία ποιότητας πρέπει να συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις που απαριθμούνται στο Παράρτημα 1 Μέρος ΙΙ Γ 2 του Διατάγματος περί συμπληρω-ματικών και φυτοχημικών Φαρ-μάκων (Komplementar und Phytoarzneimittelverordnung KPAV) SR 81221224 Όσον αφορά τις πρώτες ύλες ζωολογικής προέ-



λευσης πρέπει να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα για την ελα-χιστοποίηση του κινδύνου από την παρουσία φορέων λοίμωξης συμπεριλαμβανομένων των ιών στο ανθρωποσοφικό παρασκεύ-ασμα (βλ PhEur Ασφάλεια από ιούς (51)) Για τον σκοπό αυτό πρέπει να αποδεικνύεται ότι bullη μέθοδος παραγωγής περιλαμ-βάνει ένα στάδιο ή στάδια που έχει αποδειχθεί ότι αφαιρούν ή απενεργοποιούν φορείς λοίμω-ξηςbull ανάλογα με την περίπτωση οι πρώτες ύλες ζωολογικής προέ-λευσης συμμορφώνονται με τη μονογραφία της PhEur Προ-ϊόντα με κίνδυνο μετάδοσης φορέων ζωικών σπογγωδών εγκεφαλοπαθειών (Producta cum posibili transmissione vectorium enkephalopathiarum spongiformium animalium)bull ανάλογα με την περίπτωση τα ζώα και οι ιστοί που χρησιμο-ποιούνται για την απόκτηση των πρώτων υλών συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας τροφίμων από τις αρμόδιες αρχές για τα ζώα που προορίζονται για κατανάλωση από τον άνθρωπο

Επιπλέον όσον αφορά τα κύττα-ρα τους ιστούς και τα όργανα πρέπει να αποδεικνύεται ότι οι χρησιμοποιούμενες μέθοδοι πα-ραγωγής απονεκρώνουν την ύλη (απονέκρωση με την έννοια σύμ-φωνα με το άρθρο 2 παράγρα-φος 2 γράμμα α του νόμου περί μεταμόσχευσης SR 81021) Οι πρώτες ύλες βοτανικής προέ-λευσης πρέπει να συμμορφώνο-νται με τη μονογραφία της PhEur Φυτικά φάρμακα για ομοιοπαθη-τικά παρασκευάσματα (Plantae medicinales ad praeparationes homoeopathicas) Μέθοδοι Παρασκευής Για αν-θρωποσοφικά παρασκευάσματα οι ομοιοπαθητικές και ανθρω-ποσοφικές μέθοδοι παρασκευής μπορούν να χρησιμοποιούνται όπως περιγράφεται σταbull οι ομοιοπαθητικές μέθοδοι πα-ρασκευής που περιγράφονται στη GHPHAB ή στη PhFbull οι ανθρωποσοφικές μέθοδοι Πα-ρασκευή που περιγράφονται στη Ph Helv GPH ή στη B Hom Phbull Ειδικές ανθρωποσοφικές δια-δικασίες παραγωγής οι οποίες έχουν αναγνωριστεί από τις αρχές (APC) κεφάλαιο 1 Οι μέθοδοι παρασκευής ανθρωποσοφικών

παρασκευασμάτων της Ph Helv παρέχουν μια επισκόπηση των μεθόδων παρασκευής που χρησι-μοποιούνται στην ανθρωποσοφι-κή φαρμακευτική και τις περιγρά-φουν λεπτομερώς Εκδόθηκαν στο Supplementum 111 της Ph Helv in 2013 και περιέχουν όλες τις ειδικές ανθρωποσοφικές με-θόδους παρασκευής όπως η γο-νιμοποίηση των φυτών με μέταλ-λα μεταλλικά κάτοπτρα ειδικές θερμικές επεξεργασίες όπως μέ-θοδοι πέψης ρυθμικές μέθοδοι καθώς και μεθόδους παρασκευής διαφορετικής σύνθεσης Μορφές δοσολογίας Ένα αν-θρωποσοφικό παρασκεύασμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλες τις μορφές δοσολογίας που περι-γράφονται στην Φαρμακοποιία ή στην GHPHAB οι οποίες αντι-στοιχούν στην αντίληψη των αν-θρωποσοφικών φαρμακευτικών προϊόντων Όλες οι μορφές δο-σολογίας ανθρωποσοφικών πα-ρασκευασμάτων πρέπει να συμ-μορφώνονται με τη μονογραφία της σχετικής μορφής δοσολογίας της Ευρωπαϊκής Φαρμακοποιίας εκτός εάν υπάρχει αιτιολόγηση

Υφιστάμενοι νομικοί ορισμοί ανθρωποσοφι-κών φαρμακευτικών προϊόντων Μέχρι σήμερα μόνο το γερμανικό και το ελβετικό ιατρικό δίκαιο παρέχουν τον ορισμό ενός ανθρωποσοφικού φαρ-μακευτικού προϊόντος Γερμανία Νόμος περί της κυκλοφορίας φαρμακευτικών προϊόντων (Gesetz fi ber den Verkehr mit Arzneimitteln) Άρθρο 4 (33) Ένα ανθρωποσοφικό φαρμακευτικό προϊόν είναι ένα φαρμακευτικό προϊόν που έχει αναπτυχθεί σύμφωνα με την ανθρωποσοφική γνώση του ανθρώπου και της φύσης και που παράγεται σύμφωνα με την ομοιοπα-θητική διαδικασία επεξεργασίας που περιγράφεται στην Ευρωπαϊκή Φαρμακοποιία ή ελλείψει αυτής σε μία φαρμακοποιία που χρησιμοποιείται επίσημα στα κράτη Μέλη ή σύμφωνα με μία ειδική ανθρωποσοφι-κή διαδικασία επεξεργασίας και που προορίζεται για χρήση σύμφωνα με τις ανθρωποσοφικές αρχές ανα-φορικά με τον άνθρωπο και τη φύση Ελβετία Νόμος

του Ελβετικού Ινστιτούτου Φαρμακευτικών Προϊ-όντων περί της απλοποιημένης έγκρισης συμπλη-ρωματικών και φυτικών φαρμάκων (Verordnung des Schweizerischen Heilmittelinstituts fi ber die vereinfachte Zulassung von Komplementar und Phytoarzneimitteln) Άρθρο42f Ανθρωποσοφικό φαρμακευτικό προϊόν Φαρμακευτικό προϊόν οι δρα-στικές ουσίες του οποίου παρασκευάζονται με μία ομοιοπαθητική διαδικασία παρασκευής ή σύμφωνα με μία ανθρωποσοφική διαδικασία επεξεργασίας που πε-ριγράφεται στη Γερμανική Ομοιοπαθητική Φαρμακο-ποιία ή στη Βρετανική Ομοιοπαθητική Φαρμακοποιία ή σύμφωνα με μία ειδική ανθρωποσοφική διαδικασία επεξεργασίας και το οποίο συντίθεται και αναπτύσσε-ται σύμφωνα με την ανθρωποσοφική γνώση του αν-θρώπου του ζώου της ουσίας και της φύσης και προ-ορίζεται για χρήση σύμφωνα με αυτές τις αρχές



ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

03ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΑΣΘΕΝΩΝ ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣΟι ρίζες του κινήματος των ανθρωποσοφικών ασθενών κατά το μεγαλύτερο μέρος προέρχονται από επαγγελματίες ή ομάδες υποστήριξης τοπικών επαγγελματιών Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στη Γερμανία την Ελβετία την Αυστρία και την Ολλανδία όπου όλα αυτά τα χρόνια οι ομάδες υποστήριξης ενώθη-καν για να δημιουργήσουν εθνικές ενώσεις ομπρέ-λες Σε άλλες χώρες ιδρύθηκαν ενώσεις κατευθείαν σε εθνικό επίπεδο Με την πάροδο του χρόνου η εστίαση των οργανώσεων αυτών έχει αλλάξει από ομάδες υποστήριξης ιατρών σε ενώσεις που εκπρο-σωπούν τις απαιτήσεις και τις επιθυμίες των μελών τους σε εθνικό επίπεδοΟι ενώσεις ανθρωποσοφικών ασθενών διαφέρουν από τα περισσότερα άλλα είδη οργανώσεων ασθε-νών σε μία σημαντική πτυχή ενώ οι οργανώσεις ασθενών συνήθως επικεντρώνονται σε μία συγκε-κριμένη ασθένεια ή ομάδα ασθενειών το κίνημα των ανθρωποσοφικών ασθενών ασχολείται με τη διατήρηση και την προαγωγή της καλής υγείας γενι-κώς και την προώθηση του δικαιώματος να επιλέγει κάποιος τη θεραπεία που προτιμά

Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Ασθενών Αν-θρωποσοφικής Ιατρικής (EFPAM) ιδρύθηκε το 2000 ως μια οργάνωση ομπρέλα για όλες τις υπάρχουσες εθνικές ομοσπονδίες Έχει μέλη σε 15 χώρες και μία εκτός Ευρώπης Η συνδυασμένη συμμετοχή αυτών των εθνικών οργανώσεων είναι περίπου 50000Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι υποστηρίζουν την ανθρωποσοφική ιατρική και χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες και τα προϊόντα της περιστασιακά ή σε τακτική βάση όπως δείχνει η πρόσφατη έρευνα Τα περισσότερα μέλη των επιμέ-ρους οργανώσεων ανθρωποσοφικών ασθενώνbull υποστηρίζουν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης στην ιατρική δηλαδή να είναι σε θέση να χρησιμοποιούν το είδος της ιατρικής που εμπιστεύονται περισσότε-ρο είτε σε μια συγκεκριμένη κατάσταση ή γενικό-τεραbull παίρνουν την υγεία τους και τη διατήρηση της υγεί-ας πολύ σοβαράbull επιλέγουν στο μέτρο του δυνατού πιο ήπιες πα-ρεμβάσεις όπως η ανθρωποσοφική ιατρική έναντι πιο επεμβατικών μορφών ιατρικής παρέμβασης


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

04

ΙατροίInternationale Vereinigung Antroposophischer ArztegesellschaftenΔιεθνής Ένωση Ανθρωποσοφικών Ιατρικών Εταιρει-ών Federation Internationale des Associations Medicales Anthroposophiqueshttpwwwivaainfo

ΦαρμακοποιοίΔιεθνής Ένωση Ανθρωποσοφικών Φαρμακοποιών httpwwwiaaporguk

ΑσθενείςΕυρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Ασθενών Ανθρω-ποσοφικής Ιατρικήςhttpwwwefpameu

Ανθρωποσοφική ιατρική και επαγγελματικές οργανώσεις Ιατρικό Τμήμα της Σχολής Πνευματικών Επιστημών στο Goetheanum httpwwwmedsektion-goetheanumch

Οι ανθρωποσοφικοί παραγωγοί είναι μέλη της ECHAMP της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για τα Ομοι-οπαθητικά και Ανθρωποσοφικά Φαρμακευτικά Προϊόνταhttpwwwechampeu

Ευρωπαϊκός Επιστημονικός Συνεταιρισμός για τα Ανθρωποσοφικά Φαρμακευτικά Προϊόντα (ESCAMP)httpwwwescamporg

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ



Ο τομέας επιστημονικής έρευνας της ανθρωποσοφικής ιατρικής αντικαθιστά αρκετές επιστημονι-κές παραδόσεις Πρώτα απrsquo όλα η ανθρωποσοφική ιατρική βασίζε-ται στην παράδοση των φυσικών επιστημών και της συμβατικής ιατρικής Αυτές αποτελούν τη γε-νική βάση και αφετηρία για (την έρευνα στην) την ανθρωποσο-φική ιατρική Η ανθρωποσοφική ιατρική είναι πλήρως συμβατή με τα επιστημονικά δεδομένα που προέρχονται από αυτή την πα-ράδοση και σε μεγάλο βαθμό με τις έννοιες που αναπτύχθηκαν σε αυτή την παράδοση (έννοιες και θέσεις που αποκλείουν κα-τηγορηματικά όλες τις πνευματι-κές εξηγήσεις δεν είναι φυσικά συμβατές με τις έννοιες της αν-θρωποσοφικής ιατρικής) Είναι επίσης μέρος άλλων παραδόσε-ων όπως η ολιστική προσέγγιση στην επιστήμη η προληπτική και θεραπευτική προαγωγή της υγεί-ας καθώς και ο διαγνωστικός και θεραπευτικός προσανατολισμός στον επιμέρους ασθενήΗ έννοια της ανθρωποσοφικής ιατρικής βασιζόμενη στην ενσω-μάτωση της γνώσης από τη συμ-βατική επιστήμη και την ιατρική με τη γνώση από την πνευματι-κή επιστήμη (ανθρωποσοφία) έχει περιγραφεί σε αρκετά συγ-γράμματα ανθρωποσοφικής ια-τρικής Εννοιολογικά συνάδει με νεότερες σχετικές θεωρίες που αφορούν πολύπλοκα βιολογικά συστήματα όπως η επιγενετική

ο επειγοντισμός και η συστημι-κή βιολογία Η μεθοδολογική της προσέγγιση συνάδει επίσης εννοιολογικά με τις πρόσφατα ανεπτυγμένες μεθοδολογίες του προσανατολισμού στη συστημι-κή βιολογία και της αναγνώρισης μοτίβων καθώς και με το ανανε-ωμένο ενδιαφέρον για τον ρόλο των ειδικών γνώσεων στην κλινι-κή λογική και επιστήμηΗ πιο πρόσφατη ολοκληρωμένη συστηματική ανασκόπηση κλινι-κών μελετών θεραπείας ανθρω-ποσοφικής ιατρικής περιελάμ-βανε συνολικά 256 μελέτες που είχαν δημοσιευθεί μέχρι το τέλος του 2010 Από τις 256 μελέτες 4 ήταν προοπτικά συγκριτικές μελέτες (συμπεριλαμβανομένων 38 τυχαιοποιημένων κλινικών δο-κιμών RCTs) 90 προοπτικές και 52 αναδρομικές μελέτες χωρίς ομάδες σύγκρισης και 49 ανα-δρομικές συγκριτικές μελέτες με μία συγκριτική ομάδα Σε 38 από αυτές τις 256 μελέτες η ανθρω-ποσοφική ιατρική αξιολογήθηκε ως ένα ενιαίο θεραπευτικό σύ-στημα (συμπεριλαμβανομένων των θεραπειών ανθρωποσοφι-κής ιατρικής με και χωρίς φαρ-μακευτική αγωγή) Όσον αφορά τις υπόλοιπες υπήρχαν 10 μελέ-τες χωρίς φαρμακευτική αγωγή 133 μελέτες θεραπείας ιξού για καρκίνο και 84 μελέτες άλλων αν-θρωποσοφικών φαρμακευτικών προϊόντων Τα αποτελέσματα των μελετών είναι κατά κύριο λόγο θετικά και δεν υπάρχουν σχεδόν

καθόλου κίνδυνοι και παρενέρ-γειες αν υπάρχουν είναι ήπιες έως μέτριες Οι συγγραφείς αυτής της συστηματικής επισκόπησης κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η θεραπεία ανθρωποσοφικής ια-τρικής για ένα ευρύ φάσμα διατα-ραχών έδειξε κυρίως καλά αποτε-λέσματα με λίγες παρενέργειες υψηλό βαθμό ικανοποίησης των πελατών και ένα ευνοϊκό προφίλ κόστους-αποτελεσματικότητας σε σύγκριση με τη συμβατική θε-ραπείαΣτην ανθρωποσοφική ιατρική έχει αναπτυχθεί ένας αριθμός πολυεπιστημονικών προγραμ-μάτων υγειονομικής περίθαλ-ψης τα οποία περιγράφουν συ-γκεκριμένες διαγνωστικές και θεραπευτικές προσεγγίσεις για συγκεκριμένες ενδείξεις όπως για παράδειγμα η κατάθλιψη ο καρκίνος ο πυρετός αλλεργικής αιτιολογίας και οι διαταραχές της προσκόλλησης Έχουν επί-σης αναπτυχθεί διαγνωστικές και θεραπευτικές μέθοδοι ανθρω-ποσοφικής ιατρικής για χρήση στην υγειονομική περίθαλψη και κάποιες από αυτές τις μεθόδους έχουν επικυρωθεί Νέες μεθοδο-λογίες έρευνας ή καινοτομίες υφι-στάμενων μεθοδολογιών έχουν αναπτυχθεί Την τελευταία δεκα-ετία έχουν κατασκευαστεί αρκε-τές ερευνητικές υποδομές για την υλοποίηση έργων επιστημονικής έρευνας διαρθρωτική βάση

Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣΟΦΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

05



- Βιβλιογραφίαbull Baars EW Kienle GS Kiene H Heusser P Hamre HJ (υπο-βλήθηκε το 2014) Μια φιλοσοφική ανάλυση της οριοθέτησης μεταξύ επιστήμης και ψευδοεπιστήμης και η επιστημονική υπό-σταση της ανθρωποσοφικής ιατρικήςbullHeusser P (2011) Anthroposophische Medizin und Wissenschaft Beitrage zu einer integrativen medizinischen Anthropologie Stuttgart Schattauer Verlagbull Kienle GS Kiene H Albonico HU (2006) Ανθρωποσοφική Ιατρική Αποτελεσματικότητα χρησιμότητα κόστος ασφάλεια Στουτγάρδη Νέα Υόρκη Schattauer Verlag bull Kienle GS Glockmann A Grugel R et al (2011) Klinische Forschung zur Anthroposophischen Medizin - Update eines Health Technology Assessment-Berichts und Status Quo

Forschende Komplementarme- dizin 18(5)4-4bull Kienle GS Glockmann A Grugel R Hamre HJ Keine H Klinische Forschung zur Anthroposophischen Medizin - Update eines laquoHealth Technology Assessmentraquo-Berichts und Status Quo Forsch Komple- mentmed 2011184-4 (DOI 101159000331812)bull Kienle GS Albonico HU Hamre HJ et al Ανθρωποσοφική Ιατρική - ένα σύστημα Ολοκληρωμένης Ιατρικής που ξεκίνη-σε από την Ευρώπη Παγκόσμιες Εξελίξεις σε Υγεία και Ιατρική 2013 2(6)bull Steiner R Wegman I (2000) Grundlegendes fur eine Erweiterung der Heilkunst nach geisteswissenschaftlichen Erkenntnissen Basel Rudolf Steiner VerlagΓια περαιτέρω βιβλιογραφία βλ Παράρτημα 6

ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

06-Baars EW Τεκμηριωμένη προώθηση θεραπευτικής υγείας Μια προσανατολισμένη στη συστημική βιολογία θεραπεία της εποχιακής αλλεργικής ρινίτιδας με CitrusCydonia comp Διδα-κτορική Διατριβή Πανεπιστήμιο Wageningen 2011 - Baars EW Van der Meij A et al Imaginatie Inspiratie IntuTtie Hand- boek onderzoeksmethoden Amsterdam Uitgeverij SWP 2011- Bussing A Balzat HJ Heusser P Πνευματικές ανάγκες των ασθενών με χρόνιες επίπονες παθήσεις και καρκίνο πόνου - επικύρωση του ερωτηματολογίου πνευματικών αναγκών Eur J Med Res 2010 15(6)266-23- Bussing A Ostermann T Matthiessen PF Ο ρόλος της θρη-σκείας και της πνευματικότητας σε νοσηλευόμενους ασθενείς Επιβεβαιωτικά αποτελέσματα με το ερωτηματολόγιο SpREUK BMC Υγείας και Ποιότητας Ζωής 2005310 - Girke M Innere Medizin Grundlagen und therapeutische Konzepte der Anthroposophischen Medizin Berlin Salumed-Verlag 2010- Jeschke E Ostermann T Tabali M Bockelbrink A Witt MC Willich SN Matthes H Δημιουργία Προφίλ της Ανθρωποσο-φικής Ιατρικής στην Καθημερινή Πρακτική - Μια Βασισμένη στο Δίκτυο Προοπτική Πολυκεντρική Μελέτη Study Forsch Komplementmed 2009 16325-333 - Kiene H Komplementare Methodenlehre der klinischen Forschung Cog-nition-based Medicine Berlin Heidelberg - New York Springer Verlag 2001- Kienle GS Kiene H Die Mistel in der Onkologie - Fakten und konzeptionelle Grundlagen Stuttgart Schattauer Verlag 2003- Kienle GS Kiene H Από τον Αναγωγισμό στον Ολισμό Συ-στημικά προσανατολισμένες προσεγγίσεις στην έρευνα για τον καρκίνο Παγκόσμιες Εξελίξεις σε Υγεία και Ιατρική 2012

1(5)68-- Kienle GS Albonico H-U Fischer L Frei-Erb M Hamre HJ Heusser P Matthiessen PF Renfer A Kiene H Συμπληρω-ματικά συστήματα θεραπείας και ολιστική αξιολόγησή τους Explore Εφημερίδα Επιστήμης και Ίασης 2011 (3)15-8- Kooreman P Baars EW Ασθενείς των οποίων ο Γενικός Ιατρός γνωρίζει ότι η συμπληρωματική ιατρική τείνει να έχει χαμηλό-τερο κόστος και ζουν περισσότερο Ευρωπαϊκή Εφημερίδα των Οικονομικών της Υγείας 2012 13(6) 69-6- Kooreman P Baars EW Complementair werkende huisartsen en de kosten van zorg Gezondheidszorg ESB 99 (468)90-92- Koster EB Ong RRS Heybroek R Delnoij DMJ Baars EW Ο δείκτης ποιότητας καταναλωτών ανθρωποσοφικής υγειονομι-κής περίθαλψης μια μελέτη κατασκευής και επικύρωσης BMC Έρευνα Υπηρεσιών Υγείας 201414148- Kroz M Schad F Reif M von Laue H Feder G Zerm R Willich S Girke M Brinkhaus B Επικύρωση της Κρατικής Έκδοσης Ερωτηματολογίου σχετικά με την Αυτόνομη Ρύθμιση (State-aR) για ασθενείς με καρκίνο Eur J Med Res 2011 1645-468-Matthes H Integrative Behandlungskonzepte Arzneimittelsicherheit und Behandlungserfolge in der Komplementarmedizin Habilitations- schrift Berlin Charite - Universitatsmedizin Berlin 2010- Netzwerk Onkologiehttpwwwfi h-berlindenetzwerk-onkologiehtmlSoldner G Stellmann H Individuelle Padiatrie Leibliche seelische und geistige Aspekte in Diagnostik und Beratung Anthroposophisch-homoo- pathische Therapie Stuttgart Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft 2011- Steiner R Grundlinien einer Erkenntnistheorie der Goetheschen Welnottanschauung mit besonderer RGcksicht auf



Schiller Dornach Rudolf Steiner Verlag 1980- Steiner R Die Philosophie der Freiheit GrundzQge einer modernen Wel-tanschauung Seelische Beobachtungsresultate nach naturwissenschaft- licher Methode Dornach Rudolf Steiner Verlag 2011- Steiner R Die Geheimwissenschaft im Umriss Dornach Rudolf Steiner Verlag 2012Van der Bie G Ανοσολογία - εαυτός και μη-εαυτός από μια φαι-νομενολογική άποψη Driebergen Louis Bolk Instituut 2006- Van der Bie G Ολότητα στην επιστήμη - Μια μεθοδολογία για την αναγνώριση προτύπων και την κλινική διαίσθηση

Driebergen Louis Bolk Institute 2012- Van der Bie G Huber M Θεμέλια της ανθρωποσοφικής ια-τρικής Ένα εγχειρίδιο εκπαίδευσης Εδιμβούργο Floris Books 2003- Zajonc A Ο διαλογισμός ως στοχαστική αναζήτηση Όταν η επίγνωση γίνεται αγάπη Aurora Lindisfarne Press 2008- Μια σύντομη επισκόπηση της έρευνας για την ανθρωποσοφι-κή ιατρική υπάρχει στο Kienle GS Albonico HU Hamre HJ et al Ανθρωποσοφική Ιατρική - ένα σύστημα Ολοκληρωμένης Ιατρικής που ξεκίνησε από την Ευρώπη Παγκόσμιες Εξελίξεις σε Υγεία και Ιατρική 2013 2(6)

AnthroMedreg Το σήμα κατατεθέν των ανθρωποσοφικών νοσοκο-μείων τα οποία είναι εγγυημένα από το σύστημα ποιοτικού ελέγ-χου για ανθρωποσοφικής κλινι-κές Βλ httpwwwanthromedde Ανθρωποσοφικός Φαρμακευτι-κός Κώδικας (APC) Ο APC συγκε-ντρώνει σχετικές φαρμακευτικές πληροφορίες για τα ανθρωποσο-φικά φαρμακευτικά προϊόντα σε φαρμακευτική σύνταξη και γλώσ-σα Η τρίτη έκδοση εκδόθηκε το 2013 Λήψη στο httpwwwiaaporgukqualityindexhtml

Ανθρωποσοφική φαρμακευ-τική Η επιστήμη που σχετίζε-ται με την επινόηση ανάπτυξη και παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων σύμφωνα με την αν-θρωποσοφική αντίληψη του αν-θρώπου της φύσης της ουσίας και της φαρμακευτικής επεξερ-γασίας Βλ httpwwwiaaporgukpharmacyindexhtml

Ανθρωποσοφία lsquoAnthroposrsquo και lsquosophiarsquo σημαίνουν laquoάνθρωποςraquo και laquoσοφίαraquo στα αρχαία ελληνικά Η ετυμολογική έννοια του όρου laquoανθρωποσοφίαraquo είναι laquoη σοφία του ανθρώπουraquoΗ Ανθρωποσοφία στο Πλήρες Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό της Αγ-γλικής Γλώσσας Webster ορίζεται ως laquoΜια φιλοσοφία που βασίζε-

ται στη διδασκαλία του Rudolf Steiner (1861 -1925) η οποία maintains υποστηρίζει ότι η γνω-στική εμπειρία του πνευματικού κόσμου μπορεί να επιτευχθεί δυ-νάμει μιας προβλεπόμενης μεθό-δου αυτοπειθαρχίας

Βιογραφία Η εξέλιξη του ατό-μου στη διάρκεια της ζωής από την παιδική ηλικία στην ωριμότη-τα και στη συνέχεια στη φυσική laquoφθοράraquo μέχρι τον θάνατο κατά τη διάρκεια της ζωής κάθε περί-οδος εξέλιξης έχει έναν συγκεκρι-μένο σωματικό ψυχικό και πνευ-ματικό αστερισμό που οδηγεί σε μια διαφοροποιημένη αντίληψη πχ του νοήματος και συνεπώς της θεραπείας μιας νόσου στη μία ηλικία ή την άλλη Σε ολόκληρη τη ζωή το άτομο σταδιακά εδραι-ώνει τον εσωτερικό του εαυτό σε βάρος της σωματικής ζωτικότη-τας Αυτή η διαδικασία μπορεί να χρειάζεται επαγγελματική παρο-χή συμβουλών

Συμπληρωματική και εναλλα-κτική ιατρική (CAM) Η CAM προσφέρει μια σειρά συμπλη-ρωματικών ήκαι εναλλακτικών προσεγγίσεων για τη διατήρηση της υγείας και την πρόληψη και θεραπεία ασθενειών Οι επιστή-μες της CAM έχουν μια εξατομι-κευμένη και ολιστική προσέγγι-ση της υγειονομικής περίθαλψης

και στοχεύουν να προκαλέσουν και να υποστηρίξουν τη διαδι-κασία αυτο-ίασης του ατόμου Περιλαμβάνουν μεταβολή του τρόπου ζωής διατροφικές αλλα-γές σωματικές θεραπείες ψυχο-λογικές προσεγγίσεις της υγείας και χρήση φυσικής προέλευσης χαμηλού κινδύνου φαρμακευτι-κών προϊόντων Μπορούν συχνά να χρησιμοποιηθούν ως πρώτη επιλογή για άτομα που πάσχουν από ένα ευρύ φάσμα προβλημά-των υγείας ή ως συμπλήρωμα στη συμβατική θεραπεία Η ανθρω-ποσοφική ιατρική θεωρείται ένας από τους τρόπους CAM

Καταβολικό σύστημα (βλ νευ-ροαισθητικό σύστημα)

Βασιζόμενη στη γνώση ιατρική (CBM) Ένα πρόσφατα αναπτυγ-μένο μεθοδολογικό σύστημα επι-στημονικής ιατρικής το πρωτεύον στοιχείο της είναι η βάσει κριτη-ρίων αξιολόγηση της θεραπευτι-κής αιτιότητας στο επίπεδο του μεμονωμένου ασθενούς Αφού αναλυθούν και επεξηγηθούν οι αρχές και τα κριτήρια αξιολόγη-σης της αιτιότητας μιας μεμονω-μένης περίπτωσης η CBM δίνει τη δυνατότητα ενός μεθοδολογικού επαγγελματισμού της κλινικής κρίσης καθώς και της εξήγησης της εμπειρίας και τεχνογνωσίας των ιατρών Τα σχέδια μελέτης

ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ



της CBM επεκτείνουν το υπάρ-χον εύρος της κλινικής έρευνας εκτεινόμενα από τα κριτήρια που βασίζονται στην αξιολόγηση αιτι-ότητας σε μεμονωμένες περιπτώ-σεις σε νέες μορφές αξιολογήσε-ων κοόρτης

Demeter Το σήμα κατατεθέν της οργανικής δυναμικής γεωργίας Λαμβάνει υπόψη τη λειτουργία των πλανητών του σύμπαντος και αναπτύχθηκε από την ανθρωπο-σοφία httpwwwdemeternet

ESCAMP Ο Ευρωπαϊκός Επιστη-μονικός Συνεταιρισμός για τα Ανθρωποσοφικά Φαρμακευτικά Προϊόντα η πρωτοβουλία αυτή αποσκοπεί στην ανάπτυξη της επιστημονικής βάσης για ένα ρυθμιστικό πλαίσιο για τα ανθρω-ποσοφικά φαρμακευτικά προϊό-ντα στην ΕΕ

Θεραπεία ευρυθμίας Ασκήσεις που χρησιμοποιούν λόγο χειρο-νομίες και μουσική μεταφράζο-ντάς τα σε μια μοναδική μορφή κίνησης ειδικά σχεδιασμένες να διεγείρουν ενισχύουν ακόμη και να ρυθμίζουν κάθε λειτουρ-γία και διαδικασία του ανθρώπι-νου σώματος Για περισσότερες πληροφορίες βλ httpwwwhermeshealthcoukeur ythhtmtherapy

Διαδικασίες διαμόρφωσης Δο-μικές δυνάμεις που δίνουν σχήμα και μορφή σε ανόργανες ουσίες Στην ανθρωποσοφική φαρμα-κευτική οι πρώτες ύλες θεωρού-νται αποτέλεσμα των δυνάμεων διαμόρφωσης του ορυκτού του φυτικού και του ζωικού κόσμου Αυτές οι δυνάμεις είναι παρόμοι-ες με τις διαμορφωτικές δυνάμεις που επιδρούν στον ανθρώπινο οργανισμό υγιή ή ασθενή Η με-λέτη των δυνάμεων διαμόρφω-σης είναι ένας ειδικός κλάδος της

ανθρωποσοφικής φαρμακευτι-κής

Ολιστική προσέγγιση Μια προ-σέγγιση του ανθρώπινου όντος που ενσωματώνει όλες τις δια-στάσεις - βιολογική ψυχική πνευ-ματική και κοινωνική

Ομοιοπαθητική Ένα ιατρικό σύστημα που δημιουργήθη-κε στη Γερμανία η θεμελιώδης ιδέα της ομοιοπαθητικής είναι η Αρχή της Ομοιότητας ότι οι ου-σίες που είναι ικανές να προκα-λέσουν διαταραχή σε υγιή άτομα χρησιμοποιούνται ως φάρμακα για τη θεραπεία παρόμοιων μο-τίβων διαταραχής που βιώνουν οι άρρωστοι άνθρωποι Τα ομοι-οπαθητικά φάρμακα στοχεύουν στην κατεύθυνση και τόνωση των αυτό-ρυθμιστικών μηχανισμών του σώματος Η ομοιοπαθητική είναι ιδιαίτερα εξατομικευμένη και λαμβάνει υπόψη τα συμπτώ-ματα και τις ενδείξεις της νόσου τη σωματική διάπλαση του ασθε-νούς την προσωπικότητα την ιδιοσυγκρασία και τη γενετική προδιάθεση

Ολοκληρωμένη ιατρική Μια ια-τρική προσέγγιση που συνδυάζει θεραπείες που βασίζονται στην παθο σωματο-λογική κατανόη-ση της νόσου με θεραπείες που αξιοποιούν την υγειογενετική δυναμική του ασθενούς πχ με ανθρωποσοφικά φάρμακα και θεραπείες

Ζωτικές δυνάμεις Οι δυνάμεις ζωτικότητας που κάνουν τα αν-θρώπινα όντα να μεγαλώνουν να αισθάνονται υγιή και να αναγεν-νιούνται μετά από καταπόνηση τραυματισμούς και ασθένειες Παρέχουν τη δυνατότητα αυτό-ίασης και αποκατάστασης

Μεταβολικό σύστημα Το τμήμα

της σωματικής λειτουργίας στο οποίο οφείλεται η αναγέννηση η ανάπτυξη των κυττάρων και η ίαση

Μεταβολικές διαταραχές Ασθέ-νειες του εσωτερικού μεταβολι-σμού όπως σακχαρώδης διαβή-της υψηλή χοληστερόλη κλπ

Νευροαισθητικό ή καταβολικό σύστημα Το τμήμα του συστή-ματος του σώματος όπου κατα-στρέφονται τα κύτταρα και οι ου-σίες του σώματος

Φυτοθεραπεία Θεραπεία με φυ-τικά φαρμακευτικά προϊόντα

Δραστικότητα Στην ανθρωπο-σοφική ιατρική οι ουσίες γίνονται πιο ισχυρές ως φαρμακευτικό προϊόν με μια διαδικασία αραί-ωσης και ανακίνηση με ρυθμικό τρόπο η οποία απαλλάσσει την αρχική ουσία της φυσικής βαρύ-τητας και την καθιστά πιο δεκτική στη ζωτικής σημασίας διαδικασία της αυτό-ίασης Οι ουσίες συνή-θως αραιώνονται σε αναλογία 110 και ονομάζονται δραστικό-τητες D1 D2 D3 έως D30 Τα δι-αλύματα πάνω από D23 δηλ μια ουσία που έχει αραιωθεί 23 φορές με αναλογία 1 ml προς 10 ml δεν περιέχουν πλέον μόρια της αρχι-κής ουσίας Η φυσική επιστήμη δεν έχει μέχρι στιγμής καμία εξήγηση για την αποτελεσματι-κότητα των εν λόγω υψηλότερων αραιώσεων Αλλά 150 χρόνια εμπειρίας της ομοιοπαθητικής καταδεικνύουν ότι αυτή η ειδική διαδικασία διάλυσης με υψηλότε-ρες αραιώσεις έχει επίδραση στις ζωτικές δυνάμεις

Ρυθμικό σύστημαΟι ισορροπητικές ρυθμικές δρα-στηριότητες στην ανθρώπινη φυ-σιολογία μεταξύ της συνειδητο-ποίησης των αισθήσεων και των



νεύρων και του μεταβολικού συ-στήματος Το ρυθμικό σύστημα Το ρυθμικό σύστημα λειτουργεί σε οποιοδήποτε όργανο και λει-τουργία αν και κυρίως βρίσκεται στο καρδιοαναπνευστικό σύστη-μα

Θεραπεία ρυθμικού μασάζ Ήπια βαθιά απαλή τεχνική μα-σάζ με ρυθμικές κινήσεις εναλ-λάσσοντας τις αρχές ενίσχυσης και χαλάρωσης όπως ο ρυθμός αναπνοής ή ο καρδιακός παλμός Η θεραπεία ρυθμικού μασάζ βοη-θά τις ικανότητες αυτο-ίασης του σώματος

Υγειογένεση Η αρχή της επι-κέντρωσης σε παράγοντες που υποστηρίζουν την ανθρώπινη υγεία και ευημερία σε αντίθεση με τους παράγοντες που προκα-λούν ασθένειες Ο όρος επινοή-θηκε από τον Aaron Antonovsky Καθηγητή Ιατρικής Κοινωνιολογί-ας (βλ Aron Antonovsky Διαλεύ-κανση του μυστηρίου της υγείας Πώς οι άνθρωποι διαχειρίζονται το στρες και παραμένουν υγιείς Ann Arbor 198) Το laquoυγειογενε-τικό μοντέλοraquo ασχολείται με τη σχέση μεταξύ της υγείας του άγ-χους και της αντιμετώπισης

Πνευματικό Η ανθρωποσοφική αντίληψη της πνευματικής διά-στασης είναι ότι κάθε ανθρώπινο ον είναι ένα μοναδικό αθάνατο άτομο Αυτό το άτομο υποβάλ-λεται σε μια δια βίου διαδικασία ανάπτυξης σε ασθένεια και υγεία Στο πλαίσιο της ανθρωποσοφι-κής ιατρικής ο όρος laquoπνευματι-κόraquo συνδέεται κυρίως με τις πηγές της ανάπτυξης της προσωπικότη-τας του ατόμου πχ σε μία κρίση οδηγώντας σε μεγάλο αίσθημα ευθύνης καλοσύνη κοινωνική ευαισθητοποίηση αυτογνωσία και αυτοπεποίθηση για την προέ-λευση και το μέλλον κάποιου

copyright copy Φίλοι της ανθρωποσοφικής ιατρικήςwwwanthroposophicalmedicinegr

email anthroposophicalmgmailcom



- Ως laquoολοκληρωμένη ιατρικήraquo η ανθρωποσοφική ιατρική συνδυάζει σε μια πολυεπιστημονική προ-σέγγιση συμβατικές παρεμβάσεις με μια σειρά από ειδικές θεραπευτικές αγωγές και την ανθρωπο-σοφική φαρμακευτική αγωγή

σημείωμα

Η ανθρωποσοφική ιατρική ενσωματώνει τη συμβατική ιατρική σε μια ανθρωπο-σοφική αντίληψη του ανθρώπινου όντος Ξεκινά με μια συμβατική διάγνωση αλλά στην εκτίμηση του ασθενούς περιλαμβάνει τόσο τις ανισορροπίες του σώματος όσο και τις ψυχικές και πνευματικές διαστάσεις Έχει μια ολιστική προσέγγιση για την υγεία και προσφέρει ειδικές θεραπείες ενισχυμένες σύμφωνα με τις ανθρωποσοφι-κές αρχές Χρησιμοποιεί τόσο συμβατικά όσο και ανθρωποσοφικά φαρμακευτικά προϊόντα Τόσο η θεραπευτική προσέγγιση όσο και η χρήση και επιλογή των φαρ-μάκων και των άλλων θεραπειών είναι ιδιαίτερα εξατομικευμένες με την πρόθεση να προκαλέσει μια laquoδιαδικασία ανάπτυξηςraquo εντός του ασθενούς ενισχύοντας τη φυ-σική ικανότητα αυτο-ίασης του ασθενούς Η έρευνα δείχνει ότι η ανθρωποσοφική ιατρική προσέγγιση είναι ασφαλής και αποτελεσματική και μόνο σε φειδωλή χρήση αντιβιοτικών τα συμβόλαια ιατρικής ασφάλισης δείχνουν ελάχιστο κόστος φαρμακευτικής αγωγής Η ανθρωποσοφική ιατρική ως ένα ολοκληρωμένο συμπληρωματικό ιατρικό σύστημα έχει αποδειχθεί ότι είναι τόσο ασφαλής όσο και αποτελεσματική και προσφέρει σημαντική προστι-θέμενη αξία στα συστήματα υγείας στην ΕΕ

Τα ανθρωποσοφικά φαρμακευτικά προϊόντα επινοούνται αναπτύσσονται και πα-ράγονται σύμφωνα με την ανθρωποσοφική κατανόηση του ανθρώπου τη φύση την ουσία και τη φαρμακευτική επεξεργασία Παράγονται σύμφωνα με μια ομοιο-παθητική μέθοδο παρασκευής που περιγράφεται στην Ευρωπαϊκή Φαρμακοποιία ή ελλείψει αυτής στην επίσημη φαρμακοποιία Μπορούν επίσης να παραχθούν σύμ-φωνα με μία ειδική μέθοδο ανθρωποσοφικής παρασκευής Κατασκευάζονται σύμ-φωνα με τα πρότυπα της Ορθής Βιομηχανικής Πρακτικής (GMP) και η ποιότητά τους ελέγχεται από τα κριτήρια και τις παραμέτρους των επίσημων φαρμακοποιιών

Παρόλο που τα ανθρωποσοφικά φαρμακευτικά προϊόντα ρυθμίζονται απευθείας στα Εθνικά Συστήματα Υγείας στη Γερμανία και την Ελβετία το ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ για τα φαρμακευτικά προϊόντα περιλαμβάνει μόνο εκείνα τα προϊόντα που παράγονται σύμφωνα με μια ομοιοπαθητική μέθοδο παρασκευής Αυτό δημιουργεί μια σειρά από δυσκολίες όσον αφορά την εγγραφή τους ως φαρμακευτικών προϊό-ντων στις χώρες σε ολόκληρη την Ευρώπη

Η ανθρωποσοφική ιατρική αναπτύχθηκε το 1920 από τον Rudolf Steiner και την ιατρό Ita Wegman και είναι πλέον ευρέως αποδεκτή στην ευρωπαϊκή κοινωνία Χρησιμοποιείται εξίσου στην πρωτοβάθ-μια και την κλινική φροντίδα σε περισσότερα από είκοσι κράτη μέλη της ΕΕ και προσφέρει υψηλό βαθμό ικανοποίησης των ασθενών
























Γλωσσάριο

08

11

13

16

17

18

21

25

27

28

29

30

31




























































Ορυκτά


Φυτά


Ζώα




















































ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ



















ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ















ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ




ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

04














ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

05






ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ



















































Γλωσσάριο

08

11

13

16

17

18

21

25

27

28

29

30

31




























































Ορυκτά


Φυτά


Ζώα




















































ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ



















ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ















ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ




ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

04














ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

05






ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ























































































Ορυκτά


Φυτά


Ζώα




















































ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ



















ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ















ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ




ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

04














ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

05






ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ












































































ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ



















ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ















ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ




ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

04














ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

05






ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ













































ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ















ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ




ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

04














ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

05






ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ





































ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ




ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

04














ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

05






ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ





























ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

04














ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

05






ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ


































ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

05






ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

































ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
















ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ









































ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ




























Ανθρωποσοφική Ιατρική

Documents

Transcript of Ανθρωποσοφική Ιατρική